Wekirajaainjatka anain sünain tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa
OʼUTUUPÜROʼU 3-9
KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT PROVERBIOS 1-6
«Piʼitaa maʼin paaʼin nünain Jeʼwaa»
(Proverbios 3:1-4). Tachonchee, nnojo motuin paaʼin tü taluwataakalü anain pia otta jülüja paaʼin shia, 2 süka jamüin, piʼreechin miyoʼuwaa otta anaa aaʼin watta kaʼi. 3 Jülüja paaʼin tü shiimainkat otta aipüralinjachin pia waneepia. Maa piʼitaakat saaʼin sünain pümüla. Piʼitaa shia suluʼu paaʼin; 4 müle shia putuma, aneechi pia otta kekiijeechi pia nuʼupala Maleiwa otta suʼupala wayuu.
(Proverbios 3:5-8). Piʼitaa maʼin paaʼin nünain Jeʼwaa, nnojo piʼitaain paaʼin sünain tü pütüjaakalü aaʼu. 6Jülüja paaʼin nia sünain süpüshuaʼa tü kasa paaʼinrakat, paaʼinrüle tia, loteerü pukuwaʼipa nutuma. 7 Nnojo kekiin maʼin pia saaʼin pümüin. Mmoluwaa pia neema Jeʼwaa otta pükatalaa suulia tü kasa mojusükat. 8 Aneechi pia sutuma otta payaleerü sümüin piipüse.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Proverbios 1:7). Niʼraajünüle Jeʼwaa nutuma wanee wayuu, mmoluwaashi nia neema. Chi wayuu eekai malain niyouktüin kekiiwaa jee achiaanaa.
w06-S 15/9 süp. 17 püt. 1
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karalouktakat Proverbios
1:7; 9:10. ¿Jamüshii watüjeenaka maʼin mmoluwaale waya neema Jeʼwaa? Nnojoire mmoluwaain wanee wayuu neema Jeʼwaa nnojoleerü kasain nütüjaain aaʼu, süka niain Maleiwa chi kakumalakai kasaka süpüshuaʼa otta niain chi ashajirakai tü Wiwüliakat (Roma 1:20; 2 Timoteo 3:16, 17). Nia aapaka Jeʼwaa sümüin wayuu tü atüjaakat.
it-1-S süp. 526
Atüjaa
Chi kamaʼanajeejachikai tü atüjaakat. Nia Jeʼwaa kamaʼanajeejachika tü atüjaakat. Nia kamaʼanajeejachikai tü kataakalü oʼuu, süpüla watüjainjanain choʼujaasü katüin woʼu palajana (Sl 36:9; Alu 17:25, 28). Nia Maleiwa kakumajalakai süpüshuaʼa tü kasakalüirua, makalaka nütüjain wanee wayuu sünainjee tü kasa Nukumajalakat Maleiwa (Alat 4:11; Sl 19:1, 2). Nia Maleiwa kakumajiralakai tü Wiwüliakat, tü nütüjakat anainjee wanee wayuu otta tü nüchekakat nüpüleerua (2Ti 3:16, 17). Chi kanainjeejachikai tü atüjaakat, nia Jeʼwaa, chi eekai nütüjeein mmoluwaainjachi neema Jeʼwaa süpüla anainjatüin nukuwaʼipa noʼuluʼu. Süpüla mmoluwaainjachin nia neema, atüjainjachi nia palajana süpüleerua tü nüchekakat Jeʼwaa nüpüleerua (Pr 1:7). Mmoluwaale wanee wayuu neema Maleiwa, nütüjeerü apüleerua tü shiimainkat, akanasaʼa na nnojoliikana jülüjain aaʼin Maleiwa, eesü süpüla nnojoluin pansaain tü namakat sutuma tü kasa neʼrakat neʼe.
(Proverbios 6:1-5). Tachonchee, müleka pujuyaajüle nooʼopünaa wanee wayuu, jee nooʼopünaa chi nnojoikai piʼrajüin, 2 müleka paapüle pünüiki nümüin jee shimeejüle pia pünüiki, 3 anuu tü paaʼinrüinjatkat süpüla isajüin pia nuulia tachonchee: süka pujutuuin najapuluʼu chia wayuukai puʼuna jee paashajaain nümaa süpüla punoukteʼerüin sukuwaʼipa. 4 paaʼinramaata shia, nnojo pütunküin suulia; 5 maa pia maʼaka naaʼin wanee irama isajakai najapüluʼujee wanee wayuu, maa pia maʼaka naaʼin wüchii isajakai najapüluʼujee wanee olojui.
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Proverbios 6:20-35). Tachonchee, poonoo sümaa tü nuluwataakalü anain pia chi püshikai, nnojo macheʼein pia suulia tü suluwataakalü anain pia tü püikat. 21 Piʼitaa shia waneepia suluʼu paaʼin; maa pijittaakai saaʼin sünain pümüla. 22 Suʼunireerü pukuwaʼipa waraittapa pia, saaʼinmajeechi pia piisalaapa; aneerü pukuwaʼipa sutuma püchijiraapa. 23 Tü aluwataanakalü anain wanee wayuu müsü aka saaʼin tü ranparakat, müsü aka saaʼin tü luusakat, tü achiaanakalü aka wanee wayuu, müsü aka saaʼin wanee wopu oʼuniraka wayuu sünainmüin kataa oʼuu, 24 saaʼinmajeechi pia suulia tü jiet mojulaasükat, suulia shimeʼejüin paaʼin tü jierü naatajatkat oumain. 25 Nnojo keeʼireein paaʼin shia sutuma anasüchoin maʼin shia, nnojo pujutuuin sajapuluʼu sutuma sukulemeraain pümüin, 26 aapünüsü neʼe wanee pan saaʼu wanee jierü maaʼinsatkat, akaisaʼa ouktüin wanee wayuu saaʼujee nuʼwayuuse wanee wayuu naatajachi. 27 ¿Eesüche süpüla nülüʼüjüin sikoʼu nutuʼupünaa wanee wayuu sümaa nnojoluin jotuin nüsheʼin? 28 ¿Eeshiche süpüla waraittüin wanee wayuu saaʼupünaa shikemechi sümaa nnojoluin jotuin nuuʼui? 29 Shieerü alataka tia nümüin chi wayuu amaʼüjiraakai nukuwaʼipa sümaa tü wayuu nnojotkat nuʼwayuusein, chi makai aainjala süsaleechi nia atumawaa. 30 Nnojoishi ayouktünüin neʼe wanee kaʼruwarai süka nuʼluwajüin sutuma jamü. 31 Nüntünapa aaʼu sünain aʼluwajaa, nuwalaajüinjatü akaratshitua tü nuʼluwajakat. Naapeerü süpüshuaʼa tü kasa nümaʼanakat nipialuʼu. 32 Maaʼinsai chi wayuu amaʼüjiraakai nukuwaʼipa sümaa wayuu nnojotka nuʼwayuusein; otta numojujüin neʼe nukuwaʼipa. 33 Mülieechi, eʼreechi japülii otta nnojoleerü motuukaain aaʼin tü naainjalakat. 34 Nütüjaapa saaʼu chi suʼwayuusekai, jashicheechi maʼin nia jee nnojoleerü nülatirüin sooʼopünaa naaʼin tü naainjalakat. 35 Nnojoleerü naapaain wanee kasa aapünaka nümüin, jaʼitairü wainmain maʼin tü asülajünakat nümüin.
