‘Egueru umi kuatiañeʼẽ, tenonderãite umi pergamíno’

APÓSTOL Pablo ojerurérõ guare Timotéope umi kuatiañeʼẽ (rróllo) ha umi pergamíno, mbaʼe rehépa oñeʼẽ? Mbaʼérepa ojerure ogueraha hag̃ua chupe? Ha mbaʼépa ñanemboʼe upéva? Jahechamína.

Primer síglo mbyte rupi apóstol Pablo ohaivaʼekue upéva. Upérõ umi 39 lívro oĩva Escrituras Hebreas-pe oñembojaʼo veintidós térã veinticuatro lívrope, ha umíva ojeguereko diferénte kuatiañeʼẽme. Pe profesór Alan Millard heʼi umi kuatiañeʼẽ hepýramo jepe, “ikatuvaʼekue ohupyty umi iplatamiéva”. Umíva apytépe oĩvaʼekue pe eunuco etíope. ‘Haʼe ningo tuicha omanda ha oñangareko umi mbaʼeta orekóvare Candace, rréina Etiopiaygua’. Peteĩ jey oviahávo ikárrope ‘hatã olee proféta Isaías kuatiañeʼẽ’. Jahechaháicha pe eunuco etíope ikatuvaʼekue oreko umi kuatiañeʼẽ (Hech. 8:27, 28, NM).

Jahecha porãvemi apóstol Pablo ojerurevaʼekue Timotéope: ‘Ejukuévo erúkena che póncho ahejavaʼekue Tróaspe, Carpo rógape, ha avei umi kuatiañeʼẽ ha tenonderãite umi pergamíno’ (2 Tim. 4:13, JMP). Ko versíkulo ohechauka Pablo oreko hague heta kuatiañeʼẽ. Ha katuete Ñandejára Ñeʼẽ iñimportanteve chupe g̃uarã. Peteĩ karai arandu hérava A. T. Robertson heʼi umi pergamíno apóstol Pablo oñeʼẽ hague “haʼeha kópia ojejapovaʼekue Antiguo Testaméntogui, umi pergamíno ningo hepyve umi papírogui”. Ñanemanduʼavaʼerã avei Páblope ‘omboʼe hague Gamaliel’, peteĩ mboʼehára katupyry omboʼéva Moisés léi. Upéicharõ, ndajahecharamói Pablo oreko hague Ñandejára Ñeʼẽ imbaʼe teéva (Hech. 5:34; 22:3).

Mbaʼéichapa kristianokuéra oiporuvaʼekue umi kuatiañeʼẽ?

Ndahetaivaʼekue umi kristiáno orekóva Ñandejára Ñeʼẽ. Upéicharõ, mbaʼéichapa oñepytyvõrakaʼe ambue kristiánope? Upéva jahechakuaa Pablo heʼivaʼekuére Timotéope: ‘Aha peve, elee opavavépe Ñandejára Ñeʼẽ’ (1 Tim. 4:13). Moisés tiémpope ojejapo haguéicha, umi kongregasiónpe kristianokuéra olee hatã vaʼekue Ñandejára Ñeʼẽ (Hech. 13:15; 15:21; 2 Cor. 3:15).

Timoteo superintendénte rupi tekotevẽvaʼekue olee Ñandejára Ñeʼẽ opavavépe ikatu hag̃uáicha oipytyvõ umi ndoguerekóivape. Katuete umi oĩva upépe oñatende haʼe oleévare ontende porã hag̃ua. Upéicha, oho jeývo hikuái hógape ikatúta oñemongeta ifamíliandi upe ojeleevaʼekuére.

Mbaʼeichaguápa rakaʼe umi kuatiañeʼẽ? Ikatu ñanemanduʼa Isaías kuatiañeʼẽ ojetopavaʼekuére már Muértope ha ipukúva 7 métro rupi. Umi rróllo térã kuatiañeʼẽ ipohyivaʼekue oreko rupi káda ládo peteĩ yvyra ha oguerekógui avei hyru oñeñongatu hag̃ua. Upéicha rupi umi kristiáno ndoguerahapaivaʼekue opredika jave. Apóstol Pablo orekóramo jepe umi kuatiañeʼẽ imbaʼe teéva, ndoguerahapái ohohárupi. Upévare oiméne ohejáraʼe iñamígo Cárpope, oikóva Troáspe.

