1-3. a) ¿Mbaʼépa ojapo Jesús ohendúvo mokõi karai osapukaiha chupe? b) ¿Mbaʼépa heʼise “oiporiahuverekoiterei”? (Ehecha pe nóta).

PETEĨ jey siuda de Jericó ypýpe mokõi karai isiégova oguapy hína pe tape yképe. Jepiveguáicha oñemoĩ hikuái upépe ojerure hag̃ua umi ohasávape hembiʼu repyrãmi. Péro ko árape oiko peteĩ mbaʼe ou porãitereíva chupekuéra.

² Haʼekuéra ohendu sapyʼa guararápe ouha peteĩ aty guasu. Ndaikatúi rupi ohecha mbaʼeve, peteĩva oporandu mbaʼépa la oikóva. Ha ojeʼe chupe: “¡Jesús pe Nazareno ningo ohasa ohóvo!”. Upérõ Jesús ipahaitéma oho Jerusalénpe, ha peteĩ aty guasu oho hendive. Umi mokõi karai ohechaʼỹva oñepyrũ osapukái hatã: “¡Jesús, David Raʼy, cheporiahuverekomína!”. Umi hénte katu ipochyeterei ha heʼi mokõivévape tokirirĩ. Péro haʼekuéra oipotaiterei Jesús opena hesekuéra ha ndaipóri omokirirĩ vaʼerã chupekuéra.

³ Pe guarara paʼũme Jesús ohendu oĩha osapukáiva. ¿Mbaʼépa ojapo? Chupe ningo oipyʼapy heta mbaʼe iñimportánteva. Upérõ una semánantema ofalta ojejuka hag̃ua. Hiʼarive oikuaa Jerusalénpe heta ohasa asytaha omanoite peve. Upéicharamo jepe haʼe noñembotavýi chuguikuéra, opyta ha ohenoika umi osapukáivape oporandu hag̃ua mbaʼépa oikotevẽ. “Ore Ruvicha, rohechase jey ningo”, heʼi hikuái. Upémarõ Jesús “oiporiahuverekoiterei” chupekuéra, opoko hesakuérare ha mokõivéva okuera, ha upepete oñepyrũ omoirũ chupe (Lucas 18:35-43; Mateo 20:29-34).a

4. ¿Mbaʼéichapa Jesús okumpli Salmo 72:13 heʼíva?

⁴ Ndahaʼéi upérõnte Jesús oiporiahuverekóva umi ohasa asývape. Haʼe heta hendáicha ohechauka ombyasyetereiha hapichápe. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi vaʼekue voi hese: “Haʼe oiporiahuverekóta umi hénte umíldepe” (Salmo 72:13). Haʼe okumpli rupi ko profesía, ontende hapichakuéra oñandúva ha imbaʼerechakuaa enterovéndi. Jesús akóinte oiporiahuvereko umi héntepe, ha upéva omomýi chupe opredika hag̃ua chupekuéra. Jahecháta koʼág̃a mbaʼéichapa haʼe ohechauka upéva heʼíva ha ojapóva rupive. Ha avei mbaʼéichapa ñande ikatu jaiporiahuvereko ñande rapichakuérape.

Ontende hapicha oñandúva

5, 6. ¿Mbaʼe ehémplopa ohechauka Jesús ontendeha umi ohasa asývape?

⁵ Jesús ohechávo umi hénte ohasa asy, ombyasyeterei chupekuéra. Jepe ndohasái haʼekuéra ohasáva, oñemoĩ ilugárpe ha ontende porãiterei mbaʼéichapa oñeñandu hikuái (Hebreos 4:15). Por ehémplo, omonguerárõ guare pe kuñakarai oikómava huguyháre 12 áño pukukue, Jesús heʼi: “Rekuera ko mbaʼasy nembohasa asyetévagui”. Upéva ohechauka ontende hague mboýmapa pe kuñakarai ohasa asy anga (Marcos 5:25-34). Avei ohechávo María ha heta hénte hasẽmba joa Lázaro omanórõ guare, oguapyeterei hese. Ha oikuaáramo jepe omoingove jeytaha chupe, Jesús oñembyasy ha hasẽ (Juan 11:33, 35).

⁶ Ñanemanduʼami avei mbaʼépa oiko peteĩ karai iléprava oúrõ guare hendápe, oñesũ ha ojerure asy: “Nde chemongueraséramo ikatu chemonguera”. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús upérõ guare? Haʼe ningo perfékto ha arakaʼeve ndahasýiva. Péro ontende mbaʼeichaitépa ohasa asy hína pe karai ha upévare “oiporiahuvereko chupe” (Marcos 1:40-42). Haʼe oikuaa avei pe léi heʼiha umi iléprava ikyʼaha ha ndovaleiha ojeheʼa avavére (Levítico 13:45, 46). Ha jaikuaaháicha Jesús natekotevẽi opoko umi hasývare omonguera hag̃ua (Mateo 8:5-13). Upéicharamo jepe ojapo peteĩ mbaʼe avave oimoʼãʼỹva, opoko hese ha heʼi: “Si, romonguerase”. Heʼívo upéva pe karai okueraite. Péicha jahecha mbaʼeichaitépa Jesús ipyʼaporã ha ontende umi ohasa asývape.

7. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã ñantende hag̃ua ñande rapichápe? ¿Ha mbaʼéichapa jahechauka upéva?

