KUKWE JA TÖTIKARA 35
“Munkwe ja mika bäri dite” jankunu
“Munkwe ja moto mika nuäre kwärikwäri […] amne, munkwe ja mika bäri dite” (1 TES. 5:11).
KANTIKO 90 Ani ja dimike kwärikwäri
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAIa
1. 1 Tesalonicenses 5:11 tä niere erere, ¿sribi medenbätä ni jökrä tä sribire?
¿JU JA Ükarakrö sribeta o ükateta yebätä konkrekasion mäkwe sribibarera? Ye erere akräke, gätä sribebare kena ye ñan käi nikwitekä mäbiti raba ruin nunye. Mä namani debe bien krubäte Jehovai, yebätä kä namani juto krubäte mä brukwäbätä. Kantiko kena kantaibare ye ñan namani nuäre mä kräke kantakäre raba ruen nunye. Erametre Ju Ja Ükarakrö yebiti Ngöbö mikata ütiäte jai. Akwa kukwe keteiti mada tärä, abokän tä kukwe bäri kwin mike nemen bare Ju Ja Ükarakrö ye kräke aune yebiti Ngöbö mikata bäri ütiäte jai ye abokän: nitre tä kwen Ju Ja Ükarakrö yebätä mikadre dite. Nitre mikadre dite kukwe ja üairebiti yebätä apóstol Pablo nämäne blite, ye raba kwen nie texto dianinkä kukwe ja tötikara ne kräke yebätä, 1 Tesalonicenses 5:11 (ñäkädrebätä).
2. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?
2 Nitre mada mikadre ño dite yekäre Pablokwe kukwe kwin bämikani ye nikwe mikadre ñärärä. Nitre mada nämäne ja tuen kukwe ño ben ye nämäne nüke gare kwin ie. Pablokwe nitre mada dimikani ño kä ngwen nüke jai kukwe tare yebätä, nüne jäme jabe kwärikwäri aune nämänentre tödeke Jehovai ye mike bäri dite ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti. Ni raba ja ngwen ño Pablo erere ye ani mike gare jai (1 Cor. 11:1).
PABLOKWE JA MRÄKÄTRE DIMIKANI KÄ NGWEN NÜKE JAI KUKWE TARE YEBÄTÄ
3. ¿Pablo nämäne kukwe drie aune sribi ye mike tuin ño jai?
3 Pablo nämäne ja mräkätre tarere krubäte. Aune niarakwe ja tuanina kukwe tare ben yebätä ja mräkätre nämäne ja tuin kukwe tare ben ye niara nämäne mike tuin bobre jai aune nämäne töi mike nüke gare jai. Bati, ngwian ñan namani ie aune yebätä nikani sribire ja ngibiakäre aune nitre nänkä ben ye ngibiakäre (Hech. 20:34). Nämäne tienda campaña sribere. Aune nämäne Corinto ngwane, nikani sribire Áquila aune Priscila ben, niaratre nämäne sribi ye arabe nuainne. Akwa sábado jökrä te apóstol Pablo nämäne kukwe driere nitre judío aune griego ie. Aune Timoteo bätä Silas nükani ngwane, “Pablokwe ja töi mikani kwatibe kukwe kuin Jesubtä ye niere” (Hech. 18:2-5). Aisete Jehová mikadre täte ye nämäne bäri ütiäte Pablo kräke. Niara ye nämäne sribire balente aune töi jämebiti raba kukwe niere ja mräkätre ie dimikakäre aune mäträre bätätre ne kwe niaratre nämäne ja di ngwen mräkätre kwe ngibiakäre, ye köböite ñan kukwe bäri ütiäte jondron jökrä nuainta Ngöbö mikakäre täte ye tuanemetre kwetre yekäre, ñan ñobätä aune niara nämäne nuainne (Filip. 1:10).
4. ¿Pablo aune Timoteo käkwe ja mräkätre dimikani ño kä ngwankäre nüke jai kukwe tare yebätä?