OʼUTUUPÜROʼU 10-16
KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT PROVERBIOS 7-11
«Jalia shimeejayaai pia tü paaʼinkat»
(Proverbios 7:6-12). Wanaa sümaa yalajachin taya süʼütpaʼa shiwentaanase tü tepiakat, eirakaashi taya suluʼupünaa tü reejakat, 7 süpüla teirakaain namüin na nnojoliikana kasain natüjaain aaʼu. Tatüjawee aaʼu nukuwaʼipa wanee jimaʼai maaʼinsai, 8 alatapünaashi eere sujuntaain tü kaayekat, süʼütpaʼa shipia shiakat; jee nuʼunaka sünainmüin tü shipiakat, 9 motsosü kaʼikat, aipoʼuweematapa. 10 Sujuʼitaaka wanee jierü nüpanapajee, süsheʼinruʼusü shia wanee jierü maaʼinsat otta alaayaasü saaʼin. 11 Müsü jameekai saaʼin sümaa shiʼrülüin wayumüin. Matüjüinsat jimataa shipialuʼu. 12 Chasü waneepia kaayeruʼu, pülaasüpaʼa, aʼatapüsü wayuu eere sujununtaain tü kaayekat.
(Proverbios 7:13-23). Sujuupataka nia sümaa süchuʼulüin nia. Aʼlaajaasü nooʼomüin sümaa sümüin nümüin: 14 «Asülajüitpa taya wanee kasa saaʼu tekeraajüin tanüiki. 15 Müshijeseʼe tapanapajüin pia, antiraweesü taya pümaa. 16 Anachonsü maʼin sünoʼu tü kuluulu teʼitaakat saaʼu tatunküle, liino chejeʼewat Egipto. 17 Toʼoyotüin miira saaʼu tatunküle, sümaa áloe otta canela. 18 Jooʼuya tamaaiwa pia; anashi püinkaai tamaa jaʼyuʼuleepa. 19 Nnojoishi chi taʼwayuusekai miichipaʼa, oʼunajaashi wattamüin. 20 Alüʼüjüshi nneerü. Waneʼereʼeya nüleʼejüin siraapa kashikai». 21 Shimeejüin naaʼin süka anachoin maʼin sünüiki nümüin. Kemeʼeriasü maʼin sünüiki nümüin. 22 Nuʼunaka süchiirua, oʼunüshi nia maʼaka naaʼin wanee paaʼa aüjaanajachi, maʼaka naaʼin wanee malashi kapükai süpüla aʼyaajünaa, 23 meechi nütkünakai aaʼin süka jatü nüleʼepünaa, maʼaka naaʼin wanee wüchii ekorotokai suluʼu meeya; otta nnojotsü nütüjaain aaʼu oukteechin nia sünainjee tia.
(Proverbios 7:4, 5). Pümaa sümüin tü kekiiwaakat maʼin: «Pia tawalaka»; otta tü atüjawaakat saaʼu wanee kasa maa putuma shia maʼaka saaʼin «Püpüshi», 5 süpüla saaʼinmajüinjachin pia suulia tü jierü nnojotkat puʼwayuusein otta suulia tü jierü kemeʼeriakat maʼin anüiki.
(Proverbios 7:24-27). Jaapaja tanüiki tachonniichein otta jülüja jaaʼin tü tamakat jümüin. Kacheʼe jia sümüin tanüiki. 25 Jalia shimeejayaai pia tü paaʼinkat süchiirua shiakat. Nnojo puʼunüin suluʼupünaa tü süpünakat. 26 Wainmainna na ouktakana sutuma nojutuuin sajapuluʼu. 27 Süpüna tü shipiakat, sünainmüinsü tü ouktaakat, eeinjachire nojoʼitünüin wanee wayuu.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Proverbios 9:7-9). Chi achiaakai wanee wayuu eekai kemeeʼerainparalin, eʼreechi japülii, jee chi achiaakai wanee wayuu eekai mojulaain. . . ¡eeshi süpüla jamajüin nia! 8 Nnojo püchiaain wanee wayuu eekai kemeeʼerainparalin, nüʼürüleechi pia. Nia püchiaa wanee wayuu eekai kekiin maʼin otta aijeechi pia nüpüla. 9 Pikiraja wanee wayuu eekai kekiin maʼin otta kekiijeechika maʼin nia. Pikiraja wanee wayuu eekai lotuin nukuwaʼipa otta atüjeechika maʼin nia sünainjee.
w01-S 15/5 süp. 29, 30
¿Kasa jaʼyaka sünain wakuwaʼipa mojule wamüin wachiaanüin? Jaʼyasü wanain kojutüin wamüin kekiin waya. Chi wayuu maaʼinkai aaʼin nnojoikai anain amüin nüchiaanüin nutuma wanee wayuu aashichijaashi neʼe naaʼujiraa. Chia wayuu kekiikai, naapaa amaalü tü aküjünakat nümüin süka nütüjaain saaʼu aneerüin nukuwaʼipa suluʼujee tia (Heb 12:11).
(Proverbios 10:22). Tü kasa anasü naapakat Jeʼwaa. . . shia washitka atuma wanee wayuu. . . jee nnojotsü müliaa sünainjee.
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Proverbios 8:22–9:6). Eetüjüiya taya nutuma Jeʼwaa suʼttaiwaʼaya tü kasakalüirua süpüshuaʼa. 23 Eetüjüiya taya süpülapünaa eein kasa süpüshuaʼa jee süpülapünaa sukumajünüin tü Mmakat. 24 Eetüjüiya taya süpülapünaa sukumajünüin tü palaakat, süpülapünaa sukumajünüin tü wüinkat. 25 Eetüjüiya taya süpülapünaa sukumajünüin tü uuchi miyoʼuyuukat otta tü uuchi joʼuucheinkat, 26 süpülapünaa nukumajüin tü mmakat, tü anoouishiikat otta tü kasa eekat suluʼu. 27 Yalajachi taya wanaa sümaa nukumajüin tü sirumatuʼukat otta wanaa sümaa nükatalüin tü palaakat. 28 Eetüjüiya taya wanaa sümaa nukumajüin tü sirumakat chayaa iipünaa, wanaa sümaa katchin nutuma sümüna tü palaakat, 29 wanaa sümaa nukumajüin sukuwaʼipa tü palaakat süpüla nnojoluinjatüin süsetüin, wanaa sümaa nukumajüin sukuwaʼipa tü mmakat süpüla icheinjatüin shia, 30 yalajachia taya sünain aʼyatawaa nümaa maʼaka naaʼin wanee wayuu atüjashi maʼin süpüleerua niʼyataain. Aishaatashi maʼin taya nüpüla otta talatüsü maʼin taaʼin waneepia nümaa. 31 Talatüsü taaʼin sutuma tü kasa eekat suluʼu tü mmakat jee talataleesia maʼin taaʼin namaa na wayuukana. 32 «Tachonniichein, jaapaja tanüiki; anataʼaleeshijaʼa maʼin chi wayuu oonookai sümaa tü taluwataakalü anain. 33 Joonoo sümaa tü achiaanakalü oulia jia, kekiijeena maʼin jia jaaʼinrüle tia, nnojo macheʼeyaain jia suulia. 34 Anataʼaleeshijaʼa chi wayuu eejakai aaʼin weinshi soʼuluʼu tepia, süka jamüin, kacheʼein nia sümüin tanüiki. 35 Chi wayuu antakai tanain antüshi sünain kataa oʼuu otta naaʼinrüin tü nüchekakat Jeʼwaa nüpüleerua. 36 Akaisaʼa chi nnojoikai antüin tanain, numojujüin nukuwaʼipa; napüshuaʼa na aʼürülaakana maʼin tanain shia neʼe keeʼireeka naaʼin tü ouktaakat. 9 Tü kekiiwaakat maʼin, müsü sukumajakai saaʼin wanee piichi, akaratshisü suuʼui sutuma. 2 Aʼlakajaasü asalaa, shiʼyotüin wiino saʼaka jee shiʼitaain meesa süpülajana. 3 Suluwataain na süchepchiakana süpüla naʼwaatüinjanain saaʼujee tü uuchikat jee müinjana naya sümüin tü pueulokot: 4 «Jiakana choʼujaakana amüin ekirajünaa, jalainna yaamüin». Müsü joo shia namüin. . . na wayuu eekana maaʼin naaʼin: 5 «Jalainna jikaiwa teküin jee jüsaiwa tasüin. 6 Juuʼulaa na nnojoliikana kasain natüjaain aaʼu, jalainna kataiwa joʼu, jalainna juʼunaiwa suluʼupünaa süpüna tü kekiiwaakat maʼin».
