E Kakukureia Nanon Iehova Kakaonimakim N Te Aro Ae Eti
“Natiu, ko na wanawana, ao kakukureia nanou, Ba I aonga ni kaeka ane kakanikoai.”—TAEKA N RABAKAU 27:11.
1, 2. (a) Tera ana bukibuki Tatan ae kabwarabwaraaki n te boki ae Iobi? (b) E kaotaki man tera bwa e teimatoa Tatan ni kakanikoa Iehova imwin ana bong Iobi?
E KARIAIA Iehova bwa Tatan e na kataa ana kakaonimaki n te aro ae eti Iobi, are ana toro ae kakaonimaki ni koaua. Ao ibukin anne, ai akea ana nanai ni man Iobi, natina ao marurungina. Ma ngke e kabuakakaa ana kakaonimaki n te aro ae eti Iobi Tatan, ao a boni bati riki ake e iangoia nakon ae tii Iobi. E taku Tatan: “Te kun boona te kun, eng, ane e na kabane ana bwai te aomata n anga ba booni maiuna.” Man te bukibuki aei, e a rio te titiraki ae a irekereke iai tabeman riki irarikin Iobi ao ni waakinako i nanon te tai ae maan imwini matena.—Iobi 2:4.
2 Tao 600 te ririki imwini kataan Iobi ao e a kairaki Toromon rinanon te taamnei bwa e na korea ae kangai: “Natiu, ko na wanawana, ao kakukureia nanou, Ba I aonga ni kaeka ane kakanikoai.” (Taeka N Rabakau 27:11) E teretere n te tai anne bwa e teimatoa Tatan ni karitei nakon Iehova. Irarikina, n te miitara are e anganaki te abotoro Ioane, e noraki iai Tatan bwa e kabuakakaia ana toro te Atua imwini karenakoana mai karawa tabeua te tai imwin tein Ana Tautaeka n Uea te Atua n 1914. Eng ni boong aikai naba, ngkai e a rangi ni kaan tokin te waaki ae buakaka aei, e bon teimatoa naba Tatan ni kabuakakaa aia kakaonimaki n te aro ae eti ana toro te Atua!—Te Kaotioti 12:10.
3. Baikara reireiara aika kakawaki aika ti kona n reiakini man te boki ae Iobi?
3 Iangoi ngkanne reireiara aika tenua aika kakawaki aika ti kona n reiakini man te boki ae Iobi. Te moan, ti kona n ataia mani kataan Iobi bwa antai raoi aia kairiribai aomata ao nibwan te kakaaitara nakoia ana aomata te Atua. Te kairiribai anne bon Tatan te Riaboro. Te kauoua, ti kona n teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti man ara iraorao ae kaan ma te Atua, n aki ongei kataaki aika ti kona n aitara ma ngaai. Te katenua, e boutokaira te Atua bwa ti aonga n nanomwaaka ngkana ti aitara ma kataaki ao n tuoaki n aaro tabeua, n aron are e karaoia naba nakon Iobi. E karaoa aei Iehova ni boong aikai rinanon ana Taeka, ana botaki ao taamneina ae raoiroi.
Ururingnga Bwa Antai Raoi te Kairiribai
4. Antai ae riai ni bukinaki ibukin te waaki ae ngkai n te aonnaba?
4 A bati aika a aki kakoauaa ae bon iai Tatan. Ngaia are e ngae ngkana tao a rangi n raraomaeakina te waaki n te aonnaba, ma a aki ataia ae bon Tatan te Riaboro ae e karikii baikai. E koaua bwa a riai ni bukinaki aomata n rikini karawawata aika bati nakoia botannaomata. A rineia ara moani karo ake Atam ao Ewa bwa a na inaomata mairoun aia tia Karikiriki. Ao man te tai anne, a a boni kakaraoi nako naba mwakuri ma te aki wanawana aia kariki ake imwia. Ma bon te Riaboro are e mwamwanaa Ewa bwa e na karitei nakon te Atua. Boni ngaia are e a tia ni karikirakea te waaki ae ngkai i buakoia aomata aika aki kororaoi ao ni mate naba i aan ana kairiri. Ibukina bwa Tatan bon “atuan aon te aba,” e a kaotiotaki ngkanne irouia botannaomata aroaro ake bon anuana n aron te nanorieta, kauekean te iraraure, te bakantang, te nanonrang, te mwamwanaa te aba n aroia nako ao te karitei. (2 I-Korinto 4:4; 1 Timoteo 2:14; 3:6; wareka Iakobo 3:14, 15.) A a tia aeka n aroaro aikai n aron te kairiribai, te babakanikawai ao te kiriwe ni karika te itabarara i marenaia tautaeka ao Aaro, ake a karikirakea iai te rawawata ae bati nakoia botannaomata.
