NEHEMÍAS

1 Koʼã mbaʼe heʼi vaʼekue Nehemías,*+ Hacalías raʼy: pe mes héravape Kislev,* 20 áño ogoverna rire pe rréi,* che aime hína kuri kastíllo* de Súsape.*+ 2 Upe tiémpope Hananí,+ peteĩva che ermáno, ou chevisita ha ou hendive unos kuánto kuimbaʼe Judagua, ha che aporandu chupekuéra umi judío hembýva oĩ vaʼekue prisionéro+ ha oho jey vaʼekuére hetãme, ha avei Jerusalén rehe. 3 Haʼekuéra heʼi chéve: “Umi hénte hembýva pe distrítope,* umi oĩ vaʼekue prisionéroramo, ivaieterei la isituasionkuéra ha umi hénte oñembohorypa hesekuéra ha ombohasa asy chupekuéra.+ Jerusalén murallakuéra ningo hoʼapa,+ ha umi hokẽ katu ojehapypa”.+

4 Ahendupamírente koʼã mbaʼe, aguapy cherasẽ ha añembyasyeterei heta díare, avei aajuna+ ha añemboʼe Ñandejára yvagapeguápe. 5 Ha haʼe: “Jehová pe yvága Jára, nde ningo ndetuichaiterei ha enterove nderrespeta vaʼerã, Ñandejára okumplíva umi kompromíso ojapóva, ha ohechaukáva ohayhuetereiha* umi ohayhúvape chupe ha umi okumplívape imandamientokuéra,+ 6 ejesarekomína ha ejapysakami cherehe, ha ehendu che ñemboʼe amog̃uahẽva hína ndéve koestedía. Ára ha pyhare+ añemboʼe umi israelítare ha amombeʼu ndéve ko puévlo de Israel pekádo, umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue ne kóntrape. Ore ningo ropeka, che ha avei umi hénte che retãygua.*+ 7 Añetehápe orerembiapo vai ne renondépe ha rombopochy,+ pórke norokumplíri umi ne mandamiénto, umi léi ni umi mbaʼe rejeruréva orehegui, umíva ningo nde remeʼẽ vaʼekue nde siérvo Moiséspe.+

8 Nemanduʼamína upe ere vaʼekuére nde siérvo Moiséspe: ‘Peẽ napeneñeʼẽrendúiramo chéve, pomosarambíta umi tetãnguérare.+ 9 Péro pejevy jeýramo che rendápe ha peneñeʼẽrendu, penesarambíramo jepe ko yvy tuichakuére, mombyryvehápe jepe peteĩ púntagui ótra púnta peve, che pombyatýta+ ha pogueru jeýta pe lugár aiporavo haguépe oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra’.+ 10 Haʼekuéra ningo nde siérvo ha nde puévlo, ha nde reipuru vaʼekue nde podér ha nde pyapy mbarete resalva* hag̃ua chupekuéra.+ 11 Jehová, ejapysakamína che ñemboʼére ha avei umi nde siervokuéra ñemboʼére, umi vyʼapópe okyhyje ha orrespetáva nde réra, por favór chepytyvõmína koestedía osẽ porã hag̃ua chéve opa mbaʼe, ha ikatu hag̃uáicha pe rréi cheporiahuvereko”.+

Upe tiémpope che haʼe vaʼekue pe rréi kopéro.*+

2 Pe mes héravape Nisán,* 20 áño+ ogoverna rire pe rréi Artajerjes,+ peteĩ díape haʼe hoʼuse víno, ha jepiveguáicha che ajagarra pe víno ha ameʼẽ chupe.+ Péro che núnka ndacherovasýiva pe rréi renondépe. 2 Upévare pe rréi heʼi chéve: “¿Mbaʼéreiko la nderovasyete? Nde ningo nanderasykatúi, ¿ajépa? Katuete oiméne nde reñekevranta ha rejepyʼapyeterei hína, upévare la nderovasy”. Upépe che añemondýi ha apyta akyhyjeterei.

3 Ha che haʼe pe rréipe: “¡Toñevendesi* pe rréipe! ¿Mbaʼéicha piko nañembyasymoʼãi, si pe siuda oñeñotỹ haguépe umi che tuakuéra ypykue hoʼapa ha oñehundipa, ha umi hokẽ katu ojehapypa?”.+ 4 Upémarõ pe rréi heʼi chéve: “¿Mbaʼe piko la reipotáva hína?”. Upepete añemboʼe Ñandejára yvagapeguápe.+ 5 Upéi haʼe pe rréipe: “Oĩ porãramo ndéve g̃uarã rréi, ha oiméramo cheguerohory, chemondóna Judápe, pe siuda che tuakuéra ypykue oñeñotỹ haguépe, ha tamopuʼã jey pe siuda”.+ 6 Upérõ haʼe oguapy hína kuri ha ijykére oĩ pe rréina, ha pe rréi heʼi chéve: “¿Mboy tiémpo piko rehóta, ha arakaʼe piko reju jeýta?”. Che amombeʼu chupe arakaʼépa aju jeýta,+ ha pe rréipe ogusta upéva ha opermiti chéve aha.+

7 Upéi che haʼe pe rréipe: “Oiméramo oĩ porã ndéve g̃uarã rréi, emeʼẽna chéve kárta agueraha vaʼerã umi governadór oĩvape oéste gotyo pe Rrío Éufratesgui,*+ ikatu hag̃uáicha haʼekuéra opermiti chéve ahasa ijyvykuérarupi ag̃uahẽ meve Judápe. 8 Avei peteĩ kárta Asáfpe g̃uarã, haʼe hína pe oñangarekóva pe Rréi Kaʼaguýre,* ikatu hag̃uáicha omeʼẽ chéve yvyra ajapo hag̃ua umi okẽ, pe Kastíllo+ oĩva Ñandejára Rógape* g̃uarã. Avei umi aipurútava ajapo hag̃ua pe siuda murálla+ ha che rogarã aiko hag̃ua”. Upémarõ pe rréi omeʼẽ chéve umi kárta,+ pórke Ñandejára oĩ chendive ha chepytyvõ.+

9 Upe rire ag̃uahẽ oĩháme umi governadór oĩva oéste gotyo pe Rrío Éufratesgui, ha ameʼẽ chupekuéra umi kárta omeʼẽ vaʼekue chéve pe rréi. Pe rréi omondo avei chendive umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito ha umi kavaju ariguápe. 10 Oikuaárõ guare koʼã mbaʼe Sanbalat+ pe horonita, ha Tobías,+ pe ammonita+ haʼéva pe rréi ofisiál, ndogustaieterei voi chupekuéra che aha haguére ajapose peteĩ mbaʼe iporãva umi israelitakuéra rehehápe.

11 Upe rire ag̃uahẽ Jerusalénpe ha apyta upépe 3 día. 12 Upéi apuʼã pyhare ha amopuʼã avei unos kuánto kuimbaʼépe oho hag̃ua chendive, péro che ndaʼéi kuri avavépe mbaʼépa Ñandejára omoĩ che pyʼapýpe ajapo hag̃ua Jerusalénpe. Ha che añoiténte aha peteĩ vúrro ári ha umi ótro oho yvýrupi. 13 Ha upe pyharépe roho rosẽ pe okẽ héravarupi Ñu Rokẽ,+ ha rohasa pe Mbói Guasu Ykua* renondérupi ha roho oĩhárupi pe Okẽ Hetahápe Tanimbu.*+ Ha che arrevisa Jerusalén murálla hoʼapa vaʼekue ha umi okẽ ojehapypa vaʼekue.+ 14 Che ahasa avei oĩhárupi pe Ykua Rokẽ+ ha pe Rréi Piléta, péro ndaiporivéima lugár ohasa hag̃ua che rymba vúrro. 15 Péro che asegi aarriva pe ñúre*+ upe pyharépe ha akontinua arrevisa pe murálla. Upéi aju jey ha ahasa pe Ñu Rokẽrupi.

16 Umi governadór+ ndoikuaái kuri moõpa che aha ha mbaʼépa ajapo kuri aikóvo, pórke che namombeʼúi gueteri mbaʼeve umi judíope, umi saserdótepe, umi autorida, umi governadór ha umi ótro ombaʼapóvape hína. 17 Upéi haʼe chupekuéra: “Peẽ pehechakuaa mbaʼeichaitépa ivai ñane situasión, mbaʼeichaitépa Jerusalén oñehundi ha umi hokẽ ojehapypa. Upévare, peju ñamopuʼã jey Jerusalén murálla, anivéma hag̃ua umi hénte oñembohory ñanderehe ha ñanembohasa asy”. 18 Upe rire amombeʼu chupekuéra mbaʼéichapa Ñandejára chepytyvõ+ ha mbaʼépa heʼi avei chéve pe rréi.+ Upépe heʼi chéve hikuái: “Ñañepyrũ katu ñamopuʼã jey umi murálla”. Upémarõ haʼekuéra oñomokyreʼỹ ha oñomombarete ojapo hag̃ua upe traváho iporãitéva.+

19 Ha oikuaárõ guare upéva Sanbalat pe horonita, Tobías+ pe ammonita+ haʼéva pe rréi ofisiál, ha Guésem pe árabe,+ oñepyrũ oreapoʼi ha oñembohory orerehe hikuái+ heʼívo: “¿Mbaʼe guaʼu piko la pejapóva? ¿Péicharõ piko peẽ pepuʼã hína pe rréire?”.+ 20 Péro che ambohovái chupekuéra: “Ñandejára yvagapegua hína pe orepytyvõva osẽ porã hag̃ua la rojapóva,+ ha ore roservíva chupe romopuʼãta pe murálla. Péro peẽ ndaperekói mbaʼeve pejapo vaʼerã koʼápe Jerusalénpe, ni ndaperekói derécho perreklama hag̃ua mbaʼeve, ha ndaikatúi ni pehechauka peẽ haʼeha ko siudapegua”.+

3 Pe súmo saserdóte Eliasib+ ha iñermanokuéra umi saserdóte, oñepyrũ ojapo pe murálla rokẽ hérava Umi Ovechakuéra Rokẽ.+ Haʼekuéra okoloka upe okẽ ha osantifika ojepuru hag̃ua Ñandejára renondépe,+ ha osantifika hikuái pe Tórre de Meá+ peve, ha avei pe Tórre de Hananel peve.+ 2 Ha upe lugár guive umi kuimbaʼe Jericogua+ ombaʼapo omopuʼã hag̃ua pe murálla. Ha ijykerekuéra Zacur, Imrí raʼy omopuʼã avei pe murálla.

3 Hasenaá raʼykuéra ojapo pe okẽ hérava Pira Rokẽ,+ haʼekuéra omoĩmba umi okẽ márko,+ upéi okoloka umi okẽ, iserradúra ha umi okẽ tránka. 4 Ha ijykerekuéra Meremot,+ Uriya raʼy haʼéva Hacoz niéto, omyatyrõ pe murálla. Upéi katu ijykére Mesulam,+ Berekías raʼy, haʼéva Mesezabel niéto omyatyrõ pe murálla. Upe rire ijykerekuéra Sadoc, Baaná raʼy omyatyrõ pe murálla. 5 Ha ijykerekuéra umi tecoíta+ omyatyrõ pe murálla, péro umi kuimbaʼe omanda guasúva noñemoĩri umi omoakãva poguýpe ombaʼapo hag̃ua.

