Rreferénsia ojepurútava rreunionhápe Mbaʼéichapa Jaiko ha Japredika vaʼerã
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
3-9 DE JULIO
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | ESDRAS 4-6
“Ani peñentremete pe traváho ojejapóvare”
¿Mbaʼépa ñanemboʼe peteĩ visión ohecha vaʼekue Zacarías?
13 Ojeproivírõ guare la konstruksión ojapo vaʼekue umi judío omopuʼã jey hag̃ua pe témplo, pe súmo saserdóte Jesúa, térã Josué, ha pe governadór Zorobabel heʼi ojesegínte hag̃ua pe traváho (Esd. 5:1, 2). Ikatu oime heta judío opensa raʼe naisentídoi hague péva pe instruksión omeʼẽva hikuái. Haʼekuéra ndaikatumoʼãi kuri ojapo mbaʼeve ani hag̃ua ojepilla ombaʼapoha hína hikuái pe témplore. Hiʼarive ikontrariokuéra oĩ kuri ojapo hag̃uáicha oimeraẽ mbaʼe ojoko hag̃ua chupekuéra. Upévare tekotevẽ kuri oñemomanduʼa Josué ha Zorobabélpe Jehová ndohejareíri hague ipuévlope. Jahechamína mbaʼépa ojapo raʼe Jehová oasegura hag̃ua chupekuéra upéva.
w86-S 1/2 29, rrekuádro párr. 2, 3
Ñandejára oñangareko hína kuri umi ansianokuérare
Proféta Ageo ha Zacarías omokyreʼỹ umi judío oho jey vaʼekuépe hetãme oñemopuʼã jey hag̃ua Jehová témplo. Péro upe riremínte umi governánte persa ojokose la traváho, ha heʼi: ‘¿Mávaiko omeʼẽ peẽme permíso pemopuʼã hag̃ua ko óga?’ (Esdras 5:1-3).
Umi ansiáno okyhyjérire chuguikuéra, upepete opyta vaʼerãmoʼã la konstruksión, ha ijarhélrire chupekuéra ojeproiviete vaʼerãmoʼã la traváho. Péro umi ansiáno (ha katuete avei umi ogiáva chupekuéra: governadór Zorobabel ha pe súmo saserdóte Josué) okontesta porãiterei umi governánte pérsape. Omomanduʼa chupekuéra Ciro omeʼẽ hague la mandáto oñemopuʼã jey hag̃ua la témplo, ha upéva opytánte hague tesaráipe. Umi governánte ningo oikuaa porã ndaikatuiha ojeheja reívo peteĩ léi oñenohẽma vaʼekue. Haʼekuéra iletrádo ha odesidi nopyrũmoʼãiha pe rréi mandátore. Péicha oho hese hikuái, rréi Darío oguenohẽ peve peteĩ dekréto okonfirmáva oĩ porãha ojesegi la traváho (Esdras 5:11-17; 6:6-12).
¿Mbaʼépa ñanemboʼe peteĩ visión ohecha vaʼekue Zacarías?
7 Péro upéi tuichaiterei ou okambia la isituasionkuéra. ¿Mbaʼépa la oiko vaʼekue? Pe áño 520-pe a.C., oñepyrũ ogoverna Pérsiape rréi Darío I. Ha 2 áño oñepyrũ rire ogoverna, opilla ndahaʼéi hague legál la ojapo vaʼekue umi judío kontrariokuéra ojeproivírõ guare la konstruksión. Upémarõ haʼe omeʼẽ la permíso omoñepyrũ jey hag̃ua hikuái pe traváho (Esd. 6:1-3). ¡Oiménengo ovyʼaite raʼe umi judiokuéra orresivírõ guare ko notísia! Ha hiʼarive ndahaʼéi voi upévante, pórke pe rréi onohẽ avei peteĩ mandáto heʼíva umi diferénte puévlo ndojapovéima vaʼerãha mbaʼevete ojoko hag̃ua pe óvra. Ha hiʼarive omeʼẽ vaʼerãha hikuái umi judíope entéro mbaʼe oikotevẽva otermina hag̃ua la traváho pe témplope (Esd. 6:7-12). Oiko rupi entéro koʼã mbaʼe umi judío osegi ombaʼapo, ha 4 áño rasamínte upe rire omopuʼãmbaite jeýma hikuái pe témplo áño 515-pe a.C. (Esd. 6:15).
¿Mbaʼépa ñanemboʼe peteĩ visión ohecha vaʼekue Zacarías?
16 Jehová ojevale avei pe ‘esklávo de konfiánsa ha iñarandúvare’ ñandegia hag̃ua (Mat. 24:45). Ha sapyʼánte ikatu hína pe esklávo omeʼẽ ñandéve algúna instruksión nañantendeporãiva. Por ehémplo, oĩ umi instruksión heʼíva mbaʼéichapa jajeprepara vaʼerã oikórõ g̃uarã peteĩ desástre naturál, ha a lo mehór ikatu hína ñapensa peichagua desástre núnka ndoikomoʼãiha pe sóna ñande jaikohápe. Térã ikatu avei ñapensa umi medída de segurida ojesegíva ko pandémia aja ijexaheradoitereimaha. ¿Mbaʼépa ikatu jajapo nañantendeporãiramo umi instruksión oñemeʼẽva ñandéve, térã ñapensáramo ijexaheradoitereimaha? Ikatu ñanemanduʼa umi rreláto bíblico jastudiáma vaʼekuére. Por ehémplo, ikatu ñanemanduʼa la oiko vaʼekuére umi israelítare orresivírõ guare instruksión Josué ha Zorobabélgui. Heta vése Jehová puévlope oñemeʼẽma vaʼekue umi instruksión nontendeporãiva hikuái upe momentoitépe, péro tiémpo rire ohechakuaa hikuái umíva umi instruksión osalvaite hague chupekuéra (Juec. 7:7; 8:10).
