Génesis

31 Shiasaʼa mapa naapakalaka Jacob nanüiki na nüchonniikana Labán sünain maa: «Naapaain neʼe Jacob süpüshuaʼa tü kasa nümaʼanakat chi washikai, washitshi nia sünainjee nuwashirüin chi washikai». 2 Niirakaʼawaipa Jacob sümüin nuʼupünaa Labán, niyaawata aaʼu nnojolichipain kamaneein nia nümüin maʼakaapuʼu paala. 3 Anuukalaka nünüiki Jehová nümüin Jacob: «Anashi püleʼejüle püchikuaʼa noumainpaʼamüin na kachonniikana pia, eere na püpüshikana, ayateechia eein taya pümaa». 4 Nuluwataaka Jacob nünüiki sümüin Raquel jee sümüin Lea süpüla noʼunajanain chaa eere nürüleejüin. 5 Anuukalaka nünüiki Jacob namüin:

«Tayaawata aaʼulu nnojolichipain kamaneein chi jüshikai tamüin, eepejeʼe tamaa chi Nümaleiwasekai chi tashikai. 6 Jütüjaa aaʼulu taʼyataain maʼin nümüin chi jüshikai. 7 Mayaainjeʼe nimeejeein taya jee nuʼwanajaain polootua tü takanainkat, nnojotsü nuuʼulaain Maleiwa jamajüin taya nutuma chi jüshikai. 8 ‹Tawalaajeechi pia süka tamüʼlüin eekai chüküriiatalüin›, nümüle tamüin chi jüshikai, chüküriiatatsü tü süchonniikat. ‹Tawalaajeechi pia süka tamüʼlüin eekai kanatannuuin›, nümataarale tamüinña, kanatannuusü tü süchonniikat. 9 Müsüjeseʼe nüsütüin Maleiwa nümüʼlüin chi jüshikai süpüla naapüinjatüin shia tamüin. 10 Aʼlapüjaashi taya wanaa sümaa shipepejüin tü kaaʼulakalüirua, teʼrakalaka taʼlapüinruʼu sutooloin tü kaaʼulakalüirua eekai chüküriiatalüin, kanatalüin, eekai miyoʼuyuuin süna sünain oʼonoojoo saaʼu tü wane kaaʼulakalüirua. 11 Anuukalaka nünüiki tamüin taʼlapüinruʼu chi aapiee nümaʼanajeejachikai chi shiimainshikai suluʼu Maleiwain: ‹Jacob›. ‹Anii taya›, tamakalaka nümüin. 12 Ayatakalaka naashajaain chi aapieekai tamüin: ‹Piirakaa nümüin sutooloin tü kaaʼulakalüirua eekai chüküriiatalüin, kanatalüin, miyoʼuyuuin süna sünain oʼonoojoo saaʼu tü wane kaaʼulakalüirua. Müsü tatuma tia süka teʼrüin süpüshuaʼaleeya tü kasa naaʼinrakat Labán pümüin. 13 Taya chi shiimainshikai suluʼu Maleiwain chi eeʼiyataakai pümüin Betel, eejachire pushorottirüin seita saaʼu wanee ipa tamüin, eejachire paapüin pünüiki tamüin. Yapaja pia puʼunaiwa suluʼujee mmakat tüü jee püleʼejaiwa suluʼu tü mma eejachire joʼuuin pia›».

14 Anuukalaka sünüiki Raquel sümaa sünüiki Lea nümüin: «Nnojoluitpa kasain nüpalaainjatüin chi washikai wapüla. 15 Müshii waya saaʼin wayuu naatajatü nümüin, nuiküin waya, washitshi nia saaʼu tü awalaajünakat waaʼu. 16 Waya kakoroloko nuwashirüin chi washikai tü nüsütakat Maleiwa nuulia jee nakorolo shia na wachonniikana. Anakajaʼa paaʼinrüle tü nuluwataakalü anain pia Maleiwa».

17 Noʼotuinjeseʼe Jacob na nüchonniikana jee tü nuʼwayuusekalüirua saaʼu kameeya. 18 Nukoʼulirüinjeseʼe tü nümüʼlüinkat jee nülüʼüjaka süpüshuaʼa tü nuwashirüin eejatkat nümaʼana chaa Padán-Aram, nuʼunaka suluʼumüin tü mmakat Canaán eejachire kepiain Isaac, chi nüshikai.