4 Konkrekasion kristiana Tesalónica ye ükaninte bätäräbe, nitre ja mikani krubäte nitre kristiano rüere. Nitre kukwe ngwarbe niekä nitre kristiano rüere ye ie Pablo aune Silas ñan kwani ngwane, ja mräkätre ruäre ye niaratre “nikani jäke amne kitekä ja käne, nikani nebe ngwena juta gobranka ngwärekri”. Aune namanintre ngrente: “Niaratre jökrä tä emperador kukwei kite temen” (Hech. 17:6, 7). Ja mräkätre mrä kukwebätä ye rüere nitrekwe ja mikani juta yete, yebätä kä jürä namani krubäte bätätre, ¿ye ni raba bämike ja okwäte? Kukwe ye köböite ñan rabadre kä jutobiti Jehová mike täte mada. Akwa kukwe ye rabadre bare ye ie Pablo ñan tö namani. Pablo aune Silas nikani mentokwäre, akwa konkrekasion ye ngibiabiti tädre kwin ye mikani gare metre kwe jai. Ja känenkäre Pablokwe kukwe ne ngwaninta törö nitre kristiano tesalonicense ie: “Timoteo abko juanba nunkwe. […] Nunkwe niara juanba mun töi ketabtäkäre Jesubtä amne, mun kitakäre nüne bäri Jesukrä. Erere arato, kukweta nakenkä taretare mun rüere, yebtä munkwe ñan ja töi mikadre ngwarbe kwäräkwärä abkokäre” (1 Tes. 3:2, 3). Ja mikata nitre kristiano rüere, kukwe yebe Timoteokwe ja tuani nämäne juta Listra yekänti raba ruin nie. Pablokwe ja mräkätre juta yete mikani ño dite aune Jehovakwe ja mräkätre dimikani ño ye tuani ja okwä jenbiti kwe raba ruin nie. Aisete kukwe jökrä täi kwin, ye niara raba mike gare metre ja mräkätre mrä kukwebätä ye ie raba ruin nie (Hech. 14:8, 19-22; Heb. 12:2, TNM).
5. ¿Ni umbre ji ngwanka käkwe Bryant dimikani ye matani ñobätä?
5 ¿Pablokwe dre mada nuainbare ja mräkätre mikakäre dite? Pablo aune Bernabé nikaninta Listra, Iconio aune Antioquía ngwane, “nitre umbre ji ngwanka kädekani kwe konkrekasion keteitire keteitire te” (Hech. 14:21-23, TNM). Erametre, nitre nibu ne käkwe konkrekasion dimikani krubäte, nitre umbre ji ngwanka tä nuainne kä nengwane erere. Ja mräkä kädekata Bryant tä niere: “Kä rababa 15 tibiti ngwane, ti rün kämikakaba gwi aune ti meye kitakaba kukwebätä. Ye ngwane, ja rababa ruin kaibe tie aune ti rababa ulire”. ¿Dre käkwe dimikani kukwe tare ye näire? Niara tä niere: “Ni umbre ji ngwanka kädekata Tony nämä blite tibe gätäte aune kä madakänti. Ja mräkätre ruäre ja tuanina kukwe tare ben akwa kä nämäne juto bätätre yebätä blitaba kwe tibe. Nämä ñäke Salmo 27:10 yebätä tie aune bä kabre nämä blite tibe Ezequías yebätä, rün kwe ñan kukwe kwin bämikani akwa yebiti ta niarakwe Jehová mikani täte metre”. ¿Kukwe niebare Bryant ie dimikakäre ye matani ñobätä? Niara tä niere: “Tony nämä kukwe niere tie ti dimikakäre ye köböire ja känenkäre ti jataba sribire köbö täte aune ye käkwe kä mikaba juto krubäte tibätä”. Nitre umbre ji ngwanka, monsotre konkrekasionte Bryant erere, kukwe niedre ietre dimikakäre tätre ribere jai, ye munkwe mikatari ñärärä (Prov. 12:25).
6. ¿Nitre kira käkwe kukwe bämikani yebiti Pablokwe ja mräkätre dimikani ño?
