JEREMÍAS

1 Koʼã mbaʼe heʼi vaʼekue Jeremías,* haʼe hína Hilquías raʼy, pe saserdóte Anatotgua,+ oĩva Benjamín territóriope. 2 Jehová oñeʼẽ vaʼekue Jeremíaspe rréi Josías+ de Judá tiémpope, upérõ ojapo 13 áño Josías ogoverna hague. Josías túa hína Amón.+ 3 Ha Ñandejára osegi oñeʼẽ chupe Jehoiaquim+ rréi de Judá tiémpope, ha osegi ojapo upéicha rréi Sedequías+ de Judá omohuʼã meve igoviérno pe áño 11-pe, Jerusalén ojegueraha peve prisionéroramo ótro tetãme pe mes quíntope.+ Jehoiaquim ha Sedequías haʼe hína Josías raʼy.

4 Jehová oñeʼẽ chéve ha heʼi:

Ajapo ndehegui proféta umi nasiónpe g̃uarã”.

 6 Péro che haʼe: “¡Anína Ñandejára Jehová regovernáva opa mbaʼe!

Che ningo chemitãiterei+ gueteri ha nañeʼẽkuaái”.+

 7 Upépe Jehová heʼi chéve:

“Anítei ere: ‘Che ningo chemitãiterei gueteri’.

9 Upéi Jehová oipyso ijyva ha opoko che jurúre.+ Ha Jehová heʼi chéve: “Amoĩma che ñeʼẽ nde jurúpe.+ 10 Ehechápa, che ameʼẽma ndéve koestedía autorida umi nasión ha umi goviérnore, rehapoʼo ha reity hag̃ua, rehundi ha remonguʼi hag̃ua, remopuʼã ha reñotỹ hag̃ua”.+

11 Upéi Jehová oñeʼẽ jey chéve ha heʼi: “¿Mbaʼépa rehecha Jeremías?”. Upépe haʼe chupe: “Ahecha peteĩ alméndro rakã”.*

12 Jehová heʼi chéve: “Rehecha porã, che ningo ajogua pe alméndro rakãme, pórke apáy porã akumpli hag̃ua umi mbaʼe haʼe vaʼekue”.

13 Jehová oporandu jey chéve 2 veseha: “¿Mbaʼépa rehecha?”. Upépe haʼe chupe: “Ahecha peteĩ ólla* opupúva* hína, ha pe ólla ijuru yke nórteguio sur gotyo ládo”. 14 Upéi Jehová heʼi chéve:

pórke che Jehová haʼe ndéve: ‘Che aime nendive rosalva hag̃ua’”.+

2 Jehová oñeʼẽ chéve ha heʼi: 2 “Tereho ere koʼã mbaʼe ohendu hag̃ua Jerusalén: ‘Péicha heʼi Jehová:

 3 Israel ningo sagrádo vaʼekue Jehovápe g̃uarã,+ chupekuéra primeroite ojekosecha vaʼekue”’.

 5 Péicha heʼi Jehová:

 7 Upéi pogueru vaʼekue peteĩ yvy porãme,*

ikatu hag̃uáicha peʼu umi mbaʼe oprodusíva ha umi mbaʼe porã oĩva pype.+

 8 Umi saserdotekuéra noporandúi: ‘¿Moõ piko oime Jehová?’.+

10 ‘Pehasa pe mar ha peho umi kitim islakuérape,*+ ha pehecha.

11 ¿Oĩ piko peteĩ nasión okambia vaʼekue idioskuéra umi ndahaʼéivare dios?

Péro che puévlo chemombaʼeguasu rangue chekambia peteĩ mbaʼe ndovaléivare mbaʼeverã.+

13 ‘Pórke che puévlo ojapo mokõi mbaʼe vai:

umi alhíve otiripáva ha operdepa jeýva pe y’.

14 ‘Israel ningo ndahaʼéi peteĩ siérvo ni esklávo onase vaʼekue ipatrón rógape, ¿ajépa?

¿Mbaʼére piko upéicharõ ojetrata vaiete chupe peteĩ esklávoicha?

Pe yvýgui ojapo hikuái peteĩ lugár ojekyhyjeha.

Umi isiudakuéra ojehapypa, upévare avave ndoikói upépe.

16 Umi hénte Nof*+ ha Tahpanesgua+ okaru ne akãre ha nemoakã perõ.*

Eikuaa ha ehechakuaáke mbaʼeichaitépa ivai ha ijetuʼu+

Péro nde ere kuri: “Nañemoĩmoʼãi nde poguýpe”,

21 Che roñotỹ vaʼekue peteĩ parrál pytã iporãitereívaicha,+ pe semílla iporãiterei vaʼekue.

¿Mbaʼéicha rupi piko nde reñembyai che renondépe, rekambia ha oiko ndehegui peteĩ parrál kaʼaguy?’.+

22 ‘Rejahu porã ha rejekytýramo jepe,*

lomímonte resegíta ndekyʼa che renondépe’,+ heʼi Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe.

Emañána nde rapére pe ñúme.

Ehecha mbaʼépa la rejapo vaʼekue.

¿Máva piko ikatúne ojoko chupe imbaʼepota jave?

Avave naikaneʼõmoʼãi ohekávo chupe.

Umi vúrro mácho otopáta hese imbaʼepotaha tiémpope.*

Péro nde ere: ‘¡No, nachepohãvéima!+

27 Heʼi hikuái umi yvyramátape: ‘Nde hína che túa’,+

ha umi itápe: ‘Nde hína che sy’.

Péro haʼekuéra oñemolómo chehegui ha nomañái cherehe.+

Ha pe ohasa asyha tiémpope, heʼíta hikuái:

‘¡Epuʼãke oresalva!’.+

28 Ha, ¿moõiko oime umi dios rejapo vaʼekue nembaʼerã?+

29 Jehová heʼi: ‘¿Mbaʼére piko peẽ pesegi peñemoĩ cherehe?

¿Mbaʼéreiko enterovete peẽ pepuʼã cherehe?’.+

30 Reiete ainupã kuri pende raʼykuérape.+

31 Peẽ hénte peikóva ko tiémpope, peñatendemína mbaʼépa heʼi Jehová.

32 ¿Peteĩ kuñataĩ piko ikatu hesarái umi iñadornokuéragui?

¿Peteĩ nóvia piko hesaráine pe sínto* oipurúvagui omenda hag̃ua?

Péro che puévlo hetaiterei tiémpoma hesarái chehegui.+

33 ¡Mbaʼeichaitépa nde kuña ndevale reheka hag̃ua umi kuimbaʼe nderayhu vaʼerã!

Nde ningo ndevale rejapo hag̃ua mbaʼe vai.+

35 Péro nde ere: ‘Che ningo inosénte.

Ñandejára katuete ndaipochyvéima chendive’.

36 ¿Ndéve g̃uarã piko ndahaʼeiete voi mbaʼeve rekambia manterei repensa lája?

3 Umi hénte oporandu: “Peteĩ kuimbaʼe ojedivorsiárõ hembirekógui, ha pe kuña oheja chupe ha oho omenda ótrore, ¿ohóta piko imenakue ogueru jey chupe?”.

¿Upéicharõ piko upe yvy noñemongyʼapáima?+

 4 Ha koʼág̃a katu reju nerasẽ ha ere chéve:

‘¡Che ru, nde ningo che amigoite chemitãite guive!’.+

 5 Nde ere eikóvo:

Péro ipahápe reiko jey rejapo opaichagua mbaʼe vai ikatúva guive rejapo”.+

6 Rréi Josías ogovernaha tiémpope+ Jehová heʼi chéve: “‘¿Rehecháma piko mbaʼeichaitépa Israel irrevélde? Haʼe ningo ojupi umi montáña yvate ári ha oho entéro yvyramáta guasu guýpe hekovai hag̃ua.+ 7 Haʼe ojapóramo jepe entéro koʼã mbaʼe vai, che heta vése haʼe chupe ou jey hag̃ua chendive,+ péro haʼe nopenái cherehe. Ha Judá osegi ohecha la ojapóva iñermána irrevéldeva.+ 8 Ahechávo Israel ojapóva, pe kuña irrevéldeva, amosẽ ha ajedivorsia chugui ha ameʼẽ chupe peteĩ dokuménto de divórsio+ chemoakãratĩ rupi.+ Péro Judá, iñermána traisionéra, ndokyhyjéi, ha oho haʼe avei hekovai.+ 9 Péro pe kuñáme ndoúi ni ndohói la ojapóva, haʼe osegi omongyʼa ko yvy ha chemoakãratĩ oadorávo umi ita ha yvyramáta.+ 10 Upéicharõ jepe iñermána Judá ndojevýi che rendápe ipyʼaite guive, síno guaʼuhápente ou jey’, péicha heʼi Jehová”.

11 Ha Jehová heʼi chéve: “Israel irrevélderamo jepe hekojojave pe traisionéra Judágui.+ 12 Tereho ha ere koʼã mbaʼe nórte gotyo:+

‘Péicha heʼi Jehová: “Eju jeýna che rendápe Israel, nde ningo upe repuʼã vaʼekue cherehe.+ Che namañavaimoʼãi nderehe ni ndachepochymoʼãi,*+ pórke che chembaʼeporã.* Che ndachepyʼaromoʼãi pára siémpre”, heʼi Jehová’. 13 ‘Ha Jehová heʼi avei: “Errekonoséntena refalla hague, pórke repuʼã nde Jára Jehová kóntrape. Nde ningo resegi reñeno* umi extranhérondi* umi yvyramáta guasu guýpe, ha nerepenái che haʼévare”’”.

14 Jehová heʼi: “Peju jeýna che rendápe, che raʼykuéra pepuʼã vaʼekue cherehe, peẽ ningo chembaʼe hína.* Umi isarambi vaʼekuépe che agueru jeýta, peteĩva agueru jeýta peteĩ siudágui ha mokõi katu peteĩ trívugui. Ha che pogueru jeýta Siónpe.+ 15 Ha che ameʼẽta peẽme pastór oikótava che aipotaháicha,*+ ha haʼekuéra iñarandu ha imbaʼerechakuaáta oñatendévo penderehe”. 16 Jehová heʼi: “Upe tiémpope peẽ heta penefamíliata ha penderetavéta pehóvo.+ Peẽ ndapejemoʼãvéima: ‘¡Ñandejára Jehová Árka del Pákto!’. Peẽ ndapeikomoʼãvéima pepensa hese, pehechagaʼu ni penemanduʼa hese, ha ndapejapomoʼãvéima avei ótro hekovia. 17 Upe tiémpope ojeʼéta Jerusalén haʼeha Jehová tróno,+ ha entéro nasión oñembyatýta Jerusalénpe ombotuicha hag̃ua Jehová réra upépe,+ ha haʼekuéra ndoikomoʼãvéima oñemohatã ha ojapo ikorasõ añaite heʼíva.

18 Upe tiémpope umi hénte oikóva Judá ha Israélpe oikóta oñondive,+ ha nórtegui oúta hikuái oñondive oiko hag̃ua pe yvy che ameʼẽ vaʼekuépe erénsiaramo pende tuakuéra ypykuépe.+ 19 Ha che haʼe chepyʼapýpe: ‘¡Che ningo pomoĩ che familiakuéra apytépe, ha ameʼẽ peẽme pe yvy iporãvéva oĩva umi nasionkuéra* apytépe, ndaipóri voi ótro lugár iporãvéva!’.+ Ha apensa kuri peẽ pejetaha chéve: ‘¡Nde ningo ore túa!’, ha ndacherejamoʼãiha arakaʼeve. 20 ‘Péro ipahápe peẽ pechetraisiona, pejogua peteĩ tembireko omoakãratĩva iménape* ha ohóva chugui, peichaite ningo avei peẽ Israelgua pechetraisiona’,+ heʼi Jehová”.

22 “Peju jeýna che rendápe, che raʼykuéra pepuʼã vaʼekue cherehe.

Che amongueráta pene korasõ irrevéldeva”.+

23 Umi sérro ha montáñare roho rei rosapukái romombaʼeguasúvo umi ótro dióspe.+

Añetehápe Ñandejára Jehová hína pe osalváva Israélpe.+

24 Oremitã guive pe dios* ndovaléiva mbaʼeverã, oguerahapa umi mbaʼe ore tuakuéra ypykue ombaʼapo pohýi vaʼekuére okonsegi hag̃ua.+

25 Rotĩ vaʼerã ha roñeñandu vaʼerã yvýre umi mbaʼe rojapo vaʼekuére.

Ore naoreñeʼẽrendúi Ñandejára Jehovápe”.

 2 Ha rehuráramo:

3 Pórke péicha heʼi Jehová umi kuimbaʼe Judá ha Jerusalenguápe:

 4 Peẽ kuimbaʼe Judagua, ha umi oikóva Jerusalénpe:

 6 Pemopuʼã peteĩ señál* ohechaukáva pe tape ohóva Sion gotyo.

Peheka peteĩ lugár peñemoʼã hag̃ua ha aníke pepyta pepytuʼu”,

pórke Ñandejára heʼi: “Agueru hína nórteguio ládo peteĩ mbaʼe ivaietereíva, peteĩ mbaʼe ojapótava tuicha sarambi.+

Oñehundipaitéta umi nde siuda ha avave ndoikomoʼãi upépe”.+

 9 Jehová heʼi: “Upe díape pe rréi ipyʼajúta,*+

10 Upépe che haʼe: “¡Anína Ñandejára Jehová regovernáva opa mbaʼe! Nde ningo rembotavy ko puévlope+ ha Jerusalénpe erévo: ‘Peikóta pyʼaguapýpe’,+ ha añetehápe rojejuka potaitéma hína espádape”.*

11 Upe tiémpope ojeʼéta ko puévlope ha Jerusalénpe:

Ndoúi hína omopotĩ ni omboveve hag̃ua umi semílla.

12 Pe yvytu oipejúva hatãiterei ou hína koʼã lugárgui che amanda rupi chupe.

Koʼág̃a che ahusgáta chupekuéra ha haʼéta mbaʼépa oikóta hesekuéra.

Umi ikavajukuéra ipyaʼeve umi ágilagui.+

¡Ivaiete ningo la ñande pórte, pórke ñañehundipaitéta!

14 Jerusalén, emopotĩ ne korasõ ojeipa hag̃ua chugui umi mbaʼe vai, péicha rejesalváta.+

¿Arakaʼe peve piko resegíta repensa mbaʼe vaíre?

17 Haʼekuéra ou Jerusalén kóntrape opáguio ládo, umi guárdia ojapoháicha oñangareko hag̃ua peteĩ ñúre.+

Upéva oikóta pórke haʼe opuʼã cherehe”,+ heʼi Jehová.

18 “Nde repaga vaʼerã umi mbaʼe rejapo vaʼekuére ha reiko lájare.+

19 ¡Ahasa asyete,* ahasa asyete ningo!

Chekorasõ rasyete voi.

Pe che péchope che korasõ hatã operere.

Koʼã che raʼykuéra ningo itavy, nontendeiete voi mbaʼeve.

30 ¿Ha mbaʼe piko rejapóta koʼág̃a reñehundietémarõ?

Oñehendu Sion memby oñehaʼãmbaiteha hína orrespira hag̃ua.

Haʼe oipyso ijyva ha heʼi jey jey:+

“Aichejáranga che,* pórke chemokaneʼõma umi chejukaséva”.

5 Pekorre Jerusalén kallekuérare.

 2 Heʼíramo jepe hikuái: “¡Ahura Ñandejára Jehová oikovévare!”,

lomímonte ijapúta hikuái ohurávo.+

 3 Jehová, ¿nde piko neremañái hína umi iñeʼẽrendúvare?+

Nde rekastiga kuri nde puévlope, péro ndoikéi hesekuéra mbaʼeve.*

Nde rehundi ijyvykuéra, péro lomímonte noaprendéi hikuái.+

 4 Péro che haʼe chejupe: “Katuete oiméne koʼãva hénte tavy hína.

Ha haʼe odeskuartisa enterove umi osẽvape upégui.

 7 ¿Mbaʼéicha piko roperdonáta ko mbaʼére?

 9 Jehová heʼi: “¿Che piko ndapokastigái vaʼerã koʼã mbaʼére?

¿Che* piko nañevengái vaʼerã peteĩ nasión peichaguávare?”.+

12 “Haʼekuéra onega Jehovápe ha heʼi jey jey:

‘Haʼe ndojapomoʼãi mbaʼeve.*+

¡Haʼekuéra opa reíta opa reiháicha umi mbaʼe heʼi vaʼekue!”.

14 Upévare Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha:

15 Jehová heʼi: “Ápe aguerúta peteĩ nasión mombyrýgui pene kóntrape peẽ Israelgua.+

17 Haʼekuéra hoʼupáta umi mbaʼe rekosecha vaʼekue ha umi hiʼupy.+

Ohundipáta umi nde raʼykuéra ha nde rajykuérape.

Ohundipáta umi nde ovecha ha vakakuéra.

Ohundipáta umi nde parralty ha igoty.

Ohundipáta espádape umi nde siuda imurallapáva rejeroviaha”.

18 Jehová heʼi: “Upe tiémpope jepe napohundimoʼãi kompletoite.+ 19 Ha ág̃a oporandu vove ndéve hikuái: ‘¿Mbaʼére piko Ñandejára Jehová ojapo orerehe entéro koʼã mbaʼe?’. Nde ere vaʼerã chupekuéra: ‘Peẽ peheja haguéicha Ñandejárape peservi hag̃ua peteĩ dios extranhérope pene retãme voi, péicha avei peẽ peservíta umi extranhérope peteĩ país ndahaʼéivape pene retã’”.+

21 “Pehendu ko mbaʼe, peẽ hénte ivýrova ha iñembotavýva:*+

22 Jehová heʼi: ‘¿Peẽ piko ndapekyhyjéi chehegui?

Peẽ ningo peryrýi pesusũ vaʼerã che renondépe.

24 Ha ndeʼíri hikuái ipyʼapýpe:

26 Pórke che puévlo apytépe oĩ umi kuimbaʼe iñañáva.

Haʼekuéra oiko opeska ojapoháicha umi oitýva ñuhãme guyra.

Omoĩ hikuái umi trámpa oporojukáva.

Péro kuimbaʼépe la oity hikuái iñuhãme.

Upévare haʼekuéra ipoderóso ha irrikoiterei.

29 Jehová heʼi: “¿Che piko ndapokastigái vaʼerã koʼã mbaʼére?

¿Che* piko nañevengái vaʼerã peteĩ nasión peichaguávare?

30 Ko paíspe oiko peteĩ mbaʼe ivaieterei ha tuichaitereíva:

Ha che puévlope ogusta upéva.+

Péro, ¿mbaʼépa pejapóta ág̃a ou vove la fin?”.

6 Peẽ Benjamín familiare, tapeho peñemoʼã mombyry Jerusaléngui.

Pembopu pe turu+ Tecóape.+

¡Pemyendy tata oservi hag̃ua de señál pe lugár hérava Bet-Hakerem ári!

Pórke ojekuaa hína ouha nórteguio peteĩ mbaʼe ivaietereíva, peteĩ ñehundi guasu.+

 2 Pe siuda de Sion ningo ojogua peteĩ kuñataĩ iporãiterei ha ififívape.+

 3 Umi pastór ha ijovechakuéra oúta.

 4 “¡Pejeprepara* peñorairõ hag̃ua Jerusalén kóntrape!

¡Pepuʼã ha jaataka chupe asajekue!”.*

 6 Pórke Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha:

“Peikytĩ umi yvyra ha pemopuʼã peteĩ rrámpa peataka hag̃ua Jerusalén.+

Upépe oñehendu oikoha ñorairõ ha ñehundi.+

Mbaʼasy ha mbaʼe vaímante oĩ kontinuadoite che renondépe.

 9 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha:

“Haʼekuéra ojeporekáta umi israelita hembývare, ojeporekaháicha umi último parrál hembývare.

Ombyatypáta chupekuéra oñondivepa ombyatyháicha kanástope umi último parrál hembýva”.

10 “¿Mávape piko añeʼẽ ha aavisa vaʼerã?

¿Máva piko ohendúta?

Ijapysakuéra ningo oñemboty,* upévare ndaikatúi oñatende hikuái.+

Pórke aipysóta che jyva umi hénte ko paispegua kóntrape”, heʼi Jehová.

14 Haʼekuéra ningo omoñeñandu porãse guaʼu* che puévlope, ha upévare heʼi:

‘¡Jaiko pyʼaguapýpe! ¡Jaiko pyʼaguapýpe!’,

péro añetehápe ndaipóri pyʼaguapy.+

15 ¿Ombyasýpa hikuái umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue?

¡Nombyasyiete voi hikuái!

¡Ni ndoikuaái mbaʼéichapa oñembyasýta hikuái!+

Upévare hoʼáta hikuái umi hoʼáma vaʼekue apytépe.

Ág̃a che akastiga vove chupekuéra, oñepysangapáta hikuái”, heʼi Jehová.

16 Jehová heʼi péicha:

“Peñemboʼy umi krúsepe, ha pejesareko.

Péro umi hénte osegi heʼi: “Ndorohomoʼãi upérupi”.+

17 “Ha che amoĩ umi guárdia oĩva tórrepe,+ ha haʼekuéra heʼi:

‘¡Peñatendékena pe turu púre!’”.+

Péro umi hénte heʼi: “Ore noroñatendemoʼãi upévare”.+

18 “Upéicha rupi, ¡pehendúke peẽ nasionkuéra!

19 ¡Pehendúke, peẽ puevlokuéra!

21 Upévare, Jehová heʼi péicha:

22 Péicha heʼi Jehová:

23 Haʼekuéra oguerúta ipópe ilansakuéra ha avei umi árko ha flécha.

Haʼekuéra isalváhe ha ndoiporiahuverekomoʼãi avavépe.

Siuda de Sion, haʼekuéra ojekoloka hína oñorairõ hag̃ua ne kóntrape, ojapoháicha umi kuimbaʼe ohóva gerrahápe”.

27 “Che ajapo ndehegui* peteĩ omboykúva óro ha pláta omopotĩ hag̃ua, pórke nde remopotĩta che puévlo.

29 Heta ojeprokura oñemboyku ha oñemopotĩ hag̃ua chupekuéra, ha umi erramientakuéra jepe okaipa.

Plómomante osẽ pe tatágui.

30 Umi hénte ohenóita chupekuéra ‘pláta ndovaléiva mbaʼeverã’,

pórke Jehová orrechasa chupekuéra”.+

7 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe ha heʼi chupe: 2 “Tereho eñemboʼy Jehová róga rokẽme ha ere chupekuéra koʼã mbaʼe: ‘Pehendu Jehová ñeʼẽ entéro peẽ Judagua, peikéva hína koʼã okẽrupi peñesũ hag̃ua Jehová renondépe. 3 Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha heʼi péicha: “Pekambia peiko lája ha umi mbaʼe pejapóva, ha che ahejáta peẽme pesegi peiko ko lugárpe.+ 4 Ani pejerovia umi japu ojeʼévare ha peje: ‘¡Kóva hína* Jehová témplo, kóva hína Jehová témplo, kóva hína Jehová témplo!’.+ 5 Pórke añetehápe pekambiáramo peiko lája ha umi mbaʼe pejapóva, peñehaʼãramo pejapo hustísia iprovléma jave peteĩ kuimbaʼe hapichándi,+ 6 ha napembohasaʼasýiramo umi extranhéro oikóvape pende apytépe, umi ityreʼỹvape, ha umi viúdape,+ ha ndapejukáiramo peteĩ persóna inoséntepe,* ha ndapehóiramo umi ótro dios rapykuéri pejeperhudika hag̃ua,+ 7 upéicharõ che apermitíta peẽme pesegi peiko ko lugárpe, ko yvy ameʼẽ vaʼekuépe pende tuakuéra ypykuépe, ha peikóta pype pára siémpre”’”.*

8 “Péro peẽ pejerovia hína umi japu ojeʼévare...+ upéva ndaideprovechomoʼãi peẽme. 9 ¿Peimoʼã piko ikatuha pemonda,+ pejuka, pemoakãratĩ, pendejapu pehurávo,+ pejapo sakrifísio* Baálpe,+ ha pesegi umi dios peẽ ndapeikuaáivape? 10 ¿Peimoʼã piko upéi ikatuha peju peñemboʼy che renondépe ko óga ojepurúvape oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra, ha peje: ‘Jajesalváta’, pejapóramo jepe entéro koʼã mbaʼe oporombojeguarúva? 11 ¿Peẽme g̃uarã piko upéicharõ ko óga ojepurúvagui oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra oiko vaʼerã peteĩ mondaha raity?+ Che ahechapaite hína la pejapóva”, heʼi Jehová.

12 “‘Tapeho koʼág̃a che santuáriope oĩva Silópe,+ upe lugár che aiporavo vaʼekue iñepyrũme oñemombaʼeguasu hag̃ua che réra,+ ha pehecha mbaʼépa la ajapo vaʼekue che puévlo Israel rehe hembiapo vai haguére.+ 13 Péro peẽ pesegi pejapo entéro koʼã mbaʼe’, heʼi Jehová, ‘ha añeʼẽ jey jeýramo jepe peẽme,* peẽ napehendúi.+ Che asegi pohenói, péro peẽ napepenái cherehe.+ 14 Péicha ajapóta pe ógare oñemombaʼeguasuhápe che réra,+ upe peẽ pejeroviaitévare,+ ko lugár ameʼẽ vaʼekuére peẽme ha pende tuakuéra ypykuépe, ajapo haguéicha Silóre.+ 15 Pomosẽta che renonderãgui, amosẽ haguéicha che renonderãgui enterovete pene ermanokuérape, kompletoite umi Efraín familiarépe’.+

16 Nde katu, animoʼãkena reñemboʼe ko puévlo rehehápe. Animoʼãke rejerure asy ni reñemboʼe ha nerasẽ rejerurévo hesehapekuéra,+ pórke norohendumoʼãi.+ 17 ¿Nderehechái piko la ojapóva oikóvo hikuái Judá siudakuérape ha Jerusalén kallekuérape? 18 Umi taʼyrakuéra ombyaty oikóvo jepeʼa, umi tuakuéra ojatapy hína, ha umi tembirekokuéra katu oprepara hína pe mása ojapo hag̃ua tórta de sakrifísio pe ‘Rréina Yvagapeguápe’,*+ ha oñohẽ hikuái ofrénda líkida umi ótro dióspe g̃uarã chembopochy hag̃ua.+ 19 Jehová heʼi: ‘Péro, ¿chéve piko hína la pecheperhudika?* ¿Ndahaʼéi piko peẽ la pejeperhudikáva hína peñemotĩ hag̃ua?’.+ 20 Upéicha rupi, péicha heʼi Ñandejára Jehová ogovernáva opa mbaʼe: ‘Amboúta che pochykue ko lugárpe,+ umi kuimbaʼe ha umi animál ári, umi mbaʼe oprodusíva ko yvy ha umi yvyramáta ñumegua ári, che pochykue hendýta tatáicha ha ndoguemoʼãi’.+

21 Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha heʼi péicha: ‘Pejapove katu ofrénda ojehapypaitéva umi ótro sakrifísiondi, ha peẽ voi peʼu umíva.+ 22 Pórke aguenohẽrõ guare pende tuakuéra ypykuépe Egíptogui, che ndaʼéi ni namandái kuri chupekuéra ojapo hag̃ua ofrénda ojehapypaitéva ha sakrifísio.+ 23 Péro amanda kuri chupekuéra ko mbaʼe: “Pejapo haʼéva peẽme ha che haʼéta pende Dios, ha peẽ haʼéta che puévlo.+ Peẽ peiko vaʼerã pe tape che amandávare peẽme ikatu hag̃uáicha oho porã peẽme”’.+ 24 Péro haʼekuéra nopenái cherehe ni nacherendúi,+ upéva rangue ojapo haʼekuéra ojaposévante,* oñembokaprichóso ha ojapo ikorasõ aña heʼíva,+ ha oho hikuái tapykue gotyo oho rangue tenonde gotyo, 25 ha péicha oiko pende tuakuéra ypykue osẽha día guive Egíptogui koʼág̃a peve.+ Upémarõ che asegi amondo peẽme che siervokuéra umi proféta, ha amondo chupekuéra káda día, heta vése.*+ 26 Péro ko puévlo nacherenduséi, ha ndojapysakái cherehe.+ Upéva rangue oñembokaprichóso ha hembiapo vaive umi ituakuéra ypykuégui.

27 Nde eréta chupekuéra entéro koʼã mbaʼe,+ péro nanerendumoʼãi, rehenóita chupekuéra, péro nopenamoʼãi nderehe. 28 Ha eréta chupekuéra: ‘Kóva hína pe nasión naiñeʼẽrendúi vaʼekue Ijára Jehovápe, ha ndohejái haʼe okorrehi chupekuéra. Ndaipóri avave iñeʼẽrendúva, ha ni noñeʼẽi voi hikuái upe témare’.*+

29 Eikytĩ ne akãrangue puku* ha emombo, ha epurahéi peteĩ músika jaheʼo umi sérro perõ ári, pórke Jehová orrechasáma ha oheja reíta ko henerasión ombopochy vaʼekuépe chupe. 30 Jehová heʼi: ‘Pórke pe puévlo de Judá ojapo ivaíva che renondépe. Haʼekuéra omoĩ umi idiós puerkésa pe óga oñemombaʼeguasuhápe che réra ha péicha omongyʼa hikuái.+ 31 Haʼekuéra omopuʼã umi lugár yvate oĩva Tófetpe,* oĩva Hinón Raʼy Ñúme*+ ohapy hag̃ua upépe itaʼýra ha itajyrakuérape sakrifísioramo,*+ upéva che namandái vaʼekue chupekuéra ha núnka ndarekói vaʼekue che pyʼapýpe upéva’.*+

32 Jehová heʼi: ‘Upévare og̃uahẽta hína umi día ndojeʼemoʼãveimaha pe lugár rehe Tófet ni Hinón Raʼy Ñu,* síno Ñu Ojeporojukaha. Tófetpe oñotỹta hikuái umi omano vaʼekue, ndaiporivéi peve lugár oñeñotỹ hag̃ua chupekuéra.+ 33 Ha heʼonguekuéra opytáta umi guyra ha umi animál salváhe ko yvy arigua rembiʼurã, ha avave nomongyhyjemoʼãi chupekuéra.+ 34 Che aipeʼáta Judá siudakuéragui ha Jerusalén kallekuéragui umi osapukáiva vyʼágui, ha umi ovyʼaitereíva, ha noñehendumoʼãvéima pe nóvio ha pe nóvia ñeʼẽ,+ pórke pe país oñehundietéta’”.+

8 Jehová heʼi: “Upe tiémpope umi rréi de Judá kanguekue, umi prínsipe kanguekue, umi saserdóte kanguekue, umi proféta kanguekue ha umi oikóva Jerusalénpe kanguekue, oñeguenohẽmbáta umi sepultúragui. 2 Ha opytáta isarambipa ha ojopéta hesekuéra pe kuarahy, jasy ha opa mbaʼe oĩva yvágape, umívape haʼekuéra ohayhu, oservi, osegi, oheka ha oñesũ henondepekuéra.+ Noñembyatymoʼãi ni noñeñotỹmoʼãi umíva, opytáta isarambipa pe yvýre animál rekakáicha”.+

3 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha heʼi: “Umi hembýva ko nasión añágui, omanoséta oikove rangue entéro umi lugár amosarambitahápe chupekuéra”.

4 “Ha ere vaʼerã chupekuéra: ‘Péicha heʼi Jehová:

“¿Upéicharõ piko hoʼáta hikuái ha nopuʼãmoʼãvéima?

Ha ojevýramo peteĩ, ¿ndojevymoʼãi piko avei pe ótro?

 5 ¿Mbaʼére piko ko puévlo, umi hénte oikóva Jerusalénpe, osegi naiñeʼẽrendúi chéve?

 6 Ajesareko ha apyta ajapysaka, péro naiporãi la heʼíva hikuái.

Ni peteĩ kuimbaʼe nombyasýi hembiapo vaikue, ha noñeporandúi: ‘¿Mbaʼéiko la ajapo vaʼekue?’.+

Káda uno ojevy ha osegi ojapo umi ótro ojapóvante, ojogua voi umi kavaju itarovaitévape oho hag̃ua gerrahápe.

Péro che puévlo nontendéi mbaʼérepa Jehová oporohusga”’.+

 8 ‘Mbaʼéicha piko peẽ pejéta: “Ore ningo orearandu, ha roreko Jehová léi”.*

Pórke umi lápi*+ oipurúva umi sekretário,* ojepuru ojeskrivi hag̃ua japu.

 9 Umi iñarandúva oñemotĩta.+

Okyhyjetereíta ha ojejagarráta chupekuéra.

11 Haʼekuéra omoñeñandu porãse guaʼu* che puévlope, upévare heʼi:

“¡Jaiko pyʼaguapýpe! ¡Jaiko pyʼaguapýpe!”,

péro añetehápe ndaipóri pyʼaguapy.+

12 ¿Ombyasýpa hikuái umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue?

¡Nombyasyiete voi hikuái!

¡Ni ndoikuaái mbaʼéichapa oñembyasýta hikuái!+

Upévare hoʼáta hikuái umi hoʼáma vaʼekue apytépe.

Ág̃a che akastiga vove chupekuéra, oñepysangapáta hikuái’,+ heʼi Jehová.

