Aʼwaajünüshi Jesús nikerotapa Jerusalénmüin saaʼu wanee püliikü

¿Wayaawatüinche saaʼu niain Jesús chi Mesíaskai sükajee tü pütchi aküjünatüjütkalia paala?

Tü sümakat tü Bibliakat

Aa. Wanaa sümaa yaajachin Jesús mmapaʼa, ekeraajüsü süpüshuaʼa tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki «chi Mesías ekiipüʼükai» süpüla «nuʼtteʼerüinjatüin wayuu yaa suluʼu mmakat süpüshuaʼa» (Daniel 9:25; 1 Juan 4:14). Süchikijee outuin Jesús, ayatüsü ekeraajüin tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai (Salmo 110:1; Aluwataaushikana [Hechos] 2:34-36).

**¿Jamaluʼutche tü anülieekat Mesías?**

Tü pütchikat hebreo Maschíaj (Mesías) otta tü pütchikat griego Kjristós (Cristo) «Aneeküshi» maluʼulu. Wanaa sümaa sümüin «Jesús chi Aneeküshikai» jee müsia «Jesús chi Mesíaskai», Jesucristo maluʼulu.

Sümaiwa paala, süpüla nüneekünüinjachin wanee wayuu süpüla wanee aʼyatawaa kojutukat maʼin, oʼyotunüsü seita saaʼu nikii saashin tü Bibliakat (Levítico 8:12; 1 Samuel 16:13). Aneekünüshi Jesús nutuma Maleiwa süpüla niainjachin chi Mesíaskai, tia shia wanee aʼyatawaa kojutukat maʼin (Aluwataaushikana 2:36). Nnojoipejeʼe aneekünüin Jesús nutuma Maleiwa sükajee seita, aneekünüshi nia nutuma sükajee tü nüpülainkat (Mateo 3:16).

¿Wainmache na wayuu ekeraajaakana anain tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai?

Nnojo. Maʼaka waneesüin neʼe tü shiweeyainkat wanee wayuu, müsia neʼe tü pütchi ashajünakat suluʼu tü Bibliakat süküjain waneeshin neʼe chi Mesíaskai jee Cristo. Mayaapejeʼe müin shia, anuu sünüiki tü Bibliakat: «Eweeteechi wayuu eekai ‘Taya Cristokaʼ nümeechin, je eekai ‘Taya wane nünüikimaajachikai Maleiwaʼ nümeechin. Alaayuu neʼe nayairua. Pülashiijeena naya sünain naaʼinreerüin tü kasa eekai müin aka saaʼin tü nütüjakat apüleerua Maleiwa nümüiwa shiiʼiree nanoujüneein anain sütüma wayuu süpüshua, jaʼitashii nnojoliin anoujünüin anain natüma na nüneekajalakana Maleiwa» (Mateo 24:24).

¿Eeʼiyataajeeiche chi Mesíaskai mapeena?

Nnojo. Süka süküjain tü Bibliakat niainjachin chi Mesíaskai wanee nuuʼuliwoʼukai David, wanee napüshi na aluwataapuʼukana chaa Israel (Salmo 89:3, 4). Mayaainjeʼe müin shia, amülouisü tü karaloʼutairua süchikimaajatkat tü kooʼuliwoʼukalüirua chi aluwataaikai David. Eesüjaʼa amülouire shia wanaa sümaa nashutuin na romanokana saaʼu Jerusalén soʼu tü juyakat 70.a Sünainjeere tia, nnojotsü jaralüin atüjaain saaʼu jaraliin nuuʼuliwoʼuin chi aluwataaikai David. Eejatpejeʼe tia karaloʼutakalüirua nükalioʼu Jesús, nnojotsüjeseʼe nounjulajüin achiki na nüʼünüükana Jesús, nuuʼuliwoʼuin nia chi aluwataaikai David (Mateo 22:41-46).

¿Jeʼrache maʼin pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai eeka suluʼu tü Bibliakat?

Matüjaaju aaʼulu jeʼrain maʼin tü pütchi aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai. Kapüleepejeʼe wamüin wayaawatüin saaʼu süpüshuaʼaleʼeya tia. Jamüsüjaʼa suluʼu Isaías 53:2-7, aküjünüsü kojuyasü pütchi süchiki tü alatajatkat nümüin chi Mesíaskai. Eeshii noʼutku wayuu aküjakana shikeraajüin uwatuwoʼushi tia pütchikat, eepejeʼe waneinnua wayuu aküjakana shikeraajüin katataawain tia pütchikat.

