KUKWE JA TÖTIKARA 50

Nita tödeke aune kukwe nuainne yebätä Ngöböta ni kädeke ja ngwanka kwin

“Tä tödeke Ngöböbti Abraham kwrere, aisete Abraham tä niaratre rün kwrere” (ROM. 4:12).

KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAIa

1. ¿Abrahankwe tödekani yebätä nita töbike ngwane kukwe meden ngwantari raba jai?

BLITATA Abrahanbätä, ye ni jökrä tärä kukwe nuin, akwa kukwe ñan gare krubäte niarabätä nitre ie. Akwa ni abokän ie niara gare kwin. Ñodre, Biblia tä kädeke ‘nitre tödekaka ye jökrä rüne’ (Rom. 4:11). Yebätä ni raba nemen ngwentari jai, ti raba ja ngwen Abrahán erere aune tödeke dite niara kwrere. Erametre ni raba ja ngwen niara erere mikata gare.

2. ¿Ñobätä nikwe ja tötikadre nguseta Abrahanbätä? (Santiago 2:22, 23).

² Kukwe keteiti käkwe ni dimikai tödeke dite Abrahán erere ye abokän nikwe ja kitadre nguseta kukwe nuainbare kwe yebätä. Ñodre, Ngöbö nämäne kukwe bien ie ye mikani täte käre kwe: nikani nüne kä mada känti, nünanbare kwe tienda campaña te aune nämäne juto biare ngobo kwe murie ketakäre. Aisete niarakwe tödekabare aune ja mikani täte. Niara tödekabare ye köböire Ngöbökwe kädekani ja ngwanka kwin aune ja ketamuko kwe (ñäkädre Santiago 2:22, 23 yebätä). Aisete, nitre jökrä aune mä, ka ngäbiti raba Ngöbökwe aune raba ja ketamuko kwe. Yebätä Ngöbökwe Santiago aune Pablo töi mikani Abrahán tödekabare ye tike. Ja känenkäre mada kukwe ütiäte krubäte rabai gare nie Romanos kapitulo 4 aune Santiago kapitulo 2 ni Jehová mikaka täte yebätä.

3. ¿Texto meden kädekaninte Santiagokwe aune Pablokwe?

³ Kukwe nieta Génesis 15:6, ye kädekaninte Pablokwe aune Santiagokwe, yete nieta: Abrahankwe “tödekani, aisete Dänkin Ngöbökwe [ . . . ], mikani metre ja ngwärekri”. ¿Ngöbö ta ni kädeke ngite ñakare ye abokän dre gärätä? Ye abokän ni iti käita nemen juto bätä aune ñaka ngite ye kwrere tä mike tuin jai. Erametre, ni töi ngite aune kukwe blo nuainkä Jehovata kädeke ja ngwanka kwin ye tä ni töi mike niä, ¿ñan ererea? Ni ngite ñakare ye kwrere Jehová ni mikai tuin jai ie ni tö aune ye erere raba nemen bare. Ja käne mada ñobätä Jehovakwe Abrahán mikani tuin jai ni ngite ñakare kwrere aune ni raba dre nuainne ja ngwankäre niara erere rabai gare nie.

NIKWE TÖDEKADRE NE KWE NGÖBÖKWE NI KÄDEKADRE JA NGWANKA METRE

4. ¿Ñobätä ñan tä nemen nuäre ni kräke ja ngwankäre metre?

⁴ Pablokwe tärä tikani nitre romano ie ngwane, niebare kwe: ni jökrä tä ja mike ngite Ngöbö rüere (Rom. 3:23). ¿Se ño ni raba kä mike juto Ngöböbätä aune raba ni kädeke ja ngwanka metre? Pablokwe blitabare Abrahanbätä niaratre ben kukwe ye mikakäre gare metre nitre kristiano ja ngwanka metre ie.

5. ¿Ñobätä Jehovakwe Abrahán kädekani ja ngwanka metre? (Romanos 4:2, 4).

⁵ Abrahán nämäne nüne juta Canaán ye ngwane Jehovakwe kädekani ja ngwanka metre. ¿Ñobätä Jehovakwe kädekani kore? Niarakwe Lei biani Moisés ie ye mikani täte jökrä ye ñan aibätä (Rom. 4:13). ¿Ñobätä gare nie? Ñobätä ñan aune kä nikanina 400 ta bitikäre ngwane lei biani juta Israel ie ¿se ñobätä Jehovakwe niara kädekani ja ngwanka metre? Ñobätä ñan aune Jehovakwe ja töi mikani kwin niara kräke niara nämäne tödeke yebätä (ñäkädre Romanos 4:2-4 yebätä).

