Génesis

24 Laülaaka maʼin Abrahán, watta saalii kasa anasü niʼraka nutuma Jehová. 2 Naashajaakalaka Abrahán soʼu wanee kaʼi nümaa chi nüchepchia laülaakai maʼin naʼakajee na nüchepchiakana, nia laülaaka saaʼu süpüshuaʼa tü kasa nümaʼanajatkalü Abrahán, anuukalaka nünüiki nümüin: «Anakajaʼa paapüle pünüiki tamüin.* 3 Anakajaʼa püküjale tamüin nuʼupala Jehová, chi Maleiwa chakai iipünaa jee chi Laülaakai saaʼu tü mmakat, nnojoleerüin püneeküin wanee wayuu nuʼwayuuseinjatka chi tachonkai naʼakajee na wayuu kepiakana aʼaka taya yaa Canaán. 4 Anakajaʼa puʼunule suluʼumüin tü mma eejeʼewaire taya, püneekeetkalaka wanee wayuu nuʼwayuuseinjatka Isaac, chi tachonkai, püneeküinjatü shia naʼakajee na tapüshikana».

5 Asakinnüshijeseʼe Abrahán nutuma chi nüchepchiakai: «¿Jameetkalaka sukuwaʼipa tü wayuukot saʼalijiraale toulia? ¿Tamaajeechi chi püchonkai suluʼumüin tü mma puʼunakalü aluʼujee?». 6 Nusoutakalaka Abrahán nümüin: «Jalia pümaajayaai tachon chamüin. 7 Nuchuntuinre tamüin Jehová, chi Maleiwa chakai iipünaa, tojuʼitajachin nümaʼanajee chi tashikai jee suluʼujee tü mma noumainkat na kasayuukana tanain. Aashajaashireʼe Maleiwa tamaa jee naapüin nünüiki tamüin sünain maa: ‹Taapeerü mmakat tüü namüin na püikeyuukana›. Nüjüteechi Maleiwa püpüleerua chi aapiee nümaʼanajeejachikai. Nükaalinjeechika pia Maleiwa süpüla püntüin sünain chayaa tü wayuu nuʼwayuuseinjatkat chi tachonkai. 8 Saʼalijiraale tü wayuukot puulia, nnojoleerü choʼujaain pikeraajüin tü pünüikikat tamüin, nnojoipejeʼe pümaainjachin chi tachonkai suluʼumüin tia mmakat». 9 Niasaʼa chi nüchepchiakai Abrahán, naapakalaka nünüiki nümüin jee nüküjaka naaʼinreerüin süpüshuaʼa tü nuchuntakat nümüin.

10 Niasaʼa chi nüchepchiakai Abrahán, nümaakalaka poloosü kameeya jee nuʼunakalaka suluʼumüin tü mmakat Nacor, tü chakat Mesopotamia. Wattaka saalii korolo nüchise naapaka chi nülaamainkai nümüin. 11 Mayaashi nüntüin eeʼewaire nia, süikaajaaka tü kameeyakat nutuma süʼütpaʼa wanee ishi eejatka anooipaʼa sünain tü pueulokot. Motsosü kaʼikat soʼu tia, wanaa maʼin sümaa sajaʼitüin wüin tü jieyuukalüirua. 12 Nuʼuraajakalaka sünain maa: «Jehovákalee, pia Nümaleiwasekai Abrahán chi talaamainkai, pükaalinja maa taya süpüla anainjatüin sukuwaʼipa tü kasa taaʼinrüinjatkat soʼukai. Pümüliajaʼaya maa Abrahán, chi talaamainkai. 13 Aniisa taya eere süparalüin wüin jee anuu antapaatüin sünain ajaʼitaa tü jieyuu kepiakat suluʼu tü pueulokot. 14 Anuuleʼeya tü tachuntakat pümüin süpüleerua tü wayuu püneekakat süpüla nuʼwayuuseinjatüin Isaac. ‹Püshakatira maa tü pümüchikat püsiʼraiwa taya wüin›, tamüle sümüin wanee wayuu jee kamaneetaale shia sünain maa tamüin: ‹Püsa maala wüin jee tasireeriaʼaya tü kameeyakat›, tayaawateerüjaʼa saaʼu pümülialaain naalin chi talaamainkai».

