ZASEŊƆ 51
Tara Suma’asum Daaŋɔ Saŋa
‘Da basɛ ya ti ya suure sa’am bii ya basɛ ti dabeem kɛ̃ ya.’—YON 14:27.
YUUNƐ 112 Jehovah, God of Peace
YELEKPINAa
1. ‘Naayinɛ suma’asum la’ dela bem ge to san tara dɛ, to wan nyɛ nyuurɔ la wani? (Filipi 4:6, 7)
SUMA’ASUM busebo n boi, ti tingɔŋɔ wa ka mina bu. Bu dela ‘Naayinɛ suma’asum la,’ n basɛ ti to ana baalam ge me tara bɔnsoŋa la to saazuo Sɔ la. To san tara Naayinɛ suma’asum la, to boi la fai. (Kaalɛ Filipi 4:6, 7.) To tari la pupeelum la sɛba n nɔŋɛ en la ge me tara bɔnsoŋa la ‘suma’asum Naayinɛ la.’ (1 Tes. 5:23) To san mina to Sɔ la, dekɛ tomea delum en ge me nana en, Naayinɛ suma’asum la wan basɛ ti la ana to mama, yɛla san paara tɔ.
2. To wan eŋɛ la wani baŋɛ ti to wan ta’an tara Naayinɛ suma’asum la?
2 To wan ta’an tara Naayinɛ suma’asum la, to san tu’usa daaŋɔ n de wuu bã’a n wi’iri, yeledi’ima, zaberɛ bii yaarɛ? Ba se’em ta’an basɛ ti dabeem tara tɔ. Ge Yezu yuun ka’am a podɔleba yeti: ‘Da basɛ ya ti ya suure sa’am bii ya basɛ ti dabeem kɛ̃ ya.’ (Yon 14:27) Pupeelum la dela, mabiisi dekɛ Yezu ka’aŋɔ wa tum tuuma mɛ. Yehowa soŋerɛ la zuo, ba nyaŋɛ ŋmibe yeledaaŋɔ zo’e zo’e poan mɛ ge me tara suma’asum.
TON WAN EŊƐ SE’EM TARA SUMA’ASUM BÃ’A N WI’IRI POAN
3. Bã’a n wi’iri ta’an sa’am to suma’asum la wani?
3 Bã’a n wi’iri ta’an tee to vom. Ti’isɛ bisɛ COVID-19 bã’a la n tee nɛreba zo’e zo’e vom se’em. Ba daa sɔsɛ mɛ la nɛreba, ti ba zo’e zo’e yeti ba daa ka ta’an gisera soŋa bã’a la saŋa la. Bã’a la n daa wi’iri se’em la daa basɛ ti nɛreba zo’e zo’e tara la putɛyilla la susa’aŋɔ. Ba me daa bugeri la daam, nyuura tiyooro, zabera ba yɛa poan ge me bɔta ti ba ku bamea. Bã’a san wi’ira hon kɛ̃’ɛri zɛ’an la, ho wan eŋɛ la wani kan ba’ɛ fabela ge tuɣum tara suma’asum sebo n ze’ele Naayinɛ zɛ’an na la?
4. Beni n sɔi ti ton mi Yezu n yuun pa’alɛ ba’asegɔ dabesa la n wan ta ana se’em la, basɛ ti to tara suma’asum?
4 Yezu yuun yeti ba’asegɔ dabesa la poan, bã’asi wan bɔna ‘zɛ’ɛsi to’ore to’ore.’ (Lu. 21:11) Ton mi yeledena wa la basɛ ti to tara suma’asum la wani? La daɣɛ yele pakerɛ bɔ’ɔra tɔ la bã’asi n wi’iri la. To baŋɛ ti yɛla kɔ’ɔn ita wuu Yezu n yuun yeti la wan ita se’em la. Yɛm boi bim ti to doose ka’aŋɔ seko ti Yezu yuun ka’am sɛba n wan ta bɔna ba’asegɔ dabesa la poan la. A yuun yeti: ‘Bisɛ yamea soŋa ti ya paleŋa da ɛ̃ɣera.’—Mt. 24:6.
Ho san kɛlesa kɔ̃a Baabule kaalegɔ, la wan basɛ ti ho tara suma’asum bã’a n wi’iri poan (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 5)
5. (a) Wuu Filipi 4:8, 9 n yele se’em la, to nari ti to zusa ɛɛra la bem, sansɛka ti bã’a wi’ira la? (b) Ho san kɛlesa kɔ̃a Baabule kaalegɔ, la wan soŋɛ ho la wani?
