EKIRAJAAYA 11
Anajiraa waya sümaa wapüshi
1. ¿Kasa nakatalaaka atuma na wayuukana suulia napüshi?
TALATSÜ naaʼin na wayuu aijiraakana, na amüliajiraakana otta na anajiraakana. Eesüjaʼa süpüla müin pukuwaʼipa sümaa püpüshi. Wainma wayuu nnojotka müin akuwaʼipa otta akatalaashii sutuma waneeirua kasa. ¿Kasa nakatalaaka atuma? Suluʼu ekirajaayakat tüü, wekirajaajeerü anain apünüinsü kasa. Eeshii na nnojoliikana wanaawain anoula, na naatakana ashi otta na aʼyataakana maʼin süpüla tü choʼujaakat namüin jee wainmeere kasa namaʼana. Tü alatakat nümüin wanee wayuu sümaa nüpüshi naata suulia tü alatakat namüin na waneeinnua. ¿Jamüsü naatawaika tü alatakat namüin?
2. ¿Jara yootoka amaa wayuu süpüla anajiraain naya sümaa napüshi? ¿Jarat tü karaloukta anakat maʼin süpüla saainjünüin tü sümakat?
2 Shia sutuma tü jülüjakat naaʼin. Wayaawatüle saaʼu tü jülüjakat saaʼin wapüshi, eesü süpüla watüjaain saaʼu tü waaʼinrajatkat süpüla paaʼinwajiraain waya. Tü wanee, shia natuma na yootokana namaa. Eeshii na aaʼinrakana tü namakat na aʼyataajiraakana namaa, na kepiakana pejepünaa nanain, tü namakat wayuu laülaayuu otta waneeinnua. Eeshii na aleejakana tü Wiwüliakat süchiki tü alatakat namüin otta naaʼinrüin tü sümakat. ¿Jamüshii anajiraaka naya sümaa napüshi sutuma tia? (2 Timoteo 3:16, 17.)
NAATALE NUNOULA CHI TOOLOKOI
Wayaawata saaʼu tü keeʼireekat saaʼin waʼwayuuse
3. (1) ¿Jamüsü sünüiki tü Wiwüliakat süchiki kasaalüü namaa na naatakana anoula? (2) ¿Jarat tü pütchi nanainpünaakat na manoujüinkana aʼwayuuse?
3 Süküjüin tü Wiwüliakat nnojoliinjanain kasaalüin waya namaa na naatakana anoula (Deuteronomio 7:3, 4; 1 Corinto 7:39). Eesü kasaarüle wanee wayuu süpülapünaa shikirajaain sünain tü Wiwüliakat otta eesü nnojorüle nücheküin chi suʼwayuusekai shikirajaain. ¿Kaseerü saainjaka? Ayatüinjatü shia nümaa (1 Corinto 7:10). Saashin tü Wiwüliakat, waneepiainjana na wayuukana sünain kasaalüü otta nanoukteʼerajatü tü alatakat mojujiraale naya (Éfeso 5:28-31; Tito 2:3-5). ¿Jama niyouktüle chi suʼwayuusekai shikirajaain sünain tü Wiwüliakat? Eesü süpüla naʼalijirüin shia suulia oʼunaa sünain tü outkajawaakat otta niyouktüin süpüleerua süküjüin pütchi sainküin miichi. ¿Kaseerü saainjaka?
4. ¿Kasa saaʼinrajatka wanee wayuu süpüla sümülialaain naalii suʼwayuuse?
4 Eesü süpüla sümüin: ‹¿Jamüsüche makaʼa nünüiki taʼwayuuse?› (Proverbios 16:20, 23). Nnojorüle nütüjaain saaʼu tü saaʼinrakat, eesü süpüla shapaain naaʼin saaʼu. Eeshi nüpüleeruaanüle aaʼin sutuma nüpüshi süka nnojoluin shia sünainpünaa tü akuwaʼipaa kojutkat namüin. Müshi wanee wayuu: «Mojusü taaʼin süka tapütünüin tamüiwaʼa». Müshi süpütakai nia tü nuʼwayuusekat saaʼin nümüin sutuma sunoujüin. Nnojotsü nüküjüin sümüin mojuin naaʼin süka yaletüin naaʼin. Eesü choʼujaale süküjüin nümüin nnojoluin sülanaain naalii Jeʼwaa nuulialeʼeya niakai. Otta choʼujaasü maʼin sülatirüin kaʼi nümaa suʼwayuuse.
