Miʼiraa mojuka nümüin Maleiwa

1. ¿Jaralii na neenakakana Jeʼwaa? ¿Jamüsü eeinjatka naaʼin sünain anoujaa?

MÜSHI Jesús nachiki na anoujüshii shiimainshiikana: «Naʼwaajüinjachi chi tashikai süka naaʼin otta süka tü shiimainkat, süka nüchajaain achiki chi tashikai wayuu eeka müin aka naya süpüla naʼwaajüin nia» (Juan 4:23, TNM). Nuusütüin Jeʼwaa na achekakana tü shiimainkat otta neenaküin naya nünainmüin jee nünainmüin chi Nüchonkai (Juan 6:44). Naʼakashii waya na neenakakana. Akatsaʼa, eeshii süpüla nimeejüin waya Satanás, chi atüjakai maʼin emeejaa. Süpüla wayouktüin tia, eeinjatü waaʼin otta ‹wayaawatüinjatü saaʼu tü nüchekakat chi Senyotkai› (Éfeso 5:10; Alateetkat Mapeena 12:9).

2. ¿Jamüsü saaʼin nümüin Jeʼwaa süpalirajaanüin tü anoujaa shiimainkat sümaa tü alawaakat?

² Soto waaʼin tü alatakat süʼütpaʼa tü uuchikat Sinaí. Achuntüshii na israeliitakana nümüin Aarón naainjüin niyaakua wanee maleiwa. Naainjaka süka ooro niyaakua wanee paaʼachon. Naashin, niyaakua neʼe shia chi Maleiwa Pülashikai maʼin, müshi nia: «Wattaʼa eejeerü wanee miʼiraa nümüin Jeʼwaa». Akatsaʼa, ¿jamüsü naaʼin Jeʼwaa sutuma tia? ¿Nuuʼulaain süpalirajaanüin tü anoujaa shiimainkat sümaa tü alawaakat? Nnojo. Nuʼutira aaʼinchii 3.000 wayuu aʼwaajaka tia ayaakuaakat (Éxodo 32:1-6, 10, 28, TNM). ¿Kasa shikirajaka anain waya tia ayateere alin wapüla Maleiwa? Nnojoluinjatüin ‹waaʼinrüin tü kasa yarüttakat› otta waʼyataain maʼin süpüla ayatüin wulein tü shiimainkat nüchiki Maleiwa (Isaías 52:11, TNM; Ezequiel 44:23; Galacia 5:9).

3, 4. ¿Jamüsü choʼujaaka wekirajaain sükajee tü Wiwüliakat süchiki miʼiraa otta akuwaʼipaa eeka maaʼulu?

³ Soʼu nakalia na nikirajüinkana Jesús eeshii eeka nooʼulaweein tü shiimainkat süpüla nekirajüin alawaa. Nnojotsü nainküin tia paala süka nnojoluin nooʼulaain shia na aluwataaushiikana. Akatsaʼa ouktapa naya, ekirajüshii na anoujayaashiikana akuwaʼipaa, miʼiraa otta kaʼi kojutüka namüin na manoujüinsaliikana. Tia, eʼitaanüsü maaʼulu süpüla anainjatüin namüin na anoujüshiikana (2 Tesalónica 2:7, 10). Sünain ekirajaayakat tüü, ekirajaweena waya sünain waneeirua miʼiraa. Watüjaweerü aaʼu nnojoluin shiiʼiyatüin tü akuwaʼipaa nünainjeejatkat Maleiwa, shia shiiʼiyataka tü akuwaʼipaa aluwataakat naaʼu na wayuukana otta wekirajaweerü anain jülüjüin naaʼin na wayuukana sutuma tü nachekakat namüiwaʼa, nanoujüin tü alawaakat otta tü naaʼinrakat na outshiikana. Tia, shia tü eʼraajünakat aka ‹Babilonia tü Miyoʼusükat› (Alateetkat Mapeena 18:2-4, 23).a Nnojo motuin waaʼin nütüjaain saaʼu Jeʼwaa jalejeejatüin tü kasa yarüttüsükat, tü miʼiraa saainjakat tü iküleesia nnojotkat shiimain. Sutuma tia, mojusü maʼin shia nümüin maaʼulu maʼaka sümaiwa. Shiimain shiainjatüin jülüjüin maʼin waaʼin tü nümakat Maleiwa (2 Juan 6, 7).