Ha umi mbaʼe ameʼẽ vaʼekue chupekuéra, oñehundipaitéta’”.

14 “¿Mbaʼére piko jaguapy hína koʼápe?

Ñañembyatýna ha jaha jaike umi siuda imurallapávape+ ha ñamano upépe.

“¿Jehová piko noĩri hína Siónpe?

¿Ndaipóri piko upépe irréi?”.

Ha akyhyjeterei apytávo.

22 ¿Ndaipóri piko aséite perfumádo* Galaádpe?+

¿Ndaipóri piko médiko upépe?+

¿Mbaʼére piko noñemonguerái che puévlope?+

 2 ¡Aikuaa ngaʼu raʼe moõpa oĩ peteĩ lugár opytahápe umi oviaháva pe desiértore!

Haʼekuéra ningo itraisioneroiterei.

Haʼekuéra omboʼe voi ijurúpe ijapu hag̃ua.+

Ikaneʼõha meve ojapo hikuái mbaʼe vai.

 6 Nde reiko umi ijapúva apytépe.

Ha haʼekuéra ijapúgui ndachekuaaséi”, heʼi Jehová.

 7 Upéicha rupi, Jehová umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi:

 8 Ikũnguéra ojogua peteĩ flécha oporojukávape, japúmante heʼi.

 9 Jehová heʼi: “¿Che piko ndapokastigái vaʼerã koʼã mbaʼére?

¿Che* piko nañevengái vaʼerã peteĩ nasión peichaguávare?+

Umi guyra ovevéva yvágare ha umi animál salváhe odiparapa upégui, ohopáma hikuái.+

11 Ajapóta Jerusaléngui peteĩ ita atýra,+ upépe oikóta umi jagua salváhe,*+

ha ahejáta nandi vera Judá siudakuéra, avavete ndoikomoʼãvéima upépe.+

12 ¿Mávapa pe iñaranduetéva ikatútava ontende mbaʼérepa oiko ko mbaʼe?

¿Mávapepa Jehová oñeʼẽ upévare, ikatu hag̃uáicha omombeʼu ótrope?

¿Mbaʼére piko oñehundi ko yvy?

13 Jehová ombohovái: “Haʼekuéra orrechasa kuri che léi* ameʼẽ vaʼekue chupekuéra, ha nokumplíri ni nohendúi haʼéva chupekuéra. 14 Upéva rangue oñembokaprichóso hikuái ha osegi ojapo ikorasõ heʼíva,+ ha oadora umi Baal raʼangakuéra, omboʼe haguéicha chupekuéra ojapo hag̃ua ituakuéra.+ 15 Upévare Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha: ‘Ko puévlope haʼukáta ahénho ha y orekóva venéno.+ 16 Amosarambipáta chupekuéra umi nasionkuérare, haʼekuéra ni ituakuéra ypykue ndoikuaáiva,+ ha apersegikáta chupekuéra espáda reheve ahundipa peve chupekuéra’.+

17 Péicha heʼi Jehová umi ehérsito yvagapegua ruvicha:

‘Pejepyʼamongeta koʼã mbaʼe oikóvare.

19 Pórke Sion guive oñehendu umi ojaheʼóvape:+

“¡Mbaʼeichaitépa japyta vai!

¡Tuichaite piko ñañemotĩ!

Pórke ñañemosẽ ñane retãgui, ha oitypa hikuái ñande rogakuéra”.+

22 Ere: ‘Péicha heʼi Jehová:

23 Péicha heʼi Jehová:

24 “Péro pe oñemombaʼeguasuséva toñemombaʼeguasu ko mbaʼére:

25 “Og̃uahẽta peteĩ día”, heʼi Jehová, “ha akastigáta entéro umi oñesirkunsidávape,* péro añetehápe noñesirkunsidáiva,+ 26 akastigáta Egíptope,+ Judápe,+ Edómpe,+ umi ammonítape+ ha umi moabítape,+ ha entéro umi omoperõ vaʼekue ikopéte* oikóva hína pe desiértope,+ pórke entéro umi nasión noñesirkunsidái vaʼekue ikorasõme, ha enterovete Israelgua noñesirkunsidái vaʼekue ikorasõme”.+

10 Pehendu mbaʼépa heʼi Jehová pene kóntrape peẽ Israelgua. 2 Péicha heʼi Jehová:

 3 Pórke umi mbaʼe ojepokuaáva ojapo umi tetãnguéra vyrorei hína.*

 6 Avave ndaipóri ndeichagua Jehová.+

Nde ningo ndetuichaiterei ha nde réra ndaijojahái ha ipoderóso.

 8 Enterove haʼekuéra ningo oñembotavy ha ivýro.+

Peteĩ yvyramáta omboʼe chupekuéra vyroreiete.*+

Umi ijao ojejapo ílo hovy ha lána lílagui.

Umíva ningo ojapo umi hénte ivaléva.

10 Péro Jehová añetehápe haʼe Ñandejára.

11 * Ere vaʼerã chupekuéra ko mbaʼe:

14 Enterove kuimbaʼe itavy ha ndoikuaái mbaʼeve.

15 Umíva ndovaléi mbaʼeverã,* ojejapo oñeñembohory hag̃uánte hesekuéra.+

Og̃uahẽ vove pe día ojehusga hag̃ua chupekuéra, oñehundíta hikuái.

Haʼe héra hína Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+

18 Jehová heʼi rupi kóicha:

19 ¡Aichejáranga che, mbaʼeichaitépa añekevranta!+

Ko erída arekóva naipohãi.

Ha che haʼe voi: “Kóva hína che mbaʼasy, ha chémante agueropuʼaka vaʼerã.

20 Che róga kárpa ojeitypa, ha umi pióla hesegua ojetrosapa.+

Che raʼykuéra cherejapa ha ndaiporivéima.+

Ndaiporivéima avave oipyso ni omopuʼã vaʼerã chéve che róga kárpa.

22 ¡Ehendu ko notísia og̃uahẽva koʼág̃a!

Tyapu guasu oñehendu ouha pe país oĩvagui nórte gotyo.+

Ijehersitokuéra ou hína oheja hag̃ua nandi Judá siudakuéra, ojapo hag̃ua koʼã siudágui peteĩ lugár oiko hag̃ua umi jagua salváhe.*+

11 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe ha heʼi chupe: 2 “¡Pehendúkena enterove mbaʼépa heʼi ko kompromíso!

Eñeʼẽ* umi kuimbaʼe Judaguápe ha umi oikóvape Jerusalénpe, 3 ha ere chupekuéra: ‘Israel Jára Jehová heʼi kóicha: “Oñemaldesi vaʼerã pe kuimbaʼe nokumplírivape ko kompromíso heʼíva,+ 4 che amanda vaʼekue pende tuakuéra ypykuépe aguenohẽha díape chupekuéra Egíptogui,+ upe lugár ohasa asy haguépe hikuái oĩramoguáicha tatakua akúpe.*+ Upérõ haʼe vaʼekue chupekuéra: ‘Peneñeʼẽrendúkena chéve, ha pejapo entéro mbaʼe amandáva peẽme, upéicharõ peẽ haʼéta che puévlo ha che haʼéta pende Dios.+ 5 Upéicharõ che akumplíta pe huraménto ajapo vaʼekue pende tuakuéra ypykuépe, ameʼẽtaha chupekuéra pe yvy osyryhápe kamby ha eirete,+ ha peẽ peiko hína pype koestedía peve’”’”.

Ha che ambohovái: “Amén,* Jehová”.

6 Upémarõ Jehová heʼi chéve: “Emombeʼu koʼã mbaʼe Judá siudakuérape ha Jerusalén kallekuérare: ‘Pehendu koʼã mbaʼe heʼíva ko kompromíso ha pejapo. 7 Pórke che aavisa porã kuri pende tuakuéra ypykuépe upe día aguenohẽrõ guare chupekuéra Egíptogui, ha koestedía peve ajapo upéicha haʼe jey jeývo:* “Pehendúkena che ñeʼẽ”.+ 8 Péro haʼekuéra nacherendúi ni nopenái la haʼévare, upéva rangue, káda uno osegi ojapo tovaʼatãme ikorasõ ñaña oipotáva.+ Ha péicha ajapo hesekuéra umi mbaʼe heʼíva pe kompromísope, pórke ndojaposéi hikuái umi mbaʼe amanda vaʼekue’”.

9 Upéi Jehová heʼi chéve: “Opuʼã hína cherehe ñemiháme umi kuimbaʼe oĩva Judápe ha umi hénte Jerusalengua. 10 Ojevy jey hikuái umi ituakuéra ypykue rembiapo vaikuépe, umíva naiñeʼẽrenduséi vaʼekue chéve.+ Haʼekuéra oadora vaʼekue umi ótro dióspe ha oservi umívape.+ Israel rogaygua ha Judá rogaygua nokumplíri pe kompromíso ajapo vaʼekue ituakuéra ypykuéndi.+ 11 Upévare Jehová heʼi péicha: ‘Aguerúta hiʼarikuéra peteĩ sarambi guasu+ ndaikatumoʼãivagui ojesalva. Ha ojerure asy vove chéve aipytyvõ hag̃ua chupekuéra, napenamoʼãi hesekuéra.+ 12 Upépe umi oĩva Judá siudakuérape ha umi oikóva Jerusalénpe, ohóta ojerure asy ajúda umi dioskuérape, umívape haʼekuéra ojapo oikóvo sakrifísio,*+ péro ni mbaʼevéicharõ ndosalvamoʼãi chupekuéra oiko vove pe mbaʼe vai guasuete. 13 Judá, pende dioskuéra ningo hetaitereíma hetaháicha umi nde siudakuéra, ha hetaiterei altárma pemoĩ pe dios ndovaléivape mbaʼeverã* hetaháicha Jerusalén kallekuéra, umíva umi altár ojepuru ojejapo hag̃ua sakrifísio Baálpe’.+

14 Ha nde* katu ani reñemboʼe ko puévlo rehehápe. Aníke rejerure asy ni reñemboʼe hesehapekuéra,+ pórke nahendumoʼãi chupekuéra ojerure asy vove chéve ajúda oiko rupi hesekuéra mbaʼe vai.

15 ¿Mbaʼe derécho piko oreko ko che puévlo ahayhuetéva oĩvo che rógape?

Hetaiterei mbaʼe vaíma ningo ojapo hikuái.

¿Peẽ piko pepensa pejapógui sakrifísio* sagrádo pejeitaha pe mbaʼe vai oúvagui peẽme?

¿Pevyʼáta piko ág̃a oiko vove upéva?

17 Jehová umi ehérsito yvagapegua ruvicha, upe neñotỹ vaʼekue,+ heʼi outaha ndéve heta mbaʼe vai, Israel rogaygua ha Judá rogaygua ojapo rupi heta mbaʼe vai, haʼekuéra chembopochy ojapóvo sakrifísio Baálpe”.+

18 Jehová omombeʼu chéve aikuaa hag̃ua.

Upe tiémpope Ñandejára ohechauka chéve umi mbaʼe ojapóva hikuái.

19 Che ningo ajogua kuri peteĩ ovecha imánsovape ojegueraháva ojejuka hag̃ua.

Ndaikuaái kuri la ojaposéva cherehe hikuái:+

20 Péro Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ihústo oporohusga jave.

Haʼe oipyguara umi pensamiénto ipypukuvéva* ha enterove korasõ.+

21 Upéicha rupi Jehová heʼi umi kuimbaʼe Anatotgua+ kóntrape, umi oikóvape ndejukase* ha heʼíva oikóvo: “Ani reprofetisa Jehová rérape,+ osino ore rojukáta”. 22 Upévare Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha heʼi: “Che akastigáta chupekuéra. Umi mitãrusu ojejukáta espádape,+ ha umi itaʼýra ha itajyrakuéra omanombáta ñembyahýigui.+ 23 Ni peteĩ nahembymoʼãi hikuái, pórke aguerúta mbaʼe vai umi Anatotgua+ ári, pe áño akastigatahápe chupekuéra”.

¿Mbaʼére piko upéicharõ umi hénte añáme osẽ porã opa mbaʼe ojapóva?+

¿Ha mbaʼére piko umi itraisionérova ndojepyʼapýi mbaʼevére?

 2 Nde reñotỹ chupekuéra, ha koʼág̃a oñembohapóma.

Haʼekuéra okakuaa ha hiʼapáma.

Ijurúpente imanduʼa nderehe, péro ipyʼapýpe* ndoikuaaséi ndehegui mbaʼeve.+

 3 Nde katu Jehová chekuaa porã+ ha cherecha.

Nde ningo rerrevisa che pyʼapýpe oĩva, ha retopa cheñeʼẽrenduha ndéve.+

Haʼekuéra heʼi voi: “Haʼe ndohechái la oikótava ñanderehe”.

Haʼekuéra oñeʼẽ vai nderehe.

 7 “Che aheja rei che róga,+ che aheja rei che erénsia.+

Upe che ahayhuetévape* ameʼẽma iñenemigokuéra pópe.+

 8 Che erénsia ningo koʼág̃a ojogua peteĩ león oĩvape kaʼaguýpe.

Haʼe okororõ chéve.

Upévare che aju ndachaʼevéi hese.

Pe yvy porãite arekóvagui, ojapo hikuái peteĩ desiérto nandi.

12 Umi oporohundíva ou entéro umi tape* oĩvare pe desiértope.

Jehová espáda ohundi hína ko yvy kompletoite, peteĩ púnta guive ótra púnta peve.+

Ndaipóri oĩva pyʼaguapýpe.

13 Haʼekuéra oñotỹ trígo, péro omonoʼõ ñuatĩ.+

Ikaneʼõ meve ombaʼapo hikuái, péro noguenohẽi mbaʼeve.

14 Péicha heʼi Jehová: “Entéro umi che vesíno aña, umi opokóva hína pe erénsia ameʼẽ vaʼekuére che puévlo Israélpe,+ umívape ahapoʼóta ijyvykuéragui,+ ha ahapoʼóta Judá rogayguápe ijapyteguikuéra. 15 Péro ahapoʼo rire chupekuéra, aiporiahuvereko jeýta ha agueru jeýta káda únope iñerénsiape ha ijyvýpe”.

16 “Ha umi ótra nasiongua oaprendéramo oiko che puévlo oikoháicha ha ohura che rérare, heʼívo: ‘¡Ahura Ñandejára Jehová oikovévare!’, haʼekuéra omboʼe haguéicha avei che puévlope ohura hag̃ua Baal rérare, upéicharõ oñemeʼẽta chupekuéra peteĩ lugár che puévlo apytépe. 17 Péro naiñeʼẽrenduséiramo chéve hikuái, ahapoʼóta avei upe nasiónpe, ahapoʼo ha ahundíta chupe”, heʼi Jehová.+

13 Péicha heʼi Jehová: “Tereho ejogua ne sintorã de líno ha emoĩ nde kuʼáre, péro aníke remboykue”. 2 Upémarõ Jehová heʼi haguéicha chéve, ajogua la che sintorã ha amoĩ che kuʼáre. 3 Upéi Jehová oñeʼẽ jey chéve 2 veseha: 4 “Ejagarra pe sínto ejogua vaʼekue ha erekóva ndejehe ha epuʼã tereho Rrío Éufratespe, ha eñomi upépe peteĩ itakuápe”. 5 Upémarõ Jehová omanda haguéicha chéve, aha añomi pe Rrío Éufrates ypýpe.

6 Péro upéi heta día ohasa rire, Jehová heʼi chéve: “Epuʼã tereho Rrío Éufratespe, ha ejagarra upégui pe sínto haʼe vaʼekue ndéve reñomi hag̃ua upépe”. 7 Upémarõ aha pe Rrío Éufratespe ha ajoʼo aguenohẽ hag̃ua pe sínto ha ajagarra upe añomi haguégui, ha atopa pe sínto oñembyaipaitéma, ndoikoveietéma.

8 Upéi Jehová heʼi chéve: 9 “Péicha heʼi Jehová: ‘Ko síntoicha ahundíta Judá oñemombaʼeguasuetévape ha Jerusalén oñemombaʼeguasuetévape, ha amotĩta chupekuéra.+ 10 Koʼã hénte aña naiñeʼẽrenduséiva chéve,+ ojapóva oikóvo tovaʼatãme ikorasõ heʼíva,+ ha oadoráva hína umi ótro dióspe, oservi ha oñesũva henondepekuéra, ko sintoichaite avei opytáta ndovalevéi’. 11 Jehová heʼi: ‘Pe sínto opytaháicha peteĩ kuimbaʼe kuʼáre, péicha avei areko kuri kompletoite Israel rogayguápe ha kompletoite Judá rogayguápe, ikatu hag̃uáicha oiko chuguikuéra che puévlo,+ peteĩ mbaʼe iporãitereíva, chemoherakuã porãva ha ojeguerohory hag̃ua che réra.+ Péro haʼekuéra naiñeʼẽrendúi’.+

12 Ha ere vaʼerã chupekuéra ko mbaʼe: ‘Péicha heʼi Israel Jára Jehová: “Kompletoite umi hárra guasúpe oñemyenyhẽ vaʼerã víno”’. Ha haʼekuéra heʼíta ndéve: ‘¿Ore piko ndoroikuaái voi mbaʼe oñemyenyhẽ vaʼerãha víno kompletoite umi hárra guasúpe?’. 13 Upéicharõ ere chupekuéra: ‘Péicha heʼi Jehová: “Amongaʼupaitéta enterove oikóvape ko paíspe,+ umi rréi oguapývape David trónope, umi saserdóte ha profetakuérape, ha kompletoite oikóvape Jerusalénpe. 14 Ha ajapetéta chupekuéra ojuehe, peteĩ túa ha itaʼýrare peteĩchante ajapóta”, heʼi Jehová.+ “Ndaiporiahuverekomoʼãi ni nambyasymoʼãi chupekuéra, mbaʼeve ndachejokomoʼãi ahundi hag̃ua chupekuéra”’.+

15 Pehendúkena ha peñatende.

Ani peñemombaʼeguasu, pórke Jehová oñeʼẽma.

19 Umi siudakuéra sur gotyogua oñembotypáta,* ha ndaipóri avave oavri vaʼerã.

Judá kompletoite ojegueraha prisionéroramo ótro tetãme, enterovetépe voi ojegueraha prisionéroramo.+

20 Emaña mombyry ha ehecha umi oúvape hína nórteguio.+

¿Moõpa oime umi ovecha oñemeʼẽ vaʼekue ndéve, umi nde ovechakuéra iporãitéva?+

¿Nde piko nanderasyetemoʼãi hasyháicha peteĩ kuña imembýva hína?+

22 Ha ere vove nde pyʼapýpe: ‘¿Mbaʼére piko oiko cherehe koʼã mbaʼe?’.+

Nde ningo tuichaiterei rejavy, upéicha rupi ojepeʼa ndehegui nde polléra+

ha ndepyta rasypa.

23 ¿Ikatúne piko peteĩ cusita* okambia ipire kolór, térã peteĩ leopárdo* okambia pe iparaha?+

24 Upéicha rupi pomosarambíta pe yvytu desiertopegua omboveveháicha pe kapiʼi pirukue.+

25 Kóva la nderupytýva, kóva hína pe párte ameʼẽ vaʼekue ndéve”, heʼi Jehová.

“Pórke nde nderesarái chehegui+ ha rejerovia umi japúre.+

¡Aichejáranga nde Jerusalén!

¿Arakaʼe peve piko resegíta nderekokyʼa?”.+

14 Péicha heʼi Jehová Jeremíaspe pe sekía rehe:+

 2 Judá oñembyasy,+ ha umi hokẽ hoʼapa.

 3 Ha umi omanda guasúva omondo isiervokuérape* y piári.

Haʼekuéra oho umi ykuápe* péro ndotopái la y.

Ou jey hikuái umi imbaʼyrukuéra nandi reheve.

 6 Umi vúrro salváhe oñemboʼy umi sérro perõ ári.

Haʼekuéra ijukuʼa umi jagua salváheicha,*

hesa kaneʼõmba oiko rupi oheka pásto péro ndotopái.+

¿Mbaʼére piko rejogua peteĩ viahéro opytávape oke hag̃ua peteĩ pyhare?

 9 ¿Mbaʼére piko rejogua peteĩ kuimbaʼe tuichaiterei oñemondýivape?

¿Mbaʼére piko rejogua peteĩ kuimbaʼe ipoderósovape ndaikatúiva osalva ipuévlope?

Anína nde orereja rei.

10 Péicha heʼi Jehová ko puévlore: “Haʼekuéra ningo okorresénte voi,+ ndopytái moõve.+ Upévare che, Jehová, ndaguerohorýi chupekuéra.+ Ha koʼág̃a chemanduʼáta umi mbaʼe vai ojapo vaʼekuére hikuái ha akastigáta chupekuéra ipekádore”.+

11 Upémarõ Jehová heʼi chéve: “Aníke reñemboʼe ou hag̃ua iporãva ko puévlope.+ 12 Oajuna jave hikuái, nahendúi chupekuéra ojerure asýramo jepe,+ ha oofrese jave umi ofrénda ojehapypaitéva ha umi ofrénda de semílla, ndaguerohorýi umíva,+ pórke ahundíta chupekuéra ñembyahýigui, mbaʼasýgui* ha espádape”.+

13 Upépe che haʼe: “¡Anína Ñandejára Jehová regovernáva opa mbaʼe! Umi proféta ningo heʼi hína oikóvo: ‘Ndoikomoʼãi gérra, ha ndaiporimoʼãi ñembyahýi ko paíspe, síno ameʼẽta peẽme pyʼaguapy añetete ko lugárpe’”.+

14 Upémarõ Jehová heʼi chéve: “Umi proféta ijapu hína oprofetisávo che rérape.+ Che namondói ni nañeʼẽi kuri chupekuéra, ni namandái chupekuéra mbaʼeve.+ Haʼekuéra oprofetisa hína peteĩ visión ijapúva, peteĩ adivinasión ndovaléiva mbaʼeverã ha umi japu ikorasõnguéragui voi osẽva.+ 15 Upévare péicha heʼi Jehová: ‘Espáda ha ñembyahýipe ahundipáta umi profétape, umi oprofetisávape hína che rérape, péro namondói vaʼekuépe. Haʼekuéra heʼi oikóvo ndoikomoʼãiha gérra ha ndaiporimoʼãiha ñembyahýi ko paíspe.+ 16 Ha umi hénte oprofetisávape hína, umíva omanóta espádape ha ñembyahýigui, ha heʼonguekuéra oñemombóta Jerusalén kallekuérare ha avave noñotỹmoʼãi chupekuéra.+ Noñeñotỹmoʼãi chupekuéra ni hembirekokuérape, ni umi itaʼýra ha itajyrakuérape, pórke amboúta hiʼarikuéra umi mbaʼe vai omereséva hikuái’.+

17 Ere vaʼerã chupekuéra kóicha:

Umi proféta ha umi saserdóte okorrepa rei peteĩ lugár oikuaaʼỹvape’”.+

19 Ñandejára, ¿mbaʼére piko rerrechasaite voi Judápe ha nembojeguaru* Sion?+

¿Mbaʼére piko oregolpea, ha upéicha rupi ndaikatuvéima rokuera?+

Ore ningo ropeka ne kóntrape.+

Nemanduʼákena ha ani reheja rei pe kompromíso reguerekóva orendive.+

¿Ndahaʼéi piko nde añoite ore Jára Jehová, upe ikatúva rejapo upéva?+

15 Upéi Jehová heʼi chéve: “Ni oñemboʼýramo Moisés ni Samuel che renondépe+ naperdonamoʼãi* ko puévlope. Emosẽ chupekuéra che renondégui, ha toho hikuái. 2 Ha oporandúramo ndéve hikuái mbaʼépa oikóta hesekuéra, ere vaʼerã chupekuéra: ‘Péicha heʼi Jehová:

3 Ha amboúta hiʼarikuéra 4 mbaʼe ivaietereíva*+ heʼi Jehová: ‘Pe espáda oporojuka hag̃ua, umi jagua oguerotyryry hag̃ua heʼonguekuéra, umi guyrakuéra yvagapegua ha umi animál salváhe oĩva ko yvy ape ári hoʼu ha ohundi hag̃ua chupekuéra.+ 4 Ha kompletoite umi goviérno yvy arigua okyhyjetereíta ohechávo umi mbaʼe oikóva hesekuéra,+ ha entéro koʼã mbaʼe oikóta Manasés ojapo vaʼekuére Jerusalénpe, haʼe hína Ezequías raʼy, pe rréi de Judá.+

¿Ha máva piko oúta oporandu hag̃ua ndéve reime porãpa hína?’.

 6 Jehová heʼi: ‘Peẽ voi chereja rei.+

Pesegi peñemolómo chehegui.*+

Upévare aipysóta che jyva ha pohundietéta.

Chekuerairóma pombyasy hague.*+

 7 Ojejapoháicha umi siuda* oĩvape ko territóriope, ambovevéta chupekuéra oñemboveveháicha umi semílla oñemopotĩ hag̃ua.

Ahejáta chupekuéra familiaʼỹre.+

 8 Oĩta hetave viúda pe yvykuʼi oĩvagui umi mar oríllape.

Amboúta chupekuéra asajekue* pe oporohundívape, umi sy ha umi mitãrusukuéra kóntrape.

Peteĩ tesapirĩme tuichaiterei amondýita ha amongyhyjéta chupekuéra.

10 ¡Áina che symi, maʼerãiko chegueru raʼe ko múndope!+

Che ningo manterei añorairõ ha aiko vai umi hénte ko yvy ariguándi.

11 Jehová heʼi: “Katuete roipytyvõta resẽ porã hag̃ua.

15 Jehová, nde ningo reikuaa porã che situasión.

Nemanduʼamína cherehe ha ejesareko cherehe.

Ehechakuaákena nde réra rehehápe añemotĩha aikóvo.+

16 Arresivírõ guare ne ñeʼẽ amoĩ che pyʼapýpe.*+

17 Che ndaguapýi umi ofarreávandi ni ndaikói avyʼa hendivekuéra.+

Aguapy cheaño pórke che aime nde poguýpe.

Nde ningo chemyenyhẽte pochýgui* umi mbaʼe vai ojapóvare hikuái.+

18 ¿Mbaʼére piko cherasy vaiete ha ndokueravéi che erída?

Ndokuerasevéi voi.

19 Upévare péicha heʼi Jehová:

20 Jehová heʼi: “Ajapo hína ndehegui peteĩ murálla de kóvre imbarete porãva ko puévlope g̃uarã.+

pórke che aime nendive rosalva ha rorreskata hag̃ua.

16 Jehová oñeʼẽ jey chéve ha heʼi: 2 “Ani remenda ni nde raʼy ni nde rajy ko lugárpe. 3 Pórke péicha heʼi Jehová umi taʼýra ha tajýra onasévare ko lugárpe, ha umi isy ha itúa teete oĩvare ko paíspe: 4 ‘Omanóta hikuái mbaʼasýgui,+ péro avave nombyasymoʼãi ni noñotỹmoʼãi chupekuéra, ha animál rekakáicha isarambíta hikuái pe yvýre.+ Omanóta hikuái ñembyahýigui ha espádape,+ ha umi heʼonguekuéra opytáta umi guyra ha umi animál salváhe rembiʼurã’.

 5 Pórke péicha heʼi Jehová:

 6 Umi ipláta ha imboriahúva entéro omanóta ko yvýpe.

9 Pórke Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha: ‘Haʼekuéra oikove aja, ha hesa renondepekuéra, ko lugárgui che aipeʼáta umi osapukáiva vyʼágui ha umi ovyʼaitereíva, ha noñehendumoʼãvéima oñeʼẽrõ pe nóvio ha pe nóvia’.+

10 Ere vove entéro koʼã mbaʼe ko puévlope, haʼekuéra oporandúta ndéve: ‘¿Mbaʼére piko Jehová heʼi oikotaha orerehe entéro koʼã mbaʼe vaiete? ¿Mbaʼépe mbaʼéiko la rofalla ha ropeka ore Jára Jehová kóntrape?’.+ 11 Nde rembohovái vaʼerã chupekuéra: ‘Jehová heʼi: “Pórke pende tuakuéra ypykue chereja rei vaʼekue,+ ha osegi oadora umi ótro dióspe, oservi ha oñesũ henondepekuéra.+ Péro chéve chereja rei ha nokumplíri che léi.+ 12 Ha peẽ katu penerembiapo vaivéntema umi pende tuakuéra ypykuégui,+ ha káda uno peẽ tovaʼatãme pesegi pejapo pene korasõ aña heʼíva, pejapo rangue che haʼéva.+ 13 Upévare pomosẽta ko yvýgui ha pogueraháta peteĩ yvy ndapeikuaáivape peẽ ni pende tuakuéra ypykue,+ upépe peservíta umi ótro dióspe ára ha pyhare,+ pórke che ndapoiporiahuverekomoʼãi”’.

14 Péro Jehová heʼi: ‘Og̃uahẽta hína pe tiémpo, ha peẽ ndapejemoʼãvéima: “¡Ahura Ñandejára Jehová oikovévare, upe oguenohẽ vaʼekue Israélpe Egíptogui!”.+ 15 Upéva rangue pejéta: “¡Ahura Ñandejára Jehová oikovévare, upe oguenohẽ vaʼekue pe puévlo de Israélpe pe yvy opytávagui nórte gotyo, ha kompletoite umi yvy haʼe omosarambi haguépe chupekuéra!”, pórke che katuete pogueru jeýta pende yvy teépe, upe ameʼẽ vaʼekuépe pende tuakuéra ypykuépe’.+

Upe rire ahenoikáta ha ambyatýta heta ohóvape omariska,*

17 Pórke che ahechapaite opa mbaʼe ojapóva hikuái.*

umi mbaʼe ndovaléiva mbaʼeverã ha ndaideprovéchoiva”.+

20 ¿Ikatu piko peteĩ kuimbaʼe ojapo umi idiosrã?

Umi dios haʼe ojapóva ningo ndahaʼeiete voi hína dios.+

17 “Judá pekádo ojeskrivi punsón* de iérrope.

Ahejáta oñemondapaite ndehegui umi mbaʼerepy reguerekóva, kompletoite umi nde tesóro.+

Ojesakeáta avei ndehegui umi nde lugár yvate, umi nde pekádo káusare rejapo vaʼekue nde território tuichakuére.+

 4 Ha ndejeheguiete rentregáta pe erénsia ameʼẽ vaʼekue ndéve.+

ha hendýta kontinuadoite”.

 5 Péicha heʼi Jehová:

 6 Oikóta chugui peteĩ yvyramáta oĩva haʼeño rei pe desiértope.

 9 Yvypóra korasõ itraisionerove* oimeraẽ mbaʼégui ha ojedesespera* rupi ikatu ojapo oimeraẽ mbaʼe.*+

¿Máva piko oikuaa porãne chupe?

14 Chemongueramína Jehová, akueraite hag̃ua.

15 Oĩ ningo umi heʼíva chéve:

“¿Mbaʼére piko noñekumplíri gueteri Jehová ñeʼẽ?+

¡Toñekumpli katu!”.

Ñandejára, nde reikuaa porã entéro mbaʼe osẽva che jurúgui.

¡Entéro mbaʼe haʼe vaʼekue oĩ ne renondépe!

17 Anína chemongyhyjeterei.

Nde ningo peteĩ lugár isegúro porãva chéve g̃uarã pe oikotaha díape umi mbaʼe vai.

19 Péicha heʼi chéve Jehová: “Tereho eñemboʼy pe okẽ prinsipálpe* oike ha osẽhárupi umi rréi de Judá, ha upéi tereho enterove umi okẽ oĩvape Jerusalénpe.+ 20 Ere vaʼerã chupekuéra: ‘Pehendu Jehová ñeʼẽ, peẽ rréi de Judá, enterove umi oikóva Judápe, ha enterove umi oikóva Jerusalénpe oikéva koʼã okẽrupi. 21 Péicha heʼi Jehová: “Peñatendéke pendejehe,* ha ani pegueraha mbaʼeveichagua kárga sabadokue ni pemoinge Jerusalén rokẽnguérarupi.+ 22 Aníke peguenohẽ mbaʼeveichagua kárga pende rógagui sabadokue, ha ndapejapói vaʼerã mbaʼeveichagua traváho.+ Peguereko vaʼerã sagrádoramo pe sábado, haʼe haguéicha umi pende tuakuéra ypykuépe.+ 23 Péro haʼekuéra nohendúi ni nopenái la haʼévare, hovaʼatã ha naiñeʼẽrendúi chéve ha ndohejái akorrehi chupekuéra”’.+

24 ‘Jehová heʼi: “Péro peẽ peneñeʼẽrendúramo chéve opa mbaʼépe, ha napemoingéi mbaʼeveichagua kárga ko siuda rokẽrupi sabadokue, ha peguereko sagrádoramo pe sábado ha ndapejapói mbaʼeveichagua traváho upe díape,+ 25 upéicharõ umi rréi ha prínsipe oguapýva David trónope+ oikéta avei ko siuda rokẽnguérarupi. Oikéta hikuái kárro de gérrape ha kavaju ári, umi rréi ha iprinsipekuéra, umi kuimbaʼe Judagua ha umi oikóva Jerusalénpe,+ ha siémpre oĩta oikóva ko siudápe. 26 Ha umi hénte oúta umi siuda de Judágui, umi lugár oĩvagui Jerusalén jerére, Benjamín territóriogui,+ umi yvy ivahovehágui,+ umi montañahágui ha pe Néguebgui,* ha oguerúta hikuái Jehová rógape umi ofrénda ojehapypaitéva,+ umi sakrifísio,+ umi ofrénda de semílla,+ olívano ha umi sakrifísio oagradese hag̃ua Ñandejárape.+

27 Péro peẽ napeneñeʼẽrendúiramo chéve ha ndaperrespetái pe sábado sagrádo, ha pegueraha kárga ha pemoinge Jerusalén rokẽnguérarupi sabadokue, upéicharõ che ambojáta tata umi hokẽnguérare, ha pe tata ohapypaitéta umi tórre isegúro porãva oĩva Jerusalénpe,+ ha ndoguemoʼãi”’”.+

18 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe ha heʼi chupe: 2 “Epuʼã tereho pe alfaréro rógape,+ ha añeʼẽta ndéve upépe”.