5. ¿Kasa wanaawainjatka sutuma tü jietkat naatale nunoula suʼwayuuse?
5 Eesü wanee kasa jülüjüinjatka saaʼin. Müsü tü Wiwüliakat sümüin: «Jia jieyuu kaʼwayuuseshiikana, saaʼu jünoujainapain nünain chi Senyotkai, anashii müleka jüüjüüle jia waneʼewaʼire jukua namüin juʼwayuuse» (Colosas 3:18). Achiajaanüsü shia suulia nnojoluin laülaain saaʼin sümüiwaʼa. Tü pütchikat «saaʼu jünoujainapain nünain chi Senyotkai», shiiʼiyatüin jüüjüüinjatüin shia nümüin suʼwayuuse otta nümüin chi Senyotkai. Wanaawainjatü tia sutuma.
6. ¿Jarat tü pütchi jülüjüinjatkat saaʼin tü anoujüsükat?
6 Tü nnojoluinjatkat motuin waaʼin shia woʼunüin sünain tü outkajawaakat otta waküjüin pütchi süpüla waʼwaajüin Maleiwa (Roma 10:9, 10, 14, 15; Hebreokana 10:24, 25). ¿Kaseerü waaʼinraka nuluwataale waya wanee wayuu süpüla nnojoluinjatüin waaʼinrüin tü nuchuntakat wamüin Maleiwa? Müshii na nikirajüinkana Jesuu: «Alanaʼaleesüjaʼa sünain niainjachin woonooin amaa anüikü Maleiwakai suulialeʼeya sünüikü wayuu» (Aluwataaushikana 5:29). Eesü süpüla weʼitaain tia sünainpünaa süpüshuaʼa wakuwaʼipa. ¿Nieechi waʼwaajaka Jeʼwaa nümüiwaʼa sutuma alin nia wapüla? Sutuma alin wapüla otta kojutüin wamüin waʼwayuuse, ¿waʼwaajeechi Jeʼwaa sükajee tü kasa anakat nümüin waʼwayuuse? (Mateo 4:10; 1 Juan 5:3.)
7. ¿Kasa saaʼinrajatka tü wayuu anoujüsükat?
7 Nüküjüin Jesuu nnojoluin süpüla sülatüin tia. Sutuma nnojoluin süchekünüin tü pütchikat, müinjana nakatannakai aaʼin na anoujüshiikana noulia na napüshikana (Mateo 10:34-36). Alatsü tia sümüin wanee jierü chejeʼewat Japón. Poloo waneemüin juya niyouktüin chi suʼwayuusekai sunoujüin. Müliasü maʼin nutuma otta nüpütüin shia wainmatua anuuipaʼa. Ayatsü sünain anoujaa otta nakaaliinjüin shia na wawalayuukana. Achuntüsü maʼin waneepia nümüin Maleiwa otta katchinka saaʼin sutuma tü sümakat 1 Pedro 2:20. Achecheraasü shia sünain anoujaa süka eein süpüla nunoujüin chi suʼwayuusekai. Nunoujaka mapa.
8, 9. ¿Kasa saaʼinrajatka tü anoujüsükat süpüla anain tü jülüjakat naaʼin suʼwayuuse?