6 “Testiko kri krubäte tä ni bäre ta muta kwrere” käkwe kä ngwani nüke jai kukwe tare yebätä, Jehovakwe ja di biani ietre ye köböire, ye Pablokwe ngwaninta törö ja mräkätre ye ie (Heb. 12:1, NGT). Nitre kirabätä blitabare ye käkwe niaratre dimikai ja ngwen dite aune ‘Ngitio känti Ngöbö nire tä nüne’ yebätä ja töi mike kwatibe, ye nämäne gare ie (Heb. 12:22). Aune kukwe ye raba ni dimike kä nengwane arato. Jehovakwe Gedeón, Barac, David aune Samuel dimikani ño yebätä nita ñäke ngwane, ¿kukwe ye ñan tä ni dimike ya? (Heb. 11:32-35). Ja mräkätre tä tödeka bämike nengwane yebätä nita ñäke ye tä ni dimike arato. Ja mräkätre kä nengwane tä kukwe mike gare yebätä etebantre aune ngwaitre tä ñäke ngwane, tödeka kwetre tä nemen dite yebätä tärä tikanina kabre kwetre central mundial ye ie.
NÜNANDRE ÑO JÄME JABE KWÄRIKWÄRI YE PABLOKWE MIKANI GARE JA MRÄKÄTRE IE
7. Romanos 14:19-21 yete, ¿Pablokwe mäträbare ye tä dre driere nie?
7 Kukwe madabiti ni raba ja mräkätre mike dite ye abokän töi mikadre nüne jäme jabe. Kukwe tuen ño nie aune kukwe tuen ño nitre madai, yebätä kukwe niedre kwe ye ñaka tä kukwe Bibliabätä kite tibien ngwane, ñan tuadremetre ja ñäkebiti. Kukwe meden tuin kwin nie yebätä ñan ja töi mikata metrere ja ngwen. Kukwe meden namani bare konkrekasion Roma yete, känti nitre judío aune nitre juta madate nämäne ye ani mike ñärärä. Kukwe Biani Moisés ie ye ngwanina krüte, yebätä jondron ruäre kwetadre ye ñan ñäkä namanina (Mar. 7:19). Nitre judío ruäre nämäne jondron ruäre kwete. Akwa nitre judío mada abokän kräke ye ñan nämäne nemen debe. Aune kukwe ye käkwe konkrekasion ñäkäninbiti. Nünandre jäme jabe ye ñobätä ütiäte krubäte Pablokwe mikani gare: “Ne aisete nikwe ngri kwetadre amne nikwe uba döi ñadre, köböite ni mräkä käkwe ja mikadre ngite Ngöbö rüere ne ngwane, nikwe ñan ngri kwetadre amne nikwe ñan uba döi kwaka ñadre, ye abko rabadre bäri kuin” (ñäkädre Romanos 14:19-21 yebätä). Kukwe nämäne jabätä ye köböite kukwe tare raba nemen ni itire itirebätä aune konkrekasionbätä, ye Pablokwe mikani gare kukwe yebiti. Pablo ara namani juto biare ja töi kwitakäre nämäne ja ngwen ño yebätä aune ñan nämene kukwe nuainne ja mräkätre mada ngwankäre ngoto ritete (1 Cor. 9:19-22). Kukwe meden tuin kwin nie yebätä nikwe ñan ja töi mikadre metrere ye erere nikwe nuaindi ngwane, Pablo erere nikwe ja mräkätre mikai dite aune töi mikai nüne jäme jabe.
8. ¿Kukwe keteiti ütiäte raba konkrekasion ñäkebiti yebätä Pablokwe dre nuainbare?
8 Kukwe ütiätebätä kukwe tuin ño nie aune kukwe tuin ño nitre madai yebätä kukwe niedre ye ngwane, ¿dre nuain raba? Pablokwe dre nuainbare nünankrä jäme ja mräkätre ben ye nikwe mikadre ñärärä. Konkrekasion kristiana siklo kena yete nitre brare ñan judío rabadre kukwebätä ye käkwe ja tarei kwata tikadrekä ye nitre ruäre nämäne niere, nitre mada ñan käkwe ñäkädre bätätre yekäre (Gál. 6:12 TNM). Kukwe nie nämäne ye ñan nämäne nemen tuin debe Pablo ie, akwa kukwe nämäne tuin ño ie ye ñan niebare kwe, ñakare aune töi bobrebiti nikani kukwe ye ngwena nitre apóstol aune Nitre Konkrekasion Ngübabitikä Jerusalén yekänti (Hech. 15:1, 2). Pablokwe ja ngwani ño yebiti konkrekasion mikaninta nüne jäme kwe jabe aune kä jutobiti (Hech. 15:30, 31).
