Wekirajaainjatka anain sünain tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa

Tisienpüroʼu 5-11

KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT ISAÍAS 1-5

«Jooʼuya saaʼumüin nuʼuuchise Jeʼwaa»

(Isaías 2:2, 3). Jee sülüʼütpa sükalia süpüla sajaʼttüinjatüin tü kasakalüirua, yaleteerü maʼin iipünaa tü uuchi kaaʼukat nipia Jeʼwaa, yaleteerü suulialeʼeya tü wanee uuchikalüirua otta tü wutaikalüirua; jee oʼuneerü wayuu chamüin sainküinjeejatü mmakat süpüshuaʼa. ³ Wainmeerü wayuu oʼunaka chamüin otta meena naya: «Jooʼuya, saaʼumüin nuʼuuchise Jeʼwaa, eemüin nipia chi Nümaleiwasekai Jacob; nikirajeena waya sünain tü nuluwataakalü anain otta waainjeerü tü nümakat». Süka jamüin, süshajüneerüin suluʼujee Sión tü nuluwataakalü anain Maleiwa otta suluʼujee Jerusalén tü nünüikikat Jeʼwaa.

ip-1-S süp. 45 püt. 20, 21

Yaletüsü iipünaa nipia Jeʼwaa

²⁰ Nnojoishii nuuʼulaain Jeʼwaa maaʼawain jee machikin na aʼyataashiikana nümüin. Naapüin namüin tü Wiwüliakat otta waneeirua karaloukta ayuʼnnakat sünainjee. Nüküjüin namüin tü nuluwataakalü anain otta tü nünüikikat süpüla naaʼinrüinjatüin tü nümakat. Sutuma tü natüjaakalü aaʼu, yapashii naya süpüla naaʼinrüin tü nuluwataakalü anain. Sutuma talatüin naaʼin sümaa tü naapakat Jeʼwaa namüin, yootiraashii naya süchiki tü nuluwataakalü anain. Outkajaashii naya sünain wanee outkajawaa miyoʼu jee suluʼu piichi outkajaalee süpüla naapajüinjatüin otta natüjainjanain saaʼu tü nuluwataakalü anain Maleiwa (Deuteronomio 31:12, 13). Nashatüin nakuwaʼipa na anoujashii namaiwajanakana. Outkajaapuʼushii naya süpüla natütüleʼerüin naaʼin na nawalayuukana otta aijiraainjanain naya jee naaʼinrüinjatüin tü kasa anasükat (Hebreokana 10:24, 25).

²¹ Otta nounejaain waneeinnua wayuu süpüla noʼunüinjanain saaʼumüin nuʼuuchise Jeʼwaa süpüla naʼwaajüinjachin nia. Shia naainjaka tü nümakat Jesuu namüin na nikirajüinkana süpülapünaa nuʼunüin sirumatuʼumüin, tü makat mayaa: «Je sükajee tia, juʼuna jumaala sainküin mmakat süpüshua süpüla jüküjainjatüin tachiki sümüin wayuu süpüla sünoujainjatüin tanain. Jikirajeena naya süpüla nayainjanain na tekirajüinkana maa aka jiakana. Je juwoutisaajeena naya saaʼu nünülia chi Tashikai, saaʼu tanülia tayakai chi Nüchonkai, je saaʼu nünülia chi Naaʼinkai Maleiwa. Jikirajeena naya sünain tü taluwataapüʼükat anain jia süpüla noonooinjatüin sümaa» (Mateo 28:19, 20). Na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa, oonooshii naya sümaa pütchikat tia, nekirajüin na wayuukana jee nawoutisaajüin naya sainküin tü Mmakat.

(Isaías 2:4). Nunoukteʼereerü otta nuloʼireerü sukuwaʼipa wayuu sainküin mmakat süpüshuaʼa. Tü chajaruuta natkaayakat, shiʼicheerü tü naawajiakat mma otta tü jatü miyoʼuyuukat, noʼoyonoojieerü sütüna napünajüin. Nnojoleena atkaajiraain otta ekirajaain sünain atkawaa.

ip-1-S süp. 46, 47 püt. 24, 25

Yaletüsü iipünaa nipia Jeʼwaa

²⁴ Nnojotsü süpüla nountüinjatüin naaʼinrüin tia na wayuukana süka naaʼin namüiwaʼa, isasü nachiki. Tü pütchi nümakat Isaías, ekeraajüsü nanain na wayuu paaʼinwakana sünain aʼwaajaa Jeʼwaa sainküin mmakat süpüshuaʼa. Nunoukteʼerüin Jeʼwaa tü nakuwaʼipakat. Nikirajüin süpüla anajiraainjanain naya. Mayaapejeʼe naʼakain naya na achekakana atkawaa, müsü napünajiakai saaʼin tü chajaruuta natkaayakat otta tü jatü miyoʼuyuukat, müsü noʼoyonoojiakai saaʼin sütüna napünajüin. ¿Kasa naainjaka süpüla nountüinjatüin tia?

²⁵ Nnojoishii oʼunüin sünain atkawaa na anoujashiikana nünain Jeʼwaa. Jamüshijaʼa Jesuu süpülapünaa nuʼutünüin aaʼin, ataʼünüshi nia natuma waneeinnua wayuu. Anuu nünüiki Jesuu wanaa sümaa nuwataain Pedro nooʼomüin wanee wayuu sümaa nüshottajachin nia: «Piʼitaa püchajaruutse süchikua suluʼu süta. Chi eekai nütkaweein süka chajaruuta, shiimüin sünain oukteechin nia sütüma tü atkawaakat» (Mateo 26:52). Na aaʼinrakana tü nümakat Jesuu müsü napünajiakai saaʼin tü kasa natkaayapuʼukat, süka jamüin, nnojoluin kaʼapülain naya süpüla noʼutüin naaʼin wanee wayuu. Anajiraashii naya sümaa wayuu süpüshuaʼa (Hebreokana 12:14).

Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat

(Isaías 1:8, 9). Tü süchonkat Sión, meerü aka saaʼin wanee piichi suluʼu apain, meerü aka saaʼin wanee luma aaʼinmajia tü pepino apünajuushikat, müitpa aka saaʼin wanee pueulo outkajünaka. ⁹ Nnojorüle nuuʼulaain Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse katüin soʼu maʼaka jeʼra wayuu, müshiijeʼe neʼe waya maʼaka saaʼin tü pueulokot Sodoma otta tü pueulokot Gomorra.

w06-S 1/12 süp. 8 püt. 5

Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karalouktakat Isaías (shiʼipa 1)

Susouktaka eʼipajee tü Wiwüliakat:

1:8, 9. «Meerü aka saaʼin wanee piichi suluʼu apain, meerü aka saaʼin wanee luma aaʼinmajia pünajüt pepino», ¿jamüsü sümünaka tü süchonkat Sión? Suʼunnaa sushutünüin aaʼu Asiria, anashiijeerü ashutaa saaʼu Jerusalén, meerü aka saaʼin wanee piichi suluʼu apain jee wanee luma aaʼinmajia tü pepino apünajuushikat. Akatsaʼa naaʼinmajeerüin shia Jeʼwaa, nnojoleerü nuuʼulaain alatüin sümüin tü alatakat sümüin Sodoma sümaa Gomorra.

