Wekirajaainjatka anain sünain tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa
NOWIENPÜROʼU 6-12
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT AMÓS 1-9
«Juushikaa nüchiirua Jeʼwaa, ayateetka katüin joʼu»
(Amós 5:4). »Anuu nünüiki Jeʼwaa namüin na israeliitakana: ‹Juushikaa tachiirua, ayateetka katüin joʼu.
(Amós 5:6). Juushikaa nüchiirua Jeʼwaa, süpüla nnojoluin müin nia maʼaka saaʼin siki jooʼomüin, jiakana nüpüshikana José, suulia najaʼttirüin jia, otta suulia nnojoluin eein wanee akaaliinjakai jia chaa Betel.
w04-S 15/11 süp. 24 püt. 20
Juushikaa nüchiirua Jeʼwaa, Chi anaʼlakai tü suluʼukat waaʼin
20 Kapüleekajasaʼa nümüin wanee wayuu chaa Israel waneepiain nia nümaa Jeʼwaa, maʼaka kapüleein shia namüin na anoujashiikana maaʼulu. Eepejeʼe waneinnua israeliita, aʼwaajaka Jeʼwaa süka alin nia napüla otta jaa meeshii nümüin. Anuu nünüiki Jeʼwaa namüin naya wayuu oonookana, suluʼusü shia Amós 5:4: «Juushikaa tachiirua, ayateetka katüin joʼu». Müsia neʼe nukuwaʼipa Jeʼwaa maaʼulu, amülialaasü naaʼin naaliijee na ayaawajaakana suulia naainjala sümaa noushikaain nüchiirua Jeʼwaa sükajee nekirajaain sünain tü Wiwüliakat otta noonooin sümaa nünüiki. Nnojotsü mapüleein, kateetpejeʼe woʼu waneepia sünainjee (Juan 17:3).
(Amós 5:14, 15). »›Jüchajaa süchiki kasa eekai anain, nnojotsü shiainjatüin tü kasa mojusükat, ayateetka katüin joʼu; eejeechika Jeʼwaa jümaa, chi wainmakai asurulaatse, maʼaka jüküjain paala jiakana. 15 Jüleraja tü kasa mojusükat, shia jücheka tü kasa anasükat, loto jukuwaʼipa. Jaaʼinrüle tia jiakana nüpüshikana José, eeshijaʼa nümülialaweechire jaaʼu Jeʼwaa chi wainmakai asurulaatse›.
jd-S süp. 90, 91 püt. 16, 17
Wule wakuwaʼipa sümaʼinruʼu waʼyataain nümüin Jeʼwaa
16 Niiʼiyatüin Adán mekiin nia wanaa sümaa nüneeküin kasain wayuu anain jee mojuin. ¿Weeʼiyateetche kekiin waya? Eejiraainjana waya süpüla wountuin tia naashin Amós, anuu nünüiki wamüin: «Jüleraja tü kasa mojusükat, shia jücheka tü kasa anasükat» (Amós 5:15, TNM). Chi wayuu kanüliakai William Rainey Harper, ekirajapuʼushi nia sünain Lenguas otta Literatura Semíticas suluʼu tü Universidad de Chicago, müshi nia süchiki tia wetsiikulokot: «Shia nikiiruʼuka [Amós] tü kasa anakat nümüin Yavé, jee mojusü nümüin tü mojukat nümüin Yavé». Tia shia tü naashajaakat maʼin achiki na polookana piamamüin nünüikimaajana Maleiwa. ¿Weʼitaainche sünain wakuwaʼipa tü nuluwataakalü anain Jeʼwaa süchiki anale jee mojule wanee kasa? Eʼitaanüsü tia suluʼu tü Wiwüliakat otta wayaawata aaʼu shia sükajee nikirajüin waya chi achepchiee oonookai otta kekiikai maʼin (Mateo 24:45-47, TNM).
17 Nnojoleerü waaʼinrüin wanee kasa eekai mojuin, walerajüle tü kasa mojukat nümüin Maleiwa. Eeshijaʼa eere wanee anoujashi atüjaakai saaʼu mojuin anajaa shiyaakua wayuu masheʼinsat jee amaʼüjiraasü sukuwaʼipa ojuʼitaka suluʼu Internet, makalaka nnojoluin nünajüin shia. ¿Jamüsüche naaʼin nüleʼeruʼu? ¿Kamalainsüche nümüin anajaa tia ayaakuaakalüirua? (Éfeso 3:16). Noonoole sümaa tü nümakat Jeʼwaa suluʼu Amós 5:15, mapüleejeerü nümüin nülerajüin tü kasa mojusükat jee ayamüleerü nüchiki tü eejiraakalü amaa nia sünain anoujaa.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Amós 2:12). »‹Akaajasaʼa jiakana jaapüin wiino nasüin na nazareokana, müsü joo jünüiki namüin na nünüikimaajanakana Maleiwa: «Juuʼulaa suulia aküjaa tü nünüikikat Jeʼwaa».