6 Joiadá, Paséah raʼy ha Mesulam, Besodeya raʼy omyatyrõ pe okẽ hérava Siuda Tuja Rokẽ.+ Haʼekuéra omoĩmba umi okẽ márko, upéi okoloka umi okẽ, iserradúra ha umi okẽ tránka. 7 Ha ijykerekuéra omyatyrõ pe murálla Melatías pe gabaonita+ ha Jadón pe meronotita. Haʼekuéra ningo Gabaón ha Mizpagua,+ ha hesekuéra omanda vaʼekue pe governadór oĩva oéste gotyo pe Rrío Éufratesgui.*+ 8 Ha ijykerekuéra omyatyrõ pe murálla Uziel, Harhaya raʼy, haʼe hína pe ombaʼapóva pláta ha órore. Ha ijykére omyatyrõ pe murálla Hananías, haʼe oĩ umi ojapóva perfúme apytépe. Avei haʼekuéra ombopíso peteĩ párte pe siuda ryepy, Jerusalén guive pe Múro Ipéva peve.+ 9 Upéi ijykerekuéra omyatyrõ pe murálla Refayá, Hur raʼy, haʼe hína peteĩ prínsipe ogovernáva alamita pe Jerusalén distríto. 10 Ha ijykére Jedayá, Harumaf raʼy, haʼe omyatyrõ pe murálla hóga renondépe. Upéi ijykére omyatyrõ pe murálla Hatús, Hasabneya raʼy.

11 Malkiya, Harim raʼy+ ha Hasub, Pahat-Moab raʼy,+ omyatyrõ ótra párte pe murálla, ha omyatyrõ avei Umi Ornokuéra Tórre.+ 12 Ha ijykerekuéra omyatyrõ avei pe murálla Salum, Halohés raʼy, haʼe hína peteĩ prínsipe ogovernáva alamita Jerusalén distríto, ha hendive ombaʼapo avei itajyrakuéra.

13 Hanún ha umi oikóva Zanóahpe+ omyatyrõ pe Ñu Rokẽ,+ haʼekuéra omopuʼã jey upéva ha omoĩmba umi okẽ márko, upéi okoloka umi okẽ, iserradúra ha umi okẽ tránka. Haʼekuéra omopuʼã jey 445 métro* pe murálla oĩha meve pe Okẽ Hetahápe Tanimbu.+ 14 Malkiya, Recab raʼy, haʼe hína peteĩ prínsipe ogovernáva Bet-Hakerem,+ omyatyrõ pe Okẽ Hetahápe Tanimbu. Haʼe omopuʼã jey upéva ha omoĩmba umi okẽ márko, upéi okoloka umi okẽ, iserradúra ha umi okẽ tránka.

15 Salún, Colhozé raʼy, haʼe hína peteĩ prínsipe ogovernáva Mizpá distríto,+ omyatyrõ pe okẽ hérava Ykua Rokẽ.+ Haʼe omyatyrõ ha otechapa, ha omoĩmba umi okẽ márko, upéi okoloka umi okẽ, iserradúra ha umi okẽ tránka. Haʼe omyatyrõ avei pe murálla oĩháme pe Piléta del Kanál,+ oĩva pe Rréi Hardín+ ykére ha oho hese og̃uahẽ meve pe Eskalérape,+ upe oguejýva Siuda de Davídgui.+

16 Upéi Nehemías, Azbuc raʼy, haʼe hína peteĩ prínsipe ogovernáva Bet-Zur distríto,+ haʼe omyatyrõ pe murálla pe Sepultúra de David+ renonde guive ha oho hese oĩha meve pe piléta+ ojejapo vaʼekue, ha og̃uahẽ umi Guárdia Róga peve.

17 Upéi umi levita okontinua pe traváho oñemyatyrõ hag̃ua pe murálla. Haʼekuéra ombaʼapo Rehúm, Baní raʼy poguýpe, ha ijykerekuéra omyatyrõ pe murálla Hasabías, peteĩ prínsipe ogovernáva alamita Queilá distríto,+ ha haʼe orrepresenta umi oikóvape idistrítope. 18 Ha ijykerekuéra omyatyrõ pe murálla umi ótro levita. Haʼekuéra oĩ vaʼekue Bavái, Henadad raʼy poguýpe, haʼe hína peteĩ prínsipe ogovernáva alamita Queilá distríto.

19 Ha ijykére Ézer, Jesúa raʼy,+ haʼe hína peteĩ prínsipe ogovernáva Mizpá, omyatyrõ ótra párte pe murálla, oĩháme pe Murálla Rrefuérso,+ oĩva pe arrivádape umi Armakuéra Depósito renondépe.

20 Upéi ijykére Baruc, Zabái raʼy,+ haʼe kyreʼỹme omyatyrõ ótra párte pe murálla, pe oĩha guive pe Murálla Rrefuérso pe súmo saserdóte Eliasib+ róga entráda peve.

21 Upe rire Meremot,+ Uriya raʼy, Hacoz niéto omyatyrõ ótra párte pe murálla. Haʼe omyatyrõ Eliasib róga entráda guive opaha peve Eliasib róga.

22 Upéi ijykére umi saserdóte Jordán distritopegua,+ omyatyrõ avei pe murálla. 23 Ha ijykerekuéra Benjamín ha Hasub omyatyrõ pe murálla hogakuéra renondépe. Upéi Azarías, Maaseya raʼy, Ananíah niéto, omyatyrõ pe murálla hóga ypýpe. 24 Upéi ombaʼapo ijykére Binuí, Henadad raʼy, omyatyrõ hag̃ua ótra párte pe murálla, Azarías róga guive pe Murálla Rrefuérso+ peve ha og̃uahẽ pe murálla eskína peve.

25 Upéi ijykére ombaʼapo Palal, Uzái raʼy ha omyatyrõ pe murálla, pe Murálla Rrefuérso renondépe ha avei pe tórre osẽva pe Rréi Palásiogui+ renondépe, upe oĩva pe Guárdia Korapýpe.+ Upéi ijykére omyatyrõ pe murálla Pedaya, Parós raʼy.+

26 Umi siérvo pe templopegua,*+ umi oikóva Ofélpe,+ omyatyrõ pe murálla éste gotyo, pe Y Rokẽ+ renonde peve, ha avei pe tórre osẽva pe murállagui.

27 Upéi ijykerekuéra umi tecoíta+ omyatyrõ ótra párte pe murálla, oĩha guive pe tórre tuichaitéva osẽva pe murállagui ha oho hese Ofel murálla peve.

28 Umi saserdóte omyatyrõ pe murálla, amo gotyove pe oĩhágui Umi Kavajukuéra Rokẽ,+ ha káda uno ombaʼapo hóga renondépe.

29 Upéi ijykerekuéra Sadoc,+ Imer raʼy, omyatyrõ pe murálla hóga renondépe.

Ha ijykére omyatyrõ pe murálla Semaya, Secanías raʼy, haʼe hína pe guárdia oñangarekóva pe Okẽ Estepeguáre.+

30 Upéi ijykére omyatyrõ ótra párte pe murálla Hananías, Selemías raʼy, ha Hanún, Zalaf raʼy seisha.

Ha upéi ijykére Mesulam,+ Berekías raʼy, omyatyrõ pe murálla hóga* renondépe.

31 Upéi ijykére ombaʼapo Malkiya, haʼe oĩ pe grúpo ombaʼapóvape pláta ha órore. Haʼe omyatyrõ pe murálla upe oĩha meve umi komersiánte ha umi siérvo pe templopegua+ róga, oĩva pe Okẽ Ojerrevisaha ypýpe, ha oho hese oĩha meve pe koty yvategua, pe murálla eskínape.

32 Umi ombaʼapóva pláta ha órore ha umi komersiánte omyatyrõ pe murálla, oĩha guive pe koty yvategua oĩva pe murálla eskínape, ha oho hese Umi Ovechakuéra Rokẽ+ meve.

4 Upéi Sanbalat+ oikuaávo romopuʼã jeyha umi murálla, ipochy ha orrenegaiterei ha oñepyrũ oñembohory umi judíore. 2 Ha umi iñirũnguéra ha pe ehérsito de Samaria rovake, heʼi chupekuéra: “¿Mbaʼe guaʼu piko la ojapóva koʼã judío pilaʼi? ¿Haʼekuéra añónte guaʼu piko ojapopáta pe murálla? ¿Oofreséta piko hikuái sakrifísio ha oterminátama un díape? ¿Okonsegíta piko hikuái ita umi kaskóte kuʼikue apytégui?”.+

3 Ha ijykére oñemboʼy hína kuri Tobías,+ pe ammonita,+ ha heʼi: “Peteĩ aguara jepe ojupíramo pe imurallakuéra ári, oitypaitéta chuguikuéra”.

4 Upémarõ che añemboʼe Ñandejárape: “Ehendumína Ñandejára mbaʼéichapa oñembohory orerehe hikuái,+ ha embou jey iñakã arikuéra umi mbaʼe vai heʼíva hikuái,+ ha tojegueraha chupekuéra ótra nasiónpe oiko hag̃ua esklávoramo. 5 Ani remoʼã chupekuéra hembiapo vai ni revorra ipekadokuéra,+ pórke haʼekuéra oapoʼi umi omopuʼãvape hína pe murálla”.

6 Upéi ore rosegi romopuʼã pe murálla alamitaha peve pe ijyvatekue ha rombotypa umi ikuaha, ha umi hénte osegi ombaʼapo ipyʼaite guive.

7 Upéi Sanbalat, Tobías,+ umi árabe,+ umi ammonita ha umi asdodita,+ ipochyeterei oikuaávo osegiha oñemyatyrõ Jerusalén murálla ha oñembotyha hína umi ikuaha. 8 Haʼekuéra oñomoirũ ha oñemoĩ peteĩ ñeʼẽme ou hag̃ua oñorairõ Jerusalén kóntrape, ha ojapo hag̃ua sarambi ore apytépe. 9 Péro ore roñemboʼe Ñandejárape orepytyvõ hag̃ua ha siémpre romoĩ peteĩ guárdia ára ha pyhare oreprotehe hag̃ua.

10 Péro umi hénte Judagua heʼi: “Umi ombaʼapóva ikangypáma ha oĩ gueteri hetaiterei kaskóte kuʼikue oñemombo vaʼerã. Ñande ningo núnka ndaikatumoʼãi jajapopa ko murálla”.

11 Ha umi ore enemígo osegi heʼi: “Haʼekuéra oikuaa mboyve mbaʼépa la oikóva hína, ha ñanderecha mboyve jepe hikuái, jaikéta ijapytepekuéra jajuka hag̃ua chupekuéra ha jajokóta la itravahokuéra”.

12 Ou jave umi judío oikóva ore jerére, heʼi jey jey* oréve: “Umi ñane enemigokuéra oúta ñandéve opáguio ládo ñandeataka hag̃ua”.

13 Upémarõ, amoĩ umi kuimbaʼépe pe murálla kupépe umi lugár ikarape ha nandihápe, ha amohenda chupekuéra por família, ijespáda, ilánsa ha hiʼárko reheve. 14 Upéi ahechakuaa okyhyjeha hikuái, ha upepete apuʼã haʼe umi prínsipe,+ governadór ha pe puévlo kompletoitépe: “Ani pekyhyje chuguikuéra.+ Penemanduʼákena Jehováre, haʼe ningo ipoderóso ha oporomongyhyje.+ Peñorairõ umi pene ermanokuéra rehehápe, pende raʼy ha pende rajykuéra rehehápe, pene rembireko ha pende róga rehehápe”.

15 Upéi, ore enemigokuéra ohendu ore roikuaamaha mbaʼépa ojapose hikuái orerehe, ha Ñandejára tee nopermitíri hague chupekuéra ojapo upe okalkula vaʼekue. Upémarõ enterovete roho jey rombaʼapo pe murállare. 16 Upe día guive, alamita umi kuimbaʼe oĩva chendive ombaʼapo pe murállare+ ha umi ótro ojagarra lánsa, árko, eskúdo ha armadúra. Ha umi prínsipe+ oñemboʼy umi judiokuéra kupépe ha oipytyvõ 17 umi omopuʼãvape hína pe murálla. Umi oguerojáva umi kárga ombaʼapo un ládo ipópente, ha pe ótro ládo ipópe katu oreko ilánsa. 18 Ha káda uno umi ombaʼapóva pe murállare oreko ikuʼakuápe peteĩ espáda ombaʼapo aja. Ha pe ombopu vaʼerã pe turu+ oĩ jave pelígro, siémpre oñemboʼy che ykére.

