Pigera Zontua INTANƐT TUUMA ZƐ'AN GƆNƆ ZAALEŊA
Pigera Zontua
INTANƐT TUUMA ZƐ'AN GƆNƆ ZAALEŊA
Farefare
Ɛ
  • ã
  • ɛ
  • ɛ̃
  • ɣ
  • ŋ
  • ɔ
  • ɔ̃
  • BAABULE
  • GƆNƆ
  • ZAMESEGƆ
  • mwbr19 July gɔn. 1-7
  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ

Vidiyo ka boi kalam.

Gaafara, daaŋɔ fii n boi vidiyo la poan.

  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ
  • Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ-2019
Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ-2019
mwbr19 July gɔn. 1-7

Vom La Na’am Tuuma Zamesegɔ Viisegɔ Gɔŋɔ

JULY 1-7

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | KOLOSE 1-4

“Basɛ Nɛrekɛka La Ge Dɛna Nɛrepaalega”

w11-E 3/15 10 ¶12-13

Tara Naayinɛ Vo’osum La Ge Daɣɛ Teŋgɔŋɔ Wa Vo’osum La

12 Mam halɛ pa’alɛ ti mam dela nɛrakani taaba? (Kaalɛ Kolose 3:8-10, 13.) Teŋgɔŋɔ la vo’osum la basɛ ti nɛreba tuna la inganɛ poan tuuma. (Gal. 5:19-21) Sɛla n wan pa’alɛ nyaa vo’osum sebo n teeri to halɛ daɣɛ se’em ma’a ti yɛla ana soŋa ge se’em ma’a ti yɛla ka ana soŋa bɔ’ɔra tɔ, maɣesɛ wuu Krista mabia n zeem tɔ, nyie to sunsua bii eŋɛ to be’em. Leyɛ’ɛsa me, tomam ma’a san bɔna yire, to itigɔ la wan pa’alɛ halɛ se’a ti to tara. La wan ana soŋa ti to ni viisɛ tomea. Soke homea yeti, ‘Ŋmaresi siyoobe n tole la, mam tɔɣeseri Krista halɛ la bii mam yetɔɣum la n sareŋɔ ka ani soŋa?’

13 Naayinɛ vo’osum la ta’an soŋɛ tɔ ti to “bahɛ nɛrekɛka la a etegɔ la” ge dɛna “nɛrepaalehe.” Bala n wan soŋɛ tɔ ti to tara nɔŋerɛ la itisoŋɔ malum pa’asɛ. To wan dita sugeri bɔ’ɔra taaba, hali to san puɣum tara buurɔ. To san puɣum ti’isɛ ti ba tum to la ŋmɛlema tuuma to me kan tara “pototɛn’ɛhegɔ la sunsunyiim, la nyabega bii toora” lɛregera. Ge to wan tuɣum tiregɛ tara la ‘giile.’​—Epe. 4:31, 32.

w13-E 9/15 21 ¶18-19

Hon Eŋɛ Teere?

18 To san basɛ ti Naayinɛ Yetɔɣum la tɛɛra to itigɔ, la daɣɛ ti to yeen kaala ge me zamesa Baabule la ma’a. Nɛreba zo’e zo’e ni kaala Baabule la mɛ ge me mina yelese’a n boi bini. Daanse’ere ho ni nyɛta nɛrebana taaba mɛ na’am mɔɔlegɔ poan. Hali basɛba ta’an ni kan bisɛ Baabule la poan ge tɔɣɛ sɛla n boi bini. Ge wana ta’an ni kan tee ba vom la ba ti’isegɔ. Bem ti ba ni ka ita? Nɛra san bɔta ti Naayinɛ Yetɔɣum la tee en, a nari ti a bo yɔ’ɔ ti yele la “kɛ̃” a suure poan. (Gal. 6:6, ftn.) Bala la, la nari ti to nyɛ saŋa ti’isa taɣesa sɛla ti to zamesa la. La wan ana soŋa ti to soke tomea yeti: ‘Mam sirum sakɛ ti mam zameseri sɛla la nyani pumpɔreŋɔdoma pa’alegɔ la? Mam bɔkɛ ti yelemɛŋɛrɛ la n sirum bala? Leyɛ’ɛsa me, mam nyɛ sore se’a ti n wan ta’an dekɛ mam zamesɛ sɛla la tum tuuma n vom poan gana mam yeen wan tara pa’ala nɛreba? Mam wuni dama ti Yehowa tɔɣeri bɔ’ɔra la mam mea?’ To san ti’isa taɣesa sokere ana wa, la wan soŋɛ tɔ ti to ti’isa wuu Yehowa n ti’iseri se’em la. Ge ti to me wan nɔŋɛ en la suure za’a. To san wum dama wana to suure poan, la wan soŋɛ tɔ ti to ta’an eŋɛ teere n nari.​—Maga. 4:23; Luke 6:45.