(w07-S 1/10 süp. 14 püt. 8)
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Joel otta Amós
2:12. Nnojo wamalajeʼerüin naaʼin suulia aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa na wawalayuu pürekutsootkana, na wawalayuu alapalaakana waaʼu, na misioneerokana otta na aʼyataakana suluʼu Weteet. Nnojo waaʼinrüin shiiʼiree anainjatüin nakuwaʼipa waaʼinruʼu. Shia anaka aluʼu watütüleʼerüle naaʼin süpüla ayatüin naya sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa.
(Amós 8:1, 2). Anuu tü teʼrakat nutuma Jeʼwaa chi Miyoʼushikai saaʼu kasa süpüshuaʼa, ¡kaatei!, eejatü wanee kanaasüta sümaajatü süchon tü wunuʼulia eekat joutaleʼu. 2 Nümakalaka tamüin: «Amós, ¿kasa piʼraka?». Tamaka nümüin: «Wanee kanaasüta sümaajatü süchon tü wunuʼulia eekat joutaleʼu». Nümakalaka Jeʼwaa tamüin: «Antüsü sükalia süpüla sajaʼttinnüin Israel. Nnojoleena takaaliinjain naya nachikuaʼa.
(w07-S 1/10 süp. 14 püt. 6).
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Joel otta Amós
8:1, 2. ¿Jamaluʼulu tü pütchikat «wanee kanaasüta sümaajatü süchon tü wunuʼulia eekat joutaleʼu»? Tia pütchikat maluʼulu sülüʼülüin nükalia Jeʼwaa. Akotchojünawaisü süchon wanee aʼttiee sajaʼtteematapa joutaleʼu. Niʼrüin Amós nutuma Jeʼwaa «wanee kanaasüta sümaajatü süchon tü wunuʼulia eekat joutaleʼu», süpüla niiʼiyatüin sülüʼülüin süpüla sajaʼttinnüin Israel. Makalaka nümüin Jeʼwaa nümüin Amós: «Antüsü sükalia süpüla sajaʼttinnüin Israel. Nnojoleena takaaliinjain naya nachikuaʼa».
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Amós 4:1-13). Anuu tü nümakat Jeʼwaa sümüin tü paaʼakalüirua chakat Basán, chashii saaʼu tü uuchi chakat Samaria, na emeejüliikana na wayuu maʼletsekana otta müliasü naaʼin na wayuu mojushiikana natuma. Müsü nanüiki namüin na nalaamainkana: ‹¡Jülüʼüja wiino wasüin!›. 2 Jeʼwaa chi Miyoʼushikai saaʼu kasa süpüshuaʼa, naapüin tü nünüikikat naaʼujiraa niakai süka wulein maʼin nukuwaʼipa, müsü nünüiki: «¡Kaatei! Anteerü tü kaʼi eere niyaʼlerüinjanain jia Jeʼwaa süka tü kachueera akachejiakalü asalaa otta müsia tü shiʼipa apütaajeetkat nükachejeerü shia süka sai külira. 3 Ojuʼita meena jia suulia tia pueulokot, ojuʼiteena jia soʼuluʼupünaa süwajüle tü miichikalüirua otta tojoteena jia chamüin Harmón», müsü nünüiki Jeʼwaa. 4 »‹Jalainna yaamüin Betel, jaaʼinra kasa mojusü. Jaaʼinra maʼin kasa mojusü chaa Guilgal. Jülüʼüja wattaʼa maalü tü jüsülajüinjatkat nümüin Maleiwa, otta apünüin kaʼi süchikijee, jülüʼüja tü poloosükat shiʼipa tü jüsülajüinjatkat. 5 Jaʼaja nümüin chi Maleiwakai tü eekai kaʼakain soolojia süpüla jaapüin analuʼut nümüin. Jüküja süchiki eeinjatüin asülajaa nümüin Maleiwa, jüküja süchiki tia süka kojutuin maʼin shia jümüin, jiakana chakana suluʼu tü mmakat Israel, müsü nünüiki Jeʼwaa chi Miyoʼushikai saaʼu kasa süpüshuaʼa. 6 »‹Otta müshia joo tayakai tantirüin jünainmüin wanee jamü, tü jamü shiimainsükat saaʼu tü pueulokalüirua, nnojoliipejeʼe jia aleʼejüin tanainmüin›, müsü nünüiki Jeʼwaa chi Miyoʼushikai saaʼu kasa süpüshuaʼa. 