⁴ Watüjaa aaʼu niyouktüin Jeʼwaa waneeirua miʼiraa. Sutuma tia, weʼitaain suluʼu waaʼin nnojoluinjanain waya sünainpünaain. Wekirajaa sünain jamüin niyouktaka shia Maleiwa. Wayoukteerü shia wayaawatüle saaʼu nnojoleechin ayatüin alin wapüla Maleiwa sutuma.

MIʼIRAA AAINJÜNAKA 25 TISIENPÜROʼU

5. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoluin jemein Jesús 25 tisienpüroʼu?

⁵ Nnojotsü süküjüin tü Wiwüliakat saainjünüin miʼiraa shikiira jemein Jesús. Nnojotsü watüjaain maʼin saaʼu joujachin jemein nia. Tü watüjaakat maʼin aaʼu shia nnojoluin nia jemein 25 tisienpüroʼu.b ¿Jamüsü maka wanüiki? Süka alin jemiai Israel soʼu kashikat tia. Saashin Lucas 2:8-11 soʼu tü kaʼi jemeikat oʼu Jesús «eeshii arüleejülii sünain aaʼinmajaa naʼanneetse süpaʼa wane anooishi». Watüjaa aaʼu nnojoluin naaʼinmajüin naʼanneetse süpaʼa wanee anoouishii waneepia. Müle shia, nnojotsüjee choʼujaain süküjünüin achiki tü sümakat Lucas. Aisü jemiai otta aʼitüsü maʼin juya Belén sümaa kasuuin tü mmapaʼakat, makalaka nnojoluin narüleejüin naʼanneetse na wayuukana «süpaʼa wanee anooishi» soʼu tia. Otta nnojo motuin waaʼin nuʼunüin José otta María Belénmüin süpüla nashajirüin nanülia naʼaka na niyaawajirakana Augusto (Lucas 2:1-7). Süka nütüjaain saaʼu Augusto nnojoluin talatüin na judíokana namaa na aluwataakana Roma, nnojoishii nuluwataain naya noumainpaʼamüin juyapoʼu.

6, 7. (1) ¿Jalejeekuwat tü miʼiraa aainjünakat 25 tisienpüroʼu? (2) ¿Kasa naataka atuma tü wasülajakat suulia tü asülajünakat 25 tisienpüroʼu?

⁶ ¿Jalejeekuwat tü miʼiraa aainjünakat 25 tisienpüroʼu? Nnojotsü sünainjeejatüin tü Wiwüliakat, sünainjeejatü tü miʼiraa naainjapuʼukat na manoujüinsaliikana. Wanee shia tü kanüliakat saturnales aainjünüsü nümüin Saturno, chi anakai atuma aʼttiee, wanee namaleiwase na kepiakana Roma. Tü wanee shia tü aainjünapuʼukat «saaʼu niweetia ‹chi Kaʼikai›». Saashin Enciclopedia de la Religión Católica aainjünüsü shia 25 tisienpüroʼu, kaʼikat tia kojutüsü namüin na aʼwaajakana Mitra, chi Kaʼi maleiwakai natuma. Müsü sünüiki tia karalouktakat: «Soʼu kaʼikat tia, aainjüshii miʼiraa na katoolikokana süpüla sotuin naaʼin jemein Cristo, naainjüin shia süpüla wanaawain sümaa tü miʼiraa aainjünakat saaʼu niweetia Mitra». Alatüsü tia 300 juya süchikijee ouktüin Jesús.

⁷ Soʼu miʼiraakat tia, eesü ekawaa otta asülajiraashii kasa na manoujüinsaliikana, aainjünüsü tia maaʼulu 25 tisienpüroʼu. Akatsaʼa nnojotsü aainjünüin pansaa sümaa 2 Corinto 9:7: ‹Anakaja jaapüle süka jaaʼin tü jüsülajüinjatkat. Nnojo jaapüin mojusheeka otta süka münajalaain maʼi jümüin, süka talatüin naaʼin Maleiwa nümaa chi asülajakai süka naaʼin›. Asülajiraashii waya kasa anasü süka aijiraain waya, nnojotsü shiain shiiʼiree süsülajünüin kasa shiiʼiraka wamüin otta süka choʼujaain süsülajünüin soʼu wanee kaʼi kojutüka atumawaa (Lucas 14:12-14; Aluwataaushikana 20:35). Otta müsia, talatüshii waya süka nnojoluitpain shapaain waaʼin otta kojuyaalain sutuma waainjüin tia miʼiraakat (Mateo 11:28-30; Juan 8:32).

8. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nnojoluin nasülajüin kasa nümüin Jesús na atüjakana saaʼu sukuwaʼipa jolotsü soʼu tü saʼwai jemeikat oʼu nia?

⁸ Eeshii eeka namüin: «Asülajüshii kasa nümüin Jesús na atüjakana saaʼu sukuwaʼipa jolotsü süka jemein nia». Tia, nnojotsü shiain sutuma jemein nia. Shia sutuma kojutüin maʼin nia atumawaa, maʼaka saainjünapuʼuin sümaiwa (1 Reyes 10:1, 2, 10, 13; Mateo 2:2, 11). Nnojoishii anaʼlaain nümüin soʼu tü saʼwai jemeikat oʼu nia, anaʼlaashii nipialuʼu sülatapa wainma kashi.

EKERAAJIRAA OUYASEE

9. ¿Kasa aainjünaka sünain tü miʼiraa shikiirakat ekeraajaa ouyasee saashajaaka achiki tü Wiwüliakat?

⁹ Sümaiwa otta maaʼulu talatüsü wayuu süka jemein wanee joʼuu. Akatsaʼa nnojotsü süküjüin tü Wiwüliakat naainjapuʼuin miʼiraa na anoujüshiikana saaʼu shikeraajüin nouyase (Salmo 127:3). ¿Asünneʼennüsü shia suluʼujee tü Wiwüliakat? Nnojo, aashajaasü shia süchiki piamasü miʼiraa shikiiraka ekeraajaa ouyasee: tü naainjakat wanee faraón otta Herodes Antipas (Génesis 40:20-22; Marcos 6:21-29). Süküjüin tü Wiwüliakat saainjünüin kasa mojusü sünain, soʼu tü chiiruaajatkat oʼutüna aaʼinchi Juan chi Owoutisaajüikai.

10, 11. ¿Jamüsü saaʼin namüin na anoujüshii namaiwajanakana tü ekeraajiraakat ouyasee? ¿Jamüsü nnojotka naainjüin miʼiraa saaʼu?

¹⁰ Saashin tü karaloukta kanüliakat Las cosas nuestras de cada día, na anoujüshii namaiwajanakana nnojotpuʼusü naainjüin tia miʼiraakat süka «naainjapuʼuin shia na manoujüinsaliikana». Naashin na chajanakana Grecia otta Roma, aaʼinmajünüsü wayuu nutuma wanee meʼrujusai jee niale wanee «maleiwa eeka namaa jemeitpa otta miyoʼupa naya». «Aainjüshii naya miʼiraa soʼu tü kaʼi nikeraajakat oʼu nuuyase» chi namaleiwasekai (Gran Enciclopedia Rialp). Otta müsia tü kaʼi jemeikat oʼu wayuu sünainpünaasü tü ooʼulakaakat süka jolotsü.

¹¹ Nayouktüin na anoujüshiikana naainjüin miʼiraa shikiira shikeraajüin nouyase sutuma namaʼanajeejatüin shia na manoujüinsaliikana, na ooʼulaküliikana otta süka nnojoluin yaleteein naaʼin. Nnojotsü kojutüin maʼin namüin tü kaʼi jemeikat oʼu naya süpüla naainjüin miʼiraa shikiira (Miqueas 6:8; Lucas 9:48).c Nia kojutüka natuma Jeʼwaa, chi naapakai amüin analuʼulu saaʼu katüin noʼu nutuma (Salmo 8:3, 4; Aluwataaushikana 17:25; Alateetkat Mapeena 4:11).d

12. ¿Jamüsü analeeka tü kaʼi ouktakat oʼu waya suulia tü jemeikat oʼu waya?

¹² Ouktüle wanee aʼyataai nümüin Maleiwa sümaa waneepiain nia nümaa, sotushi nia naaʼin Jeʼwaa otta nüsoʼireʼereerü naaʼin (Job 14:14, 15). Müsüjeseʼe müin Eclesiastés 7:1, TNM: «Analeeka wanee anüliee suulialeʼeya wanee seita anasü otta tü kaʼi ouktakat oʼu waya suulialeʼeya tü kaʼi jemeikat oʼu waya». Tü pütchikat «anüliee» shia anale maʼin wakuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa sutuma waneepiain waya nümaa. Tü sotuinjatkat waaʼin nnojotsü shiain tü kaʼi jemeikat oʼu wanee wayuu, shia tü kaʼi ouktakat oʼu Jesús otta eeshii süpüla katüin woʼu süka yaletüin «nünülia» (Lucas 22:17-20; Hebreokana 1:3, 4).

