Wekirajaainjatka anain sünain tü outkajawaakat Wakuwaʼipa otta Waʼyataain nümüin Maleiwa
TISIENPÜROʼU 3-9
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | ALUWATAAUSHIKANA 9-11
«Süchikijee mojulapuʼuin maʼin Saulo, aʼyataashi maʼin nia sünain aküjaa pütchi»
bt-S süp. 60 püt. 1, 2
«Jimatakalaka saaʼin mmapaʼakat namüin na anoujashiikana napüshuaʼa»
Arütkaashii waneinnua wayuu chamüin Damasco shiiʼireein naaʼinreein wanee kasa: nayuʼleein na anoujashiikana nünain Jesuu nepialuʼujee, eʼrüinjana japülii natuma, kapüinjana natuma sümaa namaainjanain naya jerusalénmüin süpüla süsalain naya naainjala natuma na laülaashii chakana suluʼu tü Sanedrínkat.
2 Niashi nekiipüʼüka Saulo, wanee wayuu anashiika amüin noʼutunüin aaʼin na anoujashiikana. Eejachi nia sünain eʼrajaa nukua Esteban wanaa sümaa nuʼutunuin aaʼin süka ipa natuma na anoujiraashiikana nümaa Saulo, naaʼinrüin tia süka ichein naya süchiirua tü nanoujakalü anain (Aluw. 7:57–8:1). Jee mapa, nüchajaa achikichii na anoujashii chajanakana Jerusalén süpüla nuʼutuin naaʼin. Otta nüchajaain sukuwaʼipa süpüla najaʼlajaainjanain na anoujashiikana nutuma sainküinjee tü mmakat, üttüsü naaʼin sünain tü akuwaʼipaa kanüliakat Wopu Jeketü (Aluw. 9:1, 2).
bt-S süp. 64 püt. 15
«Jimatakalaka saaʼin mmapaʼakat namüin na anoujashiikana napüshuaʼa»
15 Wanaa sümaa nüküjain pütchi Saulo nüchiki Jesuu suluʼu tü ekirajüleekat na judíokana süchikijee nuʼuteein paala naaʼin na anoujashiikana, ¡ponusü maʼin naaʼin na judíokana tia, eeshiijaʼa jashichire naya! Asakiraashii naya naaʼin: «¿Nnojoishiche niain chi ajaʼlajeʼreepüʼükai wayuu chaʼaya Jerusalén eekai sünoujain nünain chira naashajaakai maʼi achikü jooluʼu?» (Aluw. 9:21). Shiasaʼa süpüla niiʼiyatüin Saulo suʼwanajaain nukuwaʼipa, «aashajaashi sümaa yalayalain maʼi naaʼin je sünain niyuʼla niyuʼla nümüin tü apansaajakat nüchikü Jesús sünain niaʼinya chi Cristokai» (Aluw. 9:22). Eepejeʼe wayuu nnojotka anoujain jaʼitasü pansaain pütchika sümüin. Müsüjeseʼe süttüin shikii wayuu suulia nünüiki süka ichein suluʼu saaʼin sukuwaʼipa sutuushinuu otta yaletüsü saaʼin. Ayatapejeʼe aküjain pütchi Saulo.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
bt-S süp. 60, 61 püt. 5, 6
«Jimatakalaka saaʼin mmapaʼakat namüin na anoujashiikana napüshuaʼa»
5 Wanaa sümaa nütaʼülüin Jesuu nukuwaʼipa Saulo suluʼu tü wopu chainjatkat Damasco, nnojoishi nia müin nümüin: «¿Jamüshii pümüin na anoujashiikana tanain, müliakalaka maʼin naaʼin putuma?», müshi nia: «¿Jamüshi taya pümüin, müliakalaka maʼi taaʼin pütüma?» (Aluw. 9:4). Tia shiiʼiyatüin wamüin alin nümüin Jesuu müliale atumawaa na oushikajaakana süchiirua nukuwaʼipa, müshi aka niakaijaʼa müliain atumawaa (Mat. 25:34-40, 45).
6 Sünainjee tia, müliale waya sünainjee waneepiain waya nümaa Kürisüto, wanouja maʼin sünain nütüjaain saaʼu Jesuu otta chi Nüshikai kasain alatüin wamüin (Mat. 10:22, 28-31, TNM). Eesüjaʼa nnojorüle sülatamaatüin woulia tü ooʼulakünakalü aka waaʼin. Soto waaʼin niʼrüin Jesuu wanaa sümaa eejachin Saulo soʼu nuʼutunuin aaʼin Esteban otta najaraijüin na anoujashiikana suluʼujee nepia chaa Jerusalén (Aluw. 8:3). Nnojotpejeʼe nüsünneʼerüin tia noulia, naapapejeʼe nütchin Maleiwa namüin süpüla waneepiain naya nümaa Maleiwa.
