Ñamombaʼékena ñande ru ha ñande sy ijedávape

1. Mbaʼépa omeʼẽ ñandéve ñande tuvakuéra, ha mbaʼépa ñañandu ha jajapovaʼerã hesekuéra?

“EHENDU nde rúpe, ndereru ypy vaʼekue, ha ani rejahéi nde sýre ig̃uaig̃uihaguére” heʼivaʼekue peteĩ kuimbaʼe arandu ymaguare (Proverbios 23:22). “Péro che ningo ni mbaʼevéicharõ ndajaheimoʼãi hesekuéra” ikatu jaʼe. Hetave ningo ñaime ñamombaʼéva ñande tuvakuérape ha jahayhuetereíva chupekuéra. Jahechakuaa haʼekuéra hetaiterei mbaʼe ojapohague ñanderehehápe. Ñepyrũrã omeʼẽ ñandéve ñande rekove. Jepe Jehovágui ou ñande rekove, jaikuaa jaikoha ñande tuvakuéra rupi. Ko mbaʼe ndaijojahái ha mbaʼevépe ndaikatúi ñamyengovia. Ñapensamíntena mbaʼeichaitépa ojepyʼapy, ojesakrifika, ogasta ha oñatende ñanderehe ñanemichĩ guive. Iporãite upévare Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva: “Emombaʼe nde ru ha nde sýpe, [...] ipuku hag̃ua nde rekove ha revyʼa hag̃ua ko Yvýpe” (Efesios 6:​2, 3).

JAHECHAKUAÁKENA OIKOTEVẼVA HIKUÁI

2. Mbaʼéichapa ‘ñamyengovia’ térã japagáta ñande ru ha ñande sýpe?

² Apóstol Pablo heʼi kristianokuérape: ‘Pe viúda oguerekóramo imemby térã inietokuéra, haʼekuéra raẽvete oikuaavaʼerã oñangarekovaʼerãha hogayguáre ha omyengovia itúva ha isy mborayhu. Upéva ombohorýgui Ñandejárape’ (1 Timoteo 5:4). Jaagradesevaʼerã ñande tuvakuéra ha ñande avuelokuérape ñanderayhu ha hetaite oñangarekohaguére ñanderehe. Upéicha ‘ñamyengovia’ térã japaga chupekuéra. Jajapóta avei upéva jahechaukáramo jahayhuha chupekuéra. Enterove ningo jaipota ñande rapicha ñanderayhu ha koʼýte umi ijedáva oikotevẽ upéva. Ha ñande jaipotaháicha ñande rapicha ñanemombaʼe, haʼekuéra oipota avei oñemombaʼe chupekuéra. Upéva omokyreʼỹta chupekuéra ojapo hag̃ua opa mbaʼe.

3. Mbaʼéichapa jahechauka ñamombaʼeha ñande tuvakuéra ha avuelokuérape?

³ Upéicharõ ñamombaʼe ñande tuvakuéra ha ñande avuelokuérape jahechaukáramo jahayhuha chupekuéra (1 Corintios 16:14). Ndajaikóiramo hendivekuéra iporã ñanemanduʼa haʼekuéra oikuaaseha mbaʼéichapa ñaime. Ovyʼaitereíta hikuái ñamondóramo chupekuéra peteĩ kárta, ñañeʼẽ teléfonope térã jaháramo javisita. Miyo peteĩ kuñakarai orekóva 82 áño ha oikóva Japónpe heʼi: “Che memby kuña ha iména ovisita káda semána peteĩ kongregasión. Upévare haʼe heʼi chéve: ‘Mama “rehóta” orendive’. Omombeʼu chéve mamo rupípa oikóta ha iteléfono número. Péicha ahekakuaa peteĩ mápape ha haʼe chejupe: ‘Koʼápe oĩhína hikuái koʼág̃a’. Aagredese Jehovápe omeʼẽhaguére chéve peichagua che membyrã”.