19 Soʼu tia, oʼunushi Labán sünain aüjiraa soi naʼanneetse, suʼluwajakalaka Raquel nüchikiruʼu chi süshikai shiyaakua nümaleiwase. 20 Kekiʼireeshia maʼin Jacob nuulia Labán chi arameokai, oʼunushijeseʼe nia nujuuna sümaa nnojolin nüpütaain nüpüla. 21 Aʼluwataashijeseʼe nia jee nülüʼüjaka süpüshuaʼa tü kasa nümaʼanajatkat, nülataka shirokupünaa tü Süchikat,* nuʼunaka uuchoʼumüin suluʼumüin tü mmakat Galaad. 22 Süküjünakalaka nümüin Labán apünüin kaʼi süchikijee tia nuʼluwataain Jacob. 23 Nuutkajeʼeraka Labán na nüpüshikana süpüla noʼunajanain nüchiirua Jacob, akaratshi naya kaʼi nüchiirua. Nasaʼwajakalaka nia mapa sooʼopünaa tü uuchi chakat Galaad. 24 Shiasaʼa aipaʼa, naashajaakalaka Maleiwa nümaa Labán nüʼlapüinruʼu sümaa nümüin nümüin: «Jalia jamajayaai pünüiki nümüin Jacob jaʼitasü anain jee mojuin shia».

25 Niʼitaakalaka Jacob tü nipiayaainjatkat saaʼu tü uuchi chakat Galaad jee niʼitaainña Labán tü nipiayaasükat peje nünain Jacob suluʼuya neʼe tia mmakat namaʼaleeya na nüpüshikana. Arütkaashijeseʼe Labán nünainmüin Jacob 26 sümaa nümüin nümüin: «¿Jamüsü makaʼa paainjala tamüin? ¿Jamüshi pimeejakaʼa taya pümaaka na tachonniikana maʼaka sümaanüin wayuu sutuma süʼünüü süchikijee atkawaa? 27 ¿Jamüshi pimeejakaʼa taya puʼluwataaka tojuuna? Püpütaalejeʼe tapüla aainjitshije taya miʼiraa pikiira, eesüjeʼe tatuma jayeechi, aʼyalajitshijeʼe taya ‹pandereta› sümaa ‹arpa›. 28 Eetaayaai neʼe tatuʼluin nawalapaʼa na taikeyuukana jee na tachonniikana, nnojotsü anain tü paaʼinrakat. 29 Eeyüliijeʼe süpüla jamajüin jia tatuma, akaijasaʼa eeʼiyalaain tamüin saʼwaipa taʼlapüinruʼu chi Nümaleiwasekai chi püshikai sümaa nümüin tamüin: ‹Jalia jamajayaai pünüiki nümüin Jacob jaʼitasü anain jee mojuin shia›. 30 Tatüjaa aaʼulia puʼuneein eemüin chi püshikai süka pusukajüin nia, nnojotpejeʼe anain tü paaʼinrakat puʼluwajüin shiyaakua tamaleiwase».

31 Anuujeseʼe nünüiki Jacob nümüin Labán: «Aʼluwataashire taya pujuuna süka mmoluin taya seema paʼalijirüin tü püchonniikalüirua toulia. 32 Anakajaʼa püchajaale shiyaakua pümaleiwase, outeetkalaka tü wayuu kamaʼanakat shia. Anasü püchajaale shia saʼakapünaa süpüshuaʼaleeya tü wachisekat noʼupala na wapüshikana, püntülejeʼeya sünain eekai pukoroloin pülüʼüjeerü shia». Nnojotpejeʼe nütüjaain aaʼu Jacob suʼluwajüin Raquel shiyaakua nümaleiwase Labán. 33 Nüsaijaka joo Labán nipia Jacob sümaʼaleeya shipia Lea jee shipia Zilpá sümaa Bilhá, nnojotpejeʼe kasayaain nüntüin anain. Nujuʼitapa suluʼujee shipia Lea oʼunushi nia sünain asaijaa shipia Raquel. 34 Saapaakalaka Raquel shiyaakua maleiwayaasü, suunjutka shia suluʼu süchisepala siiya shiinasekat jieyuu saaʼu kameeya, süikalaakalaka saaʼu. Nüsaijakalaka Labán shipia Raquel, nnojotpejeʼe kasain nüntüin anain. 35 Anuujeseʼe sünüiki Raquel nümüin chi süshikai: «Tashikalee jalia jashichijayaai pia, nnojotsüleʼe süpüla tatamaain puʼupala, kakashiasü taya». Ayatakalakaʼaya Labán sünain asaijakuʼu maa, nnojotpejeʼe nüntayaain anain shiyaakua nümaleiwase.