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Alu 10:6
niisholia, akuttiirajüi: Aʼyataapuʼushii na akuttiirajüliikana süka süta mürüt, neʼitaʼawalin cal sünain süpüla sujutuuin tü soikat, tü saüsükat otta tü shiʼiruku apütaakat sünain. Jee süchikijee tia, neʼitaain tü sütakat mürüt saʼaka wanee yootshi kaaʼusü maʼin süpüla anainjatüin saainjia wanee kasa aainjuushika süka paaʼata. Aisü maʼin seejuu wanaa sümaa saainjünüin tia otta miyoʼu wüin choʼujaaka sümüin, shiajaʼa makaʼa kepiain Simón sotpaʼa palaa, chaa süʼütpünaa Jope. Saashin tü pütchi aapünakat nümüin Moisés, yarüttüshi wanee wayuu eekai niʼyataain süka mürüt eekai outuin (Le 5:2; 11:39). Müshiijeseʼe wainmain judío alerajaka na akuttiirajüliikana otta nnojoishii naya atunkaapünaain nepialuʼu. Saashin tü kanüliakat Talmud, keemaleesia tü aʼyatawaakat sünain akuttiirajaa suulialeʼeya okotchojoo tü ounaʼapajuushikat. Nnojotpejeʼe koʼuin nukuwaʼipa Pedro, atunkaashi nia nümaʼana Simón. Nnojotsü ichein nikii süchiirua wanee kasa otta suluʼujee tia yapashi nia süpüla nuʼunüin nipialuʼumüin wanee wayuu nnojoikai judíoin. Eeshii waneinnua wayuu atüjashii makana süchiki tü pütchikat griego «akuttiirajüi» (byrseús) shia wanee nüsepajia Simón.
TISIENPÜROʼU 10-16
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | ALUWATAAUSHIKANA 12-14
«Anoujashii na wayuukana wattapünaa sutuma nüküjain pütchi Bernabé nümaa Pablo»
bt-S süp. 86 püt. 4
Talatapüishii maʼin naya otta katsüinshi chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu
4 ¿Jamüshi niaka aneekünüin Bernabé nümaa Saulo nutuma chi naaʼinkai Maleiwa? (Aluw. 13:2). Nnojotsü süküjain shia tü Wiwüliakat. Shiapejeʼe watüjaain saaʼu naneekünüin nutuma chi naaʼinkai Maleiwa. Nnojotsü eein wanee pütchi eeʼiyataka mojushiin tia namüin na nünüikimaajanakana Maleiwa otta namüin na ekirajülii chajanakana Antioquía tü chakat Siria. Anashiisü maʼin tia namüin. ¡Talatakajasaʼa naaʼin Saulo nümaa Bernabé sutuma neʼrüin nnojoluin nachunjain na nawalayuukana jee «süchikijee naashajaain nümaa Maleiwakai otta naamajüin, neʼitaakalaka najapü naaʼu shiyaawase naikkaleʼennüin sünain tü aʼyatawaakat. Je ajütünüshii naya natüma»! (Aluw. 13:3). Müshiʼiya wayakana, anashiinjatü wamüin naneekünüin na wawalayuukana süpüla aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, maʼaka naaʼin na laülaashiikana. Nnojoishii waya achunjain sutuma kooʼomüin naʼyataain, weeʼiyatüin alin naya wapüla sümaa kojutuin naya watuma «waneepia süka naʼyataain maʼi» wamüin (1 Tes. 5:13).
(Aluwataaushikana 13:12, TNM) Jee chi laülaashikai, anoujashi nia saaʼujee niʼrüin tü kasa alatakat, süka ponuin maʼin naaʼin tü nikirajakalü anain Jeʼwaa.
(Aluwataaushikana 13:48, TNM) Shiasaʼa wanaa sümaa naapüin tia na anoujashii nnojoliikana judíoin, talatajaasü naaʼin otta kojutusü namüin tü nünüikikat Jeʼwaa, jee nanoujakalaka napüshuaʼa na kettaakana süpüla katüin noʼu waneepia.