19 Upéi haʼe umi prínsipe, governadór ha pe puévlo kompletoitépe: “Tuichaiterei ningo ko traváho jajapóva, ha ñanesarambipa, mombyrymbyry ñambaʼapo ojuehegui ko murállare. 20 Ág̃a pehendu vove pe turu pu, pejupaite peñembyaty che aimehápe. Ñandejára oñorairõta ñanderehehápe”.+

21 Upémarõ ore alamita rosegi rombaʼapo ha umi ótro alamitare oreko ipópe ilánsa. Upéicha rojapo koʼẽ guive ojekuaa peve pyharekue umi estrélla. 22 Upérõ haʼe pe puévlope: “Umi kuimbaʼekuéra, káda uno iñajudánte reheve, topyta pyharekue Jerusalénpe, ha ombaʼapo vaʼerã hikuái de diakue ha pyharekue katu opyta vaʼerã hikuái de seréno”. 23 Upévare ni che ni che ermanokuéra ni umi ajudánte+ ni umi guardiakuéra oho vaʼekue chendive, ndoroipeʼái ore ao, ha káda uno rosegi roreko ore lánsa ore po deréchape.

5 Péro umi hénte, umi kuimbaʼe ha hembirekokuéra ojeplagea ha ojekeha umi hapichakuéra judíogui.+ 2 Ijapytepekuéra oĩ heʼíva: “Ore éntre heta roime ore raʼy ha ore rajykuéra ndive. Rokonsegi vaʼerã hiʼupy ikatu hag̃uáicha rokaru ha rosegi roikove”. 3 Ótro katu heʼi: “Romeʼẽ hína ore kokue, ore parralty ha ore róga de garantía rokonsegi hag̃ua hiʼupy ijakáso jave la ojeʼu vaʼerã”. 4 Ha umi ótro katu ojeplagea: “Ore roipuru vaʼerã pláta ropaga hag̃ua pe rréi impuésto*+ ha upearã romeʼẽ ore yvy de garantía. 5 Ore ningo ore ermanokuéraichante avei, ha ore raʼykuéra peteĩchante itaʼyrakuérandi. Péro ore romeʼẽ vaʼerã esklavorã ore raʼykuéra ha ore rajykuérape,+ ha koʼág̃ama voi unos kuánto ore rajy oĩma esklávaramo. Ha ore ndaikatúi rojoko upéva, pórke ore kokue ha ore parralty mbaʼe ahénoma koʼág̃a”.

6 Che arrenegaiterei ahendúrõ guare ojeplageaha hikuái péicha ha heʼírõ guare umi mbaʼe. 7 Upévare ajepyʼamongeta porã ko provlémare ha añepyrũ aiko vai umi prínsipe ha governadorkuérandi, ha haʼe chupekuéra: “¡Mbaʼéicha piko peẽ peovligáta pene ermanokuérape opaga hag̃ua interés!”.+

Ahecha avei rojapo hag̃ua peteĩ rreunión guasu rosolusiona hag̃ua ko provléma. 8 Ha haʼe chupekuéra: “Ñande ningo ikatumiháicha ñañehaʼã kuri jajogua jey umi ñane ermáno judío oñevende vaʼekue ótra nasiónpe, ¿péro mbaʼéicha piko peẽ koʼág̃a pevende jeýta pene ermanokuérape?+ ¿Jaiko vaʼerã piko jajogua jey chupekuéra?”. Ha upépe ndoikuaái mbaʼépa heʼíta hikuái, ha opyta okirirĩete voi. 9 Upéi haʼe chupekuéra: “Naiporãiete ko mbaʼe pejapóva hína. Penderehe ningo ojekuaa vaʼerã pekyhyje ha perrespetaha Ñandejárape,+ ani hag̃ua heʼi ñanderehe mbaʼe vai umi ñane enemigokuéra ótra nasiongua. 10 Hiʼarive che, che ermanokuéra ha che siervokuéra roipuruka chupekuéra pláta ha hiʼupy rokovraʼỹre interés. Upévare anivéna peiko pekovra chupekuéra interés.+ 11 Por favór, koestediaite pemeʼẽ jey vaʼerã chupekuéra ikokue,+ iparralty, ijolivoty ha hóga. Pemeʼẽ jey avei chupekuéra pe interés* pekovra vaʼekue peipuruka haguére chupekuéra pláta, hiʼupy, víno pyahu ha aséite”.

12 Upépe haʼekuéra heʼi: “Romeʼẽ jeýta chupekuéra koʼã mbaʼe ha ndororrekerimoʼãi chupekuéra mbaʼeve. Rojapóta pe ere hagueichaite”. Upémarõ ahenoika umi saserdótepe ha akompromete umi kuimbaʼépe okumpli hag̃ua ko promésa. 13 Avei aityvyro che ao pécho ha haʼe: “Péicha Ñandejára tee toityvyro hógagui ha umi ikosakuéra apytégui enterove umi kuimbaʼe nokumplírivape ko promésa. Péicha tojetyvyro chupe ha topyta mbaʼeveʼỹre”. Upévo pe kongregasión kompletoite heʼi: “¡Amén!”.* Ha omombaʼeguasu hikuái Jehovápe, ha pe puévlo ojapo upe opromete haguéicha.

14 Ha pe rréi chenombraha día guive oiko hag̃ua chehegui governadór+ Judápe, pe áño 20+ guive áño 32+ peve pe rréi Artajerjes+ ogovernárõ guare, 12 áño aja ni che ni umi che ermanokuéra ndoroʼúi pe hiʼupy oñemeʼẽ vaʼerã pe governadórpe.+ 15 Péro umi governadór oĩ vaʼekue ymave che aju mboyve, ojopy pe puévlondi ha káda día okovra chupekuéra 456 grámo* de pláta, pan ha víno repyrã. Ha umi isiervokuéra oreko asy avei pe puévlope. Péro che ndajapói upéicha+ akyhyje rupi Ñandejáragui ha arrespeta rupi chupe.+

16 Ha hiʼarive che ambaʼapo avei oñemopuʼã hag̃ua ko murálla, ha che siervokuéra ombaʼapo avei upépe, ha ni peteĩ kokue ndorojagarrái orembaʼerã.+ 17 Oĩ vaʼekue 150 judío ha umi governadorkuéra okarúva chendive, ha oĩ avei umi hénte ou vaʼekue ótra nasióngui. 18 Káda día ojeprepara chéve g̃uarã peteĩ tóro, 6 ovecha iporãva, ha avei heta guyra, ha káda 10 día roreko hetaiterei víno opaichagua. Upéicharõ jepe, ndajeruréi pe hiʼupy oñemeʼẽ vaʼerã pe governadórpe, pórke ipohýima voi pe rresponsavilida orekóva pe puévlo pe rréi ndive. 19 Upémarõ añemboʼe: “Ñandejára, nemanduʼa porãmína cherehe ajapo haguére entéro koʼã mbaʼe pe puévlo rehehápe”.+

6 Upéi, oñemombeʼu Sanbalat, Tobías,+ Guésem pe árabepe+ ha umi ótro ore enemigokuérape, amopuʼã jeýma hague pe murálla+ ha ndaiporiveimaha ni peteĩ párte ikuaha, hiʼarive upérõ guare che neʼĩra gueteri akoloka umi okẽ.+ Ha oikuaávo hikuái upéva, 2 pyaʼe porã voi Sanbalat ha Guésem heʼika chéve: “Jahechána arakaʼépa ikatu ñañembyaty peteĩva umi puevloʼi oĩvape Onó Ñúme”.*+ Péro haʼekuéra okalkula ojapo cherehe mbaʼe vai. 3 Upémarõ, amondo hendapekuéra mensahéro, ha haʼeka chupekuéra: “Che ningo areko peteĩ traváho iñimportantetereíva ajapo vaʼerã, upévare ndaikatumoʼãi aha. Pórke aháramo pene rendápe pe traváho opyta reíta”. 4 Haʼekuéra heʼika jey chéve 4 vése la mísma kósa, ha che ameʼẽ jeýnte chupekuéra la mísma rrespuésta.

5 Upémarõ Sanbalat ombou jey che rendápe isiérvo, ha heʼika jey chéve la mísma kósa 5 veseha, ha ogueru ipópe peteĩ kárta noñembotýiva. 6 Pype heʼi péicha: “Umi hénte ótro tetãygua ha Guésem+ heʼi avei oikóvo nde ha umi judío pepuʼãseha pe rréire,+ ha upévare remopuʼãha hína pe murálla. Ha koʼã infórmepe heʼi ndehegui oikomaha irreikuéra. 7 Avei renombra hague proféta heʼi hag̃ua nderehe Jerusalén tuichakuére: ‘¡Oĩ peteĩ rréi Judápe!’. Ha opa koʼã mbaʼe oñemombeʼúta pe rréipe. Upévare eju jahecha hag̃ua mbaʼéichapa ikatu ñasolusiona ko situasión”.

8 Péro che ambohovái chupe péicha: “Japu hína umi mbaʼe eréva, nde ndejeheguieténte erepa rei hína umíva”. 9 Haʼekuéra ningo oremongyhyjesénte, heʼívo: “Haʼekuéra oúta ikangy* ha ndojapopamoʼãi pe traváho”.+ Upévare koʼág̃a añemboʼe: “Ñandejára, chemombaretemína”.*+

10 Upéi che aha Semaya rendápe, upérõ haʼe oñemboty hína kuri hógape, Semaya hína Delayá raʼy ha Mehetabel niéto. Ha haʼe heʼi: “Jahechána arakaʼépa ikatu jajotopa oñondive Ñandejára tee rógape, pe témplo ryepýpe ha ñamboty pe témplo rokẽ, pórke haʼekuéra oúta hína ndejuka hag̃ua. Oúta hína hikuái pyharekue ndejuka hag̃ua”. 11 Péro che haʼe: “¿Peteĩ kuimbaʼe cheichagua piko ohóta okañy? ¿Ikatu piko peteĩ kuimbaʼe cheichagua oike pe témplope ha osegi oikove?+ ¡Ni mbaʼevéicharõ ndaikemoʼãi upépe!”. 12 Péicha ahechakuaa Ñandejára nomboúi hague chupe, síno Tobías ha Sanbalat+ opaga hague chupe chembotavy hag̃ua. 13 Ojepaga chupe ikatu hag̃uáicha chemongyhyje ha ojapoka hag̃ua chéve ivaíva Ñandejára renondépe, ha avei oreko hag̃ua hikuái álgo ivaíva heʼi vaʼerã cherehe ha omongyʼa hag̃ua che réra.

14 Upémarõ che añemboʼe ha haʼe: “Ñandejára, aníkena nderesarái opa mbaʼe ojapo vaʼekuégui Tobías+ ha Sanbalat, ha nemanduʼákena avei Noadías pe profetísa rehe, ha umi ótro proféta kontinuadoite chemongyhyjese vaʼekuére”.

15 Péicha pe murálla ojejapopa 52 díape, pe 25 de Elul.*

16 Upéi, oikuaamírente ko mbaʼe enterove ore enemigokuéra ha ohecha rire umi nasión oĩva ore jerére, otĩeterei opytávo hikuái,+ ha ohechakuaa ore Jára orepytyvõ hague rojapo hag̃ua ko traváho. 17 Upe tiémpope umi prínsipe+ oĩva Judápe omondo heta kárta Tobíaspe, ha Tobías okontesta chupekuéra. 18 Ha heta oĩva Judápe ohura vaʼekue osẽtaha ifavórpe, pórke haʼe ningo Secanías jérno, ha Secanías katu Ará raʼy+ hína. Tobías raʼy Jehohanán katu omenda vaʼekue Mesulam rajýre,+ ha Mesulam hína Berekías raʼy. 19 Haʼekuéra ningo pyʼỹi oñeʼẽ porã vaʼekue chéve hese, upéi omombeʼu jey chupe mbaʼépa che haʼe. Upémarõ Tobías ombou chéve umi kárta chemongyhyje hag̃ua.+

7 Oñemopuʼãmba rire umi murálla,+ che akoloka umi okẽ+ ha anombra umi guárdia oñangarekóva okẽre,+ umi opurahéiva+ ha umi levítape.+ 2 Ha aheja Jerusalén che ermáno Hananí+ kárgope, ha hendive pe prínsipe Hananías oĩva pe Kastíllope,+ pórke haʼe ningo peteĩ kuimbaʼe ikatúvare jajerovia ha hetágui haʼe okyhyjeve ha orrespetave Ñandejára teépe.+ 3 Upémarõ haʼe chupekuéra: “Jerusalén rokẽ ndojeavríri vaʼerã pe kuarahy ojope mbarete mboyve. Ha upéi umi guárdia omboty ha otranka vaʼerã umi okẽ oĩ aja gueteri upépe, kuarahy oike mboyve. Ha pemoĩ vaʼerã umi oikóva Jerusalénpe de seréno, algúno oĩ vaʼerã pe lugár oñenkarga haguépe chupe ha ótro katu hóga renondépe”. 4 Jerusalén ningo tuichaiterei ha saʼi oĩ la hénte oikóva upépe+ ha ndahetaiete avei umi óga.

