Piʼyataa nümüin Jeʼwaa süpülapünaa laülaachoin pia

1, 2. (1) ¿Kasa naainjüinjatka wanee wayuu jimaʼaiwaʼaya nia naashin Salomón? (2) ¿Jamüsü sünainpünaaka nakuwaʼipa na anoujüshii eekai jaʼralin shikii juya nouyase tü nümakat Salomón?

JIMAʼAIWAʼAYA wanee wayuu naashin Salomón, sotuinjachi naaʼin chi Maleiwa Kakumalakai nia, sotuinjachi naaʼin süpülapünaa laülaachoin nia. ¿Jamüsü maka nünüiki Salomón? Laülaapa wanee wayuu, kutkuttüsü najapü, matsüinsat nüsaʼa, atuʼutuusü nai, moʼupaʼasai, moʼusat nikii, kasuusü nuʼwala otta jokotüshi nia. Nüküjüin wamüin Salomón waʼyataainjanain nümüin Jeʼwaa süpülapünaa sülatüin wamüin tia (paashajeʼera Eclesiastés 12:1-5).

² Eeshii wawalayuu eekai jaʼralin shikii juya nouyase otta eekai sülatüin suulia jaʼrai shikii sümaa katsüinyülüin naaʼin. Mayaainjeʼe sükasuʼulaain naʼwala, nnojotsü alatüin namüin tü nüküjakat Salomón. ¿Sünainpünaasüche nakuwaʼipa tü pütchi makat: «Soto paaʼin [...] chi Maleiwa Kakumalakai pia»? ¿Kasa süküjeeka achiki tia pütchikat?

3. ¿Kasa jülüjeeka waaʼin sotule waaʼin chi Maleiwa Kakumalakai waya?

³ Jaʼitainna kakaliainnain waya sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa, jülüjeesü waaʼin anain maʼin chi Maleiwa Kakumalakai waya. Anasü maʼin nutuma Jeʼwaa nakumajia napüshuaʼa na katoʼuchiikana. Nnojotsü wayaawatüin aaʼu jamüin nakumajia nutuma. Mainma tü kasa naapakat wamüin Jeʼwaa süpüla talatüinjatüin waaʼin. Jülüjüle waaʼin tü kasa nukumajakat Maleiwa, kojuteerü wamüin alin maʼin waya nüpüla, kekiin maʼin nia otta pülain maʼin nia (Sal. 143:5). Wanaa sümaa sotuin waaʼin chi Maleiwa Kakumalakai waya, jülüjeesü waaʼin tü keeʼireekat naaʼin wapüleerua. Waainjapa tia, keeʼireejeerü waaʼin waʼyataain waneepia nümüin Jeʼwaa süka süpüshuaʼa waaʼin (Ecl. 12:13).

TÜ EEKAT SÜPÜLA PAAʼINRÜIN PÜTARALAAPA

4. ¿Kasa pütchi jülüjüinjatka naaʼin na anoujüshii ataralaainnakana? ¿Jamüsü jülüjüinjatka naaʼin tia?

⁴ Pütaralaale, eesü süpüla jülüjüin paaʼin pütchikat tüü: «Sümaʼairuʼu katsüinyülüin taaʼin, ¿kasache taaʼinrajatka süka takuwaʼipa?». Süka kakaliaichin pia sünain anoujaa, mainma tü kasa eekat süpüla paainjüin. Maʼaka pikirajüin na jimaʼaliikana sünain tü pütüjaakalü aaʼu nüchiki Jeʼwaa. Maʼaka pütütüleʼerüin naaʼin na wawalayuukana sükajee püküjüin namüin tü kasa anasü piʼrakat sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Achuntüshi chi aluwataashikai David nümüin Jeʼwaa süpüla naaʼinrüinjatüin tia. Müshi nia: «Maleiwakalee pikirajüin taya jintüliiwaʼaya taya [...]. Maleiwakalee, nnojo piyüülajüin taya laülaapa jee kasuupa taya, taküjüinjatü namüin na wayuu jemeijanakana sümaa pülashin maʼin pia» (Sal. 71:​17, 18, NM).