(Aluwataaushikana 14:1, TNM) Otta chaa Iconio, ekerotushii naya suluʼu tü ekirajüleekat na judíokana otta nekirajakalaka, müshiijeseʼe wattain naalii na wayuu anoujakana, chira eekai judíoin otta chi eekai griegoin.
bt-S süp. 95 püt. 5
Yalayalasü naaʼin sünain aküjaa pütchi süka niʼitaain naya Maleiwa süpüla tia
5 Chajana naya antüin palajana Iconio, wanee pueulo eere jaʼyain saaʼu wayuu nakuwaʼipa na griegokana. Chajatü suluʼu tü mmakat Galacia. Wainma wayuu hebreo suluʼu tia pueulokot otta eeshii anoujashii nnojoliika judíoin. Nuʼunakalaka Pablo nümaa Bernabé suluʼu tü ekirajüleekat na judíokana maʼakaapuʼu naaʼinrüin shia (Aluw. 13:5, 14). «Nekirajakalaka, müshiijeseʼe wattain naalii na wayuu anoujakana, chira eekai judíoin otta chi eekai griegoin» (Aluw. 14:1, TNM).
(Aluwataaushikana 14:21, 22, TNM) Süchikijee naküjain tü pütchikat suluʼu tia pueulokot otta nakaalinjain wainma wayuu süpüla sunoujüinjatüin nünain Kürisüto, aleʼejaashii naya nachikuaʼa Listramüin jee alatüshii naya Iconiopünaa otta Antioquíapünaa, 22 sünain atütüleʼeraa naaʼin na anoujashiikana [sünain maa namüin]: «Eʼrüinjanaʼaya maʼin waya wamüliala süpülapünaa wekerolüin suluʼumüin nuluwataaya Maleiwa».
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
w08-S 15/5 süp. 32 püt. 7
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Aluwataaushikana
12:21-23; 14:14-18. Anashiijaasü nümüin Herodes nuʼwaajünüinjachin nuulialeʼeya Maleiwa. ¡Naatashaata nukuwaʼipa nuulia Pablo nümaa Bernabé, nayoutamaatüin naʼwaajünüin otta kojutuin naya atumawaa! Nnojotsü suchuntaainjatüin waaʼin waʼwaajünüin saaʼujee wanee kasa waʼyataaka anain nümüin Jeʼwaa.
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Alu 13:9
Saulo, chi Pablo münakaʼiyaʼasa: Soʼujeʼereʼeya tia, Pablo münüshi Saulo. Wayuu hebreo Pablo, romaanopejeʼe nia nünainjee chi nüshikai (Alu 22:27, 28; Flp 3:5). Makalaka eein süpüla niʼraajünatüjülinya sükajee tü piamasükat nünülia jintüliiwaʼaya nia: Saulo, münüshi süka hebreo otta Pablo münüshi süka romaano. Piamawaisü nanülia na judíokana soʼu tia, nayaleekajaʼa na nnojoliikana kepiain chaa Israel (Alu 12:12; 13:1). Eeshii waneinnua nüpüshi Pablo eʼitaanaka anülia süka griego otta romaano (Ro 16:7, 21). Aluwataaushi Pablo süpüla nüküjainjatüin pütchi sainküin mmaka süpüshuaʼa (Ro 11:13). Eesüjaʼa nüneeküle nuunejünüin sükajee tü nünülia romaanokot süpüla saapajünüinjatüin tü pütchikat (Alu 9:15; Gal 2:7, 8). Eeshii waneinnua wayuu makana nüneeküin nuunejünüin süka tü nünülia romaanokot süpüla wanaawain shia sümaa nünülia Sergio Paulo, nnojotpejeʼe müin shiimainkai saaʼin tia süka ayatüin nuchuntuin tia nünüliakat süchikijee nujuʼituin suluʼujee Chipre. Otta eeshii na makana nnojoluin nuchuntuin Pablo tü nünüliakat süka hebreo saaʼujee naatain neʼe tü awataakat shikiiruʼu wayuu suchuntunapa süka griego, eesüjaʼa sünainpünaale shia nukuwaʼipa wanee wayuu jee shiale wanee mürüt yaletaka aaʼin (paashajeʼera pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Alu 7:58).
Pablo: Suluʼu tü Karaloʼuta Ashajuushikat süka Griego, tü anülieekat Paulos (sünainjee tü anülieekat latín Paulus) «joʼuuchon, jintüi» maluʼulu otta eʼitaanüsü shia 157 sukua süpüla naashajaanüin achiki chi aluwataaushikai Pablo otta eʼitaanüsü shia uwatua süpüla naashajaanüin achiki Sergio Paulo chi aluwataashikai saaʼu Chipre (Alu 13:7).