⁷ Ñandejára Ñeʼẽ ningo heʼi: “Peñemoĩ pende rapicha lugárpe” (1 Pedro 3:8).b Péva ohechauka Jehová oipotaha ñañehaʼã ñantende ñande rapicha ohasáva, Jesús ojapo haguéicha. Sapyʼánte ijetuʼu jajapo upéva, ha koʼýte oiméramo ñande ndajahasái umi provlémare. Oĩ vése nañantendepái mbaʼépa oñandu peteĩ tapicha oñembyasy ha ndovyʼavéiva térã are guivéma hasýva. Upéicha jave ñanemanduʼa vaʼerã natekotevẽiha jahasa katuete haʼe ohasáva ñantende hag̃ua chupe. Jesús ningo arakaʼeve ndahasýiva, upéicharamo jepe ombyasy ha ontende umi hasývape. Ha ñande, ¿mbaʼépa jajapo vaʼerã ñantende hag̃ua ñande rapichápe? Oĩ jave omombeʼuséva ñandéve mbaʼéichapa oñeñandu, ñanepasiénsia vaʼerã hese ha ñahendu chupe. Iporãta avei ñañeporandu: ¿Mbaʼéichapa che añeñandúne ahasáramo haʼe ohasáva? (1 Corintios 12:26). Ñantendéramo ñande rapicha oñandúva jaikuaa porãvéta mbaʼépa ikatu jaʼe ‘ñakonsola hag̃ua umi oñedeprimívape’ (1 Tesalonicenses 5:14). Péro ndahaʼéi jaʼéva rupivénte jahechaukáva ñantendeha ñande rapichápe. Heta vése tekotevẽta avei ‘ñanerasẽ umi hasẽva ndive’, heʼiháicha Romanos 12:15.

8, 9. ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka ontendeha umi hasývape?

⁸ Jesús ohechakuaa mbaʼépa oñandu umi ohasa asýva ha imbaʼeporã hendivekuéra. Ñanemanduʼami mbaʼépa ojapo vaʼekue ojeguerúrõ guare chupe peteĩ karai nohendúiva ha noñeʼẽporãiva. Oiméne Jesús ohechakuaa mbaʼéichapa pe karai hyʼái roʼysãmba anga oĩvo umi henteita apytépe. Upévare ojapo peteĩ mbaʼe ndojapóiva jepi: “Jesús ogueraha chupe mombyry umi héntegui”. Upéi trankílo porã omonguera chupe haʼeñoháme (Marcos 7:31-35).

⁹ Upeichaite avei ojapo omonguerárõ guare peteĩ isiégovape. “Jesús ojagarra pe kuimbaʼépe ipógui ha oguenohẽ pe puévlogui”. Ha ndahaʼéi una vetépe mbaʼe omongueráva chupe, mbeguekatúpe ohecha jey. Jesús ojapo vaʼekue upéicha ani hag̃ua ohesa golpea pe kuimbaʼépe ha ojepokuaa hag̃ua opaichagua kolór rehe oĩva ijerére (Marcos 8:22-26). ¡Ajépa imbaʼeporãite hendive!

10. ¿Mbaʼéichapa jahechauka ñamombaʼeha ñande rapicha oñandúva?

¹⁰ Ñamoirũ hag̃ua Jesúspe tekotevẽ ñamombaʼe ñande rapichakuéra oñandúva, ha upévare ñañatende vaʼerã jaʼévare. Jaikuaa ningo jaikóramo japoi rei rei ñande jurúgui ikatuha ñambopochy ñanerendúvape (Proverbios 12:18; 18:21). Naheʼẽiete ningo peteĩ kristiáno oikóramo iñeʼẽ arhél, oapoʼi térã oñembohory vai hapicháre (Efesios 4:31). Upévare umi ansiáno oñemoñeʼẽ jave peteĩ ermánope ojapo vaʼerã pyʼaporãme ha ndovaléi oapoʼi chupe. Péicha ohechaukáta omombaʼeha hikuái pe ermáno oñandúva (Gálatas 6:1). Avei tuakuéra okorrehi jave ifamíliape ndovaléi omotĩ térã oapoʼi chupekuéra (Colosenses 3:21).

Imbaʼerechakuaa enterovéndi

11, 12. ¿Mbaʼe ehémplopa ohechauka Jesús nohaʼarõi hague ojeʼe chupe oipytyvõ hag̃ua oikotevẽvape?

¹¹ Jaiporiahuvereko hag̃ua ñande rapichápe jakuʼe vaʼerã. Upévare Jesús imbaʼerechakuaa ha nohaʼarõi ojeʼe chupe oipytyvõ hag̃ua oikotevẽvape. Por ehémplo, peteĩ jey heta hénte opyta hendive 3 día, ha opa chuguikuéra hoʼu vaʼerã. Upérõ natekotevẽi avave oiko ohenduka chupe iñembyahyimaha. Jesús ijeheguieténte “ohenói idisipulokuérape ha heʼi: ‘Aiporiahuvereko koʼã héntepe, ojapóma ningo 3 día opyta hague chendive ha ndorekói mbaʼeve hoʼu vaʼerã. Ndaipotái ningo oho hikuái péicha pyʼa nandi, ikatúngo ikangypa tapére’”. Jesús imbaʼerechakuaa rupi ojapo peteĩ milágro ha péicha omongaru enterove umi héntepe (Mateo 15:32-38).