5 Bã’a san wi’iri, la ta’an basɛ ti nɛreba fabela ti ba paleŋa ɛ̃ɣera. Bala n yuun paɛ to mabipɔka Desi.b COVID-19 bã’a la yuun ku la a sɔ yibega, a sɔ keema bikeema, la a dɔgeta. A paleŋa n yuun ɛ̃ɣeri ti a wan nyɛ bã’a la ge me dekɛ laŋɛ a ma n kuregɛ. Bã’a la me yuun basɛ ti a fabela ti a tuuma wan sa’am. Bã’a la yuun basɛ ti a fabela la eŋa n wan eŋɛ se’em ta’an diisa amea ge yɔɔra a deo. Yele ana wa yuun daani en mɛ ti a ka ta’an gisera. Ge Desi yuun le nyɛ suma’asum mɛ. Sore deni poan? A yuun zusɛ la Yehowa ti a soŋɛ en ti a suure ana mama ti a ta’an ti’isa yelesoma. (Kaalɛ Filipi 4:8, 9.) A yuun keleseri la kɔ̃a Baabule kaalegɔ ti la ana wuu Yehowa n tɔɣeri bɔ’ɔra en la. A yeti, “kaalegɔdoma la kũusi n ani mama la, yuun basɛ ti mam suure ana la buɣa buɣa ge le basɛ ti mam baŋɛ ti Yehowa fabeli mam yele mɛ.”—Ym. 94:19.
6. Hon iti homea zamesegɔ ge kena tansugere zamesegɔ la, wan soŋɛ ho la wani?
6 Bã’a san wi’ira, la ni kpe’em bo to mɛ ti to kan ta’an ita to ni puɣum ita sɛla la ge da basɛ ti la sa’am homea zamesegɔ bii hon keni tansugere zamesegɔ se’em la. Zi’irego poan yɛla n boi to gɔnɔ, la vidiyodoma poan wan tiɛ hɔ to mabiisi n iti se’em tara ba birikinte, la ka pakɛ la yelese’a n paari ba la. (1 Pe. 5:9) Zamesegɔ keni wan soŋɛ tɔ ti to ti’isa giilekpeŋere yɛla n boi Baabule la poan. La me wan bo ho yɔ’ɔ ti ho kpɛmesa nɛreba giila ge me ta’an ŋmibe ze’ele. (Arom 1:11, 12) Yehowa ni soŋɛ a nɛreba mɛ se’em ma’a ti ba bɛ̃’ɛra bii dabeem tara ba bii ba boi la ba ma’a. Ho san ti’isa yele aŋa, ho sakerɛ wan kpe’em ge ti ho me sakɛ ti Naayinɛ wan soŋɛ hɔ.
7. Hon wan ta’an zamesɛ la bem tuuntuna Yon zɛ’an?
7 Tiregɛ sɔsera la ho mabiisi la. Bã’a san wi’ira, la ka nari ti to ba’ɛ lɛna to mabiisi la. La san ta ana bala, la ta’an ana to wuu lan yuun ani tuuntuna Yon se’em la. A yuun boti la a keŋɛ ta nyɛ a zɔ Gaius. (3 Yo. 13, 14) Ge Yon yuun baŋɛ ti a yuun kan ta’an nyɛ Gaius nanta. Bala zuo la, Yon yuun eŋɛ la sɛla ti a wan ta’an eŋɛ. A yuun gulesɛ la gɔŋɔ bo Gaius. Ho san kan ta’an keŋɛ ta bisɛ ho mabiisi, ho ta’an sɔsɛ la ba vidiyo bii fon poan bii ho tɛɣesɛ ba. Ho san sɔsera la ho mabiisi, ho wan tara suma’asum ge kan ti’isa ti ho boi la ho ma’a. Ho san tara putɛyiila, tɔɣɛ bo keendoma la ge kelese ba giilekpeŋere yetɔɣum la.—Isa. 32:1, 2.
TON WAN EŊƐ SE’EM TARA SUMA’ASUM YELEDI’IMA SAŊA
8. Yeledi’ire wan ta’an sa’am ho suma’asum la wani?
8 Ko’om bii tinmiiŋo bii bugum san tabelɛ basɛ ti yele paɛ hɔ, la ta’an basɛ ti ho tara putɛyiila ti la yue. Ho nɛra san ki bii ho lɔɣɔrɔ n sa’am, la ta’an basɛ ti ho suure sa’am bii ho ana bura bii ho sunsɔa nyie. Wana ka pa’alɛ ti ho nɔŋɛ la innaanɛ poan lɔɣɔrɔ bii ho ka tari la sakerɛ. Nɛreba basɛba wan ti’isa ti yele n paɛ ho la zuo, ho wan eŋɛ sɛla n ka nari. (Yob 1:11) Hali la daaŋɔ seto n paari ho la, ho ta’an kelum tara suma’asum. Wani wani?
