ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ
1 Πριν από πολύ καιρό, ο Θεός μίλησε στους προπάτορές μας μέσω των προφητών σε πολλές περιπτώσεις και με πολλούς τρόπους.+ 2 Τώρα, στο τέλος αυτών των ημερών, έχει μιλήσει σε εμάς μέσω ενός Γιου,+ τον οποίο διόρισε κληρονόμο όλων των πραγμάτων+ και μέσω του οποίου έκανε τα συστήματα πραγμάτων.*+ 3 Αυτός είναι η αντανάκλαση της δόξας του Θεού+ και η ακριβής απεικόνιση της ίδιας του της οντότητας,+ και διατηρεί τα πάντα σε ύπαρξη με τον λόγο της δύναμής του. Και αφού πρώτα μας καθάρισε από τις αμαρτίες μας,+ κάθισε στα δεξιά της Μεγαλειότητας στα ύψη.+ 4 Αυτός λοιπόν έχει γίνει ανώτερος από τους αγγέλους+ εφόσον κληρονόμησε όνομα εξοχότερο από το δικό τους.+
5 Παραδείγματος χάρη, σε ποιον από τους αγγέλους είπε ποτέ ο Θεός: «Γιος μου είσαι εσύ· σήμερα εγώ έγινα πατέρας σου»;+ Και πάλι: «Εγώ θα γίνω πατέρας του, και αυτός θα γίνει γιος μου»;+ 6 Και για τον καιρό που θα φέρει ξανά τον Πρωτότοκό του+ στην κατοικημένη γη,* λέει: «Και όλοι οι άγγελοι του Θεού ας τον προσκυνήσουν».
7 Επίσης, για τους αγγέλους λέει: «Κάνει τους αγγέλους του πνεύματα και τους διακόνους* του+ φλόγα φωτιάς».+ 8 Αλλά για τον Γιο λέει: «Ο Θεός είναι ο θρόνος σου+ στους αιώνες των αιώνων, και το σκήπτρο της Βασιλείας σου είναι το σκήπτρο της ευθύτητας.* 9 Αγάπησες τη δικαιοσύνη και μίσησες την ανομία. Γι’ αυτό και ο Θεός, ο Θεός σου, σε έχρισε+ με το λάδι της αγαλλίασης πιο πολύ από ό,τι τους συντρόφους σου».+ 10 Και: «Στην αρχή, Κύριε, θεμελίωσες τη γη, και οι ουρανοί είναι έργο των χεριών σου. 11 Αυτοί θα αφανιστούν, αλλά εσύ θα παραμείνεις· σαν ρούχο θα φθαρούν όλοι, 12 και εσύ θα τους τυλίξεις σαν μανδύα, σαν ρούχο, και αυτοί θα αντικατασταθούν. Αλλά εσύ είσαι ο ίδιος, και τα χρόνια σου δεν θα τελειώσουν ποτέ».+
13 Εξάλλου, για ποιον από τους αγγέλους έχει πει ποτέ: «Κάθισε στα δεξιά μου ώσπου να θέσω τους εχθρούς σου υποπόδιο για τα πόδια σου»;+ 14 Δεν είναι όλοι πνεύματα για άγια υπηρεσία,*+ απεσταλμένα να διακονούν για εκείνους που πρόκειται να κληρονομήσουν σωτηρία;
2 Γι’ αυτό, είναι απαραίτητο να δίνουμε περισσότερη από τη συνηθισμένη προσοχή σε αυτά που ακούσαμε,+ ώστε να μην ξεμακρύνουμε ποτέ.+ 2 Διότι αν ο λόγος που διακηρύχτηκε μέσω αγγέλων+ αποδείχτηκε έγκυρος, και κάθε παράβαση και πράξη ανυπακοής έλαβε δίκαιη τιμωρία,+ 3 εμείς πώς θα διαφύγουμε αν παραμελήσουμε μια τόσο μεγάλη σωτηρία;+ Διότι αυτή άρχισε να διακηρύττεται μέσω του Κυρίου μας+ και μας την επιβεβαίωσαν εκείνοι που τον άκουσαν, 4 ενώ ο Θεός έδινε και αυτός μαρτυρία με σημεία και θαυμαστά πράγματα* και διάφορα δυναμικά έργα+ και με το άγιο πνεύμα που διαμοιραζόταν σύμφωνα με το θέλημά του.+
5 Διότι δεν έχει υποτάξει σε αγγέλους την κατοικημένη γη* που θα έρθει,+ για την οποία μιλάμε. 6 Αλλά όπως είπε κάποιος μάρτυρας σε κάποιο σημείο: «Τι είναι ο άνθρωπος και τον θυμάσαι ή ο γιος του ανθρώπου και τον φροντίζεις;+ 7 Τον έκανες λίγο κατώτερο από τους αγγέλους· τον στεφάνωσες με δόξα και τιμή και τον διόρισες υπεύθυνο στα έργα των χεριών σου. 8 Τα πάντα υπέταξες κάτω από τα πόδια του».+ Εφόσον υπέταξε τα πάντα σε αυτόν,+ ο Θεός δεν άφησε τίποτα που να μην είναι υποταγμένο σε αυτόν.+ Τώρα όμως δεν βλέπουμε ακόμη τα πάντα να είναι υποταγμένα σε αυτόν.+ 9 Αλλά αυτό που βλέπουμε είναι ότι ο Ιησούς, που έγινε λίγο κατώτερος από τους αγγέλους,+ είναι τώρα στεφανωμένος με δόξα και τιμή λόγω του θανάτου που υπέστη,+ ώστε με την παρ’ αξίαν καλοσύνη του Θεού να γευτεί θάνατο για κάθε άνθρωπο.+
10 Διότι, για να φέρει πολλούς γιους σε δόξα,+ εκείνος για τον οποίο και μέσω του οποίου υπάρχουν τα πάντα θεώρησε κατάλληλο να τελειοποιήσει τον Πρώτιστο Παράγοντα της σωτηρίας τους+ μέσω παθημάτων.+ 11 Διότι τόσο εκείνος που αγιάζει όσο και αυτοί που αγιάζονται,+ όλοι προέρχονται από έναν,+ και γι’ αυτόν τον λόγο εκείνος δεν ντρέπεται να τους αποκαλεί αδελφούς,+ 12 καθώς λέει: «Θα διακηρύττω το όνομά σου στους αδελφούς μου· στο μέσο της εκκλησίας θα σε αινώ με ύμνους».+ 13 Και πάλι: «Εγώ θα εμπιστεύομαι σε αυτόν».+ Και πάλι: «Δείτε! Εγώ και τα μικρά παιδιά, που μου έδωσε ο Ιεχωβά».*+
14 Άρα λοιπόν, εφόσον τα «μικρά παιδιά» συμμετέχουν σε αίμα και σάρκα, και αυτός παρόμοια συμμετείχε στα ίδια πράγματα,+ ώστε μέσω του θανάτου του να εκμηδενίσει εκείνον που έχει τη δυνατότητα να προξενεί τον θάνατο,+ δηλαδή τον Διάβολο,+ 15 και να απελευθερώσει όλους εκείνους που ήταν υπόδουλοι όλη τους τη ζωή εξαιτίας του φόβου τους για τον θάνατο.+ 16 Διότι στην πραγματικότητα αυτός δεν βοηθάει αγγέλους, αλλά τους απογόνους* του Αβραάμ.+ 17 Συνεπώς, έπρεπε να γίνει όμοιος με τους «αδελφούς» του από όλες τις απόψεις,+ ώστε να γίνει ελεήμων και πιστός αρχιερέας για πράγματα που έχουν σχέση με τον Θεό, προκειμένου να προσφέρει εξιλαστήρια θυσία*+ για τις αμαρτίες του λαού.+ 18 Εφόσον ο ίδιος υπέφερε όταν δοκιμάστηκε,+ είναι ικανός να προστρέξει σε βοήθεια εκείνων που δοκιμάζονται.+
3 Συνεπώς, άγιοι αδελφοί, μέτοχοι της ουράνιας κλήσης,*+ σκεφτείτε τον απόστολο και αρχιερέα τον οποίο αναγνωρίζουμε*—τον Ιησού.+ 2 Αυτός αποδείχτηκε πιστός σε Εκείνον που τον διόρισε,+ όπως και ο Μωυσής σε όλο τον οίκο Εκείνου.+ 3 Διότι αυτός* υπολογίζεται άξιος περισσότερης δόξας+ από τον Μωυσή, εφόσον όποιος κατασκευάζει έναν οίκο έχει περισσότερη τιμή από τον ίδιο τον οίκο. 4 Φυσικά, κάθε οίκος κατασκευάζεται από κάποιον, αλλά εκείνος που κατασκεύασε τα πάντα είναι ο Θεός. 5 Και ο μεν Μωυσής αποδείχτηκε πιστός ως υπηρέτης σε όλο τον οίκο Εκείνου, παρέχοντας πιστοποίηση* για τα πράγματα που επρόκειτο να ειπωθούν μετά, 6 αλλά ο Χριστός αποδείχτηκε πιστός ως γιος+ έχοντας υπό την ευθύνη του τον οίκο του Θεού.+ Εμείς είμαστε ο οίκος Του, αν διακρατήσουμε σταθερά μέχρι το τέλος την παρρησία μας και την ελπίδα για την οποία καυχιόμαστε.