¹² Ñanemanduʼami avei oiko vaʼekuére áño 31-pe. Upérõ Jesús og̃uahẽ ohóvo siuda de Naínpe, ha peichahágui ohecha sapyʼa peteĩ mbaʼe oitýva ipyʼa yvýre. Umi hénte upepegua omoirũ peteĩ viúdape oñotỹ hag̃ua “imemby peteĩmi” omanóvape. ¡Ñapensamíntena mbaʼeichaitépa oiméne oñeñandu vaieterei raʼe pe kuñakarai! Ogueraha ningo oñotỹ hag̃ua imemby peteĩmi. Hiʼarive iména omanóma ha ndorekói anga ni mávandipa oñembyasýta. Jesús ‘ohecha’ mbaʼéichapa haʼe ojaheʼo pe henteita apytépe ha upéva oguapy hese. Haʼe “oiporiahuverekoiterei” ko kuñakaraimíme ha nohaʼarõi avave heʼi chupe mbaʼépa ojapo vaʼerã. Ipyʼaite guive ombyasy chupe ha upévare “oñemboja ha opoko pe kamílla ojeguerahahápe pe omanóva”, ha omoingove jey pe mitãrusúpe. ¿Mbaʼépa oiko upe rire? Jesús ndeʼíri pe mitãrusúpe omoirũ hag̃ua chupe, síno “ontrega isýpe”. Péicha oĩ jey hikuái oñondive ha pe viúda orekóma mávapa oñangarekóta hese (Lucas 7:11-15).

13. ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo ñanembaʼerechakuaávo ñande rapichándi?

¹³ ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo? Añetehápe ñande ndaikatúi ñamoingove jey peteĩ omano vaʼekuépe térã jajapo peteĩ milágro ñamongaru hag̃ua heta tapichápe. Péro ikatu ñanembaʼerechakuaa ha ñaipytyvõ umi oikotevẽvape. Por ehémplo ikatu oĩ peteĩ ermáno isogue térã nombaʼapovéiva (1 Juan 3:17). Térã peteĩ viúda oikotevẽva oñemyatyrõ chupe hóga (Santiago 1:27). Avei oĩramo ihénte manóva ha oikotevẽva ñamokyreʼỹ ha ñaipytyvõ oñeñandu porãmie hag̃ua (1 Tesalonicenses 5:11). Umícha jave jaiporiahuverekóramo ñande rapichápe natekotevẽmoʼãi ojerure raẽ ñandéve ñaipytyvõ hag̃ua chupe (Proverbios 3:27). Ñambyasy añetéramo oikotevẽvape ñandete voi jahecháta mbaʼépa ikatu jajapo hesekuéra. Ani ñaimoʼã saʼietereiha la jajapóva, umícha jave ningo jaʼéva jepe tuichaiterei omokyreʼỹta chupekuéra (Colosenses 3:12).

Oiporiahuverekógui umi héntepe opredika chupekuéra

14. ¿Mbaʼérepa Jesús omombaʼete pe predikasión?

¹⁴ Jahecha haguéicha párte 2-pe Jesús ikyreʼỹeterei vaʼekue opredika hag̃ua. Haʼe heʼi: “Aha vaʼerã ótro siudápe apredika hag̃ua umi notísia porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore, pórke upearã Ñandejára chembou vaʼekue” (Lucas 4:43). ¿Mbaʼére piko haʼe omombaʼete ko tembiapo? Ohayhúgui Jehovápe ha avei oiporiahuverekógui umi héntepe oikotevẽva Ñandejárare. Chupe g̃uarã iñimportanteterei oipytyvõ hapichakuérape oikuaa hag̃ua Jehovápe. Jahechamíta koʼág̃a mokõi ehémplo ohechaukáva mbaʼépa Jesús oñandu umi héntere. Péva ñanepytyvõta jajepyʼamongeta hag̃ua mbaʼéicha rupípa japredika.

15, 16. Emombeʼu mokõi ehémplo ohechaukáva mbaʼépa Jesús oñandu umi héntere.

¹⁵ Jepe 2 áñorema opredika kyreʼỹ oikóvo, Jesús oikuaaukase umi notísia porã hetave tapichápe. Upévare áño 31-pe oho “okorre umi siuda ha puévlore” oĩva Galiléape. “Jesús omañávo umi héntere ombyasyeterei chupekuéra, pórke ohecha mbaʼéichapa oñemaltrata umi héntepe ha isarambipaha hikuái. Umi hénte ojogua umi ovecha ndorekóivape pastór” (Mateo 9:35, 36). Jesús oikuaa mombyry oĩha hikuái Ñandejáragui, upévare ombyasy chupekuéra. Ohecha avei mbaʼéichapa umi rrelihión omoakãva oñangareko rangue umi héntere, otrata vai ha nopenái hesekuéra. Oiporiahuverekógui chupekuéra Jesús oñehaʼãmbaite oikuaauka umi mbaʼe porã Ñandejára ojapótava. Upéva ningo la oikotevẽvéva hikuái.

¹⁶ Tiémpo riremi, og̃uahẽ mbotávo pe Páskua áño 32-pe Jesús ha ijapostolkuéra ohasa pe Mar de Galilea opytuʼumi hag̃ua. Péro og̃uahẽvo mboypýri otopa umi hénte opunteáma hague hesekuéra ha ohaʼarõma hína upépe. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús? “Oguejývo pe varkoʼígui Jesús ohecha umi henteitápe, ha ombyasyeterei chupekuéra, pórke ojogua hikuái umi ovecha ndorekóivape pastór. Upémarõ oñepyrũ omboʼe chupekuéra heta mbaʼe” (Marcos 6:31-34). Jahecha mbaʼéichapa Jesús ‘oiporiahuvereko’ umi héntepe ohechávo oikotevẽtereiha Ñandejárare. Haʼete anga hikuái ovecha tyreʼỹmi ha iñembyahýiva. Jesús opredika ombyasýgui hapichakuérape, ndahaʼéi ojeʼe rupínte chupe ojapo hag̃ua.