TÜ SEMANASANTAKAT

13, 14. ¿Jamakuwaʼipat tü Semanasantakat?

¹³ Mayaapejeʼe saainjünüin tia süpüla sotuin saaʼin wayuu ouktüin otta süsoʼiraain naaʼin Jesús, wainma kasa mojusü aainjünaka sünain, maʼaka süwaraijinnüin ayaakuaa. Saashin tü karalouktakat Las Grandes Religiones Ilustradas, nüpülapünaa Cristo, «wainma tü naainjakat [na chejeʼewaliikana Babilonia] süpüla naʼwaajüin tü ayaakuaakalüirua [...]. Anasü maʼin süsheʼin natuma, süüliijana, sajapüna, süsüttiijase otta kapülajanasü süpüla süwaraijinnüin».

¹⁴ Nnojotsü nücheküin Jeʼwaa saainjüin wayuu kasa sünainjeejatka tü iküleesia nnojotkat shiimain süpüla sotuin naaʼin süsoʼiraain naaʼin Jesús (2 Corinto 6:17, 18). Nnojoishii waya suluwataain tü Wiwüliakat sünain aainjaa miʼiraa süpüla sotuin waaʼin süsoʼiraain naaʼin Jesús. Suluʼu waneeirua mma eeʼiratünüsü sünülia tia miʼiraakat, shiʼitaanaka sünain sünülia wanee miʼiraa naainjaka na manoujüinsaliikana. Sutuma tia, mojuleesia maʼin tü naaʼinrakat.

MIʼIRAA AAINJÜNAKA 31 OUKTUPÜROʼU

15. ¿Jamakuwaʼipat tü miʼiraa aainjünakat 31 ouktupüroʼu? ¿Kasa alataka soʼu tü kaʼi saainjünakat oʼu?

¹⁵ ¿Jamakuwaʼipat tü miʼiraa aainjünakat 31 ouktupüroʼu, Halloween münaka? Sünain tia, eʼitaanüsü shiyaakua wuruuja, mieeka joʼuuchein keemasü otta waneeirua kasa keemasü maʼin. Namaʼanajeejatü shia na celta kepiapuʼukana Gran Bretaña otta Irlanda. Siraapa chi Kashikai, sülüʼütpa tü kaʼi suʼttakat oʼu tü kashikat nowienpüroʼu, aainjüshii miʼiraa juyawai shikiira «Sajaʼttia Jouktaleʼulu» (Samhain). Soʼu kaʼikat tia, nnojoluitpa naashin tü kasa akatalakat wayuu noulia na meʼrujusaliikana otta waraittüsü Mmapaʼa naaʼin na ouktüshii anamiakana otta na mojulaakana. Süka nanoujüin sünain naleʼejüin na ouktüshiikana nepialuʼu, apütüshii eküülü otta nasüinjatü süpüla nnojoluin jashichin naya namüin. Müshiijeseʼe yolujaayaain otta wuruujayaain na tepichikana maaʼulu sünain eimmolojoo wayuu sainküin piichi shiiʼiree süsülajünüin konpiita namüin. Tü naainjakat shia wanee miʼiraa nanainjeejatü na manoujüinsaliikana.

MIʼIRAA SHIKIIRA KAʼWAYUUSEE

16, 17. (1) ¿Jamüsü jülüjüinjatka naaʼin na kasaalüinjanakana tü sümakat tü Wiwüliakat süchiki tü aainjünakat shikiira kasaalüü? (2) ¿Jamüsü mojuka ejitaa roo otta waneeirua kasa naaʼu na kasaatshiikana?

¹⁶ Soʼu palitchon kaʼi «nnojoleerü aapünüin nasira na jekennuukana kaʼwayuusein» suluʼu Babilonia tü Miyoʼusükat süka sajaʼttinneerüin (Alateetkat Mapeena 18:23). ¿Jamüsü? Süka sünainpünaain shia tü naaʼinrakat na outshiikana otta waneeirua kasa. Soʼutku tia, shia tü aainjünakat shikiira kasaalüü, yarüttaka atuma tü kaʼwayuuseekat (Marcos 10:6-9).

