Taari Mwaane Aika Ataei​—Kakairi Irouni Mareko ao Timoteo

1-2. Baikara kangaanga ake a kona n tuka Mareko ao Timoteo mani karaoan ae bati riki n aia beku ibukia tabemwaang?

TAARI mwaane aika ataei, kam kani karaoa ae bati riki n ami beku iroun Iehova ao n ibuobuoki riki n ami ekaretia? Kam bae ni kani karaoa anne. Ti rangi ni kukurei n noriia taari mwaane aika ataei aika bati aika a kukurei ni beku ibukia tabemwaang! (TaiAre. 110:3) Ma kam bae ni boo ma kangaanga. Kam tabwarabwara ni karababaa ami mwakuri ni minita ibukina bwa kam aki ataa te bwai ae e na riki n te tabo are kam na beku iai? Kam a tia n rawa ni butimwaea te mwioko teuana ibukina bwa kam iangoia ae kam aki kona ni karaoia? Ngkana kam a a tia, ao bon tiaki tii ngkami n namakina te aekaki aei.

² A kaaitara naba Mareko ao Timoteo ma aeka ni kangaanga aikai. Ma e ngae ngke a aki ataa te bwai ae e na kona n riki ke a aki rangi ni mwaatai, ma a aki katoka aia beku ibukia tabemwaang. Tao e bae ni maeka Mareko ma tinana ni mwengaia ae a mwengaraoi iai ngke e kaoaki bwa e na mwananga ma te abotoro Bauro ao Barenaba ni moani mwanangaia ni mitinare. (Mwa. 12:​12, 13, 25) E kitana te tabo ae e taneiai iai Mareko ibukini karababaan ana mwakuri ni minita. E mwaing moa nako Antioka. Imwina e raonia Bauro ao Barenaba nakon taabo riki tabeua aika raroanako. (Mwa. 13:​1-5) N taraana ao e maeka naba Timoteo ma ana karo ngke e kaoaki irouni Bauro bwa e na raonna n te mwakuri n uarongorongo. E bon ataei Timoteo ao e aki mwaatai, ngaia are e kona n iangoia bwa e aki tau ao n aki kan iri. (Kabotaua ma 1 I-Korinto 16:​10, 11 ao 1 Timoteo 4:12.) Ma e butimwaea ana kakao Bauro ao e karekei kakabwaia aika bati imwina.​—Mwa. 16:​3-5.

3. (a) Ti kangaa n ataia ae e rangi n tangiriia Mareko ao Timoteo Bauro? (2 Timoteo 4:​6, 9, 11) (Nori naba taamnei.) (b) Baikara titiraki aika ti na rinanoi n te kaongora aei?

³ E reke mwaataia Mareko ao Timoteo ao a a kona ni karaoi mwioko aika kangaanga n aia tai n roro n rikirake. E rangi ni kukurei Bauro irouia mwaane aika ataei aikai ao ibukin anne e a tangiriia bwa a na memena i rarikina ngke e a ataia ae e a kaan ana tai ni mate. (Wareka 2 Timoteo 4:​6, 9, 11.) Baikara aroaroia Mareko ao Timoteo ae e anaaki iai nanoni Bauro? A na kangaa taari mwaane aika ataei ni kakairi n aroaroia? Ao a na kangaa ni kakabwaiaaki taari mwaane aika ataei man ana taeka n reirei Bauro?

KAKAIRI IROUNI MAREKO​—TAURAOI NI BEKU IBUKIA TABEMWAANG

4-5. E kangaa ni kaotia Mareko bwa e tauraoi ni beku ibukia tabemwaang?

⁴ E taekinaki n te boki teuana bwa te beku ibukia tabemwaang, e nanonaki iai ae ko kakorakorako ni buokiia ao n teimatoa ni buokiia e ngae naba ngkana e kangaanga karaoana iroum. E katea te katoto ae raoiroi Mareko n te itera aei. Ngke e rawa Bauro ni kairia ni kauouani mwanangana ni mitinare, ao e boni bae ni maraki nanona ao n un iai. (Mwa. 15:​37, 38) Ma e aki bwara nanoni Mareko man ana beku ibukia tabemwaang.