19 To san kaala ge ti’isa taɣesa Naayinɛ Yetɔɣum la, la wan kpemese to giila ti to kɔ’ɔn ita sɛla ti daanse’ere to puɣum ita la: ‘To bahɛ nɛrekɛka la a etegɔ la nananawa ge dɛna nɛrepaalehe. Yenɛ se’em n naam ya la tare la ya mɛhe naanɛ la bahera ya daarɛ woo te ya dɛna nɛrepaalehe.’ (Kol. 3:9, 10) Yelemɛŋɛrɛ, to ta’an nyɛ nɛŋa tɔlega wuu to bɔkeri ge nyɛta Naayinɛ Yetɔɣum n tari nyuurɔ se’em. To san tara inganɛ paalega la, la wan soŋɛ tɔ ti to gu tomea yese Sitaana bɛ̃tɔ la poan.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

it-2-E 169 ¶3-5

Naayinɛ Na’am La

“A Dayɔba’arɛ Sɔ’ɔlom La.” Yezu n yuun zom saazuo la dabesa pia pooren, Pentecost yuun 33 K.P., a podɔleba la yuun nyɛ yɛla n eŋɛ pa’alɛ ti a ‘daa ta zin’an la Yenɛ zuɔ nu’o bɔba’ se’em ma’a ti Yezu yuun basɛ ti vo’osum la sige ba zuo. (Tm 1:8, 9; 2:1-4, 29-33) “Nɔbiŋere paalɛ” la yuun pɔsɛ tuna ba poan mɛ, bamam n yuun pɔsɛ dɛna “toolom teŋa” la, n de vo’osum Israel la yia nɛreba.​—Heb 12:22-24; 1Pe 2:9, 10; Ga 6:16.

Krista yuun nyaa zĩ la a Sɔ zuɔ nu’o ge me dɛna tansugere la Zuo Daana. (Epe 5:23; Heb 1:3; Flp 2:9-11) Gulesegɔ la pa’alɛ ti kɔ’ɔn pɔsɛ Pentecost yuun 33 K.P., a podɔleba la yuun boi la vo’osum na’am la poan. Se’em ma’a ti tuntuna Paul yuun gulesa bɔ’ɔra yuun kɔbeka sɛka n deŋɛ nɛŋa Kolose Kristakɔma la, a yuun gulesɛ pa’alɛ ti Yezu Krista yuun puɣum dita na’am mɛ: “[Naayinɛ] fan tɔ la likatooma poan bahɛ, ge nya tare tɔ soŋa soŋa wa’an a dayɔba’arɛ Yesu sɔ’ɔlom la poan na.”​—Kol 1:13; dekɛ makɛ Tm 17:6, 7.

Krista na’am la n kɔ’ɔn ze’ele Pentecost yuun 33 K.P. sa la, dela vo’osum poan na’am n biseri vo’osum Israel la n de Kristakɔma sɛba ti Naayinɛ vo’osum la loe ba ti ba dɛna Naayinɛ vo’osum poan kɔma. (Yon 3:3, 5, 6) Se’em ma’a ti vo’osum poan Kristakɔma wa ta nyɛ ba saazuo yɔɔrɛ la, ba kan le bɔna teŋgɔŋɔ wa zuo ti Krista bisa doose la a vo’osum na’am poan ge ba nyaa wan naɛ la Krista saazuo dɛna nadoma.​—Lil 5:9, 10.

w08-E 8/15 28 ¶9

Galatia, Epesus, Filipi La Kolose Gɔnɔ La Yelekpina

2:8​—‘Teŋgɔŋɔ la yelepiɣesi la’ dela bem ti Paul yuun ka’am Kristakɔma de yele la? La dela Sitaana teŋgɔŋɔ wa yɛla​—yelese’a bii naresum yɛla n de sɛla n pa’ali ge basɛ ti teŋgɔŋɔ wa yɛla ana wuu ku ani se’em la. (1 Yon 2:16) Yɛla wa a se’a dela yɛm zamesegɔ, lɔɣɔbɔrɛ la teŋgɔŋɔ wa pumpɔreŋɔ pu’usegɔ.

JULY 8-14

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | 1 TESALONIKA 1-5

“De Ya Sɛba N Wan Kpemehe Ya Ge Soŋera Taaba”

w11-E 6/15 26 ¶12

“Bɔ’ɔra Sɛba N De Zuodoma Tona La Ya La Na’ahegɔ”

12 La daɣɛ pa’alegɔ ma’a poan ti ba dɔla “bisera” tansugere la. Yetɔɣum dena mea n boi 1 Timoti 3:4. Paul yuun yeti bisegadaana nari ti “a tana beha a mea yire soŋa, a bahɛ te a kɔma nana en ge bɔ’ɔra na’ahegɔ.” La gulesɛ kalam yeti “bisera” la, pa’alɛ ti la daɣɛ buraa la yeen pa’ala a kɔma la ma’a ge a dɛna a deo la zuodaana ti a “kɔma nana en.” Yelemɛŋɛrɛ, keendoma nari ti ba bɔna nɛŋa tansugere la poan, sirum soŋera nɛra woo ti ba gã’ata teŋa bɔ’ɔra Yehowa.​—1 Tim. 3:5.

w11-E 6/15 28 ¶19

“Bɔ’ɔra Sɛba N De Zuodoma Tona La Ya La Na’ahegɔ”

