Jueces

9 Nuʼunakalaka Abimélec, chi nüchonkai Jerubaal suluʼumüin tü mmakat Siquem, oʼunushi nia sünain anaʼlawaa namüin na nülaülayuukana saaʼu tü niikat, anuujeseʼe nünüiki namüin na nüʼlaülayuukana jee namüin na nüpüshikana chi nutuushikai saaʼu nii: 2 «Anuu tü jünüikinjatkat namüin na laülaashii yaakana Siquem: ‹¿Anasüche saaʼin jümüin naluwataain jaaʼu na akaratshishiikana nekii nüchonnii Jerubaal? ¿Shiataapa anain jümüin nuluwataale waneeshia wayuu jaaʼu? Soto jaaʼin jüpüshin taya›».

3 Naküjaka na nülaülayuukana Abimélec tia pütchikat namüin na laülaashii chajanakana Siquem, anashiikalaka namüin tü nüküjakalü Abimélec. «Shiimainsaʼaya wawalain nia», namakalaka. 4 Saapünakalaka nümüin Abimélec akaratshi shikii nneerü aainjuushika süka pülaata ayuʼnnaka suluʼujee tü aʼwaajüleekat Baal-Berit. Nüsakajaka wayuu saaʼu tia nneetkat, wayuu nnojoliikana kasain anain apüla jee eʼrüliikana wayumüin süpüla nümaainjanain naya. 5 Süchikijee tia, nuʼunakalaka Abimélec nipialuʼumüin chi nüshikai chaa Ofrá, nuʼutaka naaʼin saaʼu wanee ipa na akaratshishiikana nekii nuwalayuu, niaʼala neʼe kataka oʼu Jotán süka nuunjulaain, nüchon nia Jerubaal, emüliee chia makai.

6 Noutkajaakalaka na laülaashii chajanakana Siquem namaa na laülaashii chajanakana Bet-Miló, outkajaashii naya süʼütpaʼa tü wunuʼu miyoʼukat, eejatka süʼütpaʼa wanee kasa* shaʼwatüsü chaa Siquem. Yalajachikalaka naneeküin Abimélec süpüla aluwatawaa.

7 Nuʼunakalaka Jotán nütüjaapa saaʼu tia, wattashi nia saaʼumüin tü uuchikat Guerizim. Emetutkalaka nünüiki sünain maa: «Jaapaja tanüiki jia laülaakana saaʼu Siquem, naapeetkalaka Maleiwa jünüiki.

8 »Soʼu wanee kaʼi suutkajaakalaka tü wunuʼuliakat süpüla süneeküinjatüin tü aluwataainjatkat saaʼu. ‹Anasü piale aluwataain waaʼu›, sümakalaka sümüin tü suuʼuliakat olivo. 9 Anuujeseʼe sünüiki suuʼulia tü olivokat: ‹Nnojotsü taya ooʼulaainjatüin suulia kachonwaa, jama kojutuin Maleiwa sünainjee tia jee kojutusia’aya wayuu sünainjee süpüla chataain taya liantakuʼu tamüinjatüin sooʼopünaa tü wane wunuʼuliakat›. 10 ‹Anataasü piale aluwataain waaʼu›, sümataalaka tü wunuʼuliakat sümüin tü suuʼuliakat higuera. 11 ‹Nnojotsü taya ooʼulaainjatüin suulia kachonwaa, püsiasü maʼin tachon jee anasü maʼin shia süpüla chataain taya liantakuʼu tamüinjatüin sooʼopünaa tü wane wunuʼuliakat›, sümakalaka tü suuʼuliakat higuera sümüin tü wane wunuʼuliakat. 12 ‹Anasü piale aluwataain waaʼu›, sümakalaka tü wunuʼuliakat sümüin tü suuʼuliakat uuwa. 13 ‹Nnojotsü taya ooʼulaainjatüin suulia kachonwaa, jama eein wiino tatuma, tü talatakalü atuma naaʼin Maleiwa jee tü talatakalü atuma saaʼin wayuu süpüla chataain taya liantakuʼu tamüinjatüin sooʼopünaa tü wane wunuʼuliakat›, sümakalaka tü suuʼuliakat uuwa sümüin tü wunuʼuliakat. 14 ‹Anataasü piale aluwataain waaʼu›, sümakalaka tü wunuʼuliakat sümüin tü wunuʼu keipüsesükat. 15 ‹Tayainjatülejeʼeya jüneeküin süpüla taluwataainjatüin jaaʼu, jalainna jümaala suupünaa teemiyouse. Nnojorülejeʼeya jüneeküin taya süpüla tia anasüjaʼamata sujuʼitüle sikoʼu tanainjee, tajaʼttireetkalaka tü wunuʼu kanüliakat cedro, tü chakat Líbano›, sümakalaka tü wunuʼu keipüsesükat sümüin tü wunuʼuliakat.

