E KONA N TEIMATOA ARA BURANETI AEI?
TE RAN AE ITIAKI
E NA BON akea te maiu i aon te aba ngkana akea te ran, riki te ran ae itiaki. Ni koauana, te kabanea ni mwaiti ni bwai i buakoni baika maiu bon te ran. Taian nei, karaanga, ao raan ake i aantano a katauraoa te ran ni moi ibukia aomata ma maan ao tebokan naba arokara.
Bukin Aki Taun te Ran ae Itiaki
E bati riki te ran n ara buraneti. Ma ni kaineti ma te World Meteorological Organization, ao “tii 0.5% mwaitin te ran ngkai n te aonnaba ae tau ni kabonganaaki.” E ngae ngke e tau te ran ae uarereke aei ibukin te maiu i aon te aba, ma bon angiina a baareka ke a aki kona ni kabonganaaki ibukina bwa e a mwaiti riki kainnanoana ao ibukini bibitakini kanoan te bong. A katautaua taan rabakau bwa i nanon 30 te ririki ao e nang aki tau te ran ae itiaki ibukia aomata aika nimaua te birion.
E Karaoaki Ara Buraneti Aei Bwa E na Teimatoa
E karaoaki te aonnaba n te aro bwa e na teimatoa n iai te ran ae tau. A kaai naba ni mwakuri te tano, baika maiu i taari, ao taai, ni kateimatoa itiakin ara ran. Iangoi tabeua bwaai ni kakoaua aika kaotia bwa e karaoaki ara buraneti aei bwa e na teimatoa.
E kona te tano ni buoka kanakoani baika bati aika kabarekaa ara ran. N aaba aika aomwaimwai, ao iai aroka aika ataaki bwa a kakatiinakoi kaeti aika te nitrogen, te phosphorus, ao te pesticides.
A noria taan rabakau bwa e kona n teimatoa n itiaki te ran i bon irouna man aia ibuobuoki bwain te aonnaba. A kaitiakii baika baareka ni butin te ran ao a kamaunaaki rabwataia ni baika maiu aika bingingi.
A kona maan aika iai nanaia aika mena n te karaanga, ni kanakoi baika boitin man te ran n tii tabebong, ao a baitii riki nakon aroka ake a kamanenaaki ibukini kaitiakan te ran.
E teimatoa n iai te ran n ara buraneti aei, ibukina bwa iai aroni butin te ran ae okioki. Mani butin te ran aei n ikotaki ma baika maiu n te aonnaba, e a aki otinako te ran ke ni bua man ara aonnaba aei.
Te Bae A Karaoia Aomata
Ngkana a bonotaki nnen oerani baao ni mwamwananga ao n aki kabwaroaki n aki akaka baika boitin, ti a buoka iai kateimatoaan itiakin te ran
A taekinna taan rabakau bwa e riai n tikotikonaki te ran. Ibukini kauarerekeani baarekan te ran, a kauring bwa e riai ni bonotaki raranin nnen oerani baao ni mwamwananga, ao n aki kabwakaaki bwatin aika aki kamanenaaki n te kai n nakotaari ke ni kabwaroi baika boitin.
A kunei aanga aika boou aika kamimi Intinia, are a kona ni kanakoa iai te taoro man taari. Tiaia bwa a na kabatiaa mwaitin te ran ibukin te moi.
Ma e bati riki ae kainnanoaki. E aki nakoraoi te anga ae kanakoan te taoro man taari ibukina bwa e rangi ni bobuaka ao e kainnanoa te korakora ae bati. Ni kaineti ma te ribooti n 2021 ibukin te ran, ao e taekina aei Aia Botaki te Botannaomata: “E riai n taboro rikirakena n te aonnaba ni kabutaa.”
Kakoauaan ae E na Tamaroa Taai Aika Imwaira—Te Bae E Taekinna te Baibara
“Te Atua . . . E katikiirake timtim n ran, ao a bitaki man te buane nakon te karau, ao taian nang a kabwaroa, ao a kabwakaa i aon te botannaomata.”—Iobi 36:26-28.
E karikii bwain te aonnaba te Atua ibukini kawakinan ranin te aonnaba.—Te Minita 1:7.
Iangoa aei: Ngkai e karaoa te aonnaba te tia Karikiriki ni kateimatoa itiakin ara ran, e riai ngkanne bwa ti na kakoauaa ae e tauraoi ao iai mwaakana ni kanakoraoa te kangaanga are a karikia aomata. Nora te kaongora ae “E Berita te Atua Bwa E na Teimatoa Ara Buraneti,” n iteraniba 15.