ZASEŊƆ 25
Keendoma—Tɔɣesa Ya Gideon Makesonɛ La
‘Nɛŋa ka boi bɔ’ɔra mam ti n tɔɣɛ Gideon yele.’—HEB. 11:32.
YUUNƐ 124 Ever Loyal
YELEKPINAa
1. Wuu 1 Peter 5:2 n pa’alɛ se’em la, bem ninmɔ’ɔrɛ tuunɛ ti keendoma nara ti ba tum?
TANSUGERE keendoma nari ti ba bisera Yehowa piisi la n tari tuulum la. Keendoma puurɛ pee mɛ la Yehowa n bo ba yɔ’ɔ ti ba soŋera ba mabiisi la, ba me tuni mɛ paa dɛna ‘dunkeema n biseri ba soŋa.’ (Yer. 23:4; kaalɛ 1 Peter 5:2.) Bisɛ to puurɛ n pee se’em la ton tari keendoma wa to tansuga poan la!
2. Bem yɛla n wan ta’an paɛ keendoma?
2 Yɛla zo’e zo’e paari keendoma mɛ se’em ma’a ti ba tuna ba tuuma la. Keendoma nari ti ba tuna mɛ paa ta’an bisera tansugere la. Tony, n de keema bɔna United States tiŋa, yuun baŋɛ ti la nari ti a mina a tɔregɔ beene se’em ma’a ti ba dekɛ tuunɛ bo en. A yeti: “COVID-19 bã’a la n yuun wi’iri la, mam yuun kɔ’ɔn tiregera mɛ ti n tuna tuuma zo’e zo’e zamesegɔ la na’am mɔɔlegɔ tuuma la poan. Ge la ka pakɛ la mam yuun tuni zɔ’ɔra se’em la, tuuma la yuun kelum zo’e mɛ. Pooren, mam Baabule kaalegɔ, n mea zamesegɔ la zusega yuun nyaa pɔsɛ lɛbera la pooren.” Ilir dela keema bɔna Kosovo tiŋa. Yele n yuun paɛ en. Se’em ma’a ti a yuun bɔna zaberɛ tiŋa la, la yuun kpe’em bo en mɛ ti a dɔla tigere la pa’alegɔ. A yeti: “La yuun kpe’em bo mam mɛ ti n tara sukpe’ene se’em ma’a ti tigere yile la yuun bo mam tuunɛ ti n keŋɛ zɛ’an ti dɛŋa bɔna bim ta soŋɛ to mabiisi la. Dabeem n yuun tari mam ti la ana wuu ban yele sɛla la kan nyaŋɛ tum.” Tim, n de satiŋa na’am yetɔɣum yalegerɛdaana n boi Asia tiŋa bisɛ ti, la yuun kpe’em bo en mɛ ti a ta’an tuna a tuuma za’a dabeserɛ woo. A yeti: “Saŋa ase’a, mam ni ba’ɛ taregɛ mɛ ti n ta’an soŋɛ n mabiisi la.” Bem n wan ta’an soŋɛ keendoma sɛba ti yele aŋa taaba paara ba la?
3. To za’a waabi wan nyɛ nyuurɔ la wani to san gɛɛla Gãkerɛdaana Gideon makesonɛ la?
3 Keendoma wan ta’an tɔɣesa Gãkerɛdaana Gideon makesonɛ la. (Heb. 6:12; 11:32) A yuun te’ele la Naayinɛ nɛreba ge bisera ba. (Ken. 2:16; 1 Yel. 17:6) Wuu Gideon la, Naayinɛ n loe keendoma ti ba bisa a nɛreba biɣi biɣi saŋa poan. (Tm. 20:28; 2 Tim. 3:1) To wan ta’an tɔɣesa Gideon n yuun mi a tɔregɔ beene, siregera amea ge me nana pa’alegɔ la. A yuun ŋmiberi mɛ ta’an tuna a tuuma. To de keendoma bii to daɣɛ keendoma woo, to wan ta’an eŋɛ pa’alɛ ti to puurɛ pee mɛ la keendoma la. To wan ta’an soŋɛ keendoma wa n biseri tɔ tansugere la poan la.—Heb. 13:17.
