Bwaai n Ibuobuoki Ibukin Te Boki n Reirei ae Maiura ao Ara Mwakuri ni Minita
© 2022 Christian Congregation of Jehovah’s Witnesses
TIANUARE 2-8
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 2 UEA 22-23
“E Aera Bwa Ti Riai n Nanorinano?”
w00-E 9/15 29-30
E Akoaki Iotia Iroun Iehova Ibukin Nanorinanona
A mwakuri korakora taan onobwaia te tembora man te karangaina. E kaitaua Iehova Iotia ngkai taani mwakuri aikai, a onobwaia mwin aia urubwai ngkoa ana bakatibu tabeman nakon ana auti te Atua. Ni waakinakon te mwakuri, e korea ana ribooti Tiaban. Ma tera aei? E uouota te boki! E taekinna bwa e kunea te Ibonga ae Rietata ae Irekia “bokin ana Tua Iehova are e anganaki te aba rinanoni Mote.” (2 Rongorongo 34:12-18) Ai boni kakawakira—akea te nanououa bwa boni moani katoton te Tua!
E ingainga Iotia ni kan ongoraei kanoan te boki aei. E warekia Tiaban, ao Iotia e kataia n iangoi aron tuua akanne ni kabane ni kaineti nakoina ao nakoia aomata. Ma ae kakawaki riki, e mimi n aron te boki aei ni kamataataa te taromauri ae koaua ao n taetae ni burabetina te rekenikai ao te taenikai ae na roko, ngkana a kaaina te Aro ae kewe aomata. E a ataia Iotia ae a aki bane n iraki ana tua te Atua, ao e a raeuai ana kunnikai ao e angan Irekia, Tiaban, ao tabeman riki te tua aei: ‘Titirakina Iehova ibukiu, ibukia aomata, ao ibukia tibun Iuta ni kabane, ni kaineti ma taeka aika n te boki ae kuneaki aei. Bwa e urarake unin Iehova ae korakora iroura, ibukina bwa a aki ongeaba ara bakatibu n taeka aika n te boki aei.’—2 Uea 22:11-13; 2 Rongorongo 34:19-21.
w00 9/15-E 30 ¶2
E Akoaki Iotia Iroun Iehova Ibukin Nanorinanona
A nako ana tia uataeka Iotia nakon Ureta are te burabeti n aine i Ierutarem ao a oki ma te ribooti. E taekina ana taeka Iehova Ureta ibukini kabuanibwai aika n te boki are e kuneaki, ake a bwakara te natannaomata ae kitana Iehova. E kananorinanoa Iotia i matan Iehova ae te Atua, e na aki nora te kabuanibwai aei. E na botaki ma ana bakatibu ao ni kaiiaki n te ruanimatena ma te rau.—2 Uea 22:14-20; 2 Rongorongo 34:22-28.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
w01-E 4/15 26 ¶3-4
Ko Kona n Tokanikai n Aki Ongea Aroni Kaikawaakim
N aki ongei aroaro aika bubuaka man uarereken Iotia, ma e teimatoa ni karaoa ae raoiroi i matan Iehova. Ao e rangi n nakoraoi ana tautaeka n aron ae taekinaki n te Baibara ni kangai: “Akea te uea ae ai arona imwaina, ae e okira Iehova ma nanona ni kabane ao maiuna ni kabane ao korakorana ni kabane, ni kaineti ma te tua ni kabane rinanoni Mote, ao akea naba ae ai arona ae e teirake imwina.”—2Ue 23:19-25.
Ai kaungananora ana katoto Iotia ibukia naake tao a kaaitara naba ma kangaanga aika kakaiaki man uarerekeia! Tera reireiara man ana katoto? Tera are buoka Iotia bwa e na karaoa ae raoiroi ao n teimatoa iai?
TIANUARE 9-15
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 2 UEA 24-25
“Teimatoa n Umaki”
w01 1/4 18 ¶3
E a Kaan Ana Bong ni Motikitaeka Iehova!
