Génesis

37 Ayatakalaka kepiain Jacob suluʼu tü mmakat Canaán eejachire noʼonoopünaain chi nüshikai.

2 Anuu tü nüchikimaajatkat Jacob.

Poloopa akaratshimüin nuuyase José chi nüchonkai Jacob, arüleejüshi nia anneerü sümaa kaaʼula namaa na süchonniikana Bilhá otta Zilpá, tü nuʼwayuusekalüirua chi nüshikai. Soʼu wanee kaʼi nüküjaka José nümüin chi nüshikai süchiki tü kasa mojusü naaʼinrakat na nuwalayuukana. 3 Miyoʼu maʼin naalin José nüpüla Israel noulialeʼeya na wane nüchonniikana süka nüchooin nia laülaaluʼu nümüin. Naainjiraka wanee nüsheʼin anasü maʼin. 4 Aʼürülaanüshi José natuma na wane nuwalayuukana süka miyoʼu maʼin naalin nüpüla chi nüshikai. Airuʼutsü nanüiki nümüin.

5 Shiasaʼa soʼu wanee kaʼi nüʼlapüjaaka José, nüküjaka süchiki namüin na nuwalayuukana, naʼürülaleeka maʼin nia sünainjee tia. 6 Anuuka nünüiki namüin: «Jaapaja maa süchiki tü taʼlapüjaakalü amaa. 7 Ejinnajüshii waya trigo yüüjapaʼa, süshaʼwalaaka tü trigo tejinnajüinkat, pasanainjaaka shia sutuma tü jijinnajüinkat sümaa sejepülaain sümülatuʼu tü tejinnajüinkat». 8 «¿Laülaainjachi joo pia waaʼu makaʼa müin pünüiki wamüin?», namakalaka na nuwalayuukana nümüin. Naʼürülaka maʼin José sünainjee tü nüʼlapüinkat jee sünainjee tü nümakat namüin.

9 Nüʼlapüjaaka José nüchikuaʼaya jee nüküjaka süchiki namüin na nuwalayuukana, anuu nünüiki namüin: «Anuu wane taʼlapüinña, ejepülaashi joo tamülatuʼu chi kaʼikai, chi kashikai otta poloo waneemüin shüliwai». 10 Nüküjaka süchiki nümüin chi nüshikai jee namüin na nuwalayuukana. Nüʼülüjünaka amüin nutuma chi nüshikai sümaa nümüin nümüin: «¿Jamaluʼutche maʼin tü püʼlapüinkat? ¿Ejepülaainjaitche taya sümaa püikat jee na puwalayuukana sümaa wasapainkainjanain waya pümülatuʼu?». 11 Nachunjaka na nuwalayuukana José, jülüjapejeʼe naaʼin chi nüshikai tü nümakat José nümüin.

12 Noʼunaka mapa na nuwalayuukana José sünain arüleejaa nümüʼlüin chi nashikai peje sünain tü mmakat Siquem. 13 Anuukalaka nünüiki Israel nümüin José: «Chashii na puwalayuukana arüleejüin peje sünain tü mmakat Siquem, puʼuna pünaʼlaaiwa namüin». «Anakajaʼa tashikalee», nümakalaka José nümüin. 14 «Pünaʼlaa maa namüin anale naya jee anale tü narüleejüinkat, püleʼejeechika püchikuaʼa sünain aküjaa shia tamüin», nümakalaka chi nüshikai nümüin. Nuʼunakalaka José eejee tü nasapüshii chakat Hebrón suluʼumüin tü mmakat Siquem. 15 Juyanakuʼu nümaka José chaa wünaʼapü, nüntaka mapa wanee wayuu nünainmüin. «¿Kasa püchajaaka achiki?», nümaka nümüin. 16 «Naya tachajaaka achiki na tawalayuukana. ¿Jama piʼrüin naya sümaa tü narüleejüinkat?», nümaka José nümüin. 17 «Oʼunushiisaʼa naya yaajee. ‹Jooʼuya Dotánmüin›, mataashii namakai», nümakalaka chi wayuukai nümüin José. Nuʼunakalaka José nachiirua na nuwalayuukana, nüntaka nanain chaa Dotán.