Mbaʼépa ñanemboʼe Pablo ehémplo?

Apóstol Pablo ojerurérõ guare umi kuatiañeʼẽ, dos veseháma ojegueraha chupe préso Rómape. Ha ojerure mboyve upéva Timotéope, heʼi: ‘Che añorairõmbáma pe ñorairõ porã, amohuʼãma che karréra. Oñeñongatúma che renonderãme pe hustísia jopói’ (2 Tim. 4:7, 8, ÑÑB). Koʼã ñeʼẽ oiméne ohairakaʼe áño 65 rupi, Nerón opersegírõ guare kristianokuérape. Upérõ ijetuʼuetereive chupe umi mbaʼe ohasáva kárselpe, oikuaágui ojejukataha chupe (2 Tim. 1:16; 4:6). Péicha jahechakuaa mbaʼérepa apóstol Pablo oikotevẽtereivaʼekue umi kuatiañeʼẽ. Ojapóramo jepe Jehová ohaʼarõva chugui, haʼe ohechakuaa akóinte imbarete hag̃ua, tekotevẽha ohesaʼỹijo meme Ñandejára Ñeʼẽ.

Timoteo oĩnerakaʼe Éfesope apóstol Pablo ohaírõ guare chupe ko kárta (1 Tim. 1:3). Ko táva opyta 1.600 kilómetro Rómagui, ojehasávo Troas rupi. Upe kártape Pablo ojerure chupe: “Eñehaʼãmbaitékena eju araroʼy mboyve” (2 Tim. 4:21, JMP). Ojuhúpa rakaʼe Timoteo peteĩ várko omog̃uahẽvaʼerã chupe Rómape araroʼy mboyve? La Biblia ningo nomombeʼúi upéva.

Mbaʼépa ñanemboʼe Pablo ojerure haguére umi ‘kuatiañeʼẽ ha tenonderãite umi pergamíno’? Upéva ohechauka ohayhu ha omombaʼetereiha Ñandejára Ñeʼẽ ohasáramo jepe umi mbaʼe ijetuʼuvéva. Upéicha rupi haʼe ikatuvaʼekue akóinte ojerovia mbarete Jehováre, omokyreʼỹ ha omombarete hetápe.

Ñamombaʼeterei enterove ikatu haguére jareko la Biblia. Koʼág̃a rupi oĩ voi heta versión ikatúva jalee térã ñahendu. Péro tekotevẽ avei apóstol Pablo ojapo haguéicha, akóinte jaikuaa ha ñantendese Ñandejára Ñeʼẽ heʼíva. Haʼe ningo ohaivaʼekue catorce kárta ha ñanemanduʼavaʼerã ipahaitévo ohai hague pe Segunda a Timoteo. Ha upe kárta opakuetévoma ojerure Timotéope ‘umi kuatiañeʼẽ ha tenonderãite umi pergamíno’. Upéicha rupi ikatu ojeʼe hese ipahaite peve ohayhu hague Ñandejára Ñeʼẽ.

Ha ñande, mbaʼépa jajapóta? Apóstol Pablo ojapo haguéicha, ñañehaʼãtapa ñamombarete ñande jerovia ha jasegi japredika Jehová oipotaha peve? Upéva ndahasýi jajapo hag̃ua koʼág̃a, opavave ikatúgui jareko la Biblia. Upearã káda día ñahesaʼỹijovaʼerã ha jajapo apóstol Pablo heʼivaʼekue: “Eñangareko ndejehe voi ha mbaʼéichapa reporomboʼereína” (1 Tim. 4:16, JMP).

[Nóta oĩva taʼanga ha mapa ndive páhina 18]

(Emaña pe kuatiañeʼẽre rehecha hag̃ua osẽ hagueichaite ko párte)

Éfeso

Troas

Roma