3 Upémarõ avahea pe alfaréro rógape, ha haʼe ojapo hína kuri peteĩ kambuchi. 4 Péro pe kambuchi ojapo vaʼekue ipópe osẽ vai chupe. Upémarõ pe alfaréro ojapo jey chugui ótro mbaʼyru, chupe ogustahaichaite.*

5 Ha Jehová oñeʼẽ jey chéve ha heʼi: 6 “‘Peẽ Israel rogaygua, ¿che piko ndaikatúi avei ajapo penderehe pe alfaréro ojapoháicha pe ñaiʼũ oguerekóvare ipópe?’. Jehová heʼi: ‘Peteĩ alfaréro omoldeaháicha pe ñaiʼũ, péicha avei che pomoldeáta, peẽ Israel rogaygua.+ 7 Ha katuete che haʼe vove peteĩ nasión térã goviérno ojehapoʼo, oñemonguʼi ha oñehundietetaha,+ 8 ha upe nasión oheja umi hembiapo vaikue che añeʼẽ vaʼekuére, upéicharõ che avei akambiáta* pe mbaʼe vai apensáva ajapo hesekuéra.+ 9 Péro katuete che haʼe vove peteĩ nasión térã goviérnore amopuʼã ha amongakuaataha,* 10 ha ojapo ivaíva che renondépe ha naiñeʼẽrendúi chéve, upéicharõ che avei akambiáta* pe mbaʼe porã apensáva ajapo hesekuéra’.

11 Koʼág̃a eremi umi kuimbaʼe Judaguápe ha umi oikóvape Jerusalénpe: ‘Péicha heʼi Jehová: “Ápe aprepara* hína peteĩ sarambi guasu, ha akalkula peteĩ mbaʼe vai agueru hag̃ua pende ári. Pejevy jeýna pende rape vaígui, pemoĩ porã jey pende rape ha pekambia umi mbaʼe pejapóva”’”.+

12 Péro haʼekuéra heʼi: “¡No, ore naorepohãvéima!+ Pórke rosegíta roiko rokalkulaháicha, ha káda uno tovaʼatãme rosegíta roiko ore korasõ aña heʼiháicha”.+

13 Upévare péicha heʼi Jehová:

“Peporandumína umi nasionkuéra apytépe.

¿Máva piko ohendu oiko hague peteĩ mbaʼe peichagua?

Pe puévlo de Israel ojapo peteĩ mbaʼe ivaietereíva.+

14 ¿Hykupáne piko pe eláda oĩva pe Líbano ruʼãme ha osyrypa umi vahádare?

¿Térã hypáne piko pe y roʼysã asy osyrýva oúvo mombyryetégui?

15 Péro che puévlo hesarái chehegui.+

Ojapo hikuái sakrifísio* umi mbaʼe ndovaléivape mbaʼeverã.+

Enterove ohasáva upérupi katuete opytáta oñemondýi omañávo hese ha oñakãmbovaváta.+

17 Pe yvytu oúva ésteguio omosarambiháicha pe ñana piru, péicha avei amosarambíta chupekuéra umi iñenemígo renondépe.

Pe sarambi oikotaha díape, añemolómota chuguikuéra ha ndohechamoʼãi hikuái che rova”.+

18 Ha haʼekuéra heʼi: “Peju jakalkula jajapo hag̃ua ivaíva Jeremías rehe,+ pórke ñande saserdotekuéra osegíta oikuaauka ñandéve pe léi,* umi iñarandúva osegíta oñemoñeʼẽ ñandéve, ha umi proféta osegíta omombeʼu ñandéve Ñandejára ñeʼẽ. Peju ha ñañeʼẽ ikóntrape* ha ani ñapena la haʼe heʼívare”.

20 ¿Iporãva piko ojepaga vaʼerã ivaívape?

Haʼekuéra ningo ojoʼo peteĩ yvykua chejuka hag̃ua.*+

Umi tembirekógui tomano imembykuéra ha iména.+

Umi kuimbaʼépe tojuka peteĩ mbaʼasy vai.

Umi mitãrusu katu tomano espádape gerrahápe.+

19 Péicha heʼi Jehová: “Tereho ha ejogua peteĩ kambuchi peteĩ alfarérogui.+ Upéi egueraha nendive unos kuánto kuimbaʼe omoakãva* pe puévlo ha unos kuánto omoakãva umi saserdótepe, 2 ha tereho pe lugár héravape Hinón Raʼy Ñu,+ pe Alfaréro Rokẽ* entrádape. Ha upépe emombeʼu umi mbaʼe haʼéva ndéve. 3 Ere vaʼerã: ‘Pehendu Jehová ñeʼẽ, peẽ Judá rreikuéra ha peẽ peikóva Jerusalénpe. Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha:

“Agueru potaite hína peteĩ sarambi guasu ko lugárpe, ha oimeraẽ ohendúva oiko hague upéva opytáta ijapysa ryapupa. 4 Péicha oikóta hesekuéra chereja haguére,+ ha ojapo haguére ko lugárgui peteĩ lugár ni che ndaikuaavéimava.+ Upépe haʼekuéra ojapo hína sakrifísio umi ótro dióspe, umívape ndoikuaái haʼekuéra ni umi ituakuéra ypykue ni umi rréi de Judá, ha omyenyhẽ ko lugárpe umi inosénte ruguykue.+ 5 Omopuʼã umi lugár yvate oadora hag̃ua Baálpe, ha ohapy hag̃ua itaʼyrakuérape ofrénda ojehapypaitévaramo Baálpe,+ upéva che namandái ni ndaʼéi vaʼekue chupekuéra ojapo hag̃ua, ha núnka ndarekói vaʼekue che pyʼapýpe upéva”’.*+

6 ‘Jehová heʼi: “Upévare og̃uahẽta hína umi día ndojeʼemoʼãveimaha pe lugár rehe Tófet ni Hinón Raʼy Ñu,* síno Ñu Ojeporojukaha.+ 7 Ko lugárpe napermitimoʼãi osẽ porã mbaʼeve Judá ha Jerusalénpe, ha ahejáta iñenemigokuéra ojuka chupekuéra espádape ha avei ahejáta ohundi chupekuéra umi oikóva ojukase chupekuéra.* Ha umi heʼonguekuéra opytáta umi guyra ha umi animál salváhe ko yvy arigua rembiʼurã.+ 8 Umi hénte okyhyjeterei ha oñakãmbovaváta* ohechávo umi mbaʼe ajapóva ko siudáre. Ha entéro ohasáva upérupi omañáta hese, ijurujáita opytávo, ha oñakãmbovaváta ohechávo entéro umi mbaʼe vaiete oikóva hese.+ 9 Ha ahejáta chupekuéra hoʼu itaʼýra ha itajýra roʼokue, ha hoʼúta avei umi hapicha roʼokue, pórke isiudakuéra oñemongoráta ha ojedesesperáta hikuái ohechávo umi iñenemígo ha umi ojukaséva* omongoraha chupekuéra”’.+

10 Upéi ejoka pe kambuchi umi kuimbaʼe ohóva nendive renondépe, 11 ha ere chupekuéra: ‘Péicha heʼi Jehová umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Péicha ahundíta ko puévlo ha ko siuda, ojejokaháicha peteĩ kambuchi ojapo vaʼekue peteĩ alfaréro ha upéi ndaikatuvéimava oñemyatyrõ. Ha Tófetpe oñotỹta hikuái umi omano vaʼekue, ndaiporivéi peve lugár oñeñotỹ hag̃ua chupekuéra”’.+

12 ‘Péicha ajapóta ko lugár rehe’, heʼi Jehová, ‘ha avei umi oikóvare pype, ikatu hag̃uáicha ko siuda ojogua Tófetpe. 13 Ha umi óga oĩva Jerusalénpe ha umi rréi de Judá rogakuéra opytáta ikyʼa ha ojoguáta Tófetpe.+ Péicha oikóta entéro umi ógare, pórke iterrásape oofrese hikuái sakrifísio entéro mbaʼe oĩvape yvágape+ ha oñohẽ hikuái ofrénda líkida umi ótro dióspe g̃uarã’”.+

14 Upéi Jeremías ou Tófetgui, upe lugár Jehová omondo haguépe chupe oprofetisa hag̃ua, ha oho oñemboʼy Jehová róga korapýpe ha heʼi pe puévlo kompletoitépe: 15 “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Aguerúta ko siudápe ha umi ipuevloʼi oĩvape ijerére entéro mbaʼe vai haʼe vaʼekue oikotaha hesekuéra, pórke haʼekuéra ikaprichóso ha ndojaposéi umi mbaʼe haʼéva’”.+

20 Upéi pe saserdóte Pasjur, haʼéva Imer raʼy, ha peteĩ omanda guasúva Jehová rógape, ohendu hína kuri Jeremías oprofetisárõ guare koʼã mbaʼe. 2 Upémarõ Pasjur oinupã proféta Jeremíaspe ha omoĩ chupe sépope,*+ pe lugár oĩháme Benjamín Rokẽ Ijyvatevéva, ha oĩva Jehová róga ypýpe. 3 Péro al día sigiénte Pasjur oguenohẽ Jeremíaspe pe sépogui, ha Jeremías heʼi chupe:

“Jehová nanerenoivéima Pasjur, síno Oporomongyhyjéva Opárupi.+ 4 Jehová heʼi rupi péicha: ‘Che romongyhyjéta ndéve ha enterove ne amigokuérape, ha nde rehecháta mbaʼéichapa umi iñenemigokuéra ojuka chupekuéra espádape.+ Antregáta Judá kompletoite pe rréi de Babilonia poguýpe, ha haʼe ogueraháta chupekuéra prisionéroramo Babilóniape ha ojukáta chupekuéra espádape.+ 5 Ha ameʼẽta umi iñenemigokuérape kompletoite umi rrikésa oĩva ko siudápe, entéro mbaʼe orekóva hikuái, umi mbaʼe iporãva ha hepýva, ha kompletoite umi tesóro orekóva umi rréi de Judá.+ Haʼekuéra osakeáta koʼã mbaʼe ha ogueraháta Babilóniape.+ 6 Ha nde katu Pasjur, ha enterove oikóva nde rógape pehopaitéta prisionéroramo. Rehóta Babilóniape ha upépe remanóta, ha reñeñotỹta umi ne amigokuérandi, pórke reprofetisa chupekuéra japu memete’”.+

 7 Jehová, nde ningo chembotavy, ha che katu roguerovia.

Nde rehechauka nembareteveha chehegui, ha regana.+

 8 Pórke añeʼẽ jave ne ñeʼẽre, asapukái vaʼerã ha haʼe:

“¡Oikóta ñorairõ ha ñehundi!”.

Jehová ñeʼẽ káusare che ajetrata vai ha enterove oñembohory cherehe tódo el día.+

“¡Pedemanda chupe, ñademanda katu chupe!”.

Enterove umi kuimbaʼe oĩ porã guaʼúva chendive, opeska hína cherehe jahecha ndajapóipa mbaʼe vai,+ ha heʼi:

11 Péro Jehová oĩ chendive peteĩ gerréro ipoderóso ha oporomongyhyjévaicha.+

Upévare umi chepersegíva oñepysangáta ha noganamoʼãi.+

Oñemotĩta hikuái, pórke nosẽporãmoʼãi mbaʼevépe.

Haʼekuéra pára siémpre oñemotĩta ha avave ndahesaraimoʼãi upévagui.+

13 ¡Pepurahéi Jehovápe! ¡Pemombaʼeguasu Jehovápe!

¡Pórke umi imboriahúvape* haʼe osalva umi mbaʼe vai apohágui!

14 ¡Toñemaldesi pe día anase hague!

¡Anítei oñevendesi pe día che sy cheguereko hague!+

15 Toñemaldesi pe kuimbaʼe ogueru vaʼekuépe notísia porã che rúpe, ha heʼi chupe:

“¡Onaséma nde raʼy, peteĩ mitãkuimbaʼe onase ndéve!”.

Ha péicha ombovyʼaiterei chupe.

16 Upe kuimbaʼe tojogua umi siuda Jehová oitypa vaʼekuépe ombyasyʼỹre.

Tohendu osapukáiva pyhareve, ha asajekue* pe señál ryapu ojeho hag̃ua gerrahápe.

21 Jehová oñeʼẽ vaʼekue Jeremíaspe, rréi Sedequías+ omondórõ guare hendápe Pasjúrpe,+ haʼe hína Malkías raʼy, ha upérõ omondo avei pe saserdóte Sofoníaspe,+ haʼéva Maaseya raʼy, ojerure hag̃ua chupe ko mbaʼe: 2 “Eporandumína Jehovápe orerehehápe, pórke pe rréi Nabucodonosor* de Babilonia oñorairõ hína ore kóntrape.+ Ikatu mbaʼe Jehová ojapo peteĩ milágro orerehehápe, ikatu hag̃uáicha pe rréi ojerretira orehegui”.+

3 Jeremías heʼi chupekuéra: “Péicha peje vaʼerã Sedequíaspe: 4 ‘Kóicha heʼi Israel Jára Jehová: “Ambojeréta pene kóntrape* umi árma de gérra perekóva pende pópe, umi peipurúva peñorairõ hag̃ua pe rréi de Babilonia+ kóntrape ha umi caldeo omongoráva hína pene murálla kóntrape. Ha ambyatypáta umíva* pe siuda mbytépe. 5 Ha che voi añorairõta pene kóntrape+ pyapy mbarete ha tuicha podér reheve, pochy ha rreniégo reheve ha ajahéita penderehe.+ 6 Akastigáta umi oikóvape ko siudápe, tahaʼe hénte térã animálpe. Oúta peteĩ mbaʼasy vai* ha omanombáta hikuái”’.+

7 ‘Jehová heʼi: “Upe rire antregáta rréi Sedequías de Judá ha isiervokuéra ha umi hénte oikóva ko siudápe, umíva hína umi nomanói vaʼekue mbaʼasýgui, ñembyahýigui ni espádape, koʼã hénte antregáta rréi Nabucodonosor* de Babilóniape, umi iñenemigokuérape ha umi oikóvape ojukase chupekuéra.*+ Ha haʼe ojukáta chupekuéra espádape. Ndeʼimoʼãi hesekuéra aichejáranga, nombyasymoʼãi ni ndoiporiahuverekomoʼãi chupekuéra”’.+

8 Ere vaʼerã ko puévlope: ‘Péicha heʼi Jehová: “Koestedía amoĩ pene renondépe pe jeikove ha pe ñemano. 9 Umi opytáva ko siudápe omanóta espádape, ñembyahýigui ha mbaʼasýgui. Péro pe osẽva ha oñentrega umi caldeo omongorávape ko siuda, osalváta hekove”’.*+

10 ‘Jehová heʼi: “Che añemolómo hína ko siudágui, ha ohasáta heta mbaʼe ijetuʼúva ha ivaíva.+ Ko siuda oñemeʼẽta pe rréi de Babilóniape+ ha haʼe ohapýta”.+

11 Peẽ rréi de Judá rogaygua, pehendu mbaʼépa heʼi Jehová. 12 David rogaygua, péicha heʼi Jehová:

Ha peẽ pejéva hína: “¿Máva piko ovaheáta ore kóntrape?

¿Ha máva piko oikéta ore rogakuérape?”, peikuaáke ko mbaʼe:

22 Péicha heʼi Jehová: “Evahea pe rréi de Judá palásiope ha entrega chupe ko mensáhe. 2 Ha ere vaʼerã chupe: ‘Ehendu mbaʼépa Jehová heʼi ndéve rréi de Judá, reguapýva hína David trónope, nde ha umi nde siervokuéra ha umi hénte oikéva hína koʼã okẽrupi. 3 Péicha heʼi Jehová: “Pedefende pe hustísia ha pejapo iporãva. Pesalva umi héntepe umi osakea ha ombotavývagui chupekuéra. Ani petrata vai umi extranhéro oikóvape pende apytépe, ha ani pejapo mbaʼeve ivaíva peteĩ mitã tyreʼỹre ni umi viúdare.+ Ha ani pejuka ko lugárpe ni peteĩ inoséntepe.*+ 4 Pórke peẽ peñatendéramo pekumpli hag̃ua koʼã mbaʼe haʼéva peẽme, upéicharõ umi rréi oguapýtava David trónope+ oikéta koʼã okẽrupi ko palásiope. Oikéta hikuái kárro de gérrape ha kavaju ári, umi rréi ha isiervokuéra ha ipuévlo reheve”’.+

5 Jehová heʼi: ‘Péro ndapejapóiramo koʼã mbaʼe haʼéva peẽme, che rekovére ahura peẽme ko palásio oñehunditaha’.+

6 Pórke péicha heʼi Jehová pe rréi de Judá palásiore:

8 Ha heta nasión ohasáta ko siudárupi, ha heʼíta hikuái ojupe: “¿Mbaʼére piko Jehová ojapo péicha ko siuda porãitére?”.+ 9 Upépe heʼíta hikuái: “Péicha oiko hesekuéra oheja rupi Ijára Jehová kompromíso, ha oñesũ hikuái umi ótro dios renondépe ha oservi chupekuéra”’.+

11 Pórke Jehová heʼi péicha Salum*+ rehe, haʼéva Josías raʼy pe rréi de Judá, haʼe ogoverna itúa Josías rekovia+ ha ohómava ko lugárgui: ‘Haʼe ndoumoʼãvéima koʼápe, 12 omanóta pe lugár ojeguerahahápe chupe prisionéroramo, ha ndohechamoʼãvéima ko yvy’.+

14 Nde eréva: ‘Amopuʼãta che rogarã peteĩ tuicha porãva.

Orekóta umi koty yvategua tuichaicháva.

15 ¿Resegíta piko regoverna reipuru haguére hetave madéra de sédro umi ótrogui?

Jehová heʼi voi: ‘¿Ndahaʼéi piko chekuaa porã haguére la haʼe ojapo vaʼekue upéicha?

avei rembotavy ha reletradea hag̃ua ótrore’.

18 Upévare Jehová heʼi péicha Jehoiaquim+ rehe, haʼéva Josías raʼy pe rréi de Judá:

‘Haʼekuéra ndojaheʼomoʼãi hese umi hénte ojapoháicha heʼívo:

“¡Aichejáranga nde che ermáno! ¡Aichejáranga nde che ermána!”.

Haʼekuéra ndojaheʼomoʼãi Jehoiaquim rehe heʼívo:

“¡Aichejáranga che ruvicha! ¡Aichejáranga, haʼe ningo tuichaite mbaʼe vaʼekue!”.

19 Oñeñotỹta chupe umi vúrro oñeñotỹháicha.+

21 Che añemoñeʼẽ kuri ndéve reimérõ guare trankílo ha kyhyjeʼỹme.

Péro ere: ‘Ndajapomoʼãi la eréva’.+

22 Peteĩ yvytu omosarambipáta umi nde pastórpe.+

Ha umi iñakãrakúvape nderehe, ojegueraháta prisionéroramo.

Upépe reñemotĩta ha rejeapoʼíta rehasa haguére entéro koʼã mbaʼe vai.

24 “Jehová heʼi: ‘¡Che rekovére ahura, nde Conías*+ haʼérire pe kuãirũ aipurúva asella hag̃ua oĩva che po deréchape, lomímonte roipeʼa vaʼerãmoʼã che kuãgui! Conías hína Jehoiaquim+ raʼy, pe rréi de Judá. 25 Rontregáta umi oikóvape ndejukase,* umi nemongyhyjévape, rréi Nabucodonosor* de Babilóniape ha umi caldéope.+ 26 Ha romosẽta ndéve ha nde sýpe, ha pomondóta peteĩ yvy peẽ napenaséi haguépe, ha upépe pemanóta. 27 Ha núnka mas ndapejumoʼãvéima pe yvy pehechagaʼuetévape.*+

29 Peẽ hénte peikóva ko yvýpe,* pehendu Jehová ñeʼẽ.

30 Péicha heʼi Jehová:

23 Jehová heʼi: “¡Aichejáranga umi pastór ohundi ha omosarambíva hína umi ovechakuéra che añangarekóvare!”.+

2 Upévare, péicha heʼi Israel Jára Jehová umi pastór kóntrape, umi oñangarekóva hína ipuévlore: “Peẽ ningo pembodiparapa che ovechakuéra ha peiko pemosarambipa chupekuéra, ha napeñangarekói hesekuéra”.+

Jehová heʼi: “Upéicha rupi pokastigáta umi mbaʼe vai pejapo vaʼekuére”.

3 “Upéi ambyatýta umi che ovechakuéra hembývape, kompletoite umi lugár amosarambi haguégui chupekuéra,+ ha agueru jeýta chupekuéra ipastotýpe,+ ha ifamília retáta ha oñembohetáta hikuái.+ 4 Ha che amoĩta umi pastór oñangareko porãtava hesekuéra.+ Haʼekuéra ndokyhyjemoʼãi ni noñemondyimoʼãi, ha ni peteĩ nokañymoʼãi”, heʼi Jehová.

5 “Og̃uahẽta hína pe tiémpo”, heʼi Jehová, “amopuʼãtaha Davídpe peteĩ ifamiliare* ihústova.+ Ha peteĩ rréi ogovernáta+ ha ohechaukáta iñaranduha ha odefendéta umi mbaʼe oĩ porãva ha pe hustísia ko yvy ape ári.+ 6 Ha itiémpope Judá ojesalváta,+ ha Israel oikóta pyʼaguapýpe ha ndokyhyjemoʼãi.+ Ha kóicha oñehenóita chupe: Jehová Rupive Jareko Hustísia”.+

7 Péro Jehová heʼi: “Og̃uahẽta hína pe tiémpo, ha peẽ ndapejemoʼãvéima: ‘¡Ahura Ñandejára Jehová oikovévare, upe oguenohẽ vaʼekue Israélpe Egíptogui!’.+ 8 Upéva rangue pejéta: ‘¡Ahura Ñandejára Jehová oikovévare, upe oguenohẽ vaʼekue pe puévlo de Israel familiarépe pe yvy opytávagui nórte gotyo, ha kompletoite umi yvy haʼe omosarambi haguépe chupekuéra!’, ha haʼekuéra oikóta ijyvy teépe”.+

9 Umi profétape haʼe:

che korasõ ningo nomeʼẽvéima.

Che kanguekuéra oryryipa.

10 Pórke ko yvýpe henyhẽ umi oporomoakãratĩva,*+

Umi mbaʼe ojapóva hikuái ivaieterei ha oipuru vai ipodér.

11 Jehová heʼi: “Pe proféta ha avei pe saserdóte jepe ikyʼa che renondépe.*+

Che rógape jepe atopa umi mbaʼe vai ojapóva hikuái”.+

12 Jehová heʼi: “Upéicha rupi umi hapekuéra isỹi ha iñypytũta.+

13 “Ha ahecha umi proféta oĩva Samáriape+ ojapoha umi mbaʼe oporombojeguarúva.

14 Ha ahecha umi proféta oĩva Jerusalénpe ojapoha umi mbaʼe ivaietereíva.

15 Upévare Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha umi proféta kóntrape:

Pórke umi proféta oĩva Jerusalénpe omboʼe ha omosarambi japu opárupi ko yvýpe”.

16 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha:

“Ani pehendu umi mbaʼe oprofetisáva oikóvo umi proféta.+

Haʼekuéra penembotavy hína.*

17 Heʼi jey jey hikuái umi ndacherrespetáivape:

‘Jehová heʼi péicha: “Peikóta pyʼaguapýpe”’.+

Ha umi hénte tovaʼatãme ojapóvape chupekuéra ogustávante katu heʼi:

‘Mbaʼeve ivaíva ndoikomoʼãi nderehe’.+

¿Máva piko ojapysaka iñeʼẽre ohendu hag̃ua?

Ha ág̃a umi ára pahápe peẽ pentende porãta ko mbaʼe.

21 Che namondói kuri umi profétape, upéicharamo jepe haʼekuéra odiparáma voi oho.

Che nañeʼẽi chupekuéra, péro haʼekuéra oprofetisa.+

23 Jehová heʼi: “Che ikatu hína ahecha umi mbaʼe oikóva ápe ag̃uiete ha avei umi mbaʼe oikóva mombyry”.

24 Péicha heʼi Jehová: “¿Ikatu piko peteĩ kuimbaʼe okañy peteĩ lugár isegurohápe ha che ndahechái chupe?”.+

“¿Oĩne piko álgo che ndaikatúiva ahecha, tahaʼe pe yvágape térã yvýpe?”,+ heʼi Jehová.

25 “Che ahendu kuri umi proféta oprofetisávape japu che rérape heʼívo: ‘¡Asoña kuri peteĩ mbaʼe! ¡Asoña kuri peteĩ mbaʼe!’.+ 26 ¿Arakaʼe peve piko umi proféta oikóta ijapu? Umi proféta ningo heʼi japu osẽva ikorasõguinte oporombotavy hag̃ua.+ 27 Haʼekuéra oipota che puévlo hesarái che réragui umi suéño omombeʼúva rupive ojupe, ojogua hikuái umi ituakuéra ypykue hesarái vaʼekuépe che réragui Baal káusare.+ 28 Pe proféta osoña vaʼekue, tomombeʼu upe osoñáva, péro pe orekóva che ñeʼẽ omombeʼu vaʼerã che haʼe hagueichaite”.

Jehová heʼi: “¿Pe trígo rakã piko ovaleve mbaʼe pe isemíllagui?”.

29 Jehová heʼi: “¿Che ñeʼẽ piko ndojoguái mbaʼe tatápe,+ ha peteĩ martíllo omonguʼívape pe ita guasu?”.+

30 Péicha heʼi Jehová: “Upévare che akastigáta umi profétape, umi okambiapávape che haʼe vaʼekue ha omombeʼu umi héntepe haʼekuéra omombeʼusévante”.+

31 “Upévare che akastigáta umi profétape”, heʼi Jehová, “umi oñeʼẽ reívape ha oikóva heʼi: ‘¡Péicha haʼe heʼi!’”.+

32 Jehová heʼi: “Upévare che akastigáta umi proféta osoñávape japu, haʼekuéra omombeʼu umíva che puévlope ha ogueraha chupekuéra tape vaíre, pórke ijapu ha oñemombaʼeguasu hikuái”.+

“Péro che namondói umi profétape ni namandái kuri chupekuéra mbaʼeve. Upévare haʼekuéra ndoguerumoʼãi mbaʼeve iporãva ko puévlope”,+ heʼi Jehová.

33 “Ha ág̃a ko puévlo térã peteĩ proféta, térã peteĩ saserdóte heʼi vove ndéve: ‘¿Máva piko hína Jehová kárga?’,* upépe nde ere vaʼerã chupekuéra: ‘“¡Peẽ hína la kárga! Ha che pomombóta”,+ heʼi Jehová’. 34 Ha pe proféta térã pe saserdóte, térã umi hénte heʼívape oikóvo: ‘¡Kóva haʼe hína Jehová kárga!’,* che akastigáta upe kuimbaʼépe ha hogayguápe. 35 Peẽ ningo péicha peje hína umi pende rapichápe ha pene ermánope: ‘¿Mbaʼe piko okontesta raʼe Jehová? ¿Ha mbaʼe piko heʼi raʼe Jehová?’. 36 Péro Jehová kárga* rehe noñeñeʼẽvéima vaʼerã, pórke káda uno ojapo hína ikargarã* upe heʼíva rupive. Peẽ pekambia Ñandejára oikovéva ñeʼẽ, Ñandejára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha heʼíva.

37 Péicha eréta upe profétape: ‘¿Mbaʼe piko okontesta raʼe ndéve Jehová? ¿Ha mbaʼe piko heʼi raʼe Jehová? 38 Ha haʼekuéra osegíramo heʼi ndéve: “¡Kóva haʼe hína Jehová kárga!”.* Upéicharõ ere vaʼerã, péicha heʼi Jehová: “Pórke peẽ peje: ‘¡Ko ñeʼẽ haʼe hína Jehová kárga!’,* ha che haʼéma kuri peẽme: ‘Aníke peje: “¡Kóva haʼe hína Jehová kárga!”’,* 39 upévare che pojagarra ha pomombóta che renonderãgui, peẽme ha avei pe siuda ameʼẽ vaʼekue peẽme ha umi pende tuakuéra ypykuépe. 40 Ha che pomotĩta pára siémpre ha pejeapoʼíta opa árare, ha avave ndahesaraimoʼãi upévagui”’”.+

24 Upéi Jehová ohechauka chéve mokõi kanásto henyhẽtéva ígogui, oñemoĩva Jehová témplo renondépe. Upéva oiko rréi Nabucodonosor* de Babilonia ogueraha rire prisionéroramo Jeconíaspe,*+ haʼe hína Jehoiaquim+ raʼy, pe rréi de Judá. Upérõ haʼe ogueraha avei umi prínsipe de Judápe, umi artesáno ha umi errérope.* Ogueraha chupekuéra Jerusaléngui Babilóniape.+ 2 Peteĩ kanástope henyhẽte ígo iporãitereíva, haʼete voi umi primeroite hiʼaju vaʼekue, ha pe ótro kanástope oĩ ígo ivaietereíva, ha ivaietereígui ndaikatúi ojeʼu.

3 Upémarõ Jehová oporandu chéve: “¿Mbaʼépa rehecha Jeremías?”. Upépe che haʼe chupe: “Ahecha ígo, ha umi ígo iporãva iporãiterei voi, péro umi ígo ivaíva, ivaieterei rasa, ha ivaígui ndaikatúi ojeʼu”.+

4 Upéi Jehová oñeʼẽ chéve ha heʼi: 5 “Péicha heʼi Jehová Israel Jára: ‘Koʼã ígo iporãháicha che chembaʼeporãta umi ojegueraha vaʼekuéndi prisionéroramo Judágui, umi amondo vaʼekuéndi ko lugárgui umi caldeo territóriope. 6 Che ajesarekóta ha añangarekóta hesekuéra, ha agueru jeýta chupekuéra ko yvýpe.+ Amopuʼã jeýta chupekuéra ha nahundimoʼãi, amoheñóita chupekuéra ha ndahapoʼomoʼãi.+ 7 Ha amomýita ikorasõnguéra oikuaase hag̃ua che haʼeha Jehová.+ Oikóta chuguikuéra che puévlo, ha che haʼéta Idioskuéra,+ pórke ojevy jeýta hikuái che rendápe ipyʼaite guive.+

8 Péro umi ígo vai ndaikatúiva ojeʼu ivaietereígui,+ umívare Jehová heʼi: “Koʼã ígo ivaietévaicha ahecháta rréi Sedequías+ de Judápe, umi iprinsipekuérape, umi hénte hemby vaʼekue Jerusalénpe ha opyta vaʼekuépe ko paíspe, ha umi oikóvape Egíptope.+ 9 Ha kompletoite umi goviérno yvy arigua+ okyhyjetereíta ohechávo umi mbaʼe oikóva hesekuéra. Umi hénte oñeʼẽ vaíta hesekuéra, ha oñeʼẽ jave hikuái ivaívare imanduʼáta hesekuéra, umi hénte oñembohorýta hesekuéra ha omaldesíta chupekuéra+ entéro lugár amosarambitahápe chupekuéra.+ 10 Amondóta chupekuéra ñembyahýi, mbaʼasy*+ ha espáda,+ omanomba peve hikuái pe yvy ameʼẽ vaʼekuépe chupekuéra ha ituakuéra ypykuépe”’”.

25 Pe cuarto áño ogovernahápe Jehoiaquim,+ Ñandejára heʼi Jeremíaspe koʼã mbaʼe pe puévlo de Judáre, upérõ ningo pe primer áño ogoverna hague pe rréi Nabucodonosor* de Babilonia. Jehoiaquim haʼe hína Josías raʼy, pe rréi de Judá. 2 Koʼã mbaʼe heʼi vaʼekue proféta Jeremías pe puévlo de Judá kompletoite rehe* ha entéro umi hénte oĩvare Jerusalénpe.

3 “Trece áño ogovernahápe Josías,+ Amón raʼy pe rréi de Judá, upe tiémpo guive koestedía peve Jehová oñeʼẽma chéve 23 áño aja, ha che katu asegi amombeʼu jey jey* peẽme umi mbaʼe heʼíva, péro peẽ napepenái cherehe.+ 4 Jehová ombou pene rendápe kompletoite isiervokuéra umi proféta, ha ombou jey jey* chupekuéra, péro peẽ napepenái ni napehendúi chupekuéra.+ 5 Haʼekuéra heʼi jepi: ‘Pejevy jeýna pende rape vaígui ha pene rembiapo vaígui,+ upéicharõ pesegíta peiko heta tiémpore pe yvy Jehová ymaitereíma omeʼẽ vaʼekuépe peẽme, ha pende tuakuéra ypykuépe. 6 Ani peservi umi ótro dióspe ni peiko hapykuerikuéra, ni peñesũ henondepekuéra, ha ani pechembopochy pejapóvo dios raʼanga, pórke osino che pokastigáta’.