ÑAIPYTYVÕKÉNA CHUPEKUÉRA OIKOTEVẼ JAVE

4. Mbaʼéichapa umi hudío rrelihión omoakãva omokyreʼỹ umi héntepe ani hag̃ua omombaʼe ituvakuérape?

⁴ Ñamombaʼéramo ñande tuvakuérape, tekotevẽta avei ñamoĩ chupekuéra oikotevẽva. Jesús oikórõ guare ko Yvy ape ári, umi hudío rrelihión omoakãva heʼi peteĩ tapicha natekotevẽiha oipytyvõ ituvakuérape heʼíramo ‘omboykeha Ñandejárape g̃uarã’ ipláta térã ijyvy (Mateo 15:​3-6). Ajépa iñañaite hikuái! Haʼekuéra nomokyreʼỹi umi héntepe omombaʼe hag̃ua ituvakuérape. Oipota guei oñenega chuguikuéra. Arakaʼeve ndajajaposéi upéva (Deuteronomio 27:16).

5. Jepe oĩ goviérno oipytyvõva umi ijedávape, mbaʼérepa tekotevẽ ñaipytyvõ ñande tuvakuérape?

⁵ Heta tetã rupi pe goviérno omeʼẽ umi ijedávape tembiʼu, ao ha oiko hag̃ua. Oĩ avei orekóva huvilasión. Péro ñande tuvakuéra ndorekóiramo ã mbaʼe térã ndohupytýi chupekuéra, ñañehaʼãvaʼerã ñameʼẽ chupekuéra oikotevẽva. Péicha jahechauka ñamombaʼeha chupekuéra. Ñañangarekóramo ñande tuvakuérare jahechauka avei jahayhuha Jehovápe, pe família Apohare.

MBORAYHU HA SAKRIFÍSIO

6. Mbaʼépa ojapo heta tapicha oñangareko hag̃ua ituvakuérare?

⁶ Heta tapicha oñehaʼã ojapo opa ikatúva oñangareko porã hag̃ua ituvakuéra hasývare. Oĩ umi ogueraháva ituvakuérape oiko hag̃ua hendivekuéra térã ováva ijypypekuéra. Oĩ avei umi ohóva oiko ituvakuérandi. Koʼã mbaʼe heta vése iporã tuvakuéra ha taʼyrakuérape g̃uarã.

7. Mbaʼérepa naiporãi jadesidi pyaʼe pyaʼe jajapótava ñande tuvakuérare?

⁷ Péro oĩ vése umi mbaʼe nosẽiha ñahaʼarõháicha. Mbaʼérepa? Noñepensaporãi rupi ojedesidi hag̃ua. La Biblia heʼi porã: “Iñakãguapýva katu oikuaa mamópa opyrũ” (Proverbios 14:15). Pór ehémplo, ñamoĩ chupe ñande sy g̃uaig̃uimi opytaha haʼeño ha ñapensa iporãvetaha oúramo oiko ñanendive. ‘Jahechaséramo mamópa ñapyrũ’ iporã ñapensami raẽ koʼã mbaʼére: Mbaʼépa haʼe oikotevẽ koʼág̃a? Oĩpa peteĩ lugár ikatuhápe oñeñatende porãve hese? Ousépa oiko ñanendive? Ha oúramo, mbaʼépa ojapóta? Ohejapátapa umi hénte haʼe ojepokuaaha? Ovyʼátapa? Ñañemongetámapa hendive koʼã mbaʼére? Mbaʼéichapa oñeñandúta ñane rembireko térã ñane ména ha ñane familiakuéra? Mbaʼépa ikatu jaʼe ñandejehe? Ha tekotevẽramo oñeñangareko hese, mávapa ojapóta upéva? Mávapa ikatúta ñanepytyvõ? Ñañemongetámapa enterove ñande rogayguándi?