19 Ho wan eŋɛ la wani nɛra san dekɛ bii da lɔɣɔsoŋa bo ho? Ho wan tara lɔkɔ la tuna tuuma ti la pa’alɛ ti ho puurɛ pee ya la lɔkɔ la? Yehowa doose la Yezu Krista poan dekɛ la “buraasi n de bo’olum” bo ho. Sore deyima ti ho wan ta’an eŋɛ pa’alɛ ti ho puurɛ pee ya la bo’olum wa dela ho kɛlesa keendoma yetɔɣum soŋa soŋa ge me tara ba pa’ali sɛla la tuna tuuma. Ho me ta’an kelum eŋɛ pa’alɛ ti ho puurɛ pee ya doose la hon bo’ori lebesego soŋa soŋa zamesegɔ poan. Soŋera tuunse’a ti keendoma bɔna nɛŋa ti to tuna la, maɣesɛ wuu na’am mɔɔlegɔ. Ho san tabelɛ nyɛ nyuurɔ yese ka’aŋɔ ti keenma bo ho, basɛ ti a baŋɛ. Leyɛ’ɛsa, eŋɛ pa’alɛ ti ho puurɛ pee ya la keenma la deodoma la n soŋeri se’em la. Tɛra ti, keenma la deodoma ni basɛ ti a dekɛ la sansɛka ti a wan naɛ ni ba bɔna la tuna la tansugere la tuuma.

w17.10-E 10 ¶13

“Tara Nɔŋerɛ . . . Tuuma La Yelemɛŋɛrɛ Poan”

13 Soŋɛ sɛba n ma’ɛ vo’osum poan. Baabule la n yele se’em ti to ‘soŋɛ sɛba n ma’ɛ vo’osum poan la ge me dita sugeri bɔ’ɔra nɛra woo’ la ta’an dɛna sɛla n wan ta’an gurɛ to nɔŋerɛ la ti to tara la bisɛ (1 Tes. 5:14) La boi bini ti sɛba n ma’ɛ vo’osum poan la ta’an malum sɛ ze’ele ba sakerɛ poan ge basɛba me nari ti to di’isa suure soŋera ba. To wan ta’an tɔɣɛ sɛla n boi Baabule la poan kpɛmesa ba giila, naɛ la ba kena na’am mɔɔlegɔ bii to nyɛta nɛŋa bɔ’ɔra ba. Leyɛ’ɛsa me, to wan tuɣum ti’isa ti mabia la “sɛ me ze’ele soŋa soŋa” bii a “ma’ɛ” mɛ la, la nari ti to tɛra ti to za’a waabi tari paŋa la inbuulegɔ mɛ. Hali tuntuna Paul me yuun mi ti eŋa tari inbuulegɔ mɛ. (2 Kor. 12:9, 10) Ge to za’a wan ta’an nyɛ soŋerɛ Kristakɔma tadaandoma zɛ’an.

w15-E 2/15 9 ¶16

Tɔɣesa Yezu N Tari Sirege N Mea La Giile La

16 To tɔɣum n buɣeli suure. To tari giile bɔ’ɔra nɛreba la ni basɛ mɛ ti to ni ‘buɣela sɛba suure n sa’am la.’ (1 Tes. 5:14) To wan tɔɣɛ la bem yɛla kpɛmesa nɛreba giila? To eŋɛ sɛla pa’alɛ ti to sirum nɔŋɛ ba mɛ ge me fabela ba yele. To wan ta’an pee puurɛ pɛ̃ɣɛ ba la ba halesoma la. To ta’an basɛ ti ba baŋɛ ti ba dela tuulum bo Yehowa la a Dayɔa la. (Yon 6:44) To ta’an basɛ ti ba baŋɛ ti Yehowa sirum fabeli ba yele mɛ ge me lɛm la “sɛba sunya n sagom” bii “sɛba n ma’ɛ vo’osum poan la.” (Ym. 34:18) To gilekpeŋere yetɔɣum la tari paŋa mɛ n wan ta’an buɣulɛ sɛba suure n sa’am la.​—Maga. 16:24. 

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

it-1-E 863-864

Yalumtuuma

Yalumtuuma dela be’em sɛka n wan ta’an basɛ ti ba yese nɛra Krista tansugere la poan basɛ. (1Ko 5:9-13; Heb 12:15, 16) Tuntuna la basɛ ti la niɛ peelum ti Kristabia san tum yalumtuuma n de wuu a dekɛ la a buraanɛ bii a pɔɣɔnɛ la ita la sɛla n ka ani soŋa, a iti la sɛla n sa’ani a mea inya la. A daani la a mea vo’osum poan, tara dɛɣerɔ kɛ̃’ɛra Naayinɛ tansugere la poan ge me wan ta’an nyɛ ga’aregɔ poan bãyaalesi. (1Ko 6:18, 19) Fii fii la, a ni basɛ ti Krista mabiisi ka ta’an tɔɣera fai (1Te 4:3-7) n de wuu (1) a ni basɛ ti dɛɣerɔ, vi la kɛsega paara tansugere la (Heb 12:15, 16), (2) a ni sa’am se’em ti a yalum la en la basɛ ti a ka tara yusonɛ ge a nan san ka ele la wan tari daaŋɔ wa’an a sire ele mɛ bii a pɔɣedire poan na, (3) a ni basɛ ti a deodoma la zuo fakɛ (4) la ni daam se’em ti a yalum la en la dɔɣereba, sira bii se’em wan ele bii di en la. A ni ka nam la asaala ma’a ge Naayinɛ se’em n wan gãkɛ a be’em la.​—1Te 4:8.

w15-E 7/15 18-19 ¶14-15

“Ya Fãarɛ Dabesa La Pɔ̃ri Mɛ”!