TISIENPÜROʼU 17-23
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | ALUWATAAUSHIKANA 15, 16
«Nakumajüin sukuwaʼipa wanaapünaa sümaa tü sümakat tü Wiwüliakat»
bt-S süp. 102 püt. 8
«Naaʼayajiraakalaka namaa»
8 Naashin Lucas, niyoutuin Pablo nümaa Bernabé, «tü namakat na wayuukana süka nnojolüin lotüin tü nekirajakat anain naajüin. Je naaʼayajiraakalaka namaa». Jee mapa maʼin, natuma na laülaashiikana, «naneekünakalaka Pablo nümaa Bernabé otta noʼuluku namaa süpüla oʼunaa eemüin na Aluwataaushikana otta na laülaayuushiikana chajanakana Jerusalén süpüla aashajawaa sooʼopünaa müleka choʼujaale namüin na gentilekana tü akuaippaa oʼyotoonaakat ata» (Aluw. 15:2). Aaʼayajiraashii na anoujashiikana süka ichein naya süchiirua tü anakat saaʼin namüin. Shiasaʼa sutuma anajiraweein naya, naneekaka na laülaashiikana wanee kasa anasü maʼin: naluwataain waneinnua anoujashii süpüla noʼunuin jerusalénmüin süpüla naküjain shia namüin na Laülaashii Jülüjaka aaʼin na anoujashiikana, eejana na aluwataaushiikana naʼaka. ¿Kasa watüjaka sünainjee tü naneekakat na laülaashii chajanakana Antioquía?
w12-S 15/1 süp. 5 püt. 6, 7
Kojutusü namüin na anoujashii shiimainshiikana tü Nünüikikat Maleiwa
6 Anoutunüsü tü mojujirawaakat sükajee Amós 9:11, 12, eʼitaanüsü tia pütchikat suluʼu Aluwataaushikana 15:16, 17, müsü shia: «Süchikijee tia, aleʼejeechi taya sünain taikkaleʼerüinjatüin süchukuaʼa tü aluwatawaakat natüma na nüikeyuukana David ojuichajaakat paala. Tüü, meerü aka saaʼin tatüma wane miichi eekai sujuttinnüin otta shiyalennüin süchukuaʼa. Teʼitaweechi waneeshi nülüin David süpüla aluwatawaa, süpüla ayatüinjatüin tü aluwatawaakat süchukuaʼa nütüma maa aka paala sümaiwa, süpüla nachajaainjanain nüchikü Maleiwakai na waneeinnua wayuukana yaakana süpaʼa mmakat süpüshua, napüshuaʼa na gentilekana eekai taneeküin süpüla tachooin».
7 Shiimain nnojoluin süküjain tü pütchikat naʼyotooinjatüin nata na anoujashii nnojoliikana judíoin. Naʼyotooinjatpejeʼe nata saaʼin namüin na anoujashii judíokana. ¿Jamüsüche naaʼinrajatka tia naashin? Shia sutuma nnojoluichipain süpüshin wayuu nnojotka judíoin chi eekai aʼyoteʼerüin nüta, nawalaichipa na judíokana (Éxo. 12:48, 49). Eesü tia pütchikat suluʼu karaloʼutaka Ester 8:17, anuu sünüiki suluʼu Septuaginta: «Watta naalii na wayuukana sainküinjee tü mmakat aʼyoteʼerakana nata otta judíoka naya sünainjee naaʼinrüin tia» (Biblia Textual, noota; yuuisü watuma türa pütchikat). ¿Kasaka alatajatüin saashin tü pütchi suluʼukat Amós? Saashin pütchikat tia, eeinjatü wanee jeketü pueulo nünüliamaaka Maleiwa. Na ekerotuinjanakana palajana nayainjana na israeliitakana eere eejanain wayuu judío otta na wayuu nnojoliikana judíoin aʼyoteʼerakana nata. Eeinjanapejeʼe wayuu naʼaka sainküinjee mmaka süpüshuaʼa, wayuu nnojoliikana aʼyoteʼerüin nata. Pansaaka tü pütchikat: nnojotsü choʼujaain naʼyoteʼerüin nata na wayuukana süpüla nanoujainjanain.
