Ai püpüla püshi jee püi laülaayuupa naya

1. ¿Kasa naapaka wamüin washi jee wei? ¿Kasa weeʼiyatüinjatka namüin otta waaʼinrajatka napüleerua?

MÜSÜ tü Wiwüliakat: «Poonoo sümaa nünüiki püshi otta nnojo piyouktüin tü püikat sutuma laülaain shia» (Proverbios 23:22, NM). ‹¡Nnojotsü tayouktüin tü teikat!›, eeshii wamüle. Nnojoishi mojutüin wamüin chi washikai sümaa tü weikat, weeʼiyatüin alin naya wapüla. Wayaawata aaʼu wattain saalii naʼyataain wamaa otta naapüin wamüin tü kataakalü oʼu. Mayaainjeʼe niain Jeʼwaa kaapajalain wamüin tü Kataakalü oʼu, nnojoliire naya, nnojoishiijeʼe waya eein. Kojutsü maʼin tü naapakat wamüin suulialeʼeya wanee kasa. Wainma naʼyataain wamaa, shapaasü naaʼin waaʼu, aʼyataashii wayaaluʼu otta naaʼinmajüin waya sünainmüinreʼeya miyoʼuyuuin waya. Müsüjeseʼe müin sünüiki tü Wiwüliakat: «Kojut pütüma püshi otta püi, süpüla piʼrüinjatüin miyoʼuwaa otta kasa anasü yaa saaʼu mmakat» (Éfeso 6:2, 3).

WAKÜJA NAMÜIN ALIN NAYA WAPÜLA

2. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla ‹wawalaajüin tü naʼyataainkat› washi jee wei?

² Müshi Pablo namüin na nuwalayuukana: «Müleka kachooinre je kalüinre shia, naya aaʼinmajüinjanaka shia, süka anain nümüin Maleiwa tia. Je anakaja naaʼinmajüle shia süpüla nawalaajüinjatüin tü shiʼyataainkat namaa paala. Shia talataka atüma naaʼin Maleiwa tia» (1 Timoteo 5:4). ‹Wawalaajüin tü naʼyataainkat› washi, wei, watuushi jee woushu aire naya wapüla. Choʼujaasü maʼin waküjüin namüin alin naya wapüla otta wakatchinrüin naaʼin waneepia. Weeʼiyatüinjatü kojutüin naya wamüin maʼaka kojuteein waya sutuma wayuu.

3. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla kojutüin wamüin washi, wei, watuushi sümaa woushu?

³ Kojutshi wamüin chi washikai sümaa wei, watuushi sümaa woushu weeʼiyatüle alin naya wapüla (1 Corinto 16:14). Wakatalaainnapale noulia, soteesü waaʼin natüjaainjatüin saaʼu jalain waya. Talateerü naaʼin waluwataale wanüiki namüin, wayamaajüle naya jee wawaraijaale naaʼu. Eesü wanee wayuu 82 suuyase, Miyo sünülia, alapalaai naaʼu na wawalayuukana chi süʼishikai, müsü shia: «Mawaisü tamüin tü tachonkat: ‹Maama anasü «wamaale» pia›. Süküjawalin tamüin eeinjanale nantüin otta sunuumerose tü teleeponokot. Anaʼlaʼawaisü taya sümüin wanee maapa süpüla tatüjaain naaʼu jalain naya. Taapüin tü analuʼutkat nümüin Jeʼwaa süka müin sukuwaʼipa tü tachonkat».

WASÜLAJA KASA NAMÜIN

4. ¿Kasa nekirajapuʼuka anain na ekirajüliikana na judíokana?

⁴ ¿Weeʼiyatüinche kojutüin wamüin washi jee wei wasülajüle kasa namüin? Aa. Naashin na ekirajüliikana na judío eejanakana soʼu nükalia Jesuu, nnojoluinjatü nasülajüin namüin nashi jee nei tü naapüitpakat nümüin Maleiwa, müshii naya: «Nnojoleena jia tasülajüin amüin jooluʼu süka taapüitpain süpüshua nümüin Maleiwa» (Mateo 15:3-6). ¡Nnojotsü anain tü naainjakat! Nnojoishii nekirajüin na wayuukana sünain kojutüinjanain namüin nashi jee nei. Nekirajüin sünain nayouktüinjanain naya otta nnojoliinjanain nasülajüin kasa namüin. Nnojotsü waaʼinrajatüin tia (Deuteronomio 27:16).