7 »‹Otta müshia tayakai, nnojotsü tantirüin juya jünainmüin, nnojotsü taʼitirüin juya apünüin kashi süpülapünaa sükalia atpajaa süchon tü aʼttieekat, taʼitirüin tü juyakat suluʼu wanee pueulo otta jososü tü mma eere nnojoluin taʼitirüin juya. 8 Müshii liantakai naaʼin waneirua wayuu suluʼujuna piamasü jee apünüinsü pueulo, oʼunushii sünainmüin wanee pueulo shiiʼiree asaa wüin. Nnojotkalaka eejatüin wüin napüla, nnojoliipejeʼe naya aleʼejüin tanainmüin›, müsü nünüiki Jeʼwaa. 9 »‹Aisü maʼin walatshi otta keeʼesü neʼe tü jüpünajüinka. Awainmalaasü tü jüpünajüinkat, ajaʼttapejeʼe tü suuʼuliakat kapüchii otta higuera shiküin jokoma, nnojoliipejeʼe naya aleʼejüin tanainmüin›, müsü nünüiki Jeʼwaa. 10 »‹Tantirüin jünainmüin wanee kasa mojusü maʼaka saaʼin tü taluwataakat chamüin Egipto, toʼutüin naaʼin na jimaʼaliikana süka chajaruuta otta aʼluwajünüsü tü ama neʼejenakat. Naatüin jawalin maʼin seejuu eere kepiayaain naya, nnojoliipejeʼe naya aleʼejüin tanainmüin›, müsü nünüiki Jeʼwaa. 11 »‹Tajaʼttirüin jia maʼaka soʼu tajaʼttirüin paala na wayuu chajanakana Sodoma otta Gomorra. Maʼatshii aka saaʼin jia wanee sikoʼu eekai jotuin maʼin, nnojoliipejeʼe jia aleʼejüin tanainmüin›, müsü nünüiki Jeʼwaa. 12 »Anuuka joo tü taaʼinrüinjatkat jümüin, jia wayuu chakana Israel. Yapa jia süpüla peʼipawaa nümaa chi Maleiwakai. 13 Nia chi Kakumalakai tü uuchikalüirua otta tü joutaikat, chi Aküjakai sümüin wayuu süchiki tü kasa jülüjainjatkat maʼin naaʼin, chi Eekai atuma müliaa wattaʼa maalü, chi Ashaʼwalaakai eere yaletshiin saaʼu tü mmakat, Jeʼwaa chi wainmakai asurulaatse nünülia.
NOWIENPÜROʼU 13-19
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT ABDÍAS 1-JONÁS 4
«Atüjainjana waya sünainjee tü kasa mojukat watuma»
(Jonás 3:1-3). Mapa, nümakalaka Jeʼwaa nüchikuaʼa nümüin Jonás: 2 «Pütamaa, puʼuna Nínivemüin, tü pueulo miyoʼusükat otta püküja süchiki tü taküjainjatkat pümüin». 3 Sutuma tia, nütamaakalaka Jonás otta nuʼunakalaka Nínivemüin maʼaka nüküjain paala Jeʼwaa. Akatsaʼa Nínive shia wanee mma miyoʼu maʼin, eetaasü apünüin kaʼi waraittaka oʼu wayuu süpüla süntüin chamüin.
ia-S süp. 114 püt. 22, 23
Ayaawajaashi nia suulia naainjala
22 ¿Kasaka naaʼinrüin Jonás? Naapüin analuʼut nümüin Jeʼwaa jee oonooshi nia nümaa. Saashin tü Wiwüliakat, sülatapa apünüin kaʼi jee apünüin ai naaʼu Jonás süleʼeruʼu tü jimekat, seetüin nia sotpaʼa tü palaakat (Jon. 2:10). Anataʼaleesüjaʼa maʼin, nnojotsü choʼujaain katünainjachin nia süpüla nujuʼituin shirokujee tü palaakat. Mapa, nuʼunaka yalejee nümüiwaʼa. Nütüjaaka saaʼu tü naaʼinrajatkat süpüla naapüin analuʼut nümüin Jeʼwaa. Shiajaʼa tü sümakat Jonás 3:1, 2, müsü mayaa: «Mapa, nümakalaka Jeʼwaa nüchikuaʼa nümüin Jonás: ‹Pütamaa, puʼuna Nínivemüin, tü pueulo miyoʼusükat otta püküja süchiki tü taküjainjatkat pümüin›», müsü. ¿Jameechikajasaʼa jooluʼu Jonás?
23 «Nütamaakalaka Jonás otta nuʼunakalaka Nínivemüin maʼaka nüküjain paala Jeʼwaa», müsü tü Wiwüliakat (Jon. 3:3, TNM). Anashaatasü süpüla washatüin tü naaʼinrakat Jonás, nnojoluichipa nia eʼrayaain wayumüin nümüin Jeʼwaa, oonoomaatüshi nia nümaa. Kapüleeshii waya wapüshuaʼa süka waleʼeruʼuin tü kaainjalaakat (Roma 3:23). Jülüjainjatpejeʼe waaʼin tü wakuwaʼipakat kaainjarale waya nuulia Maleiwa. ¿Ayüülajaashiiche waya? ¿Ayaawajaataapa waya suulia waainjala süpüla waaʼinrüinjatüin tü anasükat?