bt-S süp. 123 püt. 18
Natütüleʼerüin naaʼin na anoujashiikana
18 Wainma juya niʼyataajiraaka oʼu Pablo nümaa Timoteo. Wanaa sümaa nalapalaain naaʼu na anoujashiikana, naküjain namüin nanüiki na Laülaashii Jülüjakana aaʼin na anoujashiikana. Jamüshiijaʼa naya, «suluʼupünaʼawai tü mmakalüirua eepünaale nalatüin, naküja achiküt» «tü akuaippaa anakat süpüla nekeraajaa amaa, tü naapaakat na Aluwataaushikana otta na laülaayuushiikana suluʼu tü outkajaaleekat chaʼaya Jerusalén» (Aluw. 16:4). Shiimain noonooin na anoujashiikana sümaa tü pütchi ajütünakat namüin jerusalénjee, «sükatsüinraakalajaʼaka maʼi nanoula na anoujashiikana suluʼupünaa tü outkajaaleekalüirua sümaa nokojuyalaain maʼi kaʼiwai» (Aluw. 16:5).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
w12-S 15/1 süp. 10 püt. 8
Eeja maʼin waaʼin maʼaka naaʼin na aluwataaushiikana
8 ¿Kasa watüjaka sünainjee tü pütchikat? Antüshi chi naaʼinkai Maleiwa naaʼu Pablo süchikijee nuʼunüin chamüin Asia. Jee mapa aashajaashi Jesuu nümaa süchikijee nuʼunüin chamüin Bitinia. Nüküjain Kürisüto nümüin Pablo nuʼunajachin chamüin Macedonia süchikijee nüntüin chamüin Troas. Eesü süpüla nuchuntuin Jesuu tia wamüin maaʼulu, süka niain wekiipüʼüin (Col. 1:18). Eesüjaʼa pürekutsooleere waaʼin jee shiale wakolojooin suluʼumüin wanee mma naata eere choʼujaain aküjalii pütchi. Eesüjaʼa niiʼiyatüle wamüin Jesuu tü waaʼinrajatkat nükajee chi naaʼinkai Maleiwa süchikijee waaʼinrüin wanee kasa süpüla wasaʼwatüin tü weʼitaakat wapüleerua. ¿Jamüsü makaʼa shia? Weʼitaa wanee shiyaawase. Nujununteʼerüin wanee wayuu sunut tü kemionkat nikialuʼujee jee shiale nipeʼeruʼujee müleka chuwatüle shia jee suʼunule. Müsia neʼe wakuwaʼipa, nuʼunireerü wakuwaʼipa Jesuu müleka waʼyataale süchiirua wasaʼwatüin tü waʼyataweekat anain nümüin Maleiwa.
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Alu 16:37
Wayakana, wayuu romanoshii: Wayuu romaano Pablo otta eeshijaʼa romaanole Silas. Saashin tü pütchi suluwataakalü anain Roma, asakinnajachi palajana suluʼu laülaapia wanee wayuu romaano, nnojoishi aʼyaajünajachin nia süsala naainjala suʼupala wayuu. Eesü waneirua kasa eeka süpüla naaʼinrüin wanee wayuu romaano suluʼupünaa tü mma suluwataakalü aaʼu Roma. Nnojotsü choʼujaain naaʼinrüin tü suluwataakalü anain wanee pueulo kepiaka aluʼu nia, shia naaʼinrajatka tü suluwataakalü anain Roma. Niʼitaanüle sünain kaainjalain nia, eesü süpüla anashiin nümüin süsalain nia suluʼu wanee pueulo, eepejeʼe süpüla nuchuntuin niʼikajaanüin suluʼu wanee laülaapia eeka sutuma Roma. Müleka nuʼutunajachire aaʼin saaliijee naainjala, eesü süpüla nuchuntuin niʼikajaanüin nümaʼanamüin chi laülaashikai saaʼu Roma. Aküjashi pütchi chi aluwataaushikai Pablo suluʼupünaa tü mma suluwataakalü aaʼu Roma. Aküjünüsü nuchuntuin Pablo apünüintua saainjünüinjatüin nüka wanee kasa wanaapünaa sümaa nakuwaʼipa na romaanokana. Tü palajatkat shia wanaa sümaa nüküjain namüin na sülaülashiikana Filipos wayuuin romaano nia, mojukalaka tü naaʼinrakat saaʼujee naʼyaajüin nia. Tü wane piamasükat aküjünüsü suluʼu Aluwataaushikana 22:25 otta 25:11.