17, 18. a) ¿Mbaʼépa ñanemomýi japredika hag̃ua? b) ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jaiporiahuvereko hag̃ua ñande rapichápe?

¹⁷ Ñañeporandumína, ¿ñandévepa mbaʼe ñanemomýi japredika hag̃ua? Jahecha haguéicha kapítulo 9-pe Jesús heʼi japredika vaʼerãha ha avei ñamboʼe ñande rapichakuérape (Mateo 28:19, 20; 1 Corintios 9:16). Upéicharamo jepe ndahaʼéi upévarente jajapo vaʼerã ko tembiapo. Ñande ningo japredika vaʼerã jahayhúgui Jehovápe ha jaiporiahuvereko rupi umi héntepe ndoikuaáiva la Biblia heʼíva (Marcos 12:28-31). ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jaiporiahuvereko hag̃ua ñande rapichápe?

¹⁸ Upearã ñapensa vaʼerã Jesús opensa haguéicha. Haʼe “ohecha mbaʼéichapa oñemaltrata umi héntepe ha isarambipaha hikuái. Umi hénte ojogua umi ovecha ndorekóivape pastór”. Ñamoĩ chupe jatopaha peteĩ ovecha raʼy iñembyahýi ha ijuhéiva, ha avave anga nopenái hese. ¿Mbaʼépa jajapóne? Katuete ñambyasýta ha ñañangarekóta hese. Upeichaite avei oĩ koʼág̃a heta tapicha ndoikuaáiva Jehovápe. Umi rrelihión omoakãva nopenái hesekuéra ha upévare haʼete peteĩ ovecha omano mbotáva ñembyahýi ha uhéigui. Ñande katu jareko Ñandejára Ñeʼẽ ha umi mbaʼe omeʼẽva ñandéve Jehová pe esklávo de konfiánsa rupive. Koʼãva haʼete kapiʼipe rovyũ ha y roʼysã asy (Isaías 55:1, 2). Añetehápe ñambyasy umi héntepe jahechávo mbaʼeichaitépa oikotevẽ Ñandejárare. Upévare Jesús ojapo haguéicha ñañehaʼãmbaite vaʼerã ñamombeʼu chupekuéra Ñandejára Rréino ojapótava.

19. ¿Mbaʼéichapa ikatu ñamokyreʼỹ ñande rapichápe osẽ hag̃ua opredika?

¹⁹ ¿Mbaʼéichapa ñaipytyvõkuaa ñande rapichakuérape osegi hag̃ua Jesús ehémplo? Ñamoĩ chupe ñaipytyvõseha ñane estudiántepe osẽ hag̃ua opredika, térã oĩha peteĩ ermáno aréma ndopredikavéiva ha jaipotáva osẽ jey opredika. ¿Mbaʼéichapa ñamokyreʼỹta chupekuéra? Japoko vaʼerã ikorasõre. Ñanemanduʼa vaʼerã Jesús oiporiahuvereko hague hapichakuérape ha upéi ae oñepyrũ omboʼe (Marcos 6:34). Upéicha avei ñande ñaipytyvõ vaʼerã chupekuéra oiporiahuvereko hag̃ua umi héntepe. Péichamante ñane estudiánte térã pe ermáno oĩva inaktívo ikyreʼỹvéta omombeʼu hag̃ua umi notísia porã. Ikatu ñaporandu chupekuéra: “¿Mbaʼéichapa reñeñandu raʼe reikuaávo Ñandejára goviérno ojapótava? ¿Rehechakuaápa hetaiterei hénte tekotevẽha oikuaa avei upéva? ¿Mbaʼéichapa ikatu reipytyvõ umívape?”. Péro ani ñanderesarái opredika vaʼerãha hikuái ohayhu ha oservise rupi Jehovápe.

20. a) ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã ñamoirũ hag̃ua Jesucrístope? b) ¿Mbaʼépa jahecháta pe kapítulo oúvape?

²⁰ Ñamoirũ hag̃ua Jesucrístope ndahaʼéi jaikótanteva jarrepeti haʼe heʼi vaʼekue. Ñañehaʼãta avei ñapensa “Cristo Jesús opensa haguéicha” (Filipenses 2:5). Aje piko javyʼaite Ñandejára Ñeʼẽ ohechauka haguére ñandéve mbaʼéichapa Jesús opensa ha oñeñandu, ha mbaʼéichapa koʼã mbaʼe omomýi chupe heʼi ha ojapo hag̃ua umi mbaʼe porãita. Ñañehaʼãramo ñapensa haʼe opensaháicha, ikatúta ñantende porãve ñande rapichápe ha ñande pyʼaite guive jaiporiahuverekóta umi ohasa asývape (1 Corintios 2:16). Pe kapítulo oúvape jahecháta mbaʼéichapa Jesús ohayhu idisipulokuérape.

1, 2. ¿Mbaʼépepa oipuru Jesús pe tiémpo hembýva chupe, ha mbaʼérepa ojapo upéva?