Oʼutuupüroʼu 17-23
KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT PROVERBIOS 12-16
«Kojutüleesia tü kekiwaakat maʼin suulia tü oorokot»
(Proverbios 16:16, 17). ¡Kojutüleesia tü kekiiwaakat maʼin suulia tü oorokot! Jee atüjawaa saaʼu wanee kasa, kojutüleesia suulia tü pülaatakat. 17 Tü nukuwaʼipainjatkat chi wayuu lotokoi akuwaʼipa, shia niyouktüinjatüin tü kasa mojusükat. Chi aaʼinmajakai nukuwaʼipa, aaʼinmajiraashi nia.
w07-S 15/7 süp. 8
«Saaʼinmajüin nukuwaʼipa wanee wayuu tü kekiiwaakat maʼin»
Anuu sünüiki Proverbios 16:16: «¡Kojutüleesia tü kekiiwaakat maʼin suulia tü oorokot! Jee atüjawaa saaʼu wanee kasa, kojutüleesia suulia tü pülaatakat». ¿Jamüsü kojutüleeka maʼin tü kekiiwaakat maʼin? «Süka saaʼinmajüin nukuwaʼipa wanee wayuu tü kekiiwaakat maʼin maaʼaya aka saaʼin tü nneetkat, akatsaʼa anaʼleein maʼin tü kekiiwaakat maʼin süka katüin noʼu wanee wayuu sutuma» (Eclesiastés 7:12). ¿Kasa naaʼinrajatka wanee wayuu süpüla katüinjatüin noʼu sutuma kekiin maʼin nia?
Watüjale sünainjee tü Wiwüliakat, tü Nünüikikat Maleiwa, jee weʼitaale shia suluʼu wakuwaʼipa, anasü wakuwaʼipa noʼuluʼu Jeʼwaa sutuma (Proverbios 2:10-12). Anuu nünüiki Salomón, chi aluwataakai saaʼu Israel: «Tü nukuwaʼipainjatkat chi wayuu lotokoi akuwaʼipa, shia niyouktüinjatüin tü kasa mojusükat. Chi aaʼinmajakai nukuwaʼipa, aaʼinmajiraashi nia» (Proverbios 16:17). Chi wayuu eekai kekiin maʼin, nnojotsü mojuin nukuwaʼipa otta katüsü noʼu sünainjee. Tü pütchi aküjünakat suluʼu Proverbios 16:16-33, shiiʼiyatüin aneerüin maʼin nukuwaʼipa wanee wayuu, tü nünüikikat, tü kasa naaʼinrakat, kekiire maʼin nia sünainjee tü pütchi suluʼukat tü Wiwüliakat.
(Proverbios 16:18, 19). Ajaʼlajaʼalaa müsü tü yaletaakalü aaʼin; chi wayuu yaletakai aaʼin, mojeerü nukuwaʼipa. 19 Shia anaʼleeka nnojorüle yaletüin naaʼin wanee wayuu jee namaale nia na wayuu anamiakana; suulialeʼeya nüsülajüin süpüshi wanee kasa namüin na yaletakana aaʼin.
w07-S 15/7 süp. 8, 9
«Saaʼinmajüin nukuwaʼipa wanee wayuu tü kekiiwaakat maʼin»
Anuu sünüiki Proverbios 16:18, TNM: «Ojutuujeechi chi wayuu yaletakai aaʼin otta mojeerü nukuwaʼipa». Sümaiwa paala, eejachi wanee nüchon Maleiwa ojutuuka sutuma yaletüin naaʼin, nia chi Satanaa münakai (Génesis 3:1-5; Alateetkat Mapeena 12:9). Yaletüsü naaʼin süpülapünaa nujutuuin. Saashin tü Wiwüliakat, nüneekünüinjachipa wanee wawala süpüla laülaainjachin nia napüleerua na wawalayuukana, nnojoishi niainjachin wanee wawala jekechi sünain anoujaa, süka jamüin, nnojoluinjatüin «yaletayaajüin nukuaippa noʼupala na nuwalayuukana. [ . . . ], maa aka paala chi Yolujaakai sünain ajuittinnaa nuulia Maleiwa saaliijee yaletayaain nukuaippa» (1 Timoteo 3:1, 2, 6). Anasü müleka nnojorüle wooʼulaain sukumajaain yaletaa aaʼin suluʼu waaʼin.
Anuu sünüiki Proverbios 16:19, TNM: «Shia anaʼleeka nnojorüle yaletüin naaʼin wanee wayuu jee namaale nia na wayuu anamiakana; suulialeʼeya nüsülajüin süpüshi wanee kasa namüin na yaletakana aaʼin». Shiimainya tü sümakat tia pütchikat. Alatüsü nümüin wanee aluwataai Nabucodonosor münüshi. Yaletüsü maʼin naaʼin wayuukai chii sükajee nukumajüin wanee ayaakuaa miyoʼushaata. Eesü shiale wanee niyaakua niakai, chajatü nukumajüin chaa Dura. Shaʼwatüsü nutuma tia ayaakuaakat, eetaasü maʼaka 27 meetüro sajaʼapüin iipünaamüin (Daniel 3:1). Tia ayaakuaakat shiyaawaseinjatü nutuma Nabucodonosor miyoʼuin maʼin tü nuluwataayakat suulialeʼeya tü waneeirua aluwataayakalüirua. Eesüjaʼa süpüla ponuin maʼin saaʼin wayuu wanee ayaakuaa eekai müin aka saaʼin tia nukumajakat. Nnojotpejeʼe ponuin naaʼin Maleiwa tia. Anuu nünüiki chi salmistakai: «Mayaainjeʼe miyoʼuin maʼin Jeʼwaa, jülüjashi naaʼin chi nnojotkai yaletüin aaʼin, akaisaʼa chi yaletakai aaʼin niʼraʼalüin neʼe noʼuka» (Salmo 138:6, TNM). «Otta chi Maleiwakai, nütüjaa aaʼu tü jukuaippakat süpüshua. Mayaashiije kojutüin jia sütüma wayuu, nüʼleejeena jia Maleiwa», müsü tü Wiwüliakat (Lucas 16:15). Anuu sünüiki tü Wiwüliakat wamüin: «Nnojo juʼwaataain suluʼu jukuaippa sümaa pülayaain jaaʼin suulia wayuu» (Roma 12:16).