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
w06-S 15/1 19 párr. 3
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Esdras
4:1-3. Umi judío enemígo oipytyvõse kuri chupekuéra, péro oaseptárire upe ajúda ojeheʼáma vaʼerãmoʼã hikuái umi rrelihión japúre (Éxodo 20:5; 34:12). Upéicha avei Jehová siervokuéra koʼag̃agua ndojeheʼái ótra rrelihiónre oadora hag̃ua Ñandejárape.
10-16 DE JULIO
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | ESDRAS 7, 8
“La ojapóva Esdras omombaʼeguasu Jehovápe”
w00-S 1/10 14 párr. 8
Javyʼa ha jadisfruta jastudiávo
8 Jahayhu vaʼerã Jehová Ñeʼẽ ñane korasõ mbytete guive. Jalee rire peteĩ párte de la Biblia jadisfruta vaʼerã jajepyʼamongetávo hese. Avei japytaʼimi vaʼerã ha ñapensa umi enseñánsa ipypukúvare ha ñañekonsentra meme umívare. Ñakonsegi hag̃ua koʼã mbaʼe tekotevẽ jajepyʼamongeta trankílo porã, ñañemboʼe, ha japrepara ñane korasõ jalee ha jastudia mboyve Ñandejára Ñeʼẽ. Upéicha ojapo vaʼekue Esdras. La Biblia heʼi: “Esdras oprepara vaʼekue ikorasõ ostudia ha okumpli hag̃ua Jehová léi, ha ikatu hag̃uáicha omboʼe umi israelítape pe léi ha umi mbaʼe ihústova Ñandejára renondépe” (Esdras 7:10). ¿Maʼerãpa Esdras oprepara raʼe ikorasõ? Oĩ mbohapy rrasón: ostudia hag̃ua, okumpli hag̃ua la oaprendéva ha oporomboʼe hag̃ua. Iporãta ñande avei jasegíramo iñehémplo.
si-S 75 párr. 5
Lívro número 13:1 Crónicas
5 Esdras ikatu vaʼekue omombeʼu porãve ko istória oimeraẽ ótrogui. Pórke haʼe “oprepara vaʼekue ikorasõ ostudia ha okumpli hag̃ua Jehová léi, ha ikatu hag̃uáicha omboʼe umi israelítape pe léi ha umi mbaʼe ihústova Ñandejára renondépe” (Esd. 7:10). Jehová oipytyvõ chupe ijespíritu sánto rupive. Pe rréi persa ohechakuaa Ñandejára voi omoarandu hague Ésdraspe ha upévare omeʼẽ chupe hetave autorida Judápe (Esd. 7:12-26). Péicha jahechakuaa Ñandejára ha pe rréi omeʼẽ rupi autorida Ésdraspe, haʼe ikatu kuri ombyaty umi informasión oĩva umi dokuméntope upérõ, ha péicha omombeʼu porãve umi mbaʼe oiko vaʼekue.
it-1-S 1186 párr. 4
Umilda
Ñandegia hekópe porã. Ñañemomirĩramo Jehová renondépe, haʼe ikatúta ñandegia ha ñanepytyvõ. Esdras oreko vaʼekue ikárgope odirihi hag̃ua umi 1.500 persóna oviaháva Babilóniagui Jerusalén peve. Avei odirihi vaʼerã kuri umi saserdóte, netineo, kuñanguéra ha umi mitãme. Oraha hikuái heta óro ha pláta omoporã hag̃ua pe témplo oĩva Jerusalénpe. Haʼekuéra ningo oikotevẽ vaʼekue ojeprotehe chupekuéra, péro Esdras ndojerureséi upéva pe rréi de Pérsiape, pórke upéicharõ ohechaukáta ojeroviaveha yvyporakuérare. Hiʼarive Esdras heʼíma vaʼekue pe rréipe: “Ore jára ningo oipytyvõ enterove oñemoag̃uívape hese”. Upévare heʼi pe puévlope ojapo hag̃ua peteĩ ajúno oñemomirĩ hag̃ua Jehová renondépe ha ojerure chupe ajúda. Haʼe ohendu ha oipytyvõ chupekuéra, upéicha rupi ikatu ojapo trankílo porã hikuái pe viáhe ha ndaipóri avave omoĩséva chupekuéra peteĩ ñuhã (Esd 8:1-14, 21-32). Ñandejára oipytyvõ vaʼekue avei Daniélpe. Jehová ombou hiʼánhel oipytyvõ hag̃ua chupe oĩrõ guare Babilóniape, pórke haʼe oñehaʼã ontende opa mbaʼe ha oñemomirĩ Ñandejára renondépe (Da 10:12).