PETEĨ jey Jesús oñembyaty ijapostolkuérandi peteĩ ógape Jerusalénpe. Haʼe oikuaa porã ipaháma oĩtaha hendivekuéra ha upe rire oho jeytaha Itúa rendápe. Upe pyharépe ojejagarráta hína kuri ha hetaiterei oñembohasa asýta chupe oheja hag̃ua ijerovia. Oikuaáramo jepe omanotaha, haʼe ojepyʼapyve idisipulokuéra oikotevẽvare.

² Jesús heta vésema heʼi chupekuéra mbaʼe mbaʼépa ojapo vaʼerã haʼe omano rire. Péro oĩ gueteri heta mbaʼe heʼi vaʼerã, ombohovaikuaa hag̃ua hikuái umi mbaʼe ohasátava. Upévare oipuru pe tiémpo hembýva omboʼe hag̃ua idisipulokuérape heta mbaʼe iñimportánteva ha omombaretétava ijerovia. Oñemoñeʼẽ chupekuéra ipyʼaite guive, neʼĩra gueteri upeichaite peve ohechauka ohayhuha ijapostolkuérape. Péro, ¿mbaʼére piko ndojepyʼapýi ijehe opena rangue hesekuéra? ¿Mbaʼére piko oipuru pe tiémpo hembýva chupe oĩ hag̃ua hendivekuéra? Ojapo upéva ohayhúgui idisipulokuérape ipyʼaite guive.

3. ¿Mbaʼérepa jaʼekuaa Jesús akóinte ohayhu hague idisipulokuérape?

³ Heta áño rire apóstol Juan imanduʼa upe oiko vaʼekuére ha heʼi: “Og̃uahẽ mboyve pe fiésta hérava Páskua, Jesús ja oikuaáma vaʼekue og̃uahẽmaha pe tiémpo oho hag̃ua ko múndogui pe Túa rendápe. Jesús ohayhueterei idisipulokuéra oikóvape ko múndope, ha ipahaite peve ohayhu chupekuéra” (Juan 13:1). Jesús ndahaʼéi upe pyharépente ohechaukáva ohayhuha umi omoirũ vaʼekuépe chupe, upéva ojekuaa opa mbaʼe ojapóvare hesehapekuéra. Ñande avei japorohayhúramo haʼe ojapo haguéicha jahechaukáta kristiáno teeha. Upévare koʼág̃a ñahesaʼỹijóta mbaʼéichapa Jesús ohayhu idisipulokuérape.

Ipasiénsia

4, 5. a) ¿Mbaʼérepa Jesús tekotevẽ raʼe ipasiénsia ijapostolkuérare? b) ¿Mbaʼépa ojapo Jesús otopárõ guare okehápe Pedro, Santiago ha Juánpe?

⁴ Japorohayhúramo tekotevẽ katuete ñanepasiénsia ojuehe. Upévare 1 Corintios 13:4 heʼi: “Pe oporohayhúva ipasiénsia”. ¿Tekotevẽpa raʼe Jesús ipasiénsia idisipulokuérare? ¡Hetánte avei! Jahecha haguéicha kapítulo 3-pe, haʼekuéra pyʼỹinte oñemombaʼeguasuse. Manterei oiko vai ohecha hag̃ua mávapa iñimportanteve ijapytepekuéra. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús upémarõ? ¿Ipochy piko ha ojahéi hesekuéra? Nahániri, haʼe ipasiénsia ha oñemoñeʼẽ porãnte chupekuéra. Ñanemanduʼami avei mbaʼépa oiko pe pyhare ojejagarrárõ guare chupe ojejuka hag̃ua. Upérõ ijapostolkuéra, kangue jeýma oiko vai ha ni upeichavérõ Jesús ndojahéiri hesekuéra (Lucas 22:24-30; Mateo 20:20-28; Marcos 9:33-37).

⁵ Upe rire Jesús ha umi 11 apóstol oho hardín de Getsemanípe. Og̃uahẽvo upépe oheja umi 8-pe ha ogueraha hendive hyepy gotyove, Pedro, Santiago ha Juánpe. Ha heʼi chupekuéra: “Che pyʼaite guive ajepyʼapy, ha upéva chejukátama. Pepyta koʼápe, ani peke ha peñatende che ajapoháicha”. Haʼe oñemomombyryʼimi ha oñepyrũ oñemboʼe ipyʼaite guive, upe rire ou ha otopa oke timbo hikuái. Hiʼarive ningo ijetuʼu hendive upérõ. ¿Ojaʼópa chupekuéra Jesús noñatendéi haguére? Nahániri, ipasiénsia ha oñemoñeʼẽ porãnte chupekuéra pyʼaguapýpe. Haʼe heʼi: “Añetehápe, la hénte ojapose iporãva, péro hete ikangy”. Iñeʼẽre ojekuaa haʼe ontendeha haʼekuéra ohasáva ha oikuaaha avei ikangyha hikuái.a Upe pyharépe Jesús 2 vése otopa jey chupekuéra okehápe, péro ni upeichavérõ ndojahéiri hesekuéra (Mateo 26:36-46).

6. ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo jatratávo ñande rapichápe?