18 Nnojoiwaʼaya nüntüin eemüin na nuwalayuukana, neʼrüin nia wattajee, naashajaajiraaka nikiira süpüla noʼutajachin naaʼin. 19 Anuukalaka nanüiki sümaa namajiraain: «Iseetataalaichi chi aʼlapüjaaitkai. 20 Jooʼuya woʼutai naaʼin, wojuteechika nia suluʼu türa ishikat, waküjeenaka shiküin nia wüchii jashichi. Weʼrajataaleetka shikeraajüin tü nüʼlapüinkat». 21 Naapapa Rubén süchiki tü naküjakat, asoutushi nia naaʼu José sümaa nümüin namüin: «Nnojo woʼutuin naaʼin». 22 Ayataka naashajaain Rubén sümaa müin nünüiki: «Nnojo kaainjalain jia, jujuta nia suluʼu ishikat tüü yaakat isashiipaʼa, nnojo jamajüin nia jutuma». Nükaalinjeein nia Rubén suulia nuʼutunüin aaʼin natuma na nuwalayuukana jee niʼikajaweein nia nüchikuaʼa nümaʼanamüin chi nüshikai.

23 Nüntaiwaʼaya José namaʼanamüin na nuwalayuukana, naakatüin nuulia tü kuluulu anakat maʼin naapaka chi nüshikai nümüin. 24 Nütaʼünnaka José natuma sümaa nojutuin nia suluʼu tü ishikat, maluʼusat wüin tü ishikat wanaa sümaa tia.

25 Naikalaaka sünain ekawaa, neʼraka sein wopuluʼu waneinnua wayuu koutuin. Ismaelita naya, sejena naya Galaad, chainjana naya Egiptomüin. Kachisejüsü maʼin nakameeyase süjü wunuʼu jemetaka eejuu, seita shipinase ayuulii* sümaʼaleeya süta wunuʼu.* 26 Anuuka nünüiki Judá namüin na nuwalayuukana: «¿Kasa weʼreetka suluʼujee woʼutuin naaʼin chi wemüliakai sümaa wounjulajüin nüchiki? 27 Nnojo jamajüin nia watuma, anashi woiküle nia namüin na ismaelitakana süka wemüliain nia». Naapaakalaka sümaa tü nümakat Judá. 28 Shiasaʼa nalatapa chapünaa na ismaelita oikaaliikana, ayuʼnnushi José natuma na nuwalayuukana suluʼujee tü ishikat jee noiküin nia namüin na ismaelitakana saaʼu piama shikii nneerü aainjuushika süka pülaata, nümaanaka José natuma naya wayuukana Egiptomüin.

29 Nüleʼejapa Rubén eemüin tü ishikat, nüsüküijaaka nüsheʼin süka nnojolin niʼrüin José suluʼu. 30 Nüleʼejaka eemüin na nuwalayuukana sümaa emetuluin nünüiki sünain maa: «Nnojolitchipa chi wemüliakai, ¿kasakaʼa joo taaʼinrüinjatüin?».

31 Noʼutakalaka naaʼin wanee kaaʼula toolo sümaa naapaain tü nüsheʼinkat José jee nachapatirüin shia saʼaka nüsha chi kaaʼulakai. 32 Naluwataaka nümüin chi nashikai tü nüsheʼinkat José anakat maʼin sümaa naluwataain nanüiki nümüin: «Wanta anainrü wanee kuluulu, anasü pünaʼrüle shia müleka shialejeʼe nüsheʼin chi püchonkai». 33 Süchikijee nünaʼlüin shia, aʼwaatüshi nia sünain maa: «Shiaʼaya nüsheʼin chi tachonkai, shikakajasaʼa nia wüchii jashichi, ajaʼttakajasaʼa José sutuma». 34 Nüsüküijaaka nüsheʼin sümaa naʼatüin nüseʼeruʼupünaa tü kuluulu shiyaawasekat mojuu aaʼin, mojukalaka naaʼin nüchiirua chi nüchonkai soʼu kojuya kaʼi. 35 Nooʼulaküin na nüchonnii tooloyuukana sümaʼaleeya tü jieyuukalüirua namülialüin naaʼin, niyoutapejeʼe süchiki tia. Anuu neʼe nünüiki: «Ayateeria mojuin taaʼin nüchiirua chi tachonkai waneʼereeya outapa taya». Ayatakalaka niʼyalajüin Jacob nüchiirua José chi nüchonkai.

36 Nuikünaka mapa José natuma na madianitakana chaa Egipto. Oikünüshi nia nümüin Potifar, chi niʼipajachikai chi aluwataashikai otta naʼlaülajana nia na surulaat aaʼinmajakana faraón, chi aluwataashikai.