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
w06-S 15/1 19 párr. 10
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Esdras
7:28–8:20. ¿Mbaʼérepa heta judío oĩ vaʼekue Babilóniape ndohoséi vaʼekue Esdras ndive Jerusalénpe? Upérõ ojapóma mas de 60 áño umi judío oho hague oiko jey Jerusalénpe, upéicharõ jepe saʼieterei oĩ oikóva upépe. ¿Mbaʼérepa? Primero pórke tapérema voi ipeligróso vaʼekue. Avei umi ova ramóva tekotevẽ oñepyrũ de seroite, hiʼarive upépe ijetuʼu ha ipeligróso. Oiméne oĩ raʼe Babilóniape umi judío ipláta hetáva, ha upérõ Jerusalénpe ndaiporiguasúi vaʼekue mbaʼeve, upévare ijetuʼúne chupekuéra. Umi odesidíva ova tekotevẽ ipyʼaguasu, ojerovia Jehováre ipyʼaite guive ha oipotaitereíma vaʼerã kuri ojeadora Jehovápe añoite. Esdras jepe ikyreʼỹ Jehová omombarete rupínte chupe. Ha haʼe omokyreʼỹ 1.500 famíliape, amo 6.000 persónarupi, ojeprepara ha oho hag̃ua hikuái Jerusalénpe. Upéi omoirũve chupekuéra 38 levita ha 220 netineo.
17-23 DE JULIO
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | ESDRAS 9, 10
“Umi naiñeʼẽrendúiva osufri katuete”
w06-S 15/1 20 párr. 1
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Esdras
9:1, 2. ¿Ivaieterei piko añete umi israelita omenda umi ótra nasionguáre? Umi israelita oñenkarga vaʼerã kuri ojesegi hag̃ua ojeadora Jehovápe añoite pe Mesías og̃uahẽ peve. Ha upéva ndaikatumoʼãi kuri oiko omendáramo hikuái umi ótra nasionguáre. Oĩ vaʼekue omendáva umi kuña ndoadoráivare Jehovápe ha upéva ipeligrosoiterei kuri, pórke kon el tiémpo ikatu ogueraha vaieterei chupekuéra ha ndojeadoravéi Jehovápe. La oikórire upéva, ¿máva piko orresivi vaʼerãmoʼã pe Mesíaspe? ¡Ajeve voíngo raʼe Esdras peichaite oñekevranta ha oñelamenta!
Mbaʼépa Jehová oipota jajapo?
Ñaneñeʼẽrendúramo Jehovápe ñande pyʼaite guive jahupytýta heta mbaʼe porã. Moisés ningo heʼi voi versíkulo 13-pe: ‘Pejapo Jehová heʼíva oho porã hag̃ua peẽme’. La Biblia heʼi avei: ‘Ñandejára niko mborayhu’, upévare katuete iporãvéta jajapóramo opa mbaʼe haʼe heʼíva ñandéve (1 Juan 4:8). Jajapóramo upéicha nañasẽvaimoʼãi koʼág̃a ni amo gotyove (Isaías 48:17). Heta mbaʼe vaígui ningo jajeíta ha ikatúta voi jaiko vyʼápe opa árare Ñandejára Rréino poguýpe.
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
w06-S 15/1 20 párr. 2
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Esdras
10:3, 44. ¿Mbaʼérepa oñemosẽ raʼe umi mitãme isy reheve? Umi mitãnguéra opytárire ifasilve vaʼerãmoʼã isykuérape ou jey hag̃ua hendapekuéra. Ha avei majórmente umi mitãraʼy oikotevẽve jepi isy oñangareko hesekuéra.
24-30 DE JULIO
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | NEHEMÍAS 1, 2
“Upepete añemboʼe”
Ñanemanduʼa memékena Jehováre
5 Sapyʼánte ikatu ñañemboʼe mbykymínte. Peteĩ jave, pe rréi Persiaygua hérava Artajerjes oikuaase mbaʼérepa Nehemías ojepyʼapyeterei, ha oporandu chupe: “Mbaʼére piko nderovasy?”. Upémaramo Nehemías oñemboʼe pyaʼe porã ‘Ñandejára yvagapeguápe’. Mbykýramo jepe iñemboʼe ha kirirĩhápe, Jehová ohendu chupe. Pe rréi oipytyvõ Nehemíaspe omopuʼã jey hag̃ua Jerusalén murálla (jaleemína Nehemías 2:1-8). Jahechaháicha Jehová ohendu umi ñemboʼe, jepe mbykymi ha ojejapóramo kirirĩhápe.
Ani reskrivi palávra por palávra la erétava
¿Mbaʼéichapa ikatúta rembohovái porã degolpete oñeporandúramo ndéve peteĩ mbaʼe? Ikatu resegi Nehemías ehémplo, haʼe ombohovái mboyve pe rréi Artajérjespe, oñemboʼe Ñandejárape ipyʼapýpe (Neh. 2:4). Upe rire emohenda porã ne akãme umi idéa remyesakãséva. Ikatu remohenda péicha: 1) Eiporavo peteĩ térã mokõi idéa (ikatu remaña umi oĩva lívro Razonamiéntope). 2) Ehecha mbaʼe téxtopa releéta remopyenda hag̃ua upe erétava. 3) Epensa mbaʼépa ikatu ere reñepyrũ hag̃ua reñeʼẽ chupe, ha eñatende ani reofende chupe. Upéi ikatúntema reñepyrũ.