LA SAN DƐNA TI HO DEKƐ SIREGE N MEA TUM TUUMA
4. Gideon yuun eŋɛ la wani pa’alɛ ti a siregeri amea mɛ ge me mina a tɔregɔ beene?
4 Gideon yuun dela nɛra n siregeri amea ge me mina a tɔregɔ beene.b Se’em ma’a ti Yehowa maleka yuun yele Gideon ti Naayinɛ loe la eŋa ti a faaɛ Israeldoma la Midiandoma nu’usin basɛ la, Gideon yuun sirege amea yeti: ‘Manase yizuo la poan tomam yire n pɔ’ɛ bini ge mam dela bia n sɔ yire la poan.’ (Ken. 6:15) A yuun bisɛ ti eŋa ka nari ti a tum tuunɛ la ge Yehowa yuun mi ti a wan ta’an tum. Yehowa yuun soŋɛ Gideon mɛ ti a tum tuunɛ la ba’asɛ soŋa soŋa.
5. Wani ma’a ti la wan ta’an kpe’em bo keema ti a siregera amea?
5 Keendoma mɔɔri mɛ ti ba tara sirege n mea ba tuuma poan. (Mik. 6:8; Tm. 20:18, 19) Ba ka ŋmɛ’ɛri ba nyu’ɔ la bamam n ta’an ita sɛla la; ba me ka bisɛ ti bamam n tuure la zuo ba ka tari vuurɛ. Saŋa ase’a la ta’an ni kpe’em bo keema mɛ ti a siregera amea bii a mina a tɔregɔ beene. Makerɛ, a ta’an ni to’e tuuma zo’e zo’e ti a tum ge ti la ni kpe’em bo en ti a tum ba za’a ba’asɛ soŋa soŋa. Bii la ta’an kpe’em bo en ti a siregera amea ba san pɛɣɛ en bii ba san ka’am en la eŋa n tum a tuuma se’em la. Keendoma wan ta’an tɔɣesɛ Gideon la wani ti la soŋɛ ba, ba san bɔna bɔnkaŋa taaba poan?
Keema san tɔɣesa Gideon ge mina a tɔregɔ beene, a wan basɛ ti nɛra soŋɛ en a san bɔta a maasum ba wan tara na’am mɔɔlegɔ toroko la dita sɛɛra se’em (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 6)
6. Keendoma wan ta’an tɔɣesa Gideon la wani ta’an mina ba tɔregɔ beene? (Bisɛ foote la.)
6 Basɛ ti ba soŋɛ hɔ. Nɛra n mi a tɔregɔ beene mi ti daɣɛ tuunɛ woo ti a wan ta’an tum. Gideon yuun eŋɛ pa’alɛ ti a mi a tɔregɔ beene mɛ. (Ken. 6:27, 35; 7:24) Keendoma n kumesɛ me iti la bala mea nɔɔ. Tony, ti to puɣum tɔɣɛ a yele la yeti: “Mam n yuun de bia ti ba kumesɛ mam se’em la, basɛ ti mam ni to’e la tuuma zo’e zo’e ge kan ta’an tum. To deodoma zamesegɔ poan, mam yuun basɛ ti mam la n pɔɣa sɔsɛ la ton nari ti to mina to tɔregɔ beene se’em ge me daa kelese mam pɔɣa puti’irɛ n de se’em. Mam yuun le bisɛ la vidiyo n boi jw.org poan ti la zuo dɛna Kumesɛ Ba, Nam Ba Ge Soŋɛ Ba Wuu Yezu N Yuun Iti Se’em La.” Tony yuun nyaa basɛ ti nɛreba soŋera en mɛ ti a tuna a tuuma la. A yuun nyɛ nyuurɔ la wani? Tony yeti: “La basɛ ti tansugere tuuma la kɔ’ɔn kena la soŋa soŋa ge ti tomam la Yehowa zɔtɔ nyɔka la kɔ’ɔn tara paŋa.”