5 Péro Ñandejára omoĩ che korasõme ambyaty hag̃ua umi autorida, umi governadór, ha pe puévlope oñeanota hag̃ua asegún máva familiarépa hikuái.+ Upéi atopa pe lívro oñeanota haguépe umi primeroite ou jey vaʼekue Jerusalénpe. Ha heʼi péicha:

6 “Koʼãva hína umi hénte pe distritopegua* ou jey vaʼekue oĩhágui prisionéroramo, umívape pe rréi Nabucodonosor+ ojagarra ha ogueraha vaʼekue Babilóniape.+ Koʼã hénte ojegueraha vaʼekue prisionéro ha upe rire ou jey Jerusalén ha Judápe, káda uno ou jey isiudápe.+ 7 Ou hendivekuéra Zorobabel,+ Jesúa,+ Nehemías, Azarías, Raamías, Nahamaní, Mardoqueo, Bilsán, Mispéret, Bigvái, Nehúm ha Baaná.

Koʼápe oñemombeʼu mboy kuimbaʼe israelítapa oho jey vaʼekue:+ 8 Parós familiare 2.172, 9 Sefatías familiare 372, 10 Ará+ familiare 652, 11 Pahat-Moab+ familiare 2.818, haʼekuéra hína Jesúa ha Joab+ familiare, 12 Elam familiare+ 1.254, 13 Zatú familiare 845, 14 Zacái familiare 760, 15 Binuí familiare 648, 16 Bebái familiare 628, 17 Azgad familiare 2.322, 18 Adonicam familiare 667, 19 Bigvái familiare 2.067, 20 Adín familiare 655, 21 Ater familiare 98, haʼekuéra hína Ezequías rogaygua, 22 Hasum familiare 328, 23 Bezái familiare 324, 24 Harif familiare 112, 25 Gabaón familiare+ 95, 26 umi kuimbaʼe oiko vaʼekue Belénpe ha Netofápe 188, 27 umi kuimbaʼe oiko vaʼekue Anatótpe+ 128, 28 umi kuimbaʼe oiko vaʼekue Bet-Azmávetpe 42, 29 umi kuimbaʼe oiko vaʼekue Quiryat-Jearímpe+ 743, haʼekuéra hína Kefirá ha Beerot familiare,+ 30 umi kuimbaʼe oiko vaʼekue Ramá ha Guébape+ 621, 31 umi kuimbaʼe oiko vaʼekue Micmáspe+ 122, 32 umi kuimbaʼe oiko vaʼekue Betel+ ha Háipe+ 123, 33 umi kuimbaʼe oiko vaʼekue pe ótro Nébope 52, 34 pe ótro Elam familiare 1.254, 35 Harim familiare 320, 36 umi oiko vaʼekue Jericópe 345, 37 umi oiko vaʼekue Lod, Hadid ha Onópe+ 721, 38 umi oiko vaʼekue Senaápe 3.930.

39 Umi saserdotekuéra+ katu koʼãva: Jedayá familiare 973, haʼekuéra hína Jesúa rogaygua, 40 Imer familiare 1.052, 41 Pasjur familiare+ 1.247, 42 Harim familiare+ 1.017.

43 Umi levitakuéra+ katu koʼãva: Jesúa ha Cadmiel familiare+ 74, haʼekuéra hína Hodevá familiare. 44 Umi kuimbaʼe opurahéiva+ katu koʼãva: Asaf familiare+ 148. 45 Umi guárdia oñangarekóva okẽre+ familiare katu koʼãva: Salum familiare, Ater familiare, Talmón familiare, Acub+ familiare, Hatitá familiare ha Sobái familiare 138.

46 Umi siérvo pe templopegua*+ katu koʼãva: Ziha familiare, Hasufá familiare, Tabaot familiare, 47 Querós familiare, Sia familiare, Padón familiare, 48 Lebaná familiare, Hagabá familiare, Salmái familiare, 49 Hanán familiare, Guidel familiare, Gahar familiare, 50 Reayá familiare, Rezín familiare, Necodá familiare, 51 Gazam familiare, Uzá familiare, Paséah familiare, 52 Besái familiare, Meunim familiare, Nefusesim familiare, 53 Bacbuc familiare, Hacufá familiare, Harhur familiare, 54 Bazlit familiare, Mehidá familiare, Harsá familiare, 55 Barcos familiare, Sísara familiare, Témah familiare, 56 Nezías familiare, Hatifá familiare.

57 Salomón siervokuéra familiare+ katu koʼãva: Sotái familiare, Soféret familiare, Peridá familiare, 58 Jaalá familiare, Darcón familiare, Guidel familiare, 59 Sefatías familiare, Hatil familiare, Pokéret-Hazebaim familiare, ha Amón familiare. 60 Umi siérvo pe templopegua+ ha Salomón siervokuéra familiare ohupyty 392.

61 Koʼãva hína umi oho vaʼekue Tel-Mélahgui, Tel-Harsá, Kerub, Adón ha Imérgui, péro koʼã hénte ndaikatúi vaʼekue ohechauka ituakuéra ypykuépa israelita rakaʼe ni haʼekuéra haʼeha israelita.+ Haʼekuéra hína: 62 Delayá familiare, Tobías familiare, Necodá familiare 642. 63 Ha umi saserdóte familiare: Habaya familiare, Hacoz familiare,+ Barzilái familiare, haʼe omenda vaʼekue Barzilái pe galaadita rajýre.+ Barziláipe oñehenói vaʼekue péicha oipuru rupi isuégro réra. 64 Koʼã hénte oheka kuri ifamília rerakuéra umi dokuméntope okomprova hag̃ua máva familiarépa hikuái, péro ndotopái oñeanota hague chupekuéra. Upévare ojedesidi ndaikatumoʼãiha oservi hikuái de saserdóte.+ 65 Pe governadór*+ heʼi chupekuéra ndoʼúi vaʼerãha pe tembiʼu sagrádova,+ ojetopa peve peteĩ saserdóte ikatu vaʼerã oipuru pe Urim ha Tumim*+ oporandu hag̃ua Ñandejárape.

66 En totál umi oĩ vaʼekue ko grúpope* ohupyty 42.360,+ 67 oreko avei hikuái 7.337 esklávo ha eskláva,+ ha oĩ vaʼekue avei 245 kuimbaʼe ha kuña opurahéiva.+ 68 Oreko avei hikuái 736 kavaju, 245 mburika, 69 avei 435 kaméllo ha 6.720 vúrro.

70 Unos kuánto kuimbaʼe omoakãva ituakuéra ypykue familiarépe omeʼẽ ikontrivusión pe traváho ojejapóvape g̃uarã.*+ Pe governadór* omeʼẽ koʼã mbaʼe pe tesoreríape g̃uarã: 8 kílo 400 grámo* de óro, 50 tasón ha 530 ao puku akuádro umi saserdótepe g̃uarã.+ 71 Unos kuánto omoakãva ituakuéra ypykue familiarépe, omeʼẽ ikatu hag̃uáicha ojejapo umi traváho: 168 kílo* de óro ha 1.254 kílo* de pláta. 72 Ha umi ótro hénte omeʼẽ: 168 kílo* de óro, 1.140 kílo* de pláta ha 67 ao puku akuádro umi saserdótepe g̃uarã.

73 Ha umi saserdóte, umi levita, umi guárdia oñangarekóva okẽre, umi opurahéiva,+ unos kuánto hénte, umi siérvo pe templopegua ha enterove umi ótro israelita oho oiko isiudápe.+ Pe séptimo méspe+ g̃uarã umi israelita oikóma isiudápe”.+

8 Kompletoite pe puévlo oñemoĩ peteĩ ñeʼẽme ha oñembyaty pe plásape, pe Y Rokẽ+ renondépe, ha heʼi hikuái Ésdraspe,+ pe okopiáva Ñandejára Ñeʼẽ,* ogueru hag̃ua Moisés lívro de la léi,+ Jehová omeʼẽ vaʼekue umi israelítape.+ 2 Upémarõ pe primer día, pe séptimo méspe,+ Esdras pe saserdóte ogueru pe léi pe kongregasión+ renondépe. Upépe ijaty kuri kuimbaʼe, kuña ha umi mitã ikatúva guive ontende la ojeʼéva. 3 Ha Esdras hatã olee+ pe plásape pe Y Rokẽ renondépe, haʼe olee pyharevete guive mediodía peve, umi kuimbaʼe, kuña ha umi mitã renondépe, umi ikatúva guive ontende la ojeʼéva. Ha pe puévlo ojapysaka porã+ umi mbaʼe heʼívare pe lívrope. 4 Ha Esdras, pe okopiáva Ñandejára Ñeʼẽ,* ojupi oñemboʼy peteĩ esenário ári, ojejapo vaʼekue yvyrágui ojepuru hag̃ua upérõ. Ha Esdras ykére, iderécha gotyo oñemboʼy Matitías, Sema, Anaya, Urías, Hilquías ha Maaseya, ha Esdras iskiérda gotyo oĩ Pedaya, Misael, Malkiya,+ Hasum, Has-Badaná, Zacarías ha Mesulam.

5 Upéi Esdras oavri pe lívro enterovete umi hénte renondépe, ha ohecha hikuái upéva, pórke haʼe oĩ kuri peteĩ lugár ijyvatevehápe pe puévlogui. Ha oavrírõ guare pe lívro, enterovete umi hénte oñemboʼy. 6 Upémarõ Esdras omombaʼeguasu Ñandejára tee Jehovápe, pe Ñandejára Tuichaitévape, ha upépe pe puévlo kompletoite ombohovái: “¡Amén! ¡Amén!”,*+ ha ohupi hikuái ipo yvate gotyo. Upéi haʼekuéra oñesũ ha oñakãityete Jehová renondépe. 7 Ha umi levita Jesúa, Baní, Serebías,+ Jamín, Acub, Sabetái, Hodías, Maaseya, Quelitá, Azarías, Jozabad,+ Hanán ha Pelayá omyesakã pe léi pe puévlope,+ ha upe aja umi hénte opyta oñemboʼyhápe. 8 Ha osegi olee hikuái pe lívro orekóva Ñandejára tee léi, hatã porã olee enterove ohendu hag̃uáicha. Haʼekuéra omyesakã porã pe léi ha oexplika chupekuéra mbaʼépa heʼise umi mbaʼe heʼíva. Péicha oipytyvõ umi héntepe ontende porã hag̃ua upe ojeleéva hína.+