7 Jehová heʼi: ‘Péro peẽ napecherendúi. Upéva rangue chembopochy pejapo haguére umi dios raʼanga, ha upévare che pokastiga’.+

8 Upévare Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha: ‘“Peẽ ndapejaposéi haguére che haʼéva, 9 ahenoikáta kompletoite umi puévlo oĩvape nórte gotyo”,+ heʼi Jehová. “Ahenoikáta che siérvo rréi Nabucodonosor* de Babilóniape,+ ha aguerúta chupekuéra ko yvýpe ha umi oikóvape pype kóntrape,+ ha kompletoite umi tetãnguéra oĩvape ijerére kóntrape.+ Ahejáta oñehundiete chupekuéra ha oñehundíta voi hikuái pára siémpre, ha umi hénte okyhyjetereíta ha oñakãmbovaváta* ohechávo umi mbaʼe oikóva hesekuéra. 10 Che ndahejamoʼãvéima oĩ ijapytepekuéra umi osapukáiva vyʼágui ha umi ovyʼaitereíva,+ ha noñehendumoʼãvéima vyʼápe oñeʼẽrõ pe nóvio ha pe nóvia,+ noñehendumoʼãvéima ojepurúrõ pe molíno de máno ha oguéta pe lámpara rendy. 11 Ha oñehundipaitéta ko yvy ha umi hénte okyhyjetereíta ohechávo pe oiko vaʼekue, ha koʼã nasión oservi vaʼerã rréi de Babilóniape 70 áñore”’.+

12 Jehová heʼi: ‘Péro ág̃a oñekumpli vove umi 70 áño,+ akastigáta* pe rréi de Babilóniape ha upe tetãme hembiapo vaikuére,+ ha umi caldeo yvy ahejáta nandi vera pára siémpre.+ 13 Akumplíta entéro mbaʼe haʼe vaʼekue ajapotaha upe lugár rehe. Entéro mbaʼe ojeskrivi vaʼekue ko lívrope, umi mbaʼe Jeremías oprofetisa vaʼekue oikotaha kompletoite umi tetãnguéra kóntrape. 14 Pórke heta nasión ha rréi iñimportánteva+ ojagarráta umi caldéope ijesklavorã,+ ha che akovráta chupekuéra hembiapokuére ha umi mbaʼe ojapo vaʼekuére’”.+

15 Pórke Israel Jára Jehová heʼi chéve péicha: “Ejagarra ko kópa de víno orekóva che pochykue, ha heʼuka entéro umi nasión romondóvape. 16 Haʼekuéra hoʼúta ha ovaváta, ha ojoguáta umi itavyraívape ág̃a ambou vove umi oñorairõtava ikontrapekuéra”.+

17 Upémarõ che ajagarra Jehová pógui pe kópa, ha haʼuka kompletoite umi nasión Jehová chemondo haguépe:+ 18 añepyrũ Jerusaléngui ha Judá siudakuéragui,+ umi irreikuéra ha iprinsipekuéragui, oñehundi hag̃ua chupekuéra, ha umi hénte okyhyje hag̃ua chuguikuéra, ha oñakãmbovava hag̃ua ohechávo pe oiko vaʼekue, ha oñemaldesi hag̃ua chupekuéra+ oikoháicha koestedía. 19 Upéi haʼuka faraón pe rréi de Egipto ha isiervokuérape, umi iprinsipekuérape, ha kompletoite ipuévlope,+ 20 ha enterovete umi extranhéro oikóvape ijapytepekuéra, enterovete umi rréi oĩvape Uz territóriope, kompletoite umi rréi oĩvape umi filisteo+ territóriope, Asquelónpe,+ Gaza, Ecrón, ha umi hembývape Asdódpe, 21 Edom,+ Moab+ ha umi ammonítape,+ 22 enterovete umi rréi de Tírope, kompletoite umi rréi de Sidónpe,+ ha umi rréi oĩvape umi íslape pe márpe, 23 Dedánpe,+ Temá, Buz, ha entéro umi omoperõ vaʼekuépe ikopéte,*+ 24 avei enterovete umi árabe rreikuérape+ ha umi extranhéro rreikuérape oikóva pe desiértore, 25 enterove umi rréi de Zimrípe, kompletoite umi rréi de Elámpe+ ha enterovete umi medo rreikuérape,+ 26 kompletoite umi rréi oĩvape nórte gotyo, umi oĩva ag̃ui ha mombyry, ha enterove umi ótro goviérno oĩvape ko yvy ape ári. Ha pe rréi de Sesac*+ hoʼúta haʼekuéra hoʼu rire.

27 “Ha ere vaʼerã chupekuéra: ‘Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Peʼu ha pekaʼu pevomitapa peve, ha upéi peʼáta ha ndaikatumoʼãvéima pepuʼã,+ pórke amondo hína pene enemigokuérape pendeataka hag̃ua”’. 28 Ha haʼekuéra ndojagarraséiramo ndehegui pe kópa hoʼu hag̃ua, ere vaʼerã chupekuéra: ‘Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “¡Peʼu vaʼerã katuete! 29 Pórke primero che agueru hína mbaʼe vai pe siuda oñemombaʼeguasuhápe che réra,+ ¿ha upéicharõ piko mbaʼére peẽme ndapokastigamoʼãi avei?”’.+

‘Peẽ ndapepytamoʼãi kastigoʼỹre, pórke ahenói hína pene enemigokuérape oataka hag̃ua enterove oikóvape ko yvy ape ári’, heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.

30 Ha reprofetisa vaʼerã chupekuéra entéro koʼã mbaʼe haʼéva, ha ere vaʼerã chupekuéra:

Hatã okororõta pe lugár oikoha kóntrape.

Osapukáita umi ojapóva víno* osapukaiháicha.

Opurahéi hatãta ogana haguére enterove umi oikóvape ko yvy ape ári’.

Haʼete voi ohusgáta kompletoite yvypórape.+

Ha ohejáta ojejuka espádape umi hénte añáme’, heʼi Jehová.

32 Péicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha:

33 Ha umi hénte Jehová ojuka vaʼekue upe díape henyhẽta peteĩ púnta guive ótra púnta peve ko yvy ape ári. Avave nombyasymoʼãi chupekuéra, ha avave nombyatymoʼãi ni noñotỹmoʼãi chupekuéra. Opytáta isarambipa hikuái pe yvýre animál rekakáicha’.

34 ¡Pejaheʼo peẽ pastór ha peñelamenta!

¡Pejapajeréi yvýre peẽ kuimbaʼe iñimportantevéva pe puévlope!*

36 ¡Pehendu mbaʼéichapa osapukái umi pastór!,

ha mbaʼéichapa ojaheʼo umi kuimbaʼe iñimportantevéva pe puévlope,*

pórke Jehová ohundíta umi ipastoty.

26 Oñepyrũrõ guare ogoverna Jehoiaquim,+ haʼéva Josías raʼy pe rréi de Judá, Jehová oñeʼẽ chéve ha heʼi: 2 “Jehová heʼi péicha: ‘Tereho eñemboʼy Jehová róga korapýpe ha eñeʼẽ entéro umi hénte* oĩvape Judá siudakuérape, umi oikévape hína Jehová rógape oadora* hag̃ua chupe. Ere chupekuéra entéro mbaʼe haʼéva ndéve, ha ani reipeʼa chugui ni una palávra. 3 Ikatu mbaʼe ningo ohendu hikuái, ha káda uno ojevy hape vaígui, ha upéicharõ che akambiáta* pe mbaʼe vai apensa vaʼekue aguerutaha hiʼarikuéra ojapo haguére ivaíva.+ 4 Ere chupekuéra: “Péicha heʼi Jehová: ‘Peẽ napehendúiramo che haʼéva ha napekumplíriramo che léi* ameʼẽ vaʼekue peẽme, 5 ha napepenái umi che siervokuéra heʼívare, térã umi proféta amondo jey jey vaʼekuére pene rendápe,* ha peẽ napehendúi chupekuéra,+ 6 upéicharõ che aheja reíta ko óga aheja rei haguéicha Siló,+ ha entéro umi ótro tetã oĩva ko yvy ape ári imanduʼáta ko siudáre oporomaldesi jave’”’”.+

7 Umi saserdóte ha umi proféta ha kompletoite pe puévlo ohendu Jeremíaspe heʼívo koʼã mbaʼe Jehová rógape.+ 8 Jeremías omombeʼupamírente entéro mbaʼe Jehová omanda vaʼekue chupe heʼi hag̃ua pe puévlo kompletoitépe, umi saserdóte, umi proféta ha pe puévlo oĩ haguéicha ojagarra chupe, ha heʼi: “Katuete remanóta. 9 ¿Maʼerã piko reprofetisa Jehová rérape erévo: ‘Ojeheja reíta ko óga ojeheja rei haguéicha Siló, ha ko siuda oñehundíta ha avave ndoikomoʼãvéima pype’?”. Ha pe puévlo kompletoite oñembyaty ha ojerepa Jeremías rehe Jehová rógape.

10 Umi prínsipe ohendúrõ guare koʼã mbaʼe, oarriva pe rréi palásiogui ha oho Jehová rógape, ha oguapy hikuái Jehová róga rokẽ pyahu entrádape.+ 11 Umi saserdóte ha umi proféta heʼi umi prinsipekuérape ha kompletoite pe puévlope: “Ko kuimbaʼe ningo omerese ojejuka,+ pórke oprofetisa ko siuda kóntrape, peẽ voi pehendúma haguéicha”.+

12 Upémarõ Jeremías heʼi enterove umi prinsipekuérape ha pe puévlo kompletoitépe: “Jehová ningo la chembou vaʼekue aprofetisa hag̃ua ko óga kóntrape ha ko siuda kóntrape entéro koʼã mbaʼe peẽ pehendu vaʼekue.+ 13 Péro peẽ pekambiáramo peiko lája ha umi mbaʼe pejapóva ha peneñeʼẽrendu pende Jára Jehovápe, upéicharõ Jehová okambiáta* upe mbaʼe vai opensa ha heʼíma vaʼekue ojapotaha penderehe.+ 14 Che katu aime pende pópe, pejapo cherehe la pejaposéva ha oĩ porãva peẽme g̃uarã. 15 Péro peikuaa porãke pechejukáramo, peẽ voi pejekulpáta, ko siuda ha umi oikóva pype, pejuka haguére peteĩ kuimbaʼe inoséntepe, pórke añetehápe Jehová chembou kuri pene rendápe haʼe hag̃ua peẽme entéro koʼã mbaʼe pehendúva”.

16 Upépe umi prínsipe ha pe puévlo kompletoite heʼi umi saserdóte ha umi profétape: “Ko kuimbaʼe ningo nomereséi ojejuka, pórke haʼe oñeʼẽ kuri oréve ore Jára Jehová rérape”.

17 Ha avei unos kuánto umi kuimbaʼe omoakãva* pe país opuʼã ha heʼi kompletoite pe puévlo oñembyatývape:* 18 “Miqueas+ Moresetgua oprofetisa vaʼekue rréi Ezequías+ de Judá tiémpope, ha heʼi pe puévlo de Judá kompletoitépe: ‘Péicha heʼi Jehová umi ehérsito yvagapegua ruvicha:

19 ¿Ha ojuka piko raʼe chupe pe rréi Ezequías de Judá ha Judá kompletoite? ¿Ndokyhyjéi mbaʼe piko pe rréi Jehovágui ajeve ojerure asy Jehovápe imbaʼeporã hag̃ua hendivekuéra? Ha péicha Jehová okambia* upe mbaʼe vai opensa ha heʼi vaʼekue oguerutaha hiʼarikuéra.+ Péicha ningo ñandete voi jagueru potaite hína ñande* ári peteĩ sarambi guasu.

20 Ha oĩ kuri ótro kuimbaʼe oprofetisa vaʼekue Jehová rérape, hérava Uriya haʼéva Semaya raʼy Quiryat-Jearimgua,+ haʼe oprofetisa vaʼekue ko siuda ha ko país kóntrape Jeremías heʼi haguéicha avei. 21 Pe rréi Jehoiaquim+ ha entéro umi igerréro poderóso ha kompletoite umi prínsipe ohendu umi mbaʼe heʼi vaʼekue upe proféta, ha upévare pe rréi ojukase kuri chupe.+ Uriya ohendúvo upéva, okyhyje ha osẽ oho Egíptope. 22 Upémarõ pe rréi Jehoiaquim omondo Elnatánpe,+ haʼéva Acbor raʼy, ha unos kuánto kuimbaʼépe hendive Egíptope. 23 Ha oguenohẽ hikuái Uríyape Egíptogui ha ogueraha chupe rréi Jehoiaquim rendápe, upémarõ haʼe ojuka chupe espádape+ ha hetekue omombo umi hénte mboriahu sementériope”.

24 Péro Ahicam,+ haʼéva Safán+ raʼy, oprotehe Jeremíaspe ani hag̃ua pe puévlo ojagarra ni ojuka chupe.+

27 Ogoverna ñepyrũrõ guare Jehoiaquim,* haʼéva Josías raʼy pe rréi de Judá, Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe. 2 “Péicha heʼi chéve Jehová: ‘Eprepara ndéve g̃uarã pióla ha júgo, ha emoĩ nde ajúrare. 3 Upéi eguerahaka umíva rréi de Edómpe,+ pe rréi de Moábpe,+ umi ammonitakuéra+ rréipe, pe rréi de Tírope+ ha pe rréi de Sidónpe,+ upearã ejevale umi mensahéro ou vaʼekuére Jerusalénpe pe rréi Sedequías de Judá rendápe. 4 Ere chupekuéra heʼi hag̃ua kóicha umi irreikuérape:

“Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, ha peẽ peje vaʼerã umi pende rreikuérape kóicha: 5 ‘Che hína upe ojapo vaʼekue pe yvy, yvyporakuéra ha umi animalkuéra oĩva ko yvy ape ári, ha che ajapo vaʼekue umíva chepoderóso ha che pyapy mbarete rupi, ha ameʼẽ vaʼekue ko yvy umi che ameʼẽsévape.*+ 6 Ha koʼág̃a che ameʼẽma che siérvope, rréi Nabucodonosor+ de Babilóniape kompletoite koʼã nasión, ha umi animál salváhe oikóva umi ñúre jepe amoĩma ipoguýpe. 7 Enterovete umi nasión oservíta chupe, itaʼýrape ha iniétope og̃uahẽ meve pe tiémpo opa hag̃ua upe nasión.+ Ha upépe heta nasión ha rréi iñimportánteva orekóta chupe ijesklávoramo’.+

8 ‘Oiméramo peteĩ nasión térã goviérno oñemombarete ha ndoserviséi rréi Nabucodonosor de Babilóniape ha nomoĩséi ijajúra pe rréi de Babilonia júgo guýpe, upéicharõ ajevaléta hese ahundipa peve chupekuéra, ha che akastigáta upe nasiónpe amboúvo espáda,+ ñembyahýi ha mbaʼasy’,* heʼi Jehová.

9 ‘Upévare, ani pehendu pende profetakuérape, umi adivínope, umi heʼívape oikótava tenonderãme umi suéño rupive, umi pene mágo ha pajeserokuérape, haʼekuéra heʼi hína oikóvo: “Peẽ ndapeservimoʼãi rréi de Babilóniape”. 10 Haʼekuéra ningo oprofetisa oikóvo peẽme japu, ha upéicha rupi pejegueraháta mombyry pende yvýgui ha che pomosarambíta, ha peẽ peñehundipáta.

11 Péro peteĩ nasión omoĩramo ijajúra rréi de Babilonia júgo guýpe ha oservi chupe, upévape che apermitíta opyta* ijyvýpe oñemitỹ ha oiko hag̃ua pype’, heʼi Jehová”’”.

12 Rréi Sedequías+ de Judápe añeʼẽ avei péicha, ha haʼe chupe: “Pemoĩke pende ajúra rréi de Babilonia júgo guýpe ha peservi chupe ha ipuévlope, ha pesegíta peikove.+ 13 ¿Mbaʼére piko ndéve ha nde puévlope ojejuka vaʼerã espádape,+ ñembyahýigui+ ha mbaʼasýgui?+ Péicha ningo Jehová heʼi vaʼekue oikotaha umi nasión ndoservírivare Babilóniape. 14 Ani pehendu umi proféta heʼívape peẽme: ‘Peẽ ndapeservimoʼãi rréi de Babilóniape’,+ pórke japu hína la oprofetisáva peẽme.+

15 Jehová heʼi: ‘Che namondói kuri chupekuéra, péro haʼekuéra katu oprofetisa oikóvo japu che rérape, ha upéicha rupi che pomosarambíta, ha peñehundíta peẽ ha umi proféta oprofetisáva hína peẽme’”.+

16 Ha añeʼẽ vaʼekue umi saserdótepe ha kompletoite ko puévlope, ha haʼe: “Péicha heʼi Jehová: ‘Ani pehendu umi mbaʼe heʼíva umi pende profetakuéra oprofetisáva hína peẽme, ha heʼi: “¡Pemañamína mbaʼéichapa Jehová rogapegua tembiporukuéra koʼẽrõitéma ojegueru jeýta hína Babilóniagui!”.+ Pórke haʼekuéra oprofetisa hína peẽme japu.+ 17 Aníke pehendu chupekuéra. Peservi katu rréi de Babilóniape ha pesegi peikove.+ ¿Mbaʼére piko ko siuda oñehundi ha opyta vaʼerã nandi vera? 18 Péro haʼekuéra haʼéramo proféta ha añetehápe orresivíramo Jehová ñeʼẽ, upéicharõ haʼekuéra ojerure asy vaʼerã Jehovápe, umi ehérsito yvagapegua ruvichápe, ani hag̃ua ojegueraha Babilóniape umi tembiporu opytáva gueteri Jehová rógape ni pe rréi de Judá palásiope ha Jerusalénpe’.

19 Péicha heʼi oikotaha Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, umi pilár,+ pe Palangána Guasu,*+ umi karretílla+ ha umi tembiporu hembývare ko siudápe. 20 Umíva ningo Nabucodonosor pe rréi de Babilonia ndoguerahái vaʼekue oguerahárõ guare prisionéroramo Jeconíaspe, haʼéva Jehoiaquim raʼy pe rréi de Judá, ha ogueraha vaʼekue avei hendive enterovete umi kuimbaʼe iñimportánteva oĩva Judá ha Jerusalénpe. Ogueraha chupekuéra Jerusaléngui Babilóniape,+ 21 pórke péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, umi tembiporu opytávare gueteri Jehová rógape ha pe rréi de Judá ha Jerusalén palásiope: 22 ‘“Babilóniape ojegueraháta+ ha upépe opytáta ág̃a che chemanduʼa jey peve hesekuéra”, heʼi Jehová. “Ha che agueru jeýta umíva ha amoĩ jeýta ko lugárpe”’”.+

28 Upe áñope avei, oñepyrũrõ guare ogoverna rréi Sedequías+ de Judá, pe 4 añohápe, pe quinto méspe, proféta Hananías, haʼéva Azur raʼy Gabaongua,+ heʼi chéve Jehová rógape umi saserdóte ha pe puévlo kompletoite rovake: 2 “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Che katuete amopẽta rréi de Babilonia júgo.+ 3 Ha koʼágui 2 áño haguépe agueru jeýta koʼápe Jehová rogapegua tembiporu kompletoite, pe rréi Nabucodonosor de Babilonia ogueraha vaʼekue ko lugárgui Babilóniape’”.+ 4 Jehová heʼi: “‘Agueru jeýta koʼápe Jeconíaspe,+ haʼéva Jehoiaquim+ raʼy pe rréi de Judá, ha enterovete umi Judagua ojegueraha vaʼekue prisionéroramo Babilóniape,+ pórke che amopẽta pe rréi de Babilonia júgo’”.

5 Upémarõ proféta Jeremías oñeʼẽ proféta Hananíaspe umi saserdóte ha pe puévlo kompletoite rovake, upérõ haʼekuéra oñemboʼy hína kuri Jehová rógape. 6 Proféta Jeremías heʼi: “¡Amén!* ¡Tojapo katu upéicha Jehová! ¡Tokumpli katu Jehová umi mbaʼe reprofetisa vaʼekue ha togueru jey Babilóniagui koʼápe umi tembiporukuéra Jehová rogapegua, ha enterovete umi ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo! 7 Péro ehendumína ko haʼétava ndéve ha pe puévlo kompletoitépe. 8 Umi proféta oĩ vaʼekue che mboyve ha nde mboyve, ymaitereíma oprofetisa hague heta país ha goviérno ipoderósova rehe, oikotaha gérra, sarambi guasu ha outaha mbaʼasy.* 9 Ha peteĩ proféta oprofetisáramo oĩtaha pyʼaguapy ha oñekumpli upe proféta heʼi vaʼekue, upéicharõ ojekuaáta añetehápe Jehová omondo hague upe profétape”.

10 Upépe proféta Hananías oipeʼa ha omopẽ pe júgo oĩ vaʼekue Jeremías ajúrare.+ 11 Ha Hananías heʼi pe puévlo kompletoite rovake: “Péicha heʼi Jehová: ‘Koʼágui 2 áñope, péicha amopẽta rréi Nabucodonosor de Babilonia júgo, oĩva umi nasionkuéra ajúrare’”.+ Ha Jeremías osẽ oho upégui.

12 Upéi proféta Hananías omopẽ rire pe júgo oĩ vaʼekue proféta Jeremías ajúrare, Jehová heʼi kóicha Jeremíaspe: 13 “Tereho ere Hananíaspe: ‘Péicha heʼi Jehová: “Nde remopẽ pe yvyra oservi vaʼekue júgoramo,+ péro hekovia nde rejapóta vára de iérro oservítava júgoramo”. 14 Pórke péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Amoĩta júgo de iérro kompletoite koʼã nasión ajúrare oservi hag̃ua rréi Nabucodonosor de Babilóniape. Haʼekuéra oservi vaʼerã chupe,+ ha umi animál salváhe oikóva umi ñúre jepe amoĩma ipoguýpe”’”.+

15 Upémarõ proféta Jeremías heʼi proféta Hananíaspe:+ “¡Ehendumína Hananías! Jehová ningo nanemboúi, péro nde regueroviaka japu ko puévlope.+ 16 Upévare péicha heʼi Jehová: ‘Che aipeʼáta ndehegui nde rekove, ha ko áñope voi remanóta, pórke nde remboliga umi héntepe opuʼã hag̃ua Jehováre’”.+

17 Ha péicha omano proféta Hananías upe áñope, pe séptimo méspe.

29 Koʼã mbaʼe heʼi vaʼekue pe kárta proféta Jeremías omondo vaʼekue Jerusaléngui umi kuimbaʼe hembývape ha omoakãva* pe puévlo ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo, umi saserdótepe, umi proféta, ha pe puévlo kompletoitépe, umi ogueraha vaʼekuépe Nabucodonosor prisionéroramo Jerusaléngui Babilóniape. 2 Péva oiko osẽ rire Jerusaléngui rréi Jeconías+ ha isy,+ umi ofisiál palasiopegua, umi prínsipe de Judá ha Jerusalén, umi artesáno ha errerokuéra.*+ 3 Oguerahaka hag̃ua pe kárta Babilóniape, Jeremías ojevale Elasá rehe, haʼéva Safán+ raʼy, ha Guemarías rehe, haʼéva Hilquías raʼy. Chupekuéra ningo rréi Sedequías+ de Judá omondo kuri Babilóniape rréi Nabucodonosor de Babilonia rendápe. Upe kártape heʼi:

4 “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, enterovete umi ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo, umi che amondo vaʼekuépe prisionéroramo Jerusaléngui Babilóniape: 5 ‘Pemopuʼã pende rogarã ha peiko pype. Peñemitỹ ha peʼu umi mbaʼe oprodusíva. 6 Peiporavo pene rembirekorã ha tapenderaʼy ha penderajy reta, peiporavo pende raʼykuérape hembirekorã ha pemeʼẽ pende rajykuérape omenda hag̃ua, ikatu hag̃uáicha haʼekuéra avei itaʼýra ha itajýra. Peñemofamília retákena, ha ani penembovy. 7 Peñehaʼã oĩ hag̃ua pyʼaguapy pe siuda pomondo haguépe prisionéroramo, ha peñemboʼe Jehovápe hesehápe, pórke oĩramo pyʼaguapy upe siudápe peẽ pendepyʼaguapýta avei.+ 8 Pórke péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Ani peheja penembotavy pende profetakuéra ha umi pene adivinokuéra oĩva pende apytépe,+ ha ani pehendu umi heʼívape oikótava tenonderãme suéño rupive. 9 Pórke ‘haʼekuéra oprofetisa hína peẽme japu che rérape. Che namondói kuri chupekuéra’,+ heʼi Jehová”’”.

10 “Péicha heʼi Jehová: ‘Ág̃a oñekumpli vove Babilóniape umi 70 áño, che chemanduʼáta penderehe+ ha akumplíta che promésa pogueru jeývo ko lugárpe’.+

11 Jehová heʼi: ‘Che aikuaa porã mbaʼépa ajapóta penderehehápe. Ameʼẽta peẽme pyʼaguapy ha ndaguerumoʼãi pende ári mbaʼeve ivaíva,+ péicha perekóta esperánsa ha peneraʼarõta heta mbaʼe porã.+ 12 Ha peẽ pecherenóita, pejúta ha peñemboʼéta chéve, ha che pohendúta’.+

13 ‘Peẽ peju jeýta che rendápe ha cheadoráta,+ pórke pehekáta che gía pende pyʼaite guive.+ 14 Ha che apermitíta peẽme pecheadora’,+ heʼi Jehová. ‘Che pogueru jeýta upe peimehágui prisionéroramo, ha pombyatýta entéro umi nasión ha lugár pomosarambi haguégui’,+ heʼi Jehová. ‘Ha pogueru jeýta pe lugár pomondo haguégui prisionéroramo’.+

15 Péro peẽ peje: ‘Jehová ningo omeʼẽ oréve proféta Babilóniape’.

16 Pórke péicha heʼi Jehová pe rréi oguapývape David trónope+ ha entéro umi hénte oikóvape ko siudápe, umi pene ermanokuéra ndohói vaʼekuépe penendive prisionéroramo: 17 ‘Kóicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Che amondóta chupekuéra ñembyahýi, mbaʼasy*+ ha espáda, ha haʼetéta hikuái umi ígo tujukue,* ha ivaietereígui ndaikatúiva ni ojeʼu”’.+

18 ‘Ha ambohasa asy hag̃ua chupekuéra amondóta espáda,+ ñembyahýi ha mbaʼasy, ha kompletoite umi goviérno yvy arigua okyhyjetereíta ohechávo umi mbaʼe oikóva hesekuéra.+ Umi hénte oñeʼẽ vaíta hesekuéra ha ijurujáita opytávo, oñakãmbovaváta*+ ha omaldesíta chupekuéra entéro nasión amosarambitahápe chupekuéra.+ 19 Pórke napehendúi che ñeʼẽ haʼeka vaʼekue peẽme che siervokuéra umi proféta rupive, che amondo jey jey* vaʼekue umívape pene rendápe’,+ heʼi Jehová.

‘Péro peẽ napehendúi chupekuéra’,+ heʼi Jehová.

20 Upévare, pehendu Jehová heʼíva, entéro peẽ pejegueraha vaʼekue prisionéroramo, umi amondo vaʼekue Jerusaléngui Babilóniape. 21 Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, Acab rehe, haʼéva hína Colaya raʼy, ha Sedequías rehe, haʼéva Maaseya raʼy. Haʼekuéra oprofetisa hína peẽme japu che rérape,+ heʼívo: ‘Antregáta chupekuéra rréi Nabucodonosor* de Babilonia pópe, ha haʼe ojukáta chupekuéra pene renondépe. 22 Ha umi ojegueraha vaʼekue prisionéroramo Judágui Babilóniape oporomaldesi jave imanduʼáta hesekuéra, ha heʼíta: “¡Jehová tojapo nderehe Sedequías ha Acab rehe ojapo haguéicha, chupekuéra pe rréi de Babilonia ombichy vaʼekue tatápe!”, 23 pórke haʼekuéra ojapo umi mbaʼe oporomotĩva Israélpe,+ omoakãratĩ hembirekópe oñentremetévo ivesinokuéra rembirekóndi, ha heʼi oikóvo japu che rérape, jepe che ndaʼéi chupekuéra umi mbaʼe.+

“Che hína Upe oikuaáva upéva, ha che hína testígo”,+ heʼi Jehová’”.

24 “Ha Semaya+ Nehelamguápe eréta péicha: 25 ‘Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi kóicha: “Nde reguerahaka hína kárta nde rérape pe puévlo kompletoite oĩvape Jerusalénpe, ha Sofoníaspe,+ haʼéva pe saserdóte Maaseya raʼy, ha enterove umi saserdótepe, erévo: 26 ‘Jehová nemoĩ saserdóteramo pe saserdóte Jehoiadá rendaguépe, reñenkarga hag̃ua Jehová rógare, rejagarra hag̃ua ha remoĩ sépope*+ oimeraẽ kuimbaʼe itavyraíva oñekomportávape profétaicha. 27 ¿Mbaʼére piko upéicharõ nderekorrehíri Jeremías Anatotguápe,+ oñemboprofétava hína peẽme?+ 28 Haʼe ningo omondo vaʼekue avei oréve peteĩ kárta Babilóniape, ha heʼi: “¡Peẽ are pepytáta prisionéroramo! Pemopuʼã pende rogarã ha peiko pype. Peñemitỹ ha peʼu umi mbaʼe oprodusíva...”’”’”.+

29 Proféta Sofonías+ oleérõ guare ko kárta, ikatu hag̃uáicha ohendu proféta Jeremías, 30 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe ha heʼi: 31 “Ereka enterove umi oĩvape prisionéroramo: ‘Péicha heʼi Jehová Semaya Nehelamgua rehe: “Semaya oprofetisa haguére peẽme, che namondóiramo jepe chupe, haʼe ogueroviakase peẽme japu,+ 32 upévare péicha heʼi Jehová: ‘Che akastigáta Semaya Nehelamguápe ha umi ifamiliarépe. Ni peteĩ kuimbaʼe haʼéva ifamiliare oĩva ko puévlope ndojesalvamoʼãi, ha ndohechamoʼãi umi mbaʼe porã ajapótava che puévlore’, heʼi Jehová, ‘pórke haʼe omboliga umi ótrope opuʼã hag̃ua Jehováre’”’”.

30 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe, ha heʼi: 2 “Israel Jára Jehová heʼi péicha: ‘Eskrivi peteĩ lívrope entéro mbaʼe haʼéva ndéve. 3 Pórke Jehová heʼi: “Ou hína umi día, ha che ambyatypa jeýta che puévlo Israel ha Judápe+ ojegueraha vaʼekue prisionéroramo”, heʼi Jehová, “ha agueru jeýta chupekuéra pe yvy ameʼẽ vaʼekuépe ituakuéra ypykuépe, ha oreko jeýta hikuái imbaʼerã”’”.+

4 Koʼã mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue Israel ha Judápe.

 5 Péicha heʼi Jehová:

 6 Peporandúna, ¿peteĩ kuimbaʼe piko ikatu imemby?

¿Mbaʼére piko upéicharõ ahecha umi kuimbaʼe imbaretévape ojopy ipyʼa*

peteĩ kuña imembývaicha hína?+

¿Mbaʼére piko hova saʼyjupa hikuái?

 7 ¡Aichejáranga! Pórke upe día ningo ivaieterei.*+

Péro ojesalváta chupe”.

8 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha heʼi: “Upe díape amopẽta pe júgo oĩva nde ajúrare, ha amondohóta pe nde pióla.* Ha umi extráño* ndorekomoʼãvéima chupe* ijesklávoramo. 9 Haʼekuéra oservíta Ijára Jehovápe ha irréi Davídpe, upévape che amopuʼãta chupekuéra g̃uarã”.+

11 Jehová heʼi: “Che ningo aime nendive rosalva hag̃ua.

Péro ahundíta umi país amosarambi haguépe nde puévlo.+

Upéicharõ jepe norohundimoʼãi.+

12 Pórke péicha heʼi Jehová:

“Ndaipóri ningo pohã ne kevrántope g̃uarã.+

Upe nde erída ningo ndokueramoʼãvéima.

Ndaipóri pohã ndéve g̃uarã.

14 Enterove umi iñakãraku vaʼekue nderehe hesaráima ndehegui.+

Haʼekuéra nanderekavéima.

15 ¿Mbaʼére piko rejekeha reñekevranta haguére?

¡Ne mbaʼasy ningo naipohãi!

‘Avave ndohekái Siónpe’”.+

18 Péicha heʼi Jehová:

19 Haʼekuéra oagradeséta ha osapukáita vyʼágui.+

Ambohetáta chupekuéra, ha naimbovymoʼãi hikuái.+

Ambohetaitereíta ningo chupekuéra,*

ha avave ndoapoʼimoʼãi chupekuéra.+

Akastigáta enterove umi ombohasa asývape chupekuéra.+

Ahejáta chupe oñemoag̃ui cherehe, ha haʼe avei oñemoag̃uíta”.

“Pórke ndahaʼéiramo upéicha, ¿máva piko oñanimáta* oñemoag̃ui cherehe?”, heʼi Jehová.