7 Γι’ αυτό λοιπόν, όπως λέει το άγιο πνεύμα:+ «Σήμερα, αν ακούσετε τη φωνή του, 8 μη σκληρύνετε την καρδιά σας όπως στην περίπτωση που μου προξένησαν έντονο θυμό, όπως την ημέρα της δοκιμής στην έρημο,+ 9 όπου οι προπάτορές σας με προκάλεσαν και με υπέβαλαν σε δοκιμή, παρότι έβλεπαν τα έργα μου επί 40 χρόνια.+ 10 Να γιατί αηδίασα με αυτή τη γενιά και είπα: “Πάντοτε παραστρατούν στην καρδιά τους και δεν έχουν γνωρίσει τις οδούς μου”. 11 Γι’ αυτό, ορκίστηκα μέσα στον θυμό μου: “Δεν θα εισέλθουν στην ανάπαυσή μου”».+
12 Προσέχετε, αδελφοί, μήπως αναπτυχθεί ποτέ σε οποιονδήποτε από εσάς πονηρή καρδιά απιστίας επειδή θα έχει αποτραβηχτεί από τον ζωντανό Θεό·+ 13 αλλά να ενθαρρύνετε ο ένας τον άλλον κάθε ημέρα, όσον καιρό διαρκεί ακόμη το «σήμερα»,+ ώστε να μη σκληρυνθεί κανείς σας από την απατηλή δύναμη της αμαρτίας. 14 Διότι γινόμαστε μέτοχοι του Χριστού* μόνο αν διακρατήσουμε σταθερά μέχρι το τέλος την πεποίθηση που είχαμε στην αρχή.+ 15 Όπως αναφέρεται: «Σήμερα, αν ακούσετε τη φωνή του, μη σκληρύνετε την καρδιά σας όπως στην περίπτωση που μου προξένησαν έντονο θυμό».+
16 Διότι ποιοι άκουσαν και όμως του προξένησαν έντονο θυμό; Δεν ήταν όλοι όσοι βγήκαν από την Αίγυπτο με την καθοδήγηση του Μωυσή;+ 17 Και με ποιους ήταν αηδιασμένος ο Θεός επί 40 χρόνια;+ Όχι με εκείνους που αμάρτησαν, των οποίων τα σώματα έπεσαν νεκρά στην έρημο;+ 18 Και σε ποιους ορκίστηκε ότι δεν θα εισέλθουν στην ανάπαυσή του; Όχι σε εκείνους που ενήργησαν ανυπάκουα; 19 Βλέπουμε λοιπόν ότι δεν μπόρεσαν να εισέλθουν εξαιτίας της απιστίας τους.+
4 Συνεπώς, εφόσον παραμένει σε ισχύ μια υπόσχεση για είσοδο στην ανάπαυσή του, ας προσέχουμε* μήπως κάποιος από εσάς θεωρηθεί ανάξιος για αυτήν.+ 2 Διότι τα καλά νέα έχουν διακηρυχτεί και σε εμάς,+ όπως είχαν διακηρυχτεί και σε εκείνους· αλλά ο λόγος που άκουσαν εκείνοι δεν τους ωφέλησε, επειδή δεν είχαν την ίδια πίστη με αυτούς που έδωσαν προσοχή. 3 Διότι εμείς που έχουμε πιστέψει εισερχόμαστε στην ανάπαυση, όπως έχει πει εκείνος: «Γι’ αυτό, ορκίστηκα μέσα στον θυμό μου: “Δεν θα εισέλθουν στην ανάπαυσή μου”»,+ αν και τα έργα του είχαν ολοκληρωθεί από τη θεμελίωση του κόσμου.+ 4 Διότι σε κάποιο σημείο έχει πει σχετικά με την έβδομη ημέρα τα εξής: «Και ο Θεός αναπαύτηκε την έβδομη ημέρα από όλα τα έργα του»,+ 5 και εδώ λέει πάλι: «Δεν θα εισέλθουν στην ανάπαυσή μου».+
6 Εφόσον λοιπόν απομένει ακόμη να εισέλθουν μερικοί σε αυτήν, και εκείνοι στους οποίους τα καλά νέα διακηρύχτηκαν πρώτα δεν εισήλθαν λόγω ανυπακοής,+ 7 εκείνος προσδιορίζει πάλι κάποια ημέρα λέγοντας πολύ καιρό αργότερα στον ψαλμό του Δαβίδ «σήμερα»· όπως ειπώθηκε παραπάνω: «Σήμερα, αν ακούσετε τη φωνή του, μη σκληρύνετε την καρδιά σας».+ 8 Διότι αν ο Ιησούς του Ναυή+ τούς είχε οδηγήσει σε τόπο ανάπαυσης, ο Θεός δεν θα είχε μιλήσει αργότερα για άλλη ημέρα. 9 Άρα, απομένει μια ανάπαυση σαββάτου για τον λαό του Θεού.+ 10 Διότι ο άνθρωπος που έχει εισέλθει στην ανάπαυση του Θεού έχει αναπαυτεί και από τα έργα του, όπως ο Θεός αναπαύτηκε από τα δικά του.+
11 Ας κάνουμε λοιπόν το καλύτερο που μπορούμε για να εισέλθουμε σε εκείνη την ανάπαυση, ώστε κανείς να μην ακολουθήσει την ίδια πορεία ανυπακοής.+ 12 Διότι ο λόγος του Θεού είναι ζωντανός και ασκεί δύναμη+ και είναι κοφτερότερος από κάθε δίκοπο σπαθί+ και διεισδύει μέχρι διαχωρισμού της ψυχής* από το πνεύμα* και των αρθρώσεων από τον μυελό, και μπορεί να διακρίνει σκέψεις και προθέσεις της καρδιάς. 13 Και δεν υπάρχει δημιουργία που να είναι κρυμμένη από τα μάτια του,+ αλλά τα πάντα είναι γυμνά και τελείως εκτεθειμένα ενώπιον εκείνου στον οποίο πρέπει να δώσουμε λογαριασμό.+
14 Εφόσον λοιπόν έχουμε έναν μεγάλο αρχιερέα ο οποίος έχει διαβεί τους ουρανούς, τον Ιησού, τον Γιο του Θεού,+ ας συνεχίσουμε να κάνουμε δημόσια διακήρυξη για αυτόν.+ 15 Διότι δεν έχουμε ως αρχιερέα κάποιον που δεν μπορεί να μας συμπονέσει για τις αδυναμίες μας,+ αλλά κάποιον που έχει δοκιμαστεί από όλες τις απόψεις όπως εμείς, αλλά χωρίς αμαρτία.+ 16 Γι’ αυτό, ας πλησιάζουμε τον θρόνο της παρ’ αξίαν καλοσύνης με παρρησία,+ ώστε να λάβουμε έλεος και να βρούμε παρ’ αξίαν καλοσύνη όταν έχουμε ανάγκη για βοήθεια.
5 Διότι κάθε αρχιερέας που επιλέγεται ανάμεσα από ανθρώπους διορίζεται για χάρη τους προκειμένου να φροντίζει τα πράγματα που έχουν σχέση με τον Θεό,+ ώστε να προσφέρει δώρα και θυσίες για αμαρτίες.+ 2 Αυτός είναι σε θέση να φέρεται με συμπόνια* σε εκείνους που έχουν άγνοια και σφάλλουν,* επειδή και ο ίδιος είναι αντιμέτωπος με τη* δική του αδυναμία, 3 και εξαιτίας αυτού πρέπει να κάνει προσφορές για τις δικές του αμαρτίες όπως κάνει και για τις αμαρτίες του λαού.+
4 Αυτή την τιμή δεν την παίρνει κάποιος με δική του πρωτοβουλία, αλλά μόνο όταν καλείται από τον Θεό, όπως συνέβη με τον Ααρών.+ 5 Έτσι και ο Χριστός δεν δόξασε ο ίδιος τον εαυτό του+ με το να γίνει αρχιερέας, αλλά δοξάστηκε από Εκείνον που του είπε: «Γιος μου είσαι εσύ· σήμερα εγώ έγινα πατέρας σου».+ 6 Όπως λέει επίσης σε ένα άλλο σημείο: «Εσύ είσαι ιερέας για πάντα με τον τρόπο με τον οποίο ήταν ο Μελχισεδέκ».+
7 Κατά την επίγεια ζωή του,* ο Χριστός πρόσφερε δεήσεις καθώς και ικεσίες, με δυνατές κραυγές και δάκρυα,+ σε Εκείνον που μπορούσε να τον σώσει από τον θάνατο, και εισακούστηκε χάρη στον θεοσεβή του φόβο. 8 Αν και ήταν γιος, έμαθε την υπακοή από όσα υπέφερε.+ 9 Και αφού πρώτα τελειοποιήθηκε,+ έγινε η αιτία για να λάβουν αιώνια σωτηρία όλοι όσοι υπακούν σε εκείνον,+ 10 επειδή ο Θεός τον όρισε να είναι αρχιερέας με τον τρόπο με τον οποίο ήταν ο Μελχισεδέκ.+
11 Έχουμε πολλά να πούμε σχετικά με αυτόν, και είναι δύσκολο να τα εξηγήσουμε επειδή έχετε γίνει νωθροί στην ακοή σας. 12 Διότι, αν και έπρεπε τώρα πια* να είστε δάσκαλοι, έχετε πάλι ανάγκη να σας διδάσκει κάποιος από την αρχή τα στοιχειώδη πράγματα+ των ιερών εξαγγελιών του Θεού, και έχετε ξαναγίνει άτομα που χρειάζονται γάλα, όχι στερεή τροφή. 13 Διότι όποιος συνεχίζει να τρέφεται με γάλα δεν είναι εξοικειωμένος με τον λόγο της δικαιοσύνης, επειδή είναι μικρό παιδί.+ 14 Αλλά η στερεή τροφή είναι για ώριμους ανθρώπους, για εκείνους που μέσω χρήσης έχουν τις δυνάμεις διάκρισης* γυμνασμένες για να ξεχωρίζουν το ορθό από το εσφαλμένο.