9 Ha Nehemías, haʼéva upérõ pe governadór,* Esdras,+ haʼéva pe saserdóte ha pe okopiáva Ñandejára Ñeʼẽ,* ha avei umi levita omboʼéva umi héntepe, heʼi pe puévlope: “Kóva ningo peteĩ día sagrádo pende Jára Jehovápe g̃uarã.+ Ani peñembyasy ni penerasẽ”. Pórke upérõ pe puévlo kompletoite hasẽ hína kuri ohendúvo umi mbaʼe heʼíva pe léi. 10 Upéi Nehemías heʼi chupekuéra: “Tapeho peʼu umi mbaʼe iporãvéva* ha peʼu víno heʼẽ asýva, pekonvida pene rembiʼu+ umi ndorekóivape mbaʼeve, pórke ko día sagrádo hína Ñandejárape g̃uarã. Ha ani peñembyasy, pórke pe vyʼa Jehová omeʼẽva peẽme pendeprotehéta”.* 11 Ha umi levita ombopyʼaguapy pe puévlope, heʼívo: “¡Anivéna penerasẽ, pórke ko día ningo sagrádo hína, ha anína peñembyasy!”. 12 Upémarõ pe puévlo kompletoite oho okaru, hoʼu víno ha okonvida hembiʼu ótrope ha ovyʼaiterei hikuái,+ pórke ontende kuri umi mbaʼe oñemyesakã vaʼekue chupekuéra.+

13 Upéi pe segundo día del mes, umi omoakãva ituakuéra ypykue familiarépe, umi saserdóte ha umi levita oñembyaty Esdras jerére, pe okopiáva Ñandejára Ñeʼẽ,* ikatu hag̃uáicha ontende porãve umi mbaʼe heʼíva pe léi. 14 Ha otopa hikuái ojeskrivi hague pe léi Jehová omeʼẽ vaʼekuépe Moiséspe, umi israelita oiko vaʼerãha óga kapiʼi guýpe ojapo aja pe fiésta pe séptimo méspe.+ 15 Avei otopa hikuái oñemombeʼu ha oñeanunsia vaʼerãha+ kompletoite isiudakuérape ha Jerusalén tuichakuére: “Peho umi montañaháre ha pegueru umi olívo rakã hogue reheve, umi píno rakã, mírto rakã, palméra rogue, ha oimeraẽ ótro yvyra rakã hogue reheve ikatu hag̃uáicha pejapo pe ogaʼi peiko hag̃ua, ojeskrivíma haguéicha pe léipe”.

16 Upémarõ pe puévlo oho ogueru koʼã mbaʼe ojapo hag̃ua umi óga kapiʼi, káda uno ojapo hogaʼirã pe hóga terrása ári, hóga korapýpe, Ñandejára tee róga korapýpe,+ pe plása oĩvape pe Y Rokẽme+ ha pe plása oĩvape Efraín Rokẽme.+ 17 Péicha enterovete* umi ou jey vaʼekue upe oĩhágui prisionéro ojapo hóga kapiʼirã ha oiko upépe. Josué,+ Nun raʼy, tiémpo guive ningo umi israelita nomboaretevéiva péicha upe fiésta, upévare ovyʼaiterei hikuái.+ 18 Káda día ojelee pe lívro de la léi, pe orekóva Ñandejára tee léi,+ pe primer día guive pe último día peve. Ha osegi omboarete hikuái pe fiésta 7 día aja, ha pe día ochohápe ojapo hikuái peteĩ rreunión sagráda heʼiháicha pe léi.+

9 Pe día 24, pe séptimo méspe umi israelita oñembyaty, oajuna, omonde umi ao ohechaukáva oñembyasyha ha omoĩ iñakã ári yvykuʼi.+ 2 Umi israelita teete ojesepara enterovete extranhérogui,+ ha opyta oñemboʼy ha omombeʼu hikuái ipekadokuéra ha ituakuéra rembiapo vaikue.+ 3 Ha opuʼã hikuái ha olee hatã porã 3 órarupi* pe lívro de la léi+ omeʼẽ vaʼekue chupekuéra Ijára Jehová, ha upéi ótro 3 órarupi* omombeʼu hikuái ipekádo, oñesũ ha oñakãityete Ijára Jehová renondépe.

4 Jesúa, Baní, Cadmiel, Sebanías, Buní, Serebías,+ Baní ha Kenaní oñemboʼy umi levita esenáriope,+ ha hatã porã oñemboʼe Ijára Jehovápe. 5 Ha umi levita Jesúa, Cadmiel, Baní, Hasabneya, Serebías, Hodías, Sebanías ha Petahías heʼi: “Peñemboʼy ha pevendesi Jehová pende Járape pára siémpre ha opa árare.*+ Ha toñemombaʼeguasu héra porãite, pórke héra omereseve voi oñevendesi ha oñemombaʼeguasu opa mbaʼe oĩvagui.

6 Jehová, nde añoite ningo pe Ñandejára teetéva,+ nde rejapo vaʼekue pe yvága, pe yvága ijyvatevéva jepe ha opa mbaʼe oĩva pype,* pe yvy ha opa mbaʼe oĩva pype, pe mar ha opa mbaʼe oĩva pype. Nde rupive umíva osegi oikove, ha opa mbaʼe oĩva yvágape* oñesũ ne renondépe. 7 Jehová, nde hína pe Ñandejára teetéva, reiporavo vaʼekue Abránpe,+ ha reguenohẽ chupe Ur+ de los caldéosgui, ha rembohéra chupe Abrahán.+ 8 Nde rehechakuaa haʼe ipyʼaite guive iñeʼẽrendu ha ojerovia hague nderehe,+ upévare rejapo hendive peteĩ kompromíso remeʼẽ hag̃ua chupe ha ifamiliarépe+ umi cananeo yvy, umi hitita, amorreo, perizita, jebuseo ha guirgaseo yvy. Nde rekumpli umi mbaʼe repromete vaʼekue, pórke nde ndehústo.

9 Ha nde rehecha vaʼekue mbaʼéichapa ore tuakuéra ypykue ohasa asy Egíptope,+ ha rehendu mbaʼéichapa ojerure asy ndéve reipytyvõ hag̃ua chupekuéra pe Mar Rojo ypýpe. 10 Upémarõ nde rejapo heta milágro ha señál rekastiga hag̃ua faraónpe, umi isiervokuéra ha enterovete umi hetãyguápe.+ Pórke nde reikuaa porã haʼekuéra oñemombaʼeguasu+ hague ha ombohasa asy nde puévlope. Ha péicha reikuaauka nde réra ha koʼag̃aite peve umi hénte oikuaa nde réra.+ 11 Ha reavri henondepekuéra pe mar, ikatu hag̃uáicha haʼekuéra ohasa yvy isekohárupi,+ ha ojepoiháicha peteĩ ita mar pochýpe,+ upéicha repoi márpe umi opersegívape chupekuéra. 12 Ha regia hag̃ua chupekuéra reipuru peteĩ arai* de diakue. Ha pyharekue katu reipuru peteĩ tatarendy* rehesape hag̃ua chupekuéra haperã.+ 13 Avei reguejy Sérro Sinaípe,+ ha reñeʼẽ chupekuéra yvága guive,+ remeʼẽ chupekuéra léi ihústova, umi léi oñemopyendáva añeteguápe, ha avei umi rreglaménto iporãva ha umi mandamiénto.+ 14 Ha remboʼe chupekuéra omboarete hag̃ua nde sábado+ sagrádo, ere chupekuéra umi mbaʼe okumpli vaʼerã, remeʼẽ umi mandamiénto ha peteĩ léi nde siérvo Moisés rupive. 15 Iñembyahýirõ guare hikuái remeʼẽ chupekuéra hembiʼurã* yvágagui,+ ha ijuhéirõ guare reguenohẽ chupekuéra y peteĩ ita guasúgui,+ ha ere chupekuéra oike ha ojagarra hag̃ua pe yvy rehura vaʼekue remeʼẽtaha chupekuéra.

16 Péro ore tuakuéra ypykue oñemombaʼeguasu+ ha ikaprichóso,+ ha naiñeʼẽrendúi umi ne mandamientokuérape. 17 Haʼekuéra nohenduséi+ ha naimanduʼái umi mbaʼe ndaijojaháiva rejapo vaʼekuére ijapytepekuéra, síno ikaprichóso hikuái ha onombra peteĩ omoakã vaʼerã chupekuéra oho jey hag̃ua oiko esklávoramo Egíptope.+ Péro nde ningo peteĩ Dios oporoperdonasetereíva, oporombyasýva,* oporoporiahuverekóva, ndaipochyreíriva ha oporohayhuetereíva,*+ upévare nderehejareíri chupekuéra.+ 18 Ha ojapórõ guare hikuái peteĩ vaka raʼy raʼanga de metál, ha heʼi: ‘Kóva hína Ñandejára ñaneguenohẽ vaʼekue Egíptogui’,+ ha ojapo heta mbaʼe vai ohechaukáva nanderrespetaiha, 19 upéicharõ jepe nde reiporiahuverekoiterei ha nderehejareíri chupekuéra pe desiértope.+ Nde ndereipeʼái pe arai ogiáva chupekuéra de diakue tapére, ni pe tatarendy pyharekue ohesapéva chupekuéra haperã.+ 20 Ha remeʼẽ chupekuéra nde espíritu* iñarandu hag̃ua,+ ha nanerakateʼỹi pe manáre+ ha remeʼẽ chupekuéra y ijuhéirõ guare.+ 21 Remongaru chupekuéra 40 áñore oĩ aja pe desiértope.+ Ndofaltái chupekuéra mbaʼevete. Ijaokuéra ndaitujái+ ha ipykuéra ndairurúi.

22 Remeʼẽ kuri chupekuéra goviérno ha puévlo, ha umi yvy rembojaʼo ha rerreparti chupekuéra.+ Péicha haʼekuéra ojagarra imbaʼerã Sehón+ yvy, upéva hína pe rréi de Hesbón+ yvy, ha ojagarra avei hikuái Og,+ rréi de Basán yvy. 23 Remboheta umi ifamiliarépe, hetaháicha umi estrélla oĩva yvágape.+ Upéi regueru chupekuéra pe yvy repromete vaʼekuépe remoingetaha umi ituakuéra ypykuépe.+ 24 Upévare haʼekuéra oike ha ojagarra imbaʼerã upe yvy,+ ha henondepekuéra nde regana umi cananeo+ oikóvape upe yvýpe ha remoĩ ipoguypekuéra umi irréi ha umi hénte oikóva upépe, ojapo hag̃ua chuguikuéra ojaposéva. 25 Ojagarra hikuái umi siuda imurallapáva+ ha umi yvy iporãva,+ ojagarra avei hikuái umi óga henyhẽtéva opaichagua mbaʼe porãgui, umi alhíve* ojejapopáma vaʼekue, parralty, olivoty+ ha hetaiterei yvyramáta hiʼa hetáva. Ha oñemoĩ hoʼu hikuái koʼã mbaʼe hoʼuseháicha ha ikyra guasu. Péicha ipyʼarory hikuái umi mbaʼe porãita remeʼẽvare chupekuéra, pórke nde nembaʼeporãiterei hendivekuéra.