⁶ ¡Ajépa javyʼaite Jesús nopensái haguére ijapostolkuéra naipohãveimaha! Upéicha rupi haʼekuéra ohechakuaa iñimportanteha oñatende porã ha avei ndovaleiha oñemombaʼeguasu (1 Pedro 3:8; 4:7). ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo? Ansianokuéra tekotevẽ ipasiénsia Jehová ovecha atýre. Por ehémplo ikatu peteĩ ermáno oñemboja peteĩ ansiáno rendápe omombeʼu hag̃ua iprovléma, péro upe jave upe ansiáno ikaneʼõ osino hembiapoiterei. Térã ikatu peteĩ ansiáno oñemoñeʼẽ peteĩ ermánope, péro haʼe nopenái hese térã ojereterei ojapo hag̃ua upe heʼíva chupe. Upéicharamo jepe ansianokuéra tekotevẽ oñemoñeʼẽ “pyʼaguapýpe porãnte” ha otrata porã ‘umi ovechakuéra mimíme’ (2 Timoteo 2:24, 25; Hechos 20:28, 29). Tuakuéra osegi vaʼerã avei Jesús ehémplo. Por ehémplo ikatu pene família naiñeʼẽrenduséi peẽme ha peẽ katu peipotáma pyaʼe ojapo pejéva chupe. Aníkena penekaneʼõ, síno pehayhu ha penepasiénsiakena hesekuéra, upéicha pejapóramo katuete pesẽ porãta (Salmo 127:3).

Oñangareko hesekuéra

7. ¿Mbaʼéichapa Jesús oñangareko idisipulokuérare?

⁷ Jahechauka jahayhuha ñande rapichápe ñandepyʼaporãramo hendive (1 Juan 3:17, 18). Avei ‘nañapensáiramo ñandejehénte’ (1 Corintios 13:5). Jesús ohayhu rupi idisipulokuérape oñangareko hesekuéra. Avei imbaʼerechakuaa ha omeʼẽ chupekuéra oikotevẽva, avave ojerureʼỹre chupe. Ohechávo umi idisípulo ikaneʼõha, heʼi: “Jahána ndaiporihápe avave pepytuʼumi hag̃ua” (Marcos 6:31). Avei iñembyahýirõ guare hikuái ojapo peteĩ milágro omongaru hag̃ua chupekuéra ha umi henteitápe oúva ohendu hag̃ua chupe (Mateo 14:19, 20; 15:35-37).

8, 9. a) ¿Mbaʼéichapa Jesús omeʼẽ idisipulokuérape oikotevẽva omombarete hag̃ua ijerovia? b) ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka ohayhueterei hague isýpe?

⁸ Jesús ohechakuaa mbaʼépa oikotevẽ idisipulokuéra omombarete hag̃ua ijerovia ha oipytyvõ chupekuéra (Mateo 4:4; 5:3). Por ehémplo Sermón del Móntepe heta mbaʼe heʼi openságui idisipulokuéra oikotevẽvare (Mateo 5:1, 2, 13-16). Ha oipurúramo ehémplo, katuete “upéi haʼeñoháme oexplika idisipulokuérape entéro mbaʼe” (Marcos 4:34). Avei oprofetisa vaʼekue omoĩtaha ‘pe esklávo de konfiánsa ha iñarandúvape’ ani hag̃ua ofalta chupekuéra mbaʼeve umi ára pahápe. Koʼãva ningo peteĩ grúpo michĩva ojeporavo vaʼekue espíritu sánto rupive ha oĩva gueteri ko yvy ape ári. Haʼekuéra omeʼẽ “aliménto hiʼoraitépe” áño 1919 guive (Mateo 24:45).

⁹ Omano mboyvemi Jesús ohechauka ojepyʼapyetereiha umi ohayhúvare ha ndoipotaiha ikangy ijerovia. Ñapensamína mbaʼépa oiméne ohasa upérõ. Chupe oñemosaingo pe yvyráre ha upépe ohasa asyeterei anga. Oiménengo orrespira hag̃ua jepe ijetuʼu chupe, upearã oñehaʼãmbaite vaʼerã ha ojapóvo upéva, umi klávo oikeve hoʼóre ha ilómo huguypáva oñenupã hague katu ojekyty kyty pe yvyráre. Koʼýte oiméne hasyve raʼe chupe oñeʼẽ hag̃ua. Upéicharõ jepe omano mboyvemi ohechávo isy oĩha Juan ndive heʼi chupe opavave ohendu hag̃uáicha: “¡Che sy, koʼág̃a guive péva hína ne memby!”. Upe rire heʼi Juánpe: “¡Koʼág̃a guive haʼe hína nde sy!” (Juan 19:26, 27). Upéva ohechauka haʼe ohayhuetereiha isýpe, oikuaa porã Juan oñangarekotaha hemikotevẽre ha omombaretetaha María jerovia.b

10. ¿Mbaʼéichapa tuakuéra ikatu osegi Jesús ehémplo oñangarekóvo ifamíliare?

¹⁰ Iporã ningo tuakuéra ojepyʼamongeta Jesús ehémplore. Peteĩ túa ohayhúva ifamíliape ombaʼapo vaʼerã omoĩ hag̃ua chupekuéra oikotevẽva (1 Timoteo 5:8). Avei túa omoakãva mborayhúpe hogapy omboyke tiémpo ifamília opytuʼu ha osẽ hag̃ua ovyʼa oñondivepa. Péro avei omombarete vaʼerã ifamília jerovia, upéva iñimportanteve opa mbaʼégui. ¿Mbaʼéichapa ojapo vaʼerã upéva? Ohesaʼỹijo vaʼerã la Biblia hendivekuéra koʼẽ koʼẽre, ha ostudia jave hogayguakuérandi ojapo vaʼerã vyʼápe igústo hag̃ua enterovévape (Deuteronomio 6:6, 7). Avei heʼíva ha ojapóvare ojekuaa vaʼerã omombaʼeha pe predikasión ha ohechauka vaʼerã iñimportanteha enterovéva ojeprepara ha oho meme rreunionhápe (Hebreos 10:24, 25).