(Proverbios 16:20-24). Chi atüjakai maʼin ayaawataa saaʼu wanee kasa, aneerü nukuwaʼipa, anataʼaleeshijaʼa chi eʼitaakai naaʼin nünain Jeʼwaa. 21 «Atüjashi maʼin», münüshi chi kekiikai maʼin, otta chi anakai maʼin nünüiki, niyaawatüin saaʼu nünüiki. 22 Eesü kataa oʼuu nüpüleerua chi kekiikat maʼin; akanasaʼa na malakana, malaa neʼe saaʼin namüin tü achiaanakalü oulia naya. 23 Chi wayuu kekiikai maʼin, jaʼyasü naaʼu niyaawatüin saaʼu wanee kasa sükajee tü nümakat, jee niyaawatüin saaʼu wanee kasa sükajee tü nünüikikat. 24 Tü pütchi analuʼutkat müsü aka saaʼin tü mapakat, püsiasü sümüin wayuu otta payalasü sümüin tü shiipüsekat.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Proverbios 15:15). Mojusü waneepia nukuwaʼipa chi mojukai aaʼin, akaisaʼa chi talatakai aaʼin, eesü ekawaa nümaʼana waneepia.
(Proverbios 16:4). Nukumajala Jeʼwaa tü kasakat süpüshuaʼa süpüla shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin, akaʼaya chi mojulaashikai nuuʼulaain nia süpüla tü kaʼi süsalainjachikalü oʼu naainjala.
w07-S 15/5 süp. 18, 19
¿Jamaluʼulu nukumajüin Jeʼwaa na mojulaashiikana süpüla nikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin? Nnojoishii nukumajüin Jeʼwaa na wayuukana süpüla mojulaainjanain naya, süka anain süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat (Dt 32:4). Nuuʼulaain naya süpüla katüinjatüin noʼu yaa saaʼu tü mmakat sünainmüinreʼeya tü kaʼi eere najaʼlajeʼerüinjanain naya, maʼaka nukuwaʼipa chi sülaülakai Egipto (Ex 9:16). Süka pülain Jeʼwaa niʼitaain kasa anasü suluʼu naaʼin wayuu mojulaakana süpüla shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin.
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Proverbios 15:18–16:6). Eesü atkawaa nutuma chi wayuu aashichijaakai, akaisaʼa chi achechetkai naaʼin suulia aashichijawaa, aʼwüinjaasü atkawaa nutuma. 19 Nüpüna chi shukulashikai, müsü aka saaʼin wanee wopu piratüsü jamücheʼe otta napüna na lotushiikana akuwaʼipa, nnojotsü kasain suluʼuin, anashaatasü. 20 Chi jintüi kekiikai maʼin talatüsü naaʼin nüshi nutuma, akaisaʼa chi jintüi malakai niyouktüin nii. 21 Chi wayuu maaʼinkai aaʼin, talatüsü naaʼin sünain aaʼinraa malaa, akaisaʼa chi wayuu kekiikat maʼin, oʼunüshi sünainmüin tü kasa anasükat. 22 Mojeerü sukuwaʼipa wanee kasa nnojorüle saashajaanüin achiirua palajana, akatsaʼa wainmale wayuu asakinnaka süchiirua, aneerü sukuwaʼipa. 23 Anasü naaʼin wanee wayuu müleka anale nusouktia otta aneerü maʼin naaʼin müleka anale pütchi nümüin soʼu choʼujaain shia nümüin. 24 Nümüin chi wayuu kekiikai maʼin, chasü iipünaamüin tü wopu sünainmüinkat kataa oʼuu, otta tü wopu sünainmüinkat tü ouktaakat, yalasü mmoluʼumüin. 25 Najaʼttireerü Jeʼwaa nepia na wayuu yaletakana aaʼin, akatsaʼa naaʼinmajeerüin tü jierü oukta aʼwayuusetkat. 26 Nülerajüin Jeʼwaa tü kasa jülüjakat naaʼin na mojulaashiikana, akatsaʼa talatüin naaʼin sümaa tü pütchi anasükat. 27 Chi wayuu emeejakai shiiʼiree wainmeein nükanain, mülieerü saaʼin nüpüshi, akatsaʼa kateerüin noʼu chi ayouktakai emeejünaa. 28 Chi wayuu lotokoi akuwaʼipa, jülüjasü naaʼin palajana jamüinjatüin nusouktia, akanasaʼa na wayuu mojulaashiikana, nojuʼitirüin neʼe pütchi mojuluʼulu. 29 Wattashi Jeʼwaa noulia na mojulaashiikana, akatsaʼa naapüin nanüiki na lotokana akuwaʼipa. 30 Talatüsü naaʼin wanee wayuu nukulemeraanüle amüin otta akatchinraasü naaʼin sutuma pütchi anasü. 31 Kekiijeechi maʼin wanee wayuu müleka noonoole sümaa tü achiajaanakalü oulia nia. 32 Mojutsai nümüinjiraa chi wayuu ayouktakai achiaanaa, akaisaʼa kekiin maʼin chi achekakai achiaanaa. 33 Kekiishi maʼin wanee wayuu mmoluwaale nia neema Jeʼwaa otta nnojotsü yaletüinjatüin naaʼin kojuteere nia atumawaa. 16 Nia akumajaka chi wayuukai sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrüinjatkat, akaisaʼa Jeʼwaa, nia chi ekeraajakai shia. 2 Anasü saaʼin nümüin wanee wayuu tü kasa naaʼinrakat, akaisaʼa Jeʼwaa nia atüjaaka saaʼu müleka anale shia. 3 Piʼitaa najapuluʼu Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasa paaʼinrüinjatkat, müle shia putuma, ekeraajeerü tü kasa paaʼinrüinjatkat. 4 Nukumajala Jeʼwaa tü kasakat süpüshuaʼa süpüla shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin, akaʼaya chi mojulaashikai nuuʼulaain nia süpüla tü kaʼi süsalainjachikalü oʼu naainjala. 5 Alerajünüshi nutuma Jeʼwaa chi wayuu yaletakai aaʼin otta süsaleechi nia naainjala nutuma. 6 Süka aipüralin maʼin Jeʼwaa otta nüküjüin tü shiimainkat, nülatireerü puulia paainjala otta sükajee mmoluwaain pia neema, püsünnaa suulia tü kasa mojusükat.