8 Wainma tü kasa saaʼinrajatkat tü anoujüsükat süpüla anain tü jülüjakat naaʼin suʼwayuuse. Niyouktüle süpüleerua sunoujüin, nnojotsü saaʼinrüinjatüin waneeirua kasa niyouktajatka atuma tü anoujaakat. Sutuma tia, wuleinjatü shipiapaʼa, sütapaʼa, alinjachi süpüla otta talatüinjatü sümaa tü naapakat sümüin. Nnojotsü mojuinjatüin sünüiki nüchiki; sükaaliinjüinjachi otta kojutüinjachi sümüin süka laülaain nia saaʼu. Nnojotsü pasalaaweeinjatüin naainjüle wanee kasa mojuka saaʼin sümüin (1 Pedro 2:21, 23). Sotusü saaʼin kaainjaraliin waya wapüshuaʼa otta mojujiraale naya, shia aküjaka palajana nnojoluin saaʼinjeein tü alatakat (Éfeso 4:26, 27).
9 Yapainjatü niküin chi suʼwayuusekai sutuma süpülapünaa suʼunüin sünain tü outkajawaakat. Eesü süpüla sujuʼitüin sünain aküjaa pütchi nnojoire nia miichipaʼa. Kekiire maʼin shia, nnojotsü aküjüin pütchi nümüin niyouktüle tia. Shia saainjaka tü nümakat Pedro: ‹Jia jieyuukana, anashii jüüjüüle jia namüin juʼwayuuse. Mayaashiije naya ayouktüin nünüiki Maleiwa, eesü süpüla jaaʼinrüin kasa anasü noʼupala. Eesü süpüla kapülain naaʼin nünüiki Maleiwa nayaawatüle saaʼu kojutüin nia jütüma je neʼrüle anain jukuaippa› (1 Pedro 3:1, 2). Tü anoujüsükat, kachiiruasü saaʼin shiʼitaain suluʼu sukuwaʼipa tü akuwaʼipaa eekat nutuma chi naaʼinkai Maleiwa (Galacia 5:22, 23).
MANOUJÜINRE TÜ JIETKAT
10. ¿Kasa naaʼinrajatka chi anoujüshikai manoujüinre nuʼwayuuse?
10 ¿Kasa naaʼinrajatka chi anoujüshikai manoujüinre nuʼwayuuse? Müsü tü Wiwüliakat: ‹Nnojorule sünoujain nuʼwayuuse wane wayuu, je ayateere shia nümaa, anakaja nnojorule nuuʼulaain shia› (1 Corinto 7:12). Müsü shia namüin na kaʼwayuusekana: ‹Anakaja aire jüpüla juʼwayuuse› (Colosas 3:19).
11. Manoujüinre nuʼwayuuse wanee wayuu, ¿kasa naaʼinrajatka süpüla niyaawatüin saaʼu nünüiki otta anain sukuwaʼipa nutuma laülaain nia saaʼu nüpüshi?
11 Naatale sunoula waʼwayuuse, kachiirua waaʼin kojutüin shia wamüin otta jülüja waaʼin tü suluʼukat saaʼin. Süka miyoʼuin shia, eesü süpüla süneeküin tü sunoujeekalü anain jaʼitairü mojuin shia saaʼin wamüin. Waküjapa pütchi sümüin soʼu tü palajatkat sukua, nnojo jülüjüin waaʼin suuʼulaainjatüin suulia tü sunoujapuʼukalü anain. Kachiirua waaʼin yootuin waya sümaa sükajee tü sümakat tü Wiwüliakat otta nnojo waküjamaatüin sümüin alawaain tü sunoujakalü anain sümaa süpüshi. Walatirüle maʼin kaʼi sünain aʼyatawaa nümüin Maleiwa, eesü süpüla süntüin suluʼu saaʼin nnojoluin jülüjüin waaʼin shia. Süka nnojoluin sücheküin tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa, eesü süpüla sümüin wamüin: «Nnojotsü jülüjüin paaʼin taya». Nnojo washapajaain aaʼin. Eesü süpüla sunoujüin mapa weeʼiyatüle alin shia wapüla (Colosas 3:12-14; 1 Pedro 3:8, 9).
PIKIRAJA NA TEPICHIKANA
12. ¿Jamüsü sünüiki tü Wiwüliakat naatale nunoula wanee wayuu suulia nuʼwayuuse?