Pütchiirua aküjünatüjütkalia nüchiki chi Mesíaskai ekeraajaka nünain Jesús

Alataka	Aküjünatüjütkalia nüchiki	Shikeraajia
Nuuʼuliwoʼu Abrahán	Génesis 22:17, 18	Mateo 1:1
Nuuʼuliwoʼu Isaac, chi nüchonkai Abrahán	Génesis 17:19	Mateo 1:2
Nuuʼuliwoʼu Judá	Génesis 49:10	Mateo 1:1, 3
Nüpüshi chi aluwataaikai David	Isaías 9:7	Mateo 1:1
Süchon wanee majayüt	Isaías 7:14	Mateo 1:18, 22, 23
Jemeishi nia Belén	Miqueas 5:2	Mateo 2:1, 5, 6
Emmanuel nünüliab	Isaías 7:14	Mateo 1:21-23
Nnojoishi washirüin nümaleeiwaʼaya	Isaías 53:2	Lucas 2:6, 7
Outunaa aaʼinchii wainma tepichi süchikijee jemelin nia	Jeremías 31:15	Mateo 2:16-18
Eenakuushi nia Egiptojee	Oseas 11:1	Mateo 2:13-15
Eʼnnaajünüshi sutuma wayuu maʼaka Nazareoc	Isaías 11:1	Mateo 2:23
Eejachi wanee nünüliamaajachi nüpülapünaa	Malaquías 3:1	Mateo 11:7-10
Mesíashi nia soʼu juyakat 29d	Daniel 9:25	Mateo 3:13-17
Nüküjain Maleiwa niain Jesús chi nüchonkai	Salmo 2:7	Aluwataaushikana 13:33, 34
Kojutusü nümüin nipia Maleiwa	Salmo 69:9	Juan 2:13-17
Aküjashi nia pütchi	Isaías 61:1	Lucas 4:16-22
Anasü maʼin tü naainjakat chaa Galilea	Isaías 9:1, 2	Mateo 4:13-16
Aainjashi kasa pülasü maʼaka naaʼin Moisés	Deuteronomio 18:15	Aluwataaushikana 2:22
Nünüikimaajachi nia Maleiwa maʼaka naaʼin Moisés	Deuteronomio 18:18, 19	Juan 12:49
Niiyajüin na ayuuikana	Isaías 53:4	Mateo 8:16, 17
Nnojotsü naaʼinmaain sülanaʼaleeinjatüin nujutu	Isaías 42:2	Mateo 12:17, 19
Nümüliajüin naaʼin na müliakana aaʼin	Isaías 42:3	Mateo 12:9-20; Marcos 6:34
Ekirajüshi nia pütchi anasü nüchiki Maleiwa	Isaías 42:1, 4	Mateo 12:17-20
Atüjashi maʼin achiawaa	Isaías 9:6, 7	Juan 6:68
Niʼraajirüin nünülia Jehová	Salmo 22:22	Juan 17:6
Kayaawasesü nutuma nikirajia	Salmo 78:2	Mateo 13:34, 35
Ekiipüʼüwaashi nia	Daniel 9:25	Mateo 23:10
Wainma na manoujainkana nünain	Isaías 53:1	Juan 12:37, 38
Tü ipa süshanaakalü aaʼujee wayuu	Isaías 8:14, 15	Mateo 21:42-44
Ayoutünüshi	Salmo 118:22, 23	Aluwataaushikana 4:10, 11
Aʼürülaanüshi sümaa maainjalain nia	Salmo 69:4	Juan 15:24, 25
Kapülashi saaʼin wayuu nüntapa saaʼu püliikü Jerusalénmüin	Zacarías 9:9	Mateo 21:4-9
Aʼwaajünüshi natuma na tepichikana	Salmo 8:2	Mateo 21:15, 16
Nünüikimaajachi nia Jehová	Salmo 118:26	Juan 12:12, 13
Aapünaa ekiichi nutuma naʼaleewain	Salmo 41:9	Juan 13:18
Aapünaa ekiichi saaʼu 30 nneerü pülatae	Zacarías 11:12, 13	Mateo 26:14-16; 27:3-10
Apütünüshi nümüiwaʼa natuma naʼaleewainyuu	Zacarías 13:7	Mateo 26:31, 56
Aküjünüsü alawaa nüchiki natuma na alirajakana nia	Salmo 35:11	Mateo 26:59-61
Nnojoishi nia asoutuin naaʼujiraa	Isaías 53:7	Mateo 27:12-14
Ejetünaa aaʼuchi	Isaías 50:6	Mateo 26:67; 27:27, 30
Asheʼetünaa ekiichi	Miqueas 5:1	Marcos 15:19
Aʼyaajünüshi	Isaías 50:6	Juan 19:1
Nnojoishi peʼipaain nia namaa na asheʼejakana nia	Isaías 50:6	Juan 18:22, 23
Ooniraashii nikiira na sülaülashiikana mma	Salmo 2:2	Lucas 23:10-12
Achitünüsü najapü jee nüi sünain wanee wunuʼu	Salmo 22:16	Mateo 27:35, TNM; Juan 20:25
Ashantanajiraana aaʼu nüsheʼin	Salmo 22:18	Juan 19:23, 24, TNM
«Kaainjalashi» müsü wayuu nüchiki	Isaías 53:12	Mateo 27:38
Mojusü sünüiki wayuu nüchiki, meeʼerapalashi nia	Salmo 22:7, 8	Mateo 27:39-43, TNM
Outushi saaʼu saainjala wayuu	Isaías 53:5, 6	1 Pedro 2:23-25, TNM
Müshi niyüülajünakai aaʼin nutuma Maleiwa	Salmo 22:1	Marcos 15:34
Asinnüshi vinagre kaʼakasü ishisü	Salmo 69:21	Mateo 27:34
Miyaasüshi nia süpülapünaa outuin	Salmo 22:15	Juan 19:28, 29
Niʼitaain nukuwaʼipa najapuluʼu Maleiwa	Salmo 31:5	Lucas 23:46
Aapajiraashi nikii	Isaías 53:12	Marcos 15:37
Aapajiraashi nikii süpüla taashin wayuu suulia saainjala	Isaías 53:12	Mateo 20:28
Nnojotsü ashatennüin niipüse	Salmo 34:20	Juan 19:31-33, 36
Asotunüshi	Zacarías 12:10	Juan 19:33-35, 37
Eʼitaanüshi suluʼu suwoowirain wayuu washinnuu	Isaías 53:9	Mateo 27:57-60
Asoʼiraasü naaʼin	Salmo 16:10	Aluwataaushikana 2:29-31
Keʼirakashi chi aapakai nikii	Salmo 109:8	Aluwataaushikana 1:15-20
Joyotushi nikialuʼujee Maleiwa	Salmo 110:1	Aluwataaushikana 2:34-36