2 Ana taetae n burabeti Tebania, e kakorakoraa nanon Iotia nakoni kaitiakan Iuta man te taromauri ae aki itiaki. Ana mwakuri te uea ni kaaki te taromauri ae kewe mai abana, e aki bane ni kamauna te buakaka ae karaoaki irouia aomata, ke e aki naba kabooa mwin ana bure tibuna are te Uea are Manate, are e “kaona Ierutarem n raraia aika aki bure.” (2 Uea 24:3, 4; 2 Rongorongo 34:3) E na boni bae n roko ana bong ni motikitaeka Iehova.
w07 1/4 11 ¶10
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae Ieremia
Bon ana ka-11 n ririki n uea Tetekia te ririki ae 607 B.C.E. I nanon namwakaina aika 18 ake a a tia n nako ao e otabwaninia Ierutarem, te Uea are Nebukaneta. N te kaitiua ni bong n te kanimaua n namwakaina, n ana ka-19 n ririki n uea Nebukaneta, ao e “roko” Nebutaratan i Ierutarem. (2 Uea 25:8) Tao e mena n ana kaembwa Nebutaratan are i tinanikun te kaawa, ao e bairea aron ninian Ierutarem. Tenibong imwina, n te katebwina n namwakaina, e a “roko” ke n rin i Ierutarem. Ao e a moana kabuekan te kaawa.—Ieremia 52:12, 13.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
w05 1/8 12 ¶1
Reirei Aika Kakawaki Man te boki ae Te Kauoua n Uea
24:3, 4. E “aki kani kabwara aia bure” I-Iutaia Iehova, ni kaineti ma ana bure Manate ni katuturaraa. E kakawaki raraaia aomata aika itiaki iroun te Atua. Ti kakoauaa raoi bwa Iehova e na bon irantaangai raraa aika itiaki ni kamaunaia te koraki ake a katuturaraa.—Taian Areru 37:9-11; 145:20.
TIANUARE 16-22
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 RONGORONGO 1-3
“Te Baibara—Te Boki ae Kaota te Koaua, Tiaki te Karioiango”
w09 1/10 20 ¶1
Atam ao Ewa—Bon Aomata ni Koaua?
Iangoa te katoto ibukini karinanakin araia aia bakatibu I-Iutaia n te Baibara ae te Moan Rongorongo mwakoro 1-9, ao n ana Euangkerio Ruka mwakoro 3. Kateiriki aika mataata ma ni kamimi aikai, a kaotaki iai te ka-48 ao te ka-75 n roro n taai ake a maiu iai. A ukoukoraki ao ni karinanaki rikaaki kateirikian Iesu Kristo iroun Ruka, ao te Moan Rongorongo e korei kateirikiaia aia bakatibu tibun Iteraera aika ueea ma ibonga. N aara akanne, ko kona n nori iai aara aika kinaaki aika Toromon, Tawita, Iakoba, Itaaka, Aberaam, Noa ao Atam. Aara aika kaotaki ni karinan aika uoua aikai, bon araia aomata ni koaua, ao Atam bon te moan aomata ni koaua ae oti n tokini karinanakin aara aikai.
w08 1/7 3 ¶4
Noa ao te Ieka—Bon te Koaua ao Tiaki te Karioiango
E kaotaki n te Baibara rongorongo aika uoua ibukini kateirikiaia aomata, bwa bon te aomata ni koaua Noa. (1 Rongorongo 1:4; Ruka 3:36) A karaoa raoi aia ukeuke taani kakaae, aika Etira ao Ruka i aoni kateiriki aikai. E karaoa naba anne Ruka i aoni kateirikian Iesu Kristo ni moa mairoun Noa.
w09 1/10 20
Atam ao Ewa—Bon Aomata ni Koaua?