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
‘Peiméke preparádo peñemboʼe hag̃ua’
12 Ñapensamína Nehemías rehe. Haʼe ningo peteĩ kopéro oservi vaʼekue pe rréi pérsa Artajérjespe síglo cíncope, Jesús ou mboyve. Nehemías oñemboʼe meme vaʼekue. Haʼe oikuaa umi hudío oĩva Jerusalénpe ohasa asyha, upévare heta árare ‘ohasa okaruʼỹre ha oñemboʼe ñande Ruete yvagayguápe’ (Neh. 1:4, ÑÑB). Rréi Artajerjes oporandúrõ guare chupe mbaʼérepa hova ñembyasyete, upepete Nehemías ‘oñemboʼe yvága Járape’ (Neh. 2:2-4, ÑÑB). ¿Mbaʼépa ojehupyty upéicha rupi? Jehová ombohovái iñemboʼe ha oipytyvõ ipuévlope (Neh. 2:5, 6). Katuete upéva omombarete Nehemías jerovia.
13 Ñañemboʼe meméramo ojapo haguéicha Nehemías, ñamombaretevéta ñande jerovia. Satanás iñañaiterei ha ojaheive ñanderehe ñanekangy jave. Oiméramo ñanderasy térã ñañedeprimi, ikatu ñapensa saʼieterei japredikaha ha Jehová ndoguerohorymoʼãiha jajapóva. Ikatu avei jajekulpa umi mbaʼe jajapo vaʼekuére yma. Satanás oipota ñapensa ndajavaleiha mbaʼeverã ha oiporu upéva omokangy hag̃ua ñande jerovia. Péro ‘ñaiméramo preparádo ñañemboʼe meme hag̃ua’ ikatúta ñanembarete ha naikangymoʼãi ñande jerovia. Ha ñanemanduʼa vaʼerã ‘ñañakarama hatã vaʼerãha ñande jeroviáre’, ikatu hag̃uáicha ñambogue “opa umi flécha hendýva opoíva [ñanderehe] pe aña” (Efes. 6:16, NM).
31 DE JULIO AL 6 DE AGOSTO
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | NEHEMÍAS 3, 4
“¿Repensápa pe traváho pohýi ndahaʼeiha nembaʼerã?”
w06-S 1/2 9 párr. 9
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Nehemías
3:5, 27. Ndovaléi jaapoʼi umi traváho pohýi ojejapóva Jehová rehehápe, ojapo haguéicha umi tecoíta “omanda guasúva”. Upéva rangue, jasegi vaʼerã umi ótro tecoíta ehémplo ha ñambaʼapo kyreʼỹme haʼekuéraicha.
¿Rehejátapa Jehová ojapo ndehegui haʼe oipotáva?
11 Heta tiémpo upe rire, Salum rajykuéra oĩ vaʼekue umi Jehová oipurúva apytépe oñemyatyrõ hag̃ua Jerusalén murálla (Neh. 2:20; 3:12). Itúa ningo peteĩ prínsipe vaʼekue, péro haʼekuéra oĩ dispuésta ojapóvo umi traváho ipeligróso ha ijetuʼúva (Neh. 4:15-18). Salum rajykuéra idiferénte vaʼekue umi kuimbaʼe omanda guasúvagui oĩva umi tecoíta apytépe. Haʼekuéra ningo “noñemoĩri umi omoakãva poguýpe ombaʼapo hag̃ua” (Neh. 3:5). Pe murálla oñemyatyrõmba 52 díapente, epensamíntena mbaʼeichaitépa oiméne ovyʼa raʼe upérõ Salum rajykuéra (Neh. 6:15). Koʼág̃a avei oĩ ermána vyʼápe ojeofreséva omopuʼã ha omantene hag̃ua umi lugár ojepurúva ojeadora hag̃ua Jehovápe, ha koʼã traváho sagrádo hína. Koʼã ermána ikatupyry, ikyreʼỹ ha ifiél, ha añetehápe ñaikotevẽ hesekuéra osẽ porã hag̃ua koʼãichagua traváho.