OʼUTUUPÜROʼU 24-30
KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT PROVERBIOS 17-21
«Anajiraa waya namaa na waneeinnua»
(Proverbios 19:11). Chi wayuu ayaawatakai saaʼu tü naainjakat, nnojoishi aashichijaamaatüin nia, jee anasü maʼin tü naainjakat süka nülatirüin sooʼopünaa naaʼin naainjala na waneeinnua.
«Kekiinjachi maʼin pia suulia paashichijaain»
Ojutünüshi suulia niʼyataain wanee wayuu ekirajakai sünain ashaittaa baloncesto süka naainjüin wanee malaa sutuma tü jashieekat.
Ayüülajaashi wanee jintüichon sutuma nnojoluin saapünüin nümüin tü kasa nuchuntakat.
Owoolojoosü wanee wayuu nümüin chi süchonkai saaʼujee walakatüin nutuma tü kasakalüirua suluʼu nukuatse.
WEʼRÜIRÜ wayuu wanaa sümaa jashichin shia, eeshii joo wayale neʼe jashichin soʼu wanee kaʼi. Jashichijaashii waya müleka saainjünüle wamüin wanee kasa eeka mojuin, watüjaapejeʼe saaʼu mojuin jashichire waya. Saashin wanee karaloukta sukumajalaka Asociación Americana de Psicología, aleʼeya wayakana wapüshuaʼa, aashichijaʼawaishii waya.
Pansaasü tia pütchikat sümaa tü nümakat Pablo. Süka jamüin, nnojoluin eein wanee wayuu nnojoikai aashichijaain naashin Pablo. Müshijeseʼe nümüin wamüin: «Juuʼulaa suulia jashiee [ . . . ] suulia kaainjalajüin jia suluʼujee» (Éfeso 4:26). Saashin tü pütchi wekirajaaitpakalü anain, ¿anashiche jashichire wanee wayuu? ¿Nüchecherüinjattaapa naaʼin suulia tia?
MOJUSÜ TÜ AASHICHIJAWAAKAT
Wanaa sümaa nüküjüin Pablo tia namüin na wayuu chejeʼewaliikana Éfeso, eesü süpüla shiain nüshatüin sünainjee tü pütchi makat mayaa: «Nnojo jaainjüin kasa mojusü jaʼitainna jashichin jia» (Salmo 4:4, TNM). ¿Anasüche naashin Pablo müleka jashichire waya? Mojusü tia naashin Pablo, müshijeseʼe nümüin: «Juuʼulaa suulia ülüʼüttaa aaʼin sümüin wayuu je suulia kanain jaaʼin eekai jüʼülüjaain sümaa. Nnojo juwoorolooin sümüin wayuu süka pütchi mojuluʼut» (Éfeso 4:31). Saashin Asociación Americana de Psicología, nnojotsü nunoukteʼerüin wanee wayuu wanee mojujirawaa müleka naashichijaale.
¿Kasaka waaʼinrüinjatüin suulia jashichijaain waya? Anuu nünüiki chi aluwataaikai Salomón: «Kekiire wanee wayuu, niyaawajaa aaʼu tü naaʼinrajatkat suulia jashichijaain nia. Anashaatasü tü naainjakat motule naaʼin saainjala wayuu» (Proverbios 19:11, TNM). Chi wayuu eekai kekiin, nnojotsü nuuʼulaain sukumajaain jashiee nikiiruʼu. ¿Jamüinjatü sukuwaʼipa nutuma?
TÜ NAAʼINRAJATKAT WAYUU SÜPÜLA NÜCHECHERÜIN NAAʼIN SUULIA JASHIEE
Chi wayuu eekai kekiin, niyaawata aaʼu jamüin sülataka wanee kasa, nüchajaain sukuwaʼipa süpüla anajiraainjachin nia sümaa tü wayuukalüirua. Choʼujaasiaʼaya maʼin müinjatüin nukuwaʼipa wayuu airuʼurule nümüin wanee pütchi.
Jamüshiijaʼa waashichijaale sooʼomüin wayuu sutuma mojukuwaʼipalüin wanee kasa sutuma, nnojoleena waya eʼrüin kasa anasü suluʼujee tia. Eesü süpüla neʼe jamüin sukuwaʼipa tia wayuukot watuma, eeshii wayale neʼe mojuin akuwaʼipa sutuma. Müsü aka saaʼin tü miichi ajaʼttaleekaʼaya sutuma suchuwanajaain sutuma siki. Akaataajaʼa neʼe jashichire waya sümüin wayuu, mojuteena waya namüin mapa, mojuleejeeria wakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa sutuma tia makat. Shia anaka aluʼu wayaawajaale waaʼin müleka jashichijaweere waya.
Uwomuyuutaaichejeʼe David, chi nüshikai Salomón. Akalajasaʼa neʼe suʼunüin Abigail nümaʼanamüin David suulia nuʼutüin naaʼin Nabal. Anuu sukuwaʼipa yaa: wanaa sümaa narüleejapuʼuin na wayuu aʼyataapuʼukana nümüin Nabal, chayaa suluʼu tü mmakat Carmelo, eetaayaai kasain alatüin namüin naya wayuukana sutuma naaʼinmajüin naya David ooʼulaka na nusurulaatsekana. Aküjünüsüjeseʼe nümüin David sünain nüüjirüin Nabal soi naʼanneetse, aluwateʼetshijeseʼe David wayuu nümaʼanamüin Nabal süpüla nojulijüin eküülü naaʼu. Aashichijaashi neʼe Nabal nooʼomüin naya wayuu aluwataaushiikana, wainma neʼe pütchi nüliajatü David nutuma chia wayuukai. Üttajaasejeseʼe naaʼin David, oʼunaajaa nümüin nipialuʼumüin Nabal namaa 400 wayuu tooloyuu. Nuʼutajachi aaʼin Nabal namaʼaleʼeya na kasayuukana nünain (1 Samuel 25:4-13).
Wanaa sümaa saapüin tia Abigail, oʼunüsü nümaʼanamüin David. Süsapainyoʼukalaka shia süntaiwaʼaya nümaʼanamüin David sünain maa: «Jülüjaʼaya maʼin paaʼin tü tamüinjatkat pümüin». Suchuntüinjeseʼe nümüin David motuinjatüin naaʼin naainjala Nabal süka nnojoleerüin niʼrüin kasa anasü müleka nuʼutüle naaʼin (1 Samuel 25:24-31, TNM).
Eeshii na wayuu akaaliinjünakana maʼaka naaʼin David. Jamüshijaʼa paala nümaiwa Sebastian, nnojotsü jameein pütchi nümüin, jashichijaamaatüshi neʼe. Ekirajünüshi nia sünain tü Wiwüliakat chaʼayaa suluʼu wanee kaatset chakat Polonia, 23 nuuyase wanaa sümaa tia. Naashichijaweere, achechetshi naaʼin naashin, nüchajaain sukuwaʼipa süpüla naaʼinrüin tü sümakat tü Wiwüliakat. Anashaatasü nukuwaʼipa wanee wayuu naapaale sümaa tü sümakat tü Wiwüliakat naashin Sebastian.