8. Máva mávandipa ikatu ñañeʼẽ jadesidi hag̃ua mbaʼépa jajapóta?

⁸ Enterove ñañangarekovaʼerã ñande tuvakuérare, upévare iporãta ñañembyatýramo ñane ermanokuérandi jahecha hag̃ua mbaʼépa jajapóta. Avei ikatu ñañeʼẽ umi ansiánondi térã umi ohasavaʼekuéndi ãichagua provlémare. La Biblia heʼi: “Ndaiporihápe ñemongeta mbaʼeve nosẽporãi, tape rechaukaha hetáramo, oiko tembiapo” (Proverbios 15:22).

ÑANEMBAʼERECHAKUAÁKENA HENDIVEKUÉRA

9, 10. a) Mbaʼéichapa jatratavaʼerã ñande tuvakuérape ijedáramo jepe? b) Jepe ñande tuvakuéra ndaikatuvéima ojapo heta mbaʼe, mbaʼépa iporã jaheja ojapo hikuái?

⁹ Ñamombaʼevaʼerã ñande tuvakuérape ijedáramo jepe. Upévare tekotevẽ ñanembaʼerechakuaa hendivekuéra ha ñantende chupekuéra. Ijedavévo ohóvo hasyve jepi chupekuéra oguata ha okaru, ha hesarái jepi heta mbaʼégui. Upévare oikotevẽ ñaipytyvõ chupekuéra. Heta vése jajepyʼapyeterei rupi hesekuéra ikatu ñañemoñeʼẽse chupekuéra. Péro ani ñanderesarái ñande ru ha ñande sy ohasamahague heta mbaʼére ha upévare oikuaaveha ñandehegui. Avei heta tiémpoma haʼekuéra oiko haʼeño ha odesidi ijehegui mbaʼépa ojapóta. Haʼekuéra ningo ñanemongakuaa ha oñangarekovaʼekue ñanderehe. Upévare ikatu ndovyʼái térã ipochy ñakontrolasérõ chupekuéra. Heta oĩ ipochyetéva voi oimoʼãgui ojepeʼaha chuguikuéra iliverta.

¹⁰ Koʼã provléma ijetuʼu. Péro iporã jaheja ñande tuvakuérape oñangareko ijehe ha odesidi ojapótava ikatuha peve. Avei ñañemongetavaʼerã hendivekuéra jahecha mboyve mbaʼépa ou porãvéta chupekuéra. Heta mbaʼe ningo ndaikatuvéima ojapo hikuái ijedavehaguére. Upévare jahejavaʼerã ojapo umi mbaʼe ikatúva gueteri. Ani jaiko ñakontrola opa ojapóva hikuái, upéicha jajogueraha porãvéta hendivekuéra. Katuete haʼekuéra ovyʼavéta ha ñande avei. Ha tekotevẽramo jepe jajerure joʼa joʼa oñeñangareko hag̃ua ijehe, ñamombaʼevaʼerã chupekuéra ha ani jaʼapoʼi. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi: ‘Pe iñakãrague morotĩva renondépe repuʼãvaʼerã ha remombaʼevaʼerã itujávape’ (Levítico 19:​32, ÑÑM).

ANÍKENA ÑANDEPYʼAHATÃ

11-13. Jepe ndajajoguerahaporãi ñande tuvakuérandi ñanemitãme, mbaʼépa ñañehaʼãvaʼerã jajapo hesekuéra ituja rire?

¹¹ Heta tapicha oiko vai mante vaʼekue ituvakuérandi yma, upévare koʼág̃a hasyve chupekuéra omombaʼe hag̃ua ituvakuéra ijedávape. Ikatu ñande túva ijarhél ha ipyʼahatã ha ñande sy katu omandaseterei ñanderehe. Upévare ikatu ñandepochy ha ñañembyasy gueteri noñatendeihaguére ñanderehe ñande jaipotahaguéicha. Mbaʼéichapa ikatu ñambohasa ñandehegui ã mbaʼe?a

¹² Basse peteĩ karai Finlandiaygua heʼi: “Che tuvanga oservivaʼekue Alemania nazi ehérsitope. Haʼe ipochy reipa ha oporonupãse. Heta vése ombyepoti che sýpe che rovake. Peteĩ jey ipochy chendive, oipeʼa isínto ha olia che rováre peteĩ. Hatãiterei ningo chenupã ha chemombo tupápe”.