14 Bem n wan eŋɛ se’em ma’a ti Gog n ze’ele Magog la san ta isige zabera la Naayinɛ nɛreba la? Matu la Mark za’a yuun gulesɛ yele wa mɛ ti: ‘[Asaala Dayɔa la] wan ta bahɛ te soŋereba la lagaha sɛba te a loe la bɔba anaahe la zan’an, teŋa bɔbɔra deyema ta paɛ de ba’ahegɔ.’ (Mark 13:27; Matu 24:31) Laɣesegɔ la ka pa’asɛ looredoma la ti ba yuun pɔsɛ laɣesa ba la, bala mea nɔɔ ti la me ka pa’asɛ looredoma sɛba n gee la ti ba wan laɣesɛ la. (Matu 13:37, 38) Ba puɣum deŋɛ laɣesɛ ba mɛ ge ti mɛlesekatɛ la nyaa pɔsɛ. (Lili. 7:1-4) San dɛna bala, bem laɣesegɔ tuunɛ ti Yezu tɔɣera de yele la? La dela sansɛka ti nɛreba 144,000 sɛba n gee la san ta nyɛ ba saazuo yɔɔrɛ la. (1 Tes. 4:15-17; Lili. 14:1) Yele wa wan pɔsɛ se’em ma’a ti Gog n ze’ele Magog san ta pɔsɛ a zaberɛ la. (Ezek. 38:11) Bala ma’a la ti Yezu yetɔɣum wa nyaa wan tum: “bala ma’an te tontɔɔdoma la n boe ba Sɔ’ Sɔ’ɔlom la poan la nya wan nɛɛ woo yen tule la.”​—Matu 13:43.

15 Wana wa pa’alɛ ti ba wan ta “zɛkɛ” looredoma la keŋɛ saazuo? Pumpɔreŋɔ pu’usegɔdoma la zo’e zo’e pa’alɛ ti ba wan zɛkɛ Kristakɔma la ba inmɛnka tari zom saazuo ge nyaa gura ti Yezu wan lebena la a innaanɛ bisa teŋa wa. Baabule la basɛ ti la niɛ peelum ti ba wan ta nyɛ “asaala Dayɔa” la ti a bɔna “saŋgbana poan” kena na. (Matt. 24:30) Yele ana wa za’a pa’alɛ ti ba kan nyɛ en la ba nini. Leyɛ’ɛsa, ‘sɛla n tare iŋa la ziim kan lagom bɔna Na’ayenɛ Sɔ’ɔlom la poan.’ Bala la, sɛba n wan keŋɛ saazuo la nari ti ba “tee kalam wuu nɛra n kpamese nini se’em la ge ti tentanɛ la nyaa wan peebe.” (Kaalɛ 1 Korint 15:50-53.) Putɛsɛka ti ba tara ti la wan “zɛkɛ” ba la inmɛnka zom saazuo sa la zuo, to ka tari de tuna tuuma ge looredoma sɛba n nan boi dela sɛba ti ba wan eŋɛ kalam laɣesɛ ba.

JULY 15-21

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | 2 TESALONIKA 1-3

“Be’emdaana La Nyaa Wan Niɛ Na”

it-1-E 972-973

Pu’usegɔ N Di Mi’a

Pa’alegɔ n ka tari bɔkerɛ n le wana, dɛna tuntula la Yehowa n pa’alɛ a “suɣulum yɛla” la se’em. La dela, “bɔkerɛ n ka doli.” Pa’alegɔ wa yuun ka tari bɔkerɛ yelemɛŋɛrɛ Kristakɔma zɛ’an sɛla n sɔi la, tuntuna Paul beerin la sɛla n ze’ele bo “nɛra n ka doli kisa” yuun ka boi ti ba mina en. Hali “nɛra” yuun san puɣum bɔna, nɛreba kan baŋɛ a yɛla la vuurɛ se’ere n sɔi la a wan suɣɛ mɛ tuna a putotuuma la ti ba kan nyɛta ge yeti eŋa kɔ’ɔn tuna bɔ’ɔra la Naayinɛ. Paul yuun yeti “bɔkerɛ n ka doli” wa yuun puɣum tuna mɛ eŋa beerin la poan, sɛla n sɔi la bɔkerɛ n ka doli wa tuuma yuun puɣum tara paŋa mɛ Krista tansugere la poan basɛ ti sɛba bɔna bini pa’ala ti la kan dɔla Krista yelemɛŋɛrɛ la. Ba’asegɔ la, Yezu san ta lilige na a bɔŋa la poan pa’alegɔ ana wa woo kan le bɔna. Nɛresɛka n basɛ yelemɛŋɛrɛ wa la, Sitaana tuntuna “be’emdaana” wa wan dekɛ a mɛŋa “te enŋa gane sɛla woo te nɛreba po’oha bɔ’ɔra ge dekɛ te la dɛna ba baga” (Gr., seʹba·sma). Naayinɛ dataa katɛ wa, Sitaana tuntuna wa wan pã’asa nɛreba mɛ paa ge ti sɛba n doli en wan nyɛ sa’aŋɔ. “Nɛra n ka doli kisa” wa putotuuma la nyaŋɛ tuna dɔla la eŋa n parum ti eŋa tuni la sɛla n di mi’a bɔ’ɔra Naayinɛ la zuo.​—2Tes 2:3-12; dekɛ makɛ la Mt 7:15, 21-23.