Iangoa aei, bon te karea ni kaboomwi ana reirei te Baibara ae kakawaki irouia naake a bobotaki n taromauri. N te reirei aei, e anga maiuna ae kororoi Iesu Kristo ibukini kamaiuaia aomata man aia bure. (Mat. 20:28; Ioa. 3:16) N aron ae ti ataia, e boni kabwakaaki te kaboomwi ae boraoi ma te bwai are bua, ibukini kabwakaani booni ke manga kabooan te bwai are bua. Ngaia are Iesu e taekinaki n te Baibara bwa “te kaboomwi ibukia aomata.” (1Timoteo 2:6) Ti na titiraki ni kangai, te kaboomwi ibukin tera? E taku te Baibara: “Ba aroia aomata, ngkai a bane ni mate iroun Atam, ao ai aroia naba ba a na bane ni kamaiuaki irouni Kristo.” (1I-Korinto 15:22, BK) Maiun Iesu ae kororaoi are e anga bwa te karea ibukini kamaiuaia naake a ongeaba, e botau raoi ma te maiu ae kororaoi are e kabuaa Atam ibukin te bure are e moan riki i Eten. (I-Rom 5:12) E teretere bwa ngke arona bwa akea Atam, nanona ngkanne bwa akea manenan ana karea ni kaboomwi Kristo.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
it-1 911 ¶3-4
Te Kateiriki
Araia Aine. A mena araia aine n taiani kateiriki ngkana iai bukina ae kakawaki. Ni Karikani Bwaai 11:29, 30, ao Tarai (Tara) e boni mwaneweaki ibukin te Kariki are beritanaki are e na riki mairouna, ao tiaki mairouni buun Aberaam riki temanna. Tao e koreaki arani Mireka n te mwakoro naba anne ibukina bwa bon tibun Rebeka, are buun Itaaka, ike e a kaotaki iai bwa Rebeka e bon riki mairouia ana koraki Aberaam, kioina ngkai e aki riai ni karekea buuna Itaaka mai buakoia natannaomata ake tabeua. (KB 22:20-23; 24:2-4) Ni Karikani Bwaai 25:1, ao buun Aberaam imwina riki are koreaki arana boni Ketura. E oti ikai bwa e a manga mare Aberaam imwini maten Tara ao e teimatoa ni kona ni kariki i nanon 40 tabun riki te ririki, imwini kaboouan ana bwai ni kakariki n te aro ni kakai iroun Iehova. (Ro 4:19; KB 24:67; 25:20) E kaotaki naba iai aia iraorao kaaini Mirian ao barongan Arabia ake tabeua ma kaain Iteraera.
A mena naba iai araia Rea, Rakera, ao buun Iakobo ni kewe n ikotaki naba ma araia natiia. (KB 35:21-26) Ti buokaki n aei bwa ti na ota n ana babaire te Atua imwina riki ibukia naati mwaane aikai. N aron naba anne, ti kona n nori araia aine riki tabeman ni koreaki n taiani kateiriki. Ngkana iai te tibwanga mairouia aia bakatibu ae reke irouia, a a kona ngkanne ni koreaki araia n te kateiriki. (WI 26:33) A rangi ni kakaonimaki Tama, Raaba, ao Ruta. Bon iai bwaai tabeua aika kamimi ake a a kona iai aine aikai n riki bwa a na bakatibu te Mesia, ae Iesu Kristo. (KB 38; Rt 1:3-5; 4:13-15; Mt 1:1-5) Iai riki araia aine n taiani kateiriki n 1 Rongorongo 2:35, 48, 49; 3:1-3, 5.
TIANUARE 23-29
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 RONGORONGO 4-6
“Tera ae Kaotaki Ibukiu n Au Tataro?”
w10-E 10/1 23 ¶3-7
Te “Tia Ongo Tataro”
E bwabwaina te tataro Iaabeti. E momoanna mani butiian te kakabwaia mairoun te Atua. Ao e bubutii baika tenua ake e oti iai korakoran ana onimaki.
Te moan, e bubutii Iaabeti nakon te Atua ni kangai: “Kabuburaa au aono.” (Kibuna 10) E aki kukuribwai aaba te mwaane ae moan te karineaki aei, ao e aki mataaiakin naba aia bwai raona n aomata. Ma e boni bubutii riki ni kaineti ma aomata ma tiaki te aba. E boni bae ni bubutii te rau n ana aono ae bubura riki bwa a aonga ni bati riki iai taan taromauria te Atua ae koaua.
Te kauoua, e bubutii Iaabeti nakon te Atua bwa e na memena ‘baina’ i aona. Bain te Atua ni kaikonaki boni mwaakana are e na buokiia iai taan taromauriia. (1Rong. 29:12) Ni karekean ana bubutii are e tangiria, e onimakina te Atua bwa e aki kororo baina nakoia akana onimakinana.—Ita. 59:1.
Te katenua, e tataro Iaabeti ni kangai: “Kamanoai man te kabuanibwai, n te aro ae e na akea te rawawata nakoiu.” Taeka aika “e na akea te rawawata nakoiu” nanona bwa e tataro Iaabeti, tiaki n are e na birinako man te kabuanibwai, ma e na kamanoaki man te nanokawaki, ke man rotakina ni mwini mwakuri aika bubuaka.