¹³ Péro jahechamína umi mbaʼe porã ojapóva avei. Basse heʼi: “Upéicharõ jepe, haʼe ombaʼapo pohýi ha nombofaltái oréve mbaʼeve. Haʼe nachemokunuʼũi arakaʼeve, péro aikuaa heta ohasa asy hague imitãme. Isy omosẽ chupe hógagui imitãʼíre. Okakuaa kállere ha oho gerrahápe imitãrusúpe. Upévare añehaʼã antende chupe. Akakuaapa riréma haʼe ou hasy, ha añangareko hese omano meve. Ijetuʼúramo jepe ajapo opa ikatúva hese. Añehaʼã añangareko hese peteĩ taʼýra ojapovaʼerãháicha itúvare, ha aikuaa haʼe ovyʼahague upévare”.

14. Mbaʼe konséhopa omeʼẽ la Biblia ñanepytyvõva opa mbaʼépe?

¹⁴ Tahaʼe ñane famíliape térã ñande rapichakuérandi ñañehaʼãvaʼerã jajapo ko mbaʼe: “Peñemonde poriahuverekópe, pyʼaporãme, jejapoʼỹme, teko pochyʼỹ ha ñehaʼarõkuaápe. Pejogueropuʼaka ha peheja rei ojupe oimérõ máva ipochýva ambuére. Ñandejára oheja rei haguéicha peẽme, peheja rei avei peẽ” (Colosenses 3:​12, 13).

MBAʼÉPA TEKOTEVẼ OJAPO UMI OÑANGAREKÓVA IJEDÁVARE

15. Mbaʼérepa ikatu ijetuʼu ñañangareko ñande tuvakuéra hasývare?

¹⁵ Ijetuʼu ñañangareko ñande ru térã ñande sy hasývare. Hetaiterei mbaʼe jajapo ha jadesidivaʼerã. Péro ijetuʼuvéva ningo jahechávo chupekuéra nahesãivéi, hesarái heta mbaʼégui, ha ndaikatuvéi ojapo mbaʼeve haʼeño. Sandy peteĩ kuñakarai Puerto Ricoygua heʼi: “Ógape ningo ore sy omotenondevaʼekue opa mbaʼe. Upévare ijetuʼueterei oréve rohecha ohasa asyha. Ñepyrũrã ikarẽ, upéi oiporu peteĩ vastón, upéi oikotevẽma peteĩ andadór ha amo ipahápe oiporúma peteĩ sílla de rruéda. Péicha hasyve ohóvo omano meve. Haʼe orekovaʼekue cáncer ikanguépe ha roñatendevaʼerã hese ára ha pyhare. Ore rombojahu, romongaru ha rolee chupe. Rombyasyetereíningo rohechávo péicha. Ahechakuaávo omanotamaha hetaiterei cherasẽ ahayhuetereígui chupe”.

16, 17. Mbaʼépa oipytyvõta umi oñangarekóvape ituvakuérare?

¹⁶ Mbaʼépa jajapokuaa oikóramo ñanderehe upéva? Tuicha ñanepytyvõta ñahendúramo Jehovápe jalee rupi la Biblia ha ñañeʼẽ hendive ñañemboʼévo chupe (Filipenses 4:​6, 7). Avei ñañehaʼãvaʼerã jakaru porã ha japytuʼu. Upéicha ñaime porãvéta ñañangareko hag̃ua hesekuéra. Iporã jahecha avei mbaʼépa jajapóta japytuʼuʼimi hag̃ua. Upearã tekotevẽ jahecha mávapa ikatúne opyta hendivekuéra.