5. Tera ae ti kani karaoia ma te atatai ae kakawaki ae iroura?
5 Ai boni kakawakira te atatai ae iroura ngaira aika ana toro Iehova! Eng, ti a ota raoi bwa antai ae riai ni bukinaki n rikiraken te waaki ae buakaka n te aonnaba. Ti aki ngkanne namakina kairoroara bwa ti na uataboa te mwakuri ni minita bwa ti aonga ni kaongoia aomata bwa antai raoi te kairiribai aei? Ni koauana, ti boni kukurei n tei n ana itera te Atua ni koaua ae Iehova ma ni kabwarabwaraa nakoia aomata aron te Atua ni kamauna Tatan ao aia kangaanga aomata.
6, 7. (a) Antai ae na bukinaki ni bwainikirinaia taan taromauri ni koaua? (b) Ti na kanga ni kona ni kakairi n ana katoto Eriu are maiu ngkoa?
6 E riai ni bukinaki Tatan tiaki tii ibukini baika bati aika kananokawaki n te aonnaba, ma ibukin naba te kakaaitara ae a aitara ma ngaai ana aomata te Atua. E boni kamatoaa nanona ni kataira. E tua ae kangai Iesu Kristo nakon te abotoro Betero: “Timon, Timon, noria, e bubutingkami Tatan, ba e na ioingkami n ai aron te uita.” (Ruka 22:31) N aron anne, ngaira n tatabemanira nako aika ti tou mwini mwanekan Iesu, ti na bon aitara naba ma kataaki n aron aikai ke n aaro riki tabeua. E kabotaua te Riaboro Betero ma “te raian ae bekorara, n ukoukora ae e na oongnga.” Ao Bauro e taekina ae kangai: “Ane a na bane ni bainikirinaki naba akana kani kabane aia bongi ni maiu n tangiran te Atua i nanoni Kristo Iesu.”—1 Betero 5:8; 2 Timoteo 3:12.
7 Ti na kanga ni kaotia man aroarora bwa ti ururinga ae antai raoi te kairiribai ngkana e a taonaki n te kabuanibwai te tari temanna n te ekaretia? N oneani mwin are ti na kararoaira mairoun te tari ae taonaki n te kabuanibwai, ti riai ni katotonga Eriu are maiu ngkoa ngke e taetae nakon Iobi n ai aron ae kaanga raoraona ni koaua. Ti uaia n ibuobuoki ma tarira ni buakana ara kairiribai ae Tatan. (Taeka N Rabakau 3:27; 1 I-Tetaronike 5:25) Tiara boni buokan raora n toro bwa e na teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti n aki ongea te kakorakora ae kainnanoaki iai ao ngkanne e a kakukureia nanon Iehova.
8. Bukin tera bwa e aki tokanikai Tatan ngke e katoka Iobi mani karinean Iehova?
8 Ana bwai Iobi are e moani kabuaa Tatan bon ana nanai ni man. A kakawaki maan akekei nakon Iobi bwa ngaia aani maiuna. Ma e boni kamanenai naba ibukin ana taromauri. Ngke e a tia ni kaitiakia natina Iobi ao “e uti mwaka n te ingabong, ao e anga karea ni kabuokaki n ai aroni maitiia nakekei ni kabaneia; ba e kangai Iobi, Tao a a tia ni bure natiu, ma n taetaebuaka te Atua i nanoia. Bon aroaron Iobi aei n tai nako.” (Iobi 1:4, 5) Anne bukina are e a katoatai iai Iobi n anganga karea aika maan nakon Iehova. Ngkai a a tia n riki kataaki ao e aki kona ngkanne n anga karea. Ai akea ana “bwai” Iobi aika kakawaki are e na karinea iai Iehova. (Taeka N Rabakau 3:9) Ma e kona ni karinea Iehova ni wina ao e boni karaoia!