6 Έτσι λοιπόν, τώρα που έχουμε προχωρήσει πέρα από τα αρχικά δόγματα+ σχετικά με τον Χριστό, ας οδεύουμε εντατικά προς την ωριμότητα,+ χωρίς να βάζουμε πάλι θεμέλιο, δηλαδή μετάνοια από νεκρά έργα και πίστη στον Θεό, 2 τη διδασκαλία για βαφτίσματα και την επίθεση των χεριών,+ την ανάσταση των νεκρών+ και την αιώνια κρίση. 3 Και θα το καταφέρουμε αυτό, αν επιτρέψει ο Θεός.
4 Διότι όσον αφορά εκείνους οι οποίοι κάποτε διαφωτίστηκαν+ και γεύτηκαν την ουράνια δωρεά και έγιναν μέτοχοι αγίου πνεύματος 5 και γεύτηκαν τον καλό λόγο του Θεού καθώς και δυνάμεις του ερχόμενου συστήματος πραγμάτων,* 6 αλλά κατόπιν απομακρύνθηκαν από την πίστη,+ είναι αδύνατον να τους οδηγήσει κανείς και πάλι σε μετάνοια, επειδή οι ίδιοι καρφώνουν ξανά στο ξύλο τον Γιο του Θεού και τον ντροπιάζουν δημόσια.+ 7 Διότι το έδαφος λαβαίνει ευλογία από τον Θεό όταν πίνει τη βροχή που πέφτει συχνά πάνω του και κατόπιν παράγει βλάστηση χρήσιμη σε εκείνους για τους οποίους καλλιεργείται. 8 Αλλά αν παράγει αγκάθια και τριβόλια, απορρίπτεται και η κατάρα πλησιάζει πάνω του, και τελικά θα καεί.
9 Αλλά στην περίπτωσή σας, αγαπητοί, είμαστε πεπεισμένοι για καλύτερα πράγματα, πράγματα που σχετίζονται με τη σωτηρία, παρότι μιλάμε με αυτόν τον τρόπο. 10 Διότι ο Θεός δεν είναι άδικος ώστε να ξεχάσει το έργο σας και την αγάπη που δείξατε για το όνομά του,+ διακονώντας τους αγίους και συνεχίζοντας να τους διακονείτε. 11 Θέλουμε όμως να δείχνει ο καθένας σας την ίδια φιλοπονία ώστε να έχει την πλήρη βεβαιότητα της ελπίδας+ μέχρι το τέλος,+ 12 για να μη γίνετε οκνηροί,+ αλλά να μιμείστε εκείνους οι οποίοι μέσω πίστης και υπομονής κληρονομούν τις υποσχέσεις.
13 Διότι όταν ο Θεός έδωσε την υπόσχεσή του στον Αβραάμ, επειδή δεν μπορούσε να ορκιστεί σε κανέναν μεγαλύτερο, ορκίστηκε στον εαυτό του,+ 14 λέγοντας: «Ασφαλώς θα σε ευλογήσω και ασφαλώς θα σε πληθύνω».+ 15 Και έτσι ο Αβραάμ, αφού πρώτα έδειξε υπομονή, έλαβε αυτή την υπόσχεση. 16 Διότι οι άνθρωποι ορκίζονται σε κάποιον μεγαλύτερο, και ο όρκος τους βάζει τέλος σε κάθε αντιλογία, εφόσον αποτελεί νομική εγγύηση για αυτούς.+ 17 Με τον ίδιο τρόπο, όταν ο Θεός αποφάσισε να δείξει πιο ξεκάθαρα στους κληρονόμους της υπόσχεσης+ το αμετάβλητο του σκοπού* του, τον εγγυήθηκε* με όρκο, 18 ώστε μέσω δύο αμετάβλητων πραγμάτων σε σχέση με τα οποία είναι αδύνατον να πει ψέματα ο Θεός+ να έχουμε εμείς, που τρέξαμε στο καταφύγιο, ισχυρή ενθάρρυνση για να κρατήσουμε γερά την ελπίδα που έχει τεθεί μπροστά μας. 19 Έχουμε αυτή την ελπίδα+ σαν άγκυρα για την ψυχή,* σίγουρη και σταθερή, και μπαίνει μέσα από την κουρτίνα,+ 20 εκεί που έχει μπει για χάρη μας ένας πρόδρομος, ο Ιησούς,+ ο οποίος έχει γίνει αρχιερέας για πάντα με τον τρόπο με τον οποίο ήταν ο Μελχισεδέκ.+
7 Διότι αυτός ο Μελχισεδέκ, ο βασιλιάς της Σαλήμ, ιερέας του Υψίστου Θεού, συνάντησε τον Αβραάμ όταν εκείνος γύριζε από τη σφαγή των βασιλιάδων και τον ευλόγησε,+ 2 και ο Αβραάμ τού έδωσε* ένα δέκατο από το καθετί. Πρώτον μεν, το όνομά του μεταφράζεται «βασιλιάς δικαιοσύνης», έπειτα δε αποκαλείται και βασιλιάς της Σαλήμ, δηλαδή «βασιλιάς ειρήνης». 3 Όντας χωρίς πατέρα, μητέρα ή γενεαλογία, χωρίς αρχή ημερών ή τέλος ζωής, αλλά εξομοιωμένος με τον Γιο του Θεού, παραμένει ιερέας για πάντα.+
4 Δείτε λοιπόν πόσο μεγάλος ήταν αυτός ο άνθρωπος στον οποίο ο Αβραάμ, ο πατριάρχης, έδωσε ένα δέκατο από τα πιο εκλεκτά λάφυρα.+ 5 Είναι αλήθεια ότι, σύμφωνα με τον Νόμο, εκείνοι από τους γιους του Λευί+ οι οποίοι λαβαίνουν το ιερατικό τους αξίωμα έχουν εντολή να συλλέγουν δέκατα από τον λαό,+ δηλαδή από τους αδελφούς τους, παρότι και αυτοί είναι απόγονοι* του Αβραάμ. 6 Αλλά αυτός ο άνθρωπος ο οποίος γενεαλογικά δεν προερχόταν από αυτούς πήρε δέκατα από τον Αβραάμ και ευλόγησε εκείνον που είχε τις υποσχέσεις.+ 7 Αναντίρρητα, ο μικρότερος ευλογείται από τον μεγαλύτερο. 8 Στη μία περίπτωση, αυτοί που λαβαίνουν δέκατα είναι άνθρωποι που πεθαίνουν, αλλά στην άλλη περίπτωση, είναι κάποιος για τον οποίο υπάρχει η μαρτυρία ότι ζει.+ 9 Και μπορεί να ειπωθεί ότι ακόμη και ο Λευί, ο οποίος λαβαίνει δέκατα, έχει πληρώσει δέκατα μέσω του Αβραάμ, 10 διότι ήταν ακόμη μελλοντικός απόγονος* του προπάτορά του όταν τον συνάντησε ο Μελχισεδέκ.+
11 Αν λοιπόν η τελειότητα ήταν εφικτή μέσω της λευιτικής ιεροσύνης+ (διότι αυτή αποτελούσε χαρακτηριστικό του Νόμου που δόθηκε στον λαό), ποια επιπλέον ανάγκη θα υπήρχε να εμφανιστεί άλλος ιερέας για τον οποίο αναφέρεται ότι είναι ιερέας με τον τρόπο με τον οποίο ήταν ο Μελχισεδέκ+ και όχι με τον τρόπο με τον οποίο ήταν ο Ααρών; 12 Εφόσον η ιεροσύνη υφίσταται αλλαγή, καθίσταται αναγκαίο να αλλάξει και ο Νόμος.+ 13 Διότι εκείνος για τον οποίο λέγονται αυτά προήλθε από άλλη φυλή, από την οποία κανείς δεν έχει υπηρετήσει στο θυσιαστήριο.+ 14 Διότι είναι φανερό ότι ο Κύριός μας καταγόταν από τον Ιούδα,+ αλλά ο Μωυσής δεν είπε ότι θα υπήρχαν ιερείς από αυτή τη φυλή.
15 Και αυτό γίνεται ακόμη πιο φανερό εφόσον εμφανίζεται άλλος ιερέας+ που είναι σαν τον Μελχισεδέκ,+ 16 ο οποίος έχει γίνει ιερέας, όχι με βάση τη νομική απαίτηση περί σαρκικής καταγωγής, αλλά με βάση τη δύναμη μιας ακατάστρεπτης ζωής.+ 17 Διότι υπάρχει η εξής μαρτυρία για αυτόν: «Εσύ είσαι ιερέας για πάντα με τον τρόπο με τον οποίο ήταν ο Μελχισεδέκ».+
18 Ως εκ τούτου, η προηγούμενη εντολή παραμερίζεται επειδή είναι αδύναμη και αναποτελεσματική.+ 19 Διότι ο Νόμος δεν τελειοποίησε τίποτα,+ αλλά αυτό το πέτυχε η καλύτερη ελπίδα+ που προσφέρεται τώρα, μέσω της οποίας εμείς πλησιάζουμε τον Θεό.+ 20 Επίσης, εφόσον αυτό δεν έγινε χωρίς να δοθεί όρκος 21 (διότι υπάρχουν πράγματι άντρες που έχουν γίνει ιερείς χωρίς να δοθεί όρκος, αλλά αυτός έχει γίνει ιερέας με όρκο τον οποίο έδωσε σχετικά με αυτόν Εκείνος που είπε: «Ο Ιεχωβά* έχει ορκιστεί, και δεν θα αλλάξει γνώμη:* “Εσύ είσαι ιερέας για πάντα”»),+ 22 γι’ αυτό και ο Ιησούς έχει γίνει η* εγγύηση μιας καλύτερης διαθήκης.+ 23 Επίσης, ήταν πολλοί αυτοί που έγιναν ιερείς διαδεχόμενοι ο ένας τον άλλον+ επειδή ο θάνατος τους εμπόδιζε να παραμένουν ιερείς, 24 αλλά εφόσον αυτός παραμένει ζωντανός για πάντα,+ η ιεροσύνη του δεν χρειάζεται διαδόχους. 25 Επομένως, μπορεί και να σώζει πλήρως εκείνους που πλησιάζουν τον Θεό μέσω αυτού, επειδή είναι πάντοτε ζωντανός για να συνηγορεί υπέρ εκείνων.+
26 Διότι ένας τέτοιος αρχιερέας είναι κατάλληλος για εμάς, όσιος, άκακος, αμόλυντος,+ χωρισμένος από τους αμαρτωλούς και εξυψωμένος πιο πάνω από τους ουρανούς.+ 27 Ανόμοια με εκείνους τους αρχιερείς, αυτός δεν χρειάζεται να προσφέρει θυσίες καθημερινά,+ πρώτα για τις δικές του αμαρτίες και κατόπιν για τις αμαρτίες του λαού,+ επειδή αυτό το έκανε μία φορά για πάντα όταν πρόσφερε τον εαυτό του.+ 28 Ο Νόμος διορίζει ως αρχιερείς ανθρώπους που έχουν αδυναμίες,+ αλλά ο λόγος του όρκου+ που δόθηκε ύστερα από τον Νόμο διορίζει έναν Γιο, ο οποίος έχει τελειοποιηθεί+ για πάντα.