15 Nnojoliiwaʼaya keraain nünüiki sünain oʼuraajaa, sujuʼitaakalaka suluʼujee tü pueulokot wanee majayüt kanüliasü Rebeca, alüʼüjasü shia wanee amüchi sunuloʼu, nüchon shia Betuel chi süchonkai Milcá, nuʼwayuuseka Nacor, chi nuwalakai Abrahán. 16 Anasü aaʼinrü maʼin tü majayütkat, nnojotsü shiʼraajaajüin aaʼu ainkawaa nümaa wanee toolo. Süshakataka eere süparalüin wüin, shipirajakalaka sümüchi jee süʼliikajaakalaka süchikuaʼa. 17 Nürütkaakalaka chi nüchepchiakai Abrahán sünainmüin tü majayütkat sümaa nümüin sümüin: «Püshakatira paala pümüchi, püsülajaiwa wüin tasüin». 18 Susoutakalaka nümüin: «Anakajaʼa püsüle wüin taʼlaüla». Süshakatiramaatakalaka tü amüchikat sunuloʼujee jee sajapuluʼujaka shia sümaʼainruʼu nüsüin wüin. 19 «Ajaʼiteeria taya wüin süsüin türa kameeyakalüirua», sümakalaka nümüin kettaapa nia suulia asaa wüin. 20 Shiʼyotomaatakalaka tü wüin sulujutkat tü amüchikat suluʼumüin tü anuwa süsülekat mürüt. Shiijakalaka wüin suluʼujee tü ishikat, shiʼyonoko wüin süsüin süpüshuaʼa tü kameeyakalüirua. 21 Süchikijee tia, nünanajaa nümakaʼa shia sümaa koʼutuin nia, ponusü shia naaʼin jee nüsakirakalaka naaʼin nükaalinjale nia Jehová süpüla nuuntuin tü aluwataanakalü anain nia.

22 Kettaapa süsüin tü kameeyakalüirua, naapakalaka chi achepchieekai sümüin Rebeca wanee cheʼesaa aainjuushika süka ooro shiʼitaʼawaika wayuu sünain shiʼichi, eesü maʼaka aipirua gramo* saawain tia jee naapaleeinña sümüin piamasü sajapüna aainjuushi süka ooro, eesü maʼaka 114 gramo* saawain tia. 23 Nüsakitkalaka shia: «¿Jara kachonka pia? ¿Eeshiiche süpüla watunkaapünaain nümaʼana chi püshikai soʼu aikat tüü?». 24 Susoutakalaka nümüin: «Nüchon taya Betuel, chi süchonkai Milcá nutuma Nacor». 25 Ayatakalaka saashajaain sünain maa: «Eeshiʼiya süpüla jutunkaapünaain wamaʼana soʼu aikat tüü, isaʼaya alama wamaʼana sümaʼaleeya tü shiküinjatkat tü mürütkalüirua». 26 Nüsapainkaka chi achepchieekai sümaa nejepülaain nümülatuʼu Jehová. 27 Anuukalaka nünüiki: «Kasataalejeseʼe nuʼwaajünüin Jehová, chi Nümaleiwasekai Abrahán, chi talaamainkai süka ayatüinña nümülialaain naalin jee waneepiashi nia nümaa chi talaamainkai. Lotushi taya nutuma Jehová nepialuʼumüin na nuwalayuukana chi talaamainkai».