it-2-E 245 ¶7

Pumpɔreŋɔ

Yehowa Naayinɛ n basɛ “ti Sitaana la paŋa tuna” la nɛresɛba n nɔŋɛ “te ba sakɛ bo sɛla n de ponpɔrɔŋɔ” gana yelesoma la n tɔɣeri Yezu Krista yɛla la. (2Te 2:9-12) Yetɔɣum wa makɛ me la sɛla n yuun eŋɛ yuun kɔbesi zo’e zo’e Israeldoma Naba Ahab pɔsega na’am la poan. Nɔdɛ’ɛsa ayima n yuun parum bo Ahab ti a wan nyɛ nyaŋerɛ a san keŋɛ ta zabɛ la Ramoth-gilead ge Yehowa yuun puɣum doose la a nɔdɛ’ɛsa Mikaiah pu’ulumbiŋe wunŋerɛ sɛka n yeti la paɛ ba la mɛ. Wuu la puɣum niɛ peelum Mikaiah zaaseŋɔ la poan se’em la, Yehowa yuun basɛ ti vo’osum poan nɛra n de “pumpɔreŋɔ daana” tɔɣɛ sɛla n daɣɛ yelemɛŋɛrɛ bo nɔdɛ’ɛsa Ahab. To san bisɛ, vo’osum poan nɛra wa dekɛ la a paŋa la basɛ ti ba tɔɣɛ sɛla n daɣɛ yelemɛŋɛrɛ ge bamam n tuɣum bɔta sɛla, la sɛla ti Ahab bɔta ti a wum ba zɛ’an. La boi bini ti Ahab yuun nyɛ kaka ge a yuun sini ge basɛ ti ba pã’asɛ en la ba pumpɔreŋɔ nyaa dekɛ a vom yɔ.​—1Na 22:1-38; 2Yel 18.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

it-1-E 834 ¶5

Bugum

Peter gulese yeti “a maasum la sɛla woo n boi teŋa wa zuo la saazuo te a ta sagom la bugum.” Ho san bisɛ gulesegɔ la poan, la niɛ peelum ti la daɣɛ la poan bugum mɛnka ge la ze’ele bo la daare woo sa’aŋɔ. Wuu Noah saŋa kokemɔ la n yuun ka sa’am wɔ̃sum poan saazuo la teŋgɔŋɔ la ge sɛba n yuun ka pu’useri Naayinɛ la, bala mea nɔɔ ti Yezu Krista la a malesi n tari paŋa la wan sa’am nɛresɛba n ka pu’useri Naayinɛ teŋbe’o wa ba’asegɔ poan basɛ.​—2Pe 3:5-7, 10-13; 2Te 1:6-10; dekɛ makɛ Isa 66:15, 16, 22, 24.

it-1-E 1206 ¶4

Vo’osum Yelesum

“Vo’osum Poan Yetɔɣum”​—Yelemɛŋɛrɛ La Pumpɔreŋɔ. Ba tari Greek yetɔɣum pneuʹma (vo’osum) tuna tuuma n boi de to’ore tuntuneba la gulesegɔ la poan. 2 Tesalonika 2:2 la poan, tuntuna Paul kpemese Tesalonika mabiisi la giila ti “da bahɛ ya te yele dena wa ba daana ya ge te ya tara potɛn’ɛra ayi ayi tɛn’ɛha te Na’ayenɛ daarɛ la paɛ. Daanse’ere la dela nɛra se’em me n solone sɛla n wa wa’an pooren na bii se’em n me eere tɔgɔra bala. La kelom ta’an dɛna se’em n yele, te tomam golehɛ yele dena wa eŋɛ gɔŋɔ poan.” La niɛ peelum ti Paul doli la pneuʹma (vo’osum) poan “sɔsa” bii “gulesa gɔnɔ.” Dena wa zuo la Lange’s Commentary on the Holy Scriptures (gɔn. 126) yeti: “Tuntuna la doli la sore dena poan pa’ala vo’osum poan pa’alegɔ, pa’ala sɛla n yeti la eŋɛ ge me tɔɣera nɔdɛ’ɛsadoma yɛla.” (P. Schaff n legere yetɔɣum wa, 1976) Vincent’s Word Studies in the New Testament yeti: “Vo’osum poan. Ba dekɛ la pu’ulumbiŋere n tɔɣeri Kristakɔma laɣesegɔ yɛta ti Naayinɛ n basɛ ti ba mina sɛla n wan eŋɛ beere sa’am.” (1957, Vol. IV, gɔn. 63) Bala la, leregere ase’a lerege pneuʹma naana sore poan yeti la tari la vo’osum n pa’ali sɛla n wan eŋɛ” (AT), “beere yɛla” (JB), “vo’osum yelesum” (D’Ostervald; Segond [French]), “vo’osum poan yetɔɣum” (NW).