6. ¿Ñobätä Jehová raba ni ngite ye kädeke ja ngwanka metre?

⁶ Apóstol Pablo mikani gare, nire tä tödeke Ngöböbiti, “ni ye abko ngite ñakare mda Ngöböta niere” (Rom. 4:5). Arato niebare kwe: “Ñan jändrän kuin nuenbare nikwe Ngöbö moto mikakäre jäme jakrä abko ütiäre ni ngite ñakare mda Ngöböta niere akwa, tödekabtä Ngöböbti abko köböire ni ngite ñakare mda Ngöböta niere. Ni ye abko btä käta neme nuäre krübäte abko jrei David tukwe käkwe tikani arato abko krörö: ‘Nireta Ngöbö kukwei kite temen, bti tä ja mike ngite ja töibti Ngöbö rüere amne käta kukwe käme nuene Ngöbö rüere, akwa Ngöböta ngite denkä jökrä btä, ni ye abko btä kä rabadre bäri nuäre. Erere arato, ni ngite Ngöbö ngwärekri akwa, ye dokwäre ni Dänkien Ngöböta mike ñakare ja ngie nuen, ni ye abko btä kä rabadre bäri nuäre, abko tikani Davikwe’” (Rom. 4:6-8; Sal. 32:1, 2). Nireta tödeke Ngöböbiti ye niara tä ngite kite biti ta o tä jue mike ye kwrere aune tä mike tuin jai ni ja ngwanka kwin aune ngite ñakare ye kwrere.

7. ¿Nitre Jehová mikaka täte kirabe ye ñobätä ja ngwanka metre nie raba?

⁷ Abrahán, David bätä nitre Jehová mikaka täte metre mada ye töi ngite akwa Jehovakwe kädekani ja ngwanka metre. Niaratre tödekabare yebätä Jehovakwe ngite kitani niaratrebiti ta bärira jire nämäne nüne nitre töi käme ngätäite yebätä (Efes. 2:12). Apóstol Pablo Kukwe tikani nitre Romano ie ngwane, ja ketakäre Ngöböbe nikwe tödekadre ye ütiäte krubäte ngwaninta törö kwe. Abrahán aune David, bätä kukwe namani bare ye erere raba nemen bare nibätä arato.

¿NITA TÖDEKE AUNE KUKWE NUAINNE YE ÑOBÄTÄ JA EREBE?

8, 9. ¿Kukwe meden ñan nüke gare kwin nitre ie aune ñobätä?

⁸ Siklo nikani kabre ta yete nitre ji ngwanka iglesia ketakabre bätä tätre ja kwete krubäte tödeka aune kukwe nuainta yebätä. Ruäre tätre niere töi kwatibe biti Jesús ye aibe kadre ngäbiti. Kukwe ne mä tärä kukwe nuin raba ruin nuen “Mäkwe Jesús kai ngäbiti aune mä rabai kwäre”. Nitre ji ngwanka kukwebätä tätre kukwe ye niere ñobätä ñan aune Pablokwe kukwe niebare Romanos 4:6, ye kädekateta kwetre, yete nieta: “Ñan jändrän kuin nuenbare nikwe Ngöbö moto mikakäre jäme jakrä abko ütiäre ni ngite ñakare” nieta kwe nie. Ruäre tätre niere ni rabadre ja kwite o niken nüne kä mada deme yekänti aune kukwe kwin nuaindre ye köböire ni kädekadre Ngöbökwe ja ngwanka metre. Santiago 2:24 känti nieta “Ngöböta ni kädeke ja ngwanka metre kukwe nuainta yebätä aune ñaka tödeka nikwe ye aibätä” ye erere nuainta kwetre tä niere.

⁹ Kukwe ketebu mikata gare nebätä nitre ja tötikaka bibliabätä tätre kukwe niere krörö: Apóstol Pablo aune Santiago ye nämäne töbike jene jene tödekata aune kukwe nuainta yebätä. Nitre ruäre tä niere töi kwatibiti apóstol Pablo kräke tödeka ye nämene bäri ütiäte kukwe nuainta ye kräke, aune Santiago kräke kukwe nuaindre ye abokän bäri ütiäte tödeka ye kräke. Nitre teólogo tä niere: “Santiago ie ñan nämene nüke gare ñobätä apóstol Pablo nämäne tödeka ye mike ütiäte krubäte jai kukwe nuainta ye kräke”. Akwa metrere gare nie niaratre nibu yekwe Ngöbö kukwe tikani üai deme ye köböire (2 Tim. 3:16). Kukwe ye mikata gare kukwe nuärebiti. Drebiti ani mike gare bäri jai.