36 Jashichika Jacob nümüin Labán, nümaʼaleeka nümüin nuʼupalamüinreʼeya: «¿Kasakai maʼin taainjalaka puulia? ¿Kasakai makaʼa aaʼujee taya putuma püpüleeruaka taaʼin? 37 ¿Eesiaʼaya püntüin anain tü kasa püchajaakalü achiki saʼaka tü kasa eekat tamaʼana? Piyuʼla shia neʼraiwa shia na püpüshikana jee na tapüshikana. Nayeenaka aküjain shiimainrejeʼeya tü pümakat jee tayale aküjain tü shiimainkat. 38 Soʼu tü piamakat shikii juya taʼyataakalü oʼu pümüin, nnojotsü eein wanee anneerü jee wanee kaaʼula ojutirakat süchon, nnojoishi taya eküin waneesiaakaijeʼe anneerü saʼakajee tü pümüʼlüinkat. 39 Nnojotpuʼusü talüʼüjain pümüin tü pümüʼlüin eekai shiküin wüchii jashichi, keeʼirakapuʼusü shia tatuma. Püchekajapuʼuin tamüin tü pümüʼlüin eekai suʼluwajünüin jaʼitasü aʼluwajünüin shia soʼukai jee suʼluwajünüin saʼwai. 40 Müliapuʼushi maʼin taya sutuma walatshi soʼukai jee sutuma jemiai saʼwai, nnojoipuʼushi taya atunkuin süka anaka akuwaʼipa sünain aʼyatawaa pümüin. 41 Piamairü maʼin shikii juya taʼyataain pümüin: poloo pienchimüin saaʼu tü piamasükat püchonnii jee müsia aipirua juya sünain arüleejaa pümüʼlüin, polootua maʼin puʼwanajaain sülia taʼyataain. 42 Nnojoire tamaa chi Nümaleiwasekai Abrahán, chi Maleiwa nuʼwaajakai Isaac chi tashikai, püjütayüije taya tachikuaʼa sümaa nnojoluin kasain tamaʼanain. Niʼrüin Maleiwa müliain maʼin taya jee taʼyataain maʼin pümüin, müshijeseʼe nüchiaain pia püʼlapüinruʼu saʼwaipa».

43 Nusoutakalaka Labán nümüin Jacob: «Tachonniisa türa jieyuukalüirua, taikeyuu joo na tepichikana jee taya kamüʼlüinka türa mürütkalüirua. Taya kakorotka süpüshuaʼa türa piirakaakalü amüin jee sukorolo shia türa tachonniikat. ¿Jamataalainjatü süpüla taaʼinrüin wanee kasa mojeetka atuma sukuwaʼipa türa tachonniikalüirua jee mojeetka atuma nakuwaʼipa na taikeyuukana? 44 Anashii wapansaajiraale wanüiki süpüla sotuin waaʼin tü waaʼinrajatkat». 45 Naapaainjeseʼe Jacob wanee ipa jee nüshaʼwaleʼeraka shia. 46 Anuujeseʼe nünüiki Jacob mapa namüin na nüpüshikana: «Jukotchojo ipa». Akotchojüshiijeseʼe naya ipa sümaa napaʼawajaain shia. Nekaakalaka mapa süʼütpaʼa tü ipa napaʼawajaakat. 47 Jegar-Sahadutá nümakalaka Labán sümüin tü ipa apaʼawajaaushikat, Galeed mapajeʼe sünülia nutuma Jacob.

48 Anuukalaka nünüiki Labán: «Tü ipa anuu joo wapaʼawajaain süpülajatü sotuin waaʼin tü wanüiki wapansaajakat». Müsüjeseʼe Galeed müin sünülia nutuma Jacob jee 49 Mizpá* münüsü shiaya süka müin nünüiki Labán: «Kasataalejeseʼe jülüjain naaʼin Jehová wakuwaʼipa wapaajiraapa. 50 Müliale putuma na tachonniikana, kawalaʼatale naya putuma, mayaasüjeʼe nnojoleechin shiʼrüin pia wayuu sünain aaʼinraa tia, soteesü paaʼin wapansaajüin wanüiki nuʼupala Maleiwa». 51 Ayatakalaka naashajaain Labán nümüin Jacob: «Anuʼusa tü ipa wapaʼawajaakat jee müsia tü ipa washaʼwaleʼerakat süpüla sotuin waaʼin tü wanüiki wapansaajakat. 52 Tü ipa wapaʼawajaakat jee tü ipa washaʼwaleʼerakat, eʼitaanüsü shia süpüla shiyaawaseinjatüin nnojoleechin talatüin waneemüin saʼata süpüla jamajüinjachin pia tatuma jee süpüla nnojolinjachin pülatüin waneemüin saʼata süpüla jamajüinjachin taya putuma. 53 Nnojorüle wekeraajüin wanüiki, anashii süsalale waya nutuma chi Nümaleiwasekai Abrahán jee Nümaleiwasekai Nacor, chia makai nia Namaleiwase nashi napüleerua». Naapakalüjaʼaya nünüiki Jacob naaʼu chi Maleiwa nuʼwaajakai Isaac, chi nüshikai.

54 Nuʼutaka saaʼin Jacob mapa wanee mürüt süpüla naʼajüinjatüin shia nümüin Maleiwa saaʼu tü uuchi eejanale naya jee nuunejaain na nüpüshikana süpüla nekaainjanain nümaa, ekaashiijeseʼe naya jee nalatiraka tü aikat chaa uuchoʼu. 55 Nütamaakalaka Labán wattachon, nutuʼlaka nawalapaʼa na nüikeyuukana jee müshiʼiya na nüchonniikana sümaa nuchuntaleʼeinña anaa napüleerua. Nüleʼejakalaka nüchikuaʼa nipialuʼumüin.