(Isaías 1:18). «Jalainna waloʼireʼerai tü alatakat wamüin», nümakalaka Jeʼwaa. Jaʼitairü müin ishokai saaʼin tü jaainjalakat, kasuujeerü shia tatuma maʼaka saaʼin nieve, jaʼitairü müin ishokai saaʼin maʼaka saaʼin kuluulu carmesí, kasuujeerü tatuma maʼaka saaʼin laana.

w06-S 1/12 süp. 8 püt. 6

Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karalouktakat Isaías (shiʼipa 1)

1:18. ¿Kasa nüküjeeka Jeʼwaa sükajee tü pütchikat: «Jalainna waloʼireʼerai tü alatakat»? Nnojotsü shiain aküjüneein achiki yootojiraainjanain naya süchiirua anajirawaa. Tü süküjeekat tia wetsiikulokot shia niainjachin Jeʼwaa aküjüin tü naaʼinrajatkat na Israeliitakana süpüla nanoukteʼerüinjatüin nakuwaʼipa otta wuleinjanain naya noʼuluʼu.

it-2-S süp. 798 püt. 3

Anajirawaa

Naaʼinrüinjatka wanee wayuu süpüla anajiraainjachin nia. Sükajee niʼrüin wayumüin chi wayuukai nümüin Maleiwa otta nnojoluin naaʼinrüin tü nuluwataakalü anain nia, nia anajiraainjachika palajana nümaa Maleiwa, nnojoishi niainjachin Maleiwa anajiraain palajana (Sl 51:1-4). Nnojotsü wanaawain nukuwaʼipa chi wayuukai nümaa Maleiwa, akaʼaya tü nuluwataakalü anain Maleiwa, nnojotsü süpüla shiiʼiratünüinjatüin jee sunoukteʼennüinjatüin (Isa 55:6-11; Mal 3:6; anasü paashajeʼerüle Snt 1:17). Anajiraweere wanee wayuu nümaa Maleiwa, nnojotsü nüchajaainjatü sukuwaʼipa süpüla nunouktüin Maleiwa tü nuluwataakalü anain. (Paashajeʼera Job 40:1, 2, 6-8; Isa 40:13, 14) Anuu sünüiki waneeirua Wiwülia süchiki tü sümakat Isaías 1:18: «Anuu nünüiki chi Senyotkai: Jalainna, jooʼuya yootiraai waya süchiki tü alatakat» (VP), jee eesü waneeirua pütchi eekai müin aka saaʼin tia (BJ, SA, Str), wanee pütchi pansaaka maʼin müsü shia: «Jalainna, waloʼireʼerai tü alatakat wamüin [«Jalainna, süpüla wanoukteʼerüin tü alatakat wamüin», RH; paashajeʼera tü sümakat CB, CI, EMN], nümakalaka Jeʼwaa. Naatawaika sukuwaʼipa tü ashajünakat suluʼu tü Wiwüliakat, nnojoishi niain Maleiwa kasirüin, nia chi wayuukai (anasü paashajeʼerüle Eze 18:25, 29-32).

Wetsiikulo aashajeʼennajatka

(Isaías 5:1-13). Juuʼulaa teeʼirajai nümüin chi aikai tapüla, teeʼirajai süchiki tü uuwoʼulia nümaʼanakat. Eejatü wanee nüʼttia saaʼu wanee namünashii. ² Nuponoko shia, nüsünneʼerüin tü ipa eejatkat süpaʼa süpüla nüpünajüin wanee uuwa ishosü anasü maʼin, niʼitaaka wanee türooja pasanain sünain. Nukumajaka wanee ochoʼulajia uuwa. Ayataka naʼatapajüin kachoinjatüin shia, kachon, kachon sümaka wanee uuwa mojusü. ³ «Otta Jooluʼu jiakana kepiakana Jerusalén jümaa jiakana kepiakana Judá, jiyaawata saaʼu takuwaʼipa otta sukuwaʼipa tü uuwoʼuliakat. ⁴ ¿Kasa maa taaʼinrüinjatka sümüin tü tapünajüinkat? Taʼatapajüin kachoinjatüin shia uuwa anasü, kachonka neʼe shia uuwa mojusü. ⁵ Taküjüinjatü jooluʼu jümüin jamüinjatüin sukuwaʼipa tatuma tü tapünajüinkat. Tasünneʼereerü tü sukulaatsekat, taʼajeerü shia. Tojuttireerü tü süsepü aainjuushikat süka ipa jee aliikatüneerü aaʼu. ⁶ Tajaʼttireerü shia. Nnojoleerü oʼyotoonüin, nnojoleerü shia anouktünüin. Emiyoʼulaajeerü keipüse sünain otta tü mojuuikat. Tameerü amüin tü sirumakat süpüla nnojoluinjatüin shiʼitüin tü juyakat. ⁷ Tü uuwoʼulia nüʼttiakat Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse naya na israeliitakana otta na wayuu kepiakana Judá shia tü nüpünajüin talatapuʼukalü amaa nia. Ayatüshi nia sünain aʼatapajaa anainjatüin nakuwaʼipa, akatsaʼa naya, eʼrüshii wayumüin. Naʼatapajüin lotuinjatüin nakuwaʼipa, shiaka neʼe eein mojuu aaʼin». ⁸ ¡Aluʼutaʼaleeshiijaʼa na wainmakana epia, na kooʼomüinkana oumain, joyotuinnapa neʼe jia natuma pasanain sünain tü pueulokot! ⁹ Jee nüküjüin tamüin Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse, maluʼujeerüin tü miichikalüirua mayaapejeʼe miyoʼuyuuin sümaa anajüin maʼin shiairua. ¹⁰ Sünainjee poloosü yugada uuwa eejeerü wanee bato, sünainjee wanee homer eejeerü wanee efá. ¹¹ ¡Aluʼutaʼaleeshiijaʼa na atamaakana wattaʼa maalü sünain asawaa, na ojoʼololeekana kaʼlepa maʼin aikat, oolojoojeena sutuma tü yootshikat! ¹² Wanaa sümaa nekaain, eeinjatü kasa atalejünajatka, arpa, pandereta, flauta, otta müsia wiino; akatsaʼa tü kasa naainjakat Jeʼwaa nnojotsü neirakaain amüin jee nnojotsü neʼrüin tü kasa nukumajakat. ¹³ Püreeseena na suluʼukana tapueulose sutuma matüjüin naya, oukteena naya sutuma jamü jee wainmeerü wayuu müliaka sutuma wüinyaasü.

Tisienpüroʼu 12-18

KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT ISAÍAS 6-10

«Pütchi ekeraajaka nünain chi Mesiiakai»

(Isaías 9:1, 2). Akatsaʼa nnojoleerüin müin tü piyuushiikat maʼakaapuʼu müliain maʼin saaʼin wayuu sümaiwa. Maʼaka nnojotpuʼuin kojutüin atumaa tü nuumainkat Zabulón otta tü nuumainkat Neftalí. Akatsaʼa kojuteerüin mapa tü wopu alatakat süʼütpünaa tü palaakat, suluʼu tü mmakat Jordán otta Galilea eere na nnojoliikana judíoin. ² Na wayuu oʼunapuʼukana soʼu piyuushi, chuwatuuitpa napüleerua. Akaʼaya na kojopuʼukana aaʼu piyuushi, chuwatuuitpa joo naaʼu.

w11-S 15/8 süp. 10 püt. 13

Naʼatapajüin chi Mesiiakai

¹³ Aküjüinjachi nia pütchi suluʼu tü mmakat Galilea. Anuu nünüiki Isaías süchiki tü mmakat «Galilea eere na nnojoliikana judíoin», suluʼu tü nuumainkat Zabulón otta tü nuumainkat Neftalí: «Na wayuu oʼunapuʼukana soʼu piyuushi, chuwatuuitpa napüleerua. Akaʼaya na kojopuʼukana aaʼu piyuushi, chuwatuuitpa joo naaʼu» (Isa. 9:1, 2, TNM). ¿Jalajachi oʼttüin Jesuu sünain aküjaa pütchi? Chayaa suluʼu tü mmakat Galilea. Chajachi paala nia kepiain suluʼu tü mmakat Capernaum. Na chajanakana kepiain suluʼu tü nuumainkat Zabulón otta tü nuumainkat Neftalí, aküjüna amüinchii naya pütchi nutuma Jesuu (Mat. 4:12-16). Akaʼaya chaa Galilea, chajatü nüküjüin Jesuu tü pütchi kanüliakat Sermón del Monte, chajana nüneeküin na aluwataaushiikana otta chajatü naaʼinrüin tü palajatkat kasa pülasü. Süchikijee süsoʼiraain naaʼin, eeshi chajachire nia eeʼiyataain namüin maʼaka kiniento nikirajüin (Mat. 5:1–7:27; 28:16-20; Mar. 3:13, 14; Juan 2:8-11; 1 Cor. 15:6). Ekeraajüsü nünain Jesuu tü pütchi nümakat Isaías, nüküjüinjachin pütchi suluʼu «tü nuumainkat Zabulón otta Neftalí». Aküjapajaʼa nia pütchi suluʼu süpüshuaʼa tü mmakat Israel.