9. Yezu yuun tɔɣɛ la bem ti la pa’alɛ ti yeledi’ima wan bɔna?
9 Tɛ̃ra Yezu n yuun tɔɣɛ yelese’a biŋe la. Nɛreba basɛba ti’isɛ ti yeledi’ima kan ta’an paɛ bamam ge tomam mi ti yeledi’ima wan malum gaŋɛ bala ge me wan ta’an paɛ tɔ. Yezu yuun yele a podɔleba la yeti, ‘tinmiiŋo’ la yeledi’ima ase’a wan bɔna ge ti ba’asegɔ la nyaa paɛ. (Lu. 21:11) A yuun le yeti ‘putotuuma wan ta zɔ’ɔra.’ Bala me n kɔ’ɔn ita zina beere wa. Putotuuma wa ase’a dela tuunfɛ̃’ɛsa la gbiregire tuuma. (Mt. 24:12) Yezu yuun ka makɛ yeti yele aŋa wan paɛ la nɛresɛba ti Yehowa zaɣesɛ ba la ma’a. Yelemɛŋɛrɛ la dela, yeledi’ima paari Yehowa nɛreba zo’e zo’e mɛ. (Isa. 57:1; 2 Ko. 11:25) Yehowa ta’an kan doose yelekiriga poan faaɛ tɔ yeledi’ima woo poan basɛ ge a wan bo to yelese’a woo n pakɛ tɔ, la wan eŋɛ se’em ti to suure ana buɣa buɣa.
10. Beni n sɔi ti ton wan maasum gura yeledi’ire pa’alɛ ti to tari sakerɛ? (Magaha 22:3)
10 To san te’ele maasum gura yeledi’ire, bala wan soŋɛ tɔ ti to ta’an ta ana baalam yeledi’ire la poan. Ge to san te’ele maasum, bala pa’alɛ ti to ka tari sakerɛ Yehowa poan? La daɣɛ bala. To san te’ele maasum, la pa’alɛ ti to tari sakerɛ ti a wan soŋɛ tɔ. Wani wani? Naayinɛ Yelesum la ka’am tɔ ti to maasum gura yeledi’ire. (Kaalɛ Magaha 22:3.) Naayinɛ tigere la pa’alɛ to la sugumnɔɔrɛ zo’e zo’e ti to maasum gura yeledi’ima. Ba iti wana dɔla la gɔnɔ poan, tansugere zamesegɔ poan la mɔɔlegɔ poan.c To dekɛ tomea delum Yehowa? La san dɛna bala, to wan dɔla a pa’alegɔ nananawa ge ti yeledi’ire nyaa paɛ tɔ.
Ho san te’ele maasum, ho wan ta’an pĩɛ (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 11)d
11. Hon zamesɛ la bem Margaret yele la poan?
11 Geele to mabipɔka Margaret yele wa bisɛ. Gɔmɛt nɛŋadoma yuun yeti a yese a yire poan ge zɔ, se’ere n sɔi la bugum n taɛ ba gingilega la. Nɛreba zo’e zo’e n yuun laɣum tiregera ti ba zɔ yese la, yuun basɛ ti lɔa n mike pala la zuo ti nɛra kan ta’an keŋɛ zɛ’an. Zũ’usi n yuun kɔ’ɔn to’e kusebego la za’a ge ti Margaret me yuun ka ta’an sige a loore la zuo. Ge eŋa n yuun te’ele maasum la zuo, a yuun nyaŋɛ vo’e mɛ. A yuun foe la map a baagi poan bisɛ eŋa n wan doose sarɔseko yese. A te’ele doose sore wa zuo mɛ, la wan eŋɛ se’em ti yeledi’ire san ta bɔna, a kan tue. Margaret n yuun te’ele maasum la zuo, a yuun nyaŋɛ pĩɛ mɛ.