Müsia neʼe nukuwaʼipa Setsuo, naashin niakai, jamüle neʼe wanee pütchi nümüin natuma na wayuu niʼyataajiraakana amaa, nüʼülüja amüinna. Anasü mapa nukuwaʼipa sutuma nikirajünüin sünain tü Wiwüliakat. Ayaawajaashi naaʼin suulia naainjüin kasa mojusü. «¿Jaraiche mojulaajaka palajana? ¿Tayataaka neʼe mojulaain palajana?», maa müsü naaʼin Setsuo nüleʼeruʼu. Nnojoishi nia aashichijaain sutuma müin sukuwaʼipa nutuma.
Eesü isale püchiki püchecherüin paaʼin suulia tü jashiewaakat, sükaaliinjeeipajaʼa pia tü Wiwüliakat. Paaʼinrüle tü sümakat tü Wiwüliakat jee puchuntüle kaaliinwaa nümüin Maleiwa, kekiijeechi maʼin pia. Müle shia putuma, nnojoleechi pia aashichijaamaatüin.
(Proverbios 18:13). Nüsounnajaale wanee wayuu süpülapünaa naapajüin wanee kasa, maala neʼe tia naainjakat jee japüijeechi sünainjee.
(Proverbios 18:17). Chi aküjakai palajana süchiki wanee kasa aainjünaka nümüin, anoujünaa anüikichi; shiasaʼa nüntapa chi niʼipolokoi sünain aküjaa süchiki tü alatakat, atüjaana aaʼu nnojoluin pansaain nünüiki chi palajaikai aküjüin.
(Proverbios 21:13). Chi wayuu eekai macheʼeyaain suulia nünüiki chi wayuu müliakai aaʼin, meechia nia nuchuntapa kaaliinwaa, nnojoleechi akaaliinjünüin.
(Proverbios 17:9). Chi motokoi aaʼin naainjala wanee wayuu, aijiraweeshi nia, akaisaʼa chi aashajaakai süchiki naainjala wanee wayuu, achajaashi mojujirawaa.
w11-S 15/8 süp. 31 püt. 17
Wachajaa süchiki tü jimataakalü aaʼin
Eeshii mojujiraale na wawalayuukana sünainjee wanee malaachon neʼe, eepejeʼe süpüla sunouktaain nakuwaʼipa naashajaajiraale suulia naküjüin shia namüin na laülaashiikana. Süka alin nüpüla chi nuwalakai motusü naaʼin tü naainjalakat. Müsü sünüiki tü Wiwüliakat: «Chi alatirakai sooʼopünaa naaʼin naainjala chi nuwalakai shia keeʼireekat naaʼin aijirawaa, akaisaʼa chi aashajaakai süchiki naainjala chi nuwalakai shia nüchajaaka achiki mojujirawaa» (Pro. 17:9, TNM). Müleka walatirüle sooʼopünaa waaʼin naainjala na wawalayuukana, aneerü naaʼin na wawalayuukana suluʼu tü outkajaaleekat otta müsia aleeweena maʼin waya nümaa Jeʼwaa (Mat. 6:14, 15).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Proverbios 17:5). Chi eekai nimeeʼerainpalain wanee wayuu maʼletsekai, mojusü nünüiki nüchiki chi Kakumajalakai nia. Chi eekai talatüin naaʼin sutuma niʼrüin müliain wanee wayuu, niʼreerü nümüliala sünainjee.
w10-S 15/11 süp. 6 püt. 17
Puuʼulaa sükaaliinjain pia tü Wiwüliakat pümüiwaʼapa pia
Müleka keeʼireere paaʼin waneepiain pia nümaa Maleiwa pümüiwaʼapa pia, shia anaka «laülaale paaʼin sünain anouja», piyaawatüle «saaʼu tü anasükat jee tü mojusükat». Jee süchikijee piyaawatüin saaʼu tia, choʼujaasü püneeküin tü kasa anasükat süpüla paaʼinrüin shia (Heb. 5:14). Maʼaka paapajapa muusika, pünajapa peliikula jee pünajapa suluʼupünaa Internet. Süpüla pütüjaain saaʼu shiale püneeküin tü kasa anasükat jee piyouktüin tü kasa mojusükat, püsakireʼera paaʼin sünain tü: «¿Jameerü takuwaʼipa sutuma tü taneekakat? ¿Sükaaliinjeeiche taya süpüla anamiainjachin taya sümüin wayuu? ¿Shiataapa talateerüin taaʼin sutuma teʼrüin namüliala na waneeinnua? (Pro. 17:5). «¿Sükaaliinjeeiche taya süpüla taʼürülain tü kasa mojusükat jee anain tamüin tü kasa anasükat?» (Amós 5:15). Anale süneekia putuma tü kasa paaʼinrakat pümüiwaʼapa pia, jaʼyeerü paaʼu kojutüin pümüin lotuin pukuwaʼipa (Luc. 6:45).
w10-S 15/11 süp. 30 püt. 15
Nnojo pasalaweein waya otta nnojo piamain wakuwaʼipa
Job nia wanee wayuu loto akuwaʼipachi, sükajee müin nukuwaʼipa nnojotsü keeʼireein naaʼin müliainjanain na nüʼünüükana. Kakalia süchikijee tia, müsü sünüiki Proverbios «Nnojo talatüin paaʼin sutuma nujuttüin chi püʼünüükai; nnojo talatüin paaʼin sutuma nüshanaain. Suulia joo süleʼejaain pooʼomüin nüʼürüla Jeʼwaa sutuma mojuin nümüin tü paaʼinrakat» (Pro. 24:17, 18, TNM). Süka nütüjaain saaʼu Maleiwa tü suluʼukat waaʼin niyaawata aaʼu wanaa sümaa talatüin waaʼin saaʼujee namüliala na waneeinnua, tia shia wanee kasa mojukat maʼin nümüin Jeʼwaa (Pro. 17:5). Müle nukuwaʼipa wanee wayuu pasalaweeshi nia, anuu nünüiki Jeʼwaa: «Tayeechi süsalaka atuma saainjala wayuu otta süwalaajeerü tamüin saainjala» (Deu. 32:35, TNM).
(Proverbios 20:25). Nnojotsü anain naapüle nünüiki wanee wayuu sünain maa: «¡Aa, taaʼinreerü!», jee süchikijee niyaawajaain saaʼu iseerüin shia nüchiki.
w09-S 15/5 süp. 15, 16 püt. 12, 13
¿Jamüsü anaka pütchikat tüü napüla na amüraajiraashiikana otta na kasaatshiikana? Na wayuu namaiwajanakana, napansaajüin nanüiki sünain naʼyataainjanain nümüin Maleiwa, nnojotpejeʼe nayaawatüin saaʼu süpüshuaʼa tü naaʼinrajatkat nüpüleerua Jeʼwaa. Maaʼulu yaa, na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana, nnojotsü nayaawatüin aaʼu süpüshuaʼa tü sünainpünaakat kasaalüü, nayaawatalee aaʼu shia kasaatpa neʼe naya. Süpülapünaa sümüraajiraain wayuu, acheküsü natüjaainjatüin aaʼu kasain sünainpünaain tü kasaalüükat.