¹⁷ Tü aainjünakat shikiira kasaalüü, naatawaisü suluʼu wanee mma. Eesü anale shia saaʼin wamüin, akatsaʼa nnojo motuin waaʼin sünainjeejatüin shia tü iküleesia nnojotkat shiimain. Süpüshi tia, shia tü aainjünakat süpüla anain nakuwaʼipa na kasaatshiikana otta na eʼrajüshiikana nakua (Isaías 65:11). Maʼaka saaʼin ejitaa roo otta waneeirua kasa naaʼu na kasaatshiikana. Tia, süpülajatü nnojoluin jamajüin naya natuma na yolujaakana naashin. Otta shiyaakuayaasü shia talataa, kakaliain katüin noʼu otta wainmain nachonnii. Akatsaʼa, süpüla ayatüin alin wapüla Maleiwa wayouktajatü tia kasa yarüttüsü aainjünakat (2 Corinto 6:14-18).

18. ¿Jarat tü pütchi jülüjüinjatkat naaʼin na kasaalüinjanakana otta na eʼrajüshiikana nakua?

¹⁸ Nnojotsü nacheküin na anoujüshiikana tü mojutükat atuma tü miʼiraa shikiirakat kasaalüü otta mojuka atuma saaʼin wayuu. Nnojoishii nemeeʼerainpalain otta mojuin nanüiki namüin na kasaatshiikana otta waneeirua wayuu (Proverbios 26:18, 19; Lucas 6:31; 10:27). Otta nayouktüin shiʼitaanüin wainma kasa eeinjanale kasaalüin naya. Na aainjakana tia ‹aʼwaataashii suluʼu nawashirüin› (1 Juan 2:16). Nücheküin Jeʼwaa sotuin naaʼin na wayuukana sümaa anain maʼin namüin tü kaʼi kasaatkat oʼu naya otta nnojotsü mojuinjatüin namüin.e

TÜ AYALERAAKAT ASAJIA

19, 20. ¿Jamüsü sünüiki wanee karaloukta süchiki jamakuwaʼipalüin tü ayaleraakat asajia sümaa sütaʼijiraanüin? ¿Jamüsü mojuka tia napüla na anoujüshiikana?

¹⁹ Sünain tü miʼiraa shikiirakat kaʼwayuusee otta sünain wanee ekawaa, nayalerüin na wayuukana tü nasajiakat sümaa nataʼijiraain shia. Soʼu tü juyakat 1995 müsü sünüiki wanee karaloukta süchiki: «Tia, sünainjeejatü tü naainjapuʼukat na manoujüinsaliikana namüin namaleiwase. Noʼyotuin namüin wanee kasa kojutüsü [...] süpüla saapünüin namüin tü keeʼireekat naaʼin, müshii naya: ‹¡Ayata pia eein waneepia!› jee ‹¡ana pia!›» (International Handbook on Alcohol and Culture).

²⁰ Naashin wainma wayuu, tü ayaleraakat asajia nnojotsü sünainjeejatüin tü iküleesia nnojotkat shiimain otta tü kasa pülasü sümakat wayuu. Akatsaʼa shia, müsü aka saaʼin achuntaa wanee kasa «sirumatuʼumüin» jee shiale nümüin wanee meʼrujusai süpüla naainjüin kasa anasü napüleerua. Tia, mojusü saashin tü Wiwüliakat (Juan 14:6; 16:23).f

‹JÜLERAJA TÜ KASA MOJUSÜKAT›

21. ¿Jarat tü miʼiraa wayouktüinjatkat? ¿Jamüsü wayouktüinjatka shia?

²¹ Amojujaasü maʼin sukuwaʼipa wayuu maaʼulu sutuma Babilonia tü Miyoʼusükat. Aainjünüsü miʼiraa juyawai suluʼu waneeirua mma, maʼaka saaʼin kannawaat, eere masiwatüin wayuu sünain oyonnojoo otta kojutüin atumawaa nakuwaʼipa na tooloyuu amaʼüjiraakana namaa tooloyuu. ¿Anasüche neʼrüle otta noʼunüle sünain wanee miʼiraa eeka müin aka tia na aikana apüla Jeʼwaa? ¿Neeʼiyatüinche nalerajüin tü mojusükat naainjüle tia? (Salmo 1:1, 2; Roma 12:9.) Anasü waainjüle tü nüchuntakat chi eeʼirajüikai, müshi nia: «Nnojo puuʼulaain teʼrüin tü kasa nnojotkat kasain anain apüla» (Salmo 119:37, TNM).

22. ¿Joujainjachi aneeküin wanee anoujüshi sünainpünaale jee nnojoire nia sünainpünaain wanee miʼiraa?