12 Eesü kapüleere ekirajaa na tepichikana nüchiki Maleiwa naatale nanoula nashi jee nei. ¿Jamüsü sünüiki tü Wiwüliakat? Süküjüin niainjachin chi toolokoi ekirajaka nüchonnii otta tü jietkat sükaaliinjüinjachi nia (Proverbios 1:8; puʼwanaajireʼera sümaa Génesis 18:19; Deuteronomio 11:18, 19). Ayatshia laülaain chi toolokoi saaʼu nüpüshi jaʼitaichi nnojolin nücheküin Cristo süpüla laülaain naaʼu.
13, 14. ¿Kaseerü saainjaka tü anoujüsükat naʼalijinnüle na tepichikana suulia tü outkajawaakat otta suulia ekirajawaa sünain tü Wiwüliakat?
13 Eeshii na manoujüinsalii nnojoliikana jashichin sümüin naʼwayuuse shikirajüle na tepichikana nüchiki Maleiwa otta eeshii na ayouktakana tia. ¿Kaseerü saainjaka naʼalijinnüle na tepichikana suulia tü outkajawaakat otta suulia ekirajawaa sünain tü Wiwüliakat? Nnojoishi niainjachin Jeʼwaa alanaaka sutuma nuulia suʼwayuuse otta noulia süchonnii. ¿Jamüsü süpüla saainjüin tia?
14 Oʼuraajüinjatü shia (Filipos 4:6, 7; 1 Juan 5:14). Shiainjatü aneekaka tü saaʼinrajatkat. Anale sünüiki otta süküjüle nümüin nnojoluin suluwataweein nuulia, eesü süpüla naawalüin tü naaʼinrakat sümüin. Naʼalijirüle na tepichikana suulia tü outkajawaakat otta niyouktüle nekirajünüin sünain tü Wiwüliakat, eesü süpüla süchajaain sukuwaʼipa süpüla shikirajüin naya. Süka yootuin shia namaa weinshi otta anain sukuwaʼipa napüleerua, eeshi süpüla alin Jeʼwaa napüla, nanoujüin sünain tü Wiwüliakat, kojutüin namüin nashi, nakaaliinjüin na waneeinnua otta tütüin naya sünain aʼyatawaa. Mapa, eesü süpüla niʼrüin tü kasa anasü eekat sutuma otta kojutüin nümüin tü shiʼyataainkat (Proverbios 23:24).
15. ¿Kasa aluwataanaka anain chi anoujüshikai?
15 Nunoujüle chi toolokoi, nikirajüinjatü nüchonnii sünain «tü nuluwataakat anain chi Maleiwakai» (Éfeso 6:4). Naaʼinrapa tia, anainjatü sukuwaʼipa nutuma, kamaneeinjachi otta alinjatü nüpüla nuʼwayuuse.
NAATALE NANOULA NASHI JEE NEI
16, 17. ¿Jarat tü pütchi jülüjüinjatkat naaʼin na tepichikana manoujüinre nashi jee nei?
16 Nnojoluitpa ponuin waaʼin naatale nanoula na tepichikana noulia nashi jee nei. ¿Müsü pukuwaʼipa? Müle shia, süküjüin tü Wiwüliakat tü paaʼinrajatkat.
17 Müsü tü Wiwüliakat: ‹Jia achonlu anoujashiikana nünain chi Senyotkai, anakaja joonoole sümaa sünüiki jii je nünüiki jüshi, süka sümüin paala tü pütchikat: «Kojut pütüma püshi otta püi»› (Éfeso 6:1-3). Kojutüinjachi pümüin püshi jee püi saashin tia pütchikat. Mayaainjeʼe paaʼinrüinjatüin tia, niainjachi poonooka maʼin amaa Maleiwa. Nüinkapa nüneeküin wanee jintüi tü keeʼireekat naaʼin, niyaawata aaʼu tü naaʼinrajatkat. Nnojotsü naaʼinrajatüin neʼe namüin na sülaülakana mma, naaʼinrajatü shia nümüin Maleiwa. Müsü tü Wiwüliakat: ‹Asouktinneena waya nümüin waneʼewaʼire wakua saaʼu tü waaʼinrakat› (Roma 14:12).