(Isaías 9:6). Jemeichipa wanee joʼuu, aapünüichipa wamüin wanee joʼuu; niainjachi aluwataaka. Atüjashi maʼin Achiawaa, Maleiwa Pülashi, Washi matüjüinkai ouktaa otta aluwataai eekai atuma jimataa aaʼin, müneechi nia.

(Isaías 9:7). Waneepieechi nia aluwataain otta waneepieerü nutuma tü jimataakalü aaʼin. Aluwataajeechi nia saaʼu niinase otta suluʼu nuluwataaya David. Aluwataajeechi süka tü lotookalü akuwaʼipaa süpüla kaʼikat süpüshuaʼa. Eejeerü tia süka keeʼireein maʼin shia naaʼin Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse.

ip-1-S süp. 132 püt. 28, 29

Eejeerü jimataa aaʼin nutuma wanee aluwataai

²⁸ Süntapa tü sükaliainjatkat nutuma Maleiwa, eejeerü jimataa aaʼin waneepia sainküin tü Mmakat nutuma Kürisüto. (Aluwataaushikana 1:7). «Waneepieechi nia aluwataain otta waneepieerü nutuma tü jimataakalü aaʼin. Aluwataajeechi nia saaʼu niinase otta suluʼu nuluwataaya David. Aluwataajeechi süka tü lotookalü akuwaʼipaa süpüla kaʼikat süpüshuaʼa» (Isaías 9:71, TNM). Nuluwataapa Jesuu, nnojoleechi eʼrüin wayumüin sünain aluwatawaa. Nnojoleena napüleeruain aaʼin na wayuukana otta nnojoleena müliain naya nutuma. Süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrüinjatkat, loteerü sukuwaʼipa nutuma. ¡Anashanteerü maʼin sukuwaʼipa nuluwataaya!

²⁹ Sükajee anashaatain maʼin tü kasa sünainpünaakat nünülia Jesuu, anashaatasü nutuma Isaías sajaʼttia tü pütchikat, anuu nünüiki: «Eejeerü tia süka keeʼireein maʼin shia naaʼin Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse» (Isaías 9:72, TNM). Tü kasa naaʼinrakat Jeʼwaa, nnojotsü naaʼinrüin mojusheeka, naaʼinrüin süka keeʼireein maʼin shia naaʼin. Watüjaa aaʼu nikeraajeerüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü nümakat wamüin. Na wayuu keeʼireekana aaʼin jimatüin naaʼin waneepia, aʼyataashii naya nümüin Jeʼwaa süka süpüshuaʼa naaʼin. Chi wayuu eekai niʼyataain nümüin Maleiwa, naaʼinrüinjatü tü kasa anasükat maʼaka naaʼin Jeʼwaa otta Jesuu, chi eejeechikai atuma jimataa aaʼin (Tito 2:14).

Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat

(Isaías 7:3, 4). Nümakalaka Jeʼwaa nümüin Isaías: «Puʼuna maa, püntiraaiwa nümaa Acaz, pümaa Sear-jasub, chi püchonkai, chaa sajaʼttiamüin süpüna tü wüinkat, chaa suluʼu tü wopu chainjatkat eere tü ashijaaleekat. ⁴ Otta maa nümüin: ‹Paaʼinmaja pukuwaʼipa otta nnojo püshapajaain aaʼin. Nnojo mmoluin pia, nnojo matchin paaʼin sutuma suusain tü siki kaitakat. Nnojo mmoluin pia seema naashiyein Rezín, saashiyein Siria nümaa nüchon Remalías.

w06-S 1/12 süp. 9 püt. 3

Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karalouktakat Isaías (shiʼipa 1)

Susouktaka eʼipajee tü Wiwüliakat:

7:3, 4. ¿Jamüshi nnojoika nuuʼulaain Jeʼwaa ouktüin Acaz, chi aluwataai mojulaashikai? Chi aluwataakai saaʼu Siria nümaa chi aluwataakai saaʼu Israel, nachajaain sukuwaʼipa süpüla noʼutüin naaʼin Acaz, chi aluwataakai saaʼu Judá. Nieeshi aluwataaka natuma wanee nüchon Tabeel, nnojoikai nuuʼuliwoʼuin David. Makalaka nuʼtteʼerüin Jeʼwaa Acaz süpüla ayatüin na nuuʼuliwoʼukana David niweetüinjachika anainjee Jesuu, «chi aluwataai eekai atuma jimataa aaʼin» (Isaías 9:6, TNM).

(Isaías 8:1-4). Anuu nünüiki Jeʼwaa tamüin: «Paapaa wanee taapüla miyoʼu jee püshaja sünain tü pütchi makat: ‹Maher-salal-has-baz›. ² Anasü tashajüle shia nuʼupala Urías, chi sacerdootekai nümaa Zacarías, chi nüchonkai Jeberekías». ³ Tarütkaakalaka sünainmüin wanee wayuu nünüikimaajatü Maleiwa, jee ipuwotkalaka shia, jemeyutkalaka shia mapa nümaa wanee joʼuu. «Müinjatü nünülia chi joʼuukai Maher-salal-has-baz, nümakalaka Jeʼwaa tamüin, ⁴ süpülapünaa nüinküin nümüin chi joʼuukai mayaa: ‹¡Taataa!›, jee: ‹¡Maamaa!›, nülüʼüjeerü chi aluwataaikai Asiria suwashirüin Damasco otta tü kasa asütünakat suulia Samaria».

ip-1-S süp. 111, 112 püt. 23, 24

Neʼitaain naaʼin nünain Jeʼwaa suʼunnaa müliaa

Ekeraajüin tü aküjünakat paala

²³ Nüküjüin Isaías süchiki tü alatajatkat. Na siiriokana otta na israeliitakana chajana sünain outkajaa Jerusalén wanaa sümaa nümüin Isaías: «Anuu nünüiki Jeʼwaa tamüin: «Paapaa wanee taapüla miyoʼu jee püshaja sünain tü pütchi makat: ‹Maher-salal-has-baz›. Anasü tashajüle shia nuʼupala Urías, chi sacerdootekai nümaa Zacarías, chi nüchonkai Jeberekías» (Isaías 8:1, 2). Tü anülieekat Maher-salal-has-baz «¡Püntamaata püsütaiwan! Antamaatüshi nia sünain asütaa», maluʼulu tia. Nuunejirüin Isaías piamashii wayuu ashajünajanakana oʼupala tü pütchikat sünain tü taapülakat, tia süpülajatü sütüjaanüin aaʼu shiimain tü ashajünakat. Apansaajüneerü tia pütchikat süka wanee kasaʼaya.

²⁴ Anuu nünüiki Isaías: «Tarütkaakalaka sünainmüin wanee wayuu nünüikimaajatü Maleiwa, jee ipuwotkalaka shia, jemeyutkalaka shia mapa nümaa wanee joʼuu. «Müinjatü nünülia chi joʼuukai Maher-salal-has-baz, nümakalaka Jeʼwaa tamüin, süpülapünaa nüinküin nümüin chi joʼuukai mayaa: ‹¡Taataa!›, jee: ‹Maamaa!›, nülüʼüjeerü chi aluwataaikai Asiria suwashirüin Damasco otta tü kasa asütünakat suulia Samaria» (Isaías 8:3, 4). Tü taapüla miyoʼukat otta chi joʼuukai, shiyaawase süshutajatüin Asiria aaʼu tü pueuloirua müliaka atuma Judá: Siria otta Israel. ¿Joujainjatü tia? Süpülapünaa nüinküin nümüin chi joʼuukai mayaa: «Taataa» otta «Maamaa». Süka shikeraajüin tü aküjünakat paala, neʼitaakajasaʼa maʼin naaʼin na wayuukana nünain Jeʼwaa. Eekajasaʼa wayuu eekai nemeeʼerainpalain Isaías namaa na nüchonniikana. Jaʼitasü müinya shia, ekeraajüsia neʼe waneepia tü pütchi nüküjakat Isaías (2 Reyes 17:1-6).