5. ¿Kasa waaʼinrajatka kojutüle wamüin washi jee wei mayaainjeʼe nakaaliinjünüin natuma na sülaülashiikana mma?

⁵ Wainma na sülaülashiikana mma akaaliinjaka na wayuu laülaayuukana maʼaka saaʼin naapüin eküülü namüin, nasheʼin otta nepia. Eeshii laülaayuu epensionaajaka. Süsüneʼennüle noulia tüü jee nnojorüle keraain tia sümaa tü choʼujaakat namüin, wakaaliinjüinjana naya sünain tü choʼujaakat namüin. Waʼwaajüin Jeʼwaa, chi Kakumalakai waya sümaa wapüshi waaʼinmajüle washi jee wei laülaayuupa naya.

WEEʼIYATA ALIN NAYA WAPÜLA

6. ¿Kasa naaʼinraka waneeinnua wayuu süpüla naaʼinmajüin nashi jee nei?

⁶ Eeshii wayuu eeʼiyataka alin napüla nashi jee nei süka naaʼinmajüin naya ayuuire naya. Eeshii eeka namaain nepialuʼumüin nashi jee nei otta nakolojooin peje nanain. Eeshii eeka nakolojooin nepialuʼumüin nashi jee nei. Sutuma tia, anasü naaʼin chi nashikai otta tü neikat jee müshiʼiya nayakana.

7. ¿Jamüsü nnojotka anain wamaajaale washi jee wei?

⁷ Tia, eesü nnojorüle anain sukuwaʼipa. ¿Jamüsü? Süka wamaajaain naya jee shiale sutuma mojuin maʼin waaʼin naalii. Müsü tü Wiwüliakat: «Chi wayuu kekiikai maʼin niyaawata aaʼu tü naaʼinrajatkat» (Proverbios 14:15, NM). Kepiale sümüiwaʼa tü weikat sümaa laülaain shia otta jülüjüle waaʼin wamaain shia wepialuʼumüin, ‹wayaawatüinjatü saaʼu tü waaʼinrajatkat›. Eeshii süpüla wamüin: «¿Kasache choʼujaaka sümüin? ¿Akaaliinjünüsüche shia natuma na sülaülashiikana mma? ¿Akolojoweesüche shia wamaa? Müle shia, ¿aneetche sukuwaʼipa? ¿Mojeetche saaʼin süchiirua saʼaleewainyuu? ¿Mojeetche saaʼin? ¿Waküjüitpache sümüin wamaweein shia? ¿Jameetche saaʼin waʼwayuuse, wachonnii otta waaʼin sutuma tia? Saaʼinmajünüinjatüle, ¿jaraleechi aaʼinmajaka shia? ¿Eeshiiche süpüla pachikuatüin waya sünain aaʼinmajaa? ¿Waküjüitpache süchiki tia sümüin waʼwayuuse jee wachonnii?».

8. ¿Jaralii waashajaainjanaka amaa süpüla waaʼinmajüin washi jee wei?

⁸ Wayainjana aaʼinmajaka washi jee wei laülaayuupa naya. Süpüla tia, aashajaainjana waya namaa wawalayuu süpüla natüjaainjatüin saaʼu tü waaʼinrajatkat. Eeshii süpüla waashajaain namaa na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat jee namaa na wawalayuu alatakana amüin tia. Müsü tü Wiwüliakat: «Nnojorüle saashajaajiraanüin süka tü shiimainkat, nnojoleerü anain sukuwaʼipa wanee kasa» (Proverbios 15:22, NM).

KOJUTÜ WAMÜIN NAYA JEE WAYAAWATA SAAʼU NAKUWAʼIPA

9, 10. (1) ¿Kasa waaʼinrajatka kojutüle wamüin washi jee wei laülaayuupa naya? (2) ¿Kasa weeʼiyatüinjatka waneepia namüin washi jee wei?