22 “Oikóta pendehegui che puévlo+ ha che haʼéta pende Dios”.+

Ha ág̃a umi ára pahápe peẽ pentendéta ko mbaʼe.+

31 Jehová heʼi: “Upe tiémpope che haʼéta Dios kompletoite Israel familiakuérape g̃uarã, ha haʼekuéra haʼéta che puévlo”.+

 2 Kóicha heʼi Jehová:

“Pe desiértope Ñandejára imbaʼeporã vaʼekue umi hénte ndojejukái vaʼekuéndi espádape.

Upérõ pe puévlo de Israel oho hína kuri pe lugár opytuʼutahápe”.

 3 Mombyrýgui Jehová ou che rendápe, ha heʼi:

“Pe mborayhu añandúva nderehe ndopamoʼãi arakaʼeve.

Che rohayhueterei rupi* romoag̃ui cherehe.+

 4 Che romopuʼã jeýta, ha péicha nde reñemopuʼã jeýta.+

Puévlo de Israel: rejagarra jeýta umi ne panderéta,*

ha resẽta vyʼápe repurahéi.*+

 5 Reñotỹ jeýta parrál Samaria montañakuérape.+

Ha umi oñotỹva parrál katu hoʼúta hiʼakue.+

 6 Og̃uahẽta hína pe día osapukaitaha umi guardiakuéra oĩva Efraín montañakuérare, ha heʼíta:

‘Pepuʼã jaha jajupi Siónpe, Ñandejára Jehová rendápe’”.+

 7 Pórke péicha heʼi Jehová:

Pemombeʼúkena upéva, pemombaʼeguasu Ñandejárape ha peje:

‘Jehová, esalvána nde puévlope ha umi israelita hembývape’.+

Haʼekuéra ou jeýta koʼápe peteĩ kongregasión tuichaitereívaicha.+

 9 Hasẽta oúvo hikuái.+

Che agueru jeýta chupekuéra koʼápe ha ojerure asýta chéve aiporiahuverekomi hag̃ua chupekuéra.

Agueraháta chupekuéra oĩháme ysyry,*+

peteĩ tape ojoja asývare ani hag̃ua oñepysanga.

Pórke che hína Israel túa, ha Efraín hína che raʼy ypykue”.+

“Upe omosarambi vaʼekue Israélpe ombyaty jeýta chupekuéra.+

Oñangarekóta hesekuéra ojapoháicha peteĩ pastór ijovechakuérare.

12 Haʼekuéra ou jeýta ha osapukáita vyʼágui Sion arrivadakuérare.+

Ha ovyʼaitereíta hikuái Jehová imbaʼeporã haguére.*

14 Ameʼẽta umi saserdótepe* hetaiterei hiʼupy,*

umi mbaʼe porã ameʼẽtava che puévlope omohyg̃uatãta chupekuéra”,+ heʼi Jehová.

15 “Péicha heʼi Jehová:

‘Oñehendu oñelamenta ha hasẽ soróva Ramápe.+

16 Péicha heʼi Jehová:

‘Ne membykuéra ou jeýta pe enemígo territóriogui’.+

17 ‘Oĩ ningo peteĩ esperánsa ndéve g̃uarã tenonderãme’,+ heʼi Jehová.

‘Ne membykuéra ou jeýta iterritóriope’”.+

18 “Che ahendu porã Efraínpe ojaheʼórõ ha heʼi:

19 Pórke aju jey rire, añembyasy umi che rembiapo vaikuére.+

Antende rire añembyasy.*

Añemotĩ ha apyta atĩeterei+

umi mbaʼe vai ajapo vaʼekuére chemitãme’”.

20 “¿Ndahaʼéi piko hína Efraín che raʼy iporãitéva, pe mitãʼi ahayhuetéva?+

Pe añeʼẽháicha ikóntrape, péicha avei añeʼẽ porãta hese.

Che ambyasy chupe,*+

upévare aiporiahuverekóta chupe”, heʼi Jehová.+

Eñatende pe tape guasúre, upe nde raperãre.+

Eju jeýna puévlo de Israel, eju jeýna umi nde siudápe.

22 Che rajy naneñeʼẽrendúiva, ¿arakaʼe peve piko reikóta rekorre ápe ha pépe?

Jehová ningo ojapo peteĩ mbaʼe pyahu ko yvy ape ári:

peteĩ kuña itarovaitéta oheka peteĩ kuimbaʼe”.

23 Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Ág̃a che agueru jey vove umi ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo, haʼekuéra heʼi jeýta koʼã mbaʼe Judá territóriope ha isiudakuérape: ‘Jehová tanevendesi, nde ningo peteĩ lugár umi hénte otopahápe hustísia,+ ha nde ningo peteĩ montáña sagráda’.+ 24 Oĩta oikóva Judápe ha kompletoite umi isiudakuérape, umi kokueséro ha umi oñangarekóva ovecha ha kavaráre oikóta pyʼaguapýpe ilugarkuérape, ha ombaʼapóta trankílo porã.+ 25 Pórke ambopiroʼýta pe ikaneʼõvape* ha amombaretéta pe ikangývape”.*+

26 Upévo apáy ha aavri che resa, ha chegustaiterei upe asoña vaʼekue.

27 “Og̃uahẽta hína umi día”, heʼi Jehová, “ha ambohetaitereíta Israel rogaygua ha Judá rogayguápe. Ha ambohetaitereíta avei hymbakuéra”.+

28 “Añatende haguéicha hesekuéra ahapoʼo, aity, amonguʼi, ambyai ha ahundi hag̃ua chupekuéra,+ péicha avei añatendéta hesekuéra amopuʼã ha añotỹ hag̃ua chupekuéra”,+ heʼi Jehová. 29 “Umi díape ndeʼimoʼãvéima hikuái: ‘Umi tuakuéra la hoʼúva umi parrál aky, péro itaʼyrakuéra la hãi jehýiva’.*+ 30 Upéva rangue, oimeraẽ hoʼúva parrál aky hãi jehýita. Ha pe kuimbaʼe opekáva, upéva la omanótava”.

31 Jehová heʼi: “Og̃uahẽta hína pe tiémpo ajapotahápe peteĩ kompromíso pyahu Israel rogaygua ha Judá rogayguándi.+ 32 Péva ndahaʼemoʼãi pe kompromíso ajapo vaʼekueichagua ituakuéra ypykuéndi, ajagarrárõ guare chupekuéra ipógui ha aguenohẽ Egíptogui.+ ‘Haʼekuéra nokumplíri kuri upe che kompromíso,+ che haʼéramo jepe Ijarakuéra’,* heʼi Jehová”.

33 “Upe tiémpo rire ajapóta ko kompromíso Israel rogaygua ndive”, heʼi Jehová. “Amoĩta che léi iñakãmekuéra+ ha askrivíta ikorasõme.+ Che haʼéta Idioskuéra, ha haʼekuéra haʼéta che puévlo”.+

34 “Ha ni peteĩva ndeʼimoʼãvéima ivesíno ni iñermánope: ‘¡Reikuaa vaʼerã Jehovápe!’,+ pórke enterove haʼekuéra chekuaátama, tahaʼe pe michĩvéva térã tuichavéva ijapytepekuéra”,+ heʼi Jehová. “Pórke che aperdonáta chupekuéra umi hembiapo vaikue ha nachemanduʼamoʼãvéima ipekadokuérare”.+

35 Péicha heʼi Jehová.

Upe omandáva pe márpe ipochy hag̃ua ha omopuʼãva umi ijoladakuéra.

Che cheréra hína Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+

37 Péicha heʼi Jehová: “‘Pe yvága ningo ndaikatúi oñemedi, ha ndaikatúi ojekuaa porã mbaʼéichapa oñemopyenda pe yvy, péicha avei che ndaikatumoʼãi arrechasa kompletoite Israel familiarépe, ojapóramo jepe hikuái entéro koʼã mbaʼe’, heʼi Jehová”.+

38 Jehová heʼi: “Og̃uahẽta umi día pe siuda oñemopuʼã jeytaha+ Jehovápe, pe Tórre de Hananel+ guive pe Okẽ Eskinapegua peve.+ 39 Pe piolín oñemedi hag̃ua+ osẽta derechoite sérro Gareb renonde guive ha ohóta hese Goá gotyo. 40 Ha sagrádota Jehovápe g̃uarã+ kompletoite umi teʼongue ñu* ha tanimbu* ñu, ha kompletoite umi ñu, Cedrón Ñu+ meve, ha umi Kavajukuéra Rokẽ+ eskína peve, oĩva éste gotyo. Ha arakaʼeve ndojeitymoʼãi ha núnka noñehundimoʼãi”.

32 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe 10 áño ogovernahápe rréi Sedequías de Judá, upéva hína 18 áño ogovernahápe Nabucodonosor.*+ 2 Upe tiémpope rréi de Babilonia ehérsito omongora hína kuri Jerusalén, ha proféta Jeremías oĩ préso pe Guárdia Korapýpe+ pe rréi de Judá palásiope. 3 Pórke pe rréi Sedequías de Judá ogueraha kuri chupe préso,+ ha heʼi: “¿Mbaʼére piko reprofetisa hína? Nde ningo ere eikóvo: ‘Péicha heʼi Jehová: “Antregáta ko siuda rréi de Babilonia pópe ha haʼe ojagarráta,+ 4 ha rréi Sedequías de Judá ndojesalvamoʼãi umi caldéogui, pórke oñentregáta chupe rréi de Babilonia pópe, ha ojuecháta hikuái ha oñemongetáta frénte a frénte”’.+ 5 Ha Jehová heʼi: ‘Haʼe ogueraháta Sedequíaspe Babilóniape, ha opytáta upépe che adesidi peve mbaʼépa ajapóta chugui. Peẽ pesegíramo jepe peñorairõ umi caldéondi, napesẽporãmoʼãi’. ¿Mbaʼére piko reprofetisa reikóvo koʼã mbaʼe?”.+

6 Jeremías heʼi: “Jehová oñeʼẽ chéve ha heʼi: 7 ‘Koʼápe oúta hína Hanamel, haʼéva nde tio* Salum raʼy ha heʼíta ndéve: “Ejoguána chehegui che yvy oĩva Anatótpe,+ pórke nde raẽ ereko pe derécho rejogua jeývo pe yvy”’”.+

8 Ha Hanamel, che tio raʼy ou che rendápe pe Guárdia Korapýpe, Jehová heʼi haguéicha chéve, ha heʼi: “Ejoguána chehegui che yvy oĩva Anatótpe, Benjamín territóriope, pórke nde ereko pe derécho reguerekóvo nembaʼerã ha rejogua jey hag̃ua. Ejoguána nembaʼerã”. Upépe ahechakuaa Jehová oipota hague ajapo upéva.

9 Upémarõ ajogua pe yvy oĩva Anatótpe che tio raʼy Hanamélgui. Apesa chupe pe pláta:+ 79,8 grámo* ha 10 monéda* de pláta. 10 Upémarõ aanotapaite upéva peteĩ dokuméntope,+ asella, ha ahenói umi testígope+ ofirma hag̃ua pe dokuméntore, ha apesa pe pláta peteĩ valánsape. 11 Ha ajagarra pe dokuménto ajogua hague pe yvy, upe ojesella vaʼekue asegún pe mandamiénto ha pe léi ojerureháicha. Avei ajagarra pe ndojesellái vaʼekue, 12 ha ameʼẽ Barúcpe+ pe dokuménto ajogua hague pe yvy, haʼe hína Nerías raʼy+ ha Mahseya niéto, ha ajapo upéva che tio raʼy Hanamel rovake, umi testígo ofirma vaʼekue pe dokuméntore ha enterove umi judío rovake, umíva hína umi oguapýva pe Guárdia Korapýpe.+

13 Upéi amanda Barúcpe umi hénte renondépe, ha haʼe chupe: 14 “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Ejagarra koʼã dokuménto ajogua hague pe yvy, pe dokuménto ojesella vaʼekue ha avei pe ótro dokuménto ndojesellái vaʼekue, ha emoĩ peteĩ kambuchípe ikatu hag̃uáicha oĩ upépe heta tiémpore’. 15 Pórke péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Ko paíspe ojejogua jeýta óga, yvy ha parralty’”.+

16 Upéi ameʼẽ rire Nerías raʼy Barúcpe pe dokuménto ajogua hague pe yvy, añemboʼe Jehovápe ha haʼe: 17 “¡Áina Ñandejára Jehová regovernáva opa mbaʼe! Nde ningo rejapo vaʼekue pe yvága ha ko yvy, ndepoderosoiterei+ ha ndepyapy mbarete rupi. Ndaipóri ningo mbaʼeve nde ikatuʼỹva rejapo, 18 nde ningo rehechauka rehayhuetereiha* hetaitereípe,* ha peteĩ túa ofalláramo rekastigáta chupe, ha upe rire upe kastígo ohupytýta itaʼýrape.+ Nde ningo Ñandejára tee, Tuichaitéva ha Ipoderósova, nde réra hína Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha. 19 Umi mbaʼe rejaposéva* ningo tuichaiterei ha rehechauka ndepoderosoha umi mbaʼe rejapóvare,+ nde rejesareko yvyporakuéra rapére+ repaga hag̃ua káda únope asegún pe hape ha umi mbaʼe ojapo vaʼekue.+ 20 Nde rejapo vaʼekue heta milágro ha señál Egíptope, ha umíva ojekuaa koʼág̃a peve, péicha nde rembotuicha nde réra Israélpe ha yvyporakuéra apytépe,+ oikoháicha voi hína koestedía. 21 Ha reguenohẽ hag̃ua nde puévlo Israélpe Egíptogui, rejapo vaʼekue umi señál ha milágro, rehechauka ndepoderosoha ha ndepyapy mbareteha ha rejapo umi mbaʼe oporomongyhyjetereíva.+

22 Tiémpo rire emeʼẽ chupekuéra pe yvy repromete vaʼekue ituakuéra ypykuépe,+ upe yvýpe ningo osyry kamby ha eirete.+ 23 Ha haʼekuéra oike upe yvýpe ha ojagarra imbaʼerã, péro ndojapói hikuái ne ñeʼẽ ha nokumplíri nde léi. Ndojapói hikuái mbaʼeve remanda vaʼekue chupekuéra, upévare reheja oiko hesekuéra entéro koʼã mbaʼe vai.+ 24 Koʼág̃a heta kuimbaʼe ou ha omopuʼã peteĩ rrámpa pe siuda jerére ojagarra hag̃ua,+ ha umi hénte omanombáta ñembyahýigui, mbaʼasýgui*+ ha espádape.+ Ha pe siuda oñemeʼẽta umi caldeo pópe oñorairõva hína ikóntrape. Entéro mbaʼe ere vaʼekue oñekumplipaite rehechaháicha hína koʼág̃a. 25 Péro nde, Ñandejára Jehová regovernáva opa mbaʼe, ere kuri chéve: ‘Ejogua plátare pe yvy ha ehenói umi testígope’, pe siuda oñentregátaramo jepe umi caldeo pópe”.

26 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe ha heʼi chupe: 27 “Che hína Jehová, enterove yvypóra Jára. ¿Oĩ piko álgo ikatuʼỹva ajapo? 28 Upévare péicha heʼi Jehová: ‘Antregáta ko siuda umi caldéope ha pe rréi Nabucodonosor* de Babilonia pópe, ha haʼe ojagarráta.+ 29 Ha umi caldeo oñorairõva hína ko siuda kóntrape, oikéta ha ohapýta ko siuda.+ Haʼekuéra ohapypaitéta umi óga, pórke iterrásape oofrese hikuái sakrifísio Baálpe ha oñohẽ ofrénda líkida umi ótro dióspe chembopochy hag̃ua’.+

30 ‘Pórke pe puévlo de Israel ha Judá ojapo umi mbaʼe ivaívante che renondépe imitã guive.+ Pe puévlo de Israel osegi chembopochy umi mbaʼe ojapóva rupive’, heʼi Jehová. 31 ‘Pórke oñemopuʼãha día guive ko siuda koestedía peve, chembopochy ha chemorrenegánte voi,+ upévare aipeʼámante vaʼerã che renondégui,+ 32 pe puévlo de Israel ha Judá ojapo rupi hetaiterei mbaʼe vai chembopochy hag̃ua. Enterovete haʼekuéra ojapo upéicha, umi rréi,+ umi prínsipe,+ umi proféta,+ umi saserdóte, umi kuimbaʼe Judagua ha umi oikóva Jerusalénpe. 33 Haʼekuéra osegi oñemolómo chehegui, ha nomañái cherehe+ añehaʼãramo jepe amboʼe jey jey* chupekuéra, ni peteĩva nacherenduséi akorrehi hag̃ua chupekuéra.+ 34 Ha omongyʼa hag̃ua hikuái pe óga oñemombaʼeguasuhápe che réra, omoĩ hikuái upépe umi idiós puerkésa.+ 35 Ojapo avei hikuái umi lugár yvate Hinón Raʼy Ñúme*+ oadora hag̃ua Baálpe, ohapy hag̃ua upépe umi itaʼýra ha itajyrakuérape sakrifísioramo* Mólekpe.+ Upéva che namandái vaʼekue chupekuéra,+ ha núnka ndarekói vaʼekue che pyʼapýpe* ajapoka hag̃ua chupekuéra peichagua mbaʼe oporombojeguarúva. Péicha ombopeka hikuái Judápe’.

36 Upévare péicha heʼi Israel Jára Jehová pe siuda peẽ pejévare oñentregataha rréi de Babilonia pópe espáda, ñembyahýi ha mbaʼasy rupive: 37 ‘Koʼág̃a ambyaty jeýta chupekuéra entéro umi lugár amosarambi haguégui chemorrenega ha chembopochýrõ guare,+ ha agueru jeýta chupekuéra ko lugárpe ha oikóta hikuái pyʼaguapýpe ha kyhyjeʼỹme.+ 38 Ha haʼekuéra haʼéta che puévlo, ha che haʼéta Idiós.+ 39 Ha ambopyʼapeteĩta+ chupekuéra ha aikuaaukáta chupekuéra peteĩ tapénte, siémpre okyhyje ha cherrespeta hag̃ua, ha ohupyty hag̃ua iporãva haʼekuéra ha avei itaʼyrakuéra upe rire.+ 40 Ha ajapóta hendivekuéra peteĩ kompromíso opa ára g̃uarã,+ siémpre ajapotaha iporãva hesehapekuéra ha ndahejamoʼãiha chupekuéra,+ ha amoĩta ikorasõnguérape okyhyje hag̃ua chehegui ha ani hag̃ua oñemomombyry chehegui.+ 41 Avyʼaitereíta hesevekuéra ha ajapóta iporãva hesehapekuéra,+ che pyʼaite guive ha che rekove* kompletoite reheve ahejáta chupekuéra oiko are ko yvýpe’”.+

42 “Pórke péicha heʼi Jehová: ‘Agueru haguéicha ko puévlo ári entéro koʼã mbaʼe vai, péicha avei aguerúta hiʼarikuéra entéro mbaʼe porã aprometéva hína chupekuéra.+ 43 Ha ko territóriope+ ojejogua jeýta yvy, peẽ pejéramo jepe: “Ko lugár ningo nandi vera, ndaipóri yvypóra ni animál, ha oñemeʼẽma umi caldéope”’.

44 ‘Plátare ojejoguáta umi yvy, oñeanotáta ha ojeselláta umi dokuménto ojejogua hague umi yvy, ha umi testígo oñehenóita Benjamín territóriope,+ Jerusalén jerére, umi siuda de Judápe,+ umi siuda oĩvape montañaháre, umi siuda oĩvape umi yvy ivahovehápe+ ha umi siuda oĩvape sur gotyo, pórke agueru jeýta umi ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo’,+ heʼi Jehová”.

33 Jehová oñeʼẽ jey Jeremíaspe 2 veseha, oĩ aja gueteri préso pe Guárdia Korapýpe,+ ha heʼi chupe: 2 “Péicha heʼi Jehová pe yvy Apohare, Jehová hína upe ojapo vaʼekue pe yvy ha omopyenda porã vaʼekue, haʼe héra hína Jehová, ha haʼe heʼi: 3 ‘Cherenói ha che akontestáta ndéve, ha pyaʼe porã amombeʼúta ndéve umi mbaʼe ndetuichapa jepéva ha noñentendéiva ha nde ni ndereikuaáiva’”.+

4 “Pórke péicha heʼi Israel Jára Jehová umi óga oĩvare ko siudápe ha umi rréi de Judá palasiokuéra ojeitypa vaʼekuére, umíva ojeitypa vaʼekue oñedefende hag̃ua hikuái pe rrámpa oñemopuʼã vaʼekuégui ojeataka hag̃ua pe siuda, ha umi iñenemígo espádagui,+ 5 ha péicha heʼi avei umi kuimbaʼe ou vaʼekuére oñorairõ hag̃ua umi caldeo kóntrape, umíva reʼongue omyenyhẽta umi óga, pórke che voi ahundi umívape chepochy ha arrenegaiterei rupi, ha iñañaiterei rupi umi hénte che aheja rei ko siuda. 6 Péro koʼág̃a péicha heʼi Ñandejára ko siudáre: ‘Che rupive ojerrekuperáta,+ amongueráta chupe ha hesãi jeýta. Ha ameʼẽta chupekuéra tuicha pyʼaguapy ha oikóta hikuái trankílo porã.+ 7 Ha agueru jeýta umi ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo Judágui ha umi ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo Israélgui,+ ha amombarete jeýta chupekuéra oĩ haguéicha voi iñepyrũme.+ 8 Aperdonáta kompletoite ipekadokuéra ha umi mbaʼe vai ojapo vaʼekue che kóntrape,+ ha péicha ipotĩta hikuái.+ 9 Ko siuda chembovyʼáta ahendu vove héra, ha entéro umi nasión ko yvy ape arigua chemombaʼeguasúta ha chembotuicháta ohendu vove umi mbaʼe porã ajapo vaʼekue che puévlore.+ Ha okyhyjéta ha oryrýita hikuái+ ohendúvo ameʼẽ hague ko siudápe heta mbaʼe porã ha pyʼaguapy’”.+

10 “Péicha heʼi Jehová: ‘Ko lugár peẽ pejévare hína haʼeha peteĩ desiérto ndaiporihápe hénte ni animál, ha ndaiporiha mbaʼeve Judá siudakuérape ha Jerusalén kallekuérare, ni hénte ni animál ni avave oikóva pype, upépe oñehendu jeýta 11 umi osapukáiva vyʼágui ha umi ovyʼaitereíva,+ pe nóvio ha pe nóvia ñeʼẽ, ha oñehendúta avei umi heʼívape: “¡Peagradese Jehovápe, umi ehérsito yvagapegua ruvichápe, pórke Jehová ivuenoiterei,+ haʼe siémpre oporohayhueterei!”’.*+

‘Umi hénte oguerúta che rógape umi ofrénda oagradese hag̃ua chéve, Jehovápe,+ pórke che agueru jeýta umi ojegueraha vaʼekuépe ijyvýgui prisionéroramo. Haʼekuéra oiko jeýta yma guaréicha’, heʼi Jehová”.

12 “Péicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Ko lugár opytávape nandi vera, ndaiporihápe yvypóra ni animál ha entéro umi isiudakuérape, oĩ jeýta umi pastoty pyahu umi pastorkuéra omombytuʼu hag̃ua ijovechakuéra’.+

13 ‘Umi siuda oĩvape montañaháre, umi siuda oĩvape umi yvy ivahovehápe, ha umi siuda oĩvape sur gotyo, Benjamín territóriope, Jerusalén jerére,+ ha umi siuda de Judápe+ umi pastór okonta jeýta umi ijovechakuéra’, heʼi Jehová”.

14 “Jehová heʼi: ‘Og̃uahẽta hína umi día, che akumplitahápe pe promésa porãite ajapo vaʼekue Israel ha Judá rogayguápe.+ 15 Upe tiémpope aiporavóta David familiare*+ apytégui peteĩ ihústova. Haʼe ojapóta umi mbaʼe oĩ porãva ha ojapóta hustísia ko yvy ape ári.+ 16 Upe tiémpope Judá ojesalváta,+ ha Jerusalén oikóta pyʼaguapýpe ha ndokyhyjemoʼãi.+ Ha kóicha oñehenóita chupe: Jehová Rupive Jareko Hustísia’”.+

17 “Pórke péicha heʼi Jehová: ‘Siémpre oĩta David familiare oguapy vaʼerã Israel trónope,+ 18 ha umi saserdóte levita apytégui siémpre oĩta che renondépe peteĩ kuimbaʼe ojapo hag̃ua ofrénda ojehapypaitéva, ohapy hag̃ua umi ofrénda de semílla ha ojapo hag̃ua sakrifísio’”.

19 Ha Jehová oñeʼẽ jey Jeremíaspe, ha heʼi: 20 “Péicha heʼi Jehová: ‘Peẽ ikatúramo pehundi pe kompromíso arekóva pe ára ha pe pyharéndi, ha pejoko pe día ha pe pyhare ani hag̃ua og̃uahẽ itiempoitépe,+ 21 upéicharõ añoite ikatúta oñehundi pe kompromíso arekóva che siérvo David ndive,+ ha péicha haʼe ndorekomoʼãvéima peteĩ itaʼýra ogoverna vaʼerã itrónope rréiramo,+ ha upéicha avei oikóta pe kompromíso arekóvare umi saserdóte levítandi, haʼekuéra che siérvo hína.+ 22 Ha ndaikatuiháicha oñekonta opa mbaʼe oĩva yvágape ha umi yvykuʼi oĩva pe márpe, upéicha avei ambohetáta che siérvo David familiare ha umi levita cheservíva hína’”.

23 Ha Jehová oñeʼẽ jey Jeremíaspe, ha heʼi: 24 “¿Nerehendúi piko umi mbaʼe heʼíva ko puévlo? Haʼekuéra heʼi hína: ‘Jehová orrechasáta umi mokõi família oiporavo vaʼekuépe’. Péicha haʼekuéra ndorrespetái che puévlope, ha ndohechavéima chupekuéra peteĩ nasiónramo.

25 Péicha heʼi Jehová: ‘Che arekoháicha pe kompromíso pe ára ha pe pyharéndi,+ ha amoĩháicha umi léi* yvága ha yvýpe,+ 26 upéicha avei arakaʼeve ndarrechasamoʼãi Jacob ha che siérvo David familiarépe, ha aiporavóta ifamiliare apytégui umi ogovernátava Abrahán, Isaac ha Jacob familiarépe. Pórke che ningo agueru jeýta umi ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo+ ha aiporiahuverekóta chupekuéra’”.+

34 Rréi Nabucodonosor* de Babilonia, ijehérsito kompletoite, entéro umi goviérno oĩva ipoguýpe ha kompletoite umi puévlo oñorairõ hína kuri Jerusalén kóntrape ha kompletoite umi isiudakuéra kóntrape, upérõ Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe ha heʼi chupe:+

2 “Kóicha heʼi Israel Jára Jehová: ‘Tereho eñeʼẽ rréi Sedequías+ de Judá ndive ha ere chupe: “Péicha heʼi Jehová: ‘Antregáta ko siuda rréi de Babilonia pópe, ha haʼe ohapýta tatápe.+ 3 Ha nde nderejesalvamoʼãi chugui, pórke katuete rejejagarráta ha rejegueraháta hendápe.+ Rehecháta rréi de Babilóniape ha reñeʼẽta hendive frénte a frénte, ha rejegueraháta Babilóniape’.+ 4 Péro ehendu mbaʼépa heʼi Jehová, rréi Sedequías de Judá: ‘Péicha heʼi Jehová nderehe: “Nderejejukamoʼãi espádape. 5 Remanóta trankílo,+ ha umi hénte ohapýta insiénso nderehehápe ojapo haguéicha nde tuakuéra rehehápe, haʼéva hína umi rréi oĩ vaʼekue nde mboyve, ha umi hénte ojaheʼóta nderehe ha heʼíta: ‘¡Aichejáranga ko ore rréi!’, pórke ‘che haʼéma koʼã mbaʼe’, heʼi Jehová”’”’”.

6 Upéi proféta Jeremías heʼi koʼã mbaʼe rréi Sedequías de Judápe, Jerusalénpe, 7 pe rréi de Babilonia ehérsito oñorairõrõ guare Jerusalén kóntrape ha umi siuda de Judá hembýva kóntrape,+ umíva hína Lakís+ ha Azecá,+ pórke Judá siudakuéra apytépe koʼã siudántema la imurallapáva ha ndojejagarráiva gueteri.

8 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe, rréi Sedequías ojapo rire peteĩ kompromíso pe puévlo de Jerusalén kompletoiténdi opoi hag̃ua hikuái umi esklávogui.+ 9 Haʼekuéra oñekompromete káda uno opoitaha ijesklávo hebréogui, tahaʼe kuña térã kuimbaʼe, anive hag̃ua ni peteĩva oreko esklávoramo hapicha judíope. 10 Upémarõ entéro umi governadór ha umi hénte kompletoite ojapo upéicha. Haʼekuéra oñekompromete kuri káda uno opoitaha ijesklávo ha ijesklavakuéragui, ha ndorekomoʼãveimaha chupekuéra esklávoramo. Haʼekuéra ojapo upéicha ha opoi chuguikuéra. 11 Péro upe rire, haʼekuéra ogueru jey umi esklávo ha eskláva opoi vaʼekuégui, ha mbaretépe omombaʼapo jey chupekuéra esklávoramo. 12 Upémarõ Jehová oñeʼẽ jey Jeremíaspe, ha Jehová heʼi chupe:

13 “Kóicha heʼi Israel Jára Jehová: ‘Che ajapo vaʼekue peteĩ kompromíso pende tuakuéra ypykuéndi+ aguenohẽha díape chupekuéra Egíptogui, upépe ningo haʼekuéra oiko vaʼekue esklávoramo,+ ha haʼe chupekuéra: 14 “Pe 7 añohápe, káda uno pepoi vaʼerã pene ermáno hebreo oñevende vaʼekuégui peẽme, ha pendeservi vaʼekue 6 áñore, peẽ pepoi vaʼerã chuguikuéra”.+ Péro umi pende tuakuéra ypykue nohendúi ni ndojapói la haʼéva. 15 Ha ramoiténte* peẽ pejevy jey che rendápe ha pejapo iporãva che renondépe, ha pepoi pende rapicha haʼévagui esklávo ha pejapo peteĩ kompromíso che renondépe, pe óga oñemombaʼe guasuhápe che réra. 16 Péro peẽ pechereja jey ha pemongyʼa che réra+ pegueru jeývo pende esklávo ha pende esklavakuéra, umívagui peẽ pepoíma kuri haʼekuéra* oipota haguéicha, ha mbaretépe pemombaʼapo jey chupekuéra esklávoramo’.

17 Upéicha rupi, kóicha heʼi Jehová: ‘Peẽ ndapejapói la che haʼéva ha ndapepoíri pende esklávogui, umi pene ermáno ha pene irũgui.+ Upévare che ameʼẽta peẽme liverta’, heʼi Jehová, ‘ág̃a pe espáda, mbaʼasy* ha pe ñembyahýi+ pendejuka vove. Ha kompletoite umi goviérno ko yvy arigua okyhyjetereíta ohechávo umi mbaʼe oikóva penderehe.+ 18 Koʼã mbaʼe oikóta umi kuimbaʼe nokumplíri vaʼekuére che kompromíso, ha ndojapói vaʼekuére umi mbaʼe heʼíva pe kompromíso ojapo vaʼekue hikuái che renondépe, upe ombojaʼórõ guare pe vaka raʼy ha ohasa mbytérupi.*+ 19 Koʼãva hína umi hénte ohasa vaʼekue pe vaka raʼy oñembojaʼo vaʼekue mbytérupi: umi prínsipe de Judá, umi prínsipe de Jerusalén, umi ofisiál palasiopegua, umi saserdóte ha entéro umi hénte oikóva upe lugárpe. 20 Umívape antregáta iñenemigokuéra pópe ha umi hénte oikóvape ojukase chupekuéra,* ha umi heʼonguekuéra opytáta umi guyra ha umi animál salváhe ko yvy arigua rembiʼurã.+ 21 Ha rréi Sedequías de Judá ha umi iprinsipekuéra antregáta umi iñenemígo pópe, ha umi oikóvape ojukase chupekuéra,* ha avei pe rréi de Babilonia ehérsito pópe,+ ojerretiráva hína pendehegui’.+

22 Jehová heʼi: ‘Che ameʼẽta peteĩ órden, ha agueru jeýta chupekuéra ko siudápe, ikatu hag̃uáicha oñorairõ ha ojagarra ko siuda ha ohapy tatápe.+ Ha ahejáta nandi vera Judá siudakuéra, ha avave ndoikomoʼãvéima pype’”.+

35 Ogovernaha tiémpope Jehoiaquim,+ haʼéva Josías raʼy rréi de Judá, Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe, ha heʼi chupe: 2 “Tereho umi recabita+ rógape, eñeʼẽ hendivekuéra ha egueraha chupekuéra Jehová rógape, peteĩva umi komedórpe,* ha upépe eofrese chupekuéra víno hoʼu hag̃ua”.

3 Upémarõ agueraha Jaazaníaspe, haʼéva Jeremías raʼy ha Habazinías niéto, ha agueraha avei iñermanokuérape, enterovete itaʼyrakuérape ha kompletoite umi recabita rogayguápe 4 Jehová rógape. Agueraha chupekuéra Igdalías raʼy Hanán komedórpe, haʼe ningo Ñandejára siérvo, upe komedór oĩ vaʼekue umi prínsipe komedór ykére, oĩva Salum raʼy Maaseya komedór ári, haʼe hína pe guárdia oñangarekóva okẽre. 5 Upémarõ amoĩ umi váso ha kópa renyhẽ víno umi kuimbaʼe recabita rogaygua renondépe, ha haʼe chupekuéra: “Peʼúna ko víno”.