Wetsiikulo aashajeʼennajatka

(Isaías 7:1-17). Soʼu nükalioʼu Acaz chi nüchonkai Jotán chi nüchonkai Uzías, chi aluwataaikai saaʼu Judá, Rezín chi aluwataaikai saaʼu Siria otta Péqah chi nüchonkai Remalías, chi aluwataaikai saaʼu Israel, oʼunüshii sünainmüin Jerusalén süpüla ashutaa saaʼu, nnojoipejeʼe nia atkaain sümaa. ² Süküjünaka wanee pütchi suluʼu nipia David sünain maa: «Na asiriokana namainnapa nusurulaatse Efraín». Mmotkalaka maʼin naaʼin Acaz sümaa tü nupueulosekat, müshii aka saaʼin wunuʼulia yalejewaain makat sutuma jouktai. ³ Nümakalaka Jeʼwaa nümüin Isaías: «Puʼuna maa, püntiraaiwa nümaa Acaz, pümaa Sear-jasub, chi püchonkai, chaa sajaʼttiamüin süpüna tü wüinkat, chaa suluʼu tü wopu chainjatkat eere tü ashijaaleekat. ⁴ Otta maa nümüin: ‹Paaʼinmaja pukuwaʼipa otta nnojo püshapajaain aaʼin. Nnojo mmoluin pia, nnojo matchin paaʼin sutuma suusain tü siki kaitakat. Nnojo mmoluin pia seema naashiyein Rezín, saashiyein Siria nümaa nüchon Remalías, ⁵ mojusü maʼin sünüiki Siria jümüin, nümaa Efraín chi nüchonkai Remalías, sünain maa: ⁶ «Anashii washutüle saaʼu Judá süpüla wajaʼttirüin shia otta weitajeerü shia wakaaluʼu, nieechika weʼitaain sünain aluwatawaa chi nüchonkai Tabeel». ⁷ »› Anuu nünüiki Jeʼwaa, chi aluwataakai saaʼu kasa süpüshuaʼa: nnojoleena naya ashutüin. ⁸ Shia aluwataaka Damasco saaʼu Siria, tü aluwataaka saaʼu Damasco shia Rezín; soʼutpünaa 65 juya, ajaʼttinneerü nupueulose Efraín sümaa nnojoleerüin shia pueuloin süchikuaʼa. ⁹ Tü aluwataakat saaʼu nupueulose Efraín shia Samaria otta chi aluwataakai saaʼu Samaria nia chi nüchonkai Remalías. Müleka kanourale maʼin jia, shiimain maʼin kakalieenain maʼin jia»›». ¹⁰ Ayatshijaʼa Jeʼwaa sünain ashajawaa nümaa Acaz, sünain maa: ¹¹ «Püchunta nümüin chi pümaleiwasekai Jeʼwaa naainjai wanee kasa pülasü püpüleerua, puchunta nümüin niʼraajirai pia jalamüin süntüin tü Seolkat sümaa jalamüin maʼin süntüin tü kasairua chakat iipünaa». ¹² Nümakalaka Acaz nümüin Jeʼwaa: «Nnojoleechi taya achuntüin wanee kasa nümüin Jeʼwaa, nnojoleerü tooʼulaküin naaʼin sünain aainjaa wanee kasa pülasü». ¹³ Nümakalaka sümüin tü nupueulosekat: «Jaapaja jiakana yaakana suluʼu nipia David. Nnojotsü kasajatüin jümüin mapüsain na tooloyuukana jutuma, ¿jamakaʼa mapüsainjachika joo chi Tamaleiwasekai jutuma? ¹⁴ Niiʼiyateerü Jeʼwaa jümüin tü nüpülainkat: ¡Jiirakaa sümüin! Ipuoleerü tü majayütkat, shiimain kachoinjatüin shia, shiʼitaajeerü Emmanuel nünülia chi süchonkai sutuma. ¹⁵ Ekeechi Mantequilla sümaa mapa, süpüla nütüjainjachin ayaawataa saaʼu tü kasa mojusükat jee tü kasa anasükat. ¹⁶ Süpülapünaa niyaawatüin saaʼu chi jintüikai sünain tü kasa nüneeküinjatkat, ajaʼttinneerü naluwataaya na piamakana aluwataalii, na mmotkana atuma na wayuukana. ¹⁷ Nüntireechi Jeʼwaa pümüin, sümüin nüpüshi chi püshikai otta sümüin tü pupueulosekat chi aluwataakai saaʼu Asiria, keemeerü maʼin tia kaʼikat, meerü aka saaʼin tü antakat nükalioʼu Efraín wanaa sümaa nükatalaain suulia Judá.

Tisienpüroʼu 19-25

KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT ISAÍAS 11-16

«Eʼraajüneechi maʼin Jeʼwaa sainküin Mmaka süpüshuaʼa»

(Isaías 11:3-5). Talateerü naaʼin sükajee mmoluwaain nia neema Jeʼwaa, nnojoleerü süsalain saainjala wayuu nutuma sünainjee tü kasa niʼrakat jee nnojoleerü nüchiaain wayuu sünainjee tü pütchi naapakat yalapünaa. ⁴ Loteerü nutuma sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrajatkat wanaa sümaa süsalain nutuma naainjala na maʼletsekana, otta loteerü nutuma sukuwaʼipa nachiaaya na wayuu anamiakana saaʼu tü mmakat. Meerü niʼyaatakai saaʼin tü mmakat sükajee tü pütchi nümakat; nuʼuteechi aaʼin chi mojulaashikai sükajee tü nünüikikat. ⁵ Meerü aka saaʼin wanee nüsiʼirain tü lotookalü akuwaʼipaa otta meerü aka saaʼin wanee kuluulu nüseʼeruʼupünaa lotuin nutuma sukuwaʼipa wanee kasa.

ip-1-S 160, 161 püt. 9-11

Nuluwataapa chi Mesiiakai, oʼttaajeena otta talateerü naaʼin na wayuukana

Loteerü nukuwaʼipa chi aluwataainjachikai otta nümüliajeerü saaʼin wayuu

⁹ Anuu süpüshi tü nukuwaʼipakat chi Mesiiakai naashin Isaías: «Nnojoleerü süsalain saainjala wayuu nutuma sünainjee tü kasa niʼrakat jee nnojoleerü nüchiaain wayuu sünainjee tü pütchi naapakat yalapünaa» (Isaías 11:32, TNM). Puunejinnüle süpüla pusouktüin saaʼu paainjala laülaapialuʼu, aneerü paaʼin müle nukuwaʼipa chi laülaashi asakitkai pia maʼaka saaʼin tü sümakat tia wetsiikulokot, ¿aashimüin? Laülaapa saaʼu wayuu süpüshuaʼa chi Mesiiakai, nnojoleerü süsalain saainjala wayuu nutuma sünainjee wanee alawaa, sukuwaʼipa wanee pütchi, perulaa jee shiale wanee washirüü. Nütüjaa aaʼu wanee kasa müleka alawaale shia, nnojotsü shiain jülüjain naaʼin tü niʼrakat, shia jülüjaka naaʼin tü suluʼukat naaʼin wanee wayuu (1 Pedro 3:4, TNM). Anasü maʼin süpüla nashatüin nukuwaʼipa Jesuu na laülaashiikana napüleerua na wawalayuukana (1 Corinto 6:1-4).

¹⁰ ¿Kaseerü naainjaka chi Mesiiakai süsalapa saainjala wayuu nutuma? Anuu nünüiki Isaías: «Loteerü nutuma sukuwaʼipa tü kasa naaʼinrajatkat wanaa sümaa süsalain nutuma naainjala na maʼletsekana, otta loteerü nutuma sukuwaʼipa nachiaaya na wayuu anamiakana saaʼu tü mmakat. Meerü niʼyaatakai saaʼin tü mmakat sükajee tü pütchi nümakat; nuʼuteechi aaʼin chi mojulaashikai sükajee tü nünüikikat. Meerü aka saaʼin wanee nüsiʼirain tü lotookalü akuwaʼipaa otta wanee kuluulu nüseʼeruʼupünaa lotuin sukuwaʼipa wanee kasa nutuma» (Isaías 11:4, 5, TNM).