26 Péro haʼekuéra naiñeʼẽrendúi ha oñemborrevélde ne kóntrape+ ha nokumpliséi umi nde léi. Ojuka hikuái umi nde proféta oñemoñeʼẽ vaʼekuépe chupekuéra ou jey hag̃ua ne rendápe, ha ojapo hikuái umi mbaʼe ohechaukáva nanderrespetaieteha voi.+ 27 Upévare nde reheja chupekuéra umi iñenemígo poguýpe,+ ha umíva ombohasa asy chupekuéra.+ Péro haʼekuéra ojerure asy ndéve reipytyvõ hag̃ua chupekuéra ojejopy vai jave, ha yvága guive nde rehendu upe ojeruréva hikuái. Ha reiporiahuvereko rupi chupekuéra rembou umi salvadór oguenohẽ vaʼerã chupekuéra umi iñenemígo poguýgui.+

28 Péro oho porãmi vove hikuái, ojapo jeýma umi mbaʼe ivaíva ne renondépe,+ ha nde reheja chupekuéra iñenemígo poguýpe, ha umíva odomina chupekuéra.+ Upéi ojevy hikuái hembiapo vaikuégui ha ojerure asy ndéve reipytyvõmi hag̃ua chupekuéra,+ ha yvága guive nde rehendu ha reiporiahuverekoitereígui resalva jey jey chupekuéra.+ 29 Ha nde reavisa porãramo jepe chupekuéra okumpli jey hag̃ua nde léi, haʼekuéra oñemombaʼeguasu ha nohenduséi umi ne mandamientokuéra.+ Ha opeka hikuái ne kóntrape ndojapói rupi umi mbaʼe eréva, hiʼarive umi nde léi omoingove umi okumplívape.+ Péro haʼekuéra ikaprichóso ha oñemolómo ndehegui ha nanerenduséi. 30 Nde katu nepasiénsia hesekuéra+ heta áñore ha nde espíritu rupive resegi reñemoñeʼẽ chupekuéra umi nde proféta rupive, péro haʼekuéra nohenduséi. Ipahápe nde reheja chupekuéra umi ótro país poguýpe.+ 31 Ha nde reiporiahuverekoitereígui nerehundipái ni nderehejareíri chupekuéra,+ pórke nde ningo peteĩ Dios oporombyasýva ha oporoporiahuverekóva.+

32 Ore Jára, nde hína pe Dios tuicháva, ipoderóso ha oporomongyhyjéva, okumplíva ikompromíso ha oporohayhuetereíva.*+ Aníkena reheja rei umi mbaʼe vaiete rohasa vaʼekue umi rréi de Asiria+ tiémpo guive koʼág̃a peve. Rohasa asy ningo ore, ore rreikuéra, umi ore prínsipe,+ ore saserdotekuéra,+ ore profetakuéra,+ ore tuakuéra ypykue ha nde puévlo kompletoite. 33 Nde ningo ndehústo rehejávo oiko orerehe koʼã mbaʼe vai, pórke nde ndefiél, péro ore hína la mbaʼe vai apoha.+ 34 Ore rreikuéra, umi ore prínsipe, ore saserdotekuéra ha ore tuakuéra ypykue nokumplíri vaʼekue nde léi ha nopenái ne mandamientokuérare, ni umi mbaʼe remomanduʼávare chupekuéra ojapo vaʼerãha. 35 Ogovernárõ guare chupekuéra umi irréi ha oiko porã hikuái nembaʼeporã rupi hendivekuéra, ha oiko pe yvy tuicha ha iporãitéva remeʼẽ vaʼekuépe chupekuéra, upéicharõ jepe haʼekuéra nandeadorái+ ni ndojevýi hembiapo vaikuégui. 36 Upéicha rupi koʼág̃a ore roiko esklávoramo,+ pe yvy remeʼẽ vaʼekuépe ore tuakuéra ypykuépe, ikatu hag̃uáicha hoʼu umi mbaʼe oprodusíva ha umi mbaʼe porã oĩva pype. 37 Umi mbaʼe oprodusíva ko yvy romeʼẽmba vaʼerã umi rréi extranhérope, umíva poguýpe nde oremoĩ vaʼekue ropeka haguére.+ Haʼekuéra omanda orerehe* ha ore rymbakuérare ogustaháicha chupekuéra, ha koʼág̃a ningo rojejopy vaieterei hína.

38 Opa koʼã mbaʼére, rojedesidi ha rojapo peteĩ kompromíso+ eskríto, ha ovale hag̃ua ko dokuménto osella umi ore prínsipe, umi ore levita ha ore saserdotekuéra”.+

10 Koʼãva hína umi osella vaʼekue pe dokuménto+ ikatu hag̃uáicha ovale:

9 Koʼãva hína umi levita osella vaʼekue pe dokuménto: Jesúa haʼéva Azanías raʼy, ha Henadad raʼykuéra apytégui Binuí, upéi Cadmiel,+ 10 ha umi iñermanokuéra levita Sebanías, Hodías, Quelitá, Pelayá, Hanán, 11 Micá, Rehob, Hasabías, 12 Zacur, Serebías,+ Sebanías, 13 Hodías, Baní ha Beninú.

14 Koʼãva hína umi omoakãva pe puévlo osella vaʼekue pe dokuménto: Parós, Pahat-Moab,+ Elam, Zatú, Baní, 15 Buní, Azgad, Bebái, 16 Adonías, Bigvái, Adín, 17 Ater, Ezequías, Azur, 18 Hodías, Hasum, Bezái, 19 Harif, Anatot, Nebái, 20 Magpías, Mesulam, Hezir, 21 Mesezabel, Sadoc, Jadúa, 22 Pelatías, Hanán, Anaya, 23 Hosea, Hananías, Hasub, 24 Halohés, Pilhá, Sobec, 25 Rehúm, Hasabná, Maaseya, 26 Ahíya, Hanán, Anán, 27 Maluc, Harim ha Baaná.

28 Koʼãva hína umi ótro hénte oĩva pe puévlope ojedesidi vaʼekue avei ojapo pe kompromíso: umi saserdóte, umi levita, umi opurahéiva, umi guárdia oñangarekóva okẽre, ha umi siérvo pe templopegua,* avei enterove umi ojesepara vaʼekue umi hénte ótro tetãyguágui okumpli hag̃ua Ñandejára tee léi,+ umi kuimbaʼe hembireko reheve, itaʼýra ha itajyrakuéra reheve, ha avei enterovete ikatúva oikuaa ha ontende pe huraménto ojejapo vaʼekue. 29 Haʼekuéra omoirũ iñermanokuérape, umi kuimbaʼe omanda guasúvape, ha ojapo hikuái peteĩ kompromíso ikatúva ogueru peteĩ maldisión nokumplíriramo Ñandejára tee léi, pe oñemeʼẽ vaʼekue Israélpe Moisés rupive, haʼe hína Ñandejára siérvo. Ha oñekompromete hikuái okumplitaha kompletoite umi mandamiénto omeʼẽ vaʼekue Ñandejára Jehová, umi iléi ha umi mbaʼe ojeruréva chuguikuéra. 30 Haʼekuéra ojapo ko kompromíso: “Ore noromomendamoʼãi ore rajy umi hénte ótro tetãyguáre, ha umíva rajykuéra noromomendamoʼãi ore raʼykuérare.+

31 Ha umi hénte ótro tetãygua oguerúramo imerkadería ha opaichagua hiʼupy* ovende hag̃ua sabadokue, ore ndorojoguamoʼãi mbaʼeve chuguikuéra, tahaʼe sabadokue+ térã ótro día sagrádo+ jave. Avei romombytuʼúta pe yvy pe séptimo áño+ ha roperdonáta enterove odevévape oréve.+

32 Avei romoĩ ko ovligasión káda uno romeʼẽtaha 4 grámo* de pláta káda áño oñembaʼapo hag̃ua ore Jára rógape,*+ 33 ojejapo hag̃ua pe pan oñemoĩva ojoʼári,*+ pe ofrénda de semílla+ ojejapóva káda día, ojejapo hag̃ua pe ofrénda ojehapýva jepi sabadokue+ ha jasy raʼy jave,+ ha umi fiésta ojejapóvape g̃uarã itiempoitépe,+ umi mbaʼe sagrádovape g̃uarã, ojejapo hag̃ua pe ofrénda ojepaga hag̃ua umi pekádore,+ oñeperdona hag̃ua umi israelita rembiapo vaikue ha opa mbaʼe ojejapóvape g̃uarã Ñandejára rógape.

34 Avei rosortea rohecha hag̃ua mbaʼe tiémpopepa otokáta káda saserdóte famíliape, umi levita ha pe puévlope ogueru hag̃ua jepeʼa káda áño Ñandejára rógape g̃uarã. Upe jepeʼa ojehapy vaʼerã Ñandejára Jehová altárpe, ojeskrivi haguéicha pe léipe.+ 35 Roguerúta avei káda áño Jehová rógape+ g̃uarã umi tenonderãite oprodusívagui ore kokue, ha opaichagua yva tenondete hiʼajúva. 36 Avei roguerúta umi ore raʼy ypykue ha ore rymba raʼy ypykue,+ tahaʼe umi vaka térã ovecha raʼy ypykue, ojeskrivi haguéicha pe léipe. Roguerúta umíva Ñandejára rógape, umi saserdóte ombaʼapóvape Ñandejára rógape.+ 37 Avei roguerúta ore arína tenonderãite rojapo vaʼekue,+ pe trígo oñemolina vai vai vaʼekuégui, ore kontrivusión, opaichagua yva tenondete hiʼajúva,+ víno pyahu ha aséite.+ Koʼã mbaʼe roguerúta Ñandejára róga depósitope,*+ avei romeʼẽta umi levítape g̃uarã pe diésmo*+ opa mbaʼe oprodusívagui ore yvy, pórke umi levita orresivi vaʼerã pe diésmo opa mbaʼe ojeprodusívagui umi ore siuda oñembaʼapohápe kokuépe.

38 Peteĩ saserdóte, peteĩ haʼéva Aarón familiare oĩ vaʼerã umi levítandi ombyaty jave umi diésmo. Ha upévagui umi levita omeʼẽ vaʼerã ofréndaramo peteĩ diésmo Ñandejára rógape g̃uarã, umi depósitope* g̃uarã.+ 39 Pórke umi israelita ha umi levita ogueraha vaʼerã umi depósitope* kontrivusiónramo+ pe hiʼupy, pe víno pyahu ha aséite.+ Ha upépe oĩ hína umi tembiporu sagrádo ha umi saserdóte oservíva upépe, umi guárdia oñangarekóva okẽre ha umi opurahéiva. Ore rojerresolvéma ore pyʼaite guive ndorodeskuidamoʼãiha Ñandejára róga”.+

11 Umi prínsipe omoakãva pe puévlo oiko hína kuri Jerusalénpe,+ ha umi ótra hénte oikóva umi ótro siudápe ojapo sortéo+ ikatu hag̃uáicha 10 família apytégui peteĩva oho oiko Jerusalénpe, pe siuda sagrádape, ha umi ótro 9 família opytánte oiko umi ótro siudápe. 2 Avei pe puévlo ovendesi umi kuimbaʼe ijeheguiete ojeofrese vaʼekuépe oho hag̃ua oiko Jerusalénpe.

3 Koʼãva hína umi kuimbaʼe omoakãva pe distríto ha oiko vaʼekue Jerusalénpe. (Umi ótro israelita, umi saserdóte, umi levita, umi siérvo pe templopegua*+ ha Salomón siervokuéra+ familiare oiko umi ótro siuda oĩvape Judápe, káda uno oiko ijyvy teépe pe isiudápe.+

4 Oiko vaʼekue avei Jerusalénpe unos kuánto Judá ha Benjamín trivugua). Judá trivugua apytégui oĩ vaʼekue: Ataya, haʼe hína Uzías raʼy, Uzías hína Zacarías raʼy, Zacarías hína Amarías raʼy, Amarías hína Sefatías raʼy, ha Sefatías hína Mahalalel raʼy, koʼãva hína Pérez familiare.+ 5 Avei Maaseya haʼéva Baruc raʼy, Baruc hína Colhozé raʼy, Colhozé hína Hazaya raʼy, Hazaya hína Adaya raʼy, Adaya hína Joiarib raʼy, Joiarib hína Zacarías raʼy ha haʼe hína Selá raʼy. 6 En totál Pérez familiare oiko vaʼekue Jerusalénpe ohupyty 468 kuimbaʼe ipoderósova.

7 Ha koʼãva hína Benjamín trivugua: Salú+ haʼéva Mesulam raʼy, Mesulam hína Joed raʼy, Joed hína Pedaya raʼy, Pedaya hína Colaya raʼy, Colaya hína Maaseya raʼy, Maaseya hína Itiel raʼy, ha Itiel hína Jesayá raʼy. 8 Ha oĩ avei Gabái ha Salái, en totál oĩ hikuái 928. 9 Joel haʼéva Zicrí raʼy omoakã chupekuéra, ha Judá haʼéva Hasenuá raʼy katu haʼe vaʼekue pe segundo omandáva pe siudápe.