8 Το κύριο σημείο των όσων λέμε είναι το εξής: Τέτοιον αρχιερέα έχουμε,+ και αυτός έχει καθίσει στα δεξιά του θρόνου της Μεγαλειότητας στους ουρανούς,+ 2 ως διάκονος* του αγίου τόπου+ και της αληθινής σκηνής, την οποία έστησε ο Ιεχωβά,* και όχι άνθρωπος. 3 Διότι κάθε αρχιερέας διορίζεται να προσφέρει και δώρα και θυσίες· ήταν λοιπόν αναγκαίο να έχει και αυτός κάτι να προσφέρει.+ 4 Αν βρισκόταν στη γη, δεν θα ήταν ιερέας,+ εφόσον υπάρχουν ήδη άντρες που προσφέρουν τα δώρα σύμφωνα με τον Νόμο. 5 Αυτοί προσφέρουν ιερή υπηρεσία σε συμβολική απεικόνιση και σκιά+ των ουράνιων πραγμάτων,+ ακριβώς όπως έδειχνε η θεϊκή εντολή που έλαβε ο Μωυσής όταν επρόκειτο να κατασκευάσει τη σκηνή: «Φρόντισε να φτιάξεις τα πάντα σύμφωνα με το υπόδειγμα που σου δείχτηκε στο βουνό».+ 6 Αλλά τώρα ο Ιησούς έχει αποκτήσει εξοχότερη διακονία* επειδή είναι επίσης ο μεσίτης+ μιας καλύτερης διαθήκης,+ η οποία έχει εδραιωθεί νομικά πάνω σε καλύτερες υποσχέσεις.+
7 Αν εκείνη η πρώτη διαθήκη ήταν χωρίς σφάλμα, δεν θα υπήρχε ανάγκη για δεύτερη.+ 8 Διότι εκείνος βρίσκει σφάλμα στον λαό όταν λέει: «“Δείτε! Έρχονται ημέρες”, λέει ο Ιεχωβά,* “κατά τις οποίες θα κάνω με τον οίκο του Ισραήλ και με τον οίκο του Ιούδα νέα διαθήκη. 9 Αυτή δεν θα είναι σαν τη διαθήκη την οποία έκανα με τους προπάτορές τους την ημέρα που τους έπιασα από το χέρι για να τους βγάλω από τη γη της Αιγύπτου,+ επειδή εκείνοι δεν παρέμειναν στη διαθήκη μου, με αποτέλεσμα να πάψω να τους φροντίζω”, λέει ο Ιεχωβά.*
10 »“Διότι αυτή είναι η διαθήκη την οποία θα κάνω με τον οίκο του Ισραήλ ύστερα από εκείνες τις ημέρες”, λέει ο Ιεχωβά.* “Θα βάλω τους νόμους μου στη διάνοιά τους, και στην καρδιά τους θα τους γράψω.+ Και θα γίνω Θεός τους και αυτοί θα γίνουν λαός μου.+
11 »”Και δεν θα διδάσκουν πια ο καθένας τον συμπολίτη του και ο καθένας τον αδελφό του, λέγοντας: «Γνώρισε τον Ιεχωβά!»* Διότι όλοι τους θα με γνωρίζουν, από τον μικρότερο ως τον μεγαλύτερο. 12 Διότι θα είμαι ελεήμων όσον αφορά τις άδικες πράξεις τους, και δεν θα θυμάμαι πια τις αμαρτίες τους”».+
13 Αναφερόμενος σε μια «νέα διαθήκη», έχει κάνει παλιά την προγενέστερη.+ Αυτό δε που παλιώνει και γερνάει πλησιάζει στον αφανισμό.+
9 Όσο για την προγενέστερη διαθήκη, αυτή είχε νομικές απαιτήσεις για ιερή υπηρεσία, καθώς και τον άγιο τόπο της+ στη γη. 2 Κατασκευάστηκε δηλαδή το πρώτο τμήμα της σκηνής, στο οποίο βρισκόταν ο λυχνοστάτης,+ το τραπέζι και τα ψωμιά της παρουσίασης·*+ και αυτό ονομάζεται τα Άγια.+ 3 Αλλά πίσω από τη δεύτερη κουρτίνα+ ήταν το τμήμα της σκηνής που ονομαζόταν τα Άγια των Αγίων.+ 4 Αυτό είχε ένα χρυσό θυμιατήρι+ και την κιβωτό της διαθήκης+ επικαλυμμένη εξ ολοκλήρου με χρυσάφι,+ μέσα στην οποία βρίσκονταν η χρυσή στάμνα που περιείχε το μάννα,+ το ραβδί του Ααρών που βλάστησε+ και οι πλάκες+ της διαθήκης· 5 πάνω από αυτήν ήταν τα ένδοξα χερουβείμ που επισκίαζαν το εξιλαστήριο κάλυμμα.*+ Τώρα όμως δεν είναι η στιγμή να μιλήσουμε για αυτά με λεπτομέρειες.
6 Αφότου αυτά κατασκευάστηκαν με αυτόν τον τρόπο, οι ιερείς μπαίνουν τακτικά στο πρώτο τμήμα της σκηνής για να εκτελέσουν τις ιερές υπηρεσίες·+ 7 αλλά ο αρχιερέας μπαίνει μόνος του στο δεύτερο τμήμα μία φορά τον χρόνο,+ και όχι χωρίς αίμα,+ το οποίο προσφέρει για τον εαυτό του+ και για τις αμαρτίες που διέπραξε ο λαός+ από άγνοια. 8 Έτσι λοιπόν, το άγιο πνεύμα δείχνει καθαρά ότι η οδός προς τον άγιο τόπο δεν είχε φανερωθεί ακόμη ενόσω υπήρχε η πρώτη σκηνή.+ 9 Αυτή η σκηνή αποτελεί συμβολισμό που αφορά τον παρόντα καιρό,+ και σύμφωνα με αυτή τη διευθέτηση προσφέρονται και δώρα και θυσίες.+ Ωστόσο, αυτά δεν μπορούν να τελειοποιήσουν τη συνείδηση εκείνου που προσφέρει ιερή υπηρεσία.+ 10 Σχετίζονται μόνο με τροφές και ποτά και διάφορα τελετουργικά πλυσίματα.*+ Ήταν νομικές απαιτήσεις που αφορούσαν το σώμα+ και επιβλήθηκαν μέχρι τον προσδιορισμένο καιρό που θα τακτοποιούνταν τα ζητήματα.