28 Suwataakalaka tü majayütkat shipialuʼumüin tü shiikat süpüla süküjainjatüin süchiki süpüshuaʼa tü kasa alatakat. 29 Eejachikalaka wanee shipaya Rebeca kanüliakai Labán, nuwataakalaka süpüla nünaʼlaain nümüin chi wayuu chajachikai eere süparalüin wüin. 30 Niʼraiwaʼaya Labán tü cheʼesaa shiʼitaakat wayuu sünain shiʼichi jee müsia tü sajapünakat Rebeca sümaa naapüin shia sünain maa: «Müsüsa maʼin nünüiki chi wayuukai tamüin». Awataashi nia sünain apanapajaa chi wayuukai, chajachi nia nüpüla sümaa tü kameeyakalüirua eere süparalüin wüin. 31 Anuukalaka nünüiki nümüin nüntaiwaʼaya nümaʼanamüin: «Jooʼuya pia wayuu anakai akuwaʼipa nutuma Jehová. ¿Jamüshi yalakaʼa pia anooipaʼa? Keraaitpa tatuma wanee miichi eeinjachire peemeraain jee müsia eeinjatüle tü kameeyakalüirua». 32 Nuʼunakalaka chi nüchepchiakai Abrahán eemüin tü miichikat. Nüshakajirakalaka süchise tü kameeyakalüirua, niʼitaain alama süpüla jee nikirüin shia, nüsaajakalaka wüin nümüin chi nüchepchiakai Abrahán jee namüin na nümaajanakana süpüla noʼlojooinjatüin nooʼui. 33 Anuukalaka nünüiki chi nüchepchiakai Abrahán saapünaiwaʼaya niküin: «Waneʼereeya teküin taküjapa jümüin tü pütchi aluwataanakalü amaa taya». «Püküja maala wamüin», nümakalaka Labán nümüin.

34 Asoutushijeseʼe nia sünain maa «Niasa kachepchiaka taya Abrahán. 35 Anasü maʼin nukuwaʼipa chi talaamainkai nutuma Jehová, washirü nia nutuma, naapüin anneerü nümüin, paaʼa, pülaata, ooro, kachepchiashi nia nutuma, eesü kameeya nümaʼana jee müsia püliikü. 36 Jamüsüjaʼa Sara, tü nuʼwayuusekat chi talaamainkai, jemeyutsü shia nümaa nüchon chi talaamainkai mayaainjeʼe wayuuin miyoʼu shia. Niʼipünaweetka chi talaamainkai nüpüla chi nüchonkai süpüshuaʼa tü kasa nümaʼanakat. 37 Anuusa tü nuchuntakat tamüin chi talaamainkai sümaa taapüin tanüiki nümüin: ‹Nnojotsü püneeküinjatüin wanee jierü nuʼwayuuseinjatka chi tachonkai saʼakajee nachonnii na cananeokana, na wayuu kepiakana aʼaka taya. 38 Oʼunajachi pia namaʼanamüin na kasayuukana nünain chi tashikai, chaa eere tapüshi, püneekeetkalaka chejee wanee wayuu nuʼwayuuseinjatka chi tachonkai›. 39 Tasakirüinjeseʼe chi talaamainkai sünain maa: ‹¿Jameetkalaka sukuwaʼipa tü wayuukot saʼalijiraale toulia?›. 40 Nusoutakalaka tamüin: ‹Eekajasaʼa Jehová chi taʼyataakai amüin, nüjüteechi wanee aapiee süpüla nükaalinjain pia, aneetkalaka pukuwaʼipa sünain oʼunajawaa. Püneeküinjatü wanee wayuu nuʼwayuuseinjatka chi tachonkai naʼakajee na tapüshikana, na kasayuukana nünain chi tashikai. 41 Nnojoleerü choʼujaain pikeraajüin tü pünüiki paapakat tamüin naʼalijirüle na tapüshikana tü wayuukot puulia, keraajeechika pia suulia aaʼinraa tü tachuntakat pümüin›.