¹¹ Nüchiaain Jesuu na nikirajüinkana süka wanee kasa anainjatka atuma nakuwaʼipa: anasü maʼin süpüla nashatüin na laülaashiikana akuwaʼipaakat tia. Na wayuu mojulaashiikana, aijeerü nachiaaya nutuma Jesuu. Nüntirapa nüʼürüla Maleiwa saaʼumüin tü mmakat, meerü niʼyaatakai aaʼin Jesuu tü mmakat sükajee tü pütchi nümakat, nuʼuteena aaʼin napüshuaʼa na mojulaashiikana (Salmo 2:9; anasü paashajeʼerüle Alateetkat Mapeena 19:15). Nnojoleena apütaain na mojulaashiikana süpüla namojujüin nakuwaʼipa na wayuukana (Salmo 37:10, 11). Aneerü maʼin sukuwaʼipa nuluwataaya Jesuu süka meerüin aka saaʼin wanee nüsiʼirain tü lotookalü akuwaʼipaa otta wanee meerü aka saaʼin kuluulu nüseʼeruʼupünaa lotuin nutuma sukuwaʼipa wanee kasa (Salmo 45:3-7).

(Isaías 11:6-8). Otta chi walitkai nümaajeechi chi anneetchonkai, chi leopardokai nümaajeechi chi kaaʼulachonkai, chi paaʼachonkai, chi wasashichonkai otta chi mürüt epijuushikai kottiraajeena; nieechi arüleejaka wanee jintüichon. ⁷ Otta tü paaʼakat sümaajeerü tü jeesükat; kottiraajeena na süchonniikana. Ekeechi alama chi wasashikai maʼaka naaʼin wanee paaʼa toolo. ⁸ Chi joʼuu atujaayüikai, ashaitteechi soʼuluʼu shipia wanee wüi cobra münüsü otta chi joʼuu apütüichikai, niʼitaajeerü najapü soʼuluʼu shipia wanee wüi ouktasiroʼu.

w12-S 15/9 süp. 9, 10 püt. 8, 9

Eejeerü jimataa aaʼin soʼu miit juya... ¡soʼu wainma juya!

⁸ ¿Shiimainchejeʼe anamieerüin otta maüseerüin sümüin wayuu mürüt jashichi? Eeshii wayuu eekai nnojoluin watteein noulia namüʼlüin maʼaka saaʼin erü, muusa otta waneeirua mürüt. ¿Jama tü mürüt eekai jashichin? Anuu wanee pütchi süchiki tia: «Naashin na científico ekirajaakana süchiki sukuwaʼipa mürüt jashichi, eesü süpüla talatüin naaʼin, mojuin naaʼin jee jashichin naya». Eepuʼushii weʼrüin mmoluin naya, jashichin wanaa sümaa jamajeein naya atumaa. ¿Eeshiiche süpüla anamiain maʼin naya sümüin wayuu? Anuu sooʼomüin pütchi süchiki tia: «Jimaʼaitpa wanee mürüt, jaʼyasü maʼin nanain tü nakuwaʼipakat: anamiain maʼin naya sümüin wayuu».

⁹ Nnojotsü süpüla ponuinjatüin waaʼin tü sümakat tü Wiwüliakat, maüsüinjatüin tü mürütkalüirua sümüin wayuu (paashajeʼera Isaías 11:6-9 otta 65:25). ¿Jamüsü müinjatka nakuwaʼipa? Soto waaʼin tü nümakat Jeʼwaa nümüin Noé sümaa nüpüshi wanaa sümaa nojuʼitüin suluʼujee tü anuakat, anuu nünüiki: «Mmoleerü süpüshuaʼa tü mürütkalüirua jeema». Süka mmoluinjatüin tü mürütkalüirua neema na wayuukana, sükaaliinjeena naya tia süpüla nnojoliinjanain jamajüin naya (Gén. 9:2, 3, TNM). Süpüla shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa, maüseerü nutuma süpüshuaʼa tü mürütkalüirua, nnojoleena naya mmoluin (Os. 2:18). ¡Anashaateerü kepiaa yaa saaʼu tü Mmakat shikeraajapa tia!

(Isaías 11:9). Nnojoleerü jamajüin wayuu natuma saaʼu süpüshuaʼa tü taʼuuchisekat; süka jamüin, niʼraajüneechin maʼin Jeʼwaa sainküin mmakat süpüshuaʼa maʼaka piratüin maʼin wüin tü palaakat.

Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat

(Isaías 11:1). Sünainjee shikii nuurala Jesé, aʼwüireerü wanee sütünachon, sünainjee tü nuuralakat, kachonjeerü.

(Isaías 11:10). Soʼu kaʼikat tia, eeʼiyataajeerü nuurala Jesé shiyaawase namüin na wayuukana; achajaaneechi nia sutuma tü wayuukalüirua otta kojuteerü sümüin wayuu eere neemeraain.

w06-S 1/12 süp. 9 püt. 6

Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karalouktakat Isaías

11:1, 10. ¿Sütünachon nuurala Jesé» jee «nuurala Jesé», ¿jamüshi nümünaka Jesukürisüto? (Roma 15:12). «Sütünachon nuurala Jesé», münüshi Jesuu süka nuuʼuliwoʼuin nia David, chi nüchonkai Jesé (Mateo 1:1-6; Lucas 3:23-32). Mapa, laülaashi Jesuu naaʼu na nuuʼuliwoʼukana süka naapüin Maleiwa nümüin aluwatawaa, pülaa otta laülawaa. Niaichipa aapaka kataa oʼuu sümüin wayuu süpüshuaʼa (Isa 9:6). Müshijeseʼe «nuurala Jesé» nümünüin.

(Isaías 13:17). Tashüküleena na meedokana nooʼomüin, na nnojoliikana kasajanain amüin tü pülaatakat otta na nnojoliikana talatüin aaʼin sümaa tü oorokot.

w06-S 1/12 süp. 10 püt. 9

Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karalouktakat Isaías (shiʼipa 1)

Susouktaka eʼipajee tü Wiwüliakat:

13:17. Nnojotsü kasajatüin namüin tü pülaatakat otta nnojotsü talatüin naaʼin sümaa tü oorokot, ¿jamüshii namünaka na meedokana? Kojutüleesia maʼin namüin na meedokana otta na persakana nakanajüle wanee atkawaa suulialeʼeya tü pülaatakat sümaa tü oorokot. Jamüshijaʼa Ciro, nüleʼejirüin süchikuaʼa süpüshuaʼa tü iita oorokot otta aa tü pülaata nülüʼüjakat Nabucodonosor suluʼujee tü aʼwaajüleekat Jeʼwaa.