11 Ωστόσο, όταν ο Χριστός ήρθε ως αρχιερέας των καλών πραγμάτων που έχουν ήδη συμβεί, εισήλθε στη μεγαλύτερη και τελειότερη σκηνή η οποία δεν είναι φτιαγμένη από χέρια, δηλαδή δεν είναι από αυτή τη δημιουργία. 12 Μπήκε στον άγιο τόπο, όχι με το αίμα τράγων και νεαρών ταύρων, αλλά με το δικό του αίμα,+ μία φορά για πάντα, και εξασφάλισε αιώνια απελευθέρωση* για εμάς.+ 13 Διότι αν το αίμα τράγων και ταύρων+ και η στάχτη νεαρής αγελάδας, με την οποία ραντίζονται εκείνοι που έχουν μολυνθεί, αγιάζουν ώστε να γίνεται καθαρισμός της σάρκας,+ 14 πόσο μάλλον το αίμα του Χριστού,+ ο οποίος μέσω αιώνιου πνεύματος πρόσφερε τον εαυτό του χωρίς ψεγάδι στον Θεό, θα καθαρίσει τη συνείδησή μας από νεκρά έργα+ για να αποδίδουμε ιερή υπηρεσία προς τον ζωντανό Θεό!+
15 Γι’ αυτό και είναι μεσίτης μιας νέας διαθήκης,+ ώστε, με τον θάνατο που έλαβε χώρα για την απολύτρωση+ των ανθρώπων από τις παραβάσεις που είχαν διαπράξει υπό την προγενέστερη διαθήκη, να λάβουν εκείνοι που έχουν κληθεί την υπόσχεση της αιώνιας κληρονομιάς.+ 16 Διότι όπου υπάρχει διαθήκη, χρειάζεται να λάβει χώρα ο θάνατος του ανθρώπινου διαθέτη, 17 επειδή η διαθήκη τίθεται σε ισχύ με τον θάνατο, εφόσον δεν ισχύει ενόσω ζει ο ανθρώπινος διαθέτης. 18 Συνεπώς, ούτε και η προγενέστερη διαθήκη τέθηκε σε ισχύ* χωρίς αίμα. 19 Διότι αφού ο Μωυσής ανήγγειλε κάθε εντολή του Νόμου σε όλο τον λαό, πήρε το αίμα των νεαρών ταύρων και των τράγων, μαζί με νερό, κατακόκκινο μαλλί και ύσσωπο, και ράντισε το βιβλίο* και όλο τον λαό, 20 λέγοντας: «Αυτό είναι το αίμα της διαθήκης την οποία σας διέταξε ο Θεός να τηρείτε».+ 21 Παρόμοια, ράντισε με το αίμα τη σκηνή και όλα τα σκεύη της άγιας υπηρεσίας.*+ 22 Ναι, σύμφωνα με τον Νόμο, σχεδόν τα πάντα καθαρίζονται με αίμα,+ και αν δεν χυθεί αίμα δεν γίνεται συγχώρηση.+
23 Γι’ αυτό, οι συμβολικές απεικονίσεις+ των πραγμάτων που είναι στους ουρανούς ήταν αναγκαίο να καθαρίζονται με αυτά τα μέσα,+ αλλά τα ουράνια πράγματα απαιτούν πολύ καλύτερες θυσίες. 24 Διότι ο Χριστός δεν μπήκε σε κάποιον άγιο τόπο φτιαγμένο από χέρια,+ ο οποίος είναι αντίγραφο της πραγματικότητας,+ αλλά στον ίδιο τον ουρανό,+ και έτσι τώρα εμφανίζεται ενώπιον* του Θεού για χάρη μας.+ 25 Και αυτό δεν έγινε για να προσφέρει τον εαυτό του πολλές φορές, όπως όταν μπαίνει ο αρχιερέας στον άγιο τόπο κάθε χρόνο+ με αίμα που δεν είναι δικό του. 26 Αλλιώς, θα έπρεπε να υποφέρει πολλές φορές από τη θεμελίωση του κόσμου. Τώρα όμως έχει φανερωθεί μία φορά για πάντα στην τελική περίοδο των συστημάτων πραγμάτων* για να καταργήσει την αμαρτία μέσω της θυσίας του εαυτού του.+ 27 Και όπως επιφυλάσσεται στους ανθρώπους να πεθάνουν μία φορά για πάντα, αλλά ύστερα από αυτό να λάβουν κρίση, 28 έτσι και ο Χριστός προσφέρθηκε μία φορά για πάντα για να βαστάξει τις αμαρτίες πολλών·+ και τη δεύτερη φορά που θα εμφανιστεί δεν θα είναι λόγω της αμαρτίας,* και θα τον δουν εκείνοι που τον προσμένουν με λαχτάρα για τη σωτηρία τους.+
10 Διότι εφόσον ο Νόμος αποτελεί σκιά+ των καλών μελλοντικών πραγμάτων,+ αλλά όχι την ίδια την ουσία των πραγμάτων, δεν μπορεί* ποτέ, με τις ίδιες θυσίες που διαρκώς προσφέρονται κάθε χρόνο, να τελειοποιήσει εκείνους που πλησιάζουν τον Θεό.+ 2 Αλλιώς, δεν θα είχαν σταματήσει άραγε να προσφέρονται οι θυσίες, εφόσον εκείνοι που αποδίδουν ιερή υπηρεσία και οι οποίοι είχαν κάποτε καθαριστεί δεν θα είχαν πια συναίσθηση αμαρτιών; 3 Απεναντίας, αυτές οι θυσίες παρέχουν υπενθύμιση των αμαρτιών κάθε χρόνο,+ 4 διότι το αίμα ταύρων και τράγων δεν είναι δυνατόν να αφαιρεί αμαρτίες.
5 Γι’ αυτό, όταν εκείνος έρχεται στον κόσμο, λέει: «“Θυσία και προσφορά δεν θέλησες, αλλά μου ετοίμασες σώμα. 6 Δεν επιδοκίμασες ολοκαυτώματα και προσφορές για αμαρτία”.+ 7 Τότε είπα: “Ορίστε! Έχω έρθει (στον ρόλο* είναι γραμμένο για εμένα) να κάνω, Θεέ, το θέλημά σου”».+ 8 Αφού πρώτα λέει: «Δεν θέλησες ούτε επιδοκίμασες θυσίες και προσφορές και ολοκαυτώματα και προσφορές για αμαρτία»—θυσίες που προσφέρονται σύμφωνα με τον Νόμο— 9 έπειτα λέει: «Ορίστε! Έχω έρθει να κάνω το θέλημά σου».+ Καταργεί το πρώτο για να εδραιώσει το δεύτερο. 10 Με αυτό το «θέλημα»+ έχουμε αγιαστεί μέσω της προσφοράς του σώματος του Ιησού Χριστού μία φορά για πάντα.+
11 Επίσης, κάθε ιερέας παίρνει τη θέση του κάθε ημέρα για να προσφέρει άγια υπηρεσία*+ και να κάνει τις ίδιες θυσίες πολλές φορές,+ οι οποίες δεν μπορούν ποτέ να αφαιρέσουν αμαρτίες εντελώς.+ 12 Αυτός όμως πρόσφερε μία θυσία για αμαρτίες η οποία ισχύει για πάντα και κάθισε στα δεξιά του Θεού,+ 13 περιμένοντας από τότε και έπειτα μέχρι να τεθούν οι εχθροί του υποπόδιο για τα πόδια του.+ 14 Διότι με μία θυσιαστική προσφορά έχει τελειοποιήσει+ για πάντα εκείνους που αγιάζονται. 15 Επιπλέον, και το άγιο πνεύμα μάς δίνει διαβεβαίωση, γιατί αφού έχει πει: 16 «“Αυτή είναι η διαθήκη την οποία θα κάνω με αυτούς ύστερα από εκείνες τις ημέρες”, λέει ο Ιεχωβά.* “Θα βάλω τους νόμους μου στην καρδιά τους, και στη διάνοιά τους θα τους γράψω”»,+ 17 κατόπιν λέει: «Και δεν θα θυμάμαι πια τις αμαρτίες τους και τις άνομες πράξεις τους».+ 18 Εκεί δε που υπάρχει συγχώρηση, δεν υπάρχει πια προσφορά για αμαρτία.
19 Συνεπώς, αδελφοί, εφόσον έχουμε τόλμη* όσον αφορά την οδό που οδηγεί στον άγιο τόπο+ μέσω του αίματος του Ιησού, 20 την οποία αυτός άνοιξε* για εμάς ως νέα και ζωντανή οδό διαμέσου της κουρτίνας,+ δηλαδή της σάρκας του, 21 και εφόσον έχουμε έναν μεγάλο ιερέα υπεύθυνο για τον οίκο του Θεού,+ 22 ας πλησιάζουμε με ειλικρινή καρδιά και πλήρη πίστη, με την καρδιά μας ραντισμένη και καθαρισμένη από πονηρή συνείδηση+ και το σώμα μας πλυμένο με καθαρό νερό.+ 23 Ας κρατάμε γερά τη δημόσια διακήρυξη της ελπίδας μας χωρίς να αμφιταλαντευόμαστε,+ διότι είναι πιστός εκείνος που υποσχέθηκε. 24 Και ας σκεφτόμαστε ο ένας τον άλλον* ώστε να παρακινούμε σε αγάπη και καλά έργα,+ 25 μη παύοντας να συναθροιζόμαστε,+ όπως έχουν συνήθεια μερικοί, αλλά ενθαρρύνοντας ο ένας τον άλλον,+ και τόσο περισσότερο όσο βλέπετε την ημέρα να πλησιάζει.+
26 Διότι αν αμαρτάνουμε εκούσια αφού λάβαμε την ακριβή γνώση της αλήθειας,+ δεν απομένει πια θυσία για αμαρτίες,+ 27 αλλά απομένει φοβερή προσδοκία κρίσης και πύρινη αγανάκτηση που πρόκειται να καταφάει αυτούς που εναντιώνονται.+ 28 Όποιος έχει αψηφήσει τον Νόμο του Μωυσή πεθαίνει χωρίς συμπόνια με τη μαρτυρία δύο ή τριών ατόμων.+ 29 Πόσο μεγαλύτερη τιμωρία νομίζετε ότι αξίζει εκείνος που έχει ποδοπατήσει τον Γιο του Θεού και έχει θεωρήσει συνηθισμένης αξίας το αίμα της διαθήκης,+ με το οποίο ο ίδιος αγιάστηκε, και έχει προσβάλει κατάφωρα το πνεύμα της παρ’ αξίαν καλοσύνης;+ 30 Διότι εμείς γνωρίζουμε Αυτόν που είπε: «Η εκδίκηση είναι δική μου· εγώ θα ανταποδώσω». Και επίσης: «Ο Ιεχωβά* θα κρίνει τον λαό του».+ 31 Είναι φοβερό να πέσει κανείς στα χέρια του ζωντανού Θεού.
32 Ωστόσο, να θυμάστε τις παλιότερες ημέρες στις οποίες, αφού διαφωτιστήκατε,+ υπομείνατε μεγάλο αγώνα με παθήματα. 33 Μερικές φορές εκτεθήκατε δημόσια* σε χλευασμούς και θλίψεις, και μερικές φορές γίνατε συμμέτοχοι με εκείνους* που είχαν μια τέτοια εμπειρία. 34 Διότι εκδηλώσατε συμπόνια για τους φυλακισμένους και δεχτήκατε χαρούμενα την αρπαγή των υπαρχόντων σας,+ γνωρίζοντας ότι εσείς έχετε καλύτερη και μόνιμη ιδιοκτησία.+
35 Γι’ αυτό λοιπόν, μη χάσετε την τόλμη* σας, για την οποία θα ανταμειφθείτε πλούσια.+ 36 Διότι έχετε ανάγκη από υπομονή+ ώστε, αφού κάνετε το θέλημα του Θεού, να λάβετε την εκπλήρωση της υπόσχεσης. 37 Διότι ακόμη «πολύ λίγο»,+ και «αυτός που έρχεται θα φτάσει και δεν θα καθυστερήσει».+ 38 «Αλλά ο δίκαιός μου θα ζήσει λόγω πίστης»,+ και «αν οπισθοχωρήσει, δεν ευαρεστούμαι* σε αυτόν».+ 39 Εμείς όμως δεν είμαστε από εκείνους που οπισθοχωρούν, με αποτέλεσμα την καταστροφή τους,+ αλλά από εκείνους που έχουν πίστη, με αποτέλεσμα τη διατήρηση της ζωής* τους.