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Abdías 10). Japüleechi pia sutuma tü kasa mojusü naainjakat Jacob chi puwalakai, jee ajaʼttinneechi pia süpüla kaʼika süpüshuaʼa.
w07-S 1/11 süp. 13 püt. 5
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Abdías, Jonás otta Miqueas
10 ¿Jamaluʼulu sajaʼttinnajatüin Edom süpüla kaʼikat süpüshuaʼa? Maʼaka nüküjain paala Jeʼwaa, nnojoluitpa pueuloin tü kanüliakat Edom, nnojoluichipa eein wanee aluwataakai saaʼu. Ashutushi Nabonido saaʼu Edom wanaapünaa sümaa siglo VI Sü.W. Shiasaʼa 200 juya mapa naya kepiakana chaa Edom na nabateokana, makalaka nakolojooin chaa uuchimüin saaʼujee Judá na chajanakana Edom, suluʼu wanee mma kanüliasü Négued, Idumea münüsü tia mmakat. Nnojoliinnapa eein na edomitakana süchikijee sajaʼttinnüin Jerusalén soʼu juyaka 70 natuma na romaanokana.
(Abdías 12). »Nnojoishijeʼe pia eirakaain sümüin tü alatakat nümüin puwala wanaa sümaa sumojujaain nukuwaʼipa, otta nnojoishijeʼe pia asirajüin saaʼujee tü alatakat namüin na chajanakana Judá wanaa sümaa najachijain sutuma outaa, otta nnojoishijeʼe pia aashajaain maʼin nachiki wanaa sümaa nalatirüin namüliala.
jd–S süp. 112 püt. 4, 5
Waaʼinra kasa anasü sümüin wayuu maʼaka anashiin shia nümüin Maleiwa
4 Eesü wanee kasa watüjaka sünainjee tü alatajatkat sümüin Edom naashin Jeʼwaa, tü mma eejatkat süʼütpaʼa Israel: «Nnojoishijeʼe pia eirakaain sümüin tü alatakat nümüin puwala wanaa sümaa sumojujaain nukuwaʼipa, otta nnojoishijeʼe pia asirajüin saaʼujee tü alatakat namüin na chajanakana Judá wanaa sümaa najachijain sutuma outaa» (Abdías 12, TNM). Müshii aka saaʼin nawalayuu na israeliitakana na chajanakana Tiro saaʼujee nayaʼlajüin jee noiküin kasa namüin. Nayapejeʼe kasain maʼin nanain na chajanakana Edom süka nüitkeyuuin naya Esaú, chi eweeniraakai nümaa Jacob. Nawalayuu naya na israeliitakana naashin Jeʼwaa (Deuteronomio 2:1-4). Müsüjeseʼe neʼrüin japülii sutuma nasirajüin naka na israeliitakana wanaa sümaa namaanüin Babiloniamüin (Ezequiel 25:12-14).
5 Nnojoishi talatüin Maleiwa sümaa tü naaʼinrakat na chajanakana Edom namüin na judíokana. Anashii wasakirüle waaʼin: «¿Jamüsüche saaʼin nümüin Jeʼwaa tü taaʼinrakat namüin na tawalayuukana sünain anoujaa?». Wanee kasa jülüjeeka waaʼin shia jamüin wakuwaʼipa neʼipamüin na wawalayuu mojujiraakana amaa paala waya. Jamüshijaʼa eetaale wanee wawala aainjakai kasa mojusü wamüin jee nümüin wanee kasa wanain. ¿Aijeetche wamüin sümaa nnojoleerüin motuin waaʼin tü naainjakat? ¿Wayouteetche achiki wanoutuin sukuwaʼipa tü alatakat? (Colosas 3:13; Josué 22:9-30; Mateo 5:23, 24). Jaʼyasü tia sünain wakuwaʼipa, eeshi wasaküle nia mojusheʼeka, nnojoire wamaweein nia jee mojule wanüiki nüchiki. Eesüjaʼa mojule nukuwaʼipa chia wawalakai jee naainjale kasa mojusü otta eeshi choʼujaale nüchiaanüin natuma na laülaashiikana suluʼu tü outkajaaleekat (Galacia 6:1). Weʼrüle müin nukuwaʼipa ¿talateenache waya süka mojuin nukuwaʼipa maʼaka naaʼinrüin shia na chajanakana Edom? ¿Jamüinjatü wakuwaʼipa naashin Jeʼwaa?