6 Péro haʼekuéra heʼi: “Ndoroʼumoʼãi víno, pórke ore túa ypykue Jehonadab,*+ haʼéva Recab raʼy, omanda vaʼekue oréve: ‘Peẽ ni pende raʼykuéra arakaʼeve ndapeʼúi vaʼerã víno. 7 Ha napemopuʼãi vaʼerã pende rogarã, napeñemitỹi vaʼerã, ni napeñotỹi vaʼerã parrál ni napekonsegíri vaʼerã parralty penembaʼerã. Upéva rangue peiko vaʼerã siémpre óga kárpape, péicha peikóta heta tiémpore pe yvy peikohápe hína extranhéroramo’. 8 Upévare ore rosegi rojapo Jehonadab heʼi vaʼekue, haʼe hína ore túa ypykue Recab raʼy, rojapo entéro mbaʼe omanda vaʼekue oréve ha arakaʼeve ndoroʼúi víno, ore ni ore rembirekokuéra, ore raʼykuéra ni ore rajykuéra. 9 Ha noromopuʼãi óga roiko hag̃ua pype, ni ndoroguerekói parralty térã kokue ni semílla roñemitỹ hag̃ua. 10 Rosegi roiko óga kárpape ha rojapo entéro mbaʼe omanda vaʼekue oréve ore túa ypykue Jehonadab.* 11 Péro rréi Nabucodonosor* de Babilonia oúrõ guare ko país kóntrape,+ ore roʼe: ‘Peju jaha jaike Jerusalénpe jajesalva hag̃ua umi caldeo ehérsitogui ha avei umi síriogui’, ha upévare koʼág̃a roiko hína Jerusalénpe”.

12 Ha Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe ha heʼi: 13 “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Tereho ere umi kuimbaʼe Judaguápe ha umi oikóvape Jerusalénpe, Jehová heʼi: “¿Che piko ndaʼéi raʼe peẽme heta vése pejapo hag̃ua che haʼéva?”.+ 14 “Jehonadab, haʼéva Recab raʼy, omanda vaʼekue umi ifamiliarépe ani hag̃ua hoʼu víno, ha enterove haʼekuéra ojapo upe heʼi vaʼekue ha ndoʼúi víno koestedía peve, péicha iñeʼẽrendu hikuái ituakuéra ypykuépe.+ Péro che ningo añeʼẽ jey jey* peẽme, péro peẽ napepenái cherehe.+ 15 Ha asegi amondo peẽme enterove umi che profetakuéra, amondo jey jey* peẽme,+ ha heʼi hikuái: ‘¡Pejevýna káda uno pende rape vaígui+ ha pejapo umi mbaʼe oĩ porãva! Ani peho peadora ni peservi umi ótro dióspe. Upéicharõ pesegíta peiko pe yvy ameʼẽ vaʼekuépe peẽme ha pende tuakuéra ypykuépe’.+ Péro peẽ napepenái ni napehendúi la haʼéva peẽme. 16 Recab raʼy Jehonadab familiare okumpli upe ituakuéra ypykue omanda vaʼekue chupekuéra,+ péro koʼã hénte nopenái la che haʼévare”’”.

17 “Upévare, péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Aguerúta Judá ári ha kompletoite umi hénte oikóvare Jerusalénpe, entéro umi mbaʼe vai haʼe vaʼekue amboutaha,+ pórke che aavisa vaʼekue chupekuéra, péro nohendúi hikuái, ha asegi ahenói chupekuéra péro nopenái cherehe’”.+

18 Ha Jeremías heʼi umi recabítape: “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Peẽ ningo pejapo pende túa ypykue Jehonadab heʼi vaʼekue, ha pesegi pekumpli upe omanda vaʼekue, pejapóvo haʼe heʼi hagueichaite peẽme, 19 upévare péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Siémpre oĩta Recab raʼy Jehonadab* familiare oservíva che renondépe”’”.

36 Pe cuarto áño ogovernahápe Jehoiaquim,+ haʼéva Josías raʼy pe rréi de Judá, Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe ha heʼi: 2 “Ejagarra peteĩ lívro* ha eskrivi pype entéro mbaʼe haʼe vaʼekue ndéve Israel kóntrape, Judá+ ha kompletoite umi nasión kóntrape,+ pe primer día añeʼẽ hague guive ndéve Josías tiémpope, koestedía peve.+ 3 Ikatu mbaʼe umi Judá rogaygua ojevy umi hape vaígui ohendu rire entéro umi mbaʼe vai agueruséva hína hiʼarikuéra, upéicharõ che aperdonáta chupekuéra hembiapo vaikue ha ipekádo”.+

4 Upémarõ Jeremías ohenói Barúcpe,+ haʼéva Nerías raʼy, ha Jeremías odikta chupe entéro mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue chupe, ha Baruc oanotapaite upe lívrope.+ 5 Upéi Jeremías heʼi Barúcpe mbaʼépa ojapo vaʼerã: “Chéngo ajeapresa hína ha noñepermitíri chéve aha Jehová rógape. 6 Upévare nde reike vaʼerã upépe ha relee hatã porã Jehová heʼíva pe lívrope, umi mbaʼe adikta vaʼekue ndéve reanota hag̃ua. Elee pe puévlo ohendu hag̃uáicha Jehová rógape pe oñeajunaha díape, péicha ikatúta relee ohendu hag̃ua kompletoite umi Judagua oúva hína isiudakuéragui. 7 Ikatu mbaʼe ningo iñemboʼekuéra og̃uahẽ Jehovápe, ha haʼe imbaʼeporã hendivekuéra ha káda uno ojevy hape vaígui, pórke Jehová ipochyeterei ha orrenegaiterei ko puévlore”.

8 Upémarõ Nerías raʼy Baruc ojapo entéro mbaʼe proféta Jeremías omanda vaʼekue chupe: Jehová rógape haʼe olee hatã porã umi mbaʼe heʼíva Jehová ha oĩva pe lívrope.+

9 Pe quinto áño ogovernahápe Jehoiaquim,+ haʼéva Josías raʼy pe rréi de Judá, pe mes 9-pe, ojeʼe oajuna vaʼerãha Jehová renondépe enterove umi hénte Jerusalengua, ha enterove umi hénte ou vaʼekue Judá siudakuéragui Jerusalénpe.+ 10 Upémarõ Baruc olee hatã porã Jehová rógape pe lívro oĩháme Jeremías heʼi vaʼekue, ohendu hag̃uáicha pe puévlo kompletoite. Haʼe ojapo upéva Guemarías+ kotýpe,* pe korapy yvateguápe, Jehová róga rokẽ pyahu entrádape.+ Guemarías hína pe okopiáva Ñandejára Ñeʼẽ,* haʼe hína Safán+ raʼy.

11 Micaya, haʼéva Guemarías raʼy ha Safán niéto, ohendúrõ guare entéro mbaʼe Jehová heʼi vaʼekue oĩva pe lívrope, 12 oguejy ha oho pe rréi palásiope, pe sekretário kotýpe. Upépe oguapy hína kuri enterovete umi prínsipe:* pe sekretário Elisamá,+ Delayá haʼéva Semaya raʼy, Elnatán+ haʼéva Acbor+ raʼy, Guemarías haʼéva Safán raʼy, Sedequías haʼéva Hananías raʼy, ha kompletoite umi ótro prínsipe. 13 Micaya omombeʼu chupekuéra umi mbaʼe ohendu vaʼekue, Baruc oleérõ guare pe lívro ohendu hag̃ua pe puévlo.

14 Upépe kompletoite umi prínsipe omondo Jehudípe Baruc rendápe, Jehudí haʼe hína Netanías raʼy, Selemías niéto, ha Selemías hína Cusí raʼy, ha Jehudí heʼi Barúcpe: “Eju ha egueru pe lívro relee vaʼekue pe puévlope ohendu hag̃uáicha”. Upémarõ Nerías raʼy Baruc ojagarra pe lívro ha oho oike hendapekuéra. 15 Haʼekuéra heʼi chupe: “Eguapýna ha elee hatã porã oréve”. Upémarõ Baruc olee chupekuéra.

16 Haʼekuéra ohendupa riremínte umi mbaʼe heʼíva, tuichaiterei oñemondýi ha omañamba hikuái ojuehe, ha heʼi Barúcpe: “Katuete ñamombeʼu vaʼerã koʼã mbaʼe pe rréipe”. 17 Haʼekuéra oporandu Barúcpe: “Emombeʼúna oréve mbaʼéichapa reskrivi raʼe koʼã mbaʼe: ¿Jeremías piko odikta raʼe ndéve?”. 18 Baruc heʼi chupekuéra: “Si, haʼe odikta chéve entéro mbaʼe ha che askrivi tíntape ko lívrope”. 19 Umi prínsipe heʼi Barúcpe: “Tapeho pekañy, nde ha Jeremías ha ani peikuaauka avavépe moõpa peime”.+

20 Upémarõ oheja hikuái pe lívro pe sekretário Elisamá kotýpe, upéi oho hikuái pe rréi rendápe pe korapýpe, ha omombeʼu chupe entéro mbaʼe ohendu vaʼekue.

21 Upéi pe rréi omondo Jehudípe+ oheka hag̃ua pe lívro, ha haʼe ogueru pe sekretário Elisamá kotýgui. Jehudí oñepyrũ olee ohendu hag̃uáicha pe rréi ha kompletoite umi prínsipe oñemboʼýva hína pe rréi ypýpe. 22 Pe rréi oguapy hína kuri pe óga ohasahápe jepi pe inviérno, upérõ ningo pe mes nueveha,* ha pe rréi ojepeʼe hína kuri peteĩ vraséro renondépe. 23 Jehudí olee rire 3 térã 4 párte upe lívro, pe rréi ojagarra oikytĩ umi párte pe sekretário kysépe ha opoi tatápe pe vrasérope, ha péicha oho hese ohapypa peve pe lívro pe vrasérope. 24 Haʼekuéra ndokyhyjéi ni nomondorói avei ijao, pe rréi ha ni peteĩ isiervokuéra ohendu vaʼekue entéro koʼã mbaʼe. 25 Elnatán,+ Delayá+ ha Guemarías+ ojerure asýramo jepe pe rréipe ani hag̃ua ohapy pe lívro, haʼe nopenái hesekuéra. 26 Pe rréi omanda avei pe rréi raʼy* Jerahmeélpe, ha Seráyape haʼéva Azriel raʼy, ha Selemíaspe haʼéva Abdeel raʼy, ojagarra hag̃ua pe sekretário Barúcpe ha proféta Jeremíaspe, péro Jehová omokañy chupekuéra.+

27 Pe rréi ohapy rire pe lívro orekóva umi mbaʼe Baruc oskrivi vaʼekue, upe Jeremías odikta vaʼekue chupe, Jehová oñeʼẽ jey Jeremíaspe+ ha heʼi: 28 “Ejagarra peteĩ lívro ha eskrivi pype entéro mbaʼe oĩ vaʼekue pe primer lívrope, upéva pe rréi Jehoiaquim de Judá ohapy vaʼekue.+ 29 Ha ere vaʼerã pe rréi de Judá Jehoiaquim kóntrape: ‘Péicha heʼi Jehová: “Nde ningo rehapy ko lívro ha ere: ‘¿Mbaʼére piko reskrivi pype pe rréi de Babilonia outaha ha ohunditaha ko país, ha ndopytamoʼãiha pype ni peteĩ hénte ni animál?’.+ 30 Upévare péicha heʼi Jehová pe rréi de Judá Jehoiaquim kóntrape: ‘Haʼe ndorekomoʼãi ni peteĩ ifamiliare oguapy vaʼerã David trónope hekovia,+ ha heʼongue opytáta de diakue kuarahýpe ha pyharekue hoʼáta hese eláda.+ 31 Ha akastigáta chupe, umi ifamiliarépe ha avei umi isiervokuérape umi hembiapo vaikuére. Ha umi mbaʼe haʼe vaʼekue aguerutaha, katuete aguerúta hiʼarikuéra, umi oikóvare Jerusalénpe ha umi kuimbaʼe Judaguáre,+ pórke haʼekuéra nacherendúi’”’”.+

32 Upémarõ Jeremías ojagarra ótro lívro ha omeʼẽ pe sekretário Barúcpe, haʼéva Nerías raʼy.+ Ha Jeremías odikta chupe oskrivi hag̃ua pype opa mbaʼe heʼi vaʼekue pe lívro rréi Jehoiaquim de Judá ohapy vaʼekue tatápe.+ Ha hetave mbaʼe peichagua ojeskrivive avei pype.

37 Ha rréi Sedequías+ haʼéva Josías raʼy, oñepyrũ ogoverna Conías*+ rekovia, haʼe hína Jehoiaquim raʼy, pórke rréi Nabucodonosor* de Babilonia omoĩ chupe rréiramo Judá territóriope.+ 2 Péro haʼe, isiervokuéra ha umi hénte oikóva upe lugárpe nohendúi Jehová heʼi vaʼekue proféta Jeremías rupive.

3 Ha rréi Sedequías omondo proféta Jeremías rendápe Jehucálpe,+ haʼéva Selemías raʼy, ha omondo avei Sofoníaspe,+ haʼéva saserdóte Maaseya raʼy, ha heʼi hikuái: “Eñemboʼemína orerehehápe Ñandejára Jehovápe”. 4 Upérõ Jeremías oiko gueteri lívre upérupi umi hénte apytépe, pórke ndojeguerahái gueteri chupe préso.+ 5 Upe tiémpope umi caldeo omongora hína kuri Jerusalén, péro oho jey hikuái oatakaʼỹre Jerusalén+ oikuaárõ guare faraón ehérsito ouha hína Egíptogui.+ 6 Upépe Jehová oñeʼẽ proféta Jeremíaspe, ha heʼi chupe: 7 “Péicha heʼi Israel Jára Jehová: ‘Kóicha peje vaʼerã rréi de Judá penembou vaʼekuépe pembaʼeporandu hag̃ua chéve: “Pe faraón ehérsito oúva hína penedefende hag̃ua, oho jeýta hetãme, Egíptope.+ 8 Ha umi caldeo ou jeýta ha oñorairõta ko siuda kóntrape ha ojagarráta ha ohapýta hikuái ko siuda”.+ 9 Péicha heʼi Jehová: “Ani peñembotavy pendejupe* pejévo: ‘Umi caldeo ndoumoʼãvéima’, pórke katuete ou jeýta. 10 Peẽ peichahágui peganáramo umi caldeo ehérsito kompletoitépe oñorairõva hína pene kóntrape, ha hemby ijapyteguikuéra umi kuimbaʼe oñelastima vaʼekuénte, upéicharõ jepe opuʼã jeýta hikuái hóga kárpagui ha ohapýta ko siuda”’”.+

11 Pe ehérsito caldeo ojerretirárõ guare Jerusaléngui ou haguére faraón ehérsito,+ 12 Jeremías osẽ oho Jerusaléngui Benjamín territóriope+ oñemeʼẽ hag̃ua chupe upépe ijyvyrã ipuévlope. 13 Péro ohupytýrõ guare pe Benjamín Rokẽ, peteĩ ofisiál oñenkargáva umi guárdiare hérava Iriya, haʼéva Selemías raʼy ha Hananías niéto, ojagarra proféta Jeremíaspe ha heʼi chupe: “¡Nde resẽ hína umi caldeokuéra ládope!”. 14 Péro Jeremías heʼi: “¡Nahániri, ndaupéichai ningo! Che nasẽi hína umi caldeokuéra ládope”. Péro haʼe nopenái hese. Upévare Iriya oapresa Jeremíaspe ha ogueraha chupe umi prinsipekuéra rendápe. 15 Ha umi prínsipe ipochyeterei Jeremíasndi,+ ombyepoti ha ogueraha chupe hikuái kárselpe*+ pe sekretário Jehonatán rógape, hógagui ningo ojejapo vaʼekue kársel. 16 Jeremíaspe oñemoinge kalavósope,* umi sélda oĩvape yvyguýpe, ha upépe opyta heta díare.

17 Upémarõ pe rréi Sedequías omondo ipiarigua, ha pe rréi oporandu chupe heta mbaʼe ñemiháme ipalásiope.+ Haʼe oporandu: “¿Heʼi piko álgo Jehová?”. Jeremías heʼi: “¡Si heʼi!”, ha upéi heʼive: “¡Nde reñemeʼẽta pe rréi de Babilonia pópe!”.+

18 Jeremías heʼi avei rréi Sedequíaspe: “¿Mbaʼe ivaíva piko ajapo raʼe ne kóntrape, nde siervokuéra ha ko puévlo kóntrape ajeve pechemoinge kárselpe? 19 ¿Moõ piko oime umi pende profetakuéra oprofetisa vaʼekue peẽme: ‘Pe rréi de Babilonia ndoumoʼãi pene kóntrape ni ko siuda kóntrape’?+ 20 Ha koʼág̃a rréi Sedequías, cherendumína. Nembaʼeporãmína ha emeʼẽmi chéve ko ajerurétava ndéve: anína chemondo jey pe sekretário Jehonatán rógape,+ osino amanóta upépe”.+ 21 Upémarõ rréi Sedequías omanda oñemoĩ hag̃ua Jeremíaspe préso pe Guárdia Korapýpe,+ ha káda día oñemeʼẽ chupe peteĩ pan apuʼa umi panaderokuéra kállegui+ opaite peve pan upe siudápe.+ Ha Jeremías opyta upe Guárdia Korapýpe.

38 Upéi Sefatías haʼéva Matán raʼy, Guedalías haʼéva Pasjur raʼy, Jucal+ haʼéva Selemías raʼy, ha Pasjur+ haʼéva Malkiya raʼy ohendu Jeremías oñeʼẽha pe puévlo kompletoitépe, heʼívo: 2 “Péicha heʼi Jehová: ‘Pe opytáva ko siudápe omanóta ñembyahýigui, mbaʼasýgui*+ ha espádape. Péro pe oñentregáva* umi caldéope osegíta oikove* ha ojesalváta, ha péicha oikovéta’.+ 3 Péicha heʼi Jehová: ‘Ko siuda katuete oñentregáta pe rréi de Babilonia ehérsitope, ha haʼe ojagarráta ko siuda’”.+

4 Umi prínsipe heʼi rréi Sedequíaspe: “Ejukaukána ko kuimbaʼépe,+ pórke haʼe omokangy* hína umi soldádo opytávape gueteri ko siudápe, ha omokangy enterovete umi héntepe heʼívo koʼã mbaʼe. Ko kuimbaʼe ningo ndoipotái pyʼaguapy ko puévlope g̃uarã, síno oipotánte voi ou sarambi guasu”. 5 Rréi Sedequías heʼi chupekuéra: “Opyta pende kárgope, pórke che haʼéramo jepe rréi, ndaikatúi ajapo mbaʼeve pojoko hag̃ua”.

6 Upémarõ ojagarra hikuái Jeremíaspe ha opoi chupe peteĩ alhívepe* oĩva pe Guárdia Korapýpe,+ upe alhíve hína Malkiya mbaʼe, haʼe hína pe rréi raʼy.* Haʼekuéra oipuru pióla omboguejy hag̃ua Jeremíaspe. Pe alhíve ningo ndahiʼyvéima, tujúntema la oĩva pype ha Jeremías oñepyrũ oike pe tujukuápe.

7 Pe etíope Ébed-Mélec,+ peteĩ ofisiál* pe rréi palasiopegua oikuaa oñemoinge hague Jeremíaspe pe alhívepe. Ha pe rréi katu upérõ oguapy hína kuri Benjamín Rokẽme.+ 8 Upémarõ Ébed-Mélec osẽ pe rréi palásiogui, ha oho oñeʼẽ pe rréi ndive ha heʼi chupe: 9 “¡Rréi, koʼã mbaʼe ojapo vaʼekue umi kuimbaʼe proféta Jeremías rehe ningo ivaieterei! Haʼekuéra opoi chupe pe alhívepe, ha haʼe omanóta upépe ñembyahýigui, pórke ndaiporivéima hiʼupy ko siudápe”.+

10 Pe rréi omanda pe etíope Ébed-Mélecpe ha heʼi: “Egueraha nendive 30 kuimbaʼe koʼágui ha tapeho peguenohẽ proféta Jeremíaspe pe alhívegui omano mboyve”. 11 Upémarõ Ébed-Mélec ogueraha hendive umi kuimbaʼépe ha oike pe rréi palásiope, peteĩ koty opytávape pe tesorería+ guýpe. Ha ojagarra upégui unos kuánto trápo tuja ha umi téla pedáso itujáva, ha umíva omboguejy piólape pe alhívepe Jeremíaspe. 12 Upéi pe etíope Ébed-Mélec heʼi Jeremíaspe: “Emoĩna umi trápo tuja ha umi téla pedáso nde jyvaguýpe ani hag̃ua nderapy pe pióla”. Ha Jeremías ojapo upéicha, 13 ha ohupi hikuái Jeremíaspe piólape ha oguenohẽ chupe pe alhívegui. Upéi Jeremías opyta pe Guárdia Korapýpe.+

14 Upéi rréi Sedequías omondo proféta Jeremías piári ou hag̃ua hendápe pe tercera entrádape, oĩva Jehová rógape. Ha pe rréi heʼi Jeremíaspe: “Aporanduse ndéve álgo. Aníke reñomi chehegui mbaʼeve”. 15 Ha Jeremías heʼi Sedequíaspe: “Amombeʼúramo ndéve, nde katuete chejukáta, ha añemoñeʼẽramo ndéve, nde nacherendumoʼãi”. 16 Upémarõ rréi Sedequías ohura ñemihaitépe Jeremíaspe ha heʼi: “Ñandejára Jehová oikovévare, pe omeʼẽvare ñandéve ñande rekove,* ahura ndéve ndorojukamoʼãiha, ni noromeʼẽmoʼãiha koʼã kuimbaʼe oikóvape ndejukase”.*

17 Jeremías heʼi Sedequíaspe: “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Reñentregáramo* pe rréi de Babilonia prinsipekuérape, neremanomoʼãi,* ha ko siuda ndojehapymoʼãi, ha nde ha nde rogaygua napemanomoʼãi.+ 18 Péro nereñentregáiramo* rréi de Babilonia prinsipekuérape, ko siuda oñemeʼẽta umi caldéope, ha haʼekuéra ohapýta,+ ha nde nderejesalvamoʼãi chuguikuéra’”.+

19 Upépe rréi Sedequías heʼi Jeremíaspe: “Chéngo akyhyje umi judío ohasa vaʼekuégui umi caldeo ládope, pórke chentregáramo hikuái umi judíope ikatu hína ohuga vaipa cherehe hikuái”. 20 Péro Jeremías heʼi chupe: “Nanentregamoʼãi hikuái. Neñeʼẽrendumíntena Jehovápe ko mbaʼe haʼévape ndéve, ha resẽ porãta ha péicha nde* resegíta reikove. 21 Péro nereñentregaséirõ,* Jehová heʼi chéve oikotaha koʼã mbaʼe: 22 umi kuña opytáva gueteri pe rréi de Judá palásiope oñeguenohẽta umi rréi de Babilonia prinsipekuérape,+ ha heʼíta hikuái:

‘Umi kuimbaʼe nde rejerovia hague* nembotavy ha ipuʼaka nderehe.+

23 Ha kompletoite ne rembirekokuéra ha nde raʼykuérape oñeguenohẽta umi caldéope, ha nde nderejesalvamoʼãi chuguikuéra, ha pe rréi de Babilonia+ ndejagarráta ha nde káusare ko siuda ojehapýta”.+

24 Upéi Sedequías heʼi Jeremíaspe: “Aníke oikuaa avave koʼã mbaʼe, ani hag̃ua remano. 25 Ha umi prinsipekuéra oikuaáramo añeʼẽ hague nendive, ha ou ne rendápe ha heʼi ndéve: ‘Emombeʼúna oréve mbaʼépa ere kuri pe rréipe, ha aníke reñomi orehegui mbaʼeve, ha ore ndorojukamoʼãi.+ ¿Mbaʼe piko heʼi raʼe ndéve pe rréi?’. 26 Upéicharõ ere vaʼerã chupekuéra: ‘Ajerure hína kuri pe rréipe ani hag̃ua chemondo jey Jehonatán rógape namanoséigui upépe’”.+

27 Tiémpo rire kompletoite umi prínsipe ou Jeremías rendápe ha ombaʼeporandu chupe. Jeremías heʼipaite chupekuéra pe rréi omanda vaʼekue chupe heʼi hag̃ua. Upémarõ ndeʼivéi chupe hikuái mbaʼeve, pórke avave nohendúi kuri chupekuéra oñemongetárõ guare. 28 Ha Jeremías opyta pe Guárdia Korapýpe ojejagarraha día peve Jerusalén.+ Haʼe oĩ gueteri kuri upépe Jerusalén ojejagarrárõ guare.+

39 Ha 9 áño ogoverna haguépe rréi Sedequías de Judá, pe décimo méspe, rréi Nabucodonosor* de Babilonia og̃uahẽ Jerusalénpe kompletoite ijehérsito reheve, ha omongora hikuái pe siuda.+

2 Ha 11 áño ogoverna haguépe rréi Sedequías, pe día 9 del cuarto méspe, oike hikuái pe siuda murállarupi.+ 3 Ha kompletoite pe rréi de Babilonia prinsipekuéra, oike ha oguapy oĩháme pe Okẽ Mbytepegua.+ Haʼekuéra hína Nergal-Sarézer pe Samgar,* Nebo-Sarsekim pe rabsarís,* Nergal-Sarézer pe rabmag,* ha entéro umi ótro prínsipe orekóva pe rréi de Babilonia.

4 Rréi Sedequías de Judá ha enterove umi soldádo ohechárõ guare upéva, odipara+ ha osẽ hikuái pe siudágui pyharekue ha ohasa pe okẽrupi oĩva umi mokõi murálla mbytépe, upéva oĩ hína pe rréi hardín ypýpe, ha okontinua hikuái pe Arabá rapérupi.+ 5 Péro umi caldeo ehérsito opersegi chupekuéra, ha ohupyty Sedequíaspe Jericó desiértope.+ Haʼekuéra ojagarra ha ogueraha chupe pe rréi Nabucodonosor* de Babilonia rendápe Riblápe,+ Hamat territóriope,+ ha haʼe ohusga chupe upépe. 6 Pe rréi de Babilonia ojukauka Sedequías raʼykuérape hesa renondetépe Riblápe, ha ojukauka avei enterovete umi kuimbaʼe Judagua iñimportantevévape.+ 7 Ha haʼe ohesaʼo Sedequíaspe, upéi oipokua ha oipykua chupe kadéna de kóvrepe ha ogueraha Babilóniape.+

8 Upéi umi caldeo ohapy pe rréi palásio ha umi hénte róga,+ ha oitypaite Jerusalén murallakuéra.+ 9 Nebuzaradán,+ haʼéva hína umi guardiakuéra kapitán, oguerahapaite Babilóniape prisionéroramo umi hénte ojeheja vaʼekuépe pe siudápe ha umi ohasa vaʼekuépe umi babilonio ládope, ha oimeraẽ ótro opyta vaʼekuépe.

10 Péro Nebuzaradán, haʼéva hína umi guardiakuéra kapitán, oheja Judápe unos kuánto hénte imboriahuvévape, umi ndorekoietévape voi mbaʼeve. Upérõ haʼe omeʼẽ avei chupekuéra parralty ha yvy ombaʼapo hag̃ua.*+

11 Upéi rréi Nabucodonosor* de Babilonia heʼi Nebuzaradánpe, haʼéva hína umi guardiakuéra kapitán, ojapo hag̃ua koʼã mbaʼe Jeremías rehe: 12 “Ejagarra chupe ha eñangareko porã hese, ani rejapo hese mbaʼeve ivaíva, ha emeʼẽ chupe oimeraẽ mbaʼe oipotáva”.+

13 Upémarõ Nebuzaradán, haʼéva hína umi guardiakuéra kapitán, Nebusazbán pe rabsarís,* Nergal-Sarézer pe rabmag,* ha kompletoite umi kuimbaʼe iñimportantevéva orekóva pe rréi de Babilonia, omondo 14 oñeguenohẽ hag̃ua Jeremíaspe pe Guárdia Korapýgui,+ ha oñentrega hag̃ua Guedalíaspe+ ojegueraha hag̃ua hógape. Guedalías haʼe hína Ahicam+ raʼy ha Safán+ niéto. Upévare Jeremías opyta lívre ha oiko umi hénte apytépe.

15 Jeremías oĩrõ guare préso pe Guárdia Korapýpe,+ Jehová oñeʼẽ chupe ha heʼi: 16 “Tereho ha ere pe etíope Ébed-Mélecpe:+ ‘Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Akumplíta hína umi mbaʼe haʼe vaʼekue ko siudáre ha aguerúta heta mbaʼe vai, ndahaʼéi iporãva, ha upe díape nde rehecháta oiko vove upéva”’.

17 ‘Péro che rosalváta upe díape’, heʼi Jehová, ‘ha avave nanentregamoʼãi umi kuimbaʼe rekyhyjetéva pópe’.

18 ‘Pórke che katuete rosalváta ha nderejejukamoʼãi espádape. Resegíta reikove,*+ pórke nde rejerovia kuri cherehe’,+ heʼi Jehová”.

40 Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe, Nebuzaradán+ oheja rire chupe lívre Ramápe.+ Nebuzaradán haʼe hína umi guardiakuéra kapitán. Jeremías oĩ vaʼekue esposádo ojagarrárõ guare chupe Nebuzaradán umi ojegueraha vaʼekue apytégui prisionéroramo Jerusalén ha Judágui. Upérõ ojegueraha vaʼekue chupekuéra prisionéroramo Babilóniape. 2 Upémarõ umi guardiakuéra kapitán ogueraha Jeremíaspe ha heʼi chupe: “Nde Jára Jehová heʼíma vaʼekue oikotaha koʼã mbaʼe vai ko lugár rehe, 3 ha Jehová okumpli heʼi hagueichaite, pórke peẽ pefalla Jehová kóntrape ha napeneñeʼẽrendúi chupe. Upévare oiko penderehe koʼã mbaʼe.+ 4 Nde ningo reime esposádo ha koʼág̃a che apoi ndehegui. Ejúna jaha chendive Babilóniape rehoséramo, ha che añangarekóta nderehe. Péro nderehoséiramo chendive Babilóniape, anínte reho. Ko yvy tuichakue oĩ ne disposisiónpe, tereho rehosehápe”.+

5 Jeremías neʼĩra gueteri odesidi ohótapa, ha upépe Nebuzaradán heʼi chupe: “Tereho jey Guedalías+ rendápe, haʼéva hína Ahicam+ raʼy ha Safán+ niéto, chupe ningo pe rréi de Babilonia omoĩ oñenkarga hag̃ua Judá siudakuérare, ha epyta hendive umi hénte apytépe, térã tereho rehosehápe”.

Upémarõ umi guardiakuéra kapitán omeʼẽ chupe michĩmi hiʼupy ha peteĩ rregálo, ha oheja chupe oho. 6 Upévare Jeremías oho Mizpápe+ Guedalías rendápe, haʼe hína Ahicam raʼy, ha opyta Guedalías ndive umi hénte apytépe upe paíspe.

7 Tiémpo rire, umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito oĩva hína pe territóriope isoldadokuéra reheve, oikuaa pe rréi de Babilonia omoĩ hague oñenkarga hag̃ua pe país rehe Guedalíaspe, haʼéva Ahicam raʼy, ha omoakã hag̃ua umi kuimbaʼe, kuña ha mitãnguérape, umi imboriahuvévape oikóva upe lugárpe ha ndojeguerahái vaʼekuépe prisionéroramo Babilóniape.+ 8 Upémarõ Ismael ou Mizpápe Guedalías rendápe,+ Ismael+ haʼe hína Netanías raʼy, avei ou Johanán+ ha Jonatán haʼéva Caréah raʼykuéra, Seraya haʼéva Tanhúmet raʼy, ha pe netofatita Efái raʼykuéra, ha Jezanías+ haʼéva pe maacatita raʼy, ha umi kuimbaʼe oĩva ipoguypekuéra. 9 Ha Guedalías, haʼéva Ahicam raʼy ha Safán niéto, ojapo peteĩ huraménto chupekuéra ha umi kuimbaʼe oĩvape ipoguypekuéra, ha heʼi: “Ani pekyhyje peservi hag̃ua umi caldéope. Peiko katu ko yvýpe ha peservi pe rréi de Babilóniape, ha péicha peiko porãta.+ 10 Che katu apytáta Mizpápe porrepresenta* hag̃ua ág̃a ou vove ñane rendápe umi caldeo. Péro peẽ pembyaty vaʼerã víno, frúta veranopegua ha aséite, ha pemoĩ vaʼerã umi mbaʼyrúpe oñeñongatu hag̃ua ha pepyta peiko umi siuda pejagarra vaʼekuépe”.+

11 Ha enterovete umi judío oĩva Moab, Ammón ha Edómpe, ha umi oĩva guive umi ótro paíspe, oikuaa avei pe rréi de Babilonia opermiti hague opyta Judápe umi hembývape, ha omoĩ hague enkargádoramo Guedalíaspe, haʼéva Ahicam raʼy ha Safán niéto. 12 Upémarõ enterove umi judío ou jey entéro umi lugár oñemosarambi haguégui chupekuéra, ha ou Judá territóriope Guedalías rendápe Mizpápe. Ha ombyaty hikuái hetaiterei víno ha frúta veranopegua.