TISIENPÜROʼU 24-30
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | ALUWATAAUSHIKANA 17, 18
«Atüjainjana waya aküjaa pütchi otta ekirajaa wayuu maʼaka nutuma Pablo»
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Alu 17:2, 3
aashajiraʼawaishi: Nnojotsü neʼe nüküjain Pablo tü pütchikat süchiki Nuluwataaya Maleiwa, nüküjaleʼeinya jamaluʼuluin shia jee müsia, niiʼiyatüin jamüin shiimainka shia sükajee tü Pütchi Ashajuushikat süka Hebreo. Nnojotsü naashajeʼerüin neʼe tü Ashajuushikat, niyuʼluin tü nünüikikat sünainjee süpüla naashajiraʼawalin sümaa wayuu otta niyaawatüin nünüiki wanaapünaa sümaa nakuwaʼipa na naashajaakana amaa. Tü pütchikat griego dialégomai, «aashajawaa sümaa wanee wayuu süchiki wanee kasa», maluʼulu, otta sünainpünaasü aashajaajirawaa sümaa wayuu. Tia pütchikat griego, eʼitaanüsü suluʼu Aluwataaushikana 17:17; 18:4, 19; 19:8, 9; 20:7, 9.
sünain pansaain maʼi sütüma sünain müliainjachin nia: Tü pütchikat griego eʼitaanaka yaʼayaa «eʼitawaa saʼatoʼu», maluʼulu. Eesüjaʼa shiale niyaawajeʼerüin Pablo tü Ashajuushikat süka Hebreo sümaa tü kasa alatakat nümüin Jesuu süpüla niiʼiyatüin shikeraajüin tia.
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Alu 17:17
pülaasüpaʼa: Tü pülaasapaʼa chajatkat Atenas (gr. agorá), chajatü palaamüin sünain tü kanüliakat Acrópolis, eetaasü maʼaka 5 hectárea sajaʼapüin. Nnojotsü oikaalein neʼe, wainmashaata kasa oikaanapuʼuka chayaa, chapuʼushii na poliitikokana otta shia eepuʼule jaʼyain maʼin nakuwaʼipa na wayuukana. Chapuʼushii outkajaain na wayuu kepiakana Atenas otta aashajaashii naya namaa na atüjashiikana.
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Alu 17:22, 23
Nümüinjatü chi Maleiwa Meʼraajuukai: Tü pütchikalüirua griego Agnóstoi Theói, shia tü eejatkat ashajuushin sünain wanee ipa eere saapünüin kasa sümüin maleiwayaasü chaa Atenas. Neeʼiyatüin na chajanakana Atenas mmoluwaain naya seema tü namaleiwasekalüirua, müshiijeseʼe nakumajüin miichi aʼwaajülee otta ipa süpülajatü namaleiwase. Müsü aka saaʼin maleiwa namüin nukuwaʼipa wanee wayuu, maʼaka saaʼin Nuʼwaajünüin, Nnojoluin yaletüin naaʼin, Katchin nia, Kemeʼeriain nünüiki otta Nümülialaain aaʼin, süpüshuaʼa tia kasakalüirua eesü ipa sünüliamaasü natuma süpüla naʼwaajüin shia. Sutuma mmoluin naya seema jashichin wanee maleiwa namüin saaliijee motuin nia naaʼin, neʼitaakalaka wanee ipa eere tü ashajuushikat: «Nümüinjatü chi Maleiwa Meʼraajuukai». Sünainjee naaʼinrüin tia, nayaawata aaʼu eein wanee Maleiwa nnojoikai neʼraajüin. Atüjashi maʼin Pablo, makalaka naashajaain süchiki tü ashajuushikat sünain tü ipakat süpüla nüküjain namüin nüchiki chi Maleiwa shiimainshikai, chi nnojoikai neʼraajüin.
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
w08-S 15/5 süp. 32 püt. 5
Pütchi anaka maʼin sünainjee tü karaloʼutakat Aluwataaushikana
18:18. ¿Kasa naaʼinrajatka Pablo naashin naapaka akajee nünüiki nümüin Maleiwa? Naashin waneinnua atüjashii, naapüin nünüiki Pablo sünain nazareenoinjachin nia (Núm 6:1-21). Nnojotpejeʼe süküjain tü Wiwüliakat kasain naapüin achiki nünüiki Pablo jee nnojotsü süküjain naapüle nünüiki süpülapünaa nunoujain jee shiale nunoujapa. Otta nnojotsü süküjain nuʼttule sünain nikeraajüin shia jee choʼujaale jeʼra neʼe kaʼi süpüla keraain shia nutuma. Jaʼitasü kasa naapüin achiki nünüiki Pablo, nnojotsü mojuin tü naaʼinrakat.