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Jonás 3:1-10). Mapa, nümakalaka Jeʼwaa nüchikuaʼa nümüin Jonás: 2 «Pütamaa, puʼuna Nínivemüin, tü pueulo miyoʼusükat otta püküja süchiki tü taküjainjatkat pümüin». 3 Sutuma tia, nütamaakalaka Jonás otta nuʼunakalaka Nínivemüin maʼaka nüküjain paala Jeʼwaa. Akatsaʼa Nínive shia wanee mma miyoʼu maʼin, eetaasü apünüin kaʼi waraittaka oʼu wayuu süpüla süntüin chamüin. 4 Mapa, nüntakalaka Jonás eemüin tia pueulokot, waraittakalaka nia wanee kaʼi sünain aküjaa pütchi, nümakalaka: «¡Choʼujaasü neʼe pienchi shikii kaʼi süpüla sajaʼttinnüin Nínive!». 5 Sutuma tia, nanoujakalaka nünain Maleiwa na chajanakana Nínive otta naamajakalaka sümaa naʼatüin nanain wanee kuluulu shiyaawase mojuu aaʼin, naainjüin shia na miyoʼuyuukana otta na tepichikana. 6 Naapapa chi aluwataakai saaʼu Nínive süchiki tia, nütamaakalaka saaʼujee niinase, naakatakalaka tü nüsheʼin nuluwataayakat jee naʼatakalaka nünain wanee kuluulu shiyaawase mojuu aaʼin otta nüikalaakalaka saʼaka paliʼi. 7 Nuluwataakalaka süküjünajatüin nünüiki chaa Nínive sümaa emetuluin shia. Tia nuluwataala chi aluwataaikai otta na aluwataakana nümaa jee nümakalaka: «Meküinjana na wayuukana otta na namüʼlüinkana. Nnojotsü jaralüin asüinjatüin wüin. 8 Na wayuukana otta na mürütkana naʼatüinjatü nanain wanee kuluulu shiyaawase mojuu aaʼin; otta achuntajana maʼin nümüin Maleiwa jee ayaawajaainjana suulia naainjala. 9 Eeshi nuuʼulaweechire Maleiwa suulia jashiee otta nnojoleena najaʼttirüin waya süka sümülialaain naaʼin». 10 Niʼrakalaka chi Maleiwa shiimainshikai nayaawajaain suulia naainjala otta sümülialaakalaka naaʼin chi Maleiwa shiimainshikai saaliijee tü nümakat paala namüin, nnojoliika najaʼttirüin naya.
NOWIENPÜROʼU 20-26
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT MIQUEAS 1-7
«¿Kasa nuchuntaka Jeʼwaa wamüin?»
(Miqueas 6:6, 7). ¿Kaseerü takolojoko nümüin Jeʼwaa? ¿Kaseerü taapaka nümüin tasapainkapa taya nümülatuʼu? ¿Shieetche takoloinka nümüin wanee kasa jemetaka eejuu? ¿Akolojeechiche taya paaʼacheein waneeka juya ouyase? 7 ¿Talateechiche Jeʼwaa sümaa watta saalii kaaʼula tooloyuu? ¿Talateechiche nia sümaa watta saalii seita? ¿Nieechiche taapaka chi tachon eʼirumaakai saaʼu taainjala?
w08-S 15/5 süp. 6 püt. 20
¿Jamüinjatü wakuwaʼipa neʼipamüin na wawalayuukana?
20 Anajiraainjana waya namaa na wawalayuukana süpüla anain nümüin Jeʼwaa tü waʼyataainkat nümüin. Nnojotsü kasain saamüin nümüin wanee israeliita tü nüsülajakat nümüin Jeʼwaa, maalinre nüpüla na nuwalayuukana (Miq. 6:6-8). Shiajaʼa nümaka Jesuu namüin na nikirajüinkana nanoutuinjatüin tü mojujiraakalü atuma naya (Mat. 5:25). Anuu tü nüshajakat Pablo: «Müleka jashichire jia nümüin wane juwala, juuʼulaa suulia jashiee süpülapünaa atunkaa suulia kaainjalajüin jia suluʼujee nütüma Satanás chi sülaülakai yolujaa» (Éf. 4:26, 27). Mayaapejeʼe eein tü mojujiraakalü atuma waya sümaa wayuu, wanoutamaatüinjatü akuwaʼipa tia. Nnojorüle waaʼinrüin shia, jashichikuʼu meena waya jee kaainjaleena waya suluʼujee nutuma chi Yolujaakai (Luc. 17:3, 4).
(Miqueas 6:8). Nüküjain pümüin tü kasa anasükat, piakai nüchonkai chi wayuukai. ¿Aashin shiain neʼe nuchuntuin Jeʼwaa pümüin lotuinjatüin pukuwaʼipa jee anainjatüin maʼin pümüin tü aijirawaakat jee nnojoluinjatüin yaletüin paaʼin nümaapa pia chi Pümaleiwasekai?