Wetsiikulo aashajeʼennajatka

(Isaías 13:17–14:8). «Tashüküleena na meedokana nooʼomüin, na nnojoliikana kasajanain amüin tü pülaatakat otta na nnojoliikana talatüin aaʼin sümaa tü oorokot. ¹⁸ Oʼutüneena aaʼin na jimaʼaliikana natuma na Meedokana süka tü jatü namaʼanakat. Noʼuteerü aaʼin wayuu eekai ipuoluin, noʼuteena aaʼin na süchonniikana. ¹⁹ Tü Babilonia miyoʼusükat saʼakajee tü aluwataayakalüirua, anakat maʼin shiyolojo, kojutükat maʼin namüin na caldeokana, meerü sukuwaʼipa nutuma Maleiwa maʼaka saaʼin sukuwaʼipa Sodoma sümaa Gomorra. ²⁰ Müiria nnojoluin kepiain wayuu suluʼu süpüla kaʼika süpüshuaʼa. Nnojoleechi akumajüin nipia chi árabekai chayaa otta yala, nnojoleerü neemereʼerüin naʼanneetse na arüleejüliikana. ²¹ Shieerü neʼe yalaka tü wüchii kepiakat isashiipaʼa, Monkulunseerü eeka neʼe suluʼu tü miichikat. Shieerü kepiaka yala tü wüchii kanüliakat avestruz otta shieerü neʼe wonnataka yala tü kaaʼula simaluunakat. ²² Shieerü neʼe aapünaka shiiʼira mürüt suluʼu tü miichi aaʼinmajüleekat otta shieerü neʼe eeka erü simoluuna suluʼu tü miichi anapuʼukat maʼin sümaiwa. Alüʼütsü maʼin sükalia, nnojoleerü kamaʼain shia». 14 Amülialaajeerü naaʼin Jeʼwaa naalin Jacob otta nüneekeerü süchikuaʼa tü pueulokot Israel; niʼitaajeena suluʼu noumain, namaajeena na wayuu naatakana oumain otta namaajeena na nüpüshikana Jacob. ² Eikkajaaneena naya noumainpaʼamüin natuma waneeinnua wayuu, nümüinjeena na israeliitakana otta achepchieejeena naya suluʼu nuumain Jeʼwaa; nataaʼüleena na ataaʼülakana paala naya otta aluwataajeena naaʼu aʼyateʼerapuʼukana naya. ³ Shiasaʼa peemeraapa nutuma Jeʼwaa suulia müliaa jee shapawaa aaʼin otta suulia achepchieein pia, ⁴ meerü pünüiki nooʼomüin chi aluwataakai saaʼu Babilonia: «¡Amüloulitchipa chi aʼyateʼerakai maʼin wayuu, ajaʼlajaaitpa tü müliaakat! ⁵ Nüshateʼerüin Jeʼwaa tü waraarat namaʼanakat na mojulaashiikana, tü waraarat namaʼanakat na aluwataashiikana, ⁶ chi aʼyaajapuʼukai na wayuukana sümaa emetuluin maʼin nalioʼu nutuma, chi aluwataapuʼukai saaʼu tü pueulokalüirua sümaa üttüin maʼin naaʼin otta müliain maʼin naya nutuma. ⁷ Eeitpa jimataa aaʼin süinküin mmakat süpüshuaʼa, nnojoluitpa eein atkawaa, talatüitpa maʼin saaʼin tü wayuukalüirua. ⁸ Akaʼaya tü wunuʼuliakat enebro, cedro talatüshii maʼin naya sutuma tia, müshii naya: ‹Süchikijee amülouilin pia, nnojolitchipa antüin wanainmüin wanee asukai siki›.

Tisienpüroʼu 26-Eneeroʼu 1

KOROLO KOJUTÜSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT ISAÍAS 17-23

«Mojuteechi wanee wayuu mojule sukuwaʼipa nutuma tü laülawaa eʼitaanakat najapuluʼu»

(Isaías 22:15, 16). Anuu tü nümakat chi Miyoʼushikai saaʼu kasakat süpüshuaʼa, Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse: «Puʼuna chaa eemüin Sebná, chi aaʼinmajüikai piichi, püma nümüin: ¹⁶ ‹¿Kasa keeʼireeka paaʼin yaʼayaa, ¿jarai püchajaaka achiki yaʼayaa, pukumajaka wanee woowira yaʼayaa?›. Nukumajüin wanee woowira nüpüla chaa iipünaa saaʼu tü ipakat.

ip-1-S süp. 238, 239 püt. 16, 17

Watüjaka nünainjee wanee eʼrüi wayumüin

Wanee aaʼinmajüi eʼrüi wayumüin

¹⁶ Nüküjüin joo Isaías wanee pütchi nümüinjatü wanee wayuu eʼrüi wayumüin, nnojotsü sümüin wanee pueulo, müshi nia: «Anuu tü nümakat chi Miyoʼushikai saaʼu kasakat süpüshuaʼa, Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse: «Puʼuna chaa eemüin Sebná, chi aaʼinmajüikai piichi, püma nümüin: ¿Kasa keeʼireeka paaʼin yaʼayaa, ¿jarai püchajaaka achiki yaʼayaa, pukumajaka wanee woowira yaʼayaa?›. Nukumajüin wanee woowira nüpüla chaa iipünaa saaʼu tü ipakat» (Isaías 22:15, 16, TNM).

¹⁷ Eeshijaʼa niale Sebná chi aaʼinmajüikai nipia chi aluwataaikai Ezequías. Kojutüsü maʼin tü aʼyatawaa aapünakat nümüin. Nia niʼipajachikai chi aluwataaikai, müsüjeseʼe anainjatüin maʼin nutuma sukuwaʼipa tü niʼyataainkat (1 Corinto 4:2). Mayaapejeʼe shiainjatüin jülüjain naaʼin tü choʼujaakat namüin na wayuukana, shia neʼe jülüjaka naaʼin kojutüinjachin nia atumawaa. Nukumajüin wanee woowira anashaatasü maʼin iipünaa saaʼu wanee ipa, wanaawasü sümaa tü nümaʼanakat chi aluwataaikai. Niʼrüin nia Jeʼwaa, nuluwataaka Isaías süpüla müinjatüin nünüiki nümüin chi aaʼinmajüi eʼrüikai wayumüin: «¡Jülüja paaʼin! Nujuteerü püchiki Jeʼwaa wünapümüin, piakai, emetuleechi pia nutuma. Nijittaajeechi pia emetulu, nujuteechika pia maʼaka sujutünüin wanee pelota suluʼu wanee ashaittülee. Oukteechi pia yala, ojutüneerü yala tü kemion puʼwaataaka maʼin aluʼu, japüjeechi maʼin chi pülaamainkai sutuma tia. Tojuteechi pia suulia tü piʼyataainkat otta aikkalaajeechi wanee püchikumüin» (Isaías 22:17-19). Süka shiain jülüjain naaʼin Sebná tü nukuwaʼipakat nümüiwaʼa, nnojoleerü akumajünüin nüpüla wanee woowira chaa Jerusalén, ojutüneechi nia wattamüin süpüla ouktüin nia chayaa, meechi nia maʼaka sujutünüin wattamüin wanee peloota. Pütchikat tüü napülajatü na laülaashiikana süpüleerua nupueulose Maleiwa. Chi eekai niʼrüin wayumüin, asütüneerü nuulia tü aʼyatawaa aapünakat nümüin, nujuteechi Jeʼwaa nia.

(Isaías 22:17-22). ‹¡Jülüja paaʼin! Nujuteerü püchiki Jeʼwaa wünapümüin, piakai, emetuleechi pia nutuma. ¹⁸ Nijittaajeechi pia emetulu, nujuteechika pia maʼaka sujutünüin wanee pelota suluʼu wanee ashaittülee. Oukteechi pia yala, ojutüneerü yala tü kemion puʼwaataaka maʼin aluʼu, japüijeechi maʼin chi pülaamainkai sutuma tia. ¹⁹ Tojuteechi pia suulia tü piʼyataainkat otta aikkalaajeechi wanee püchikumüin. ²⁰ »› Soʼu kaʼikat tia tounejeechi Eliaquim, chi aʼyataaikai tamüin, chi nüchonkai Hilquías. ²¹ Taʼateerü nünain tü püsheʼinkat otta teʼitaajeerü nüseʼeruʼupünaa tü kuluulu püseʼeruʼupünaakat. Teʼitaajeerü najapuluʼu tü piʼyataakalü anain paala; meechi nia maʼaka naaʼin nashi na kepiakana kepiakana Jerusalén otta Judá. ²² Taapeerü najapuluʼu tü shiyaaweinkat nipia David. Nieechi ojutalaka, nnojoleerü jaralüin asülüjaain, nieechi asülüjaaka, nnojoleerü jaralüin ojutalüin.