JULY 22-28

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | 1 TIMOTI 1-3

“Tiregɛ Tara Toonsonɛ Tansugere la Poan”

w16.08-E 21 ¶3

Hon Bisɛ Ti La Nari Ti Ho Nyɛta Nɛŋa Tɔlega Vo’osum Poan?

3 Kaalɛ 1 Timoti 3:1. Greek yelebi-itigɔ pa’alɛ “tiregɛ tara tuunsonɛ” vuurɛ ti, hon mɔɔri ti ho gurɛ sɛla n kpe’em bo ho ti ho ta’an paɛ dɛ. Tuntuna Paul yuun pa’alɛ ti ho san bɔta ti ho nyɛ nɛŋa tɔlega, la nari ti ho eŋɛ ania. Makɛ bisɛ mabia n ti’iseri tuunse’a ti a wan laɣum soŋera tansugere la beere sa’am. Daanse’ere a daɣɛ keendoma soŋerɛdaana ge a tiregeri mɛ ti a ta’an tara halesoma. Yia la, a tiregeri mɛ ti a dɛna keendoma soŋerɛdaana. Pooren, a ta’an le ti’isa la eŋa n wan eŋɛ se’em ta’an dɛna keenma. Yele ana wa za’a pa’alɛ ti la nari ti a tiregɛ la a ta’an tara halesoma la wan eŋɛ se’em ti a ta’an tum a zugbere tuunɛ tansugere la poan

km-E 9/78 4 ¶7

Sɛba ‘N Boti Tuunsoma’

7 To nyaa bɔkɛ sɛla zuo n sɔi ti Paul yeti nɛrebana taaba “boti la . . . toonsoma.” Dena wa ka ani wuu basɛba n ti’iseri ti la dela yɔ’ɔ n boi de to’ore ti ba nyɛ ba pu’usegɔ poan la. Ge, keendoma soŋereba sɛba n tuni “tuun soma” nyɛti la kã’a n ze’ele Yehowa la Yezu zɛ’an na ge ti tansugere la bɔ’ɔra ba gilema la soŋerɛ. Yelesonɛ la dela, “ba wan tana tɔgɔra yɛhera ban gorɛ Krista Yesu yele se’em ge te dabeem ka tara ba.” Ba tuni ba tuuma se’em la pa’alɛ ti ba puurɛ pee mɛ la ba tuun soma la; ba kɔ’ɔn sɛ mɛ ze’ele kankaŋi ba sakerɛ poan ge me tɔɣera pɔ’ɔra ba sakerɛ la ti dabeem bii vi ka tara ba.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

it-1-E 914-915

Dɔɣɛ-Tuunsum

Ho dekɛ ho saŋa yee zamesa ge tɔɣera yele ana yuun ka tari nyuurɔ, la me yuun kelum dɛna la bala saŋsɛka ti Paul yuun gulesa bɔ’ɔra Timoti la. La yele yuun ka le pakɛ ti ho dɔla dɔɣɛ-tuunsum gulesegɔ poan ti ho baŋɛ nɛra yaabadoma n ze’ele zɛ’an, se’ere n sɔi la Naayinɛ ka le yelesa Yudadoma la Satema to’ore to’ore Krista tansugere la poan. (Ga 3:28) Dɔɣɛ-tuunsum yɛla la yuun puɣum deŋɛ tum mɛ kɔ’ɔn ze’ele David dɔɣɛ-tuunsum poan ta paɛ Krista. Leyɛ’ɛsa, Paul n yuun tɔɣɛ yele wa la la yuun kan yue ti Yerusalem wan nyɛ sa’aŋɔ la ba yelese’a ti ba gulesɛ biŋe la za’a. Naayinɛ yuun ka gu ti ba da sa’am de basɛ. La n de bala la zuo, Paul yuun ka boti ti Timoti la tansuga la sa’am ba saŋa viisa ge ŋmɛ’ɛra nɔkpɛ’ɛma dɔla bamea tuunsum yɛla, sɛla n bala kan soŋɛ ba Kristabia sakerɛ la. Baabule la poan dɔɣɛ-tuunsum la ma’a puɣum niɛ peelum pa’alɛ Krista n de Messiah la, dɔɣɛ-tuunsum yele sɛka n pakɛ Kristakɔma la n bala. Dɔɣɛ-tuunsum se’a n laɣum po bɔna Baabule la poan la pa’ali la Gulesegɔ la n tɔɣɛ yelese’a la tuure ka boi bim, niɛ peelum pa’alɛ ti diimi yelese’a n boi Baabule la poan sirum doli la bala.