⁵ E butimwaea mwiokoana Mareko ae e na mwakuri ma ai tarina ae Barenaba. Tao 11 te ririki imwina, ao e riki Mareko bwa temanna i buakoia naake a boutokaa Bauro ngke e moani kabureaki i Rom. (Bire. 23, 24) E rangi ni kakaitau Bauro n ana boutoka ao ibukin anne e taekina Mareko “bwa nibwani kabebetean [nanona].”​—IKoro. 4:​10, 11.

6. E kangaa ni kakabwaiaaki Mareko n ana iraorao ma Kristian aika ikawai n te onimaki? (Nora te kabwarabwara mai nano.)

⁶ E kakabwaiaaki Mareko n ana iraorao ae kaan ma Kristian aika ikawai n te onimaki. Ngke e tia Mareko ni kamaanna teutana i rarikini Bauro i Rom, ao e a manga nakon te abotoro Betero i Baburon. E rikirake aia iraorao ae kaan i marenaia ao Betero e arana ‘Mareko bwa natina.’ (1Bet. 5:13) Ngke a kaai ni mwakuri ao e boni bae Betero ni karakina maiun Iesu ao ana mwakuri ni minita aika kakaongora nakon raoraona ae ataei aei ao imwina riki e a korei baikai Mareko n ana Euangkerio.a

7. E kangaa te tari te mwaane ae Seung-Woo ni kakairi n ana katoto Mareko? (Nora naba te taamnei.)

⁷ E teimatoa Mareko ni katabetabea n ana beku ao e memena i rarikia taari mwaane aika ikawai n te onimaki. Ko na kangaa ni kakairi irouni Mareko? Ngkana e tuai n reke mwiokoam, taotaona nanom ao teimatoa ni kakaaei aanga aika ko na beku iai iroun Iehova ao te ekaretia. Iangoa ana katoto Seung-Woo ae beku ngkai bwa te unimwaane. Ngke e ataei riki, ao e kakabotaua ma taari mwaane aika ataei ake tabeman. Iai tabeman i buakoia aika a reke mwiokoaia imwaina. E namakinna Seung-Woo bwa e tarariaoaki ao imwina riki e a kaota ana namakin nakoia taari mwaane aika ikawai n te onimaki. E tuangnga te unimwaane n te ekaretia temanna bwa e na karaoa ae e kona ni karaoia ni beku iai ibukia tabemwaang e ngae ngkana a aki noraki n tabetai ana mwakuri aika raoiroi. E kaungaaki Seung-Woo n te taeka n reirei anne bwa e na buokiia kaara ao naake a kainnanoa baoia nakon te taromauri. E ururing rikaaki ao e taku: “I a ota raoi n ae nanonaki n te beku ibukia tabemwaang. I karekea te kimwareirei mani buokaia tabemwaang n aanga aika manena.”

KAKAIRI IROUN TIMOTEO​—KAOTIOTA TABEAKINAIA TABEMWAANG

8. Bukin tera Bauro ngke e rinea Timoteo bwa raona ni mwamwananga? (I-Biribi 2:​19-22)

⁸ E kainnanoiia Bauro raona ni mwamwananga aika ninikoria ngke e okiri kaawa ake e kakaitaraaki iai. E moan rinea te Kristian ae mwaatai ae Tira bwa e na raonna. (Mwa. 15:​22, 40) Imwina riki e rinea Timoteo Bauro bwa raona. Tera ae rianako iai aron Timoteo? Bukina teuana bwa e raoiroi taekana. (Mwa. 16:​1, 2) Ao e rangi n tabeakinia naba aomata.​—Wareka I-Biribi 2:​19-22.

