Oñeporandúva jepi
¿Mbaʼépa opensa umi testígo de Jehová ojepurúramo pe pasiénte ruguy voi ojejapo hag̃ua chupe algún tratamiénto?
Peteĩ kristiáno ndodesidíri vaʼerã upéva asegún la ogustávante chupe o asegún la heʼívante chupe idoktór, síno oreko vaʼerã enkuénta mbaʼépa heʼi la Biblia. Haʼe ojecháta hína Jehovándi la odesidívare.
Jehová ningo la ñande Kreadór ha haʼe omanda vaʼekue ndojeʼúi vaʼerãha tuguy (Génesis 9:3, 4). Haʼe omeʼẽrõ guare iléi umi israelítape heʼi vaʼekue pe tuguy orrepresentaha tahaʼe peteĩ persóna térã peteĩ animál rekove. Ha upéi omombeʼu mbaʼéicha añoitépa ikatu ojepuru pe tuguy. Ñandejára heʼi vaʼekue: “Umi mbaʼe oikovéva rekove oĩ hína huguýpe, ha che haʼéma kuri pe tuguy oñemoĩ vaʼerãha pe altárpe, ikatu hag̃uáicha oñeperdona peẽme pende pekádo”. ¿Péro mbaʼépa oikóta peteĩ persóna ojukáramo peteĩ animál hoʼu hag̃ua? Upéva upe kásope Ñandejára heʼi vaʼekue: “Upéicharõ haʼe oñohẽ vaʼerã chugui huguy ha ojaty” (Levítico 17:11, 13).a Jehová orrepeti vaʼekue heta vése kóva ko mandáto (Deuteronomio 12:16, 24; 15:23). Peteĩ lívro judío oñeʼẽva umi léi oñemeʼẽ vaʼekuére umi israelítape heʼi: “Pe tuguy noñeñongatúi vaʼerã, síno oñeñohẽ vaʼerã pe yvýpe anivéma hag̃uáicha avave hoʼu upéva”. Ni peteĩ israelita ndovaléi kuri oñongatu, oipuru ni oñemombaʼe ótro ruguykuére, pórke upéva Ñandejára mbaʼe hína.
Jesús omano rire ja natekotevẽvéima kuri ojesegi umi léi Jehová omeʼẽ vaʼekue umi israelítape. Péro la Ñandejára opensáva pe tuguýre nokambiái. Upévare umi apóstol ojesegi vaʼekue pe espíritu sántore heʼi hag̃ua umi kristiánope omboykete vaʼerãha pe tuguy. Ha ko mandáto ndahaʼeiete hína vyrorei, iñimportanteterei iñimportanteháicha avei umi léi heʼíva ñanderekopotĩ vaʼerãha ha ndajaadorái vaʼerãha ótro dios (Hechos 15:28, 29; 21:25). Upévare oñepyrũrõ guare ojejapove umi donasión ha transfusión de sángre pe segunda gérra mundiál rire, umi testígo de Jehová ontendéma kuri upéva oĩ vaiha ha oñemoĩha la Biblia heʼívare.b
Sapyʼánte peteĩ doktór ikatu heʼi ipasiéntepe onohẽka hag̃ua la huguy unas kuánta semána pe operasión mboyve. Entónse ág̃a pe operasión aja pe pasiénte oikotevẽramo, pe doktór omoĩ jeýtante chupe la huguykue. Péro upéva ningo oñemoĩ pe léi Jehová omeʼẽ vaʼekuére umi israelítape. Pe tuguy ningo noñeñongatúi vaʼerã, síno oñeñohẽ vaʼerã pe yvýpe, oñemeʼẽ jeyrõguáicha Ñandejárape. Ha natekotevẽvéiramo jepe jasegi pe léi oñemeʼẽva umi israelítape, ore testígo de Jehová rorrespeta la Ñandejára opensáva pe tuguýre ha roĩ desidído romboyketetaha pe tuguy. Upévare ore norodonái tuguy ha ndoroipotái avei oñemoĩ oréve tuguy oñeñongatupyréva, pórke koʼã mbaʼe oñemoĩ Ñandejára léire.
Umi doktór oipuru jepi avei peteĩ pasiénte ruguy ojapo hag̃ua heta mbaʼe la Biblia ndeʼíriva katuete oĩ vaiha. Por ehémplo, heta kristiáno opermiti ojepuru la huguy ojejapo hag̃ua análisis, pórke oikuaa upe tuguy noñeñongatumoʼãiha ha ndojepurumoʼãiha ótra kosarã. Péro oĩ avei heta tratamiénto káda únomante odesidi vaʼerã oaseptátapa o no.