Karikirakea te Iraorao ae Kaan ma Iehova
9. Tera ara bwai ae moan te kakawaki ae iroura?
9 Ti kona ni karikirakea te iraorao ae kaan ma Iehova e ngae naba ngkana ti kaubwai ke ti maiu ni kainnano, ti ataei ke ti kara, ti marurung ke ti aoraki. N aki ongei kataaki aika ti aitara ma ngaai, e kona ara iraorao ae kaan ma te Atua ni kateimatoa kakaonimakira n te aro eti ao ni kakukureia naba nanon Iehova. A a tia naba n ninikoria n tei n nene ao n teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti aomata tabeman aika karako aia atatai n te koaua.
10, 11. (a) Tera aron tarira te aine temanna ngke e kataaki kakaonimakina n te aro ae eti? (b) Tera ana kaeka ae rangi ni kakawaki te tari te aine aei nakon Tatan?
10 Iangoa ana katoto te Tari te aine ae Valentina Garnovskaya ae temanna mai buakoia taani Kakoaua aika bati i Rutia, ake titeboo aroia ma Iobi are kakaonimaki. A teimatoa nakanne ni kakaonimaki n te aro ae eti n aki ongei kataakia aika kakaiaki. N 1945, ngke tao ai 20 ana ririki Valentina ao e uarongorongo te tari te mwaane temanna nakoina. Uatai ana tai teuaei n okiria ni maroroakina taekan te Baibara ma ngaia ma imwina riki e a aki manga nonora teuaei neiei. Ma e ngae n anne, e a moana ana uarongorongo Valentina nakoia kaain rarikina. Mai ikanne, are e a atikaki ma ni kabureaki n te auti ni kaikain i nanon wanua te ririki. E kainaomataaki neiei n 1953 ao e a moana naba ngkekei ana uarongorongo. E a manga atikaki te aine aei ni kabureaki ma n te tai aei ai i nanon tebwina te ririki. Imwin tikuna n te auti ni kaikain teuana i nanon tabeua te ririki, e a manga kamwaingaki nakon te auti ni kaikain are teuana. I nanon te auti ni kaikain anne iai taari aine tabeman ake iai irouia teuana katoton te Baibara. N te bong teuana ao e a kaota ana Baibara te tari te aine temanna nakon Valentina. Ai kakukureira te tai aei! Iangoia bwa tii teuana te Baibara ae e a tia n noria mai imwaina Valentina, bwa are e tautaua ngkoa te tari te mwaane are e uarongorongo nakoina n 1945!
11 N 1967, e a kainaomataaki man te auti ni kaikain Valentina ao n tokina e a kona ni kaota katabuani maiuna nakon Iehova ni bwabetitoana n te ran. E kabongana inaomatana neiei n uataboa te mwakuri ni minita ma ingaingan nanona ni karokoa 1969. Ma e a manga atikaki ao ni kabureaki n te ririki anne ma n te tai aei i nanon tenua te ririki. E ngae n anne e bon teimatoa naba Valentina n uarongorongo. Imwaini maten neiei n 2001 ao e a tia ni buokiia aomata aika 44 n reiakina te koaua. E a tia neiei ni kabanea 21 te ririki i nanoni karabuuti ao taabo ni kaikain. E a tia naba ni kukurei ni kakeai bwaai ni kabane n ikotaki naba ma inaomatana bwa e aonga n teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti. E taekina ae kangai Valentina tibwa imwaini matena: “Akea au tabo ni maeka ao tii teuana au bwauti ae a a bane naba iai au bwai ni kabane, ma I kukurei ao e rau nanou ngkai I beku ibukin Iehova.” Ai boni kakawakira ana kaeka Valentina nakon Tatan, are e taku bwa a na aki teimatoa ni kakaonimaki ni koaua aomata nakon te Atua ngkana a aitara ma kataaki! (Iobi 1:9-11) Ti kona ni kakoauaa raoi bwa e kakukureia nanon Iehova neiei ao n te aro anne e a ingainga nanon Iehova ni kariariaa te tai are e na manga kaoka iai maiun Valentina ao aomata ni kabane ake a a tia ni kakaonimaki ni karokoa mateia rinanon te mangauti.—Iobi 14:15.