9. Pablokwe kukwe bämikani ye erere ni tö nuainbätä ngwane, ¿nikwe dre nuaindre?
9 Kukwe keteiti ñan raba nemen nükebiti nie aune kukwe ye tare krubäte ngwane, ja mräkätre kädekani Jehovakwe konkrekasion jie ngwankäre ye nikwe känändre ja dimikakäre, yebiti nikwe ja mräkätre töi mikai nüne jäme jabe. Kukwe tä dianinkä Bibliabätä ja jie ngwankäre ye raba kwen nie tärä aune täräkwatabätä bätä juta Ngöbökwe tä kukwe bien nie ja jie ngwankäre yebätä. Kukwe tuin ño nie yebätä nikwe ñan ja töi mikadre metrere, ñakare aune juta Ngöbökwe tä kukwe bien nie ja jie ngwankäre yebiti metrere nikwe ja jie ngwain ngwane, nikwe ja mräkätre töi mikai nüne jäme jabe.
10. ¿Kukwe meden mada nuainbare Pablokwe konkrekasion mikakäre nüne jäme jabe?
10 Kukwe mada nuainbare Pablokwe ja mräkätre töi mikakäre nüne jäme jabe. Kukwe meden nämäne nainte ja mräkätre ie yebätä ñan ja töi mikani kwe, ñakare aune töi kwin ja mräkätrekwe yebätä ja töi mikani metrere kwe. Ñodre, tärä tikani kwe nitre kristiano Roma ie, ye mikadre krüte kwe känenkri, etebantre aune ngwaitre kädekaninte kwe aune bäsi käre kukwe kwin niebare kwe bätätre. ¿Ni raba ja ngwen ño Pablo erere? Töi kwin ja mräkätrekwe ye nikwe mikadre gare metre ta. Ye köböire nikwe ja mräkätre dimikai ja tarere kwärikwäri aune ja kete kwin jabe.
11. Kukwe ñan tä nemen nükebiti nie ngwane, ¿ni raba dre nuainne nünankäreta jäme jabe?
11 Nitre kristiano ünä kukwe ja üairebiti ye ie kukwe ñaka raba nemen nükebiti o raba ñäke jai kwärikwäri. Kukwe ye namani bare Pablo aune Bernabé yebätä. Marcos järikadre jabe yebätä kukwe namani jabätä ietre. ¿Ñäkäbare kwetre jai ye köböite dre namani bare? Biblia tä niere: “Marcos rikadreta siba ñan nükaninbti Pabloye, ye abko namani blo Bernabékrä. Abtä nikanintre jene jene kwäräkwärä” (Hech. 15:37-39). Akwa Pablo aune Bernabé käkwe kukwe ye ükaninte jabe. Yebiti nünandre jäme jabe aune keteitibe ye nämäne ütiäte kräketre bämikani kwetre. Ja känenkäre, Pablokwe kukwe kwin niebare Bernabé aune Marcos yebätä (1 Cor. 9:6; Col. 4:10). Ye erere arato, kukweta nemen nie ja mräkätre konkrekasionte ben ye ni raba ükete aune niaratre töi kwin yebätä nikwe ja töi mikadre metrere. Nikwe ye erere nuaindi ngwane, nikwe ja mräkätre töi mikai nüne jäme jabe aune keteitibe (Efes. 4:3).
PABLOKWE TÖDEKA JA MRÄKÄTREKWE MIKANI DITE
12. ¿Kukwe ruäre meden ben ja mräkätre ruäre tä ja tuin?
12 Nita ja mräkätre mike dite, tä tödeke Jehovai nita mike dite ngwane. Ja mräkätre ruäre mräkätre kwe ñan testiko aune nitre nänkä kwelate ben ye tä mike yakrä jai. Mada abokän tä bren krubäte aune kukwe keteiti nuainbarebätä ye tä mike ulire raba ruen nie. Aune mada, kä kwatira ja ngökanina ñöte kwe aune köbö kri Jehovakwe ye täbe ngibiare jankunu. Kukwe yebe ja mräkätre ruäre tä ja tuin. Ja mräkätre siklo kena ye käkwe kukwe yebe ja tuani arato. ¿Pablokwe dre nuainbare mikakäre dite?