a Anuu tü ashajünakat suluʼu tü Cyclopedia nümüinkat McClintock otta Strong: «Eesüjaʼa süpüla jotuin tü karaloʼuta ashajünakalü aluʼu nanülia na nooʼuliwoʼukana na judíokana süchikijee saʼajünüin Jerusalén, anapejeʼe shia paala süpülapünaa tia».

b Tü anülieekat Emmanuel suluʼu hebreo «Eeshi wamaa Maleiwa» maluʼulu. Shiimain tia süka aneeküshin nia nutuma Maleiwa süpüla niainjachin chi Mesíaskai. Sükajee tü naainjakat Jesús yaa mmapaʼa ayaawatüna aaʼulu eein Maleiwa namaa na aʼwaajakana nia (Lucas 2:27-32; 7:12-16).

c Tü pütchikat nétser süka hebreo shia neʼe tü pütchikat Nazareo, «nuuʼuliwoʼu» maluʼulu tia pütchikat.

d Pütüjaweere saaʼu tü sümakat tü Bibliakat süchiki niweetüinjachin chi Mesíaskai soʼu juyakat 29, pünaʼlaa tü pütchi makalü anülia «Nüküjüin Daniel nüntajachin chi Mesíaskai».

e Aküjünatüjülia pütchikat tüü suluʼu tü karaloʼutakat Zacarías akaisaʼa chi ashajakai tü karaloʼutakat Mateo nüküjain niain Jeremías aküjain tia pütchikat (Mateo 27:9). Eesüjaʼa shiale achuntunapuʼuin palajana sünülia tü karaloʼuta nüshajakat Jeremías saʼakajee tü karaloʼutakalüirua nashajakat na nünüikimaajanakana Maleiwa (Lucas 24:44). Shia naashajaaka achiki Mateo süpüshuaʼa tü karaloʼutakalüirua nashajakat na nünüikimaajanakana Maleiwa, tü eekat aka tü karaloʼutakat Zacarías.