10 Umi saserdotekuéra apytégui: Jedayá haʼéva Joiarib raʼy, avei Jakín,+ 11 ha Seraya haʼéva Hilquías raʼy, Hilquías hína Mesulam raʼy, Mesulam hína Sadoc raʼy, Sadoc hína Merayot raʼy, ha Merayot hína Ahitub+ raʼy, haʼe hína peteĩ kuimbaʼe omandáva Ñandejára tee rógape,* 12 ha umi iñermanokuéra ombaʼapo vaʼekue pe témplope ohupyty en totál 822. Avei Adaya haʼéva Jeroham raʼy, Jeroham hína Pelalías raʼy, Pelalías hína Amzí raʼy, Amzí hína Zacarías raʼy, Zacarías hína Pasjur+ raʼy, ha Pasjur hína Malkiya raʼy, 13 ha avei iñermanokuéra, koʼãva hína umi omoakãva ituakuéra ypykue familiarépe, en totál oĩ hikuái 242. Avei Amashái haʼéva Azarel raʼy, Azarel hína Ahzái raʼy, Ahzái hína Mesilemot raʼy, ha Mesilemot hína Imer raʼy, 14 ha avei umi iñermanokuéra, umíva hína kuimbaʼe ipoderóso ha ipyʼaguasúva, en totál oĩ hikuái 128, ha chupekuéra omoakã Zabdiel oúva peteĩ família iñimportántevagui.

15 Ha umi levitakuéra apytégui: Semaya+ haʼéva Hasub raʼy, Hasub hína Azricam raʼy, Azricam hína Hasabías raʼy, ha Hasabías hína Buní raʼy, 16 avei Sabetái+ ha Jozabad+ omoakãva umi levítape, haʼekuéra oñenkarga umi traváho ojejapóvare oka gotyo Ñandejára tee rógape. 17 Avei Matanías,+ haʼe omoakã umi opurahéivape omombaʼeguasu hag̃ua Ñandejárape oñeñemboʼe aja,+ haʼe hína Miqueas raʼy, Miqueas hína Zabdí raʼy ha Zabdí hína Asaf raʼy.+ Avei oĩ Bacbuquías, pe segundo omandáva iñermanokuérare, ha oĩ avei Abdá haʼéva Samúa raʼy, Samúa hína Galal raʼy, ha Galal hína Jedutún+ raʼy. 18 Umi levita oĩva pe siuda sagrádape en totál ohupyty 284.

19 Umi oñangareko vaʼekue okẽre katu koʼãva: Acub, Talmón+ ha iñermanokuéra, en totál 172 kuimbaʼe.

20 Ha umi ótro israelita, umi saserdóte ha umi levita opyta vaʼekue oiko umi ótra siuda oĩvape Judápe, káda uno oiko pe yvy oñemeʼẽ vaʼekuépe chupekuéra. 21 Umi siérvo pe templopegua+ oikóva Ofélpe,+ Zihápe ha Guispápe oñenkarga vaʼekue umi siérvo pe templopegua.

22 Koʼãva hína umi omoakã vaʼekue umi levítape Jerusalénpe: Uzí haʼéva Baní raʼy, Baní hína Hasabías raʼy, Hasabías hína Matanías raʼy, Matanías+ hína Micá raʼy, koʼãva hína Asaf familiare, haʼekuéra hína umi opurahéiva. Uzí omoakã vaʼekue umi traváho ojejapóva Ñandejára tee rógape. 23 Pórke oĩ peteĩ órden oguenohẽ vaʼekue pe rréi ifavorpekuéra,+ ha káda día oñemeʼẽ vaʼerã umi mbaʼe oikotevẽva umi opurahéivape. 24 Ha Petahías haʼéva Mesezabel raʼy, Mesezabel hína Zérah familiare, ha Zérah hína Judá raʼy. Petahías haʼe vaʼekue pe rréi konsehéro opa mbaʼe ojedesidítavape pe puévlope g̃uarã.

25 Oĩ vaʼekue umi Judá trivugua ohóva oiko umi puévlo ha umi ñu oĩvape ijerére: oĩ ohóva oiko Quiryat-Arbápe+ ha umi puevloʼi oĩvape ijerére, Dibónpe ha umi puevloʼi oĩvape ijerére, Jecabzeélpe+ ha ipuevloʼikuérape, 26 Jesúape, Moladápe,+ Bet-Péletpe,+ 27 Hazar-Suálpe,+ Beer-Sébape ha umi puevloʼi oĩvape ijerére, 28 Ziclágpe,+ Meconápe ha umi puevloʼi oĩvape ijerére, 29 En-Rimónpe,+ Zorápe,+ Jarmútpe, 30 Zanóahpe,+ Adulámpe ha ipuevloʼikuérape, Lakíspe+ ha umi ñu oĩvape ijerére, Azecápe+ ha umi puevloʼi oĩvape ijerére. Opyta oiko hikuái* Beer-Seba guive Hinón Ñu+ meve.

31 Ha umi Benjamín trivugua opyta oiko Guébape,+ Micmáshpe, Áyape, Betélpe+ ha umi puevloʼi oĩvape ijerére, 32 Anatótpe,+ Nóbpe,+ Ananíahpe, 33 Hazórpe, Ramápe,+ Guitáimpe, 34 Hadídpe, Zeboímpe, Nebalátpe, 35 Lódpe ha Onópe,+ umi artesáno ñúme. 36 Ha umi levítape, unos kuánto grúpo oiko vaʼekuépe Judápe, oñemondo oiko hag̃ua Benjamín territóriope.

12 Koʼãva hína umi oho jey vaʼekue Jerusalénpe: Zorobabel+ haʼéva Sealtiel raʼy,+ ha Jesúa.+ Ha hendivekuéra oho vaʼekue umi saserdóte ha umi levita: Seraya, Jeremías, Esdras, 2 Amarías, Maluc, Hatús, 3 Secanías, Rehúm, Meremot, 4 Idó, Guinetoi, Abías, 5 Mijamín, Maadías, Bilgá, 6 Semaya, Joiarib, Jedayá, 7 Salú, Amoc, Hilquías ha Jedayá. Koʼãva haʼe vaʼekue umi omoakãva umi saserdotekuérape ha iñermanokuérape Jesúa tiémpope.

8 Umi levita oho jey vaʼekue hína: Jesúa, Binuí, Cadmiel,+ Serebías, Judá ha Matanías,+ haʼe ningo omoakã vaʼekue umi opurahéivape oagradese hag̃ua Ñandejárape iñermanokuérandi. 9 Avei iñermanokuéra Bacbuquías ha Uní oñemboʼy henondepekuéra okumpli hag̃ua hembiapokuéra guárdiaramo. 10 Jesúa raʼy hína Joiaquim, ha Joiaquim raʼy hína Eliasib,+ Eliasib raʼy hína Joiadá,+ 11 Joiadá raʼy hína Jonatán, ha Jonatán raʼy hína Jadúa.

12 Koʼãva saserdóte vaʼekue Joiaquim tiémpope, haʼekuéra hína umi omoakãva ituakuéra ypykue familiare: Seraya+ familiare omoakã Meraya, Jeremías familiare omoakã Hananías, 13 Esdras+ familiare omoakã Mesulam, Amarías familiare omoakã Jehohanán, 14 Malukí familiare omoakã Jonatán, Sebanías familiare omoakã José, 15 Harim+ familiare omoakã Adná, Merayot familiare omoakã Helcái, 16 Idó familiare omoakã Zacarías, Guinetón familiare omoakã Mesulam, 17 Abías+ familiare omoakã Zicrí, Miniamín familiare omoakã...,* Moadías familiare omoakã Piltái, 18 Bilgá+ familiare omoakã Samúa, Semaya familiare omoakã Jehonatán, 19 Joiarib familiare omoakã Matenái, Jedayá+ familiare omoakã Uzí, 20 Salái familiare omoakã Calái, Amoc familiare omoakã Éber, 21 Hilquías familiare omoakã Hasabías, Jedayá familiare omoakã Netanel.

22 Eliasib, Joiadá, Johanán ha Jadúa+ tiémpope, oñeanota vaʼekue asegún máva familiarépa umi saserdóte ha umi levítape, oñeanota chupekuéra pe rréi persa Darío ogovernaha tiémpo peve.

23 Umi levita omoakã vaʼekue ituakuéra ypykue familiarépe, oñeanota pe lívro oñeanotahápe umi mbaʼe oiko vaʼekue upe tiémpope, Johanán tiémpo peve. Johanán hína Eliasib raʼy. 24 Umi omoakã vaʼekue umi levítape hína koʼãva: Hasabías, Serebías ha Cadmiel+ raʼy Jesúa,+ ha henondepekuéra oñemboʼy iñermanokuéra. Haʼekuéra opurahéi omombaʼeguasu ha oagradese hag̃ua Ñandejárape, omanda haguéicha David,+ Ñandejára siérvo. Oĩ peteĩ grúpo de guárdia opurahéiva ha pe ótro grúpo ombohovái chupekuéra. 25 Matanías,+ Bacbuquías, Abdías, Mesulam, Talmón ha Acub+ opyta de guárdia+ ha oñatende hikuái umi depósito oĩvare pe témplo rokẽ ypýpe. 26 Haʼekuéra oiko vaʼekue Joiaquim tiémpope, haʼe hína Jesúa+ raʼy, ha Jesúa hína Jozadac raʼy. Haʼekuéra oiko vaʼekue pe governadór Nehemías ha pe saserdóte Esdras+ tiémpope, pe okopiáva Ñandejára Ñeʼẽ.*

27 Ha oñeinagurátarõ guare Jerusalén murálla oho oheka hikuái umi levítape opárupi ha ogueru chupekuéra Jerusalénpe vyʼápe ojapo hag̃ua pe inagurasión, opurahéi ha oagradese hag̃ua+ hikuái Ñandejárape. Upearã ombopu hikuái platíllo, árpa ha ótro instruménto de kuérda. 28 Ha umi opuraheikuaáva* ojegueru umi distritohágui,* kompletoite Jerusalén jerégui, ha umi netofatita+ puevloʼikuéragui. 29 Ojegueru avei Bet-Guilgálgui,+ Gueba+ ñunguéragui ha Azmávetgui,+ pórke umi kuimbaʼe opurahéiva ojogapo ha omopuʼã umi puevloʼi Jerusalén jerére kompletoite. 30 Ha umi saserdóte ha umi levita oñemopotĩ ijupe voi Ñandejára renondépe, ha omopotĩ avei pe puévlo,+ umi okẽ+ ha pe murálla.+

31 Upéi haʼe Judá prinsipekuérape tojupi pe murálla ári. Avei adividi mokõi grúpope umi opurahéiva oagradese hag̃ua Ñandejárape, adividi mokõi grúpope umi héntepe oho hag̃ua hapykuerikuéra. Peteĩ grúpo oho a la derécha pe murálla ári, oĩha gotyo pe Okẽ Hetahápe Tanimbu.+ 32 Hosaya ha alamita Judá prinsipekuéra oguata ohóvo hapykuerikuéra, 33 ha oho hendivekuéra Azarías, Esdras ha Mesulam, 34 Judá, Benjamín, Semaya ha Jeremías. 35 Hendivekuéra oĩ avei unos kuánto saserdóte raʼy itrompéta+ reheve: Zacarías haʼéva Jonatán raʼy, Jonatán hína Semaya raʼy, Semaya hína Matanías raʼy, Matanías hína Micaya raʼy, Micaya hína Zacur raʼy, Zacur hína Asaf raʼy,+ 36 ha iñermanokuéra Semaya, Azarel, Milalái, Guilalái, Maái, Netanel, Judá ha Hananí. Koʼãva oreko kuri umi instruménto musikál oipuru vaʼekueichagua David,+ pe Ñandejára siérvo. Ha Esdras,+ pe okopiáva Ñandejára Ñeʼẽ* oho henonderãkuéra. 37 Haʼekuéra og̃uahẽ pe Ykua Rokẽme+ ha osegi pe Siuda de David+ Eskaléra+ ári ha oho hikuái pe murálla oarrivávare David Róga ári ha oho hese pe Y Rokẽ meve,+ oĩva éste gotyo.