Oporoperdonakuaa

11. ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka idisipulokuérape iñimportanteha ñaporoperdona?

¹¹ “Pe oporohayhúva ningo [...] ndaipyʼarói” heʼi 1 Corintios 13:5. Upéva heʼise japorohayhúramo tekotevẽha katuete jaheja rei ojupe ñane rembiapo vaikue (Colosenses 3:13, 14). Jesús heta hendáicha ohechauka idisipulokuérape iñimportanteha ñaperdona ñande rapichápe. Heʼi chupekuéra: “Ndahaʼéi 7 vésente, síno 77 vése voi [peporoperdona vaʼerã]”. Upéva heʼise ndaikatuiha jaʼe mboy vésepa jajapo vaʼerã (Mateo 18:21, 22). Haʼe omboʼe chupekuéra operdona vaʼerãha hapichápe oiméramo oñembyasy ojekorrehi rire chupe (Lucas 17:3, 4). Ha Jesús ndojoguaiete umi fariséo rovamokõime, oikónteva heʼi mbaʼépa ojejapo vaʼerã. Upéva rangue haʼe voi omoĩ pe ehémplo (Mateo 23:2-4). Jahechamína mbaʼépa Jesús ojapo peteĩ iñamigoite ofallárõ guare hendive.

12, 13. a) ¿Mbaʼéichapa Pedro ofalla Jesús ndive? b) ¿Mbaʼéichapa Jesús oñemoingove jey rire omoĩ ehémplo ñandéve ñañoperdona hag̃ua?

¹² Apóstol Pedro imbaʼeporãiterei enterovéndi, péro upéicha avei sapyʼánte tuicha ofalla. Upéicharamo jepe Jesús ojogueraha porãiterei vaʼekue hendive. Haʼe oikuaa porã Pédrope ha omeʼẽ chupe heta tembiapo iñimportánteva. Por ehémplo Pedro, Santiago ha Juan ohecha umi milágro umi ótro ndohechái vaʼekue (Mateo 17:1, 2; Lucas 8:49-55). Ha jaʼe haguéicha Pedro oĩ vaʼekue hardín de Getsemanípe ojejagarrárõ guare Mboʼehára Guasúpe. Péro upe pyharépe Pedro ha umi ótro apóstol osẽ oheja rei Jesúspe. Upe rire Pedro pyʼaguasúpe oho ohecha ojehusgárõ guare pokarẽme Jesúspe, ha opyta pe okápe. Péro okyhyje rupi tuicha ojavy. ¡Tres vése heʼi ndoikuaái hague Jesúspe! (Mateo 26:69-75). ¿Mbaʼépa ojapo Jesús? ¿Mbaʼépa nde rejapóne ne amigoite ofalláramo péicha nendive?

¹³ Jesús operdona chupe, haʼe oikuaa porã Pedro oñeñandu vaieterei hague upe ojapo vaʼekuére. La Biblia heʼi “Pedro oñembyasyeterei ha hasẽ soro” hague (Marcos 14:72). Upévare Jesús oñemoingove jey rire ojehechauka Pédrope, okonsola ha omokyreʼỹ hag̃ua chupe (Lucas 24:34; 1 Corintios 15:5). Ohasa rire 2 méserupi, Pentekostés aretépe, Jesús ohechauka jey omombaʼeha Pédrope ohejávo opredika umi héntepe ijatýva Jerusalénpe (Hechos 2:14-40). Avei Jesús ndaipyʼarói umi apostolkuérare oheja rei haguére chupe oikotevẽve jave. Upéva rangue oñemoingove jey rire ohenói chupekuéra ‘che ermanokuéra’ (Mateo 28:10). Jesús ndahaʼéi heʼínteva ñaporoperdona vaʼerãha, haʼe voi omoĩ pe ehémplo.

14. ¿Mbaʼérepa tekotevẽ ñaperdona ñande rapichápe Jesús ojapo haguéicha? ¿Mbaʼéichapa jahechauka ñaporoperdonakuaaha?

¹⁴ Ñande koʼýte tekotevẽ ñaporoperdona Jesús ojapo haguéicha. ¿Mbaʼérepa? Ñande ningo enterove ñaneimperfékto, ha jajavýnte voi tahaʼe jaʼéva térã jajapóvape (Romanos 3:23; Santiago 3:2). Ñaperdonáramo ñande rapichápe Ñandejára imanduʼáta upévare ha ñaneperdonáta avei (Marcos 11:25). ¿Mbaʼéichapa jahechauka ñaporoperdonakuaaha? Jahayhu vaʼerã ñande rapichápe ha upéicha nañandepochymoʼãi vyroreíre (1 Pedro 4:8). Oĩramo ofalláva ñanendive péro oñembyasy ipyʼaite guive Pedro ojapo haguéicha, jasegi vaʼerã Jesús ehémplo ha ñaperdona chupe. Jaiko rangue ñandepyʼaro ñande rapicháre ikuentave jaiko pyʼaguapýpe (Efesios 4:32). Ha jajapórõ upéicha ñañeñandu porãvéta ha jaiko porãmbáta kongregasiónpe (1 Pedro 3:11).