5. ¿Kasa eeka süpüla naaʼinrüin na anoujüshii ataralaainnakana süpüla nekirajüinjanain na waneeinnua?

⁵ ¿Kasache eeka süpüla paaʼinrüin süpüla pikirajüinjanain na waneeinnua sünain tü pütüjakalü apüleerua? Eeshii süpüla puunejaain pipialuʼumüin na wawalayuu joʼuuyuuliikana puulia süpüla pütütüleʼerüin naaʼin. Eeshii süpüla puunejaain naya sünain aküjaa pütchi süpüla neʼrüinjatüin talatüin paaʼin sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa. Müshi Elihú, wanee wayuu nümaiwajachi: «Laülaale wanee wayuu, niiʼiyatüinjatü kekiin maʼin nia» (Job 32:​7, NM). Chi aluwataaushikai Pablo nüküjüin namüin na jieyuu kakaliainnakana sünain anoujaa natütüleʼerüinjatüin naaʼin na wanee jieyuukana sükajee nanüiki otta nakuwaʼipa. Müshi nia namüin: «Na jieyuu eekai laülaayuuin [...] shia anaka napüleerua nekirajüle na majayünnüükana ooʼulaka na keʼirumayünnüükana» (Tito 2:​3, 4.

EESHII SÜPÜLA PÜKAALIINJÜIN NA JOʼUUYUULIIKANA PUULIA

6. ¿Jamüshii eeka süpüla nakaaliinjüin waya na wawalayuu ataralaainnakana?

⁶ Kakaliaichire pia sünain anoujaa, mainma tü kasa pütüjakalü apüleerua. Mainmaleesia tü kasa pütüjaakalü aaʼu maaʼulu suulialeʼeya tü pütüjaapuʼukalü aaʼu sümaiwa. Pütüja apüleeruat piʼitaain suluʼu pukuwaʼipa tü sümakat tü Wiwüliakat wanaa sümaa sülatüin wanee kasa pümüin. Pütüja apüleeruat tü pünüikinjatkat süpüla sujutuumaatüin suluʼu naaʼin na wayuukana tü pütchi sümakat tü Wiwüliakat. Laülaashire pia suluʼu tü outkajaaleekat, pütüjaa aaʼu tü paaʼinrajatkat süpüla pükaaliinjüin chi eekai kaainjalain (Gal. 6:1). Eeshijaʼa süpüla pütüjüin süpüleerua oʼuniraa sukuwaʼipa naʼyataain na wawalayuukana suluʼu tü outkajaaleekat, sünain tü outkajawaakat miyoʼu otta sünain akumajaa Piichi Outkajaalee. Eeshi pütüjüle süpüleerua tü pünüikinjatkat namüin na tottootkana süpüla nnojoluinjatüin shiʼitaanüin isha nanain na wawalayuukana. Jaʼitaichi jekechin pia sünain anoujaa, mainma tü kasa pütüjakalü apüleerua. Jamüshijaʼa kachonle pia, atüjüshi pia süpüleerua nepijia na tepichikana. Na wawalayuu ataralaainnakana, eeshii süpüla nekirajüin waya, natütüleʼerüin waaʼin otta noʼunirüin sukuwaʼipa wanee kasa (paashajeʼera Job 12:12a).

7. ¿Kasa eeka süpüla naaʼinrüin na wawalayuu ataralaainnakana süpüla nakaaliinjüinjanain na joʼuuyuuliikana noulia?