w04-S 1/8 18 párr. 16
Ñañehaʼãkena ñaneumílde, Jesús ojapo haguéicha
16 Enterove kristiáno, tahaʼe ñanemitãva térã ñandeedámava, ndovaléi ñañemombaʼeguasu síno ñaneumílde vaʼerã Jesúicha. Kongregasiónpe oĩ heta tembiapo ojejapo vaʼerã ha haʼetévaicha naiñimportanteguasúiva, aníkena ñandepochy ojejeruréramo ñandéve jajapo hag̃ua koʼã mbaʼe (1 Samuel 25:41; 2 Reyes 3:11). Tuakuéra, ¿pemboʼépa pene famíliape ojapo hag̃ua oimehaichagua traváho oñemeʼẽva chupekuéra Salónpe térã asambleahápe? ¿Ohechakuaápa hikuái peẽ voi pejapoha upéva? Peteĩ ermáno ombaʼapóva pe sentrál mundiálpe imanduʼa mbaʼéichapa ituakuéra omeʼẽ vaʼekue chupe peteĩ ehémplo iporãitereíva. Haʼe heʼi: “Che túa ha che sýpe g̃uarã iñimportanteterei vaʼekue umi traváho ojejapóva Salónpe térã asambleahápe. Haʼekuéra pyʼỹinte ojeofrese vaʼekue ojapo hag̃ua oimehaichagua traváho kongregasiónpe térã umi ermanokuéra rehehápe, haʼetéramo jepe naiñimportanteguasúiva. Ha upéva chéve chepytyvõiterei aasepta hag̃ua avei oimehaichagua traváho oñemeʼẽva chéve Betélpe ha ajapo hag̃ua upéva kyreʼỹme”.
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
w06-S 1/2 9 párr. 1
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Nehemías
4:17, 18. ¿Mbaʼéichapa umi konstruktór ikatu vaʼekue ombaʼapo un ládo ipópente? Umi oguerojávape g̃uarã umi kárga ndahaʼeiete kuri provléma upéva. Ikargakuéra ohupi iñakã ári térã omoĩ ijatiʼýre ha ojoko un ládo ipópe, “ha pe ótro ládo ipópe katu oreko ilánsa”. Umi konstruktór oikotevẽva mokõivéa ládo ipo katu “oreko ikuʼakuápe peteĩ espáda ombaʼapo aja”. Péicha enterove oĩ preparádo oñedefende hag̃uáicha oatakáramo iñenemigokuéra.
7-13 DE AGOSTO
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | NEHEMÍAS 5-7
“Nehemías oporoservise, ojeservi rangue chupe”
w02-S 1/11 27 párr. 3
Ojeapoja pe adorasión verdadéra, yma guive koʼág̃a peve
Nehemías ivaleterei vaʼekue oorganisa hag̃ua la tembiapokuéra, ha oipuru upe kapasida orekóva, itiémpo ha imbaʼerepy oapoja hag̃ua pe adorasión verdadéra. Oipuru ipláta ojogua jey hag̃ua umi iñermanokuéra judío oĩ vaʼekuépe en esklavitu, ha avei oipuruka ipláta okovraʼỹre interés. Haʼe ndokovrái isuéldo kómo governadór pono oforsa pe puévlope, upéva rangue omongaru hógape 150 judío ha hetave héntepe ou vaʼekue ótra nasióngui. Káda día oprepara iñinvitadokuérape g̃uarã “peteĩ tóro, 6 ovecha iporãva, ha avei heta guyra”, ha káda 10 día oreko “hetaiterei víno opaichagua”. Ha entéro koʼã mbaʼe haʼe opagapaite ivolsíllogui (Nehemías 5:8, 10, 14-18).
“Ani reheja ikangy nde jyva”
16 Jehová omokyreʼỹ Nehemíaspe ha umi judíope omopuʼã jey hag̃ua Jerusalén murálla. Hiʼarive haʼekuéra ojapo upe traváho 52 díapente (Neh. 2:18; 6:15, 16). Péro Nehemías ndopytái ojekuʼako ha omaña umi ombaʼapóvare, síno oipytyvõ avei chupekuéra (Neh. 5:16). Ñane tiémpope, heta ansiáno osegi avei Nehemías ehémplo. ¿Mbaʼéichapa ojapo hikuái upéva? Oipytyvõ jave oñemopuʼã, oñemopotĩ ha oñemyatyrõ hag̃ua Salón del Reino. Umi ansiáno ohayhu rupi iñermanokuérape, omombarete umi iprovlémavape, ovisitávo chupekuéra térã opredikávo hendivekuéra (elee Isaías 35:3, 4).
w00-S 1/2 32
¿Mbaʼéichapa imanduʼáta Jehová nderehe?
La Biblia ohechauka Jehová “imanduʼa” jave ñanderehe péva heʼiseha álgo iporãva. Por ehémplo, oikórõ guare pe dilúvio ha pe y ojahoʼipárõ guare ko yvy 150 día aja, upe rire “Ñandejára imanduʼa Noé rehe”, upévare “ombou peteĩ yvytu ko yvy ape ári, ha pe y oñepyrũ oguejy” (Génesis 8:1). Heta tiémpo rire, Sansón opytárõ guare siégo ha oñeenkarselárõ guare chupe, haʼe oñemboʼe Jehovápe ha heʼi: “Nemanduʼamína cherehe ha chemombarete jey, ko última ves ikatúramo”. Jehová imanduʼa Sansón rehe omeʼẽvo chupe podér oñevenga hag̃ua iñenemigokuérare (Jueces 16:28-30). Nehemías kásope katu, Jehová imanduʼa hese ovendesívo ijesfuérso ha ojeadora jeývo Jehovápe añoiténte Jerusalénpe.