7. Ba san zɛregɛ keendoma, ba wan ta’an tɔɣesɛ Gideon la wani? (Yames 3:13)
7 Da basɛ ti ho sunsɔa nyie nɛra san zɛregɛ hɔ. Yeledaaŋɔ seko n le paara keendoma dela se’em ma’a ti nɛreba zɛregɛ ba. Leyɛ’ɛsa, Gideon makesonɛ la wan ta’an soŋɛ ba. Gideon yuun mi ti eŋa ka ani kasi, bala zuo se’em ma’a ti Efraimdoma la yuun zɛregɛ en la, a yuun ani la bãalam. (Ken. 8:1-3) Gideon yuun ka eŋɛ sunsɔa. A yuun sirege la amea kelese ba nyɔnyɔm la ge doose yɛm sore poan lebese ba bãalam, bala n yuun basɛ ti suma’asum bɔna. Keendoma n kumesɛ tɔɣeseri Gideon mɛ doose la ban ni ma’ɛ bamea kɛlesa ge ka ita sunsɔa se’em ma’a ti ba zɛregɛ ba. (Kaalɛ Yames 3:13.) Bala ni basɛ ti suma’asum bɔna tansugere la poan mɛ.
8. Ba san pɛɣera keendoma, ba nari ti ba eŋɛ la bem? Bo makerɛ.
8 Dekɛ pɛ̃ka la bo Yehowa. Se’em ma’a ti Gideon yuun zabɛ nyaŋɛ Midiandoma ti ba pɛɣera en la, a yuun dekɛ pɛ̃ka la bo la Yehowa. (Ken. 8:22, 23) Keendoma wan ta’an tɔɣesa Gideon la wani? La nari ti ba ni pɛ̃ɣɛ Yehowa la bamam n nyaŋɛ eŋɛ sɛla la. (1 Ko. 4:6, 7) Makerɛ, ba san pɛ̃ɣɛ keema la eŋa n mi pa’alegɔ se’em la, a ta’an basɛ ti nɛra la baŋɛ ti pa’alegɔ la ze’ele la Naayinɛ Yelesum la poan, a me ta’an le yeti Yehowa tigere la n pa’ali to za’a. Keendoma ta’an ti’isɛ bisɛ nyaa bamam n pa’ali se’em la pɛɣeri la Yehowa bii ba yeen bɔta la nɛreba pɛɣera ba. Geele keema ayima yu’urɛ n de Timothy yele bisɛ. Se’em ma’a ti ba yuun loe Timothy ti a dɛna keema la, a yuun nɔŋɛ la a bɔ’ɔra yetɔɣum. A yeti: “Mam yuun ni bɔ’ɔra la maɣesa n wɔɣɛ ti la bɔkerɛ kpe’em. Wana wa yuun ni basɛ ti mabiisi la pɛɣera mam mɛ. Ge mam yuun ni basɛ ti mabiisi la puti’irɛ bɔna la mam poan ge daɣɛ Baabule la bii Yehowa poan.” Timothy yuun bɔkɛ ti la nari ti a tee eŋa n pa’ali se’em la, la wan eŋɛ se’em ti mabiisi la kan ba’ɛ ti’isa eŋa ma’a yele. (Mag. 27:21) A nyɛ nyuurɔ la wani? A yeti: “Nananawa, mabiisi la ni yele mam yeti n yetɔɣum la soŋɛ bamam mɛ ti ba ta’an ŋmibe ba yeledaaŋɔ poan bii la soŋɛ ba mɛ ti ba ta’an vurege du Yehowa. Ba yetɔɣum wa ni basɛ ti mam puurɛ pee mɛ gana mam yuun ni bɔ’ɔra n yetɔɣum se’em la.”
LA SAN KPE’EM BO HO TI HO NANA BII HO TARA SUKPE’ENE
Gideon yuun nam mɛ sige lengima la kãlɛ ge nyaa loe buraasi 300 n kɔ’ɔn eŋɛ pa’alɛ ti ba pigeri mɛ (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 9)
9. Bem n yuun basɛ ti la kpe’em bo Gideon ti a nana Yehowa ge tara sukpe’ene? (Bisɛ gɔŋɔ wa nɛŋa foote la.)
9 Ban yuun loe Gideon ti a dɛna gãkerɛdaana la, la yuun dela a tara sukpe’ene ta’an nana. Naayinɛ yuun bo en la tuunɛ n tari dɛŋa n de a sa’am amea sɔ Baal kaabegɔ bimbine la. (Ken. 6:25, 26) Pooren, Gideon n yuun laɣesɛ lengima la, sugumnɔɔrɛ buyi ti Naayinɛ yuun yele en ti a aaɛ basɛba basɛ. (Ken. 7:2-7) Naayinɛ yuun nyaa yele en ti a keŋɛ ta zabɛ la a dindoma la yu’uŋɔ.— Ken. 7:9-11.