⁷ ¿Kasa anaka süpüla paaʼinrüin süpüla pükaaliinjüinjanain na waneeinnua? Eeshii süpüla pükaaliinjüin na joʼuuyuuliikana puulia süpüla nekirajüinjanain wayuu sünain tü Wiwüliakat otta natüjüinjanain ekirajaa. ¿Jama na jieyuu ataralaainnakana? Eeshii süpüla nakaaliinjüin na jieyuu joʼuuyuuliikana noulia süpüla jülüjüinjatüin naaʼin nanoula sümaa nnojoluin motuin naaʼin nachonnii. Na tooloyuukana, eeshii süpüla nakaaliinjüin na jimaʼaliikana süpüla natüjüinjanain ekirajaa suluʼu tü outkajaaleekat otta natüjüinjanain aküjaa pütchi. Eeshii süpüla pikirajüin naya sünain tü paaʼinrakat wanaa sümaa pütütüleʼerüin naaʼin na wawalayuu laülaainnakana. Mayaapejeʼe matchin pia, eeshii süpüla pikirajüin na jimaʼaliikana. Müsü tü Wiwüliakat: «Tü naʼanasiainkat na jimaʼaliikana shia katsüin naaʼin. Kojutüshii na wayuu laülaayuukana sutuma kasuuin naʼwala» (Prov. 20:​29, NM).

EESHI SÜPÜLA PÜKAALIINJÜIN EERE CHOʼUJAAIN AKÜJÜLII PÜTCHI

8. ¿Kasa naainjaka Pablo wanaa sümaa nütaralaain?

⁸ Wanaa sümaa nütaralaain chi aluwataaushikai Pablo, ayatshia aʼyataain maʼin nümüin Jeʼwaa. Süpülapünaa püreesain nia chaa Roma, eʼrüshi maʼin nia müliaa sünain tü niʼyataainkat nümüin Maleiwa. Ajütünüshi nia soʼu juyaka 61 otta eeshijaʼa süpüla makatüin nia yala süpüla mainmainjatüin kasa nümaʼana (2 Cor. 11:23-27). Anasüjeʼe naaʼin na wawalayuu chejeʼewaliikana Roma makatüle Pablo namaa sünain aküjaa pütchi. Akatsaʼa nütüjaain aaʼu choʼujaʼaleeinya nüküjüin pütchi suluʼu waneeirua mma. Makalaka nuʼunüin nümaa Timoteo otta Tito chaa Éfeso, Creta otta Macedonia (1 Tim. 1:3; Tito 1:5). Aashajaashi nia süchiki oʼunaa Españamüin. Nnojotpejeʼe atüjaanüin aaʼu nuʼunüle chamüin (Roma 15:22-24, 28).

9. ¿Joujachi okolojooin Pedro suluʼumüin wanee mma naata? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 22.)

⁹ Eesüjaʼa süpüla sülatüin suulia jaʼrai shikii nuuyase chi aluwataaushikai Pedro wanaa sümaa nukolojooin suluʼumüin wanee mma naata. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu tia? Eesü wanaawale nuuyase Jesuu nümaa Pedro jee miyoʼule Pedro nuulia. Wanaa sümaa chajachi nia sünain tü outkajawaa eejatkat Jerusalén soʼu tü juyakat 49, eesü maʼaka jaʼrai shikii nuuyase. (Aluw. 15:7). Süchikijee tia, okolojooshi nia Babiloniamüin süpüla nüküjüinjachin pütchi namüin na judío kepiakana chayaa (Gal. 2:9). Chajachi nia kepiain Babilonia wanaa sümaa nüshajüin tü palajatkat karaloukta soʼu juyaka 62 (1 Ped. 5:13). Eesü kapüleerü nümüin wanee wayuu nukolojoole suluʼumüin wanee mma naata. Akatsaʼa nnojoluin mojuin naaʼin Pedro sutuma tia otta talatüshi nia sünain aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa mayaapejeʼe nütaralaain.

10, 11. Püküja süchiki tü alatakat nümüin wanee wawala okolojookai eere choʼujaain aküjülii pütchi.