11 Πίστη είναι η βεβαιωμένη προσδοκία αυτών για τα οποία ελπίζει κανείς,+ η φανερή* απόδειξη πραγματικοτήτων τις οποίες δεν βλέπει. 2 Διότι μέσω αυτής, οι άνθρωποι της αρχαιότητας* έλαβαν καλή μαρτυρία.
3 Μέσω πίστης αντιλαμβανόμαστε ότι τα συστήματα πραγμάτων* μπήκαν σε τάξη με τον λόγο του Θεού, και συνεπώς αυτά που βλέπουμε έχουν έρθει σε ύπαρξη από πράγματα που δεν είναι ορατά.
4 Μέσω πίστης ο Άβελ πρόσφερε στον Θεό μια θυσία μεγαλύτερης αξίας από εκείνη του Κάιν,+ και διαμέσου αυτής της πίστης έλαβε τη μαρτυρία ότι ήταν δίκαιος, διότι ο Θεός επιδοκίμασε* τα δώρα του,+ και παρότι πέθανε, μιλάει+ ακόμη διαμέσου της πίστης του.
5 Μέσω πίστης ο Ενώχ+ μετατέθηκε για να μη δει θάνατο, και δεν μπορούσε να βρεθεί πουθενά επειδή ο Θεός τον είχε μεταθέσει·+ διότι πριν μετατεθεί έλαβε τη μαρτυρία ότι είχε ευαρεστήσει τον Θεό. 6 Μάλιστα, χωρίς πίστη είναι αδύνατον να ευαρεστήσει κανείς τον Θεό, γιατί όποιος πλησιάζει τον Θεό πρέπει να πιστέψει ότι αυτός υπάρχει και ότι γίνεται μισθαποδότης σε εκείνους που τον αναζητούν ένθερμα.+
7 Μέσω πίστης ο Νώε,+ αφού έλαβε θεϊκή προειδοποίηση για πράγματα που δεν τα έβλεπε ακόμη,+ έδειξε θεοσεβή φόβο και κατασκεύασε μια κιβωτό+ για τη σωτηρία του σπιτικού του· και διαμέσου αυτής της πίστης καταδίκασε τον κόσμο+ και έγινε κληρονόμος της δικαιοσύνης που απορρέει από την πίστη.
8 Μέσω πίστης ο Αβραάμ,+ όταν κλήθηκε, υπάκουσε φεύγοντας για έναν τόπο τον οποίο θα λάβαινε ως κληρονομιά· έφυγε αν και δεν ήξερε πού πήγαινε.+ 9 Μέσω πίστης έζησε ως ξένος στη γη της υπόσχεσης σαν σε μια ξένη γη,+ κατοικώντας σε σκηνές+ με τον Ισαάκ και τον Ιακώβ, που ήταν και αυτοί κληρονόμοι της ίδιας ακριβώς υπόσχεσης.+ 10 Διότι περίμενε την πόλη που έχει πραγματικά θεμέλια, της οποίας σχεδιαστής* και κατασκευαστής είναι ο Θεός.+
11 Μέσω πίστης και η Σάρρα επίσης έλαβε δύναμη να συλλάβει απόγονο,* παρ’ όλο που είχε περάσει η ηλικία της,+ επειδή θεώρησε πιστό* Εκείνον ο οποίος έδωσε την υπόσχεση. 12 Γι’ αυτόν τον λόγο, από έναν άντρα που ήταν ουσιαστικά νεκρωμένος,+ γεννήθηκαν παιδιά+ αμέτρητα όπως τα άστρα του ουρανού και αναρίθμητα όπως η άμμος στην ακροθαλασσιά.+
13 Έχοντας πίστη πέθαναν όλοι αυτοί, αν και δεν έλαβαν την εκπλήρωση των υποσχέσεων·+ αλλά τις είδαν από μακριά+ και τις καλοδέχτηκαν και διακήρυξαν δημόσια ότι ήταν ξένοι και προσωρινοί κάτοικοι στη χώρα. 14 Διότι εκείνοι που εκφράζονται με τέτοιον τρόπο δείχνουν ξεκάθαρα ότι ζητούν ένθερμα έναν τόπο που να είναι δικός τους. 15 Και αν μεν εξακολουθούσαν να θυμούνται τον τόπο από τον οποίο είχαν φύγει,+ θα είχαν βρει μια ευκαιρία να επιστρέψουν. 16 Αλλά τώρα επιζητούν έναν καλύτερο τόπο, δηλαδή έναν που ανήκει στον ουρανό. Γι’ αυτό, ο Θεός δεν ντρέπεται για αυτούς, για το ότι τον επικαλούνται ως Θεό τους,+ επειδή έχει ετοιμάσει για αυτούς μια πόλη.+
17 Μέσω πίστης ο Αβραάμ, όταν δοκιμάστηκε,+ ουσιαστικά πρόσφερε τον Ισαάκ—εκείνος που είχε δεχτεί με χαρά τις υποσχέσεις αποπειράθηκε να προσφέρει τον μονογενή του γιο+— 18 μολονότι του είχε ειπωθεί: «Αυτοί που θα αποκληθούν απόγονοί σου* θα έρθουν μέσω του Ισαάκ».+ 19 Αλλά εκείνος σκέφτηκε ότι ο Θεός μπορούσε ακόμη και να τον αναστήσει από τους νεκρούς, και όντως τον έλαβε από εκεί με παραβολικό τρόπο.+
20 Μέσω πίστης επίσης ο Ισαάκ ευλόγησε τον Ιακώβ+ και τον Ησαύ+ αναφορικά με μελλοντικά πράγματα.
21 Μέσω πίστης ο Ιακώβ, όταν επρόκειτο να πεθάνει,+ ευλόγησε τον καθέναν από τους γιους του Ιωσήφ+ και προσκύνησε τον Θεό ενώ στηριζόταν στην άκρη του μπαστουνιού του.+
22 Μέσω πίστης ο Ιωσήφ, καθώς πλησίαζε το τέλος του, μίλησε για την έξοδο των γιων του Ισραήλ και έδωσε οδηγίες* σχετικά με τα κόκαλά του.*+
23 Μέσω πίστης έκρυψαν τον Μωυσή οι γονείς του επί τρεις μήνες μετά τη γέννησή του,+ επειδή είδαν ότι το παιδάκι ήταν όμορφο+ και δεν φοβήθηκαν τη διαταγή του βασιλιά.+ 24 Μέσω πίστης ο Μωυσής, όταν μεγάλωσε,+ αρνήθηκε να αποκαλείται γιος της κόρης του Φαραώ,+ 25 επιλέγοντας να υφίσταται κακομεταχείριση με τον λαό του Θεού παρά να έχει την προσωρινή απόλαυση της αμαρτίας, 26 επειδή θεωρούσε την ατίμωση του Χριστού πλούτο μεγαλύτερο από τους θησαυρούς της Αιγύπτου, διότι είχε το βλέμμα του προσηλωμένο στην απόδοση της ανταμοιβής. 27 Μέσω πίστης έφυγε από την Αίγυπτο,+ όχι όμως επειδή φοβήθηκε τον θυμό του βασιλιά,+ διότι παρέμεινε σταθερός σαν να έβλεπε τον Αόρατο.+ 28 Μέσω πίστης τήρησε το Πάσχα και τίναξε το αίμα στις πόρτες, ώστε ο εξολοθρευτής να μη βλάψει* τα πρωτότοκά τους.+
29 Μέσω πίστης πέρασαν μέσα από την Ερυθρά Θάλασσα σαν να ήταν ξηρά,+ αλλά όταν οι Αιγύπτιοι επιχείρησαν να κάνουν το ίδιο, καταποντίστηκαν.+
30 Μέσω πίστης έπεσαν τα τείχη της Ιεριχώς αφού πρώτα ο λαός βάδισε γύρω τους εφτά ημέρες.+ 31 Μέσω πίστης η Ραάβ η πόρνη δεν αφανίστηκε μαζί με αυτούς που ενήργησαν ανυπάκουα, επειδή δέχτηκε τους κατασκόπους ειρηνικά.+
32 Και τι περισσότερο να πω; Ασφαλώς ο χρόνος δεν θα μου φτάσει αν συνεχίσω να διηγούμαι για τον Γεδεών,+ τον Βαράκ,+ τον Σαμψών,+ τον Ιεφθάε,+ τον Δαβίδ,+ καθώς και τον Σαμουήλ+ και τους άλλους προφήτες. 33 Διαμέσου πίστης αυτοί νίκησαν βασίλεια,+ προώθησαν τη δικαιοσύνη, έλαβαν υποσχέσεις,+ έφραξαν στόματα λιονταριών,+ 34 έσβησαν τη δύναμη της φωτιάς,+ διέφυγαν από την κόψη του σπαθιού,+ ήταν αδύναμοι αλλά ενδυναμώθηκαν,+ έγιναν κραταιοί στον πόλεμο,+ κατατρόπωσαν στρατεύματα εισβολέων.+ 35 Γυναίκες πήραν πίσω τους νεκρούς τους μέσω ανάστασης,+ ενώ άλλοι βασανίστηκαν επειδή δεν δέχονταν απελευθέρωση με κάποιο λύτρο, ώστε να έχουν καλύτερη ανάσταση. 36 Ναι, άλλοι δοκιμάστηκαν με εμπαιγμούς και μαστιγώματα, και ακόμη περισσότερο, με αλυσίδες+ και φυλακές.+ 37 Λιθοβολήθηκαν,+ υπέστησαν δοκιμασίες, πριονίστηκαν, σφαγιάστηκαν με σπαθί,+ περιφέρονταν με δέρματα προβάτων, με δέρματα κατσικιών,+ περνώντας στερήσεις, θλίψη,+ κακομεταχείριση·+ 38 και ο κόσμος δεν ήταν άξιός τους. Περιπλανήθηκαν σε ερήμους, σε βουνά, σε σπηλιές+ και σε τρύπες της γης.