12. Beni n sɔi ti to nana pa’alegɔ?
12 Kpɛ’ɛndoma ta’an yele to ti to da yɛsera yiŋa saŋa ase’a bii to yese to yire poan bii to dɔla pa’alegɔ ase’a. Ba ni ita bala ti ba tɛ’ɛla to mɛ. Nɛreba basɛba ka doli pa’alegɔ ana wa, se’ere n sɔi la ba ka boti ba basɛ ba lɔɣɔrɔ. Kristakɔma nari ti ba ita la wani? Baabule la yele to yeti: ‘To Daana la zuo siregeri yamea bo asaala woo, la dela naba n tari paŋa gana ya woo bii la dela gɔmena ti a tum.’ (1 Pe. 2:13, 14) Naayinɛ tigere la me bo’ori to la pa’alegɔ ti la tɛ’ɛla to vom. Ba ni tiisa to mɛ saŋa woo ti to dekɛ to fon nɔmbadoma bo keendoma la ti ba ta’an paɛ tɔ yeledi’ire saŋa. Hon dekɛ tisɛ? Ba ta’an pa’alɛ tɔ ti to bɔna to yɛa poan bii to yese, to wan eŋɛ se’em nyɛ yelese’a n pakɛ tɔ bii to wan soŋɛ nɛreba se’em. To san ka doose pa’alegɔ la, la ta’an basɛ ti tomam la keendoma la vom bɔna dɛŋa poan. Tɛ̃ra ti mabiisi wa biseri to mɛ. (Heb. 13:17) Margaret yeti, “Mam mi ti mam n doose keendoma, la tigere la pa’alegɔ la n faaɛ mam basɛ.”
13. Beni n soŋɛ Kristakɔma zo’e zo’e n zɔ yese ba yɛa ti ba tara suma’asum la pupeelum?
13 Zaberɛ la yeledi’ima zuo ti mabiisi zo’e zo’e zɔ yese ba yɛa ge mabiisi wa kelum tiregera mɛ tuna Yehowa tuuma ba bɔŋa la poan. Ba kelum ‘mɔɔla yelesoma la’ mɛ wuu yia Kristakɔma la n yuun iti se’em la, ban yuun yirigɛ zɛ’an woo yaarɛ zuo la. (Tm. 8:4) Na’am mɔɔlegɔ soŋeri ba mɛ ti ba puti’irɛ bɔna Na’am la poan ge daɣɛ bɔŋa la n kpe’em se’em la. Bala soŋeri ba mɛ ti ba kɔ’ɔn tara pupeelum la suma’asum.
TON WAN EŊƐ SE’EM TARA SUMA’ASUM YAARƐ POAN
14. Yaarɛ wan ta’an sa’am to suma’asum la wani?
14 Yaarɛ ta’an basɛ ti to koŋe yɛla zo’e zo’e n wan basɛ ti to tara suma’asum. To san ta’an ita yelese’a n pakɛ n de wuu tansugere zamesegɔ kenɛ ge me ta’an mɔɔla yelesoma la, to puurɛ ni pee mɛ ti dabeem ka bɔna. To san ka ta’an ita yele aŋa, to suure ni sa’am mɛ ti to ka mina sɛla n wan paɛ tɔ. La san ana to bala, la daɣɛ be’em. Ge la nari ti to tara tomea soŋa. Yezu yeti, yaarɛ ta’an basɛ ti a podɔleba pirɛ lui. (Yon 16:1, 2) Bala la, to wan eŋɛ la wani tara suma’asum, yaarɛ poan?
15. Beni n sɔi ti la ka nara ti to tara dabeem la yaarɛ? (Yon 15:20; 16:33)
15 Baabule la yeti: ‘Sɛba woo n boti ba tara pu’usegɔ n di mi’a ba vom poan ge dɔla Krista Yezu wan nyɛ yaarɛ.’ (2 Tim. 3:12) Mabia ayima yu’urɛ n de Andrei yuun ti’isɛ ti la kan ta’an eŋɛ ti ba mɛlesɛ Yehowa nɛreba za’a, se’em ma’a ti ba yuun dekɛ ba nu’o paɣelɛ to tuuma la ba tiŋa poan la. A yuun yeti: ‘Sɛɛradoma la ba’ɛ zo’e mɛ kalam. Kpɛ’ɛndoma la wan ta’an nyɔɣɛ to za’a?’ Ge putɛ-ana yuun basɛ ti Andrei ana la bura, ka tara suma’asum. Mabiisi la basɛba yuun dekɛ bamea delum la Yehowa ge me ka ti’isa ti ba kan ta’an nyɔkɛ ba. Ba yuun mi ti ba wan ta’an nyɔkɛ ba ge ba yuun ka ba’ɛ fabela wuu Andrei la. Bala la, Andrei yuun tɔɣesɛ la mabiisi la ge me dekɛ amea delum Naayinɛ. La boi bim ti daaŋɔ zo’e zo’e n kelum paara en ge nananawa a tari la suma’asum la pupeelum. La me wan ta’an ana to bala. La boi bim ti Yezu yuun yele to yeti nɛreba wan yaɛ tɔ ge a me basɛ ti to baŋɛ ti to wan ta’an kelum tara yelemɛŋɛrɛ.—Kaalɛ Yon 15:20; 16:33.