N ana tataro Iaabeti, e kaotia bwa e kakawaki irouna te taromauri ae koaua, ana onimaki, ao onimakinan te tia Ongo tataro. E kangaa Iehova ni kaekaa? E motikaki te rongorongo ae kimototo aei n taeka aikai: “Mangaia are e karekea te Atua te bwai are e bubutii teuaei.”
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
w05 1/10 9 ¶7
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae te Moan Rongorongo
5:10, 18-22. N ana tai te Uea are Tauro, a tokanikai baronga ake i mainikun Ioretan i aoia kaain Akeraite, n aki ongea ae a bati riki kaain Akeraite nakoia. E riki aei bwa mwaane aika ninikoria aikai, a onimakina Iehova ao n ukera buokaia mairouna. Ti bia onimakina Iehova ma nanora ngkai ti buaka ibukin te onimaki, ni kaaitara ma ara kairiribai aika bati riki nakoira.—I-Ebeto 6:10-17.
TIANUARE 30–BEBERUARE 5
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 RONGORONGO 7-9
“Ko Kona ni Kakororaoi Mwiokoam Aika Kangaanga Man Ana Ibuobuoki Iehova”
w05 1/10 9 ¶8
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae te Moan Rongorongo
9:26, 27. A onimakinaki tibun Rewi aika taan tantani ni mataroa. A anganaki kiingin te mataroa nakon taabo ake a tabu n te tembora. A kakaonimaki ni kauki mataroa ni katoabong. Ti a tia naba ngaira ni mwiokoaki bwa ti na kakorakoraira riki ni kawariia aomata ni kabane n ara aono ao ni buokiia bwa a na taromauria Iehova. Tiaki te koaua bwa ti riai ni kaotiira bwa ti kakaonimaki ao n onimakinaki n aroia naba tibun Rewi ake taan tantani ni mataroa?
w11-E 9/15 32 ¶7
Ko Kona ni Kakairi Irouni Bineati Ngkana Ko Kaaitara ma Kangaanga?
Iai mwiokoani Bineati aika bati ao n rawawata i Iteraera rimoa, ma ibukina bwa e ninikoria, e wanawana, ao e onimakina te Atua, e boni kona n tokanikai i aon ana kangaanga. Ao e a rangi n tangiraki iroun Iehova ibukin taningamarauna ni kawakina ana ekaretia te Atua. Tao 1,000 te ririki imwina ao e a kairaki n te taamnei Etira bwa e na korea aei: “Boni Bineati are natin Ereata ae aia tia kairiri ngkoa, ao e memena Iehova iroun teuaei.” (1Ro 9:20) A bia karaoa naba anne taani kairiri i buakoia ana aomata te Atua ni boong aikai, ma ni koauana, a kakaonimaki ni beku Irouna Kristian ni kabane.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
w10 1/12 24 ¶6
Anene Nakon Iehova!
6 E kairiia taan taromauriia rinanoia ana burabeti Iehova bwa a na anene ni kamoamoaa. A kainaomataaki mani mwakuri ake a kantaningaaki iai tibun Rewi bwa a na karaoi taan anene man te baronga n ibonga. Ao a a kona ni kabanei riki aia tai taan anene n otei anene ao ni kamatenikunai.—1Rongo. 9:33.
BEBERUARE 6-12
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 RONGORONGO 10-12
“Kaingaingaa Nanom ni Kani Karaoa Nanon te Atua”
w12 1/11 11-12 ¶12-13
“Reireiai N Ira Nanom”
12 Bon te banna ni katoto ae tau ibukira aron Tawita n ataa raoi kamanenaani booto n reirei ake a kaotiotaki n te Tua ao nanona ni kani maiuakini. Iangoa te baere e riki nakon Tawita ngke e kaotia bwa e rangi ‘ni kani moi n te ran mai nanoni mwanibwani Betereem.’ Teniman mai buakoia ana aomata Tawita ake a karuanikaia maiuia n rinnako n te kaawa ae tauaki taekana irouia I-Biritia ao n uota rikaaki te ran. Ma “e rawa n nimma Tawita, ao e nurakinna nakon Iehova.” Bukin tera? E kabwarabwaraa ni kangai Tawita: “E na tukai Atuau mani karaoan te baei: N na nima raraia aomata aika kuri ni kabua maiuia? Ba a uotia mai ni kuri ni kabua maiuia.”—1 Rongorongo 11:15-19, BG.