¹⁷ Heta vése ikatu ñaimoʼã nañañatendeporãiha ñande tuvakuérare. Péro ani ñañeñandu vai umi mbaʼe ndaikatúivare jajapo. Oĩ umi ogueraháva chupekuéra peteĩ lugár oñeñangarekohápe umi ijedávare. Oiméramo ñañangareko ñande ru térã ñande sy hasývare, jahechakuaavaʼerã oĩtaha heta mbaʼe ndaikatumoʼãiva jajapo. Jahechavaʼerã mbaʼépa oikotevẽ ñande tuvakuéra ha ñane família avei ha ñañehaʼã ñañatende porã hesekuéra.

PUʼAKA NDAIJOJAHÁIVA

18, 19. Mbaʼépa opromete Jehová ha mbaʼépa ohechauka ndaijapuiha?

¹⁸ La Bíbliape oĩ heta konsého Jehová omeʼẽva umi oñangarekóvape ituvakuérare. Péro Haʼe ndojapói upévante. Pe salmísta heʼivaʼekue: ‘Jehová oñemoag̃ui umi chupe oñemboʼéva rehe, ha ojerure vove chupe pytyvõ haʼe og̃uenohẽ chupekuéra jejopy vaígui’. Jehová oñangareko isiervokuérare ohasáramo jepe peteĩ mbaʼe ijetuʼuetereívare (Salmo 145:​18, 19).

¹⁹ Myrna peteĩ kuñakarai Filipinasgua ohechakuaa ko mbaʼe añeteha. Isy opytaite tupápe iderráme rire ha Myrna oñangareko hese. Haʼe heʼi: “Ñambyasyetereíningo jahechávo ñane hénte hasy ha ndaikatúi omombeʼu moõpa hasy chupe. Haʼete ku opáva ohóvo ha ndaikatúi jajapo mbaʼeve. Heta vése añesũ ha amombeʼu Jehovápe chekaneʼõitereiha. Heta cherasẽ ha David ojerurehaguéicha ajerure Jehovápe ani hag̃ua hesarái che resaýgui [Salmo 56:8]. Ha Jehová oprometeháicha chembarete jey. ‘Jehová chepytyvõ.’” (Salmo 18:19 [18:​18, NM].)

20. Mbaʼépa heʼi la Biblia ombopyʼaguapýva umi oñangarekóvape ituvakuérare?

²⁰ Ñañehaʼãmbaitéramo jepe ñañangareko porã ñande tuvakuéra ijedávare, upéva katuete opa vai. Amo ipahápe haʼekuéra omano, Myrna sýre oikohaguéicha. Péro ñande jajeroviáva Jehováre jaikuaa umi omanovaʼekue oikove jeytaha. Apóstol Pablo heʼi: ‘Ajerovia Ñandejárare, umi omanovaʼekue oikove jey vaʼerãha, tahaʼe imarangatúva, tahaʼe heko añáva’ (Hechos 24:15). Umi ndorekovéimava ituvakuérape ipyʼaguapy oikuaa rupi oñemoingove jeytaha chupekuéra ha oĩtaha peteĩ múndo pyahu ‘ndaiporimoʼãihápe ñemano’ (Apocalipsis [Revelación] 21:4).

21. Mbaʼe iporãvapa jajapo ñañangarekóramo ñande tuvakuéra ijedávare?

²¹ Entéro jaservíva Ñandejárape ñamombaʼeterei ñande tuvakuérape, jepe ijedáma hikuái (Proverbios 23:​22-24). Upéicha ñambovyʼa chupekuéra heʼiháicha ko ñeʼẽnga: “Tahory nde ru ha nde sy, ha tahenyhẽ vyʼágui umi ndereru ypy vaʼekue” (Proverbios 23:25). Ha avei ñañangarekóramo ñande sy ha ñande ru tujamíre ñamombaʼe ha ñambovyʼañaína Jehovápe.