18, 19. Naatale nanoula na tepichikana noulia nashi jee nei, ¿kasa naaʼinrajatka süpüla nayaawatirüin naya tü nanoulakat?
18 Punoukteʼerüinjatüle pukuwaʼipa sutuma tü punoujakalü anain, piyaawata saaʼu tü nüchekakat püshi jee püi. Eesü süpüla talatüin naaʼin paainjüle tü pikirajaakalü anain suluʼu tü Wiwüliakat, kojutüin naya pümüin, poonooin sümaa nanüiki otta paaʼinrüin tü nachuntakat pümüin. Piyouktüle tü nanoujakalü anain otta tü akuwaʼipa kojutkat namüin, eesü süpüla jülüjüin naaʼin piyouktüin tü pukuwaʼipainjatkat natuma. Eesü mmorüle naaʼin sutuma meʼraajuuin tü paaʼinrakat jee sutuma nnojoluin kachiiruain paaʼin tü kasa pümaʼanainjatkat süpüla washirüin pia naashin. Sutuma yaletüin naaʼin, eesü nnojorüle nanoujüin tü pümakat. Eesü süpüla jülüjüin naaʼin mojuin tü namakat otta shiain anaka tü pümakat.
19 Sutuma tia, piʼraajiramaata püshi jee püi wanee laülaashi suluʼu tü outkajaaleekat jee nayale na wawalayuu laülaakana aaʼin. Puunejaa naya suluʼumüin tü Outkajaaleekat naapajai tü pütchi aküjünakat otta neʼrai jamüin nakuwaʼipa na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa. Mapa, eesü süpüla suʼwanajaain tü jülüjakat naaʼin. Nayouktüle maʼin na wayuukana tü iküleesia kaluʼukat wanee nachon, nachatajüle tü karaloukta ayuʼnnakat suluʼujee tü Wiwüliakat otta naʼalijirüle naya suulia tü outkajawaakat, eesü süpüla nnojoluin püleejüin tü karalouktakat noʼupala, paashajaain namaa na wawalayuukana, püküjüin pütchi otta pikirajüin wayuu eepünaale pia. Eeshi süpüla puʼuraajüin nümüin Jeʼwaa. Süpüla naaʼinrüin waneeirua kasa, eeshii tepichi akatalaaka noulia nashi jee nei miyoʼuyuupa naya. Jaʼitairü jamüin pukuwaʼipa, «kojut pütüma püshi otta püi». Anajiraajeechi pia sümaa püpüshi (Roma 12:17, 18). Shia püchajaa maʼin anajiraain pia nümaa Maleiwa.
KAPÜLEESÜ MAʼIN KACHONYAWAA
20. ¿Kasa eeka süpüla jülüjüin naaʼin na tepichi kashiyaakana otta keiyaakana?
20 Kapüleesü maʼin namüin na wayuukana kachonyaain naya. Wainma tepichi kashiyaaka otta keiyaaka maaʼulu yaa. Sutuma tia, eesü süpüla jülüjüin naaʼin achunjaa, üttaa aaʼin otta nnojoliin noonooin. Eesü süpüla nayouktüin tü kasa anasü naainjakat chi nashiyaashikai jee tü neiyaasükat. ¿Kasa akaaliinjeenaka na kachonyaakana süpüla anain nakuwaʼipa?