42 »Wanaa sümaa tantüin soʼukai eere süparalüin wüin, toʼuraajakalaka sünain maa: ‹Jehovákalee, Nümaleiwase chi talaamainkai Abrahán, anainjatülejeʼeya takuwaʼipa putuma sünain oʼunajawaa, 43 anakajaʼa eere putuma tü tachuntajatkat pümüin. Aniisa taya eere süparalüin wüin, anuuinjatkalaka tanüiki sümüin wanee wayuu majayüt eekai süntüin sünain ajaʼitaa: «Püshakatira paala pümüchi püsiʼraiwa taya wüin». 44 «Anakajaʼa püsüle wüin taʼlaüla, tajaʼiteeriaʼaya wüin süsüin türa kameeyakalüirua», sümaataarüle tü wayuukot tamüin, Jehovákalee, tayaawateerüjaʼa saaʼu shiain tü wayuu püneekakat süpüla nuʼwayuuseinjatüin nüchon chi talaamainkai›.

45 »Yalaiwaʼaya taya sünain oʼuraajaa, sujuʼitaakalaka Rebeca suluʼujee tü pueulokot sümaa sunuloʼuin wanee amüchi. Süshakataka eere süparalüin wüin jee sajaʼitakalaka. ‹Püshakatira paala pümüchi püsiʼraiwa taya wüin›, tamakalaka sümüin. 46 Süshakatiramaatakalaka tü amüchikat sunuloʼujee sümaa sümüin tamüin: ‹Anakajaʼa püsüle wüin taʼlaüla, asaajeeriaʼaya taya wüin süsüin tü kameeyakalüirua›. Asüshijeseʼe taya wüin jee süsiʼrakalaka tü kameeyakalüirua. 47 ‹¿Jarat kachonka pia?›, tamakalaka sümüin. Susoutakalaka tamüin: ‹Nüchonsa taya Betuel, chi süchonkai Milcá nutuma Nacor›. Taapaainjeseʼe wanee cheʼesaa shiʼitaʼawaika wayuu sünain shiʼichi jee teʼitaakalaka shia sünain, teʼitaʼaleeinña sajapüna sünain. 48 Tasapainkaka taya sümaa tejepulaain nümülatuʼu Jehová, taʼwaajüinjeseʼe Jehová, chi Nümaleiwasekai Abrahán chi talaamainkai, nükaalinjain taya süpüla tantajachin sümaʼanamüin nülüin chi nuwalakai chi talaamainkai, tamaajeetkalaka shia süpüla nuʼwayuuseinjatüin shia nüchon chi talaamainkai. 49 Anakajaʼa jüküjale tamüin jümülialajeenale naalin chi talaamainkai jee jikeraajeerüle tü jünüiki jaapakat nümüin, nnojorülejeʼeya jaaʼinreein tia jüküjainjatiaʼaya neʼe tamüin süpüla tatüjaainjatüin saaʼu tü taaʼinrajatkat».

50 Anuujeseʼe nünüiki Labán nümaa Betuel: «Niaʼaya Jehová kamaʼanajeejachika tia, nnojoliikalaka süpüla ‹aa› wamüinjanain jee nnojoishii süpüla ‹nnojo› wamüinjanain shiʼipajee tia. 51 Anuusaʼa Rebeca. Anakajaʼa pümaale shia, nuʼwayuuseiwa shia chi nüchonkai chi pülaamainkai, wanaapünaa sümaa tü nümakat Jehová». 52 Naapaiwaʼaya tia chi nüchepchiakai Abrahán nüsapainkakalaka nia mmoluʼu nümülatuʼu Jehová. 53 Niyuʼlakalaka chi nüchepchiakai Abrahán korolo aainjuushika süka ooro, pülaata sümaʼaleeya kuluulu, naapüinjeseʼe shia sümüin Rebeca. Naapüinña kasa eekai kojutuin nümüin chi suwalakai jee sümüin tü shiikat. 54 Süchikijee tia, nikakalaka chi nüchepchiakai Abrahán namaʼaleeya na wayuu nümaajanakana, natunkaapünaaka soʼu aikat tia.