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
Ñandepuʼakákena “ivaívare iporãvape”
15 Ipahápe ojevale hikuái peteĩ kuimbaʼe Israelguáre hérava Semaya. Haʼekuéra oipota Nehemías omboyke Ñandejára léi. Semaya heʼi chupe: ‘Jaha jaike Ñandejára rógape, ñañemboty ha ñakañy upépe. Cháke ko pyharépe oúta hikuái ndejukávo’. Heʼi ojejukapotaiteha Nehemíaspe ha ikatuha ojesalva okañývo témplope. Péro Nehemías ningo ndahaʼéi saserdóte ha oĩ vaíta okañýramo Ñandejára rógape. Omboykétapa Ñandejára léi nomanoséigui? Haʼe heʼi: ‘Cheichagua kuimbaʼe piko okañýva témplope? Ndahamoʼãi!’. Mbaʼére piko Nehemías ndoʼái ko ñuhãme? Haʼe ohechakuaa Semaya heʼíva ‘ndouiha Ñandejáragui’. Umi profetaitéva arakaʼeve ndeʼimoʼãi chupe omboyke hag̃ua Ñandejára léi. Upéicha Nehemías ndohejái jey umi iñañáva ipuʼaka hese. Upe riremínte heʼi: “Pe més hérava Elul, 25 arahápe ojapo 52 ára roñepyrũhague romopuʼã ore tápia [murálla], ha upéva pe árape rojapopa” (Nehemías 6:10-15; Números 1:51; 18:7).
14-20 DE AGOSTO
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | NEHEMÍAS 8, 9
“Pe vyʼa Jehová omeʼẽva peẽme penemombaretéta”
¿Mbaʼépa ikatu ñaaprende umi levíta ñemboʼégui?
2 Umi hudío omopuʼãmba jey Jerusalén murálla pe més ohasa vaʼekuépe, ha omohuʼã kuri upe tembiapo 52 díapente (Neh. 6:15). Pe ótro méspe, el 1 de tisri oñembyaty hikuái pe plásape ohendu hag̃ua Esdras ha umi ótro levítape olee ha omyesakã jave Ñandejára Léi. Haʼekuéra ijaty ikatu hag̃uáicha omombarete ijerovia (ehecha pe taʼanga 1). Umi família ohopaite ohendu hag̃ua pe Léi ha oĩ upépe “koʼẽtĩ guive asaje” peve, umi mitã “ikatúva guive ontende” jepe ohopa. ¡Ajépa iporãite upe ehémplo! Koʼág̃arupi ñande avei ñandeaty umi Salón del Reino iporã porãvape, upéicharamo jepe sapyʼánte nañañatendéi pe rreunión aja ha ñapensa umi mbaʼe naiñimportánteivare. Péro umi isrraelíta ndojapói vaʼekue upéicha; haʼekuéra ndahaʼéi ohendúnteva, síno oheja umi mbaʼe ojeʼéva opoko ikorasõre. Upéicha rupi, hasẽ voi hikuái ohechakuaárõ guare nokumplíri hague oikóvo pe Léi (Neh. 8:1-9, ÑÑB).
Jaikótapa Ñandejára ‘espíritu oipotaháicha’?
9 Javyʼáramo ñañeñandu porã ha ñandepyʼarory. Jehová hína pe Ñandejára ovyʼáva (1 Timoteo 1:11; Salmo 104:31). Jesús ovyʼa ojapóvo Itúva rembipota (Salmo 40:8; Hebreos 10:7-9). Ha ñandéve avei ñanembovyʼa jajapóramo Ñandejára rembipota, ha upéva ñanemombarete (Nehemías 8:10).
10 Pe vyʼa oúva Ñandejáragui ñanembopyʼarory jajapóvo haʼe oipotáva. Upéichata jajejopy vai térã jajepersegíramo jepe. Ha mbaʼeichaitépa ñanembovyʼa jaikuaa Ñandejárape! (Proverbios 2:1-5.) Javyʼaiterei ñaime porã haguére hendive. Upéva upéicha jaikuaa porã haguére chupe, jajerovia hese ha pe sakrifísio Jesús ojapovaʼekuére (1 Juan 2:1, 2). Avei ñanembovyʼa ñaimehaguére peteĩ família ijojahaʼỹva ha ojoayhu añetetévape (Sofonías 3:9; Ageo 2:7). Javyʼa avei ñahaʼarõgui Ñandejára goviérno ha ikatu haguére ñamosarambi pe marandu porã (Mateo 6:9, 10; 24:14). Upéicha avei ñahaʼarõgui jaikove opa ára g̃uarã (Juan 17:3). Ñanembovyʼaiterei ñahaʼarõhaguére ko mbaʼe ijojahaʼỹva (Deuteronomio 16:15).
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
it-1-S 171 párr. 2
Arameo
Unos kuánto áño umi judío oho hague Babilóniagui Jerusalénpe, pe saserdóte Esdras olee chupekuéra pe lívro orekóva Ñandejára tee léi. Ha unos kuánto levita oñepyrũ oexplika chupekuéra mbaʼépa heʼise upe léi. La Bíbliape heʼi voi: “Osegi olee hikuái pe lívro orekóva Ñandejára tee léi, hatã porã olee enterove ohendu hag̃uáicha. Haʼekuéra omyesakã porã pe léi ha oexplika chupekuéra mbaʼépa heʼise umi mbaʼe heʼíva. Péicha oipytyvõ umi héntepe ontende porã hag̃ua upe ojeleéva hína” (Nehemías 8:8). Umi levita oiméne omombeʼúnte araméope la heʼíva hebréope. Posívlemente pórke umi hebreo oĩrõ guare Babilóniape oĩ vaʼekue unos kuánto oñeʼẽva arameo. Ikatu oime avei oexplika porã idióma hebréope umi mbaʼe heʼíva upe léipe, ikatu hag̃uáicha ontende porã hikuái umi mbaʼe ipypukuvéva jepe.