9. E kangaa Timoteo ni kaotia bwa e rangi n tabeakinia tarina ao mwaanena n te onimaki?

⁹ E kaotia Timoteo bwa e rangi n tabeakinia riki aomata nakon tabeakinana i bon irouna, man te tai are e moana iai ana mwakuri ni minita ma Bauro. Ibukin anne, e kona n onimakinna Bauro bwa e na tiku i Beroia ni kaungaia taan rimwini Kristo aika boou ikanne. (Mwa. 17:​13, 14) E boni bae ni kakorakoraaki Timoteo n te tai anne man ana katoto Tira are e tiku naba i Beroia. Ma imwina riki, ao e kanakoa Timoteo n tii ngaia Bauro nako Tetaronike bwa e na kakorakoraia Kristian n te kaawa anne. (1Tet. 3:​2, kbn.) I nanon 15 te ririki imwina, ao e a ataa arona Timoteo n “[tang] ma akana tang,” ao ni kaotiota te nanoanga nakoia aika a rawawata. (IRom 12:15; 2Tim. 1:4) A na kangaa mwaane aika ataei aika Kristian ni kakairi iroun Timoteo?

10. E kangaa te tari te mwaane ae Woo Jae n reiakina arona ni kaotiota riki tabeakinaia aomata?

¹⁰ E reiakina arona ni kaotiota riki tabeakinaia tabemwaang te tari te mwaane ae Woo Jae. Ngke te roro n rikirake Woo Jae ao e noria bwa e kangaanga irouna ae e na maroro ma taari n te onimaki aika ikawai riki. Ngaia are e tii kakamauriia n te Tabo n Taromauri ao e a boonako naba. E tuanga Woo Jae te unimwaane n te ekaretia temanna bwa e kona ni moana te maroro ma raona n te onimaki n taekinan te bwai ae e anaaki iai nanona irouia. E kaungaa naba te unimwaane bwa e na iaiangoi baika e kan ongora iai te aomata. E maiuakina te taeka n reirei aei Woo Jae ngke e maroro ma tabeman. Ai te unimwaane ngkai n te ekaretia Woo Jae ao e taku: “E a bebete riki ngkai irou te maroro ma aomata aika kakaokoro roroia. I kukurei ngkai I ataia ae I a ota riki n tabeaiangaia aomata. E rangi n ibuobuoki aei nakoiu ni buokaia raou n te onimaki.”

11. A na kangaa taari mwaane aika ataei ni kaotiota tabeakinaia tabemwaang n aia ekaretia? (Nora naba te taamnei.)

¹¹ Kam kona naba ngkami taari mwaane aika ataei n reiakina aromi ni kaotiota tabeakinaia tabemwaang. N taini bobotaki, karekea ami tai ni maroro ma aomata aika kakaokoro roroia ao aroia. Titirakinia bwa a uara, ao imwina kakauongo nakoia. Ane kam na ataia imwina riki bwa kam na kangaa ni buokiia. Tao ko a kona n ataia ae a kainnanoa buokaia taanga aika kara ni kabonganaan te JW Library^® app. Ke ko a ataia ae akea toaia n te mwakuri ni minita. Ko kona ni buokiia nakanne ni kaineti ma aroni kabonganaan aia tareboon ke aia tablet ke ni baireia bwa ko na katoaia n te mwakuri n uarongorongo? Ngkana ko biririmoa ni buokiia tabemwaang, ko a katea iai te katoto ae tamaroa ibukia aomata ni kabane.