13 Johanán, haʼéva Caréah raʼy, ha enterove umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito oĩva hína pe territóriope, ou Mizpápe Guedalías rendápe. 14 Haʼekuéra heʼi chupe: “¿Ndereikuaái piko Baalís, umi ammonitakuéra+ rréi, ombou hague Ismaélpe, haʼéva Netanías raʼy, ndejuka hag̃ua?”.*+ Péro Guedalías, haʼéva Ahicam raʼy, ndogueroviái chupekuéra.

15 Upémarõ Johanán, haʼéva Caréah raʼy, heʼi ñemihaitépe Guedalíaspe Mizpápe: “Ahase ningo ajuka Ismaélpe, haʼéva Netanías raʼy, ha avavete ndoikuaamoʼãi upéva. ¿Mbaʼére piko ndejuka vaʼerã,* ha mbaʼére piko isarambipa vaʼerã Judá puévlo ou vaʼekue ne rendápe, ha mbaʼére piko omanomba vaʼerã umi hembýva Judápe?”. 16 Péro Guedalías,+ haʼéva Ahicam raʼy, heʼi Johanánpe, haʼéva Caréah raʼy: “Ani rejapo upéicha, pórke umi mbaʼe eréva Ismael rehe japu hína”.

41 Pe séptimo méspe, Ismael,+ haʼéva Netanías raʼy ha Elisamá niéto, haʼéva umi rréi familiare* ha pe kuimbaʼe iñimportantevéva pe palásiope, ou 10 kuimbaʼéndi Mizpápe Guedalías rendápe,+ haʼéva Ahicam raʼy. Ha okaru aja hikuái oñondive Mizpápe, 2 Ismael, haʼéva Netanías raʼy, ha umi 10 kuimbaʼe ou vaʼekue hendive, opuʼã ha ojuka espádape Guedalíaspe, haʼéva Ahicam raʼy ha Safán niéto. Péicha haʼe ojuka pe kuimbaʼe rréi de Babilonia omoĩ vaʼekuépe oñenkarga hag̃ua pe país rehe. 3 Ismael ojuka avei kompletoite umi judío oĩ vaʼekuépe Guedalías ndive Mizpápe, ha avei umi soldádo caldeo oĩvape upépe.

4 Al ótro día ojejuka rire Guedalíaspe, avave oikuaa mboyve, 5 ou 80 kuimbaʼe Siquem,+ Siló+ ha Samáriagui.+ Haʼekuéra oipeʼa ivárva, omondoropa ijao, oñekytĩmba+ ha ogueru ipópe ofrénda de semílla ha olívano+ ogueraha hag̃ua Jehová rógape. 6 Upémarõ Ismael haʼéva Netanías raʼy osẽ ohug̃uaitĩ chupekuéra, ha hasẽ ohóvo hendapekuéra. Otopárõ guare hesekuéra heʼi: “Pejúna Guedalías Ahicam raʼy rendápe”. 7 Péro oikévo pe siudápe, Ismael haʼéva Netanías raʼy ha umi kuimbaʼe oĩva hendive ojuka chupekuéra ha opoipa peteĩ alhívepe.*

8 Péro ijapyteguikuéra oĩ kuri 10 kuimbaʼe heʼíva Ismaélpe: “Anína orejuka, pórke ore ningo roguereko hiʼupy roñongatu vaʼekue ore kokuépe, roguereko trígo, seváda, aséite ha eirete”. Upévare ndojukái chupekuéra ojukárõ guare umi ótro iñermanokuérape. 9 Ha Ismael haʼéva Netanías raʼy omombopaite peteĩ alhíve guasúpe umi kuimbaʼe ojuka vaʼekue reʼongue. Upe alhíve ojapoka vaʼekue rréi Asá, oñorairõha tiémpope rréi Baasá de Israel ndive.+ Upéva upe alhíve la omyenyhẽ vaʼekue Ismael umi kuimbaʼe reʼonguégui.

10 Ismael ogueraha prisionéroramo kompletoite umi hénte opyta vaʼekue Mizpápe,+ ha ogueraha avei pe rréi rajykuéra ha kompletoite umi hénte ojeheja vaʼekue Mizpápe. Nebuzaradán, umi guardiakuéra kapitán oheja vaʼekue koʼã héntepe Guedalías,+ haʼéva Ahicam raʼy, kárgope. Ismael ogueraha chupekuéra prisionéroramo ha oho okrusa hag̃uáicha umi ammonita oĩha gotyo.+

11 Johanán,+ haʼéva Caréah raʼy, ha kompletoite umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito oĩva hendive, ohendúrõ guare entéro mbaʼe vai ojapo vaʼekue Ismael, Netanías raʼy, 12 ogueraha entéro umi kuimbaʼépe ha oho oñorairõ hag̃ua Ismael kóntrape, haʼéva Netanías raʼy. Ha oho otopa hese pe y guasu* ypýpe oĩva Gabaónpe.

13 Kompletoite umi hénte Ismael ogueraha vaʼekue prisionéroramo ovyʼaiterei ohechávo Johanánpe, haʼéva Caréah raʼy, ha umi kuimbaʼe omoakãvape pe ehérsito oĩva hendive. 14 Upémarõ kompletoite umi hénte Ismael ogueraha vaʼekue prisionéroramo Mizpágui,+ ojere ha oupaite Johanán ndive, haʼéva Caréah raʼy. 15 Péro Ismael, haʼéva Netanías raʼy, ha 8 kuimbaʼe omoirũva chupe okañy Johanángui ha oho umi ammonita rendápe.

16 Johanán haʼéva Caréah raʼy ha enterove umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito oĩva hendive, ojagarra ha ogueraha umi hénte ojeheja vaʼekue Mizpápe, umívape haʼekuéra osalva Ismaélgui, haʼéva Netanías raʼy. Koʼã héntepe Ismael ogueraha vaʼekue ojuka rire Guedalíaspe,+ haʼéva Ahicam raʼy. Johanán ogueru jey Gabaóngui umi kuimbaʼépe, umi soldádo, umi kuña, umi mitã ha umi ofisiál palasiopeguápe. 17 Upémarõ osẽ oho hikuái ha opyta Belén+ ypýpe, oke hag̃ua peteĩ lugár opytahápe umi oviaháva, haʼévape Kimham mbaʼe. Haʼekuéra ningo okontinuase kuri iviáhe oho hag̃ua Egíptope+ 18 okyhyjégui umi caldéogui. Haʼekuéra opyta kuri okyhyje chuguikuéra Ismael, haʼéva Netanías raʼy, ojuka rupi Guedalíaspe, haʼéva Ahicam raʼy, chupe ningo omoĩ vaʼekue pe rréi de Babilonia oñenkarga hag̃ua pe país rehe.+

42 Upéi entéro umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito, umíva apytépe Johanán,+ haʼéva Caréah raʼy, Jezanías, haʼéva Hosaya raʼy, ha kompletoite umi hénte, tahaʼe pe michĩvéva térã pe tuichavéva ijapytepekuéra, oñemboja 2 ha heʼi proféta Jeremíaspe: “Ehendumína umi mbaʼe rojerure asýva ndéve, ha eñemboʼe orerehehápe nde Jára Jehovápe, entéro koʼã hénte hembýva rehe, pórke rehechaháicha hína mbovymíntema hemby umi hetaite oĩ vaʼekuégui.+ 3 Ha nde Jára Jehová tomombeʼu oréve mbaʼe tapérupipa roho vaʼerã ha mbaʼépa rojapo vaʼerã”.

4 Proféta Jeremías heʼi chupekuéra: “Ahendu la pejéva, ha añemboʼéta pende Jára Jehovápe pejerure haguéicha, ha entéro mbaʼe Jehová heʼikáva peẽme che amombeʼúta peẽme. Amombeʼupaitéta peẽme, namokañymoʼãi pendehegui mbaʼevete”.

5 Haʼekuéra heʼi Jeremíaspe: “Jehová haʼéta testígo ifiélva ha heʼíva añetegua, ha haʼe taorekastiga ndorojapóiramo nde Jára Jehová heʼi hagueichaite oréve nde rupive. 6 Tahaʼe iporãva térã ivaíva, lomímonte rojapóta ore Jára Jehová heʼíva. Ore ningo romondo hína ndéve hendápe, ikatu hag̃uáicha osẽ porã oréve opa mbaʼe, pórke ore oreñeʼẽrendu ore Jára Jehovápe”.

7 Upéi, 10 día haguépe Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe. 8 Upémarõ haʼe ohenoika Johanán Caréah raʼýpe ha entéro umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito oĩ vaʼekuépe hendive, ha kompletoite umi héntepe, tahaʼe pe michĩvéva térã pe tuichavévape.+ 9 Jeremías heʼi chupekuéra: “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, hendápe ningo peẽ chemondo kuri, amombeʼu hag̃ua chupe upe pejerure asy vaʼekue: 10 ‘Peẽ pepytáramo ko paíspe, upéicharõ che pomopuʼãta ha napohundimoʼãi, pomoheñóita ha ndapohapoʼomoʼãi, pórke pombyasýta* umi mbaʼe vai ajapo vaʼekuére penderehe.+ 11 Ani pekyhyje rréi de Babilóniagui, peẽ ningo pekyhyjeterei hína chugui’.+

‘Ani pekyhyje chugui’, heʼi Jehová, ‘pórke che aime penendive posalva ha porreskata hag̃ua chugui. 12 Ha che poiporiahuverekóta,+ upévare haʼe pendeporiahuverekóta avei ha penemondo jeýta pende yvy teépe.

13 Péro peẽ pejéramo: “¡No, ore ndoropytamoʼãi ko paíspe!”, ha napeneñeʼẽrendúi pende Jára Jehovápe, 14 ha peje: “No, ore rohóta Egipto territóriope,+ upépe ndorohechamoʼãi gérra ni norohendumoʼãi turu pu oñembopúva oñembyaty hag̃ua umi soldádo ohótava gerrahápe, avei naoreñembyahyimoʼãi ofaltágui oréve hiʼupy. Upépe rohóta roiko”. 15 Upéicharõ pehendúke Jehová ñeʼẽ, peẽ Judagua hembýva. Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Peẽ pejedesidíramo katuete pehotaha Egíptope ha pepytataha peiko upépe,* 16 upéicharõ pe espáda penemongyhyjetéva penderupytýta Egíptope, ha pe ñembyahýi pekyhyjetévagui pendesegíta Egíptope, ha upépe pemanóta.+ 17 Ha entéro umi kuimbaʼe odesidíva oho oiko Egíptope omanóta upépe ñembyahýigui, mbaʼasýgui* ha espádape. Ni peteĩva ndojesalvamoʼãi ni nokañymoʼãi umi mbaʼe vai che aguerútavagui hiʼarikuéra”’.

18 Pórke péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Ambou haguéicha che pochykue umi Jerusalengua ári,+ péicha avei amboúta che pochykue pende ári pehóramo Egíptope, ha peẽ peñemaldesíta, umi hénte okyhyjetereíta ohechávo umi mbaʼe vai aguerúva pende ári, heʼíta oiko hag̃ua penderehe ivaíva, ha oñeʼẽ vaíta penderehe+ ha núnka mas ndapehechamoʼãvéima ko lugár’.

19 Jehová oñeʼẽma pene kóntrape, peẽ Judagua hembýva. Ani peho Egíptope. Peẽ peikuaa vaʼerã che poavisa porãma hague koestedía, 20 penerembiapo vai haguére pemanotaha.* Pórke peẽ chemondo kuri pende Jára Jehová rendápe, ha peje: ‘Eñemboʼéna orerehehápe ore Jára Jehovápe, ha emombeʼu oréve opa mbaʼe heʼíva ndéve ore Jára Jehová, ha ore rojapóta’.+ 21 Ha che amombeʼúma peẽme koestedía, péro peẽ napeneñeʼẽrendumoʼãi pende Jára Jehovápe ha ndapejapomoʼãi avei ni peteĩ mbaʼe haʼe heʼi vaʼekue chéve haʼe hag̃ua peẽme.+ 22 Upévare, peikuaákena katuete pemanotaha ñembyahýigui, mbaʼasýgui ha espádape pe lugár pehosehápe hína ha pepytasehápe peiko”.+

43 Ha Jeremías omombeʼu enterove umi héntepe opa mbaʼe Ijára Jehová heʼi vaʼekue, entéro mbaʼe heʼika vaʼekue chupekuéra Ijára Jehová haʼe rupive. Upépe 2 Azarías, haʼéva Hosaya raʼy, Johanán,+ haʼéva Caréah raʼy, ha enterove umi kuimbaʼe oñemombaʼeguasúva heʼi Jeremíaspe: “¡Upe eréva japu hína! Ore Jára Jehová nanemboúi ere hag̃ua oréve: ‘Ani peho Egíptope peiko hag̃ua upépe’. 3 Síno Baruc,+ haʼéva Nerías raʼy, nemboliga ere hag̃ua péicha ore kóntrape, pórke haʼe oipota ropyta umi caldeo poguýpe, orejuka hag̃ua hikuái térã oregueraha hag̃ua prisionéroramo Babilóniape”.+

4 Upéicha Johanán, haʼéva Caréah raʼy, enterove umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito ha kompletoite umi hénte, ndojapói Jehová heʼi vaʼekue ha ndopytái Judá territóriope. 5 Upéva rangue Johanán, haʼéva Caréah raʼy, ha enterove umi kuimbaʼe omoakãva pe ehérsito, ogueraha hendivekuéra umi Judagua hemby vaʼekue, umíva hína umi ou jey vaʼekue umi nasión oñemosarambi haguégui chupekuéra oiko hag̃ua Judá territóriope.+ 6 Ogueraha hendivekuéra umi kuimbaʼe, kuña, umi mitã, pe rréi rajykuéra, ha avei enterove umi hénte* pe guardiakuéra kapitán Nebuzaradán+ oheja vaʼekue Guedalías+ ndive, haʼe hína Ahicam+ raʼy ha Safán+ niéto. Ha ogueraha avei hikuái proféta Jeremíaspe ha Barúcpe, haʼéva Nerías raʼy. 7 Ha oike hikuái Egipto territóriope, pórke ndojapói Jehová heʼíva, ha oho Tahpanhés+ peve.

8 Upéi Jehová oñeʼẽ Jeremíaspe Tahpanhéspe, ha heʼi chupe: 9 “Ejagarra mokõi ita guasu umi kuimbaʼe judío rovake ha eñomi pe ñaiʼũ kuápe, oĩva hína pe tape yvatépe ojejapo vaʼekue ladríllogui. Upéva oĩ hína Tahpanhéspe, faraón palásio entráda renondépe. 10 Ha ere chupekuéra: ‘Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: “Koʼápe amondo hína che siérvo Nabucodonosórpe,* pe rréi de Babilonia,+ ha amoĩta itróno koʼã ita añomi vaʼekue ári, ha haʼe oipysóta hiʼarikuéra hóga kárpa ojajaipáva.+ 11 Haʼe oúta oataka Egipto território.+ Ha oĩta hína pende apytépe omanótava mbaʼasýgui, oĩta ohóva prisionéroramo, ha oĩta ojejukáva espádape.+ 12 Ha ahapýta umi dios de Egipto templokuéra*+ ha haʼe ogueraháta prisionéroramo umi idioskuérape. Peteĩ pastór sapyʼaitépe omondeháicha ijao, péicha avei Nabucodonosor sapyʼaitépe ojagarráta Egipto kompletoite, ha ohóta ojehuʼỹre chupe mbaʼeve.* 13 Haʼe omonguʼíta Bet-Semes* kolumnakuéra* oĩva Egíptope, ha ohapýta umi dios de Egipto templokuéra”’”.*

44 Ñandejára oñeʼẽ Jeremíaspe kompletoite umi judío oikóvare Egíptope,+ umíva hína umi oikóva Migdólpe,+ Tahpanhés,+ Nof*+ ha Patrós+ territóriope, ha heʼi: 2 “Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Peẽ voi pehecháma kuri entéro mbaʼe vai agueru vaʼekue Jerusalén ári,+ ha kompletoite Judá siudakuéra ári, ha koʼág̃a oñehundipaitéma hikuái ha avavéma ndoikovéi pype.+ 3 Upéva oiko peẽ pejapógui umi mbaʼe ivaietereíva chembopochy hag̃ua, peservi ha pejapóvo sakrifísio+ umi ótro dióspe, umi dios ni peẽ ni pende tuakuéra ypykue ndoikuaái vaʼekue.+ 4 Che asegi amondo jey jey* peẽme che siervokuéra umi proféta, ha heʼi hikuái peẽme: “Anína pejapo ko mbaʼe chembojeguarúva ha ndachegustaietéva”.+ 5 Péro peẽ napehendúi ni napepenái cherehe peheja hag̃ua umi mbaʼe vai ha anivéma hag̃ua pejapo sakrifísio umi ótro dióspe.+ 6 Upévare che arrenega ha chepochyeterei penderehe, ha ambou che pochykue pende ári ha akastiga Judá siudakuéra ha Jerusalén kallekuéra, ha umíva oñehundipa ha opyta nandiete oĩháicha hína koestedía’.+

7 Ha koʼág̃a péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘¿Mbaʼére piko peẽ pejapo pendejehe* voi ko mbaʼe vaiete, ha upévare omanomba umi Judagua, enterove kuimbaʼe, kuña, mitã ha mitãraʼy, ha upéicha rupi nahembyvéima peẽme ni peteĩ hénte? 8 Pórke peẽ pechembopochy umi mbaʼe pejapóvape, pemeʼẽvo sakrifísio umi ótro dios oĩvape Egíptope, upe peho haguépe peiko. Peẽ pemanombáta ha umi hénte imanduʼáta penderehe oporomaldesi jave ha pejedespresiáta entéro umi nasión oĩvape ko yvy ape ári.+ 9 ¿Penderesaráima piko umi mbaʼe vai ojapo vaʼekuégui pende tuakuéra ypykue, ha umi mbaʼe vai ojapo vaʼekuégui Judá rreikuéra,+ ha umi hembirekokuéra rembiapo vaikuégui?+ ¿Ha penderesaráima piko umi mbaʼe vai peẽ voi pejapo vaʼekuégui, ha pene rembirekokuéra rembiapo vaikuégui?+ Umíva hína umi mbaʼe vai ojejapo vaʼekue Judá territóriope ha Jerusalén kallekuérape. 10 Koestedía peve peẽ napembyasýi* ha ndapehechaukái pekyhyjeha chehegui,+ ni ndapeikói che léi ha che mandamientokuéra heʼiháicha, umíva che ameʼẽ vaʼekue peẽme ha pende tuakuéra ypykuépe’.+

11 Upévare, péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Ajedesidíma aguerutaha pende ári mbaʼe vai, ahundi hag̃ua Judá tuichakue. 12 Ha ahundíta umi hembývape Judápe, umi odesidi vaʼekuépe oho oiko Egíptope, ha omanombaitéta hikuái Egipto territóriope.+ Omanóta hikuái ñembyahýigui ha espádape, tahaʼe umi michĩvéva térã tuichavéva, enterove omanóta ñembyahýigui ha espádape. Ha peẽ peñemaldesíta, umi hénte okyhyjetereíta ohechávo umi mbaʼe vai aguerúva pende ári, heʼíta oiko hag̃ua penderehe ivaíva, ha oñeʼẽ vaíta penderehe.+ 13 Akastigáta umi oikóvape Egíptope akastiga haguéicha Jerusalénpe, amboúvo espáda, ñembyahýi ha mbaʼasy.*+ 14 Ha umi Judagua hembýva oho vaʼekue Egíptope nokañymoʼãi ni ndojesalvamoʼãi oho jey hag̃ua Judápe. Haʼekuéra ohoseterei jeýta* oiko upépe, péro ndohomoʼãvéima, síno umi mbovymínte ojesalva vaʼekue la ikatútava oho jey’”.

15 Ha entéro umi kuimbaʼe oikuaáva hembirekokuéra ojapo hague oikóvo sakrifísio umi ótro dióspe, ha entéro umi tembireko oñemboʼy vaʼekue upépe, hetaiterei hikuái, ha enterove umi hénte oikóva Patróspe+ oĩva Egipto territóriope+ heʼi Jeremíaspe: 16 “Ore noropenamoʼãi umi mbaʼe ere vaʼekuére Jehová rérape. 17 Upéva rangue ore katuete rojapóta entéro mbaʼe roʼe vaʼekue, ha rojapóta sakrifísio pe Rréina Yvagapeguápe* ha roñohẽta chupe ofrénda líkida,+ rojapo haguéicha voi ore, ore tuakuéra ypykue, ore rreikuéra, ha umi ore prinsipekuéra Judá siudakuérape ha Jerusalén kallekuérape. Upérõ ore hetaiterei hiʼupy roguereko vaʼekue ha roiko porã, ha ndorohechái mbaʼeveichagua mbaʼe vai. 18 Ha ndorojapoveiha tiémpo guive sakrifísio pe Rréina Yvagapeguápe* ha noroñohẽvéi guive chupe ofrénda líkida, ofaltapa oréve entéro mbaʼe ha romano ñembyahýigui ha espádape”.

19 Umi kuñanguéra heʼi avei: “Ore menakuéra ningo opermiti kuri oréve rojapo umi sakrifísio ha roñohẽ ofrénda líkida pe Rréina Yvagapeguápe,* ha avei rojapo hag̃ua umi tórta de sakrifísio orekóva pe rréina raʼanga”.

20 Upémarõ Jeremías oñeʼẽ kompletoite umi héntepe, umi kuimbaʼe ha hembirekokuérape, ha enterove umi hénte oñeʼẽ vaʼekuépe chupe, ha heʼi: 21 “Umi sakrifísio pejapo vaʼekue peẽ, pende tuakuéra ypykue, umi rréi, umi pene prinsipekuéra ha umi hénte oikóva upe lugárpe, umi pejapo vaʼekue Judá siudakuérape ha Jerusalén kallekuérape,+ ¡Jehová ndahesaráiri ha imanduʼa* umívare! 22 Amo ipahápe Jehová noaguantavéima umi mbaʼe vai pejapóva ha umi mbaʼe oporombojeguarúva pejapo vaʼekue, ha pende yvy katu opyta oñehundiete, umi hénte okyhyjeterei ohechávo umi mbaʼe vai agueru vaʼekue ha penemaldesi hikuái, ha avavetéma ndoikovéi upe lugárpe, oikoháicha hína koestedía.+ 23 Peẽ pejapo kuri koʼã sakrifísio ha pepeka Jehová kóntrape, ndapejapóivo Jehová heʼíva ha napekumplíri iléi, imandamientokuéra ha umi mbaʼe tekotevẽva penemanduʼa, upévare ou pende ári ko mbaʼe vaiete, oikoháicha hína koestedía”.+

24 Jeremías osegi heʼi pe puévlo kompletoitépe ha enterove umi kuñáme: “Pehendu Jehová heʼíva, enterove peẽ Judagua peiméva hína Egipto territóriope. 25 Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha: ‘Peẽ ha pene rembireko ningo pejapo vaʼekue peteĩ promésa ha pekumpli upe pepromete haguéicha, pejévo: “Katuete rokumplíta upe ropromete vaʼekue rojapóvo umi sakrifísio pe Rréina Yvagapeguápe* ha roñohẽta chupe umi ofrénda líkida”.+ Peẽ kuñanguéra katuete pekumplíta hína pepromete vaʼekue ha pejapóta upe peje haguéicha’.

26 Upévare, pehendu mbaʼépa heʼi Jehová, enterove peẽ Judagua peikóva hína Egíptope: ‘“Ápe che ahura che rérare”, heʼi Jehová, “ni peteĩ kuimbaʼe Judagua ndoipurumoʼãvéima che réra+ ohura hag̃ua Egipto território tuichakuére, ha ndeʼimoʼãvéima: ‘¡Ahura Ñandejára Jehová oikovévare, pe ogovernáva opa mbaʼe!’.+ 27 Ha koʼág̃a ajesareko hína penderehe agueru hag̃ua mbaʼe vai pende ári, ndahaʼéi iporãva.+ Enterove umi kuimbaʼe Judagua oĩva Egipto territóriope omanóta ñembyahýigui ha espádape, ha ndopytamoʼãi ni peteĩ oikovéva.+ 28 Mbovymínte ojesalváta espádagui ha oho jeýta Judápe Egipto territóriogui.+ Upépe enterove umi Judagua hembýva ou vaʼekue oiko hag̃ua Egíptope, oikuaáta máva heʼi vaʼekuépa oñekumpli: ¡che haʼe vaʼekue térãpa haʼekuéra heʼi vaʼekue!”’”.

29 Jehová heʼi: “‘Ameʼẽta peẽme peteĩ señál pokastigataha ko lugárpe, péicha peikuaáta katuete oñekumplitaha umi mbaʼe vai haʼe vaʼekue outaha peẽme. 30 Péicha heʼi Jehová: “Ápe ameʼẽta hína faraón Hofrápe, haʼéva hína pe rréi de Egipto, umi iñenemigokuéra pópe ha umi oikóvape ojukase chupe,* ameʼẽ haguéicha rréi Sedequías de Judá rréi Nabucodonosor* de Babilóniape, haʼe ningo haʼe vaʼekue iñenemígo ha oiko vaʼekue ojukase chupe”’”.*+

45 Koʼã mbaʼe heʼi vaʼekue Jeremías Barúcpe,+ haʼéva Nerías raʼy, Baruc oskrivírõ guare peteĩ lívrope umi mbaʼe odikta vaʼekue chupe Jeremías,+ pe cuarto áño ogovernahápe Jehoiaquim,+ haʼéva Josías raʼy, pe rréi de Judá:

2 “Israel Jára Jehová heʼi nderehe kóicha Baruc: 3 ‘Nde ere kuri: “¡Aichejáranga che, ahasa asyete ningo ha hiʼarive Jehová omeʼẽ chéve vyʼaʼỹ! Chekaneʼõma asuspira hague ha ndajuhúi peteĩ lugár apytuʼu hag̃ua”’”.

4 Ñandejára heʼi: “Ere Barúcpe: ‘Péicha heʼi Jehová: “Upe amopuʼã vaʼekue aitypaite hína, ha upe añotỹ vaʼekue ahapoʼo hína. Ha ajapóta péicha ko país tuichakuére.+ 5 Péro nde reheka* reikóvo umi mbaʼe tuicháva ndéve g̃uarã. Anive reheka umi mbaʼe”’.

‘Pórke che agueru potaite hína mbaʼe vai enterove hénte ári’,+ heʼi Jehová, ‘ha reho rehohápe asalváta nde rekove’”.*+

46 Péicha heʼi Jehová proféta Jeremíaspe umi nasionkuérare:+ 2 Egíptope+ heʼi oñeʼẽvo faraón Nekó ehérsito rehe,+ haʼe hína rréi de Egipto, ha oĩ vaʼekue Rrío Éufrates ypýpe ha ogana vaʼekue chupe pe rréi Nabucodonosor* de Babilonia, pe cuarto áño ogovernahápe Jehoiaquim,+ haʼéva Josías raʼy, pe rréi de Judá:

 4 Peẽ kuimbaʼe peikóva kavaju ári, pensilla pende kavajukuéra ha pejupi hiʼári.

Pemoĩ pende kásko ha pejeprepara.

Pembovera pene lansakuéra ha pemoĩ pene armadúra.

 5 ‘Che ningo ahecha pekyhyjetereiha, ¿mbaʼére piko upéva?

Pende gerrerokuéra oñentregaite, ojerretiráma hína hikuái.

Oñemondýi ha odiparapa hikuái, ndaikatúi ojere omaña la oikóvare.

Sarambi oiko opárupi’, heʼi Jehová.

 6 ‘Pe iñakuãva ndaikatúi okañy, ha umi gerréro ndaikatúi okañy.

 7 ¿Máva piko ko ojupíva oúvo pe Rrío Níloicha?

Ojogua voi umi rrío pochýpe.

Ahundíta pe siuda ha umi oikóva pýpe’.

 9 ¡Néike kavajukuéra!

¡Pemaneha itarovávaicha umi karrokuéra!

10 Upe día ningo Jehová mbaʼe, haʼe hína umi ehérsito yvagapegua ruvicha ha pe ogovernáva opa mbaʼe, upe díape haʼe oñevengáta iñenemigokuérare. Ha pe espáda oporojukáta ha hyg̃uatãta, hoʼúta huguykuerakue hyg̃uatãha meve, pórke Jehová umi ehérsito yvagapegua ruvicha, oprepara peteĩ sakrifísio* pe yvy opytávape nórte gotyo, pe Rrío Éufrates ypýpe.+

13 Péicha heʼi Jehová proféta Jeremíaspe rréi Nabucodonosor* de Babilonia oúta haguére oataka Egipto:+

14 “Pemombeʼu Egíptope, ha peikuaauka Migdólpe.+

Peikuaauka Nófpe* ha Tahpanhéspe.+

15 ¿Mbaʼéicha rupi piko oñehundipa umi nde soldádo poderóso?

16 Hetaiterei hína umi oñepysanga ha hoʼáva.

Haʼekuéra heʼi ojupe:

17 Upépe haʼekuéra heʼi:

Pórke umi hénte okyhyjepáta ohechávo umi mbaʼe oikóva Nófpe,*

ojehapýta* ha avavéma ndoikomoʼãvéi upépe.+

21 Umi soldádo okontrata vaʼekue jepe, haʼete umi vaka raʼy ikyra vaipáva ijapytepekuéra.

Péro haʼekuéra ojere avei ha odipara oñondivepa.

22 Pe iñeʼẽ ojogua peteĩ mbói osyryrývape ohóvo.

23 ‘Haʼekuéra oitypáta ikaʼaguy’, heʼi Jehová, ‘haʼetéramo jepe avave ndaikatúiva oike upépe.

Pórke haʼekuéra hetave voi umi tukúgui, avave ndaikatúiva okontapa.

24 Egipto oñemotĩta.

Oñentregáta chupe umi hénte oúvape nórteguio’.+

25 Péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Koʼág̃a akastigáta Amónpe,+ pe dios oĩva pe siuda de Nópe,*+ avei faraónpe, Egíptope, umi idioskuérape+ ha umi irreikuérape. Akastigáta faraónpe ha enterove umi ojeroviávape hese’.+

26 ‘Ha antregáta chupekuéra rréi Nabucodonosor* de Babilóniape+ ha isiervokuérape, umi oikóvape hína ojukase chupekuéra.* Péro upéi oĩ jeýta oikóva Egíptope anteve guaréicha’, heʼi Jehová.+

27 ‘Nde katu ani rekyhyje che siérvo Jacob.

28 Upévare ani rekyhyje che siérvo Jacob’, heʼi Jehová, ‘pórke che aime nendive.

47 Péicha heʼi Jehová proféta Jeremíaspe umi filisteo rehe,+ faraón ojagarra mboyve Gaza. 2 Péicha heʼi Jehová:

“¡Pemaʼẽmína mbaʼéichapa umi y ou nórteguio!

Hatãiterei osyrýta ojagarrapa peve.

 5 Umi Gazagua oñemoakã perõta ñembyasýgui,*

Asquelónpe oñehundi rupi okirirĩete.+

 6 ¡Áina! ¡Jehová espáda!+

¿Arakaʼe piko repytamíta?

Eike jeýna ne váinape.

Epytuʼu ha epyta kirirĩháme.

 7 ¿Mbaʼéicha piko opytáta?

48 Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha, heʼi péicha Moábpe:+

“¡Aichejáranga Nebo,+ pórke oñehundíma!

Quiryataim+ ojejagarráma ha umi oikóva upépe oñemotĩ.

Umi oikóva umi lugár isegúro porãvape* oñemotĩ ha opyta okyhyjeterei.+

 2 Noñemombaʼeguasuvéima Moábpe.

Hesbónpe+ umi iñenemigokuéra okalkula mbaʼéichapa ohundíta chupe, heʼívo:

‘Peju ñahundi Moábpe’.

 4 Moab oñehundíma.

Umi mitã mimi oĩva upépe osapukaipa.

 5 Haʼekuéra hasẽ joa oarrivávo ohóvo Luhítpe.

Ha ovaheávo Horonáimgui, ohendu hikuái umi hénte osapukaipáva oiko rupi sarambi guasu.+

 6 ¡Pekañy ha pedipara pejesalva hag̃ua!*

Oiko vaʼerã pendehegui peteĩ enévro máta pe desiértope.

10 ¡Toñemaldesi upe ojapo vai vaínteva Jehová omanda vaʼekue!

¡Toñemaldesi upe ndoipurúiva ijespáda oporojuka hag̃ua!*

12 Jehová heʼi: ‘Og̃uahẽta hína umi día, che amondotaha umi kuimbaʼe oñohẽ hag̃ua chupekuéra pe mbaʼyrúgui. Haʼekuéra oñohẽta chupekuéra ha omonandíta imbaʼyrukuéra, ha ojokapaitéta umi mbaʼyru guasu. 13 Umi moabita otĩta Kemós reheve, Israel rogaygua otĩháicha Betel reheve, upe haʼe vaʼekuére ijeroviaha.+

14 ¿Mbaʼéicha piko peẽ peñanima peje: “Ore ningo soldádo ipoderósova, roiméva preparádo roñorairõ hag̃ua”?’.+

péicha heʼi pe Rréi hérava Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+

Peje chupekuéra: ‘¡Mbaʼeichaitépa opẽ pe vastón ipoderosoitéva, pe vastón iporãitéva!’.

