Ayuʼnnaka saʼakajee isha otta tü aainjünakat süka

Ayuʼnnaka saʼakajee isha. Tia ayuʼnnakat, sünainjeesü tü pienchisü kasa sünainkat tü ishakat: glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas otta plasma. Süpüshi tü ayuʼnnakat saʼakajee glóbulos rojos eesü wanee proteína kanüliasü hemoglobina. Ayuʼnnüsü shia sünainjee wayuu jee mürüt, aainjünüsü wanee wunuʼu süka, anaka süpüla eeka mashain otta eeka amülain maʼin isha namüin.

Eesü waneeirua kasa ayuʼnnaka saʼakajee plasma, tia shia wanee kasa kaʼakasü wüin (maʼaka saaʼin 90%), hormonas, sales inorgánicas, enzimas otta nutrientes maʼaka saaʼin minerales otta azúcares. Otta müsia eesü saʼaka tü kojokot atuma isha, proteínas maʼaka saaʼin albúmina otta tü nnojotkat ayuulin atuma wayuu. Ayuuire wanee wayuu eʼitaanüsü wanee utia sünain kaluʼusü gammaglobulina, tia, kaʼakasü tü nnojotkat ayuulin atuma wayuu otta shia wanee ayuʼnnaka saʼakajee tü plasma sünainkat wayuu nnojotka oʼttüin anain ayuulii. Saʼakajee glóbulos blancos ayuʼnnüsü interferones otta interleuquinas, tia shia tü eiyajünakat aka kanset otta tü ayuulii alataakat sünain wayuu.

¿Eiyajaainjana na anoujüshiikana süka tü ayuʼnnakat saʼakajee isha? Nnojotsü süküjüin maʼin tü Wiwüliakat tü aainjünajatkat, sutuma tia waneeküin süka waaʼin waneʼewai wakua tü waainjüinjatkat sümaa jülüjüin waaʼin tü nüchekakat Maleiwa. Eeshii eeka nayouktüin tü ayuʼnnakat saʼakajee isha süka jülüjüin naaʼin tü nuluwataakat anain Maleiwa na israeliitakana, ‹amülainjatüin natuma mmoluʼu› süsha wanee mürüt eeka noʼutüin saaʼin (Deuteronomio 12:22-24, TNM). Eeshii eeka nayouktüin tü pienchisü kasa sünainkat isha, akatsaʼa nacheküin neiyajaain süka tü ayuʼnnakat saʼakajee, süka nnojoluitpain eein kataa oʼuu sünain naashin.

Süpülapünaa waneeküin tü aainjünakat waka, wasakira waaʼin: «Nnojorüle teʼitaain tanain süpüshuaʼa tü ayuʼnnakat saʼakajee isha, ¿tatüjaa aaʼu tayouktüin süpüshuaʼa tü sünainpünaakat maʼaka saaʼin tü wunuʼu anakat süpüla shipinasein ayuulii otta süpüla sukojojooin isha suulia amülajüin shia? ¿Tatüjeerü tü tanüikinjatkat nümüin wanee tottoolu süpüla taküjüin jamüin tayouktaka otta tachekaka waneeirua kasa ayuʼnnaka saʼakajee isha?».

Aainjünaka süka isha. Eesü piamasü kasa aainjünaka süwaʼnnüle wanee wayuu, tü kanüliakat hemodilución otta tü eiteʼerakat tü isha amülakat. Hemodilución shia sükatannüin süpüshi washa sümaa shiʼitaanüin wanee müsü aka saaʼin wüin süchikumüin otta süchikijee eʼitaanüsü tü washakat süchikuaʼa. Tü eiteʼerakat tü isha amülakat shia wanee maakina alatinnaka aluʼumüin tü isha amülakat süpüla suʼlojunüin sümaa süsatünüin otta shiʼitaanaka süchikuaʼa. Süka naatawalin saainjia tia natuma na tottootkana, chi anoujüshikai nüsakirüinjachi chi tottootkai kasain naainjüinjatüin nüka.

Waneeküinjatpa kasa eeka müin aka saaʼin tia, wasakira waaʼin: «Shiyuʼnnüle süpüshi tasha otta nnojorüle unatüin shia, ¿jülüjeerü taaʼin ayatüin tashainya neʼe shia otta sükajee tia nnojotsü choʼujaain ‹shiʼyotunüin mmoluʼu›?» (Deuteronomio 12:23, 24, TNM). «Shiyuʼnnüle süpüshi tasha tawaʼnnapa, süpalirajaanüle sümaa wanee wunuʼu otta shiʼitaanüle süchikuaʼa tanain, ¿aneerü taaʼin sutuma?» «Nnojorüle tacheküin süpüshuaʼa tü aainjünakat süka isha, ¿tatüjaa aaʼu tayouktüin teʼrajeʼerüin tasha otta suʼuninnüin suluʼupünaa wanee maakina süpüla shikerotinnüin süchikuaʼa?».

Nüneeküinjatü chi anoujüshikai süka naaʼin nümüiwaʼa kasain aainjünajatüin süka nüsha nüwaʼnnapa. Müsia tü aainjünakat shiyuʼnnüle süpüshi nüsha otta shiʼitaanüle süchikuaʼa nünain süchikijee süpalirajaanüin sümaa wunuʼu.