⁹ Süpüla kojutüin wamüin washi sümaa wei, jülüjüinjana naya waaʼin otta wayaawatüinjatü saaʼu nakuwaʼipa. Laülaayuupa maʼin naya, eesü isale nachiki okoyojoo, ekaa otta motule naaʼin tü naaʼinrajatkat. Sutuma tia, wakaaliinjüinjana naya. Keeʼireesü waaʼin waaʼinmajüin washi jee wei otta waküjüin namüin tü anakat süpüla naaʼinrüin. Nnojotsü motuinjatüin waaʼin laülaayuuin naya, kekiin maʼin naya, natüjüin süpüleerua nakuwaʼipa, naaʼinrüin namüiwaʼa wanee kasa otta naneeküin tü kasa naaʼinrajatkat. Eesü jülüjüle naaʼin nayainjanain aaʼinmajaka nachonnii suulia naaʼinmajünüin natuma nachonnii. Eesü mojule naaʼin jee jashichire naya süka naaʼinmajünüinjanain natuma nachonnii. Eeshii eeka nayouktaleein naaʼinmajünüin süka nnojoleerüin naaʼinrüin namüiwaʼa waneeirua kasa eeka naaʼinrapuʼuin.

¹⁰ Shiimain kapüleein maʼin tia. Akatsaʼa eein süpüla wooʼulaain naya sünain naaʼinrüin namüiwaʼa waneeirua kasa jee naneeküin tü kasa naaʼinrajatkat wanaapünaa sümaa tü nainkakat. Anashii waashajaale namaa palajana süpülapünaa waneeküin wanee kasa eeka anain saaʼin wamüin. Eesüjaʼa süpüla isain nachiki naaʼinrüin wanee kasa sutuma laülaayuuin naya. Akatsaʼa eein süpüla wooʼulaain naaʼinrüin tü kasa nainkakat. Aneerü maʼin wakuwaʼipa nümaa washi jee wei nnojorüle waluwataain maʼin saaʼu nakuwaʼipa. Talateerü maʼin naaʼin jee müshiʼiya wayakana. Weeʼiyata kojutüin wamüin jee alin naya wapüla waneepia jaʼitainna macheʼein waya süchiirua wanee kasa anainjatka atuma nakuwaʼipa. Müsü tü Wiwüliakat: «Atamaainjachi pia nüpüleerua chi wayuu kakasuulakai otta kojutüinjachi pümüin wanee wayuu laülaa» (Levítico 19:32, NM).

AYATA ALIN NAYA WAPÜLA

11-13. ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu laülaale nüshi sümaa nii mayaainjeʼe nnojoluin anain nakuwaʼipa nümaa paala?

¹¹ Eesü kapüleere wamüin kojutüin wamüin washi sutuma nnojoluin anain maʼin nukuwaʼipa wamaa paala. Eesü mojulaale wamüin tü weikat jee kaluwanaajararüle maʼin shia. Eesüjaʼa süpüla mojuin waaʼin, jashichin waya sutuma müin wakuwaʼipa nutuma washi jee wei. ¿Eesü süpüla nnojoluin mojuin waaʼin jee jashichin waya?a

¹² Müshi wanee wayuu Basse nünülia: «Sülaülapuʼushi surulaat chaa Alemania chi tashiyaashikai. Kaashichijaarai sümaa mojulaain maʼin nia. Kojuyatua niʼyaatüin maama toʼupala. Soʼu wanee kaʼi, aashichijaashi tooʼomüin jee kalioʼushi taya nutuma süka shikii tü nukoreasekat. Ojuttaleeshia taya saaʼu tü kaamakat».