ip-1-S süp. 239, 240 püt. 17, 18

Watüjaka nünainjee wanee eʼrüi wayumüin

¹⁷ Eeshijaʼa niale Sebná chi aaʼinmajüikai nipia chi aluwataaikai Ezequías. Kojutüsü maʼin tü aʼyatawaa aapünakat nümüin. Nia niʼipajachikai chi aluwataaikai, müsüjeseʼe anainjatüin maʼin nutuma sukuwaʼipa tü niʼyataainkat (1 Corinto 4:2). Mayaapejeʼe shiainjatüin jülüjain naaʼin tü choʼujaakat namüin na wayuukana, shia neʼe jülüjaka naaʼin kojutüinjachin nia atumawaa. Nukumajüin wanee woowira anashaatasü maʼin iipünaa saaʼu wanee ipa, wanaawasü sümaa tü nümaʼanakat chi aluwataaikai. Niʼrüin nia Jeʼwaa, nuluwataaka Isaías süpüla müinjatüin nünüiki nümüin chi aaʼinmajüi eʼrüikai wayumüin: «¡Jülüja paaʼin! Nujuteerü püchiki Jeʼwaa wünapümüin, piakai, emetuleechi pia nutuma. Nijittaajeechi pia emetulu, nujuteechika pia maʼaka sujutünüin wanee pelota suluʼu wanee ashaittülee. Oukteechi pia yala, ojutüneerü yala tü kemion puʼwaataaka maʼin aluʼu, japüijeechi maʼin chi pülaamainkai sutuma tia. Tojuteechi pia suulia tü piʼyataainkat otta aikkalaajeechi wanee püchikumüin» (Isaías 22:17-19). Süka shiain jülüjain naaʼin Sebná tü nukuwaʼipakat nümüiwaʼa, nnojoleerü akumajünüin nüpüla wanee woowira chaa Jerusalén, ojutüneechi nia wattamüin süpüla ouktüin nia chayaa, meechi nia maʼaka sujutünüin wattamüin wanee peloota. Pütchikat tüü napülajatü na laülaashiikana süpüleerua nupueulose Maleiwa. Chi eekai niʼrüin wayumüin, asütüneerü nuulia tü aʼyatawaa aapünakat nümüin, nujuteechi Jeʼwaa nia.

¹⁸ ¿Kasa alatajatka nümüin Sebná süpüla nujutünüin suulia niʼyataain? Anuu nünüiki Jeʼwaa nükajee Isaías: «Soʼu kaʼikat tia tounejeechi Eliaquim, chi aʼyataaikai tamüin, chi nüchonkai Hilquías. Taʼateerü nünain tü püsheʼinkat otta teʼitaajeerü nüseʼeruʼupünaa tü kuluulu püseʼeruʼupünaakat. Teʼitaajeerü najapuluʼu tü piʼyataakalü anain paala; meechi nia maʼaka naaʼin nashi na kepiakana kepiakana Jerusalén otta Judá. Taapeerü najapuluʼu tü shiyaaweinkat nipia David. Nieechi ojutalaka, nnojoleerü jaralüin asülüjaain, nieechi asülüjaaka, nnojoleerü jaralüin ojutalüin» (Isaías 22:20-22). Niainjachi Eliaquim nüchikumüinka Sebná otta aapünajatü nümüin tü nüsheʼinkat wanee aaʼinmajüi otta müsia tü shiyaaweinkat nipia David. Tü pütchi yaawe münakat suluʼu tü Wiwüliakat shiyaawase nuluwataaya wanee wayuu (anasü paashajeʼerüle Mateo 16:19). Sümaiwa paala, chi niʼipajachikai chi aluwataaikai, aapünüsü nümüin shiyaawein tü piichikat süpüla jülüjainjatüin naaʼin natunküle nüpüshi chi aluwataaikai otta nüneeküinjana na aʼyataainjanakana nümüin chi aluwataaikai (anasü paashajeʼerüle Alateetkat Mapeena 3:7, 8). Kojutüsü maʼin tü aʼyatawaa aapünakat nümüin wanee aaʼinmajüi otta aʼatapünüsü anainjatüin maʼin nutuma sukuwaʼipa tü niʼyataainkat (Lucas 12:48). Jaʼitashi tütüin maʼin Sebná sünain niʼyataain, eeʼiratünajachi nutuma Jeʼwaa süka niʼrülin wayumüin.

(Isaías 22:23-25). Meechi nia tatuma maʼaka saaʼin wanee külaawa achituushi sünain süsepü piichi, meechi nia maʼaka saaʼin wanee einasee aluwataaya suluʼu nipia chi nüshikai. ²⁴ Nieechi palajanaka süpüleerua nüpüshi, na nuuʼuliwoʼukana, na nüpüshikana maʼin, süpüshuaʼa tü iita joʼuucheinkat, tü iita asiaka wüin otta tü jaara miyoʼuyuukat. ²⁵ »›Soʼu kaʼikat tia, shia nünüiki Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse. Tü külaawa achituushi ichekat maʼin, ayuʼnneerü, ashottüneerü otta ojutuujeerü, otta tü kasa yalajatkat kachetüin sünain, ajaʼttinneerü, süka jamüin, nüküjalain shia Jeʼwaa›».

w07-S 15/1 süp. 8 püt. 6

Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karalouktakat Isaías (shiʼipa 2)

Susouktaka eʼipajee tü Wiwüliakat:

36:2, 3, 22. Mayaapejeʼe süsütünüin nuulia Sebná aaʼinmajaa nuwashirüin chi aluwataashikai, aneekünüshi nia süpüla nüsecretariosein chi niiʼirakakai sünain aaʼinmajaa (Isaías 22:15, 19). Nnojoliinnapale waʼyataain nümüin Jeʼwaa sünain wanee kasa aneekünaka apüla waya, ayatajana waya sünain aʼyatawaa nümüin sünain wanee kasa eekai wanaapünaain sümaa wakuwaʼipa.

ip-1-S süp. 240, 241 püt. 19, 20

Watüjaka nünainjee wanee eʼrüi wayumüin

Piamasü külaawa

¹⁹ Süchikijee tia, nüküjüin Jeʼwaa tü naaʼinrüinjatkat süpüla saapünüin nümüin Eliaquim tü aʼyatawaa nümaʼanajatkat Sebná, anuu nünüiki: «Meechi nia tatuma [nümüin Eliaquim] maʼaka saaʼin wanee külaawa achituushi sünain süsepü piichi, meechi nia maʼaka saaʼin wanee einasee aluwataaya suluʼu nipia chi nüshikai. Nieechi palajanaka süpüleerua nüpüshi, na nuuʼuliwoʼukana, na nüpüshikana maʼin, süpüshuaʼa tü iita joʼuucheinkat, tü iita asiakat wüin otta tü jaara miyoʼuyuukat. Soʼu kaʼikat tia, shia nünüiki Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse. Tü külaawa [nia Sebná] achituushi ichekat maʼin, ayuʼnneerü, ashottüneerü otta ojutuujeerü, otta tü kasa yalajatkat kachetüin sünain, ajaʼttinneerü, süka jamüin, nüküjalain shia Jeʼwaa». (Isaías 22:23-25, TNM).

²⁰ Tü külaawa aküjünakat achiki palajana sünain tü wetsiikulokalüirua nia Eliaquim, müinjachi «nia maʼaka saaʼin wanee einasee aluwataaya» suluʼu nipia chi nüshikai, Hilquías. Nnojoleechi müin aka naaʼin Sebná, yarüttaka atuma nipia otta nünülia chi nüshikai. Nieechi palajanaka süpüleerua tü iitakat, tia maluʼulu nükaaliinjainjanain na waneeinnua aʼyataashiikana nümüin chi aluwataaikai, (2 Timoteo 2:20, 21). Tü chiiruaajatkat külaawa aashajaanaka achiki nia Sebná. Müshi ichekai naaʼin, akatsaʼa niyuʼnneechin, meeria nakuwaʼipa na achuntakana kaaliinwaa nümüin.

Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat

(Isaías 21:1). Anuu wanee pütchi sümüinjatü tü isashiipaʼa süʼütpaʼakat palaa: Eesü wanee kasa müsü aka saaʼin jouktai sejetü uuchijee, sejetü isashiipaʼajee, suluʼujee wanee mma keemasü maʼin.

w06-S 1/12 süp. 11 püt. 2

Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karalouktakat Isaías (shiʼipa 1)

21:1. ¿Jarat tü mma «isashiipaʼa süʼütpaʼasü palaa» münakat? ¿Jamüsü makaʼa pütchi süchiki? Shia Babilonia, mayaainjeʼe wattain tü palaakat suulia. Münüsü shia süka süsetüin juyawai tü süchikat Éufrates otta Tigris.