¹⁰ Mainma na wawalayuu alatüinnakana suulia jaʼrai shikii nouyase otta nayaawata aaʼu eein süpüla kooʼomüin natuma naʼyataain nümüin Jeʼwaa. Eeshii na okolojookana suluʼumüin wanee mma eere choʼujaain aküjülii pütchi. Maʼaka naaʼin Robert, müshi nia süchiki tia: «Wanaa sümaa jaʼralin shikii jaʼralimüin touyase otta suuyase taʼwayuuse, wayaawata aaʼu eein süpüla kooʼomüin watuma waʼyataain nümüin Maleiwa. Süka jamüin, akatalaaichipa nümüiwaʼa chi wachonkai, nnojoliinnapa eein wamaa washi jee wei otta müsia aapünüsü wamüin wanee apaalaa. Weʼrüin eein süpüla wawalaajüin tü wojuyaalakat woikküle wepia otta wepijaain saaʼu tü nneerü apütaainjatkat wapüla sümaʼinruʼu tachekajüin tü pensionkat. Waapa achikirü mainmain na wayuu aapaakana sümaa tü pütchikat chaa Bolivia otta jayasü kasa chayaa. Wakolojooka chamüin. Kakaliapejeʼe waya süpüla wekiʼralaainjanain chayaa. Naata maʼin chaʼayaa suulia Estados Unidos. Akatsaʼa nükaaliinjüin waya Jeʼwaa sünain tü waaʼinrakat».

¹¹ Ayatüsia müin nünüiki Robert: «Shiaitpa waaʼinmaaka maaʼulu tü sünainpünaakat waʼyataain nümüin Maleiwa. Woutiisainnapa noʼutku na wayuu wekirajapuʼukana sünain tü Wiwüliakat. Naʼaka na wayuu woutiisakana, eeshii waneeinnua müliakana otta wattakana epia suulia tü pueulokot. Oʼunawaipejeʼe naya semaanawai sünain tü outkajawaakat mayaapejeʼe kaʼyatüin napüleerua. Talatashaanasü waaʼin sutuma weʼrüin kooʼomüin nanoula naya wayuukana otta sutuma pürekutsoolin chi nachon eʼirumaakai».

CHOʼUJAASÜ SÜKÜJÜNÜIN PÜTCHI SULUʼU NAATA ANÜIKII

12, 13. Püküja süchiki tü alatakat nümüin wanee wawala aʼyataakai maʼin nümüin Jeʼwaa wanaa sümaa 65 nuuyase.

¹² Mainmeerü tü kasa natüjakalü apüleerua na wawalayuu aküjakana pütchi namüin na naatakana anüikii, eere namaa na wawalayuu ataralaainnakana. Anasü maʼin aküjaa pütchi namüin na wayuu naatakana anüikii. Müshi Brian süchiki tia: «Tayakai sümaa tü taʼwayuusekat nnojotsü watüjaain aaʼu tü waaʼinrajatkat wanaa sümaa aipiruain shikii jaʼralimüin touyase, tia shia nuuyase wanee wayuu süpüla nuuʼulaainjachin suulia aʼyatawaa chaa Gran Bretaña otta nüchekajüinjatüin tü pensionkat. Akatalaashii na wachonniikana namüiwaʼa otta nnojotsü wantüin anain wayuu eekai shikirajaweein sünain tü Wiwüliakat chaa eere waküjüin pütchi. Shiasaʼa mapa, tantiraaka nümaa wanee wayuu chejeʼewai China, aʼyataashi nia suluʼu tü eʼiküleekat miyoʼu. Oʼunüshi nia sünain tü outkajawaakat otta tekirajaka nia sünain tü Wiwüliakat. Maʼaka jeʼra semaana süchikijee tia, nüntirüin wanee chino sünain tü outkajawaakat, chia chinokai aʼyataajiraashi nümaa. Piama semaana süchikijee tia, piamainnapa na wayuu nüntirakana.