¹³ Akatsaʼa eein wanee kasa anasü naaʼinraka. Müshi Basse nüchiki: «Aʼyataai maʼin nia otta naapüin tü kasa choʼujaakat wamüin. Maaliinsai taya nüpüla, tatüjaapajaʼa aaʼu mojuin nukuwaʼipa jintüliiwaʼaya nia. Süjünajaain nia tü niikat. Miyoʼushi sümaa niʼrüin nümüliala otta surulaatshi nia. Nnojoishi taʼürülain nia süka tayaawatüin aaʼu jamüin maka nukuwaʼipa. Taʼyataa amaachi wanaa sümaa ayuulin nia sünainmüinreʼeya ouktüin nia. Kapüleesü maʼin tia, akatsaʼa anain taaʼin süka takaaliinjüin nia. Aishi nia tapüla maʼaka naaʼin wanee wayuu aika apüla nüshi jee tatüjaa aaʼu talatüin nia tamaa».

14. ¿Jarat tü pütchi anakat süpüla weʼitaain suluʼu wakuwaʼipa otta süpüla waaʼinmajüin washi jee wei?

¹⁴ Eesü süpüla weʼitaain suluʼu wakuwaʼipa pütchikat tüü: ‹Anakaja müleka kachiiruale jaaʼin kamaneein jia sümüin wayuu, jümüliajüin eekai müliain, nnojolüin pülayaain jaaʼin suulia wayuu je nnojolüin juuʼulaain suulia akaaliijaa mayaashiije nnojolüin jaaʼa müin jümüin. Jaaʼinra tü anasükat shiʼipajee eekai shiʼrülüin wayumüin jümüin, sümaa motüin jaaʼin saainjala maa aka naaʼin Maleiwa motüin naaʼin jaainjala› (Colosas 3:12, 13).

WAAʼINRAJATKA WAAʼINMAJÜLE WASHI JEE WEI

15. ¿Jamüsü kapüleeka maʼin wamüin waaʼinmajüin washi jee wei?

¹⁵ Kapüleesü maʼin aaʼinmajaa washi ayuuire nia süka wainmain tü kasa waaʼinrajatkat otta wakatalüinjanain kaʼi. Akatsaʼa mojuleein maʼin waaʼin sutuma weʼrüin namüliala. Shapaasü waaʼin weʼrüle ayuulin maʼin naya, motowaire naaʼin tü naaʼinrajatkat otta isale nachiki naaʼinrüin waneeirua kasa namüiwaʼa. Müsü wanee wayuu Sandy sünülia: «Shiapuʼu maama aaʼinraka kasa süpüshuaʼa. Mojusü maʼin taaʼin süka teʼrüin sümüliala. Ashankajüsü shia, kapüjiasü, kakoyojiasü, shiasaʼa mapa suluʼusü wanee siiya kooʼuisü. Mayeinsü maʼin shia sünainmüinreʼeya sajaʼttüin saaʼin. Kansetsü shia otta choʼujaasü saaʼinmajünüin soʼukai jee saʼwai. Woʼoojirüin shia, wekirüin jee waashajeʼerüin karaloukta sümüin. Mojusü maʼin taaʼin sutuma tia. Wanaa sümaa sumotsojünüin saaʼin maama, aʼyalajüsü maʼin taya süka alin maʼin shia tapüla».

16, 17. ¿Kasa akaaliinjeenaka na wayuu aaʼinmajakana nashi jee nei?

¹⁶ Sülatüle wamüin tia, ¿kasa waaʼinrajatka? Aneerü waaʼin waashajeʼerüle tü Wiwüliakat otta woʼuraajüle nümüin Jeʼwaa (Filipos 4:6, 7). Anashii weküle eküülü otta weemeraale. Müle shia watuma, aneerü waaʼin otta nnojoleena waya ayuulin süpüla waaʼinmajüin washi jee wei. Eesü süpüla waaʼinrüin waneeirua kasa. Nnojoliire eein süpüla wakasioin waya, eeshii süpüla wakatalüin kaʼi süpüla weemeraain. Weemeraweere kojuya kaʼi, eeshii süpüla wasaküin wayuu süpüla naaʼinmajüin chi ayuuishikai.