16 »¿Lotusüche sukuwaʼipa saaʼin jümüin wanaa sümaa jüneeküin Abimélec süpüla nuluwataainjachin jaaʼu? ¿Amülialaasüche jaaʼin naalin Jerubaal jee naalin na nüpüshikana? ¿Anasüche saaʼin jümüin tü jaainjakat nümüin? 17 Outataaicheje chi tashikai jaaʼujee soʼu nuʼtteʼerüin jia noulia na madianitakana. 18 Eʼrüliijaashii neʼe jia wayumüin namüin nüpüshi chi tashikai jee juʼutakalaka naaʼin akaratshishii nekii nüchonnii saaʼu wanee ipa. Niakalaka neʼe jüneeküin Abimélec, süchon nüchepchia chi tashikai, jüneeküin nia süpüla nuluwataainjachin naaʼu na laülaakana saaʼu tü mmakat Siquem. Jaaʼinrüin tia saaʼujee juwalain neʼe nia. 19 Lotulejeʼeya saaʼin jümüin tü kasa jaainjakat nüpüleerua Jerubaal jee napüleerua na nüpüshikana anasüjaʼamata talatüle jaaʼin nümaa Abimélec, talateechikalaka nia jümaa. 20 Nnojorülejeʼeya müin sukuwaʼipa tia jutuma, anasüjaʼamata sujuʼitüle wanee sikoʼu nünainjee Abimélec najaʼttireenakalaka na laülaakana saaʼu tü mmakat Siquem jee na laülaakana saaʼu tü mmakat Bet-Miló, sujuʼiteetkalaka sikoʼu nanainjee na laülaakana saaʼu tü mmakat Siquem jee nanainjee na laülaakana saaʼu tü mmakat Bet-Miló, najaʼttireechikalaka Abimélec».

21 Nuʼluwataakalaka Jotán suluʼumüin tü mmakat Beer, chaichireeka nia kepiain suluʼu tia mmakat, jama mmoluin nia neema Abimélec, chi nuwalakai.

22 Nuluwataakalaka Abimélec naaʼu na israelitakana soʼu apünüin juya. 23 Mojujiraakalaka nutuma Maleiwa na laülaakana saaʼu tü mmakat Siquem, neʼrüliijaaka wayumüin nümüin Abimélec. 24 Alatüsiaʼaya tia süpüla pasalaainjanain na akaratshishiikana nekii nüchonnii Jerubaal. Achekajünüsü tia nümüin Abimélec saaʼu nuʼutuin naaʼin na nuwalayuukana, achekajünüsiaʼaya tia namüin na laülaakana saaʼu tü mmakat Siquem saaʼu wanaawain naya nekiira naya wayuukana. 25 Nuukajinnakalaka apüla Abimélec natuma na laülaakana saaʼu tü mmakat Siquem, naluwataain wayuu süpüla suukajüinjatüin nüpüla Abimélec sooʼopünaa uuchi. Naʼluwajawaika wayuu eekai sülatüin naʼütpünaa, süküjünakalaka tia nümüin Abimelec.