16. To san bɔna yaarɛ poan, bem pa’alegɔ ti la nara ti to dɔla?
16 Ba san dekɛ nu’o paɣelɛ to tuuma la zuo, tigere yile la, la keendoma ta’an bo to pa’alegɔ. Pa’alegɔ wa wan te’ele to, basɛ ti to nyɛta vo’osum dia ge me soŋɛ tɔ ti to mɔɔla yelesum la. Tiregɛ dɔla pa’alegɔ la, hali ho san puɣum ka bɔkɛ sɛla zuo ti ba bo pa’alegɔ la. (Yam. 3:17) Leyɛ’ɛsa, da tɔɣɛ tansugere la bii to mabiisi yɛla bo sɛba n ka nari ti ba wum.—Pa. 3:7.
Beni n wan basɛ ti ho tara suma’asum biɣi biɣi saŋa poan? (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 17)e
17. To lu to suure ti to eŋɛ la bem wuu yuun kɔbesɛka n deŋɛ nɛŋa tuuntuneba la?
17 Sitaana kɔ’ɔn zabera la Naayinɛ nɛreba mɛ sɛla n sɔi la, ba ‘diti la sɛɛra bɔ’ɔra Yezu.’ (Lil. 12:17) Da basɛ ti Sitaana la a tingɔŋɔ la vuuse ho. To san mɔɔla ge pa’ala nɛreba hali la giisegɔ poan, bala wan basɛ ti to tara pupeelum la suma’asum. Yuun kɔbesɛka n deŋɛ nɛŋa la poan, Yuda kpɛ’ɛndoma la yuun bo tuuntuneba la, la nɔɔrɛ ti ba da le mɔɔla ge ba yuun nam la Naayinɛ nɔɔrɛ. Ba yuun kelum mɔɔla mɛ, bala n yuun basɛ ti ba tara pupeelum. (Tm. 5:27-29, 41, 42) Yelemɛŋɛrɛ, ba san dekɛ nu’o paɣelɛ to tuuma la zuo, la nari ti to mina tomea tarega to san mɔɔla. (Mt. 10:16) To san tiregera la to paŋa za’a mɔɔla nyɔvore yelesum la, la wan basɛ ti Yehowa puurɛ pee, ti to me tara suma’asum.
‘SUMA’ASUM NAAYINƐ LA WAN BƆNA LA YA’
18. Ani n wan ta’an bo to suma’asum?
18 Tara suure lua ti hali la biɣi biɣi saŋa poan, to wan kelum tara suma’asum. La nari ti to tɛ̃ra ti sankaŋa la, to eeri la Naayinɛ suma’asum la, suma’asum sebo ti Yehowa ma’a wan ta’an bo to la. Dekɛ homea delum Yehowa bã’a n wi’iri poan, yeledi’ima poan bii yaarɛ poan. Ana tapilapi la a tigere la. Ti’isɛ bisɛ yelekirisi se’a ti ho wan ta nyɛ beere sa’am. Ho san ita bala, ‘suma’asum Naayinɛ la wan bɔna la’ hɔ. (Flp. 4:9) Zaseŋɔ seko n taɣelɛ la, to wan sɔsɛ to wan eŋɛ se’em soŋɛ mabisɛba ti wuŋerɛ paara ba ti ba ka ta’an tara Naayinɛ suma’asum la.
YUUNƐ 38 He Will Make You Strong
a Yehowa yeti a wan basɛ ti sɛba n nɔŋɛ en la tara suma’asum. Naayinɛ bo’ori la bem suma’asum ge to wan eŋɛ la wani ta’an nyɛ dɛ? To wan eŋɛ la wani ti ‘Naayinɛ suma’asum la’ soŋɛ tɔ bã’asi n wi’iri poan, yeledi’ima poan bii yaarɛ poan? To wan nyɛ soke ana wa lebesego zaseŋɔ wa poan.
b Ba tee yu’ura ase’a mɛ.
c Bisɛ zaseŋɔ yele la zuo n de “When Disaster Strikes—Steps That Can Save Lives” n boi Awake! No. 5 2017 poan la.
d FOOTE LA VUURƐ: Mabipɔka n te’ele maasum ti a yese a yire.
e FOOTE LA VUURƐ: Mabia n kɛ̃’ɛri zɛ’an ti ba gu to na’am mɔɔlegɔ la ge ti a kelum dɔla yɛm sore poan mɔɔla.