KAKABWAIA MAN ANA TAEKA N REIREI BAURO

12. A na kangaa taari mwaane aika ataei ni kakabwaiaaki man ana taeka n reirei Bauro nakon Timoteo?

¹² E anga Bauro te taeka n reirei ae manena nakon Timoteo ni buokia bwa e na nakoraoi maiuna ao ana mwakuri ni minita. (1Tim. 1:18; 2Tim. 4:5) Kam kona naba ni kakabwaiaaki ngkami taari mwaane aika ataei man ana taeka n reirei Bauro. N te aro raa? Wareki ana reta Bauro aika uoua nakon Timoteo, n aron ae kaanga a koreaki nakoimi, ao noria bwa tera te reirei ni kairiri iai ae kam kona ni maiuakinna. Iangoi katoto tabeua.

13. Tera ae irekereke ma karikirakean ara reitaki ae kaan ma Iehova?

¹³ “Kataneiako bwa ko aonga n uaiakina tiam ae tangiran te Atua.” (1Tim. 4:7) Tera tangiran te Atua? Bon te reitaki ae kaan i marenam ma Iehova n ikotaki ma nanom ni kani karaoi baika e kukurei iai. Ti riai ni karikirakea te aroaro aei kioina ngkai ti aki bungiaki ma ngaia. N te aro raa? Te taeka ni Kuriiti ae rairaki bwa “kataneiako,” e kabonganaaki n angiin te tai ni kabwarabwaraa te kataneiai ae korakora ibukia taan takaakaro imwain te kaboo. A riai taan takaakaro aikai ni kararoai baika kona ni katabetabeia ao ni kaatuua aia iango i aon tiaia. Ti riai naba ngaira ni karaoa anne bwa ti aonga ni karikirakei anua aika ti na kaaniaki riki iai ma Iehova.

14. Tera tiara ngkana ti wareka te Baibara? Taekina te katoto.

¹⁴ Ngkana ko karikirakea anuam ae wawarekan te Baibara, uringnga are tiam boni kaanian riki Iehova. N te katoto, tera reireiam n rongongon Iesu ngke e kaitiboo ma te tia tautaeka ae ataei ae kaubwai? (Mareko 10:​17-22) E kakoauaa te mwaane aei ae Iesu bon te Mesia ma e karako ana onimaki n riki bwa te tia rimwina. Ma e bon “namakina tangirana” naba Iesu. E aki anaaki nanom n aron Iesu n taetae nakon te mwaane aei? E tangiria Iesu bwa e na karaoa ana motinnano ae raoiroi teuaei. E kaotiota naba Iesu ana tangira Tamana ibukin teuaei. (Ioa. 14:9) Ngkana ko iangoa te rongorongo aei ao te bae ko rinanona, titirakiniko aei, ‘Tera ae I riai ni karaoia bwa N na kaania riki Iehova ao ni beku riki ibukia tabemwaang?’

15. E aera ngkai e riai te tari te mwaane n riki bwa te banna ni katoto nakoia tabemwaang? Taekina te katoto. (1 Timoteo 4:​12, 13)

¹⁵ “Riiki bwa te banna ni katoto nakoia aika kakaonimaki.” (Wareka 1 Timoteo 4:​12, 13.) E kaumaka Timoteo Bauro bwa e na aki tii karikirakei rabakauna n aron te wareware ao te angareirei, ma e na karikirakei naba aroaro n aron te tangira, te onimaki, ao te aroaro ni maiu ae itiaki. Bukin tera? E bati riki ae kaotaki n te katoto nakon te taetae. Iangoia bwa ko na anga am kabwarabwara i aon taekan arora ni karikirakea ingaingara n ara mwakuri ni minita. E na rangi ni bebete riki iroum maroroakinan anne ngkana ko karaoa am kabanea n tamaroa n te mwakuri ni minita. A na kan ongora riki aomata ngkana ko boni maiuakina anne.​—1Tim. 3:13.

16. (a) Baikara itera aika nimaua aika a kona n riki iai bwa banna ni katoto Kristian aika ataei? (b) E na kangaa te tari te mwaane ae ataei n riki bwa te banna ni katoto “n te taetaenikawai”?