26 Soʼunnaa tia nüntakalaka Gaal namaa na nuwalayuukana suluʼumüin tü mmakat Siquem, nüchooin naya Ébed. Paaʼinwakalaka na laülaashiikana saaʼu tü mmakat Siquem nümaa Gaal. 27 Noʼunakalaka suluʼumüin tü nayüüjainkat, nakotchojoko süchon uuwa, nachüüjakalaka shia süka nooʼui jee naainjakalaka wanee miʼiraa. Süchikijee tia nekerotokoloko suluʼumüin tü miichi eere naʼwaajüin tü namaleiwasekat, ekaashii naya jee asaashii wiino sümaa nachuntuin sülatüin kasa mojusü nümüin Abimélec. 28 Anuujeseʼe nünüiki Gaal, chi nüchonkai Ébed: «¿Jaraikajasaʼa maʼin Abimélec nümaa Siquem naluwataainjanakalaka waaʼu? ¿Nnojoishisa niain Abimélec chi nüchonkai Jerubaal? ¿Nnojoishisa niain Zebul niʼipajanain Abimélec? Anashii nayale waʼyataain amüin na nüikeyuukana Hamor, chi nüshikai Siquem. Nnojoliipejeʼe waya aʼyataainjanain nümüin Abimélec. 29 Tooʼuleerüichipejeʼe Abimélec suulia aluwatawaa tayayüireje aluwataain saaʼu wayuu suluʼu pueulokot tüü», nümakalaka Gaal. «Püma namüin na pusurulaatsekana yapajaiwa naya süpüla natkaainjanain wamaa», nümakalaka Gaal nümüin Abimélec sümaa nujuyaajüin nia.

30 Jashichikalaka maʼin Zebul, chi niʼipajanakai Abimélec soʼu süküjünüin nümüin tü nümakat Gaal, chi nüchonkai Ébed. 31 Nuluwataakalaka Zebul nünüiki ojuunaa nümüin Abimélec sünain maa: «Ichaasa Gaal namaa na nuwalayuukana chaa Siquem, na nüchonniikana Ébed. Nashükajüin na wayuukana süpüla peʼipaainjanain naya pümaa. 32 Anashi püntüle saʼwai namaa na pusurulaatsekana, juukajeenaka nüpüla Gaal chaa anooipaʼa sünain tü pueulokot. 33 Anashii jushutule naaʼu na wayuu suluʼukana tü pueulokot niweetaaiwaʼaya chi kaʼikai. Jalia nükanajaʼanalayaai pia Gaal namaa na nusurulaatsekana natkaapa pümaa», nümakalaka Zebul nümüin.

34 Oʼunushijeseʼe Abimélec saʼwai namaa na nusurulaatsekana, nüpaajaain naya suluʼu pienchin neʼipapaʼa. Chajanakalaka naya outkajüin anooipaʼa sünain Siquem. 35 Nujuʼitaakalaka Gaal soʼuluʼumüin tü pueulokot, niweetaaka Abimélec niʼipamüin namaa na nusurulaatsekana. 36 Anuujeseʼe nünüiki Gaal nümüin Zebul niʼraiwaʼaya naya wayuukana: «Iseeirü wayuu teʼrüin ashakanuwaain saaʼujee uuchikat». Anuujeseʼe nünüiki Zebul nümüin: «Shia neʼe piʼraka shiyolojo tü uuchikat, müsü aka neʼe saaʼin wayuu puʼupaʼaluʼu».

37 Anuujeseʼe nünüiki Gaal mapa: «Iseeirü wayuu teʼrüin ashakanuwaain wanaa maʼin sümaa tü mma pasainpünaakat, iseeirü wayuu alüʼülaain suluʼupünaa tü wopu alatakat süʼütpünaa tü wunuʼu miyoʼu kanüliakat Meonenim». 38 Anuujeseʼe nünüiki Zebul sünain maa: «Mataashi yaletakai maʼin paaʼin suluʼu pünüiki, ‹¿jaraikajasaʼa maʼin Abimélec nuluwataainjachikalaka waaʼu?›, mataashi pümakai. Mataasü airuʼutkai pünüiki namüin nala wayuukana, pujuʼitaa neʼipamüin jee pütkaa namaa».

39 Palajanakalaka Gaal napüleerua na laülaashiikana saaʼu tü mmakat Siquem jee nütkaakalaka nümaa Abimélec. 40 Niipinnakalaka Gaal nutuma Abimélec, watta maʼin naalii na wayuu outakana, jachitaʼatshii neʼe soʼuluʼu tü pueulokot.