21-27 DE AGOSTO
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | NEHEMÍAS 10, 11
“Haʼekuéra ojesakrifika Jehová rehehápe”
w98-S 15/10 22 párr. 13
Jerusalén, opyta porã hese la héra
13 Jerusalén orekóma ijerére peteĩ murálla tuicháva orekóva 12 okẽ, péro oñekotevẽ hetave hénte oikóva upe lugárpe. “Jerusalén ningo tuichaiterei ha saʼi oĩ la hénte oikóva upépe” (Nehemías 7:4). Oñesolusiona hag̃ua upéva pe puévlo “ojapo sortéo ikatu hag̃uáicha 10 família apytégui peteĩva oho oiko Jerusalénpe, pe siuda sagrádape”. Ha iporãiterei la oiko vaʼekue pórke “pe puévlo ovendesi umi kuimbaʼe ijeheguiete ojeofrese vaʼekuépe oho hag̃ua oiko Jerusalénpe” (Nehemías 11:1, 2). Ajépa iporãite iñehemplokuéra umi ohosévape g̃uarã oservi Jehovápe umi lugár oĩvehápe nesesida.
w86-S 15/2 26
Ojeadora jey Jehovápe añoiténte
Umi oheja vaʼekue hóga ha ijyvy ova hag̃ua Jerusalénpe oiméne heta ogasta ha tuicha ojeperhudikáne raʼe, avei oiméne ojapeligra heta hendáicha. Upéicha rupi, umi ótro israelita oguerohoryeterei umi ojeofrese vaʼekuépe ijeheguiete ohóvo Jerusalénpe ha oñemboʼe hesehapekuéra, Jehová ovendesi hag̃ua chupekuéra.
Jehová ovendesi umi ojeroviávape hese
15 Jajededikárõ guare Jehovápe ñapromete kuri chupe jajapotaha opa mbaʼe haʼe oipotáva, ha ndaiporimoʼãiha ótra kósa iñimportantevéva upévagui. Avei jaikuaáma kuri sapyʼánte ijetuʼutaha ñandéve ñakumpli hag̃ua ñapromete vaʼekue. Péro, ¿mbaʼéichapa ñarreaksiona ojejerure jave ñandéve jajapo hag̃ua peteĩ mbaʼe nañandegustáiva? Nañapensáiramo ñandejehe ha ñaiméramo dispuésto jajapo hag̃ua Jehová oipotáva, jahechaukáta ñakumpliha ñande promésa. Jaikuaaháicha, jajesakrifikáramo jepe Jehová rehehápe, upéva ndahaʼéi jey mbaʼeve ñakomparávo umi vendisión jarresivívare (Mal. 3:10). Ñapensamína Jefté rajýre, ¿mbaʼéichapa orreaksiona raʼe oikuaárõ guare mbaʼépa itúa opromete Jehovápe?
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
w06-S 1/2 11 párr. 1
Mbaʼe mbaʼépa ñanemboʼe Nehemías
10:34. ¿Mbaʼérepa ojejerure raʼe pe puévlope ogueraha hag̃ua jepeʼa? Pe léi Ñandejára omeʼẽ vaʼekue Moiséspe ndeʼíri oñemeʼẽ vaʼerãha jepeʼa. Upéva ojejapo oñekotevẽ rupínte ojehapy hag̃ua umi sakrifísio pe altár ári. Amalisia ndaipóri vaʼekue hetaiterei netineo (térã esklávo ndahaʼéiva israelita ombaʼapóva pe témplope), upévare ojesortea ojasegura hag̃ua ndofaltamoʼãiha jepeʼa pe témplope.
28 DE AGOSTO AL 3 DE SEPTIEMBRE
TESÓRO OĨVA ÑANDEJÁRA ÑEʼẼME | NEHEMÍAS 12, 13
“Ñandefiélkena Jehovápe jaiporavo jave ñane amigorã”
it-1-S 117 párr. 8
Ammonita
Oñemosẽ rire Tobíaspe pe témplogui ojelee ha oñekumpli Ñandejára léi oĩva Deuteronomio 23:3-6-pe, heʼihápe umi moabita ha ammonita ndoikéi vaʼerãha Ñandejára tee kongregasiónpe (Ne 13:1-3). Ko léi ningo mil áño ánte oñemoĩma vaʼekue, pórke umi ammonita ha moabita noipytyvõséi kuri umi israelítape oike potaitérõ guare hikuái pe yvy oñepromete vaʼekuépe. Upévare haʼekuéra ndaikatúi kuri oiko umi israelítaicha ha oreko avei umi derécho ha priviléhio haʼekuéra orekóva. Péro upéva ndeʼiséi ndaikatuiha oĩ hikuái umi israelítandi, térã oiko ijapytepekuéra ha orresivi umi vendisión Ñandejára omeʼẽva ipuévlope. Ojapo haguéicha Zélec, haʼe vaʼekue peteĩ gerréro iñimportánteva, ha Rut pe moabita (Rut 1:4, 16-18).