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Miqueas 2:12). »›Takotchojeena jia jüpüshuaʼa, jiakana nüikeyuukana Jacob, na apütaakana saʼakajee Israel. Kottiraajeena naya tatuma maʼaka kottüin anneerü suluʼu kulaala, maʼaka anneerü shikajaale alama; meena jia maʼaka naaʼin wayuu yootokana›.
w07-S 1/11 süp. 15 püt. 6
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Abdías, Jonás otta Miqueas
2:12. ¿Joujatü akotchojünüin «na apütaakana saʼakajee Israel»? Ekeraajüsü tia pütchikat soʼu 537 wanaa sümaa neitaain noumainpaʼamüin na judío chajanakana Babilonia. Ekeraajüsü tia pütchikat maaʼulu nanain na anoujashii chainjanakana iipünaa (Galacia 6:16). Akotchojünüshii soʼujee 1919 na anoujashii chainjanakana iipünaa maʼaka sükotchojünüin anneerü suluʼu kulaala. Otta müsia soʼujee 1935, eeshii waneinnua wayuu wattakana naalii kepiainjanakana saaʼu tü mmakat. Makalaka müin aka naya wayuu eekai yootuin (Alateetkat Mapeena 7:9; Juan 10:16). Ekirajüshii naya napüshuaʼa sünain tü aʼwaajaa shiimainsükat.
(Miqueas 7:7). Otta müshia tayakai, eejeerü taaʼin sünain tü nümakat Jeʼwaa. Nieechi taʼatapajaka chi Maleiwa oʼtteʼerüinjachikai taya. Naapeerü tanüiki chi Tamaleiwasekai.
w03-S 15/8 süp. 24 püt. 20
¿Kasa waaʼinrajatka süpüla talatüin Jeʼwaa watuma?
20 Washatüin nukuwaʼipa Miqueas wanaa sümaa wayaawatüin saaʼu tü kasa naapakat Jeʼwaa wamüin. Müsü nünüiki: «Nieechi taʼatapajaka chi Maleiwa oʼtteʼerüinjachikai taya» (Miqueas 7:7, TNM). ¿Jamüsü sünainpünaaka pütchikat tüü nnojoluinjatüin yaletüin waaʼin sünain waʼyataain nümüin Maleiwa? Ayatüle waʼatapajüin shikeraajüin tü nümakat Jeʼwaa, nnojoleena waya mojuin aaʼin saaliijee nnojoluin süntamaatüin nükalia Jeʼwaa (Proverbios 13:12). Shiimain shiain waʼatapajüin maʼin najaʼttinnüin na mojulaashiikana. Anapejeʼe jülüjale waaʼin wainmain wayuu aneekaka noonooin sümaa nünüiki Jeʼwaa, müle shia watuma mapüleejeerü wamüin waʼatapajüin nuʼtteʼerüin waya Jeʼwaa. Anuu nünüiki wanee Aküjai Pütchi kakaliaichikai aʼyataain nümüin Jeʼwaa: «Watta saalii tü kasa anasü teʼrakat sünainjee taʼyataain nümüin soʼu tü 55 juya alatüitkat, nnojotsü amülain neʼe taʼyataain sutuma taʼatapajüin nükalia. Nnojoishi taya eʼrüin tamüliala». ¿Wanaawasüjaʼa paaʼin nümaa chia wawalakai?
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Miqueas 4:1-10). Sajaʼttiamüin tü kasakalüirua, yaleteerü maʼin tü uuchi kaaʼukat tü aʼwaajüleekat Jeʼwaa suulialeʼeya tü wane uuchikalüirua, ayalenneerü sooʼopünaa tü wutaikalüirua jee antayaa meerü wayuu sainküinjeejatü mma sünainmüin. 2 Wainma wayuu saʼakajee shiʼiruku wayuu süpüshuaʼa oʼotoojeenaka saaʼu otta meerü nanüiki: ‹Jalainna, woʼotoo saaʼu nuʼuuchise Jeʼwaa›, tü nipiakat chi Nümaleiwasekai Jacob; nikirajeena waya sünain tü nuluwataakalü anain otta waainjeerü tü nümakat›. Süka jamüin, ashajüneerü suluʼujee tü pueulokot Sión tü nuluwataakalü anain Maleiwa otta suluʼujee Jerusalén tü pütchi niweetirakat Jeʼwaa. 3 Otta nutuma niakai, shiimain maʼin kasalajaneerüin naainjala na wayuukana, nunouteʼereerü nakuwaʼipa, napünajieerü tü chajaruutakat otta tü jatü natkaayakat, nnojoleena atkaain süka chajaruuta otta nnojoleena ekirajaain sünain tü atkawaakat. 4 Shiimain maʼin nojoyoloweenain suupünaa suuʼulia uuwa otta higuera, nnojoleena eimmolojünüin; süka nüküjaitpain shia Jeʼwaa chi wainmakai asurulaatse. 5 Pansaajeerü sukuwaʼipa tü pueulokalüirua sümaa nünülia chi namaleiwasekai. Aluʼusaʼa wayakana, pansaajeerü wakuwaʼipa süpüla kaʼi süpüshuaʼa sümaa nünülia chi Wamaleiwasekai Jeʼwaa. 6 Anuu nünüiki Jeʼwaa: «Soʼu kaʼikat tia, takotchojeerü tü shalüʼütakat, takotchojeerü süchikuaʼa tü wattakuatkat atumawaa, teiteʼereerü tü müliakalü paala tatuma. 7 Aneerü tatuma tü shalüʼütakat paala, shieerü wanee pueulo miyoʼu süchikijee süsünneʼennüin paala otta nieechi Jeʼwaa aluwataaka saaʼu, chaa saaʼu tü uuchikat Sión, sünainjee soʼukai süpüla kaʼi süpüshuaʼa. 8 »Otta müsia piakat, kanüliakat torre del hato, tü uuchi chakat Sión, pieerü kaaʼuka tü aluwataayakat süpüla kaʼikat süpüshuaʼa chaa Jerusalén. 9 »¿Jamüsü puʼwaataka sümaa emetuluin pünüiki? ¿Nnojoishichejeʼe eein wanee wayuu aluwataakai paaʼu? ¿Outataapasaʼa chi aküjapuʼukai pümüin tü paaʼinrajatkat, maaʼatsü aka saaʼin pia jieyuu aijaka sutuma saalii joʼuu? 10 Müsü aka saaʼin saalii joʼuu tü alatakat sümüin Sión, maʼaka saaʼin wayuu aʼalijaasü, ojuʼiteerü pia suluʼujee pupueulose, cheerü pia kepiain wünaʼapü. Cheerü pia antüin Babiloniamüin. Taasheerü pia chayaa. Niyaʼlajeerü pia Jeʼwaa püchikuaʼa namaʼanajee na püʼünüükana.