¹³ «Wanaa sümaa nuchuntüin ekirajawaa sünain tü Wiwüliakat wanee chino aʼyataai suluʼu eʼikülee miyoʼu, müshi taya: ‹Jaʼitairü 65 touyase, nnojoishi taya ooʼulaainjachin suulia aʼyatawaa nümüin Jeʼwaa›. Tasakitka tü taʼwayuusekat müleka shikirajaweere sünain tü anüikiikat chino. Waapajapuʼuin wanee curso akürawaajuushi. Alatüirü poloo juya süchikijee tia. Sutuma waküjüin pütchi suluʼu wanee anüikii naata, anasü maʼin waaʼin. 112 chino wekirajaka sünain tü Wiwüliakat. Mainmainna na oʼunakana sünain tü outkajawaakat otta eesü wanee pürekutsootka.»

TALATA PAAʼIN SÜNAIN TÜ KASA EEKAT SÜPÜLA PAAʼINRÜIN

14. (1) ¿Jamüsü nnojoluinjatka mojuin naaʼin na wawalayuu ataralaainnakana? (2) ¿Jamüsü sütütüleʼeraka naaʼin tü nukuwaʼipakat Pablo?

¹⁴ Eeshii wawalayuu eekai jaʼralin shikii nouyase otta eekai sülatüin suulia jaʼrai shikii nouyase kooʼomüinka atuma naʼyataain nümüin Jeʼwaa. Akanasaʼa eein na isakana achiki naaʼinrüin tia. Süka jamüin, eeshii eekai ayuulin, eekai naaʼinmajüin nashi jee nei otta eeshii eekai nepijayülüinya nachonnii. Müle pukuwaʼipa, nnojo mojuin paaʼin sutuma nnojoluin kooʼomüin putuma tü piʼyataainkat nümüin Jeʼwaa. Nütüjaa aaʼu kapüleein pümüin aaʼinraa tia otta kojutüsü nümüin tü puuntakat paaʼinrüin. Makalaka talateein paaʼin sünain tü kasa eekat süpüla paaʼinrüin sünain aʼyatawaa nümüin. Jamüshijaʼa chi aluwataaushikai Pablo, kakalia nia püreesain nipialuʼu. Makalaka nnojolin süpüla nuʼunüinjachin wattapünaa sünain aküjaa pütchi. Mayaainjeʼe sülatüin tia nümüin, nüküjüin Nünüiki Maleiwa namüin na wayuu alapalaakana naaʼu otta nüchecherüin nanoula (Aluw. 28:​16, 30, 31).

15. ¿Jamüshii kojutüka maʼin wamüin na wawalayuu ataralaainnakana?

¹⁵ ¿Jama na wawalayuu eekana laülaachoin? Kojutüsü maʼin nümüin Jeʼwaa tü naainjakat. Mayaapejeʼe mainmain tü kasa isakat nüchiki wanee wayuu laülaapa nia, kojutüsü nümüin Jeʼwaa tü naainjakat süpüleerua naʼwaajüin nia (Luc. 21:2-4). Akaʼaya na wawalayuukana, kojutüshii namüin na wawalayuu laülaayuukana sünain aʼyatawaa nümüin Maleiwa.

16. (1) ¿Kasa nnojotka süsaʼwatüin Aana sutuma ouktatüjülüin shia? (2) ¿Kasakaʼa saaʼinrüin Aana süpüla suʼwaajüinjachin Maleiwa?