Ñandejára omomarangatúma isiervokuérape
5 Elee Nehemías 13:4-9. Koʼág̃arupi oĩ hetaiterei ñanemboligáva jajapo hag̃ua ivaíva, upévare heta vése hasy ñanderekomarangatu hag̃ua. Jahechamína peteĩ ehémplo. Eliasib haʼe vaʼekue peteĩ saserdóte guasu. Tobías katu peteĩ ammoníta, ha amalisia peteĩ ofisiál irrangoʼíva orrepresentáva Persia goviérnope Judéape. Tobías ha iñirũnguéra oñemoĩ mbarete vaʼekue Nehemías rehe ha ndoipotái oñemopuʼã Jerusalén murálla (Neh. 2:10). Avei umi ammoníta ndovaléi oike pe témplo korapýpe (Deut. 23:3). Upéicharõ, ¿mbaʼére piko Eliasib omeʼẽ peteĩ lugár pe témplo komedórpe peteĩ kuimbaʼe ammonítape?
6 Tobías ojeheʼa meme Eliasib rehe. Tobías ha itaʼýra Jehohanán omenda vaʼekue hudía rehe, ha heta hudío imanduʼa porã hese (Neh. 6:17-19). Peteĩ Eliasib niéto katu omenda Sanbalat rajýre. Upéva ningo Samaria governadór ha Tobías amigoite avei (Neh. 13:28). Koʼã mbaʼe ohechauka mbaʼéicha rupípa pe saserdóte guasu Eliasib oheja ipuʼaka hese umi tapicha ndojeroviáiva ha oñemoĩva Ñandejárare . Péro Nehemías ndohejái Tobías oñembohory Jehováre ha omombopa ikosakuéra pe témplo komedórgui.
w96-S 15/3 16 párr. 6
Jasegíkena ñandefiél ijetuʼúramo jepe
6 Ñandefiélramo Jehovápe, ndajaelehimoʼãi ñane amigorã umi ndohayhúivape chupe. Upévare Santiago oskrivi vaʼekue: “Peẽ traisionéro, ¿ndapeikuaái piko oikóramo pendehegui ko múndo amígo, oikoha pendehegui Ñandejára enemígo? Upévare, entéro oikoséva ko múndo amígoramo, oiko hína Ñandejára enemígoramo” (Santiago 4:4). Ñande avei ñandefielse Jehovápe rréi David ojapo haguéicha. Haʼe heʼi vaʼekue: “Jehová, oĩ hénte ndochaʼéiva nderehe, ha che ndachaʼéi hesekuéra. Chéve chembojeguaru umi opuʼãva ne kóntrape. Ndachaʼeiete voi ningo hesekuéra, koʼág̃a haʼekuéra che enemigoite voi” (Salmo 139:21, 22). Oĩ ningo opekáva a propósito voi, péro ñande ndajajoguaiete koʼãichagua persónape ha ndajajeheʼaséi hesekuéra. Ñandefiélramo Ñandejárape, ñamboyketéta iñenemigokuérape ha nañañehuntamoʼãi hendivekuéra, tahaʼe en persóna térã téle rupive.
Óro kuʼi oĩva la Bíbliape
it-2-S 444 párr. 2
Músika
Pe músika ha umi opurahéiva iñimportanteterei vaʼekue ojeadora hag̃ua Jehovápe pe témplope. Upévare heta vése la Bíbliape oñeñeʼẽ hesekuéra ha avei ‘noñemeʼẽi vaʼekue chupekuéra ótro traváho ojapo hag̃ua’, ikatu hag̃uáicha okumpli porãve pe traváho oñenkarga vaʼekue chupekuéra (1Cr 9:33). Koʼã levita ou jeýrõ guare Babilóniagui oñekonsidera gueteri chupekuéra peteĩ grúpo espesiál, upévare ojerrehistrárõ guare ojejapo por separádo (Esd 2:40, 41). Avei pe rréi persa Artajerjes Longimano heʼi vaʼekue ndovaleiha ojekovra chupekuéra, ni umi ótro ombaʼapóvape Ñandejára rógape “mbaʼeveichagua impuésto” (Esd 7:24). Upéi pe rréi oguenohẽ vaʼekue peteĩ órden ifavorpekuéra ha heʼi ‘káda día oñemeʼẽ vaʼerãha umi mbaʼe oikotevẽva umi opurahéivape’. Ojeʼéramo jepe Artajerjes oguenohẽ hague ko órden, posívlemente Esdras la ojapo vaʼekue upéva pórke pe rréi omeʼẽ vaʼekue chupe autorida upearã (Ne 11:23; Esd 7:18-26). Koʼã mbaʼe ñanepytyvõ ñantende hag̃ua mbaʼérepa entéro umi opurahéiva haʼéramo jepe levita, oñekonsidera chupekuéra peteĩ grúpo espesiál. Ha upévare la Bíbliape ojesepara chupekuéra: “umi opurahéiva ha umi levítape” (Ne 7:1; 13:10).