NOWIENPÜROʼU 27-TISIENPÜROʼU 3
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT NAHÚM 1-HABACUC 3
«Eeja maʼin jaaʼin waneepia otta jiʼyataa nümüin Jeʼwaa»
(Habacuc 2:1-4). Ayateechi taya eejüin aaʼin sümaa shaʼwatüin taya saaʼu tü torrekat, jülüjeerü taaʼin jamüinjatüin nünüiki jee asouteechi taya shiʼipajee nünüiki tamüin. 2 Nümakalaka Jeʼwaa tamüin: «Püshaja tü kasa piʼrakat jee piʼitaa shia sünain tü taapülakat süpüla anainjatüin saashajeʼeria nutuma chi aashajeʼerakai shia sümaa miyoʼuin nünüiki. 3 Süka shikeraajeerüin tia piʼrakat mapeena, eejeerü shia soʼu sükalia sajaʼttajatka oʼu kasa süpüshuaʼa, nnojotsü alawaain tia. Jaʼitairü kamaʼain shia, ayata jülüjain paaʼin süka shikeraajeerüin. Nnojoleerü kamaʼain shia. 4 »¡Kaatei! Yaletüsü naaʼin; nnojotsü lotuin nukuwaʼipa. Akaajasaʼa chi eekai lotuin nukuwaʼipa, ayateechi katüin oʼu sutuma waneepiain nia nümaa Jeʼwaa.
w07-S 15/11 süp. 10 püt. 4-6
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Nahúm, Habacuc otta Sofonías
2:1. Eejüinjatü waaʼin waneepia otta aʼyataainjana waya nümüin Jeʼwaa maʼaka naainjain shia Habacuc. Otta müshiʼiya waya, anashiinjatü wamüin wanoutuin tü jülüjakat waaʼin müleka wachiaanüle.
2:3; 3:16. Kanoulainjana waya sümaa waʼatapajüin süntüin nükalia Jeʼwaa otta eejüinjatü waaʼin sümaʼinruʼu tia.
2:4. Wachecherüinjatü waaʼin sünain anoujaa otta waneepiainjana waya nümaa Jeʼwaa, müle shia watuma oʼttaajeena waya sajaʼttapa kasa süpüshuaʼa (Hebreokana 10:36-38).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Nahúm 1:8). Ajaʼttinneerü tü mma kaaʼukat shia, meerü aka süsetakai wüin sooʼomüin. Shiipiijeena piyuushi na nüʼünüükana.
(Nahúm 2:6). Miyoʼujeerü maʼin tü süchikat, meerü aka sujutannakai aaʼin wanee puettoʼu süpüleerua otta ajaʼttinneerü tü piichi nuluwataakalü aaʼu chi aluwataaikai.
w07-S 15/11 süp. 9 püt. 2
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Nahúm, Habacuc otta Sofonías
2:6. ¿Jamaluʼulu müin «sujutannakai aaʼin wanee puettoʼu süpüleerua» tü süchikat? Alatüsü wanaa sümaa sujutuuin süpüshi süsepü Nínive süpüleerua tü süchikat Tigris. Outkajünüsü Nínive soʼu juyaka 632 Sü.W., natuma na chajanakana Babilonia jee na chajanakana Media. Nnojotsü jamajüinjatüin tü pueulokot naaʼinruʼu süka miyoʼuin maʼin süsepü. Asetüsü tü süchikat Tigris sooʼomüin süsepü tü pueulokot süka miyoʼuin maʼin tü juyakat. Naashin Diodoro de Sicilia, wanee wayuu ashajüi süchiki tü kasa alatüitkat, «piratüsü wüin tü pueulokot Nínive sutuma süsetüin tü süchikat otta ojuʼttusü tü süsepükat sutuma». Makalaka shikeraajüin tü aküjünakat paala süchiki motsoʼoinjatüin sümaa Nínive sajaʼttinnapa maʼaka saaʼin wanee kasa ajaʼttaka sutuma siki (Nahúm 1:8-10).