nwtsty-E pütchi suluʼujeejatü tü Wiwüliakat süchiki Alu 18:21
Müleka nücheküle Maleiwakai: Pütchikat tüü, shiiʼiyatüin wamüin jülüjainjatüin waaʼin tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa waaʼinrajatpa wanee kasa jee wakumajapa sukuwaʼipa. Jülüjasü naaʼin Pablo tia waneepia (1Co 4:19; 16:7; Heb 6:3, TNM). Nüküjain Santiago müinjatüin nanüiki na aashajeʼerakana tü nüshajakat: «Nücheküle shia Jeʼwaa, kateerü woʼu otta waaʼinreerü kasa eekai eein» (Snt 4:15, TNM). Nnojotsü wanüikinjatü neʼe tia. «Nücheküle shia Jeʼwaa» nümüle wanee wayuu, choʼujaasü naaʼinrüin wanee kasa wanaapünaa sümaa tü keeʼireekat naaʼin Jeʼwaa. Nnojotsü choʼujaain waküjain shia sümüin wayuu, anasü waküjale neʼe shia suluʼu waaʼin (paashajeʼera Alu 21:14; 1Co 4:19; Snt 4:15, TNM otta Rbi8, Apéndice 1D).
TISIENPÜROʼU 31-ENEEROʼU 6
KOROLO KOJUTUSÜ SULUʼUKA TÜ WIWÜLIAKAT | ALUWATAAUSHIKANA 19, 20
«Ee mata jaaʼin jaaʼujiraa jiakana otta saaʼu süpüshuaʼa tü anoujasükalüirua»
w11-S 15/6 süp. 20 püt. 5
«Jaaʼinmajüin na anoujashii eʼitaaushikana jajapuluʼu nütüma Maleiwa»
5 Naashin Pedro, eʼitaanüshii na anoujashiikana najapuluʼu na laülaashiikana nutuma Maleiwa. Nayaawatüinjatü aaʼu niain Jeʼwaa otta Jesukürisüto na laülaakana naaʼu na anoujashiikana otta nasoutajanain na laülaashiikana nümüin Jeʼwaa otta Jesuu saaʼujee tü naaʼinrakat namüin na anoujashiikana. Weʼitaa wanee shiyaawase: jülüjataa waaʼin wanee waʼaleewain oʼunajachika soʼu jeʼra kaʼi jee nuchuntaka wamüin jülüjainjanain waaʼin nüchonnii. Waaʼinmajashaateena naya otta wekireena naya, ¿aashimüin? Otta eere wanee eekai ayuulin, weʼikajaamaateechi nümaʼanamüin wanee tottoot. Akaʼaya neʼe na laülaashiikana natüjaa aaʼu naaʼinmajüinjatüin «tü anoujasükalüirua naapaakat Maleiwa süpüla nüpüshin sükajee ouktüin chi Nüchonkai» (Aluw. 20:28). Nnojotsü motuin naaʼin müin aka saaʼin naʼanneetse Jeʼwaa na anoujashiikana saaʼujee outuin Jesukürisüto naaʼu. Aaʼinmajünüshii na anoujashiikana natuma na laülaashiikana, otta müshii nekirakai naaʼin sünain anoujaa, naaʼinrüin tia süka natüjaain saaʼu nasouteenain nümüin Maleiwa naaʼu.
bt-S süp. 172 püt. 20
«Nnojolichipajaʼa tayain kasirüin müleka jaraire amüloulin»
20 ¡Naatashaata nukuwaʼipa Pablo noulia na wayuu müliainjanakana atuma na anoujashiikana! Aʼyataashi Pablo süpüla wanee kasa eekai choʼujaain nümüin otta nnojotsü nuchuntuin wanee kasa müliaka atuma na anoujashiikana. Nnojoishi nia washirüin sünainjee tü nneerü nasülajakat na anoujashiikana. Nüküjain namüin na laülaashii chajanakana Éfeso müinjatüin nakuwaʼipa maʼaka nukuwaʼipa niakai, müshi nia namüin: «Müinjanaʼinya waya aʼyataain süpüla wakaalinjüinjatüin tü wayuu jaʼijaakat amüin kasa. Soto jaaʼin tü nümakat chi Senyotkai Jesús wanaa sümaa nümüin: ‹Anakuaippaʼireʼeya chi wayuu aapakai nuulia chi aapünakai amüin›» (Aluw. 20:35).