¹⁷ Wainma tü kasa nnojotkat naaʼinrüin na wayuu aaʼinmajakana nashi jee nei. Sutuma tia, nnojotsü mojuinjatüin naaʼin süchiirua tü kasa isakat nachiki naaʼinrüin. Wayaawatüinjatü saaʼu tü kasa eekat süpüla waaʼinrüin waaʼinmajüle washi. Nnojotsü motuinjatüin waaʼin waʼwayuuse otta wachonnii waaʼinmajüle washi jee wei.

NÜKATCHINRÜIN WAAʼIN JEʼWAA

18, 19. ¿Jamüsü nünüiki Jeʼwaa namüin na aʼyataakana nümüin otta kasa eeʼiyataka müinya shia nutuma?

¹⁸ Nüküjüin wamüin Jeʼwaa suluʼu tü Wiwüliakat süpüshi tü pütchi akaaliinjakat waya waaʼinmajüle washi jee wei. Müshi chi eeʼirajüikai: «Pejeshi Jeʼwaa nanain na aʼwaajakana nia, [...] naapeerü nanüiki otta oʼttaweena naya nutuma». Naaʼinmajeena Jeʼwaa na wayuu waneepiakana nümaa jaʼitairü kapüleein maʼin tü kasa alatakat namüin (Salmo 145:18, 19, NM).

¹⁹ Alatsü tia sümüin wanee wayuu Myrna sünülia, achechejaasü wanee saʼata tü shiikat. Müsü shia: «Mojusü maʼin waaʼin weʼrüle sümüliala wanee wapüshi eeka ayuulin jee isale süchiki süküjüin wamüin jalain alin sünain. Müsü teʼrakai suʼuchijünüin sümaa nnojoluin eein süpüla takaaliinjüin shia. Kojuyatua tasapainkain taya nümüin Jeʼwaa süpüla taküjüin nümüin mapüsain maʼin taya. Aʼyalajüsü taya maʼaka naaʼin David wanaa sümaa nuchuntüin nümüin Jeʼwaa nüshipirüinjatüin tü nüʼwüirakat suluʼu tü sütakat paaʼa sümaa sotuinjatüin naaʼin shia  [Salmo 56:8]. Nükatchinrüin taaʼin Jeʼwaa sükajee tü naaʼinrüinjatkat mapeena. ‹Nia Jeʼwaa akaaliinjaka taya.›» (Salmo 18:18, NM.)

20. ¿Jarat tü pütchi amülialakat naaʼin na wayuu ouktakana nashi jee nei?

²⁰ Kapüleesü maʼin tü alatakat namüin na wayuu aaʼinmajakana nashi jee nei. Jaʼitairü wainmain tü kasa naaʼinrakat süpüla naaʼinmajüin naya, ayatshiʼiya ouktüin naya maʼaka saaʼin tü alatakat sümüin shii Myrna. Natüjaa aaʼu na anoujüshiikana tü naaʼinrajatkat Jeʼwaa napüleerua na ouktüshiikana. Müshi Pablo: ‹Anoujashi taya nünain Maleiwa sümaa kaʼatapalain taya sünain süsoʼiraajeerüin aaʼin tü wayuu ouktüsükalüirua, wayuu eekai saaʼinrüin tü anasükat otta eekai saaʼinrüin tü mojusükat› (Aluwataaushikana 24:15). Na wayuu ouktakana nashi jee nei, amülialaasü naaʼin süka asoʼiraainjatüin naaʼin na ouktüshiikana otta eeinjatüin wanee mma jeketü nutuma Maleiwa eere nnojoluinjatüin ouktaa (Alateetkat Mapeena 21:4).

21. ¿Jamüsü naaʼin Jeʼwaa natuma na wayuu kojutkana amüin nashi jee nei?

²¹ Aishii napüla nashi na anoujüshiikana jee kojutshii namüin jaʼitainna laülaayuuin naya (Proverbios 23:22-24). Naainjüle tia, ekeraajeerü nanain tü pütchi sümakat tü Wiwüliakat: «Talateechi chi püshikai sümaa tü püi kachonkat pia» (Proverbios 23:25, NM). Na kojutkana amüin nashi jee nei, talatsü naaʼin Jeʼwaa natuma sümaa naʼwaajüin nia.