13 E ataia Tawita man te Tua bwa e riai n nurakinaki te raraa nakon Iehova ao n aki kanaki. E ota raoi naba bwa e aera ngkai e riai karaoan aei. E ataia Tawita ae “boni maiun te rabata te rara.” Ma e ngae n anne, bon te ran aei ao tiaki te raraa. Bukin tera bwa e rawa n nimma Tawita? E ota raoi n te boto n reirei are n te tua ibukin te raraa. E rangi ni kakawaki te ran aei iroun Tawita n aroni kakawakin naba raraaia mwaane ake teniman akekei. Ai ngaia are e a kangaanga irouna bwa e na nima te ran aei. N oneani mwin are e na nimma, e boni motikia bwa e riai n nurakinna nako aontano.—Nakoaia Ibonga 17:11, BK; Te Tua-Kaua 12:23, 24.
w18.06 17 ¶5-6
Kataneia Mataniwin Nanom n Ana Tua te Atua ao Ana Boto n Reirei
5 Ngkana ti kani kakabwaiaaki n ana tua te Atua, ti riai ni karaoa ae bati riki nakon tii warekana ao ataakina. Ti riai ni karikirakea tangirana ao karineana. E taku Ana Taeka te Atua: “Ribaa te bwai ae buakaka ao tangira te bwai ae raoiroi.” (Amota 5:15) Ma ti na kangaa ni karaoa anne? Te bwai ae kakawaki iai bon reiakinan aron Iehova n iaiangoi bwaai. Ibukini kamatataana: Iangoia bwa ko aki mamatu raoi, ao am taokita e tuangko bwa ko na kang amwarake aika kamarurung, ko na kabatiaa te kamarurung, ao ko na karaoi bitaki ni maium. Imwin touani mwin ana taeka n reirei, ko noria bwa e buokiko! Ko na boni bae ni karabwaa am taokita ibukini buokam ni kanakoraoa riki maium.
6 N aron naba anne, e a tia ara tia Karikiriki n anganira tuua aika kona ni kamanoira mani mwin ana urubwai te bure ao aika a na kanakoraoi riki maiura. Iangoi kakabwaiaara ngkana ti ongeaba n ana tua te Baibara ibukin te kewe, te babakanikawai, te iraa, te wene ni bure, te iowawa ao te tabunea. (Wareka Taeka N Rabakau 6:16-19; TeKao. 21:8) Ngkana ti karekei kakabwaia aika bati man ongeabara iroun Iehova, e na rikirake iai ara tangira ao ara kakaitau nakoina ma ana tua.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
it-1 1058 ¶5-6
Te Nano
Beeku ma “Te Nano Ae Tabwanin Raoi.” E riai n tabwanin raoi te buro bwa e aonga ni mwakuri raoi, ma te nano e kona ni bwenaua. E tataro Tawita ni kangai: “Katiteuanaa nanou bwa e na maaka aram.” E kaotaki raoi iai bwa e kona ni bwenaua nanon temanna ibukin ana namakin ke maakuna. (TA 86:11) Te aeka n aomata anne, e na bon “aki karaoi bwaai ma nanona ni kabane,” ao e na aki naba ingainga ibukin taromaurian te Atua. (TA 119:113; Kao 3:16) E kona naba temanna ni “bwenaua nanona” (ae nanonaki iai bwa te nano ma te nano), ao e kataia n toro irouia tooka aika uoman, ke e kewe n taekina te bwai teuana ao e bon iangoa te bwai are teuana. (1Ro 12:33; TA 12:2, kbn) E kabuakakaa Iesu te aomata ae bwenaua nanona.—Mt 15:7, 8.