41 Ayatakalaka Abimélec kepiain suluʼu tü mmakat Arumá, ajünajaanapejeʼe Gaal namaa na nuwalayuukana nutuma Zebul Siquemjee. 42 Shiasaʼa waneemüin kaʼi nojuʼinuuwaakalaka na wayuukana anooipaʼamüin sünain tü pueulokot, naapakalaka Abimélec süchiki tia. 43 Nümaakalaka Abimélec na nusurulaatsekana, nüpaajaakalaka naya suluʼu apünüin neʼipapaʼa jee nuukajakalaka napüla na wayuukana. Nushutakalaka naaʼu na wayuukana jee nuʼutakalaka naaʼin niʼrapa nojuʼinnuwaain suluʼujee tü pueulokot. 44 Nushutakalaka Abimélec namaa na surulaat nümaajanakana naaʼu na wayuu yalajanakana soʼuluʼu tü pueulokot jee nakanajakalaka naya. Nayasaʼa na surulaat piamakana neʼipapaʼa, ashutushii naya naaʼu na wayuu chajanakana anooipaʼa jee noʼutakalaka naaʼin. 45 Siraakalaka kaʼi naaʼu Abimélec sünain atkawaa namaa na wayuu sulujunakana tia pueulokot, nükanajakalaka naya. Nuʼuta aaʼinchii na wayuu sulujunakana tia pueulokot, najaʼttirüin shia sümaa nijitüin ichii süpaʼa.

46 Naapapa süchiki tia na laülaashiikana saaʼu tü mmakat Siquem, na chajanakana suluʼu tü miichi miyoʼukat, noʼunakalaka sünain ounjulawaa suluʼu wanee koʼushii eejatkat suluʼu tü miichi eere nuʼwaajünüin El-Berit.* 47 Naapapa Abimélec süchiki chajanain nounjulaain na laülaashiikana suluʼu koʼushii, 48 nuʼunakalaka namaa na wayuu nümaajanakana saaʼumüin tü uuchikat Zalmón, nushottokoloko Abimélec sütüna wanee wunuʼu, nülüʼüjakalaka shia nunuloʼu, «jümayaa, jaaʼinra tü taaʼinrüitpakat», nümakalaka namüin na wayuu nümaajanakana. 49 Nashottoyoo namaka naya wayuukana sütüna wunuʼu jee noʼunakalaka nüchiirua Abimélec. Neʼinnaajakalaka sütüna tü wunuʼukat saaʼu tia koʼushiikat sümaa nachuwajaain shia, outakalaka na wayuu sulujunakana tü miichi miyoʼu chajatkat Siquem. Outushii maʼaka 1.000 tooloyuu jee jieyuu.

50 Nuʼunakalaka Abimélec sünain ashutaa naaʼu na wayuu sulujunakana tü pueulokot Tebez, nükanajakalaka na wayuu chajanaka suluʼu tia pueulokot. 51 Eejatkalaka wanee miichi miyoʼu pasanain sünain tia pueulokot. Noʼunayaa namaka suluʼumüin na tooloyuukana jee na jieyuukana, eejanaʼaya naʼaka na laülaashiikana saaʼu tia pueulokot. Nasürütkalaka soʼu tia miichikat jee naliikajaaka iipünaa maʼin sünain. 52 Nüntakalaka Abimélec eemüin tü miichi miyoʼukat sünain outkajaa napüla na wayuu yalajanakana suluʼu. Yalapa nia soʼuluʼu tia miichikat süpüla nuchuwajaainjatüin shia, 53 sujutakalaka wanee wayuu wanee ipa asirujia saaʼu nikii Abimélec, suwajaakalaka nikii sutuma. 54 Neenajüinjeseʼe Abimélec chi wayuu alüʼüjakai tü kasa nütkaayakat, «piyuʼla tü chajaruuta pümaʼanakat jee puʼuta taaʼin suulia ‹suʼuta aaʼinchi wanee wayuu jiet›, sümajüin wayuu tachiki». Asotunushijeseʼe nia nutuma chia wayuukai sümaa susonojooin nia tü chajaruutakat, outakalaka Abimélec.

55 Noʼunayaa namakalaka na israelitakana nepialuʼumüin neʼrapa outuin Abimélec. 56 Süsalaka Abimélec naainjala nutuma Maleiwa saaʼujee nuʼutuin naaʼin na akaratshishiikana nekii nuwalayuu, na nüchooinkana chi nüshikai. 57 Süsalaka naainjala nutuma Maleiwa na wayuu chejeʼewaliikana Siquem. Alatüsüjaʼaya tü kasa mojusü nüküjatüjütkalia achiki Jotán, chi nüchonkai Jerubaal.