cl-E 12 ¶15

“Bisɛ! Tomam Naayinɛ N Wana”

15 Na’asegɔ yu’urɛ ayima ti ba dekɛ bo Yehowa ma’a dela ‘daarewoo Naba.’ (1 Timoti 1:17; Liligere 15:3) La vuurɛ dela bem? La ni kpe’em mɛ bo asaala ti a bɔkɛ yele wa ge Yehowa kɔ’ɔn bɔna mɛ daare woo​—sɛla n eŋɛ tole la sɛla n wan eŋɛ beere sa’am. Yooma 90:2 yeti: “ze’ele pɔhega yɛ’a ba’ahegɔ hom pon dɛna la Yenɛ.” Bala la, Yehowa ka tari pɔsega; a boi mɛ daare woo. A nari ti to yi’ira en ti “Deemen Deemen Ha Daana”​—a puɣum bɔna mɛ ge nyaa naam sɛla n boi saazuo la teŋgɔŋɔ wa zuo! (Daniel 7:9, 13, 22) Ani n wan ta’an yeti a ka tari yɔ’ɔ ti a dɛna So’olum Za’a Daana?

JULY 29–AUGUST 4

NAAYINƐ TUULUM YƐLA | 1 TIMOTI 4-6

“Pu’usegɔ N Di Mi’a La Taresum”

w03-E 6/1 9 ¶1-2

Ho San Mina Sɛla N Wan Seke Ho N Tari Nyuurɔ Se’em

Sɛla n ta’asɛ Paul pupeelum la dela eŋa n yuun basɛ ti a nini tiɣɛ sɛla ti a tara la. La vuurɛ dela bem ti ho basɛ ti nini tiɣɛ sɛla ti ho tara la? Naana sore poan la, la vuurɛ dela to basɛ ti lɔɣɔseto n pakɛ tɔ ti to tara la seke to. Wana zuo ti Paul yuun yele Timoti a na’am mɔɔlegɔ tuntuna tadaana ti: “Bala, ho han bɔna Na’ayenɛ sore poan la popeelom, ho wan nyɛ yɔɔrɔ. Se’ere n sɔe to ka tare sɛla wa’an teŋa wa zuo na bala to kan ta’an dekɛ sɛla ka poan. Bala, to han tara dia la futo, to wan tara popeelom.”​—1 Timoti 6:6-8.

Tɛra ti Paul dekɛ la nini tɛ̃ka ta makɛ la pu’usegɔ n di mi’a. A yuun baŋɛ ti yelemɛŋɛrɛ pupeelum dela hon tara pu’usegɔ n di mi’a bɔ’ɔra Naayinɛ n de wuu to wan basɛ ti Naayinɛ deŋɛ nɛŋa to sɛla woo poan ge daɣɛ inganɛ poan lɔɣɔrɔ bii taresum. “Dia la lɔɣɔyɛɛtɔ” yuun dela sɛla n wan soŋɛ ti a ta’an dekɛ pu’usegɔ n di mi’a bo Naayinɛ. Bala la, sɛla n yuun basɛ ti Paul nini tɛɣɛ sɛla ti a tara la dela, a yuun dekɛ a mea delum la Yehowa hali bɔŋa la san puɣum tee la se’em me.

g-E 6/07 6 ¶2

Ho San Bɔta Ti Ho Dɛna Buntata—La Wan Daam Hɔ

Yelemɛŋɛrɛ, nɛreba yeen ka kiira la ba boti ba dɛna buntateba la zuo. Ge ba vom ta’an bɔna dɛŋa poan ba san ɛɛra taresum. Bala la, ba boti ba vom ana se’em la, ta’an ni basɛ tuuma bii ligiri yɛla bɔ’ɔra ba zuo waka, puurɛ bã’a la imma’asum yɛla hali ti ba vom ni bɔna dɛŋa poan. Hali nɛra la san isige a guum poan ti la nara ti a eŋɛ teere fii la ni dɛna la yelekãtɛ. A pɔɣa bii a sira ka le tara yelemɛŋɛrɛ bɔ’ɔra taaba, ge ti bamea ka tara imma’asum bala ni daana ba kɔma la mɛ. Daanse’ere ho wan ta’an demese yele la ge la wan dɛna la tunkãtɛ paa bɔ’ɔra hɔ. Nɛre bana taaba ni “bahɛ te daaŋɔ kekeko bɔna ba mɛhe zen’en.”​—1 Timoti 6:10.

g-E 11/08 6 ¶4-6

Yɛla Ayoobi Wan Ta’an Soŋɛ Hɔ Ti Ho Nyɛta Nɛŋa Tɔlega

Wuu to puɣum deŋɛ sɔsɛ sɛla pɔsega la, nɛresɛba n kɔ’ɔn kpa lɔɣɔrɔ pooren kankii la ti’isa ti la wan bo ba pupeelum la dela sɛba n zoti dɔla kusebego. Dena wa ni tari la susa’aŋɔ la wuŋerɛ na paɛ ba. Makerɛ n wana, nɛreba san mu’ɛ nini ɛɛra taresum ba ni ka tara nɛŋa bɔ’ɔra ba deodoma la ba zɔdoma. Basɛba me ni ka gisa soŋa​—la san daɣena ba tuuma zuo, la dela putɛyiila bii fabelegɔ. “Se’em n tuni la ni gisa soŋa mɛ, a di fii bii a di zo’e woo; ge buntata la taresum la kan basɛ en ti a gise,” Pa’ala 5:12 n yele se’em n bala.​—Hebrew Names Version.