Te aomata ae ukoukora kakukureian te Atua, e riai n toro iroun te Atua ma nanona ni kabane, ao e na aki bwenaua nanona. (1Ro 28:9) E kainnanoaki ngkanne te kakorakora ae bati n aei, kioina ngkai e rangi ni karuanikai te nano ao e tii kani kakaraoa ae buakaka. (Ier 17:9, 10; KB 8:21) Aikai baika a kona ni buokira ni kateimatoaa katiteuanaakin nanora: tataro ma nanom ni koaua (TA 119:145; Bbt 3:41), katoatai n ukeuke n reirei n Ana Taeka te Atua (Etr 7:10; TNR 15:28), kaingaingako nakon tataekinan te rongorongo ae raoiroi (kabotaua ma Ier 20:9), ao bobotaki ma naake a tabwanin nanoia nakon Iehova.—Kabotaua ma 2Ue 10:15, 16.
BEBERUARE 13-19
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 RONGORONGO 13-16
“E Karekea te Kakabwaia Irakin Nanon te Kaetieti”
w03 1/6 20 ¶12
Ko Tititiraki Bwa “E Mena Ia Iehova”?
12 Imwini kaokan te ati ni berita nako Iteraera ao man tiku i Kiriata-iearim i nanon te tai ae rangi ni maan, e a tangira kamwaingana te Uea ae Tawita n nako Ierutarem. E maroro ma mataniwia aomata ao e tuangia bwa e riai ni kamwaingaki te Ati ni Berita ‘ngkana e raoiroi irouia ao ngkana e kariaia Iehova.’ Ma e aki ukoukora raoi nanon Iehova n te tai arei. Ngke arona bwa e ukoukora raoi nanon Iehova, ao e na aki katokaki te Ati ni Berita i aon te kaa. A na bon aonnangaia tibun Rewi aika kaain te utu ae Koata, n aron ana kaetieti te Atua. E aki toki Tawita n ukoukora ana ibuobuoki Iehova, ma n te tai aei e a manga aki karaoia n te aro ae riai. E karuanikai mwin te mwakuri aei. E kakoauaa Tawita, ao e taekina ae kangai imwina riki: “E karaoa te uruaki Iehova ae Atuara i aora, ba kioina ngke ti aki ukoukoria ni kakairi n te tua n tabutabu.”—1 Rongorongo 13:1-3; 15:11-13; Warekaia Iteraera 4:4-6, 15; 7:1-9.
w03 1/6 20 ¶13
Ko Tititiraki Bwa “E Mena Ia Iehova”?
13 E aneneaki te anene are e oteaki iroun Tawita ngke e a uouotaki te Ati ni Berita man ana auti Obeta-etom nako Ierutarem irouia tibun Rewi, ao iai taeka ni kauring iai aika a riinga te nano ae kangai: “Ukoukora Iehova ma korakorana; ukoukora matana n aki toki. Kam na uring ana mwakuri ake a kamimi ake E karaoi; Ana kakai, ma ana moti nako wina.”—1 Rongorongo 16:11, 12.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
w14 1/15 10 ¶14
Taromauria Iehova ae te Uea ae Akea Tokina
14 E uota te ati ni berita ae tabu Tawita nako Ierutarem. Inanon te bong ae kakimwareirei aei, a anenea te anene n nebonebo tibun Rewi are n 1 Rongorongo 16:31 (BG) ma taekana ae kakawaki ae kangai: “A na kangai i buakoia botanaomata, E uea Iehova.” E kona n iango ni kangai temanna: ‘Kioina ngkai Iehova bon te Uea ae akea tokina, e na kanga ngkanne n riki bwa te Uea n te tai anne?’ E riki Iehova bwa te Uea ngke e kamanena mwaakana n tautaeka ke ni mwiokoa temanna bwa e na tei ibukina. E rangi ni kakawaki te ota n aron Iehova n riki bwa te Uea. Imwaini maten Tawita ao e berita Iehova nakoina bwa e na teimatoa n aki toki ueana ngke e kangai: “N na kateirakea am kariki i mwim, ae na oti nako mai nanoni birotom, ao N na kateimatoa ueana.” (2 Tamuera 7:12, 13, BG) E kakororaoaki te berita anne ni kaotin ana “kariki” Tawita 1,000 tabun te ririki imwina. Antai are e kakoauaaki bwa boni ngaia ae na Uea, ao e riki anne n ningai?