(Habacuc 3:17-19). Mayaapejeʼe nnojoluin kasiin tü higuerakat jee machooin tü uuwoʼuliakat; jaʼitasü mojuin tü kapüchitkat, otta nnojoluin kachooin wunuʼulia saaʼu mma; jee nnojoluin anneerü suluʼu kulaala otta nnojoluin paaʼa suluʼu sükulaatse; 18 aluʼusaʼa tayakai, talateerü taaʼin nümaa Jeʼwaa; talateerü maʼin taaʼin nümaa chi Maleiwa oʼtteʼerüinjachikai taya. 19 Nia katchinka atuma taaʼin Jeʼwaa, chi Miyoʼushikai saaʼu kasa süpüshuaʼa; meerü tooʼui nutuma maʼaka suuʼui irama jee waraitteechi taya nutuma saaʼu yaletshii.
w07-S 15/11 süp. 10 püt. 11
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Nahúm, Habacuc otta Sofonías
3:17-19. Watüjaa aaʼu walatireenain müliaa suʼunnaa otta süpülapünaa Armagedón, katchinjeepejeʼe waaʼin nutuma Jeʼwaa süpüla ayatüin talatüin waaʼin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa.
Wetsiikulo aashajeʼennajatka
(Habacuc 2:15–3:6). »›¡Kachajaaleechi chi aapakai nüsüin wanee wayuu nümaajachi sümaa jashichin nia nümüin süpüla nipeʼrüin nutuma, shiiʼiree niʼreein nükorolo! 16 Nnojoleechi pia yaletüin atumawaa, eʼreechi neʼe pia müliaa. Anashi püsüle tia piakaiya otta anashi müle aka pia wayuu moʼyotoojukai ata. Meechi aka nüsirakai paaʼin Jeʼwaa süka tü najapü nikiakat süka jashichin nia pümüin, otta eʼreechi pia japülii; 17 shieerü alataka pümüin tü aainjünakat süka Líbano, mmoleena jia seema tü wüchii miyoʼukalü apatoʼu, sutuma tü isha amülakat sutuma wayuu jee tü mojulawaa sainküinkat mma, sainküinka pueulo jee na wayuu kepiakana suluʼu. 18 ¿Kasa anaka apüla wanee ayaakuaa naainjaka wanee wayuu ekirajakai sünain alawaa?, ¿kasa anaka apüla niʼitaale naaʼin sünain tü ayaakuaa nukumajakat? Nukumajüin neʼe shia süpüla maleiwayaainjatüin, sümaa nnojoluin kasain anain apüla shia jee manüikin shia. 19 »›¡Kachajaaleechi chi «¡püchijiraa maala!» makai sümüin wanee shiʼipa siki, jee chi «¡püchijiraa maala! Shikirajeechi pia» makai sümüin wanee ipa manüisat! ¡Kaatei! Eʼitaanüsü ooro sümaa pülaata sünain, nnojotpejeʼe süsanalüin saaʼin. 20 Ichaapejeʼe Jeʼwaa suluʼu tü aʼwaajülee wulesükat. ¡Anasü yüütüle wayuu maʼleekalia nümülatuʼu!›».
3 Anuu nünüiki Habacuc sünain achuntaa sümaa mojuin naaʼin: 2 Jeʼwaakalee, taapüin süchiki tü pünüikikat. Mmotshi taya Jeʼwaakalee, saaʼu tü kasa paainjakat. ¡Anasü sütüjaanüle aaʼu tü paainjakat. Anasü piʼraajirüle shia soʼu wainma juya. Anashi pümüliajüle wanaa sümaa eein müliaa. 3 Antüshi Maleiwa chejee Temán, antüshi chi Wulekai akuwaʼipa chejee Parán. Kojutushi maʼin nia chaa sirumatuʼu, aʼwaajünüshi nia sainküin mma. 4 Müshi aka saaʼin luusa nia süka jorottuin nia. Eejatü piamasü shiyaa juya ojuʼitaka sünainjee najapü jee yalajatü tü nütchinkat sünain. 5 Nia kanainjeejachika tü ayuuliikat, jee ojuʼitüsü nünainjee suturula nuuʼui. 6 Nüshaʼwalaaka süpüla niʼyuunajaain tü mmakat. Niirakaaka sümaa sumuttuin wayuu nutuma. Ajaʼttaleesia tü uuchikalüirua nutuma, eejatü nümülatuʼu tü utaikalüirua süpülajatka kaʼi süpüshuaʼa. Nia laülaaka saaʼu tü kasa alatakat sümaiwa.