Anuukalaka nünüiki waneemüin kaʼi nüchijiraapa wattaʼa maalü: «Anakajaʼa jüjütüle taya süpüla taleʼejüinjachin nümaʼanamüin chi talaamainkai». 55 Anuupejeʼe nünüiki chi suwalakai Rebeca sümaa tü shiikat nümüin chi nüchepchiakai Abrahán: «Anasü makatüle shia maʼaka poloo kaʼi wamaa, oʼuneeriaʼaya shia süchikijee tia». 56 Asoutushijeseʼe chi achepchieekai sünain maa: «Nnojo jaʼalijirüin taya, anuusaʼa joo anaitpain takuwaʼipa nutuma Jehová sünain oʼunajawaa. Anakajaʼa jüjütüle taya taleʼejaiwa nümaʼanamüin chi talaamainkai». 57 Anuujeseʼe nanüiki nümüin: «Anakajaʼa wounejirüle Rebeca, wasakiraiwa shia jamüin sünüiki süchiki tia». 58 Nounejirüinjeseʼe Rebeca jee nasakirakalaka shia: «¿Oʼuneesü pia nümaa wayuukai chii?». «Aa, oʼuneesiaʼaya taya», sümakalaka namüin.

59 Najütüinjeseʼe Rebeca sümaʼaleeya tü wayuu ayuujasükat shia joʼuuiwaʼaya shia, najütüin shia nümaa chi nüchepchiakai Abrahán jee namaa na wayuu nümaajanakana. 60 Nachekaka anaa süpüleerua Rebeca sümaa namüin sümüin: «Wawalachee, kasataalejeseʼeya wattain maʼin naalii püikeyuu jee kasataalejeseʼe naʼlaülaajaain na püikeyuukana saaʼu noumain na wayuu aʼürülaakana pünain». 61 Süchikijee tia, yapajakalaka Rebeca namaa na süchepchiakana, oʼotooshii naya saaʼu tü kameeyakalüirua jee noʼunakalaka nüchiirua chi nüchepchiakai Abrahán. Oʼunushijeseʼe chi nüchepchiakai Abrahán jee nümaakalaka Rebeca.

62 Eekajasaʼa Isaac aleʼejüshi nia süpünaluʼujee tü mmakat Beer-Lahái-Roí, chajachi nia kepiain soʼu tia suluʼu tü mmakat Négueb. 63 Nuwaraijaakalaka Isaac motsopa kaʼika süpaʼapünaa wanee anoouishii süpüla nüsakirüinjachin naaʼin. Niyalerakalaka nikii, niʼrakalaka sülüʼülaain waneirua kameeya. 64 Shiyalerüinña shikii Rebeca, shiʼrakalaka Isaac. Ashakatamaatüsüjeseʼe shia saaʼujee tü kameeyakat. 65 Süsakirüinjeseʼe Rebeca chi nüchepchiakai Abrahán: «¿Jarai chi wayuu sekai wapanapa süpaʼapünaa tü anoouishiikat?». «Nia chi talaamainkai», nümakalaka sümüin. Saapaainjeseʼe wanee kuluulu sukoʼoyoloko suʼupünaa süka. 66 Nüküjakalaka chi nüchepchiakai Abrahán nümüin Isaac süchiki süpüshuaʼa tü alatakat nümüin. 67 Sümaanakalaka Rebeca nutuma Isaac suluʼumüin tü miichi aainjuushikat süka loona shipiapuʼuka Sara, tü niikat. Shia sukuwaʼipaka tia süpüla nuʼwayuuseinjatüin Isaac Rebeca. Müliakalaka nia shiiʼiree. Mayaainjeʼe mojuin naaʼin saaʼujee outuin tü niikat, anaitpa joo naaʼin.