Por ehémplo, oĩ peteĩ prosedimiénto hérava emodilusión. Upévape, pe operasión aja ojedesvia peteĩ párte pe pasiénte ruguy, ha oñemoĩ pe persónape peteĩ líkido oñemboʼyve hag̃uáicha pe tuguy opytáva chupe. Upéi pe tuguy ojedesvia vaʼekue chugui oñemoĩ jey chupe. Avei oĩ ótro prosedimiénto hérava rrekuperasión de sángre. Upévape, peteĩ mákina oipyte pe tuguy operdéva ohóvo pe pasiénte pe operasión aja, omopotĩ upe tuguy ha upéi omoĩ jey pe pasiéntepe. Oĩ avei ótro prosedimiénto pe pasiénte ruguy ojedesviahápe peteĩ mákinape. Pe mákina oñepyrũ ojapo pe traváho ojapóva jepi ñane korasõ, pulmón térã rriñón, ha upéi upe tuguy oñemoĩ jey chupe. Ótro prosedimiéntope katu pe pasiénte ruguy ojedesvia peteĩ mákina héravape sentrifugadór. Upe mákina osepara pe pasiénte ruguy umi mbaʼe oĩ vaívagui ha ikatúvagui operhudika chupe. Osino katu osepara peteĩ párte orekóva la huguy oñemoĩ hag̃uáicha ótra párte hetépe. Oĩ avei ótro prosedimiénto ojepeʼahápe pe pasiénte ruguy, oñemeskla algún pohãre ha upéi omoĩ jey chupe.
Legálmente koʼág̃arupi oĩ diferénte kláse análisis, tratamiénto ha prosedimiénto ojapóva umi doktór, ha ikatu ñaĩ segúro oĩvetaha avei ipyahúva. Péro ñande nañainvestigái vaʼerã káda uno koʼã mbaʼe jaʼe hag̃ua ótrope la ojapo vaʼerã. Káda kristiáno odesidi vaʼerã ijeheguiete mbaʼéichapa ojepurúta huguy ha mbaʼe tratamiénto térã prosedimiéntopa oaseptáta. Upearã ántema voi haʼe oporandu vaʼerã idoktórpe mbaʼéichapa ojepurúta hína la huguy, ha upéi odesidi mbaʼeichagua tratamiénto o prosedimiéntopa haʼe oaseptáta, asegún la ikonsiénsia opermiti chupe (ehecha pe rrekuádro).
Umi kristiáno imanduʼa vaʼerã haʼekuéra opromete hague Ñandejárape iñeʼẽrendutaha chupe ha ohayhutaha chupe ‘ipyʼaite guive, hekove kompletoite reheve, imbaretekue omeʼẽmíva reheve ha entéro umi ipensamiénto reheve’ (Lucas 10:27). Umi testígo de Jehovápe g̃uarã iñimportanteterei iñeʼẽrendu Ñandejárape ha omombaʼeterei hikuái iñamista hendive. Ha ñande Kreadór ningo ojerure ñandéve jajerovia hag̃ua Jesús ruguykuére, upe haʼe oñohẽ vaʼekuére ñanderehehápe. Upévare la Bíbliape heʼi: “Itaʼýra rupive haʼe opaga ñanderreskata hag̃ua ha omeʼẽ ñandéve liverta, ha huguy rupive oñeperdona ñandéve ñane rembiapo vaikue” (Efesios 1:7).
[Nóta]
a Peteĩ profesór hérava Frank Gorman heʼi vaʼekue: “Peteĩ persóna oñohẽramo yvýpe pe animál ruguykue ohechauka hína orrespetaha pe animál rekove. Ha avei ohechauka hína orrespetaha Ñandejárape, pe okrea vaʼekuépe upe animál”.
b Pe rrevísta La Atalaya 1 de noviembre de 1951 oexplika mbaʼérepa naiporãi ojejapo umi transfusión ha donasión de sángre.
[Rrekuádro/Taʼanga]
EÑEPORANDUMÍNA KOʼÃ MBAʼE EDESIDI MBOYVE
Oiméramo ojedesviáta hína peteĩ párte la che ruguy, péro ikatu hína peteĩ moméntope upe tuguy oñedeskonekta la che retégui, ¿opermitítapa chéve la che konsiénsia oñemoĩ jey chéve upe tuguy o apensa mehorvetaha oñeñohẽramo yvýpe?
Oiméramo peteĩ prosedimiénto térã peteĩ análisis aja oñeguenohẽ vaʼerã peteĩ párte la che ruguy ha oñembojeheʼa algúna kósare, ¿chemolestátapa upéi che konsiénsia oñemoĩ jeýramo chéve upe tuguy?