Ligeri yeen daɣena la kpɛ’ɛma n de putɔya ge a me pã’aseri la nɛreba. Yezu Krista yuun yeti “taresum pã’aseri mɛ.” (Mark 4:19) Wana kelum pa’alɛ ti, taresum ni basɛ ti to ti’isa ti to wan tara pupeelum ge la ka bo’ori to pupeelum. La tuɣum ni basɛ ti to malum ɛɛra ti to nyɛ pa’asɛ mɛ. “Nɛra sɛka n nɔŋɛ ligeri kan malum tɛɣɛ la ligeri.” Pa’ala 5:10 n yele se’em n bala.​—The New English Bible.

Yele la gi’a gi’a dela, nɛra san nɔŋɛ ligeri la ka bo’ori en nyuurɔ ge ti ba’asegɔ poan la a wan nyɛ susa’aŋɔ bii ta tum be’em. (Magaha 28:20) Halese’a n soŋeri nɛra ti a tara pupeelum ge nyɛta nɛŋa tɔlega dela yɛri yɛri bɔ’a, sugeri dia, sarum soŋɔ, nɔŋerɛ la vo’osum poan yɛla.

Ɛɛra Vo’osum Poan Yɛla

lvs-E 23-24 ¶17

Putɛkeeŋa N Ani Soŋa Naayinɛ Zɛ’an

17 Tuntuna Peter yuun gulesɛ yeti: ‘Tari ya putɛkeeŋa n ani soŋa.’ (1 Peter 3:16) Susa’aŋɔ yele la dela, nɛreba san zaɣesa Yehowa naresum yɛla, pooren ba putɛkeeŋa la ni ka le ka’ana ba leyɛ’ɛsa. Paul yuun yeti putɛkeeŋa kana wa “ani wuu kurugu ti ba dekɛ lakɛ hɔ.” (1 Timoti 4:2) Bugum tabelɛ di ho? Bugum san “lakɛ” nɛra, bilam bɔberɛ ni diɣelum mɛ ti sɛla ni eŋɛ ti ho ka mina. Bala mea nɔɔ ti nɛra san tamɛ a putɛkeeŋa la yele ge kelum tuna be’em, a wan nyɔ a putɛkeeŋa la bugum. Pooren a putɛkeeŋa la kan le tuna.

it-2-E 714 ¶1-2

Nɛrekuuŋɔ Poan Kaalegɔ

Krista Tansugere La Poan. Yuun kɔbesɛka n deŋɛ nɛŋa la, nɛreba fii wa n yuun tari Baabule la, wana yuun basɛ ti la yele pakɛ mɛ ti nɛreba zamesɛ kaala nɛrekuuŋɔ poan. Tuntuna Paul yuun bo nɔɔrɛ yeti ba ni kaala a gɔnɔ la Krista tansuga la poan ge ni tee to’e a gɔnseto n boi tansuga a se’a poan la me ni kaalɛ. (Kol 4:16; 1Te 5:27) Paul yuun ka’am Timoti n yuun de bunbilipaalega ge dɛna keenma yeti, a tiregɛ zamesa ‘Kaala Yenɛ gɔŋɔ la bɔ’ɔra nɛreba la ge kã’ana ba ge pa’ala ba.’​—1Ti 4:13.

Ho san kaala bɔ’ɔra nɛreba, la nari ti ho kaala wai wai. (Hab 2:2) Ho san kaala bɔ’ɔra nɛreba, ho ni pa’ala ba mɛ, bala zuo la se’em n kaali la nari ti a mina eŋa n kaali sɛla la soŋa soŋa ge bɔkɛ se’em n gulesɛ gɔŋɔ la puti’irɛ, ta’an kaala soŋa soŋa la wan eŋɛ se’em ti a kan kaalɛ tue bii basɛ ti a kɛleseriba la nyɔsegɛ ba bɔkerɛ poan. Wuu Liligere 1:3 n yele se’em la, sɛba woo n kaali yetɔɣebiŋere la bɔ’ɔra nɛreba, la sɛba woo n keleseri yetɔɣum ge dɔla a la, wan tara pupeelum.

    Frafra Gɔnɔ (2000-2025)
    Yese
    Yu'ɛ
    • Farefare
    • Tɔ̃rɛ
    • Hon boti sɛla
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Yelese'a N Nari Ti Ho Mina
    • Suɣelum Yɛla
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Yu'ɛ
    Tɔ̃rɛ