19 Peẽ peikóva Aroérpe+ peñemboʼy ha pemaña porã umi mbaʼe oikóvare pe tapépe.

Peporandu pe kuimbaʼe odiparávape ohóvo ha pe kuña okañývape ohóvo: ‘¿Mbaʼe piko la oikóva?’.

20 Moab opyta oñemotĩ ha tuichaiterei oñemondýi.

Peñelamenta ha pejaheʼo katu.

Peikuaauka pe lugár héravape Arnón+ oñehundi hague Moab.

21 Ñandejára ohusga pe yvy iplanoha,*+ haʼe ohusga Holón, Jáhaz+ ha Mefaátpe,+ 22 Dibón,+ Nebo+ ha Bet-Diblatáimpe, 23 Quiryataim,+ Bet-Gamul ha Bet-Meónpe,+ 24 Queriyot+ ha Bozrápe, ha ohusga avei Moab siudakuéra kompletoite, umi oĩvape ag̃ui ha umi oĩvape mombyry.

26 ‘Pemongaʼu chupe,+ pórke haʼe oñembotuicha Jehová kóntrape.+

27 ¿Nde piko yma nereñembohorýi raʼe Israel rehe?+

Ndojapomoʼãi hikuái mbaʼeve.

32 Hetave cherasẽta cherasẽrõ guarégui Jazer rehe.+

Sibmá+ parralty, nderehe cherasẽta.

Umi hakã iporãitéva ningo ohasa pe mar.

Ohupyty pe mar, Jazer peve.

Ndahejavéima osyry víno pe lugár ojejapohágui víno.

Avave ndosapukaimoʼãvéima vyʼágui opyrũ jave umi parrál rehe.

Osapukáita hikuái péro idiferéntetama pe osapukái lája’”.+

34 “‘Oñehendu ojaheʼóva Hesbón+ guive Elealé+ peve.

Opytáta hypa umi y osyrýva Nimrímpe’.+

36 Upévare che korasõ ojaheʼóta* Moab rehe peteĩ fláutaicha,*+

che korasõ ojaheʼóta* peteĩ fláutaicha* umi kuimbaʼe Quir-Heresgua rehe.

Pórke oñehundipáta pe rrikésa ombyaty vaʼekue.

39 ‘¡Mbaʼeichaitépa peñemondýi ha pejaheʼo peẽ Moabgua!

¡Mbaʼeichaitépa Moab oñemotĩ ha ohopa hese!

40 “Pórke péicha heʼi Jehová:

Jehová heʼi: ‘Pórke akastigáta Moábpe pe áño aiporavo vaʼekuépe’.

45 ‘Umi okañýva opytáta ikangypa Hesbón sómbrape.

46 ‘¡Aichejáranga Moab!

Oñehundipaitéma Kemós+ puévlo.

47 Péro umi ára pahápe, ambyaty jeýta umi prisionéro ojegueraha vaʼekuépe Moábgui’, heʼi Jehová.

‘Koʼápe opa pe mensáhe heʼíva ojehusgataha Moábpe’”.+

49 Péicha heʼi Jehová umi ammonítape:+

“¿Israel piko ndaitaʼýrai mbaʼe?

¿Haʼe piko ndorekói mbaʼe eredéro?

‘Ha Israel oipeʼáta ijyvy umi oipeʼa vaʼekuégui chugui ijyvy’,+ heʼi Jehová.

 3 ‘¡Epuʼãke Hesbón, pórke Hai oñehundíma!

Pejaheʼo, peẽ puevloʼi peiméva Rabá jerére.

Pemonde ao ohechaukáva peñembyasyha.

Penerasẽ ha pekorre rei umi kora ojejapóva itágui ryepýpe,*

¿Mbaʼére piko rejeroviaite umi tesóro reguerekóvare?,

ha ere: “¿Máva piko oúta cheataka?”’”.

 5 “‘Cháke aguerúta nde ári peteĩ mbaʼe oporomongyhyjéva’, heʼi Jehová ogovernáva opa mbaʼe, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.

 6 “‘Péro oiko rire upéva ambyatypa jeýta umi ammonita oho vaʼekuépe prisionéroramo’, heʼi Jehová”.

7 Edómpe péicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha:

“¿Ndaiporivéima piko arandu Temánpe?+

¿Oñehundi piko umi konsého porã umi iñarandúvagui?

¿Opyta piko ndovaléi mbaʼeverã pe iñarandukue?

 8 ¡Pejere ha pedipara!

¡Peguejy ha pekañy umi lugár ivahovehápe, peẽ peikóva Dedánpe!+

Itaʼyrakuéra, iñermanokuéra ha ivesinokuéra oñehundipaitéta.+

Ha haʼe odesapareséta.+

Ha nde viudakuéra ojeroviáta cherehe”.

12 Pórke péicha heʼi Jehová: “Umi ndojehusgái vaʼekue jepe hoʼúramo pe kópape oĩva, ¿reimoʼã piko nde repytataha kastigoʼỹetére? Nderepytamoʼãi kastigoʼỹre, pórke katuete reʼúta pe kópape oĩva”.+

13 “Pórke che rérare ahura”, heʼi Jehová, “umi hénte oikuaávo umi mbaʼe oikóva Bozrá rehe okyhyjetereíta,+ oñeʼẽ vaíta hese, oñehundi ha oñemaldesíta, ha entéro umi isiuda opytáta nandi vera pára siémpre”.+

“Peñembyaty ha peju Edom kóntrape.

Pejeprepara peñorairõ hag̃ua”.+

15 “Pórke ajapo ndehegui peteĩ mbaʼe ndovaléiva mbaʼeverã umi nasionkuéra apytépe.

Rejedespresiáta umi hénte apytépe.+

17 “Umi hénte oikuaávo umi mbaʼe oikóva Edom rehe okyhyjetereíta.+ Ha enterove ohasáva ijypýrupi omañáta hese ha tuichaiterei oñemondýita ha oñakãmbovaváta* ohechávo entéro mbaʼe vai oikóva hese. 18 Ha avave ndoikomoʼãvéima upépe ha ni peteĩ kuimbaʼe ndopytamoʼãi oiko upépe”,+ heʼi Jehová, “opyta haguéicha oñehundi rire Sodoma ha Gomorra ha umi puevloʼi oĩva ijerére”.+

19 “Peteĩ león osẽháicha umi ñanandy vai oĩvagui Jordánpe,+ oĩta peteĩ osẽva ha oataka umi pastoty isegúro porãva orekóva Edom, péro sapyʼaitépe che amuñáta chupe upégui. Ha amoĩta chupe pe ojeporavo vaʼekue poguýpe. Pórke, ¿oĩ mbaʼe piko ótro cheichagua, ha máva piko chedesafiáta? ¿Ikatu piko peteĩ pastór opyta oñemboʼy che renondépe?+ 20 Upévare, pehendu mbaʼépa Jehová odesidi ojapo Edom rehe ha mbaʼépa haʼe opensa ojapo umi oikóvare Temánpe:+

Katuete mombyry oñembotyryrýta umi ovecha raʼýpe pe ovecha atýgui.

Haʼe ohejáta nandi vera umi ipastoty umi hénte káusare.+

21 Ág̃a haʼekuéra hoʼa vove hyapu hatãitereíta ha pe yvy kompletoite oryrýita.

¡Oĩ osapukáiva!

Ha upéva oñehendu pe Mar Rojo+ peve.

23 Peteĩ mensáhe Damáscope+ g̃uarã:

Ikorasõnguéra ikangypaite okyhyjégui.

Umi hénte ningo ojogua pe márpe, ni michĩmi ndaipyʼaguapýi.

26 Umi mitãrusu oikóva upépe hoʼáta omano umi plásape.

Ha enterove umi soldádo ojejukáta upe díape”, heʼi Jehová umi ehérsito yvagapegua ruvicha.

28 Péicha heʼi Jehová Quedar+ ha Hazor goviernokuérare, pe rréi Nabucodonosor* de Babilonia ohundi vaʼekue:

Pegueraha chuguikuéra umi ikamellokuéra.

Ha haʼekuéra osapukáita: ‘¡Umi mbaʼe vai oporomongyhyjévamante oĩ opárupi!’”.

30 “¡Pediparáke, mombyry tapeho!

Peẽ Hazorgua, peguejy ha tapeho pekañy umi lugár ivahovehápe”, heʼi Jehová.

“Haʼekuéra nahokẽi ha ndorekói okẽ tránka, ha avave ndoikói ijerére.

Jehová heʼi: “Amosarambíta opárupi*

koʼã omoperõ vaʼekuépe ikopéte.*+

Ha aguerúta hiʼarikuéra sarambi opáguio ládo.

33 Hazórgui oikóta peteĩ lugár oiko hag̃ua umi jagua salváhe.*

34 Péicha heʼi Jehová proféta Jeremíaspe Elam+ rehe, oñepyrũrõ guare ogoverna rréi Sedequías+ de Judá: 35 “Péicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Elam,+ amopẽta ndehegui nde árko ha flécha, upéva hína pe ehérsito imbaretevéva reguerekóva. 36 Amboúta yvytu Elam ári umi 4 ládo ouháguio pe yvytu yvágagui, ha amosarambíta chupekuéra opárupi koʼã yvytúre. Entéro nasiónpe ohóta umi isarambíva Elámgui’”.

37 “Amongyhyjetereíta umi elamítape iñenemigokuéragui ha umi oikóvagui ojukase chupekuéra.* Aguerúta sarambi hiʼarikuéra, ha che pochykue amboúta hiʼarikuéra”, heʼi Jehová. “Amondóta pe espáda hapykuerikuéra ahundipa peve chupekuéra”.

38 “Ha amoĩta che tróno Elámpe,+ ha upe guive ahundíta umi rréi ha prinsipekuérape”, heʼi Jehová.

39 “Péro umi ára pahápe ambyaty jeýta umi ojegueraha vaʼekuépe prisionéroramo Elámgui”, heʼi Jehová.

50 Péicha heʼi Jehová Babilonia rehe,+ umi caldeokuéra yvy rehe, proféta Jeremías rupive:

 2 “Pemombeʼu ha peikuaauka umi tetãnguérape.

Pemopuʼã peteĩ señál* ha pemombeʼu pe notísia.

¡Ani pemokañy mbaʼeve!

Ha peje: ‘Ojejagarráma Babilóniape.+

Pe dios Bel oñemotĩ.+

Pe dios Merodac okyhyjeterei.

Umi dios de Babilonia raʼangakuéra oñemotĩ.

Umi idiós puerkésa* okyhyjeterei’.

 3 Pórke peteĩ tetã ou ikóntrape nórteguio.+

4 Jehová heʼi: “Umi díape ha upe tiémpope Israel puévlo ha Judá puévlo oúta oñondive.+ Hasẽta hikuái oukuévo+ ha ohekáta oñondive Ijára Jehovápe.+ 5 Haʼekuéra oporandúta pe tape ohóvare Siónpe, omañáta hikuái upe gotyo+ ha heʼíta: ‘Peju ñamoirũ Jehovápe jajapóvo peteĩ kompromíso etérno ndopytamoʼãiva tesaráipe’.+ 6 Che puévlogui oiko peteĩ ovecha aty okañy vaʼekue.+ Umi ipastorkuéra voi odesatina chupekuéra.+ Oraha odesatina chupekuéra umi montáñare, ha omongorre rei chupekuéra peteĩ montáñagui ótro sérrope. Umi ovecha hesaráima moõpa opyta pe lugár opytuʼuha. 7 Entéro umi otopáva koʼã ovecháre ojuka ha hoʼu chupekuéra,+ ha iñenemigokuéra heʼi: ‘Ndahaʼéi ñande kúlpa, pórke haʼekuéra voi opeka Jehová kóntrape. Jehovágui ou pe hustísia ha haʼe omeʼẽ vaʼekue esperánsa ituakuéra ypykuépe, ikóntrape la opeka hikuái’”.

10 Caldea ojesakeapaitéta.+

Entéro umi osakeáva chupe, opytáta ovyʼa umi mbaʼe ogueraha vaʼekuére”,+ heʼi Jehová.

12 Upévare pende sy oñemotĩ.+

Oñembyasy opytávo upe penegueronase vaʼekue.

15 Opáguio ládo pesapukái oñepyrũmaha pe gérra ikóntrape.

Haʼe oñentregáma.

Peñevengáke hese.

Pejapo hese haʼe ojapo hagueichaite.+

17 Israel puévlo ningo peteĩ ovecha aty isarambipáva.+ Umi león omosarambipa chupekuéra.+ Primero pe rréi de Asiria ojuka ha hoʼu chupekuéra,+ upéi rréi Nabucodonosor* de Babilonia oikarãi pe ikanguekuerakue.+ 18 Upévare, péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha: ‘Ápe akastigáta hína rréi de Babilóniape ha pe ijyvy, akastiga haguéicha pe rréi de Asíriape.+ 19 Ha agueru jeýta Israélpe ipastotýpe,+ ha haʼe opasteáta Carmelo ha Basánpe,+ ha Efraín montañaháre+ ha Galaádpe+ haʼe* hyg̃uatãta’”.

21 “Tapeho peataka Merataim yvy ha umi oikóvape Pecódpe.+

Tojejukapa ha toñehundipa* chupekuéra”, heʼi Jehová.

“Ejapopaitékena umi mbaʼe amanda vaʼekue ndéve.

23 ¡Mbaʼeichaitépa oñekytĩ ha oñemonguʼi pe martíllo ombochipéva umi tetãnguéra oĩva ko yvy ape ári!+

¡Mbaʼeichaitépa Babilóniagui oiko peteĩ mbaʼe omongyhyjéva umi tetãnguérape!+

26 Ha peju ikóntrape umi lugár mombyryvehágui.+

Peavri umi idepósito oñongatuhápe semílla.+

Pembyatypa semíllaicha umi mbaʼe peipeʼa vaʼekue chugui.

Pehundiete* chupe.+

Ani avavete hemby chupe upépe.

27 Pejukapaite umi tóro raʼyrusu orekóva.+

Pembovahea chupekuéra ojejuka hag̃uáme.

Pemoĩ pene kampaménto ko siuda jerére, ani peheja ni peteĩ okañy.

Pejapo hese asegún upe ojapo vaʼekue.+

Pejapo hese haʼe ojapo hagueichaite.+

33 Péicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha:

Ndohejaséi chupekuéra oho.+

34 Péro upe Orekóva derécho ojogua hag̃ua chupekuéra, ipoderóso.+

Haʼe héra Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha.+

36 Oĩ peteĩ espáda umi oñeʼẽ reíva* kóntrape, ha ojapóta hikuái vyrorei.

Oĩ peteĩ espáda umi isoldadokuéra kóntrape, ha okyhyjetereíta hikuái.+

Oĩ peteĩ espáda umi itesorokuéra kóntrape, ha ojesakeapaitéta.+

38 Oñembyaipáta chuguikuéra hiʼykuéra, ha hypáta.+

40 “Ha avave ndoikomoʼãvéima upépe ha ni peteĩ kuimbaʼe ndopytamoʼãi oiko upépe”, heʼi Jehová, “opyta haguéicha Sodoma ha Gomorra+ ha umi puevloʼi oĩva ijerére+ Ñandejára ohundi rire chupekuéra.+

41 ¡Emañami!, ou hína peteĩ puévlo nórteguio.

42 Oreko hikuái ipópe árko ha flécha ha avei lánsa.+

Haʼekuéra iviolénto ha ndoiporiahuverekomoʼãi avavépe.+

Oñomoirũmba hikuái ou hag̃ua oñorairõ ne kóntrape, Babilonia.+

44 Peteĩ león osẽháicha umi ñanandy vai oĩvagui Jordánpe, oĩta peteĩ osẽva ha oataka umi pastoty isegúro porãva, péro sapyʼaitépe che amuñáta chupekuéra* upégui. Ha amoĩta chupe pe ojeporavo vaʼekue poguýpe.+ Pórke, ¿oĩ mbaʼe piko ótro cheichagua, ha máva piko chedesafiáta? ¿Ikatu piko peteĩ pastór opyta oñemboʼy che renondépe?+ 45 Upévare pehendu mbaʼépa Jehová odesidi ojapo Babilonia rehe,+ ha mbaʼépa haʼe opensa ojapo umi caldeo yvýre.

Katuete mombyry oñembotyryrýta umi ovecha raʼýpe pe ovecha atýgui.

Haʼe ohejáta nandi vera umi ipastoty umi hénte káusare.+

46 Ág̃a Babilonia hoʼa vove, hyapu hatãitereíta ha pe yvy oryrýita.

Ha umi tetãnguérape oñehendúta osapukáiva”.+

51 Péicha heʼi Jehová:

Oúta hikuái opáguio ládo ikóntrape pe día oikotahápe sarambi.+

Aníke pembyasy umi mitãrusu oĩvape upépe.+

Pejukapaite umi isoldadokuérape.

 5 Pórke Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha ndohejái Israel ha Judápe.+ Haʼekuéra ndopytái umi viúdaicha.

Péro umi caldeo yvy henyhẽ pekádogui Israel Jára* renondépe.

Ani pemano hembiapo vaikuére.

Pórke og̃uahẽ pe tiémpo Jehová oñevenga hag̃ua.

Haʼe okovra hína chupe umi mbaʼe ojapo vaʼekuére.+

 8 Peteĩ tesapirĩme Babilonia hoʼa ha ikuʼipaite.+

¡Pejaheʼókena hese!+

Pekonsegi aséite perfumádo* imbaʼasýpe g̃uarã, ikatu mbaʼe ningo okuera”.

 9 “Ore roñehaʼã romonguera Babilóniape, péro ndaikatúi kuri okuera.

Peheja chupe ha jaha jey káda uno ñande yvy teépe.+

10 Jehová ojapo hustísia ñandéve g̃uarã.+

Peju ñamombeʼu Siónpe umi mbaʼe ojapo vaʼekue Ñandejára Jehová”.+

11 “Pembohakua ha pembovera pende flécha,+ pejagarra pende eskúdo apuʼa.

Pórke péicha Jehová oñevenga hína, oñevenga itémplore.

12 Pemopuʼã peteĩ señál*+ Babilonia murallakuéra kóntrape.

Pembohetave umi guárdia, pemoĩ umi guárdia hendag̃uáme oñatende hag̃ua.

Peprepara umi opeskátavape umi babilóniore.

14 Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha ohura hérare:*

17 Enterove kuimbaʼe itavy ha ndoikuaái mbaʼeve.

18 Umíva ndovaléi mbaʼeverã,*+ ojejapo oñeñembohory hag̃uánte hesekuéra.

Og̃uahẽ vove pe día ojehusga hag̃ua chupekuéra, oñehundíta hikuái.

Haʼe ojapo vaʼekue pe párte iporãvéva iñerénsiagui.+

Haʼe héra hína Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha”.+

21 Nderehe ajevaléta amonguʼi hag̃ua umi kavaju ha umi hiʼariguápe.

Ajevaléta nderehe amonguʼi hag̃ua umi kárro de gérra ha umi ohóvape pype.

22 Ajevaléta nderehe amonguʼi hag̃ua kuimbaʼe ha kuñáme.

Ajevaléta nderehe amonguʼi hag̃ua pe itujáva ha imitãvape.

Ajevaléta nderehe amonguʼi hag̃ua umi mitãrusu ha mitãkuñáme.

23 Ajevaléta nderehe amonguʼi hag̃ua pe pastór ha ijovechakuérape.

Ajevaléta nderehe amonguʼi hag̃ua pe kokueséro ha umi hymbakuéra oipurúvape oara hag̃ua.

Ajevaléta nderehe amonguʼi hag̃ua umi governadór ha umi autoridápe.

27 “Pemopuʼã peteĩ señál* pe paíspe.+

Pembopu peteĩ turu umi tetãnguéra apytépe.

Peiporavo* umi tetãnguéra oñorairõtava ikóntrape.

Pehenoika ikóntrape umi goviérno de Ararat,+ Miní ha Askenaz.+

Pemoĩ ikóntrape peteĩ ofisiál orreklutáva soldadorã.

Pemboarriva umi kavaju umi tuku atýraicha.*

28 Peiporavo* umi tetã opuʼãtava ikóntrape:

30 Babilonia gerrerokuéra noñorairõvéima.

Haʼekuéra oguapy umi lugár isegúro porãva ári.

Naimbaretevéima hikuái.+

Kuñáicha okyhyje hikuái.+

Umi hogakuéra ojehapypa.

Umi hokẽ trankakuéra oñemopẽmba.+

33 Pórke péicha heʼi Israel Jára Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha:

“Babilonia ojogua pe lugár oñemopotĩháme semílla.

Koʼág̃a oñepyrũmbaite vaʼerã upe lugár rehe hatã hag̃ua.

Koʼẽrõitéma og̃uahẽta pe kosécha tiémpo chupe g̃uarã”.

Haʼe chemombo peteĩ mbaʼyru nandícha.

Haʼe chepeʼa* che lugárgui.

35 ‘¡Umi mbaʼe vai ojejapo vaʼekue cherehe ha che retére tojejapo Babilóniare!’, heʼi umi oikóva Siónpe.+

‘¡Ha che ruguy oñeñohẽ vaʼekue tou umi Caldeagua ári!’, heʼi Jerusalén”.

36 Upévare péicha heʼi Jehová:

Ambohypáta pe imár ha ambohypáta iposokuéra.+

38 Enterove okororõta oñondivepa umi león raʼyrusúicha.

Okororõta umi león raʼýicha”.

41 “¡Maʼẽmína mbaʼéichapa ojejagarra Sesac!*+

¡Pemaʼẽmína mbaʼéichapa ojejagarra pe siuda oñemombaʼeguasuetéva ko yvy tuichakuére!+

¡Mbaʼeichaitépa oiko Babilóniagui peteĩ lugár okyhyjeha umi tetãnguéra!

42 Pe mar ohasapa Babilonia ári.

Umi oláda heta ha tuichaicháva ojagarrapa chupe.

43 Umi isiudakuéragui oikóta peteĩ lugár ojekyhyjeha, peteĩ yvy isékova ha peteĩ desiérto.

Peteĩ yvy avave oikoʼỹháme ha ni peteĩ kuimbaʼe ndohasamoʼãi upérupi.+

45 ¡Pesẽke chugui che puévlo!+

¡Jehová ipochyeterei hína,+ pediparáke pende rekove* rehehápe+ ani ág̃a penderupyty!

46 Ani pendepyʼaju ni pekyhyje umi notísia oñehendútavagui pe paíspe.

50 Peẽ pejesalva vaʼekue espádagui, pesegi katu pende rape, ¡ani pepyta!+

51 “Ore ropyta roñemotĩ, pórke rohendu umi oñembohorývape.

54 “¡Pehendu mbaʼeichaitépa ojesapukái Babilóniape!+

Oñehendúta chupekuéra oñeʼẽramo.

Pórke Jehová haʼe peteĩ Dios ndohejareimoʼãiva umi mbaʼe ojapóva káda uno.+

Katuete okovráta chupekuéra.+

58 Péicha heʼi Jehová, umi ehérsito yvagapegua ruvicha:

59 Péicha heʼi proféta Jeremías omandárõ guare Seráyape, haʼéva Nerías+ raʼy ha Mahseya niéto. Upérõ Seraya oho kuri Babilóniape rréi Sedequías de Judá ndive, pe cuarto áño haʼe ogovernahápe, ha Seraya haʼe vaʼekue pe oñenkargáva pe rréi kosakuérare. 60 Jeremías oskrivi peteĩ lívrope entéro mbaʼe vai oikóta vaʼekue Babilóniare, entéro koʼã mbaʼe ojeʼe vaʼekue Babilonia kóntrape. 61 Jeremías heʼi avei Seráyape: “Ág̃a reg̃uahẽ vove Babilóniape ha rehecha vove pe siuda, elee vaʼerã hatã porã entéro koʼã mbaʼe. 62 Upéi ere vaʼerã: ‘Jehová, nde ningo ere kuri ko lugár rehe oñehunditaha ha avave ndoikomoʼãiha pype, ndaiporimoʼãiha pype yvypóra ni animál ha opytataha nandi vera pára siémpre’.+ 63 Ha ág̃a releepa rire ko lívro, eñapytĩ hese peteĩ ita ha emombo pe Rrío Éufrates mbytépe. 64 Upépe ere vaʼerã: ‘Péicha Babilonia ohóta y ruguápe, ha arakaʼeve nopuʼãmoʼãvéima,+ pórke Ñandejára oguerúta mbaʼe vai hiʼári, ha umi oikóva upépe ikaneʼõta’”.+

Péicha opa Jeremías heʼi vaʼekue.

52 Sedequías+ oreko vaʼekue 21 áño oikórõ guare chugui rréi, ha 11 áñore ogoverna Jerusalénpe. Isy héra vaʼekue Hamutal,+ haʼe hína Jeremías Libnagua rajy. 2 Sedequías ojapo meme ivaíva Jehová renondépe, haʼe ojapo entéro mbaʼe Jehoiaquim ojapo haguéicha.+ 3 Koʼã mbaʼe oiko Jerusalén ha Judápe Jehová ipochy ha orrenegaiterei rupi, péicha oiko haʼe oipeʼa peve chupekuéra hesa renondégui.+ Upéi Sedequías opuʼã pe rréi de Babilóniare.+ 4 Ha 9 áño ogoverna haguépe rréi Sedequías, pe día 10 del décimo mes, rréi Nabucodonosor* de Babilonia og̃uahẽ Jerusalénpe kompletoite ijehérsito reheve. Haʼekuéra omoĩ ikampaménto oñorairõ hag̃ua Jerusalén kóntrape ha omopuʼã peteĩ murálla ijerére ojagarra hag̃ua pe siuda.+ 5 Ha 11 áño ogovernaha peve rréi Sedequías oñemongora pe siuda.

6 Pe día 9 del cuarto mes,+ pe ñembyahýi guasu ivaieterei pe siudápe, ha ndaiporivéima hiʼupy umi hénte oikóvape g̃uarã upe lugárpe.+ 7 Upérõ oñembokua pe siuda murálla. Ha umi caldeo omongora aja pe siuda, enterove umi soldádo osẽ okañy pe siudágui pyharekue, ha ohasa pe okẽ oĩvarupi umi mokõi murálla mbytérupi, upéva oĩ hína pe rréi hardín ypýpe, ha okontinua hikuái pe Arabá rapérupi.+ 8 Péro umi caldeo ehérsito opersegi pe rréipe ha isoldadokuérape, ha ohupyty hikuái Sedequíaspe+ Jericó desiértope, ha pe rréi soldadokuéra isarambipa ha oheja chupe. 9 Upéi ojagarra hikuái rréi Sedequíaspe ha ogueraha chupe pe rréi de Babilonia rendápe Riblápe, Hamat territóriope, ha haʼe ohusga chupe upépe. 10 Ha pe rréi de Babilonia ojuka Sedequías raʼykuérape hesa renondetépe Riblápe, ha avei ojuka entéro umi prínsipe de Judápe. 11 Upéi pe rréi de Babilonia ohesaʼo Sedequíaspe,+ ha oipokua ha oipykua chupe kadéna de kóvrepe ha ogueraha Babilóniape, ha oreko chupe préso omanoha día peve.

12 Pe día 10 del quinto mes, upérõ ningo 19 áño ogoverna hague rréi Nabucodonosor* de Babilonia, og̃uahẽ Jerusalénpe Nebuzaradán, haʼe hína umi guardiakuéra kapitán ha pe rréi de Babilonia ajudánte.+ 13 Haʼe ohapy Jehová róga,+ pe rréi palásio ha entéro umi óga oĩva Jerusalénpe, ha ohapy avei entéro óga iñimportánteva. 14 Umi caldeo ehérsito oĩva umi guardiakuéra kapitán ndive, oitypaite ha omonguʼi pe murálla omongoráva Jerusalén.+

15 Nebuzaradán, haʼéva hína umi guardiakuéra kapitán, ogueraha prisionéroramo unos kuánto hénte imboriahúvape ha avei umi hénte ojeheja vaʼekuépe pe siudápe. Ogueraha avei umi ohasa vaʼekuépe rréi de Babilonia ládope ha umi artesáno ivalévape.+ 16 Péro Nebuzaradán, umi guardiakuéra kapitán oheja unos kuánto hénte imboriahuvévape upe lugárpe, ombaʼapo hag̃ua parraltýpe ha ojeovliga hag̃ua chupekuéra ombaʼapo hag̃ua kokuépe.+

17 Ha umi caldeo ombojaʼopa umi pilár de kóvre+ oĩva Jehová rógape, umi karretílla+ ha pe Palangána Guasu*+ de kóvre oĩva Jehová rógape, ha oguerahapaite hikuái pe kóvre Babilóniape.+ 18 Ogueraha avei hikuái umi válde ojegueraha hag̃ua tanimbu, umi pála, umi pínsa oñembogueha umi lamparaʼi, umi tasón,+ umi kópa+ ha kompletoite umi tembiporu de kóvre ojepurúva témplope. 19 Umi guardiakuéra kapitán ogueraha umi palangána,+ umi mbaʼyruʼi ojepurúva oñemoĩ hag̃ua umi mécha tujakue, umi tasón, umi válde ojegueraha hag̃ua tanimbu, umi kandelávro,+ umi kópa ha umi tasón, koʼãva ojejapo vaʼekue óro puroitégui ha plátagui.+ 20 Ha hetaiterei vaʼekue pe kóvre rréi Salomón oipuru vaʼekue ojejapo hag̃ua umi mokõi pilár, pe Palangána Guasu, umi 12 tóro de kóvre+ oĩva pe Palangána Guasu guýpe, ha umi karretílla Jehová rógape g̃uarã. Upéicha rupi ndaikatúi vaʼekue ojepesa pe kóvre ojepuru vaʼekue umívare.

21 Ha umi pilár katu, káda uno ijyvate 8 métro,* ha ipoguasu 5 métro 34 sentímetro,*+ koʼãva hiʼuéko vaʼekue ha iñanambusu 7 sentímetro.* 22 Ha umi apuʼa guasu* oñemoĩva adórnoramo umi pilár akãre ojejapo de kóvre ha oreko 2 métro 22 sentímetro imédio* káda uno.+ Pe rred joguaha, ha umi granáda oñemoĩva alrrededór umi adórno oĩvare umi pilár akãre, entéro koʼã mbaʼe ojejapo vaʼekue de kóvre. Mokõive pilár ojejapo vaʼekue peteĩchaite ha avei umi granáda. 23 Ha alrrededór ojehecha vaʼekue hese 96 granáda. Ha upe rred joguaháre en totál oĩ vaʼekue 100 granáda alrrededór.+

24 Umi guardiakuéra kapitán ojagarra avei Seráyape,+ haʼe hína pe saserdóte prinsipál,* ha Sofoníaspe,+ haʼe hína pe segundo saserdóte, ha umi mbohapy kuimbaʼe oñangarekóvape okẽre.+ 25 Ha ojagarra avei peteĩ ofisiál ombaʼapóvape palásiope, haʼe oñenkarga vaʼekue umi soldadokuérare, avei 7 kuimbaʼe haʼéva pe rréi konsehéro oĩ vaʼekuépe upe siudápe. Avei ojagarra pe ehérsito ruvicha sekretáriope, haʼe hína pe ombyaty vaʼekue umi hénte oikóvape upe lugárpe oho hag̃ua gerrahápe, ha 60 kuimbaʼe imboriahúvape oĩva gueteri pe siudápe. 26 Nebuzaradán, umi guardiakuéra kapitán, ojagarra ha ogueraha chupekuéra rréi de Babilonia rendápe Riblápe. 27 Pe rréi de Babilonia ojuka chupekuéra Riblápe,+ opytáva Hamat territóriope. Péicha Judápe ojegueraha prisionéroramo hetãgui.+

28 Koʼãva hína umi hénte Nabucodonosor* ogueraha vaʼekue prisionéroramo, pe 7 áño ogoverna haguépe, ogueraha 3.023 judío.+

29 Ha 18 áño ogoverna haguépe Nabucodonosor,*+ 832 persóna* ojegueraha Jerusaléngui.

30 Ha 23 áño ogoverna haguépe Nabucodonosor,* Nebuzaradán haʼéva hína umi guardiakuéra kapitán, ogueraha prisionéroramo umi judíope, 745 persóna.*+

En totál 4.600 persóna ojegueraha prisionéroramo.

31 Ha 37 áño ojegueraha rire prisionéroramo rréi Joaquín+ de Judápe, pe día 25, pe mes 12-pe, rréi Evil-Merodac de Babilonia oguenohẽ kárselgui rréi Joaquín de Judápe. Rréi Evil-Merodac ojapo upéva pe áño oiko haguépe chugui rréi.+ 32 Haʼe imbaʼeporã rréi Joaquín ndive ha omeʼẽ chupe peteĩ puésto ijyvatevéva* umi ótro rréi oĩvagui hendive Babilóniape. 33 Ha Joaquín okambia ijao oipuru vaʼekue kárselpe, ha okaru jepi pe rréi mesápe oikove aja entéro. 34 Pe rréi de Babilonia omeʼẽka chupe hembiʼurã káda día, haʼe oikove aja entéro, pe omanoha día peve.