12. Tera irekereken te tangira ma ara iraorao ma Iehova?
12 E aanaki ara iraorao ma Iehova n tangirana iroura. Ti karinei aroaron te Atua ao ni karaoa ae ti kona ni karaoia bwa ti aonga ni maiuakina ae boraoi ma ana kantaninga. Ni kaitaraan are e taekinna te Riaboro, ti tangira Iehova ni bon oin nanora n akea kantaningaani kakabwaiaara irouna. Ti kakorakoraaki man ara tangira ni koaua aei bwa ti na kateimatoa kakaonimakira n te aro ae eti i aan te kataaki. E na “kawakin naba kawaiia ana aomata aika itiaki” Iehova.—Taeka N Rabakau 2:8; Taian Areru 97:10.
13. Tera aron ana iango Iehova ni baika ti karaoi ibukina?
13 E kairira te tangira bwa ti na karinea aran te Atua ae Iehova, e ngae ngke ti namakinna bwa ti aki kona ni karaoa ae bati. E nori nanora aika raraoi ao e aki motiki taekara ngkana ti aki kona ni karaoi baika ti kani karaoi ni kabane. Te bwai ae kakawaki tiaki tii baika ti karaoi ma bukin naba karaoaia. E ngae ngke e taonaki n te rawawata Iobi ao n tia n nanomwaaka n aaro aika bati, ma e bon taekina naba tangirani kawain nako Iehova irouna nakoia ake a kabuakakaa. (Wareka Iobi 10:12; 28:28.) Ni kabaneani mwakoron te boki ae Iobi, ao e a kaota unna iai te Atua nakon Eribati, Biretata ao Toba ibukina bwa a a tia n aki taekina te koaua. N te tai naba anne, e kaota tangiran Iobi Iehova ngke e atongnga aua te tai bwa ‘ana toro’ ao rinanon naba reireiana ae e na riki bwa te tia raoi ibukia taani bure. (Iobi 42:7-9) Ti bia karaoi naba ara mwakuri n aaro ake e na taraira iai Iehova ma te tangira.
E Boutokaia Ana Toro Aika Kakaonimaki Iehova
14. E kanga Iehova ni buoka Iobi ni kaeta ana iango?
14 E teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti Iobi e ngae ngke e aki kororaoi. N taai tabetai, ngkana e taonaki n te kangaanga ae rangi ni kakaiaki e a manga kairua ana iango. N te katoto, e taku Iobi nakon Iehova: “I weteiko, ao Ko aki kaekaai . . . Ko bainikirinai ni korakorani baim.” Irarikin anne, e kaatuua iangoani baika aki rangi ni kakawaki Iobi ibukini kaekaani bukinana ngke e kangai: “I aki buakaka,” ao “akea naba te tiritiri i nanoni baiu, Ao e itiaki au tataro.” (Iobi 10:7; 16:17; 30:20, 21) Ma e ngae n anne ao Iehova e bon akoa Iobi ni buokia n tabeki titiraki teuana imwin teuana ake a a katannakoa te iango mairoun Iobi. Ao titiraki aikai a kona ni katereterea raoi nakoina ae e moan te rietata te Atua ao e aki kona ni kabotauaki ma aomata. E butimwaea kairana Iobi ao e kaeta ana iango.—Wareka Iobi 40:8; 42:2, 6.
15, 16. E katauraoi buokaia ana toro Iehova ni boong aikai n aaro raa?
15 E anganga naba te kairiri ae matoatoa ma n akoi Iehova nakoia ana toro ni boong aikai. Irarikin anne ti a kakabwaiaaki n aaro aika kakawaki. N te katoto, e katauraoa te karea ni kaboomwi Iesu Kristo n te aro are e aanaki mai iai kabwaraani buure. Ibukin te karea anne, ti a kona ni karekea ara iraorao ae kaan ma te Atua e ngae ngkai ti aki kororaoi. (Iakobo 4:8; 1 Ioane 2:1) Ngkana ti aitara ma kataaki, ti tataro naba ibukini boutokaara ao kakorakorakira rinanon te taamnei are raoiroi mairoun te Atua. Irarikin anne iai iroura te Baibara ae tabwanin raoi, ao ngkana ti warekia ma ni kananoi ara iango ni kanoana, ti a tauraoi iai nakoni kataan ara onimaki. E buokira te ukeuke n reirei iai bwa ti na ota raoi i aon titiraki aika kakawaki ni kaineti ma riain Iehova n tautaeka i aoni bwaai ni kabane ao arora ni kakaonimaki n te aro ae eti.