BEBERUARE 20-26
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 RONGORONGO 17-19
“Kateimatoa Kimwareireim n Aki Ongea te Bwarannano”
w06 1/8 13 ¶1
Kaatuua Iangoan Raoiroin Ana Botaki Iehova
TEMANNA mai buakoia aomata aika rianako aroaroia ake a taekinaki n te Baibara n Ebera, bon Tawita are kaain Iteraera rimoa. E onimakina Iehova ae te Atua ma nanona ni kabane te tia kawakintiibu, te tia katangitang, te burabeti, ao te uea aei. Ana iraorao Tawita ae kaan ma Iehova, e a karikirakea i nanona kani katean mwaneaban te Atua. E na riki te mwaneaba ke te tembora anne bwa, nibwan te taromauri ni koaua i Iteraera. E ataia Tawita bwa a na kukurei ao ni kakabwaiaki ana aomata te Atua mani babaire aika irekereke ma te tembora. Mangaia are e anene ni kangai: “E a kabaia te aomata ae Ko rineia [Iehova], ma ni kairia nako Im, ba e na maeka i nanon oni maneabam: Ti na rauaki n raoiroin am auti, are maneabam are tabu.”—Taian Areru 65:4.
w21.08 22-23 ¶11
Karekea Kimwareireim ni Mwiokoam Ake Ko Karekei
11 N aron anne, ti kona ni karikirakea kimwareireira ngkana ti kabanea nanora ni mwiokoara are ti anganaki ibukin Iehova. ‘Kakorakorako riki’ n te mwakuri n uarongorongo ao katabetabeko n te ekaretia. (Mwa. 18:5; Ebera 10:24, 25) Katauraoi raoi imwaini bobotaki bwa ko aonga n anga am kaeka aika kaungaunga. Iangoia bwa e kakawaki am reirei are ko anganaki n te kuura ni kataneiai n te bobotaki n te wiki. Ngkana ko butiiaki bwa ko na ibuobuoki n te mwakuri teuana n te ekaretia, rooko i aon te tai ao kaotia bwa ko kona n onimakinaki. Tai iangoia bwa e aki kakawaki mwiokoam ae ko anganaki ao ko aki riai ni kabanea am tai iai. Kakorakorako ni karikirakea rabakaum. (TaeRab. 22:29) Kabanean nanom n am beku ao ni mwiokoam n te onimaki, ko na waekoa n rikirake riki iai ao ko na kimwareirei riki. (IKar. 6:4) Ane e na bebete riki naba iai iroum ae ko na kimwareirei ma tabemwaang ake a karekea te mwioko ae ko kani karekea naba.—IRom 12:15; IKar. 5:26.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
w20.02 12, bwaoki
Ti Rangi n Tangira Iehova ae Tamara
E Mutiakinai Iehova?
Ko a tia ni bon titirakiniko ni kangai, ‘E aera ngkai e mutiakinai Iehova, i buakoia aomata aika birion ma birion mwaitiia?’ A bati aomata aika raoiroi aika iaiangoa naba anne. E korea aei te Uea ae Tawita: “Iehova, tera te aomata ngkai ko riai n tabe irouna, ao natin te aomata ae mamate ngkai ko riai ni mutiakinna?” (TaiAre. 144:3) E kakoauaa Tawita bwa e bon ataa raoi arona Iehova. (1Rong. 17:16-18) Ao rinanon ana Taeka ao ana botaki, e karaua nanom Iehova bwa e bon nora te tangira ae ko kaotiotia ibukina. Iangoi taeka tabeua man Ana Taeka te Atua ake a kona ni buokiko ni kakoauaa anne:
• E a kaman noriko Iehova imwaini bungiakim.—TaiAre. 139:16.
• E nora nanom Iehova ao e atai baika ko iaiangoi.—1Rong. 28:9.
• E ongoraei am tataro nako Iehova.—TaiAre. 65:2.
• E kona ni kukurei ao n nanokawaki Iehova ni baika ko kakaraoi.—TaeRab. 27:11.
• E boni katikiko Iehova nakoina.—Ioa. 6:44.
• Ngkana ko mate, e kinako raoi Iehova ao e kona ni manga kautiko. E na anganiko rabwatam ao am iango ae boou aika bon titeboo ma aika ngkai. E na boni kaoki naba kanoan am ururing ao aroarom aika ngkai.—Ioa. 11:21-26, 39-44; Mwa. 24:15.