10. Bem n wan ta’an basɛ ti la kpe’em bo keendoma ti ba dɔla pa’alegɔ?
10 Keendoma nari ti ba kɔ’ɔn ‘dɔla’ pa’alegɔ. (Yam. 3:17) Keema n nani ni kɔ’ɔn dɔla la Baabule la, la Yehowa tigere la n pa’alɛ sɛla la. Bala ni dɛna la makesonɛ bɔ’ɔra nɛreba. La bala za’a, la ta’an kpe’em bo en ti a nana. Makerɛ, daanse’ere la ta’an kpe’em bo en ti a dɔla pa’alegɔ. Saŋa ase’a, a ta’an ti’isa ti yɛm ka boi pa’alegɔ la poan. Bii ba ta’an bo en tuunse’ere n wan ta’an basɛ ti daaŋɔ paɛ en. Sore kani poan ti keendoma wan ta’an tɔɣesa Gideon ge nana bɔnkana taaba wa poan?
11. Bem n wan ta’an soŋɛ keendoma ti ba dɔla pa’alegɔ?
11 Kɛlesa ka’aŋɔ soŋa soŋa ge dɔla dɛ. Naayinɛ yuun pa’alɛ Gideon eŋa n wan sa’am a sɔ kaabegɔ bimbine la se’em, zɛ’an ti a wan tee mɛ kaabegɔ bimbine bo Yehowa la disɛka ti a wan dekɛ kaabɛ. Gideon yuun ka tee pa’alegɔ la n de se’em la ge a yuun kɔ’ɔn doose de la bala. Zina beere wa, Yehowa tigere la doli la keendoma la poan bɔ’ɔra to lasebaarɛ, pa’alegɔ ge me gulesa gɔnɔ bɔ’ɔra tɔ ti la soŋɛ tɔ ti to tara bɔnsoŋa la Yehowa. To puurɛ pee mɛ la keendoma la n tari sakerɛ dɔla Yehowa pa’alegɔ se’em la. Wana basɛ ti tansuga la za’a nyɛta la nyuurɔ.—Ym. 119:112.
12. Keendoma wan ta’an dekɛ Hebru 13:17 tum tuuma la wani Yehowa tigere la san yele ba ti ba tee ban iti yɛla se’em la?
12 Pee puurɛ dɔla teere. Tɛ̃ra ti Yehowa yuun yele Gideon ti a basɛ ti soogɛpa la zo’e zo’e lebe kule ge gee fii wa. (Ken. 7:8) A yuun ta’an ti’isa ti, ‘La yele pakɛ mɛ ti ba eŋɛ teere wa yoi? La wan ta’an tum?’ Ge la bala za’a, Gideon yuun doose pa’alegɔ la mɛ. Zina beere wa, keendoma tɔɣeseri la Gideon. Tigere la san pa’alɛ ba ti ba eŋɛ sɛla n boi de toore, ba ni doose la bala. (Kaalɛ Hebru 13:17.) Makerɛ, yuun 2014 poan, Tigere Zuo Bisegadoma la yuun tee ban iti se’em nyɛta ligeri mɛta Na’am Pu’usegɔ Deto la Laɣesegɔ Zɛ’ɛsi mɛ. (2 Ko. 8:12-14) Tansuga ka le yɔɔra ba Na’am Pu’usegɔ Deto sanɛ. Lan nyaa tuɣum dɛna se’em dela, tigere la tari la tansuga n boi tingole wa za’a waabi bo’olum mɛta Na’am Pu’usegɔ Deto la Laɣesegɔ Zɛ’ɛsi, hali tansuga ase’a san puɣum ka ta’an bo bo’olum zo’e. José n yuun wum teere wa la, a yuun ti’isɛ ti la kan ta’an tum. A yuun yeti: ‘To puɣum kan ta’an mɛ Na’am Pu’usegɔ Deo la ayina me. Wana kan ta’an tum tuuma tomam zɛ’an wa.’ Bem n soŋɛ José ti a sakɛ doose pa’alegɔ la? A yeti: “Yelese’a n boi Magaha 3:5, 6 la yuun soŋɛ mam mɛ ti mam dekɛ n mea delum Yehowa. Sɛla n yuun eŋɛ la dela pakerɛ bo mam. To ka mɛti Na’am Pu’usegɔ Deto ma’a ge to baŋɛ ton wan bɔ’ɔra bo’olum se’em ti la soŋɛ zɛ’ɛsi basɛba me.”