16 Irarikina naba, ti a rangi ni kakabwaiaaki ngkai ti a kaaina te botaki n itaritari ae katobibia te aonnaba are e kakatauraoi amwarake n taamnei iai Iehova rinanon “te toro ae kakaonimaki ae wanawana.” (Mataio 24:45-47) Ni katoai aia ekaretia Ana Tia Kakoaua Iehova aika tao 100,000 mwaitiia, a kakaraoaki iai bobotaki ake ti a anganganaki kaetieti ao ni kakorakoraaki naba iai ni kaaitarai kataan ara onimaki aika kona n riki. E kona ni kaotiotaki aei n rongorongon Sheila, ae tebwi tabun ana ririki ae te tia Kakoaua ae maeka i Tiaman.
17. E kanga rongorongon temanna te teinnaine ni kaotaki iai te wanawana n irirani bobotakin te ekaretia n taai nako ni boong aikai?
17 N te bong teuana n tain te reirei, ao akea ae tararuaa kaain te koraki ae mena iai Sheila i nanon te tai ae uarereke. A iangoia raona n reirei bwa a na kabuti bwatoro. E waekoa naba ngkekei Sheila ni kitana te umwa n reirei. Ao ngke e a ongo te baere riki imwina, e a rangi ni kukurei neiei n te bwai are e a tia ni karaoia. Ngke a a tabe ni kabuti bwatoro, a a namakinna tabeman mai buakoia ataei n te reirei bwa a a mena i buakoia taimonio n te aro are a a bua aia iango ao a iakaka ni birinako. Ma tera are e a tia ni buoka Sheila bwa e na waekoa ni kitana te ruu arei? E kabwarabwaraa ni kangai Sheila: “Teutana te tai imwain rikin aei ao e rinanoaki karuanikain te kabuti bwatoro n ara botaki n te Tabo n Taromauri. Ao ibukin anne, I a ataa te bwai ae I riai ni karaoia. I kani kakukureia Iehova n aron ae taekinaki n te Baibara n Taeka N Rabakau 27:11.” Ai raoiroira ngke e a bon ira naba te botaki n te tai anne Sheila ao ni kakauongo raoi nakon te reirei anne!
18. Tera ae ko motinnanoia bwa ko na karaoia?
18 Ti bia motinnanoia ngaira n tatabemanira nako bwa ti na tou mwin kairiri aika nako man ana botaki te Atua. Ti karekei reireiara ao buokara aika ti kainnanoi mani katoataira n iriri ni bobotakin te ekaretia, warewarera n te Baibara, te ukeuke n reirei ni booki aika aanaki n te Baibara, te tataro ao te iraorao ma Kristian aika ikawai riki n te onimaki. E tangirira Iehova bwa ti na teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti ao e onimakinira bwa ti na teimatoa ni kakaraoa anne. Ai kakabwaiakira ngaira ngkai ti neboa aran te Atua ae Iehova, ti teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti ao ni kakukureia nanona!
Ko Uringnga?
• Baikara aroaro ao kataaki aika e na bukinaki iai Tatan?
• Tera te bwai ae moan te kakawaki ae iroura?
• Tera aan ara iraorao ma Iehova?
• Baikara aaro tabeua aika e boutokaira iai Iehova ni boong aikai?
[Taamnei n iteraniba 14]
Ko namakina kairoroam bwa ko na uataboa tibwaan te atatai ae kakawaki ane iroum?
[Taamnei n iteraniba 15]
Ti boni kona ni buokiia raora n taromauri bwa a na kateimatoa kakaonimakia n te aro eti
[Taamnei n iteraniba 16]
E kukurei Valentina ni kakeai bwaai ni kabane bwa e aonga n teimatoa ni kakaonimaki n te aro ae eti