BEBERUARE 27–MAATI 5
BAIKA KAKAWAKI AIKA MENA N ANA TAEKA TE ATUA | 1 RONGORONGO 20-22
“Buokiia Aika Ataei Riki ni Kanakoraoi Maiuia”
w17.01 29 ¶8
‘Ko na Mwiokoiia Mwaane Aika Kakaonimaki ni Baikai’
8 Wareka 1 Rongorongo 22:5. E bae n iangoia Tawita bwa e tuai n tau Toromon ni kaira te mwakuri ni kateitei ae kakawaki aei. Ni koauana, e riai te tembora n “rianako tamaroana,” ao Toromon n te tai anne e ‘uarereke ao n ronnano.’ Ma e ngae n anne, e ataia Tawita ae e na kataubobongaaki Toromon iroun Iehova ibukin te mwakuri aei. Ngaia are e kaatuua ana iango Tawita ni baike e kona n ibuobuoki iai, ni katauraoi baika rangi ni bati ibukin te kateitei.
w17.01 29 ¶7
‘Ko na Mwiokoiia Mwaane Aika Kakaonimaki ni Baikai’
7 E aki kerikaaki Tawita man ana boutoka, ke tao n nanokawaki ngke e nang aki kamoamoaaki ni katean te tembora ma ai bon natina. E a ataaki te kateitei bwa ana tembora Toromon, ao tiaki Tawita. E teimatoa Tawita ni boutokaa te mwakuri ni kateitei ma nanona, e ngae naba ngke tao e nanokawaki bwa e aki koro bukin are e tangiria. E ingainga ni baireiia te koraki ake a na mwakuri ao ni boboti biiti, buraati, tirewa, ao koora, n ikotaki naba ma kaai aika tiira. Irarikina, e kaungaa Toromon ni kangai: “Ao ngkai natiu, e bia memena Iehova iroum, ao e bia nakoraoi am waaki ao katea ana auti Iehova ae Atuam, n aron are e taekinna ibukim.”—1Rong. 22:11, 14-16.
w18.03 11-12 ¶14-15
Kaaro Kam Buokiia Natimi Bwa A na Rikirake Nakon te Bwabetito?
14 Ngkai taani kawakina te nanai unimwaane n te ekaretia, a kona ni boutokai aia kakorakora kaaro man aroia n tataekin tiia n te onimaki. Iai temanna te tari te aine ae bwaiania i nanon 70 tabun te ririki, ae uringa ana maroro ma Brother Charles T. Russell ngke onoua ana ririki. E taku: “E kabanea 15 te miniti ma ngai ni maroroakin tiau n te onimaki.” Eng, taeka aika raraoi ao ni kaunganano a teimaan mwia aika raraoi i nanoni maiun te aomata. (TaeRab. 25:11) A kona naba unimwaane ni kaoia kaaro ma natiia bwa a na buoka te mwakuri ni kateitei ibukin Taabo n Taromauri. A kona n angania ataei tabeia ni kaineti ma aia ririki ao aia konabwai.
15 A kona n ibuobuoki kaain te ekaretia ngkana a kaota mwannanoaia ataei. E irekereke iai waekoaia n nori kanikinaean rikirakeia n te onimaki. N te katoto, e anganga ana ibuobuoki te teei anne mai nanona, e iangoi raoi ana kaeka ke iai mwiokoana ni kanoan te botaki n te wiki? E a tia n tokanikai i aoni kataakin etin arona, ke e kakamanena raoi ana tai n uarongorongo n te tabo n reirei? Ngkana ngaia anne, ko riai ni waekoa ni kamoamoaa. Ti kona ni karikia bwa anuara te mamaroro ma ataei ni kaota mwannanoaia imwain ao imwini bobotaki. Ngkana ti kakaraoi baikai ao ake tabeua riki, a kona n ataia ataei bwa boni ngaiia naba kaain “te botaki n aomata ae rangi ni bati kaaina.”—TaiAre. 35:18.
Kaubwai n Taamnei Aika Kakawaki
w05 1/10 11 ¶6
Reirei Aika Kakawaki Man te Boki ae te Moan Rongorongo
21:13-15. E tuanga te anera Iehova bwa e na katoka te aoraki are e kamamate ibukina bwa E kakai namakina rawawataia Ana aomata. E bon ‘rangi ni bati ana nanoanga.’