Waaʼinra tü sümakat tü Wiwüliakat, jaʼitainna kachoin jee kachonyaain waya
21. Mayaapejeʼe naatain sukuwaʼipa tü alatakat namüin na kachonyaakana, ¿jamüsü naaʼinrajatka tü sümakat tü Wiwüliakat?
21 Mayaapejeʼe naatain sukuwaʼipa tü alatakat namüin na kachonyaakana, jülüjeesü naaʼin sükaaliinjeenain naya tü sümakat tü Wiwüliakat maʼaka sükaaliinjüin na nnojoliikana kachonyaain. Nnojorüle waaʼinrüin tü sümakat tü Wiwüliakat, eesü anale shia waashin, nnojorüle waaʼinrüin shia, mojuleejeeria maʼin wakuwaʼipa (Salmo 127:1; Proverbios 29:15). Kekiinjana maʼin waya süpüla anainjatüin wakuwaʼipa sutuma waaʼinrüin tü sümakat tü Wiwüliakat. Atüjüinjana waya ayaawataa süpüla watüjaain saaʼu jamüin maka nakuwaʼipa wachonnii. Choʼujaasü wamülialaain naalii (Proverbios 16:21; 24:3; 1 Pedro 3:8).
22. ¿Jamüsü kapüleeka namüin na tepichikana kashiyaale naya?
22 Eesü sotule waaʼin aleewapuʼuin wamaa na tepichikana. Süka wachonyaainnapain naya, aʼwanajaasü tü nakuwaʼipakat wamüin. Jülüjüsü naaʼin nnojoluichipain namaa chi nashikai otta eeshii süpüla nnojoliin noonooin wamaa süka walanaweein nuulia chi nashikai saaʼin namüin. Eeshii namüle wamüin nnojoliin wachoin naya. Aisü wamüin tia. Müsü tü Wiwüliakat wamüin: «Nnojo jashichijaain pia» (Eclesiastés 7:9, NM). Süpüla watüjaain saaʼu tü jülüjakat naaʼin wachonnii, choʼujaasü wayaawatüin saaʼu tü alatakat namüin otta wamülialaain naalii.
23. ¿Jamüinjatü nachiajaaya na wachonyaakana?
23 Choʼujaasü maʼin tüü süpüla wachiajaain wachonnii. Wachiajaa naya wanaapünaa sümaa nakuwaʼipa (Proverbios 6:20; 13:1). Naatawalinjatü tü nachiajaayakat süka naatawalin tü nakuwaʼipakat. Eeshii wayuu nnojoliika achiajaain na nachonyaakana, nooʼulaain niain achiajaain chi nashikai jee shiale tü neikat. Süpüla tüü, paaʼinwainjana piamaleʼeya otta ayatüinjatü naaʼinrüin tia; nnojotsü alanaainjatüin naalii nachonnii noulia na nachonyaakana (Proverbios 24:23). Choʼujaasü maʼin noonooin na tepichikana, motowaire naaʼin shia, jülüjeesü waaʼin nnojoluin lotuin maʼin nakuwaʼipa. Nnojo waashichijaain namüin. Wachiajaa naya süka anaka akuwaʼipa (Colosas 3:21).
24. ¿Kasa aküjünajatka namüin na tepichikana süpüla nnojoluin naaʼinrüin kasa yarüttüsü?
24 Anasü nakuwaʼipa na wayuukana namaa nachonnii naashajaale namaa. Sutuma tia, jülüjüsü naaʼin tü choʼujaakat maʼin sünain nakuwaʼipa (puʼwanaajireʼera sümaa Filipos 1:9-11). Sükaaliinjüin naya napüshuaʼa süpüla nountüin tü kasa neʼitaakat napüleerua. Pansaale nanüiki, eesü süpüla nnojoluin naaʼinrüin kasa yarüttüsü. Aküjüneesü namüin na jieyuukana jamüinjatüin naʼanaaya otta nakuwaʼipa nümüin chi nashiyaashikai jee nümüin chi nawalayaashikai. Aküjüneesü namüin na tooloyuukana, jamüinjatüin nakuwaʼipa sümüin tü neiyaasükat jee sümüin tü nawalayaasükat (1 Tesalónica 4:3-8).
25. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla anajiraain waya namaa na wachonyaakana?
25 Nnojoliinjana ashapataain waya, kakaliasü anajirawaa namaa na wachonyaakana. Eesü kapüleere wamüin alin otta kojutüin waya namüin. Eesü süpüla wountüin tia. Süpüla anajiraain waya namaa, kekiinjana maʼin waya, wayaawatüinjatü saaʼu tü alatakat namüin otta keeʼireeinjatü waaʼin talatüin naaʼin Jeʼwaa watuma (Proverbios 16:20). Akuwaʼipaakat tüü, sükaaliinjeena waya sünain waneeirua kasa alataka wamüin.