Hali to san puɣum bɔna tinse’a ti ba gu to tuuma la, to wan ta’an kelum tara sukpe’ene mɔɔla (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 13)
13. (a) Gideon yuun tari sakerɛ la bem poan? (b) Keendoma wan eŋɛ la wani ta’an tɔɣesa Gideon? (Bisɛ foote la.)
13 Tara sukpe’ene tuna Yehowa n boti sɛla. La boi bim ti dabeem yuun tari Gideon mɛ ge ti dɛŋa me bɔna tuuma la poan ge a yuun doose Yehowa pa’alegɔ mɛ. (Ken. 9:17) Yehowa n yuun eŋɛ sɛla bo Gideon la yuun basɛ ti a tara sakerɛ ti Naayinɛ wan soŋɛ en ti a ta’an te’ele A nɛreba la. Keendoma n boi zɛ’an ti ba gu to tuuma la wan ta’an tɔɣesa Gideon. Ba tari la sukpe’ene ita tansugere zamesegɔ la na’am mɔɔlegɔ, la ka pakɛ la ban vuuseri ba ti ba wan nyɔɣɛ ba, ba tuuma n wan ta’an sa’am bii ba mɛlesa ba la.c Mɛlesekãtɛ la poan, keendoma wan nara ti ba dɔla pa’alegɔ woo ti ba wan to’e hali dɛŋa san puɣum bɔna bim. Makerɛ, ba ta’an bo to pa’alegɔ la ton wan mɔɔla gãkerɛ yɛla n tari too bo nɛreba ge me nyɛ faarɛ Gog n boi Magog nu’usin.—Eze. 38:18; Lil. 16:21.
LA SAN KPE’EM TI HO ŊMIBE
14. Bem zuo ti la yuun kpe’em bo Gideon ti a ta’an ŋmibe?
14 Gideon yuun nari ti a tiregɛ ta’an tum a gãkerɛ tuuma la. Yu’unseko ti ba yuun zabɛ la Midiandoma ti ba zɔ la, Gideon yuun tabegɛ ba mɛ ze’ele Yezreel Bũ’ɔ ta paɛ Yordan Kolaa la poan, zɛsɛka n kɔ’ɔn dɛna tiisi ma’a la. (Ken. 7:22) Gideon n yuun paɛ Yordan la, a yuun basɛ ba me yoi? Aayi. La boi bim ti ba yuun taregɛ mɛ ge Gideon la a lengima 300 la yuun yakɛ kolaa la mɛ tabegɛ ba. Bem n yuun eŋɛ? Ba yuun paɛ Midiandoma la mɛ ge zabɛ nyaŋɛ ba.—Ken. 8:4-12.
15. Beni n sɔi ti saŋa ase’a la wan ta’an kpe’em bo keema ti a ŋmibe?
15 Saŋa ase’a, tɔregɔ la giilekɔ’ɔsegɔ ta’an paɛ keema mɛ la eŋa n biseri tansugere la, la a deodoma. Bɔnkaŋa poan, keendoma wan eŋɛ la wani ta’an tɔɣesa Gideon?
Keendoma n tari nɔŋerɛ nyaŋɛ soŋɛ mabiisi sɛba n eeri soŋerɛ la mɛ (Bisɛ kaalegɔ zɛ’an 16-17)
16-17. Bem n yuun soŋɛ Gideon ti a ta’an ŋmibe ge keendoma wan ta’an tara sakerɛ la bem poan? (Isaiah 40:28-31) (Bisɛ foote la.)