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Proverbios 18:14–19:10). Anale naaʼin wanee wayuu, nüchecherüin naaʼin; mojule naaʼin, nnojotsü nüchecherüin naaʼin. 15 Kekiire maʼin wanee wayuu, ekirajaashi nia süpüla nütüjain sooʼomüin otta jülüjasü naaʼin wanee pütchi süpüla nütüjain sünainjee. 16 Ojutalaasü puettoʼu nüpüleerua chi wayuu kakoloinkai jee oʼunüshi nia nanainmüin na wayuu kojutükana atumawaa; 17 Chi aküjakai palajana süchiki wanee kasa aainjünaka nümüin, anoujünaa anüikichi; shiasaʼa nüntapa chi niʼipolokoi sünain aküjaa süchiki tü alatakat, atüjaana aaʼu nnojoluin pansaain nünüiki chi palajaikai aküjüin. 18 Aʼwüinjaasü tü atkawaakat sutuma tü ashantanajirawaakat, jaʼitainna nayain atkaain na aluwataaliikana. 19 Kapüleesü nümüin wanee wayuu anoukteʼeraa wanee atkawaa nümaa nuwala, müsü aka saaʼin ashutaa saaʼu wanee pueulo miyoʼu süsepü, eesü atkawaa eekai müin aka saaʼin supuettoʼuse wanee pueulo akumajuushi süka kachueera. 20 Sukuwaʼipa nünüiki wanee wayuu, müsü aka saaʼin emiraa nümüin; aneerü naaʼin sutuma tü nümakat. 21 Eesü süpüla katüin noʼu wanee wayuu jee ouktüin nia sünainjee nünüiki wanee wayuu, chi nnojoikai ayaawajaain saaʼu nünüiki niʼreerü tü alatakat nümüin sünainjee. 22 Püntüle sünain wanee wayuu anaka süpüla puʼwayuuse, anasü tü paaʼinrakat otta paaʼinrüin tü nüchekakat Jeʼwaa püpüleerua. 23 Nnojotsü yaletayaain naaʼin chi wayuu maʼletsekai, akaisaʼa chi wayuu washitkai, yaletayaasü naaʼin suluʼu nünüiki. 24 Eeshii na wayuu aaʼinrakana kasa mojusü nümüin wanee naʼaleewain, akaisaʼa eein chi wayuu aikai maʼin apüla naʼaleewain nuulialeʼeya wanee nuwala. 19 Shia anaka aluʼu maʼletsere wanee wayuu otta lotule nukuwaʼipa, suulialeʼeya malain nia jee nüküjüin alawaa. 2 Nnojotsü anain nnojorüle kasain nütüjaain aaʼu wanee wayuu otta nnojotsü anain nüshapataale aaʼin sünain wanee kasa. 3 Amojujaasü nukuwaʼipa wanee wayuu sutuma tü malaakat, makalaka naashichijaain nümüin Jeʼwaa. 4 Wainma naʼaleewainyuu chi wayuu washitkai otta chi wayuu maʼletsekai ayüülajünüshi nümüiwaʼa. 5 Chi aküjakai süchiki wanee kasa eekai alawaain, süsaleechi naainjala, jee chi aküjakai naʼalain, nnojoleechi isain. 6 Wainma na wayuu achajaakana kaaliinwaa nümaʼana wanee wayuu asülajüi, jee wainma na aleeweekana nümaa wanee wayuu asülajüi. 7 Chi wayuu maʼletsekai, aʼürülaanüshi natuma nuwalayuu, nnojoishi jamajachin namüin naʼaleewainyuu. Nüchajaayaain nachiki shiiʼiree nüküjüin wanee kasa namüin, nnojoishii asouktüin nümüin. 8 Chi wayuu kekiikai maʼin, kojutüshi nümüinjiraa. Chi ayaawatakai saaʼu wanee kasa, aneerü nukuwaʼipa. 9 Chi aküjakai süchiki kasa eekai alawaain süsaleechi naainjala, jee chi aküjakai naʼalain oukteechi. 10 Nnojotsü anain wainmale kasa nümaʼana chi eekai malain. Akaʼaya chi achepchieekai, ¡nnojotsü anain nuluwataale naaʼu na aluwataakana naaʼu.
OʼUTUUPÜROʼU 31–NOWIENPÜROʼU 6
KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT PROVERBIOS 22-26
«Pikiraja püchon wanaajiraa sümaa tü wopu kaluʼuinjachika nia»
(Proverbios 22:6). Pikiraja püchon wanaajiraa sümaa tü wopu kaluʼuinjachika nia; laülaapa nia, nnojoleechi ojunujaain suulia.
(Proverbios 23:24, 25). Talateerü naaʼin wanee wayuu lotule nukuwaʼipa nüchon; akaʼaya chi wayuu kekiikai maʼin achon, talateeria naaʼin. 25 Talateerü naaʼin püshi otta talateerü saaʼin püi, süka jamüin, süchoin pia.
(Proverbios 22:15). Suluʼusü naaʼin chi jintüikai tü malaakat, shiasaʼa nüchiaanüle, anouktaajeerü nukuwaʼipa.
(Proverbios 23:13, 14). Nnojo kaaʼuin paaʼin püchiajaain chi jintüikai. Müleka piʼyaatüle nia, nnojoleechi ouktüin sünainjee. 14 Piʼyaatüinjachi nia süpüla puʼtterüin nia suulia ouktaa.
(Proverbios 23:22). Poonoo sümaa nünüiki püshi, niaʼaya kachonka pia jee nnojo piyouktüin tü püikat sünainjee laülaain neʼe shia.
w00-S 15/6 süp. 20 püt. 13
«Pawalaawashii waya wapüshuaʼa»
13 Wainma kasa sünainpünaakalü alin wapüla wapüshi, nnojotsü shiainjatüin neʼe kojutüin wamüin waʼwayuuse jee wachonnii. Müsü nanüiki na chejeʼewaliikana Japon: «Laülaapa pia poonoo namaa na püchonniikana». Saashin tia pütchikat na wayuu laülaainnakana, nnojoishii anain süpüla nachiaain na nachonnii ataralüinnakana, nayainjana joo oonooka sümüin nanüiki nachonnii. Mayaapejeʼe süküjüin tü Wiwüliakat kojutüinjatüin namüin na wayuukana nanüiki nachonnii nayainjana oonooka na nachonnii ataralaainnakana sümaa nanüiki nashi jee nei otta kojutüinjana naya namüin. Müsü sünüiki Proverbios 23:22: «Poonoo sümaa nünüiki püshi, niaʼaya kachonka pia jee nnojo piyouktüin tü püikat sünainjee laülaain neʼe shia». Chi aluwataaikai Salomón naainjain tü sümakat tia Proverbiokot, kojutüsü nümüin tü niikat wanaa sümaa suchuntüin kaaliinwaa nümüin. Nuluwataamaatüin Salomón shiʼitaanüinjatüin wanee einasee nikialuʼujee süpüla naapajüin sünüiki Bat-seba, tü niikat mayaapejeʼe laülaain shia (1 Reyes 2:19, 20).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Proverbios 24:16). Nujutuule akaratshitua chi wayuu lotokoi akuwaʼipa, atamaweechi nia nüchikuaʼa; akanasaʼa na mojulaashiikana ashanaweena sutuma kasa mojusü.