Ojerovia hesekuéra

15. ¿Mbaʼérepa Jesús ojerovia idisipulokuérare iñimperféktoramo jepe hikuái?

¹⁵ Ñandejára Ñeʼẽ heʼi: “Pe oporohayhúva [...] osegi oguerovia entéro mbaʼe”. Upéva ñanemboʼe jahayhúramo ñande rapichápe jajeroviataha hese (1 Corintios 13:7).c Jesús ohayhu rupi idisipulokuérape ojerovia hesekuéra, jepe iñimperfékto hikuái. Haʼe oikuaa porã haʼekuéra ohayhuha Jehovápe ipyʼaite guive ha ojaposeha hembipota. Ha ojavy mimíramo jepe Jesús arakaʼeve nopensavaíri hesekuéra. Por ehémplo, peteĩ jey Santiago ha Juan heʼi isýpe ojerure hag̃ua Jesúspe tomboguapy chupekuéra ijykére Irréinope. Upéicharamo jepe, upe rire haʼe ojerovia hesekuéra ha osegi hikuái oservi ijapóstolramo (Mateo 20:20-28).

16, 17. ¿Mbaʼe tembiapópa omeʼẽ Jesús idisipulokuérape?

¹⁶ Jesús ojerovia idisipulokuérare ha upévare oheja ikargopekuéra heta tembiapo. Por ehémplo, 2 vése milágro rupive omboheta mbovymi pira ha pan omongaru hag̃ua heta héntepe. Ha upéi omeʼẽ idisipulokuérape orreparti hag̃ua opavavépe (Mateo 14:19; 15:36). Ha avei peteĩ jey heʼi Pedro ha Juánpe oho hag̃ua Jerusalénpe ohecha mbaʼépa oikotevẽta hikuái Paskuarã. Ohecha vaʼerã hikuái víno, pan ilevaduraʼỹva, verdúra iróva ha ovecha roʼo. Ko tembiapo ndahaʼéi vyrorei, ojejapo vaʼerã pe léi heʼihaichaite ha Jesús okumpli vaʼerã upéva. Avei upe pyharépe haʼe oipuru pe víno ha pan omoñepyrũ hag̃ua pe Konmemorasión (Mateo 26:17-19; Lucas 22:8, 13).

¹⁷ Upe rire Jesús omeʼẽ idisipulokuérape hetave tembiapo iñimportantevéva. Heʼi chupekuéra osẽ vaʼerãha oikuaauka umi notísia porã ha omboʼe umi héntepe oiko hag̃ua chuguikuéra Jesús disípulo (Mateo 28:18-20). Avei jahecháma haguéicha, onkarga peteĩ grúpo michĩva de unhídope omeʼẽ hag̃ua ijovechakuérape oikotevẽva guive omombarete hag̃ua ijerovia (Lucas 12:42-44). Ha koʼág̃a Jesús oĩramo jepe yvágape ñanegoverna upe guive umi ansiáno rupive, haʼekuéra ningo peteĩ rregálo kongregasiónpe g̃uarã (Efesios 4:8, 11, 12).

18-20. a) ¿Mbaʼéichapa ikatu jatrata ñane ermanokuérape Jesús ojapo haguéicha? b) ¿Mbaʼéichapa ansianokuéra ikatu osegi Jesús ehémplo? c) ¿Mbaʼépa jahecháta pe kapítulo oúvape?

¹⁸ ¿Mbaʼéichapa ikatu jatrata ñane ermanokuérape Jesús ojapo haguéicha? Jahechauka jahayhuha ñane ermanokuérape jajeroviáramo hesekuéra. Péicha ndajaikomoʼãi jajesareko mbaʼépepa ojavy, upéva rangue ñañehaʼãta jahecha umi mbaʼe porã ojapóva. Sapyʼánte ningo oĩtante voi ofalláva ñanendive térã ñanembopochýva. Péicha jave pe mborayhu ñanepytyvõta ani hag̃ua ñapensa vai ñane ermánore (Mateo 7:1, 2). Jajeroviáramo ñane ermanokuérare ñamokyreʼỹta chupekuéra oho hag̃ua tape porãre (1 Tesalonicenses 5:11).

¹⁹ ¿Mbaʼéichapa ansianokuéra ikatu osegi Jesús ehémplo? Ikatu omeʼẽ tembiapo kongregasionpegua ótro ermánope ha ojerovia hese ojapo porãtaha. Péicha umi ansiáno heta áñorema oservíva Jehovápe ikatúta ombokatupyry umi imitãvévape, oñehaʼãva hína oñakãrapuʼã kongregasiónpe (1 Timoteo 3:1; 2 Timoteo 2:2). Jehová organisasión ningo okakuaave ohóvo oparupiete ha upévare iñimportanteterei oñembokatupyry hetave ermánope (Isaías 60:22).

²⁰ Péicha jahecha mbaʼe mbaʼépa jajapo vaʼerã jahechauka hag̃ua jahayhuha ñande rapichápe. Añetehápe ñamoirũ hag̃ua Jesúspe jahayhu vaʼerã opavavépe haʼe ojapo haguéicha, upéva iñimportanteve opa mbaʼégui. Pe kapítulo oúvape jahecháta peteĩ mbaʼe tuichaitereíva Jesús ojapo vaʼekue ñanderayhupápe: omeʼẽ hekove perfékto.