¿MOJUJIRAASHII WAYA SUTUMA WAINMEEIN KASA WAMAʼANA?
26. ¿Jamüsü sumojujaaka nakuwaʼipa na wayuukana sümaa napüshi choʼujaale nneerü namüin otta wainmeere kasa namaʼana?
26 Eesü süpüla mojuin nakuwaʼipa na wayuukana sümaa napüshi sutuma choʼujaain nneerü namüin otta wainmeein kasa namaʼana. Eeshii na amojujaakana akuwaʼipa sutuma naaʼayajiraain süchiirua tü nneetkat otta washireein maʼin naaʼin. Eesü süpüla sülatüin tia namüin naʼyataale piamaleʼeya otta katataawale natuma nanneetse. Jaʼitainna nnojoliin naaʼayajiraain süchiirua tia, eeshii süpüla nnojoliin kottiraain naya sutuma nnojoluin wanaawain tü kaʼi naʼyataakalü oʼu. Suluʼu waneeirua mma, eeshii wayuu aʼyataaka wattamüin suulia napüshi soʼu wainma kaʼi, kashi, juya süpüla wainmainjatüin nakanain, nnojotka nakanajüin peje sünain nepia. Müle shia natuma, eesü süpüla mojuin nakuwaʼipa sümaa napüshi.
27. ¿Jarat tü pütchi akaaliinjüinjatkat na wayuukana choʼujaale nneerü namüin?
27 Nnojotsü süpüla süküjünüin süpüshuaʼa tü naaʼinrajatkat na wayuukana süka naatawalin tü alatakat otta tü choʼujaakat namüin. Jaʼitairü müin nakuwaʼipa, sükaaliinjeena naya tü Wiwüliakat. Saashin Proverbios 13:10, NM, eeshii süpüla nnojoliin naʼülüjiraain ‹naashajaajiraale süchiki› tü naaʼinrajatkat. Nnojotsü shiainjatüin neʼe naküjüin tü anakat saaʼin namüin, nachajaainjatü sukuwaʼipa otta nasakirüinjatü naʼwayuuse anale sümüin tia. Nashajüle tü kasa nayaʼlajüinjatkat, paaʼinweena naya sünain tü naaʼinrajatkat. Choʼujaale maʼin namüin kasa, eeshii süpüla naʼyataain piamaleʼeya otta katataawain naya maʼaka jeʼra kaʼi; naainjüin maʼin tia kachonniire naya otta nepijüle waneeinnua napüshi. Müle naya, ayatüinjachi chi toolokoi akatalüin kaʼi süpüla nuʼwayuuse. Nakaaliinjüinjatü shia namaa na tepichikana sünain tü saainjapuʼukat miichipaʼa (Filipos 2:1-5).
28. ¿Jarat tü pütchi akaaliinjeenakat waya süpüla paaʼinwain waya sümaa wapüshi?
28 Mayaainjeʼe choʼujaain wamüin tü nneetkat maaʼulu yaa, nnojotsü talatüin waaʼin sutuma otta nnojoleerü saapüin wamüin kataa oʼu (Eclesiastés 7:12). Kachiiruale maʼin waaʼin wainmeein kasa wamaʼana, eesü süpüla mojuin wanoula otta wakuwaʼipa sutuma (1 Timoteo 6:9-12). Shia analeeka maʼin wachajaale palajana Nuluwataaya Maleiwa otta tü lotookalü akuwaʼipaa sümaa jülüjüin waaʼin naapeerüin wamüin tü kasa choʼujaakat wamüin (Mateo 6:25-33, NM; Hebreokana 13:5). Kachiiruale waaʼin tü waʼyataainkat nümüin Maleiwa otta anajiraale waya nümaa, paaʼinweena waya sümaa wapüshi jaʼitairü naatawalin tü alatakat wamüin.