¹⁶ Aashajaasü tü Wiwüliakat süchiki wanee wayuu Aana sünülia. Mayaapejeʼe laülaachoin shia, suʼwaajüin Jeʼwaa waneepia. Mekiisat shikii pienchimüin suuyase Aana wanaa sümaa joʼuuin Jesuu. Süka ouktatüjülüin Aana, nnojotsü süsaʼwatüin nikirajüin shia Jesuu, nnojotsü süsaʼwatüin süneekünüin süpüla kepiaa chaa iipünaa otta nnojotsü süsaʼwatüin süküjüin tü pütchi anasükat süchiki Nuluwataaya Maleiwa. Mayaapejeʼe nnojoluin süsaʼwatüin tia, talatüsü saaʼin sümaa tü eekat süpüla saaʼinrüin. Oʼunawaisü shia soʼukai jee saʼwai sünain suʼwaajüin chi Maleiwakai suluʼu tü aʼwaajüleekat (Luc. 2:​36, 37). Wanaa sümaa naʼajüin chi sacerdootekai tü wunuʼu jemetakat eejuut soʼukai otta saʼwai, eesü chajatüle Aana oʼuraajüin paatialuʼu sümaa nnojoluin emetuluin sünüiki. Eesüjaʼa saainjüle tia shiatapünaa oora. Shiʼrapa Jesuu joʼuuiwaʼaya nia, «aküjasü waneepia nüchiki chi joʼuukai namüin na wayuu aʼatapajakana süpüla taashinjanain na wayuukana Israelkana suulia müliaa» (Luc. 2:38).

17. ¿Kasa waaʼinrajatka süpüla eeinjanain wamaa sünain tü outkajawaakat na wawalayuu ayuuikana jee na laülaayuukana?

¹⁷ Maaʼulu yaa, wakaaliinjüinjana na wawalayuu ayuuikana jee na laülaayuukana. Eeshii na wawalayuu oʼuneekana maʼin sünain tü outkajawaakat jee sünain tü outkajawaakat miyoʼu. Akatsaʼa eein süpüla noʼunüin maʼaka jeʼratua neʼe. ¿Kasa eeka süpüla saainjünüin napüleerua? Eesü süpüla süchajaanüin sukuwaʼipa süpüla naapajüinjatüin tü outkajawaakat süka teleepono. Eepajaʼa kapüleere saainjünüin tia. Na nnojoliikana aapajüin tü pütchikat süka teleepono, eeshii süpüla ayatüin naya sünain aʼwaajaa Maleiwa otta noʼuraajüin napüleerua na wawalayuukana (paashajeʼera Salmo 92:​13, 14).

18, 19. (1) ¿Kasa natütüleʼeraka aka waaʼin na wawalayuu ataralaainnakana? (2) ¿Jaralii na jülüjüinjanakana aaʼin tü pütchi nümakat Salomón?

¹⁸ Jiakana, wawalayuu ataralaainnakana, atütülaasü maʼin naaʼin na wawalayuukana jutuma. Soto jaaʼin tü sukuwaʼipakat Aana, waneepiasü shia suluʼu tü aʼwaajüleekat. Eetaayaai sütüjaain aaʼu sütütüleʼerüinjatüin waaʼin maaʼulu sükajee tü sukuwaʼipakat. Nnojotsü motuukain aaʼin tü saaʼinrakat saaʼujee alin Jeʼwaa süpüla. Makalaka süshajünüin suluʼu tü Wiwüliakat. Soteerü naaʼin waneepia na juwalayuukana tü jaaʼinrakat süka alin Jeʼwaa jüpüla. Shiimain maʼin tü pütchi sümakat tü Wiwüliakat, tü makat: «Kojutüshi chi wayuu kakasuulakai lotule nukuwaʼipa» (Prov. 16:​31, NM).

¹⁹ Wayakana wapüshuaʼa, eesü tü kasa isakat wachiki süpüla wekeraajüinjatüin tü waʼyataainkat nümüin Jeʼwaa. Müleka katchinyüliire waya, jülüjeesü maʼin waaʼin tü nümakat Salomón: sotuinjachin waaʼin Jeʼwaa süpülapünaa isain wachiki waʼyataain nümüin (Ecl. 12:1).