38 Pe ótro grúpo opurahéiva oagradese hag̃ua Ñandejárape oho pe ótro ládo pe murálla ári oĩhárupi pe Ornokuéra Tórre+ ha osegi pe Múro Ipéva+ ári, ha che asegi chupekuéra pe ótro grúpo hemby vaʼekue ndive. 39 Ohasa avei hikuái Efraín Rokẽ+ ári, pe Siuda Tuja Rokẽ+ ha pe Pira Rokẽ+ ári, avei pe Tórre de Hananel,+ Tórre de Meá, ha Umi Ovechakuéra Rokẽ+ ári. Ha ropyta oĩháme pe Guardiakuéra Rokẽ.

40 Upe rire umi mokõi grúpo opurahéiva oagradese hag̃ua Ñandejárape oñemboʼy Ñandejára tee róga renondépe, upéichante avei ajapo che ha alamita umi governánte oĩva chendive. 41 Avei umi saserdóte Eliaquim, Maaseya, Miniamín, Micaya, Elioenái, Zacarías ha Hananías itrompetakuéra reheve, 42 ha Maaseya, Semaya, Eleazar, Uzí, Jehohanán, Malkiya, Elam ha Ézer. Ha umi opurahéiva oñepyrũ hatã opurahéi ha Izrahías omoakã chupekuéra.

43 Upe díape ojapo hikuái heta sakrifísio ha ovyʼa,+ pórke Ñandejára tee ombovyʼaiterei chupekuéra. Umi kuña ha mitãnguéra ovyʼa joa+ avei, upévare mombyry guive oñehendu+ ojevyʼaha Jerusalénpe.

44 Upe díape oñenombra avei umi kuimbaʼe oñangarekótava umi depósitore,+ oñeñongatuhápe umi kontrivusión,+ umi primeroite oñemonoʼõ vaʼekue+ ha umi diésmo.*+ Upépe oñeñongatu vaʼerã kuri umi mbaʼe oñemonoʼõva umi siudakuéra kokuégui, pe párte heʼíva pe léi oñemeʼẽ vaʼerãha+ umi saserdóte ha levítape.+ Umi hénte oĩva Judápe ojapo koʼã mbaʼe, pórke ovyʼaiterei hikuái umi saserdóte ha umi levita oservi haguére pe témplope. 45 Ha haʼekuéra oñepyrũ oñenkarga umi traváho Ñandejára omeʼẽvare chupekuéra ha omopotĩ opa mbaʼe Ñandejára renondépe, ojapo haguéicha avei umi opurahéiva ha umi guárdia oñangarekóva okẽre, omanda haguéicha David ha itaʼýra Salomón. 46 Pórke yma David ha Asaf tiémpope oĩ vaʼekue umi omoakãva* umi opurahéivape, ha oĩ avei umi purahéi ojepurúva oñemombaʼeguasu ha ojeagradese hag̃ua Ñandejárape.+ 47 Zorobabel+ ha Nehemías tiémpope, enterove umi israelita omeʼẽ pe hiʼupy otokáva umi opurahéivape+ ha umi guárdia oñangarekóvape okẽre,+ asegún pe oikotevẽva hikuái káda día. Haʼekuéra omeʼẽ avei pe párte sagráda otokáva umi levítape,+ ha umi levita omeʼẽ jey umi párte sagráda otokáva Aarón familiarépe.

13 Upe díape ojelee pe puévlope+ Moisés léi, ha ojetopa heʼiha pype ni peteĩ ammonita ni moabita+ núnka ndoikéi vaʼerãha Ñandejára tee kongregasiónpe,+ 2 pórke haʼekuéra nomeʼẽi vaʼekue pan ni y umi israelítape, síno opaga hikuái Balaámpe omaldesi hag̃ua chupekuéra.+ Péro Ñandejára ovendesi ipuévlope omaldesi rangue chupekuéra.+ 3 Umi israelita ohendumírente pe léi, oñepyrũ oipeʼa ijapyteguikuéra enterovete umi extranhéro familiarépe.+

4 Upe mboyve, pe saserdóte oñenkargáva Ñandejára róga* depositokuérare*+ haʼe vaʼekue Eliasib,+ Tobías+ pariénte. 5 Haʼe ningo omboyke vaʼekue imbaʼerã peteĩ depósito guasu,* upépe ymave oñemoĩ vaʼekue pe ofrénda de semílla, olívano ha umi tembiporukuéra. Avei oñemoĩ vaʼekue upépe pe diésmo* oñemeʼẽva umi hiʼupy, víno pyahu ha aséitegui.+ Koʼã mbaʼe oñemeʼẽ vaʼerã kuri umi levítape,+ umi opurahéiva ha umi guárdia oñangarekóvape okẽre. Avei oñemeʼẽ vaʼerã pe kontrivusión umi saserdotekuérape g̃uarã.+

6 Upe aja che naiméi kuri Jerusalénpe, pórke aha pe rréi rendápe, pe áño 32+ ogoverna rire Artajerjes+ rréi de Babilonia. Upéi tiémpo riremi ajerure permíso pe rréipe aha jey hag̃ua. 7 Ha ag̃uahẽ rire Jerusalénpe ahecha upe mbaʼe vaiete Eliasib+ ojapóva Tobías+ rehehápe. Eliasib omeʼẽ chupe peteĩ depósito imbaʼerã Ñandejára tee róga korapýpe. 8 Upéva ndachegustaiete voi, upémarõ amombopaite Tobías kosakuéra* pe depósitogui.* 9 Upéi amanda chupekuéra omopotĩ hag̃ua umi depósito,* ha amoĩ jey upépe umi tembiporu Ñandejára tee rogapegua+ ha avei pe ofrénda de semílla ha pe olívano.+

10 Aikuaa avei noñemeʼẽiha umi levítape+ umi párte oñemeʼẽ vaʼerã chupekuéra,+ upéicha rupi umi levita ha umi opurahéiva oservi vaʼekue pe témplope osẽ ohopa hese hikuái, ha káda uno oho jey ombaʼapo ikokuépe.+ 11 Upémarõ añemoñeʼẽ mbarete porã umi governadórpe,+ ha haʼe chupekuéra: “¿Mbaʼére piko pedeskuida Ñandejára tee róga?”.+ Upéi ambyaty umi levítape ha amondo jey chupekuéra ombaʼapo hag̃ua ipuestokuépe. 12 Ha Judá kompletoite ogueru pe diésmo+ umi hiʼupy, víno pyahu ha aséitegui umi depósitope.+ 13 Upéi amoĩ umi depósito koʼã kuimbaʼe kárgope: Selemías pe saserdóte, Sadoc pe okopiáva Ñandejára Ñeʼẽ,* ha Pedaya pe levita. Ha oipytyvõ avei chupekuéra Hanán, haʼe hína Zacur raʼy ha Matanías niéto. Koʼã kuimbaʼére ojejerovia vaʼekue, ha haʼekuéra oñenkarga orreparti hag̃ua umi párte otokáva iñermanokuérape.

14 Ñandejára, nemanduʼamíkena cherehe+ ko mbaʼépe ha ani nderesarái umi mbaʼe ajapo vaʼekuégui ahayhu añete rupi* nde róga ha umi mbaʼe ojejapóva upépe.+

15 Umi díape ahecha umi hénte Judagua oaplastaha hína parrál ojapo hag̃ua víno sabadokue,+ ogueru hikuái atyraite trígo ha okarga hikuái umi trígo vosa hymba vúrro ári, ha ogueru avei víno, parrál, ígo ha opaichagua kárga sabadokue+ Jerusalénpe. Upémarõ ajaʼo ha haʼe chupekuéra anivéma hag̃ua ovende ikosakuéra upe díape. 16 Ha umi Tirogua oikóva upe siudápe ogueru pira ha opaichagua merkadería ovende hag̃ua sabadokue+ umi Judaguápe oikóva Jerusalénpe. 17 Upémarõ ajaʼo umi prínsipe Judaguápe ha haʼe chupekuéra: “¡Ivaieterei ningo ko mbaʼe pejapóva hína! Ha hiʼarive peẽ napekumplíri pe léi oñeʼẽva pe sábadore. 18 Upéva voi la ojapo vaʼekue pende tuakuéra ypykue, ha upévare Ñandejára ogueru koʼã mbaʼe vaieta ñandéve ha ñande siudápe. Peẽ ningo napemombaʼéi pe sábado,+ ha koʼág̃a peẽ pembopochyvétantema Ñandejárape Israel kóntrape”.

19 Upéi che haʼe oñemboty hag̃ua Jerusalén rokẽ pytũ mboyve, oñepyrũ mboyve pe sábado. Haʼe avei ojeavri hag̃ua umi okẽ sábado rire ae, ha amoĩ umi okẽ ypýpe umi che siervokuérape ani hag̃ua mbaʼeveichagua kárga oñemoinge sabadokue. 20 Upéicha rupi opyta oke okápe una térã 2 véserupi umi komersiánte ha umi ovendéva opaichagua merkadería, pórke ndaikatúi oike hikuái Jerusalénpe. 21 Upéi che haʼe porã chupekuéra: “¿Mbaʼéreiko peẽ pepyta peke ko murálla ypýpe? Pejapo jeýramo péicha, mbaretépe pomosẽta koʼágui”. Upe guive haʼekuéra ndouvéi sabadokue.

22 Haʼe avei umi levítape pyʼỹinte oñemopotĩ vaʼerãha Ñandejára renondépe, ha oñangareko vaʼerãha umi okẽre ikatu hag̃uáicha ojeguereko sagrádoramo pe sábado.+ Nemanduʼamína avei cherehe ajapo haguére ko mbaʼe che Jára, ha cheporiahuverekomína nde reporohayhueterei rupi.+

23 Umíva umi díape ahechakuaa avei oĩha umi judío omenda vaʼekue umi kuña+ asdodítare,+ ammonita ha moabítare.+ 24 Alamita umi ifamiliakuéra oñeʼẽ asdodeo ha umi ótro alamita katu oñeʼẽ umi diferénte nasión idióma. Péro ni peteĩ noñeʼẽkuaái judiokuéra idióma. 25 Upémarõ ajaʼo ha amaldesi chupekuéra, ambyepoti unos kuánto kuimbaʼépe+ ijapyteguikuéra, ha añakãrangueʼo chupekuéra ha haʼe: “Pehura Ñandejárare napemomendamoʼãiha pende rajy umi itaʼyrakuérare, ha napemomendamoʼãiha itajyrakuéra pende raʼykuérare, ni peẽ napemendamoʼãiha hesekuéra.+ 26 Pe rréi Salomón ningo opeka vaʼekue hembirekokuéra extranhéra káusare. Ha heta país apytépe ndaipóri vaʼekue rréi haʼeichagua,+ ha Ñandejára ohayhu chupe,+ upévare omoĩ chupe rréiramo Israel tuichakuére. Péro haʼe jepe opeka umi hembireko extranhéra káusare.+ 27 ¡Nañaimoʼãi ningo peichaite peve penderovaʼatãha pemenda hag̃ua umi extranhérare ha péicha petraisiona Ñandejárape!”.+

28 Peteĩva Joiadá+ raʼy ningo haʼe vaʼekue Sanbalat+ pe horonita jérno. Joiadá haʼe vaʼekue pe súmo saserdóte Eliasib+ raʼy. Upéicha rupi amosẽ chupe che renondégui.

29 Ñandejára nemanduʼamíkena upe mbaʼe vai ojapo vaʼekuére hikuái ha ekastiga chupekuéra, pórke haʼekuéra omongyʼa pe saserdósio, pe kompromíso rejapo vaʼekue umi saserdóte+ ha umi levítandi.+

30 Amopotĩ umi héntepe Ñandejára renondépe opa mbaʼe vai ikatúvagui ojapoka chupekuéra umi extranhéro, ha ameʼẽ hembiaporã umi saserdóte ha umi levítape, péicha káda uno oho ombaʼapo ipuéstope,+ 31 ha ahecha avei ojegueru hag̃ua umi jepeʼa+ itiempoitépe ha ojegueru hag̃ua umi tenonderãite oñemonoʼõ vaʼekue.

Ñandejára, nemanduʼa porãmíkena cherehe.+