¿Ni raba ja ngwen ño Pablo erere aune nitre mada mike dite? (Párrafo 13 mikadre ñärärä)b
13. ¿Nitre mika nämäne yakrä jai ye Pablokwe dimikani ño?
13 Biblia yebiti Pablokwe tödeka nitre kristianokwe dimikani. Ñodre, nitre judío kristiano ye ie mräkätre nämäne kukwe niere, judaísmo ye abokän bäri ütiäte kristianismo kräke ngwane, niaratre raba dre niere ye ñan nämäne nemen gare ietre raba ruin nie. Erametre Pablokwe tärä tikani nitre hebreo ie, ye käkwe niaratre dimikani krubäte raba ruin nie (Heb. 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25). Pablokwe kukwe niebare yebiti nitre kristiano ye raba blite aune nitre ja mikaka niaratre rüere ye kukwei ötö. ¿Aune ni? ¿Ja mräkätre mikata yakrä jai ye ni raba dimike ño? Juta Ngöbökwe tä täräkwata bien nie yebiti blitadre ño kwe kukwe mikata täte nikwe yebätä, ye nikwe diedre ietre. Ñodre, täräkwata ¿Es la vida obra de un Creador? aune El origen de la vida. Cinco cuestiones dignas de análisis yebiti ni ni Sribekä tärä ye ñobätä era monsotre bati kräke, yekäre niaratre kukwe känändre kukwe mikakäre gare, yebätä nikwe niaratre dimikadre.
¿Ni raba ja ngwen ño Pablo erere aune nitre mada mike dite? (Párrafo 14 mikadre ñärärä)c
14. Käre Pablo nämäne kukwe driere aune dirire, ¿akwa yebiti ta dre nuainbare kwe?
14 Pablokwe ja mräkätre töi mikani ja tare bämike “sribi kuin nuene jakrä kwärikwäri” yebiti (Heb. 10:24). Pablokwe ñan ja mräkätre dimikani ja kukweibiti aibe, ñakare aune kukwe nuainbare kwe yebiti. Ñodre, ja mräkätre Judea käkwe mrö nikani ngwane, Pablo nämäne yete arato dimikakäre (Hech. 11:27-30). Bäkänä, käre Pablo nämäne kukwe driere aune dirire akwa nämäne ja töi mike ja mräkätre bobre ye dimike (Gál. 2:10). Ye köböire tödeka ja mräkätrekwe mikani dite kwe, ñobätä ñan aune Jehovakwe ja mräkätre ngübai ye mikani gare kwe ietre yebätä. Kä nengwane tödeka ja mräkätrekwe ye ni raba mike dite, kä nikwe, ni die, jondron nuain gare nie yebiti kukwe tare tä nemen bare ngwane, ni raba sribire aune ni raba ngwian bien ja töi jeñebiti sribi Ngöbökwe nuainta kä jökräbiti tibien ye kräke. Nikwe ye erere nuaindi ngwane, tödeka ja mräkätrekwe ye nikwe mikai dite, ñan ñobätä aune Jehovakwe ñan tuainmetre jire nikwe mikai gare ietre yebätä.
¿Ni raba ja ngwen ño Pablo erere aune nitre mada mike dite? (Párrafo 15 aune 16 mikadre ñärärä)d
15, 16. ¿Ja mräkätre meden di nianinkä kukwe ja üairebiti ye ni rabadre mike ño tuin jai?
15 Ja mräkätre di nianinkä kukwe ja üairebiti ye nikani ji blobiti ye ñan nütübare Pablokwe, ñakare aune mikani tuin bobre kwe jai. Blitabare kwin kwe bentre aune töi jämebiti (Heb. 6:9; 10:39, TNM). Ñodre, blitabare kwe ngwane, ñan “mun” niebare kwe, ñakare aune “ni” niebare kwe, yebiti nämäne kukwe niere mäträkäre ye niara rabadre mike täte arato, mikani gare kwe kukwe yebiti (Heb. 2:1, 3). Pablo erere, ja mräkätre meden di nianinkä kukwe ja üairebiti ye nikanina ji blobiti nikwe ñan nütüdre, ñakare aune nikwe ja töi mikadre mike dite aune tare nikwe mike gare ietre. Nita kukwe niere ye ütiäte, akwa nita ja tare bämike ietre aune blite töi jämebiti ye ütiäte arato, ye nikwe ngwandre törö jai.