¹⁶ N aron ae kaotaki n 1 Timoteo 4:​12, ao e mwanewei Bauro itera aika nimaua aika e riai te tari te mwaane ae ataei n riki iai bwa te banna ni katoto. E aera ko aki iaiangoi itera akanne n am ukeuke n reirei i bon iroum? N te katoto, iangoia bwa ko kan riki bwa te banna ni katoto “n te taetaenikawai.” Iangoi aanga aika ko kona ni kabongana am taetaenikawai ni kaungaia iai tabemwaang. Ngkana ko teimatoa ni maeka ma am karo, ko kona ni kaotiota riki am kakaitau ibukini baika a karaoi ibukim? Ko kona n taekinna nakon temanna te bwai ae anaaki nanom iai n ana kabwarabwara imwin te taromauri? Ko kona naba n anga am kaeka ni bon oin am taeka n taini bobotaki. Ngkana ko kakorakorako n riki bwa te banna ni katoto n te taetaenikawai, e na oti iai bwa ko a rikirake n te onimaki.​—1 Tim. 4:15.

17. Tera ae e na buoka te tari te mwaane ae ataei ni karokoa n tiana n te onimaki? (2 Timoteo 2:22)

¹⁷ “Birinako mani baike a bwabwarui rooro n rikirake, ao ukoukora te raoiroi.” (Wareka 2 Timoteo 2:22.) E kaumaka Timoteo Bauro bwa e na buakani baika bwabwaruaki aika kona ni katikaanako ana iango man tiana n te onimaki ao n urua ana iraorao ma Iehova. Ko bae naba n ataia ae iai baika aki bure karaoaia ma a kona ni karibwaa am tai ibukin am beku iroun Iehova. N te katoto, iangoa te tai ae ko kakabanea n te takaakaro, te mamataku n te intanete, ke te takaakaro n te kaombiuta. Ko kona ni kabonganai taai akanne ibukin tabem ibukin Iehova? Tao ko kona ni buoka tararuaan ao kateimatoaan te Tabo n te Taromauri ke ni boutokaa te uarongorongo n te kaa ni boki. Ngkana ko karaoi baikai, ane ko na karekeia raoraom aika boou aika a na buokiko ni katei tiam n te onimaki ao ni karokoko iai.

Ti KAREKEI KAKABWAIA NGKANA TI BEKU IBUKIA TABEMWAANG

18. Bukin tera ngkai ti kona n taekinna ae a rangi ni kukurei ni maiuia Mareko ao Timoteo?

¹⁸ A karaoi bitaki aika bati Mareko ao Timoteo bwa a aonga ni beku riki ibukia tabemwaang, ao ibukin anne a rangi ni kukurei ni maiuia. (Mwa. 20:35) E mwananga Mareko nakon taabo aika kakaokoro n te aonnaba bwa e aonga ni beku ibukia raona n te onimaki. E korei naba rongorongoni maiun Iesu ao ana mwakuri ni minita aika kakaongora. E buoka Bauro Timoteo ni katei ekaretia ao ni kaungaia taari n te onimaki. Ni koauana, e kukurei Iehova n aroia Mareko ao Timoteo n anga boni ngaiia.

19. E aera ngkai a riai taari mwaane aika ataei ni mutiakina ana taeka n reirei Bauro nakon Timoteo, ao e na tera mwina?

¹⁹ E kona n noraki tangiran Timoteo irouni Bauro n ana reta ake e korei nakon raoraona ae ataei aei. E oti naba n taian reta aika kairaki koreaia n te taamnei aikai bwa e rangi n tangiriia mwaane aika ataei Iehova. E tangiringkami Iehova bwa e na nakoraoi ami beku irouna. Ngaia are mutiakina ana taeka n reirei Bauro, ao karikirakea nanomi ni kani beku riki ibukia tabemwaang. Ngkana kam karaoa anne, ane kam na kukurei ni maiumi ngkai ao kam na “taua raoi te maiu ni koaua” ae imwaira.​—1Tim. 6:​18, 19.