²² Soʼu tü kaʼi saainjünakat oʼu wanee miʼiraa mojusü, eeinjatü waaʼin suulia waainjüin wanee kasa eeʼiyataka sünainpünaain waya. Müshi Pablo: ‹Wanaa sümaa jikaain, jüsaain, jaaʼinrüin eekai eein, anakaja jaaʼinrüle shia süpüla kojutüin Maleiwa› (1 Corinto 10:31; paashajeʼera tü pütchikat «Anainjatka atuma süneekia wanee kasa»). ¿Jama tü akuwaʼipaa otta tü miʼiraa nnojotkat sünainpünaain tü iküleesia nnojotkat shiimain, yaletaka atuma wanee mma otta nnojotka mojuin saashin tü Wiwüliakat? Sünain tia, nia chi anoujüshikai aneeküinjachika sünainpünaale jee nnojoire nia sünainpünaain. Anasü jülüjüle naaʼin tü namakat na waneeinnua suulia sümalajaain nanoula nutuma.

KOJUTÜ WATUMA MALEIWA SÜKA WANÜIKI JEE TÜ WAAINJAKAT

23, 24. ¿Kasa waainjüinjatka süpüla kojutüin sümüin wayuu tü nüchuntakat Jeʼwaa?

²³ Eeshii eeka anain saaʼin namüin wanee miʼiraa mojusü süka noutkajaain sümaa napüshi otta naʼaleewain wanaa sümaa saainjünüin. Sutuma tia, eesü süpüla sümüin wayuu mojuleʼeinya namüin na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa süpüshuaʼa miʼiraa otta maaliin wayuu napüla. Müle shia, eesü süpüla waküjüin namüin wacheküin woutkajaain otta waainjüin miʼiraa sümaa wapüshi süpüla juyaka süpüshuaʼa (2 Corinto 9:6; Eclesiastés 3:12, 13; 2 Corinto 9:7). Akatsaʼa, keeʼireesü waaʼin natüjaain saaʼu nnojoluin talatüin waaʼin sutuma washatüin wanee akuwaʼipaa mojuka nümüin chi Maleiwa aishikai wapüla otta nnojotka oʼunüin süchiirua tü nüchuntakat (paashajeʼera tü pütchikat «Talatüsü waaʼin sutuma tü iküleesia shiimainkat»).

²⁴ Nasakinnapa süchiki tü nanoujakat anain, eeshii Aküjülii pütchi nüchiki Jeʼwaa asouktaka sükajee tü ekirajaayakat 16, suluʼu tü karalouktakat ¿Kasa shikirajaka maʼin tü Wiwüliakat?g Akatsaʼa sotuinjatü waaʼin nnojoluin wakanajeein na wayuukana sükajee waʼülüjiraain namaa, keeʼireesü waaʼin nacheküin tü shiimainkat. Makalaka kojutüinjanain naya watuma sükajee wanüiki otta ‹kemeʼeriainjatü shia sümüin wayuu sümaa kamaneein maʼi waya› (Colosas 4:6).

25, 26. ¿Kasa waainjüinjatka süpüla kooʼomüin watuma nanoula wachonnii otta wakaaliinjüin naya süpüla alin maʼin Jeʼwaa napüla?

²⁵ Watüjaa aaʼu wayakana aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa jamüin wachekaka otta wayouktaka wanee anoulaa otta wanee akuwaʼipaa (Hebreokana 5:14). Akatsaʼa choʼujaasü natüjaain saaʼu wachonnii. Wekirajapa maʼin naya süpüla nayaawatüin saaʼu tü pütchi nümakat Jeʼwaa, kooʼomüinsü nanoula, yapashii süpüla nasouktüin süka tü Wiwüliakat mojule pütchi süchiki nanoula otta müsia wakaaliinjüin naya süpüla ayatüin alin napüla Jeʼwaa (Isaías 48:17, 18; 1 Pedro 3:15).

²⁶ Süpüla waʼwaajüin Maleiwa ‹süka waaʼin otta süka tü shiimainkat› nnojotsü shiain neʼe wayouktüin wanee miʼiraa mojuka saashin tü Wiwüliakat. Wekirajaajeerü anain suluʼu tü wanee ekirajaayakat lotuinjatüin wakuwaʼipa sünain süpüshuaʼa kasa. Watüjaweerü aaʼu anain waneepia oonowaa nümüin Maleiwa mayaapejeʼe mojuin shia saashin wayuu.