16 Ja mräkätrekwe sribi nuainbare ye Jehová ñan käi kwitaninkä jabiti ye Pablokwe mikani gare ietre (Heb. 10:32-34). Ye erere arato, ni rabadre nuainne ja mräkätre meden di nianinkä kukwe ja üairebiti nita dimike ngwane. Kukwe metre namani gare ño ietre ye ni raba ngwentari ietre o ñongwane Jehovakwe dimikani jutuabare ietre, ye ni raba ngwenta törö ietre. Nita blite bentre ngwane, ja tare bämikani kwetre Jehovai ye Jehová ñan käi kwitekä jabiti aune ja känenkäre Jehovakwe ñan tuainmetre ye nikwe mikadre gare metre ietre (Heb. 6:10; 13:5, 6). Blitadre ne kwrere ja mräkätre ben ye käkwe niaratre töi mikai sribire jankunu Jehová kräke.
“MUNKWE JA MOTO MIKA NUÄRE KWÄRIKWÄRI” JANKUNU
17. ¿Nita sribire ja mräkätre mikakäre dite ye ni raba nuainne ño bäri kwin?
17 Käta niken ta ngwane, ni sribikä ju sribebätä ye tä kite sribire bäri kwin. Ye erere arato, nita sribire ja mräkätre mikakäre dite ye ni raba kite nuainne bäri kwin arato. Ja mräkätre meden tä tödeka bämike kwin, yebätä ni raba blite ja mräkätre ben dimikakäre kä ngwen nüke jai kukwe tare yebätä. Nikwe ja mräkätre töi mikadre nüne jäme jabe, töi meden kwin kwetre ye niere, kukwe tare yebätä kriemike aune kukwe ñan tä nemen nükebiti ie ngwane, töi miketa nüne jäme jabe. Ni rabadre ja mräkätre mike dite jankunu kukwe metre Bibliabätä ütiäte yebätä blite ben, kukwe ruärebiti dimike aune di nianinanka kukwe ja üairebiti ngwane, dimike.
18. ¿Mä töita kwatibe dre nuainbätä?
18 Nitre käkwe sribibarera Ju Ja Ükarakrö sribebätä ye ie jata nemen ruin kwin aune käta nemen jutobätä. Ye erere arato, ja raba nemen ruin nie nita ja mräkätre ja üairebiti dimike yebätä. Ju sribeta Ngöbö mikakäre täte ye ja känenkäre raba kite ngidiente, akwa nita sribi nuainne ja mräkätre dimikakäre ye köböire kukwe kwin tä nemen bare ye raba nuen kärekäre. Ani ja di ngwen kukwe nieta 1 Tesalonicenses 5:11 ye mikakäre täte: “Munkwe ja moto mika nuäre kwärikwäri […] amne, munkwe ja mika bäri dite”.
KANTIKO 100 Ja töi mikadre kwin ni mada kräke
a Nünandre nengwane ye ñan nuäre. Ja mräkätre tä ja tuin kukwe tare tare ben. Ni raba kukwe känene niaratre dimikakäre. Apóstol Pablo käkwe kukwe bämikani ye raba ni dimike nuainne.
b KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Kukwe nieta täräkwatabätä ye monso chi raba mike ño täte töi mikata ja dibiti Navidad käi ngwan juto jabätä ngwane, rabadre ja ngwen dite ye ni rüne tä mike gare ie.
c KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Nitre gure niki kä madakänti kukwe tare nakaka näire ja mräkätre dimikakäre.
d KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Ni umbre ji ngwanka iti tä ja mräkä di nianinkä kukwe ja üairebiti ye tuinbiti. Niaratre nibu janamane Kwela Nitre Prekursor kräke yebätä, yete üai ruäre dianinkä kwetre ye tä mike tuare ie. Üai ye tuateta kwetre ngwane, kä nämene juto bätätre ye nüta törö ietre. Ja mräkä di nianinkä kukwe ja üairebiti ye nämäne Jehová mike täte kä jutobiti ye nüta törö ie. Ja känenkäre nüta konkrekasionte.