(Isaías 23:17, 18). Otta sajaʼttapa tü akaratshikat shikii juya, soteerü naaʼin Jeʼwaa Tiro, ayateetka saaʼinrüin tü saaʼinrapuʼukat paala sümaa sümaʼüjiraweerüin sukuwaʼipa namaa na aluwataashiikana saaʼu tü mmakat. ¹⁸ Wuleerü nümüin Jeʼwaa tü sükanajakat sünainjee shiʼyataain. Nnojoleerü anaajaanüin süka saapüneerüin namüin na eekana nümülatuʼu Jeʼwaa, süpüla neküin emiraleepa naya otta süpüla kasheʼin naya.

ip-1-S süp. 253, 254 püt. 22-24

Mojutsat nümüin Jeʼwaa Tiro sükajee yaletayaain saaʼin

²² Ayatüshi müin Isaías: «Sajaʼttapa 70 juya, alateerü sümüin Tiro tü alatakat sümüin tü jierü maaʼinsat eeʼirajakat: ‹Paapaa wanee arpa jee puʼuna pueulopaʼamüin, piakat maaʼinsat motoko saaʼin wayuu. Ana putuma sütalejia, piiʼiraja kojuyatua süpüla sotuin pia saaʼin wayuu›. Shiasaʼa sajaʼttapa 70 juya, eirakaajeechi Jeʼwaa sümüin Tiro, shiitaajeetka süchikuaʼa sünain tü shiʼyataapuʼukalü anain, sümaʼüjiraain sukuwaʼipa namaa napüshuaʼa na aluwataashiikana sainküin tü mmakat» (Isaías 23:152-17, TNM).

²³ Süchikijee sushutünüin aaʼu Babilonia soʼu juyaka 539 süpülapünaa wakalia, shiaitpa aluwataaka Medopersia saaʼu Fenicia nakajee na sátrapa münakana. Ciro, chi aluwataakai saaʼu Persia, nia wanee aluwataai anamia. Süka müin nukuwaʼipa, aʼyataainjatü Tiro süchikuaʼa sünain tü shiʼyataapuʼukalü anain otta aʼyataainjatü maʼin süpüla shiʼnnaajünüin sünain oikkawaa sainküin tü mmakat, maʼaka saaʼin wanee wayuu maaʼinsat ooʼulaapünaaka suulia shiʼyataain. Shiasaʼa sütalejüin arpa jee shiiʼirajüin pueulopaʼa süpüla süntüin tooloyuu sünainmüin süchikuaʼa. ¿Aneetche sukuwaʼipa Tiro? Nuuʼulaajeerü Jeʼwaa anain maʼin sukuwaʼipa mapa. Sajaʼttiamüin siglo VI süpülapünaa wakalia, meechi Zacarías, chi nünüikimaajachikai Maleiwa: «Akumajüsü Tiro wanee torre Tiro, wainmeerü pülaata sümaʼana, ooro, meerü aka saaʼin pootshi kaayeruʼu» (Zacarías 9:3).

«Wuleerü nümüin Jeʼwaa tü sükanajakat»

²⁴ Anasü maʼin joo tü pütchi aküjünakat süchiki. «Wuleerü nümüin Jeʼwaa tü sükanajakat sünainjee shiʼyataain. Nnojoleerü anaajaanüin süka saapüneerüin namüin na eekana nümülatuʼu Jeʼwaa, süpüla neküin emiraleepa naya otta süpüla kasheʼin naya» (Isaías 23:18, TNM). ¿Jamüsü wuleka nümüin Jeʼwaa tü kasa sükanajakat Tiro? Süpüla shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin: shiküinjatüin jee emirainjatüin jee kasheʼinjatüin tü nupueulosekat. Alatüsü tia naleʼejapa na israeliitakana Babiloniajee. Sükaaliinjain Tiro naya süpüla sukumajünüin süchikuaʼa tü aʼwaajüleekat, saapüin namüin tü wunuʼulia kanüliakat cedro. Aʼyataainjatü Tiro süchikuaʼa sünain oikkaa wanee kasa sümüin Jerusalén (Esdras 3:7; Nehemías 13:16).

Wetsiikulo aashajeʼennajatka

(Isaías 17:1-14). Anuu wanee pütchi sümüinjatü tü pueulokot Damasco, müsü mayaa: «¡Kaatei! Nnojoluitpa pueuloin Damasco, müitpa neʼe aka saaʼin süchikanain pueulo, keejuusü maʼin. ² Tü pueuloirua chakat Aroer, shikajaleeitpa neʼe anneerü, eere nnojoluin jaralüin ekeʼejüin saaʼin. ³ Nnojoluitpa ichein maʼin süsepü tü pueulokot Efraín; otta tü aluwataaya chakat Damasco; na apütaakana chayaa Siria meerü nakuwaʼipa maʼaka nakuwaʼipa na chajanakana Israel», müsü nünüiki Jeʼwaa, chi wainmakai asurulaatse. ⁴ «Soʼu kaʼikat tia, eʼreena japülii na nuuʼuliwoʼukana Jacob otta aürüleena neʼe naya. ⁵ Shiasaʼa wanaa sümaa nütpajüin wanee apünajüi, shia nütpajeetka süka najapü tü süchonkat nüttia, meechi nia maʼaka naaʼin wanee wayuu atpajakai eere tü patajatshii chakat Refaím. ⁶ Eeinjatü tü apütaakat maʼaka saaʼin süpütaain süpüshi süchon olivo süchikijee sujutinnüin süka wunuʼu; eesü süpütaale piamasü jee apünüinsü süchon sünain tü sütünakat; otta eesü süpütaale pienchisü jee jaʼraisü süchon sünain tü sütüna iipünaakat», müsü nünüiki Jeʼwaa chi Sümaleiwasekai Israel. ⁷ Soʼu kaʼikat tia, eirakaweechi chi wayuukai nümüin chi Kakumalakai nia, niʼreechika chi Wuleshikai suluʼu tü mmakat Israel. ⁸ Nnojoleerü niirakaain amüin tü aʼwaajülee nukumajalakat paala; otta tü wunuʼu nüshawaleʼerakat jee tü niʼitaapuʼukalü aaʼu wanee kasa jemeta eejuulu. ⁹ Wanaa sümaa tia, tü pueulo anakat maʼin asepü, meerü aka saaʼin wanee kasa eeka süpütünüin wünaʼapü, meerü aka saaʼin tü süchoin aʼttiee apütünakat natuma na israeliitakana; meerü aka saaʼin wanee anoouishii. ¹⁰ Süka jamüin, motuin paaʼin chi Pümaleiwase oʼtteʼerakai pia; nnojoluin sotuin paaʼin chi makai aka saaʼin ipa miyoʼu. Müsüjeseʼe anain maʼin püpünajüin, sünainjeejatü sütüna nüpünajüin wanee wayuu naata puulia. ¹¹ Pukulaalajeerü soʼukai tü püpünajüinkat jee püpünajapa shia wattaʼa maalü yoteerü shia, amülouijeetpejeʼe shia süntapa sheʼe sünainmüin. ¹² ¡Müliasü maʼin saaʼin tü pueulokalüirua, müsü aka sulotuin tü palaakat! ¡Shipisana tü wayuukalüirua, müsü aka shipisana wüin eeka kepisanain maʼin¡ ¹³ Shipisana tü wayuukalüirua Müsü aka saaʼin shipisana wüin miyoʼushaata. Nüchiajajeena naya Maleiwa, oʼuneena naya wattamüin sünainjee tia, meena naya aka saaʼin suʼutala alama sülüʼüjaka jouktai saaʼu uuchi; otta meerü aka saaʼin yosu sülüʼüjaka jouktai. ¹⁴ Mmoleena maʼin naya aliikapa kaʼikat. Nnojoleena naya waneemüin kaʼi. Meerü nakuwaʼipa na asütakana wanee kasa woulia.