Nnojoleena ashanaain na aikana apüla Jeʼwaa
NNOJO PIYÜÜLAJAAIN, JAʼITAICHI PÜSHANAAIN
5 «Ashanaashi jee ojutuushi nia», eeshii wamüle nümüin wanee wawala. Müsü wanaawakai saaʼin tia pütchikat, akatsaʼa naatain tü sukuwaʼipakat. Jülüja waaʼin pütchikat tüü: «Nujutuule akaratshitua chi wayuu lotokoi akuwaʼipa, atamaweechi nia nüchikuaʼa; akanasaʼa na mojulaashiikana ashanaweena naya sutuma kasa mojusü» (Prov. 24:16, TNM).
6 Na wayuu eʼitaakana naaʼin nünain Jeʼwaa, nnojoleena ashanaain sümaa nojutuuin. Müleka washanaale «nütameeʼereena» waya Jeʼwaa süpüla ayatüin waʼyataain nümüin süka süpüshuaʼa waaʼin. Talatüsü waaʼin sutuma tia. Akanasaʼa na mojulaashiikana, yüülashii naya otta nnojoishii achuntüin kaaliinwaa nümüin Jeʼwaa nükajee chi naaʼinkai jee tü nupueulosekat. Eeshii eekai nayouktüin nakaaliinjünüin. Naata maʼin nakuwaʼipa na kojutkana amüin tü nuluwataakalü anain Maleiwa. Ayatshiʼiya naya sünain ayoujirawaa süchiirua tü kataakalü oʼuu maʼaka süküjüin tü Wiwüliakat: «Nnojoleena ashanaain» (paashajeʼera Salmo 119:165).
7 Eeshii wawalayuu kaainjalakana kojuyatua sutuma tü kasa jookalü apüla naya. Akatsaʼa eein süpüla ayatüin talatüin Jeʼwaa namaa. Tia maluʼulu, nooʼulaain suulia naainjala otta naʼyataain maʼin nümüin Maleiwa. Waküjüin tia süka weʼrüin jamüin nukuwaʼipa Jeʼwaa namaa na israeliitakana (Is. 41:9, 10). Tü süküjeekalü achiki Proverbios 24:16, nnojotsü shiain kojuyatuain nüshanaain wanee wayuu, shia süküjeeka achiki eein süpüla nütameʼennüin nutuma Maleiwa (paashajeʼera Isaías 55:7). Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa nümaa Jesuu washaʼwalaain süka natüjaain saaʼu wainkeerüin shia (Sal. 86:5; Juan 5:19).
8Jaʼitaichi ashanaain wanee ayoujiraai, eeshi süpüla nütamaain otta ayatüinya niyoujiraain süka nnojolin niyüülajaain. Nnojotsü watüjaain saaʼu joujaleenain wojolooin suulia tü ayoujirawaakat süchiirua tü kataakalü oʼuu waneepia (Mat. 24:36). Nnojoliire washanaain, nnojoleena mapüsain waya, ayateena waya sünain tü ayoujirawaakat otta akanajeena waya. ¿Kasakaʼa waainjüinjatüin süpüla nnojoliin washanaain?
(Proverbios 24:27). Kettaaja putuma tü piʼyataainkat palajana otta yapa putuma shia suluʼu piyüüjase. Süchikijee tia pukumaja pipia.
w09-S 15/10 süp. 12 püt. 1
¿Kasa watüjaka sünainjee wetsiikulokot tüü? Süpüla kasaalüinjachin wanee wayuu toolo, niyaawatüinjatü aaʼu naapüinjatüin tü kasa choʼujaakat sümüin nüpüshi, süpülapünaa kasaalüin nia, yapatüjülinjachi nia süpüla nikeraajüinjatüin tia.
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Proverbios 22:1-21). Shia anaka aluʼu anale pütchi nüchiki wanee wayuu suulialeʼeya washirüin nia, shia anaka aluʼu kojutüle atumawaa wanee wayuu suulialeʼeya tü oorokot jee tü pülaatakat. 2 Wanaawasü nukuwaʼipa chi wayuu washitkai nümaa chi wayuu maʼletsekai, süka jamüin, niain Jeʼwaa kakumajalain naya. 3 Chi wayuu kekiikai maʼin, oʼunüshi suulia tü kasa mojusükat, akaisaʼa chi malakai aaʼin, oʼunüshi sünainmüin jee sülataka kasa mojusü nümüin. 4 Nnojorüle yaletüin naaʼin wanee wayuu sümaa mmoluwaain nia neema Jeʼwaa, washireechi nia, kojuteechi atumawaa otta eʼreechi kataa oʼuu. 5 Wainma jamücheʼe jee meeya suluʼupünaa nüpüna chi wayuu mojulaashikai; akaisaʼa chi aaʼinmajakai nukuwaʼipa, nnojoleechi oʼunüin suluʼupünaa. 6 Pikiraja püchon wanaajiraa sümaa tü wopu kaluʼuinjachika nia; laülaapa nia, nnojoleechi ojunujaain suulia. 7 Nia aluwataaka chi wayuu washitshikai naaʼu chi wayuu maʼletsekai, chi wayuu achajaakai aʼanapajaa, achepchieeshi nutuma chi wayuu aʼanapajirakai. 8 Chi wayuu oʼunakai süchiirua kasa mojusü, nünteerü anain tü kasa mojusükat, akatsaʼa ajaʼttinneerüin tü naashiyeinkat. 9 Eʼreechi kasa anasü chi wayuu kamaneekai, süka jamüin, nikiraain niküin nümaa chi wayuu maʼletsekai. 10 Süpüla nnojoluinjatüin atkawaa, aaʼayajirawaa jee mojuu anüikii, püʼleeja chi wayuu eekai kemeeʼerainparalin. 11 Chi wayuu aküjakai tü shiimainkat waneepia, chi kamaneekai suluʼu nünüiki, aleeweechi nümaa chi aluwataaikai. 12 Naaʼinmajüin Jeʼwaa chi wayuu eʼraajakai nia otta amülouijeechi chi akatalaakai nuulia. 13 Anuu nünüiki chi wayuu shukulashikai: «¡Isaa wanee wasashi anuuipaʼa! ¡Oʼutüneechi aaʼin taya pülaasüpaʼa!». 14 Sünüiki wanee jierü maaʼinsat, müsü aka saaʼin wanee ishi oʼutüsü. Chi süsalakai naainjala nutuma Jeʼwaa ojutuujeechi suluʼu. 15 Suluʼusü naaʼin chi jintüikai tü malaakat; shiasaʼa nüchiaanüle, anouktaajeerü nukuwaʼipa. 16 Chi emeejakai wayuu eekai maʼletsein süpüla wainmainjatüin kasa nümaʼana otta chi asülajakai nümüin wayuu washirü, nnojoleerü kasain nümaʼanain. 17 Süpüla pütüjain tanainjee, paapaja nanüiki na kekiikana maʼin otta jülüja paaʼin tü namakat. 18 Anasü pünaajaale shia püleʼeruʼu süpüla püküjüinjatüin shia mapa. 19 Süpüla piʼitaainjatüin paaʼin nünain Jeʼwaa, tekirajüin pia soʼu kaʼikat tüü. 20 Tashajüin pümüin paalainka waneeirua pütchi tachiaakalü aka pia jee tekirajaka aka pia, 21 tia süpülajatü teeʼiyatüin pümüin shiimain tü tamakat pümüin.