39 Και εντούτοις όλοι αυτοί, μολονότι έλαβαν καλή μαρτυρία λόγω της πίστης τους, δεν γεύτηκαν την εκπλήρωση της υπόσχεσης, 40 επειδή ο Θεός προείδε κάτι καλύτερο για εμάς,+ ώστε αυτοί να μην τελειοποιηθούν χωρίς εμάς.
12 Έτσι λοιπόν, επειδή έχουμε ένα τόσο μεγάλο σύννεφο μαρτύρων που μας περιβάλλει, ας πετάξουμε και εμείς από πάνω μας κάθε βάρος και την αμαρτία που μας μπλέκει εύκολα+ και ας τρέχουμε με υπομονή τον αγώνα που έχει τεθεί μπροστά μας,+ 2 καθώς προσηλώνουμε το βλέμμα μας στον Πρώτιστο Παράγοντα και Τελειοποιητή της πίστης μας, τον Ιησού.+ Για τη χαρά που είχε τεθεί μπροστά του αυτός υπέμεινε ξύλο βασανισμού,* καταφρονώντας την ντροπή, και έχει καθίσει στα δεξιά του θρόνου του Θεού.+ 3 Αναλογιστείτε λοιπόν εκείνον ο οποίος έχει υπομείνει τόσα εχθρικά λόγια που είπαν αμαρτωλοί+ βλάπτοντας τον ίδιο τους τον εαυτό, ώστε να μην κουραστείτε και παραιτηθείτε.*+
4 Στον αγώνα σας εναντίον αυτής της αμαρτίας, ακόμη δεν έχετε αντισταθεί μέχρι του σημείου να χυθεί το αίμα σας. 5 Και έχετε ξεχάσει εντελώς την προτροπή που απευθύνεται σε εσάς ως γιους: «Γιε μου, μην υποτιμάς τη διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά* ούτε να παραιτείσαι όταν σε διορθώνει εκείνος· 6 επειδή αυτούς που αγαπάει ο Ιεχωβά* τούς διαπαιδαγωγεί, μάλιστα μαστιγώνει* όποιον δέχεται ως γιο».+
7 Χρειάζεται να υπομένετε διότι αυτό αποτελεί μέρος της διαπαιδαγώγησής σας.* Ο Θεός σάς μεταχειρίζεται ως γιους.+ Διότι ποιος γιος δεν διαπαιδαγωγείται από τον πατέρα του;+ 8 Αλλά αν δεν έχετε γίνει όλοι αποδέκτες αυτής της διαπαιδαγώγησης, τότε είστε νόθα παιδιά και όχι γιοι. 9 Επιπλέον, οι ανθρώπινοι πατέρες μας* μάς διαπαιδαγωγούσαν, και εμείς τους σεβόμασταν. Δεν πρέπει να υποταχθούμε πιο πρόθυμα στον Πατέρα της πνευματικής μας ζωής και να ζήσουμε;+ 10 Διότι εκείνοι μας διαπαιδαγωγούσαν για λίγο καιρό σύμφωνα με ό,τι τους φαινόταν καλό, αλλά αυτός μας διαπαιδαγωγεί προς όφελός μας ώστε να μετάσχουμε στην αγιότητά του.+ 11 Είναι αλήθεια ότι καμιά διαπαιδαγώγηση δεν φαίνεται προς το παρόν να φέρνει χαρά, αλλά πόνο·* ύστερα όμως αποφέρει τον ειρηνικό καρπό της δικαιοσύνης σε εκείνους που έχουν γυμναστεί από αυτήν.
12 Γι’ αυτό λοιπόν, ενισχύστε τα χέρια που κρέμονται και τα αδύναμα γόνατα,+ 13 και να κάνετε ευθείς δρόμους για τα πόδια σας,+ ώστε να μην εξαρθρωθεί το κουτσό αλλά, απεναντίας, να γιατρευτεί. 14 Να επιδιώκετε ειρήνη με όλους τους ανθρώπους+ και τον αγιασμό*+ χωρίς τον οποίο κανείς δεν θα δει τον Κύριο. 15 Να είστε πολύ προσεκτικοί ώστε να μην υπάρξει κανείς που δεν θα μπορέσει να λάβει την παρ’ αξίαν καλοσύνη του Θεού, ώστε να μη φυτρώσει δηλητηριώδης ρίζα και προξενήσει αναστάτωση και μολυνθούν πολλοί από αυτήν·+ 16 και να είστε προσεκτικοί ώστε να μην υπάρχει κανείς ανάμεσά σας που να είναι σεξουαλικά ανήθικος* ή να μην εκτιμάει τα ιερά πράγματα, όπως ο Ησαύ, ο οποίος παραιτήθηκε από τα δικαιώματα που είχε ως πρωτότοκος με αντάλλαγμα ένα γεύμα.+ 17 Διότι γνωρίζετε ότι ύστερα, όταν θέλησε να κληρονομήσει την ευλογία, απορρίφθηκε· διότι αν και προσπάθησε ένθερμα να αλλάξει τη γνώμη του πατέρα του με δάκρυα,+ δεν τα κατάφερε.*
18 Διότι δεν έχετε πλησιάσει κάτι που μπορεί να ψηλαφηθεί+ και που φλέγεται με φωτιά,+ και ένα σκοτεινό σύννεφο και πυκνό σκοτάδι και θύελλα,+ 19 και τον ήχο σάλπιγγας+ και τη φωνή που μιλούσε,+ στο άκουσμα της οποίας ο λαός ικέτευσε να μην τους ειπωθεί τίποτα άλλο.+ 20 Και αυτό επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν την εντολή: «Ακόμη και ζώο αν αγγίξει το βουνό, πρέπει να λιθοβοληθεί».+ 21 Επίσης, το θέαμα ήταν τόσο τρομακτικό που ο Μωυσής είπε: «Φοβάμαι και τρέμω».+ 22 Εσείς όμως έχετε πλησιάσει ένα όρος Σιών+ και μια πόλη του ζωντανού Θεού, την ουράνια Ιερουσαλήμ,+ και μυριάδες* αγγέλων 23 σε γενική σύναξη,+ και την εκκλησία των πρωτοτόκων που έχουν καταγραφεί στους ουρανούς, και τον Θεό, τον Κριτή όλων,+ και την πνευματική ζωή+ των δικαίων που έχουν τελειοποιηθεί,+ 24 και τον Ιησού, τον μεσίτη+ μιας νέας διαθήκης,+ και το ραντισμένο αίμα, το οποίο μιλάει με καλύτερο τρόπο από το αίμα του Άβελ.+
25 Προσέξτε να μην αρνηθείτε να ακούσετε* αυτόν που μιλάει. Διότι αν δεν διέφυγαν εκείνοι οι οποίοι αρνήθηκαν να ακούσουν αυτόν που έδινε θεϊκή προειδοποίηση εδώ στη γη, πόσο μάλλον δεν θα διαφύγουμε εμείς αν απομακρυνθούμε από αυτόν που μιλάει από τους ουρανούς!+ 26 Εκείνον τον καιρό η φωνή του έσεισε τη γη,+ αλλά τώρα έχει υποσχεθεί: «Θα σείσω άλλη μια φορά, όχι μόνο τη γη, αλλά και τον ουρανό».+ 27 Η έκφραση «άλλη μια φορά» υποδηλώνει την απομάκρυνση των πραγμάτων που σείονται, πραγμάτων που έχουν κατασκευαστεί, για να παραμείνουν τα πράγματα που δεν σείονται. 28 Γι’ αυτό λοιπόν, εφόσον θα λάβουμε μια Βασιλεία που δεν μπορεί να σειστεί, ας συνεχίσουμε να λαβαίνουμε παρ’ αξίαν καλοσύνη, μέσω της οποίας μπορούμε να προσφέρουμε ευπρόσδεκτα στον Θεό ιερή υπηρεσία με θεοσεβή φόβο και δέος. 29 Διότι ο Θεός μας είναι φωτιά που κατατρώει.+
13 Η αδελφική σας αγάπη ας παραμένει.+ 2 Μην ξεχνάτε τη φιλοξενία,*+ γιατί μέσω αυτής μερικοί, χωρίς να το γνωρίζουν, φιλοξένησαν αγγέλους.+ 3 Να θυμάστε εκείνους που βρίσκονται στη φυλακή,*+ σαν να είστε φυλακισμένοι μαζί τους,+ και εκείνους που υφίστανται κακομεταχείριση, εφόσον και εσείς οι ίδιοι είστε στο σώμα.* 4 Ο γάμος ας είναι άξιος τιμής μεταξύ όλων και το συζυγικό κρεβάτι ας είναι αμόλυντο,+ γιατί ο Θεός θα κρίνει τους σεξουαλικά ανήθικους ανθρώπους* και τους μοιχούς.+ 5 Ο τρόπος της ζωής σας ας είναι απαλλαγμένος από τη φιλαργυρία,+ καθώς μένετε ικανοποιημένοι με τα παρόντα πράγματα.+ Διότι εκείνος έχει πει: «Δεν πρόκειται ποτέ να σε αφήσω ούτε πρόκειται ποτέ να σε εγκαταλείψω».+ 6 Ως αποτέλεσμα, μπορούμε να έχουμε μεγάλο θάρρος και να λέμε: «Ο Ιεχωβά* είναι βοηθός μου· δεν θα φοβηθώ. Τι μπορεί να μου κάνει άνθρωπος;»+
7 Να θυμάστε εκείνους που ασκούν την ηγεσία μεταξύ σας,+ οι οποίοι σας έχουν αναγγείλει τον λόγο του Θεού, και καθώς συλλογίζεστε την έκβαση της διαγωγής τους, να μιμείστε την πίστη τους.+
8 Ο Ιησούς Χριστός είναι ο ίδιος χθες και σήμερα και για πάντα.