16 Tara sakerɛ ti Yehowa wan bo ho paŋa. Gideon yuun tari sakerɛ ti Yehowa wan bo en paŋa. Yehowa me yuun eŋɛ la bala. (Ken. 6:14, 34) Gideon la a lengima la yuun zɔ la nama tabegɛ Midiandoma nadoma bayi n yaɣɛ ba yuɣema zuto zɔta. (Ken. 8:12, 21) Ge Naayinɛ yuun soŋɛ Israeldoma la mɛ ti ba zɔ paɛ ba ge zabɛ nyaŋɛ ba. Keendoma me wan ta’an dekɛ bamea delum Yehowa, se’em n ‘ka taregeri bii a gɛ̃rɛ lui’ la. A wan bo ba paŋa sansɛka n nari poan.—Kaalɛ Isaiah 40:28-31.
17 To bisɛ yelese’a n paɛ Matthew n laɣum pa’asɛ Imma’asum Yɛla Bisegadoma poan la. Bem n soŋɛ en ti a ta’an ŋmibe? Matthew yeti: “Mam baŋɛ ti yelese’a n boi Filip 4:13 la dela yelemɛŋɛrɛ. Saŋa ase’a mam ni kɔ’ɔn taregɛ mɛ ge ka mina mam wan eŋɛ se’em. Ge mam ni zusɛ Naayinɛ mɛ ge belum en ti a bo mam paŋa ti n ta’an soŋɛ mabiisi la. Mam ni nyɛ ti Yehowa bo mam la paŋa ge me soŋɛ mam ti n ta’an ŋmibera.” Wuu Gideon la, keendoma tiregeri mɛ soŋera Yehowa nɛreba. Nɔkpe’ene kai ti, la nari ti keendoma mina ba tɔregɔ beene ge me baŋɛ ti daɣɛ tuunɛ woo ti ba wan ta’an tum. Ba wan ta’an tara suure lua ti, Yehowa wan bo ban zuseri ɛɛra sɛla la, la paŋa ti ba ta’an tum ba tuuma la.—Ym. 116:1; Flp. 2:13.
18. Keendoma wan ta’an tɔɣesa Gideon la wani?
18 Keendoma wan ta’an zamesɛ yɛla zo’e zo’e Gidoen zɛ’an. Keendoma nari ti ba mina ba tɔregɔ beene ge me siregera bamea nɛreba san ka’am ba bii pɛ̃ɣɛ ba, ba tuuma poan. La nari ti ba dɔla pa’alegɔ ge tara sukpe’ene yele yele wuu ton boi tingɔŋɔ wa ba’asegɔ poan la. Ba me nari ti ba tara suure lua ti la ka pakɛ la yeledaaŋɔ se’a n wan paɛ ba Naayinɛ wan bo ba paŋa. Nɔkpe’ene kai ti, to puurɛ pee ya la dunkeema wa n ãregeri bamea tuna se’em la, ti la me nara ti to ‘bɔ’ɔra nɛrebana taaba na’asegɔ.’—Flp. 2:29.
YUUNƐ 120 Imitate Christ’s Mildness
a Yehowa yuun loe la Gideon ti a bisera A nɛreba n de Israeldoma la biɣi biɣi saŋa la. Gideon yuun dekɛ la sakerɛ tum tuunɛ wa yuun 40. Ge yɛla zo’e zo’e n yuun paɛ en. To wan sɔsɛ a makesonɛ la n wan ta’an soŋɛ keendoma zina beere wa se’em, yeledaaŋɔ san paɛ ba.
b Nɛra n siregeri amea mi a tɔregɔ beene mɛ. To san mina to tɔregɔ beene, to kan zɛkera tomesi. To san siregera tomesi, to bo’ori nɛreba gilema mɛ ge mina ti ba gani tɔ. (Flp. 2:3) Bala la pa’alɛ ti, nɛra n mi a tɔregɔ beene dela mina n siregeri amea.
c Bisɛ zaseŋɔ yele la zuo n de “Keep Worshipping Jehovah When Under Ban” n boi July 2019, The Watchtower, gɔn. 10-11, kz. 10-13 la poan.