Püchajaa süchiki kaaʼürüi suluʼu tü Wiwüliakat
(Aluwataaushikana 19:9, TNM) Eekalaka waneinnua wayuu asürütka nekii otta nnojoishii anoujeein, jee mojukalaka nanüiki noʼupala na wayuu outkajaakana süchiki tü Wopu nünainjeejatkat Jesuu. Otta sünainjee tia, nükatalaaka noulia namaʼaleʼeya na anoujashiikana, jee ekirajawaishi nia weinshi suluʼu [tü outkajaalee chakat suluʼu] tü ekirajaalee kanüliakat Tirano.
bt-S süp. 161 püt. 11
Akooʼomüinraasü otta maapünaajuu amaalü mayaapejeʼe napüleeruaanüin aaʼin
11 Eeshijaʼa nüküjale pütchi Pablo soʼukaiwai suluʼu tü ekirajüleekat, eeshijaʼa nuʼttawaire lasonse wattaʼa maalü sünainmüinreʼeya lakuatüro aliika (Aluw. 19:9, TNM, noota). Jimatuuisü maʼin wamaa sümaa tia oorakat, eemeraʼawaishii na wayuukana, eküshii otta atunküshii süka alin maʼin walatshi. ¿Aküjawaishiche pütchi Pablo weinshi soʼu piama juya wanaa sümaa chajachin nia Éfeso? Mülejeʼe shia nutuma, eesüjaʼa sülataleere suulia 3.000 oora nüküjaka oʼu pütchi. Eesü wanee kasa wayaawataka akajee shiyurulaain süchiki nünüiki Jeʼwaa otta maapünaajuuin sümaa: aʼyataashi maʼin Pablo sünain ekirajaa otta nuloʼirüin nukuwaʼipa wanaapünaa sümaa tü choʼujaakat namüin na wayuukana. ¿Kasa nuuntaka Pablo sünainjee tia? «Tü wayuukalüirua süpüshuaʼa yalajatkat kepiain suluʼu tü mmakat Asia, makat aka judío otta nnojotkat judíoin, saapüin tü nüchikükat chi Senyotkai» (Aluw. 19:10). ¡Anakatche maʼin niʼyataain Pablo!
bt-S süp. 162 püt. 15
Akooʼomüinraasü otta maapünaajuu amaalü mayaapejeʼe napüleeruaanüin aaʼin
15 Tü sünainpünaakat outsü jaʼyasü maʼin sünain nakuwaʼipa na chajanakana Éfeso. Ooʼulakirüshii naya, eesü lania namaʼana, naainjirüin sukuwaʼipa wayuu jee süpüshuaʼa tia ashajünüsü suluʼu karaloʼuta. Eekalaka waneinnua wayuu nüchonnii Esceva, eʼrüshii japülii, müsüjeseʼe wainmain wayuu mmoluwaaka neema Maleiwa sainküin tia pueulokot otta wainma na wayuu ekirajaakana sünain tü shiimain nüchikikat Maleiwa, nooʼulaaka suulia tü sünainpünaakat outsü. Wainma na wayuu antirakana nakaraloʼuse süchikimaajatka outsü jee naʼajüin shia suʼupala wayuu mayaapejeʼe wattain saalii nneerü sülia, eesü maʼaka jeʼra dólar tia. «Sükajee tia, ayurulaasü süchiki nünüiki Jeʼwaa otta maapünaajuu amaalü shia» (Aluw. 19:17-20, TNM). ¡Shia alanaʼaleeka tü shiimainkat nüchiki Jeʼwaa suulialeʼeya tü alawaakat otta tü sünainpünaakat yolujaa! Anasü maʼin nakuwaʼipa naya anoujashiikana süpüla woʼunüin süchiirua nakuwaʼipa. Müshiʼiya wayakana, saʼakashii waya wayuu eere jouluin maʼin tü sünainpünaakat outsü otta yolujaa. Watüjaale saaʼu eein wanee kasa wamaʼana sünainpünaaka outsü, waaʼinra tü naaʼinrakat na chajanakana Éfeso: wasünneʼeramaata tia woulia. Jaʼitasü kasain waaʼinrajatüin, nnojo sünainpünaain waya tia kasakalüirua, maʼaka nnojoluin sünainpünaain waya wanee ayuulii aisü maʼin.