9 Μην παρασύρεστε από ποικίλες και ξένες διδασκαλίες, διότι είναι καλύτερο να ενισχύεται η καρδιά από την παρ’ αξίαν καλοσύνη παρά από τροφές,* οι οποίες δεν ωφελούν εκείνους που ασχολούνται με αυτές.+
10 Εμείς έχουμε ένα θυσιαστήριο από το οποίο δεν έχουν εξουσία να φάνε εκείνοι που προσφέρουν ιερή υπηρεσία στη σκηνή.+ 11 Διότι τα σώματα των ζώων των οποίων το αίμα φέρνει ο αρχιερέας μέσα στον άγιο τόπο ως προσφορά για αμαρτία κατακαίγονται έξω από το στρατόπεδο.+ 12 Γι’ αυτό και ο Ιησούς υπέφερε έξω από την πύλη της πόλης+ προκειμένου να αγιάσει τον λαό με το ίδιο του το αίμα.+ 13 Ας πηγαίνουμε λοιπόν σε αυτόν έξω από το στρατόπεδο, βαστάζοντας την ατίμωση που βάσταξε και αυτός,+ 14 γιατί δεν έχουμε εδώ μια πόλη που παραμένει, αλλά εκζητούμε ένθερμα εκείνη που θα έρθει.+ 15 Μέσω αυτού ας προσφέρουμε πάντοτε στον Θεό θυσία αίνου,+ δηλαδή τον καρπό των χειλιών μας+ που κάνουν δημόσια διακήρυξη για το όνομά του.+ 16 Και μην ξεχνάτε να κάνετε το καλό και να μοιράζεστε αυτά που έχετε με άλλους,+ γιατί με τέτοιες θυσίες ευαρεστείται ο Θεός.+
17 Να είστε υπάκουοι σε εκείνους που ασκούν την ηγεσία μεταξύ σας+ και να είστε υποτακτικοί,+ γιατί εκείνοι επαγρυπνούν για εσάς* ως άτομα που θα δώσουν λογαριασμό,+ ώστε να το κάνουν αυτό με χαρά και όχι στενάζοντας, επειδή αυτό θα ήταν επιζήμιο για εσάς.
18 Να προσεύχεστε για εμάς, γιατί είμαστε πεπεισμένοι ότι έχουμε έντιμη* συνείδηση, επειδή θέλουμε να συμπεριφερόμαστε έντιμα σε όλα.+ 19 Ιδιαίτερα όμως σας προτρέπω να προσεύχεστε για να βρεθώ πάλι κοντά σας το συντομότερο.
20 Ο δε Θεός της ειρήνης, που επανέφερε από τους νεκρούς τον μεγάλο ποιμένα+ των προβάτων, τον Κύριό μας Ιησού, με το αίμα μιας αιώνιας διαθήκης, 21 ας σας εξοπλίσει με κάθε καλό πράγμα για να κάνετε το θέλημά του, και ας επιτελέσει σε εμάς μέσω του Ιησού Χριστού ό,τι είναι ευάρεστο ενώπιόν του, στον οποίο ας είναι η δόξα στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
22 Σας προτρέπω, αδελφοί, να ακούσετε με υπομονή αυτά τα λόγια ενθάρρυνσης· άλλωστε η επιστολή που σας έγραψα είναι σύντομη. 23 Θέλω να γνωρίζετε ότι ο αδελφός μας ο Τιμόθεος έχει αποφυλακιστεί. Αν έρθει σύντομα, θα είναι μαζί μου όταν θα σας δω.
24 Δώστε τους χαιρετισμούς μου σε όλους εκείνους που ασκούν την ηγεσία μεταξύ σας και σε όλους τους αγίους. Αυτοί που είναι στην Ιταλία+ σάς στέλνουν τους χαιρετισμούς τους.
25 Η παρ’ αξίαν καλοσύνη ας είναι μαζί με όλους σας.
Βλέπε Γλωσσάριο.
Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη οἰκουμένη.
Ή αλλιώς «δημόσιους υπηρέτες».
Ή αλλιώς «κρίσης».
Ή αλλιώς «δημόσια υπηρεσία».
Ή αλλιώς «θαυμαστά προμηνύματα».
Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται η λέξη οἰκουμένη.
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Κυριολεκτικά «το σπέρμα».
Ή αλλιώς «να προσφέρει θυσία εξιλέωσης· να κάνει εξιλέωση».
Ή αλλιώς «πρόσκλησης».
Ή αλλιώς «ομολογούμε».
Δηλαδή ο Ιησούς.
Ή αλλιώς «μαρτυρία».
Ή αλλιώς «έχουμε συμμετοχή μαζί με τον Χριστό».
Κυριολεκτικά «ας φοβόμαστε».
Βλέπε Γλωσσάριο.
Βλέπε Γλωσσάριο.
Ή αλλιώς «ηπιότητα· μετριοπάθεια».
Ή αλλιώς «παραστρατούν».
Ή αλλιώς «υπόκειται στη».
Κυριολεκτικά «Στις ημέρες της σάρκας του».
Ή αλλιώς «από άποψη χρόνου».
Ή αλλιώς «αντίληψης».
Βλέπε Γλωσσάριο.
τῆς βουλῆς, Κείμενο.
Ή αλλιώς «επενέβη»· ἐμεσίτευσεν, Κείμενο.
Ή αλλιώς «για τη ζωή μας».
Ή αλλιώς «έδωσε ως μερίδιο»· ἐμέρισεν, Κείμενο.
Κυριολεκτικά «έχουν βγει από την οσφύ».
Κυριολεκτικά «στην οσφύ».
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Ή αλλιώς «δεν θα μεταμεληθεί».
Ή αλλιώς «έχει γίνει αυτός που δόθηκε ως».
Ή αλλιώς «δημόσιος υπηρέτης».
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Ή αλλιώς «δημόσια υπηρεσία».
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Βλέπε Παράρτημα Α5.
ἡ πρόθεσις τῶν ἄρτων, Κείμενο.
Ή αλλιώς «τον τόπο της εξιλέωσης».
Κυριολεκτικά «διάφορα βαφτίσματα».
λύτρωσιν, Κείμενο.
Κυριολεκτικά «εγκαινιάστηκε».
Ή αλλιώς «τον ρόλο».
Ή αλλιώς «δημόσιας υπηρεσίας».
Κυριολεκτικά «μπροστά στο πρόσωπο».
Βλέπε Γλωσσάριο.
Ή αλλιώς «δεν θα είναι για να ασχοληθεί με την αμαρτία».
Ή πιθανώς «οι άνθρωποι δεν μπορούν».
Κυριολεκτικά «στον ρόλο του βιβλίου».
Ή αλλιώς «για να εκτελέσει δημόσια υπηρεσία».
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Ή αλλιώς «πεποίθηση».
Κυριολεκτικά «εγκαινίασε».
Ή αλλιώς «ας νοιαζόμαστε ο ένας για τον άλλον· ας δίνουμε προσοχή ο ένας στον άλλον».
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Κυριολεκτικά «εκτεθήκατε σαν σε θέατρο».
Ή αλλιώς «σταθήκατε στο πλευρό εκείνων».
παρρησίαν, Κείμενο.
Ή αλλιώς «η ψυχή μου δεν ευαρεστείται».
Ή αλλιώς «ψυχής».
Ή αλλιώς «πειστική».
Ή αλλιώς «οι πρόγονοί μας».
Βλέπε Γλωσσάριο.
Ή αλλιώς «έδωσε μαρτυρία αναγνωρίζοντας».
Ή αλλιώς «αρχιτέκτονας».
Κυριολεκτικά «σπέρμα».
Ή αλλιώς «αξιόπιστο».
Κυριολεκτικά «σπέρμα για εσένα».
Ή αλλιώς «εντολή».
Ή αλλιώς «την ταφή του».
Κυριολεκτικά «να μην αγγίξει».
Βλέπε Γλωσσάριο.
Ή αλλιώς «εξαντληθείτε στην ψυχή σας».
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Ή αλλιώς «τιμωρεί».
Ή αλλιώς «εκγύμνασής σας».
Κυριολεκτικά «οι πατέρες της σάρκας μας».
Ή αλλιώς «λύπη».
Ή αλλιώς «την αγιότητα».
Βλέπε Γλωσσάριο, «Σεξουαλική ανηθικότητα».
Ή αλλιώς «δεν βρήκε τόπο για αυτό».
Ή αλλιώς «δεκάδες χιλιάδες».
Ή αλλιώς «να μην προβάλετε δικαιολογίες σε· να μην αγνοήσετε».
Ή αλλιώς «την καλοσύνη προς τους ξένους».
Κυριολεκτικά «τους δεσμίους».
Ή πιθανώς «σαν να υποφέρετε μαζί τους».
Βλέπε Γλωσσάριο, «Σεξουαλική ανηθικότητα».
Βλέπε Παράρτημα Α5.
Δηλαδή κανόνες σχετικά με την τροφή.
Ή αλλιώς «για την ψυχή σας».
καλήν, Κείμενο.