Pablo aune kukwe ketamä “nuaindre nie nämäne leibätä” biani Moisés ie ye üai tä. 1. Ni iti tä kö azul dän kräbätä. 2. Mrö Pascua kräke: kordero rötäni, pan te levadura ñaka aune kri ngwäkä kwaka. 3. Ni brare iti tä ja kisebätete mada tä ñö keke kisebiti. — Nitre kristiano judío nämene Roma yei Pablokwe niebare kukwe biani Moisés ie ye erere nuaindre ye ñan ütiäte ñakare aune nikwe tödekadre ye bäri ütiäte (Párrafo 10 mikadre ñärärä)b

10. ¿Metrere kukwe “nuainta” medenbätä Pablo nämene blite? (Romanos 3:21, 28 ; üai mikadre ñärärä).

¹⁰ ¿“Kukwe nuainta” medenbätä blitabare Pablokwe Romanos 3 aune 4 yebätä? Ye abokän “lei mika nämäne täte” yebätä. ¿Lei meden? Ngöbökwe lei biani nitre israelita ie Moisés köböire ye gärä nämäne kwe (ñäkädre Romanos 3:21, 28 yebätä). Lei biani Moisés ie abokän ñan namani ütiäte ye nitre kristiano judío ruäre kräke ñan namani nuäre ka ngäbitikäre. Yebätä Pablokwe blitabare Abrahanbätä mikakäre gare ietre “lei mikadre täte” ye ñan ütiäte, ñakare aune tödekadre ye bäri kwin ne kwe Ngöbökwe ni kadre ngäbiti. Kukwe niebare kwe ye kwin krubäte ñobätä ñan aune tä ni dimike tödeke aune ye köböire Jehová aune Jesukristo raba ni kain ngäbiti.

Ni ja tötikaka Jesu ben Santiago aune kukwe kwin nuainta ni iti kräke ye üai. Siglo kena yete ni ja mäkäninte iti tä mrö aune dän bien ni umbre iti bobre ie, nitre mada tä nain ja ükaninte kwin ye tuin blite trökri — Santiagokwe niebare nitre kristiano ie niaratre rabadre tödeka kwe bämike kukwe nuain nämene kwe yebiti, ñodre ñaka nitre kitadrete kwe aune kukwe kwin nuaindre kwe yebiti (Párrafo 11 aune 12 mikadre ñärärä)c

11. ¿“Kukwe nuaindre” medenbätä Santiago blitabare?

¹¹ “Kukwe biani mikakäre täte” bätä blitabare Pablokwe ngwane, kukwe tä tikani Santiago kapitulo 2 ye ñan aibätä blitabare kwe. Metrere Santiago nämäne blite nitre kristiano tä jondron nuainne köbö kwatire kwatire yebätä. Kukwe nuainta kwetre yebiti tödeka tärä kwe bämikata kwetre. Santiago kukwe bämikani ketebu yebätä ani töbike.

12. ¿Tödekata aune kukwe nuainta ye ñobätä bäsi ja erebe ye mikani gare ño Santiagokwe? (Üai mikadre ñärärä).

¹² Santiago kukwe bämikani kena ye abokän nitre kristiano ñaka rabadre nitre mada kitete, rabadre mike tuin ja erebe jai. Ñodre, ni jondron bäkäne krubäte ye mikadre ütiäte jai, akwa ni ñaka jondron bäkäne ye abokän ñan mikadre ütiäte jai ngwane, nita tödeka nikwe niedre, akwa nita kukwe nuainne yebiti tödeka ñaka nikwe nita bämike (Sant. 2:1-5, 9). Santiago kukwe ketebu bämikani ye abokän, ni mada ie mräkä iti jutuadre abokän kwe dän ñaka o jondron ñaka, akwa ñaka dimikadre kwe ngwane. Tödeka tärä kwe nie kwe akwa ñaka bämikai kwe ye ngwane tä tödeke ye ñan ütiäte. Santiago tikani: “ye kwrere arato, nita tödeke Jesubti nita niere, akwa ni jändrän kuinkuin nuene ñakare tödeka Jesubti ye bä mikakrä, ye ngwane nita kukwe ütiäte ñakare niere ngwarbe kore” (Sant. 2:14-17).

13. ¿Kukwe nuainta nikwe yebiti tödeka tärä nikwe bämikata yekäre Santiago kukwe namani bare meden kädekaninte? (Santiago 2:25, 26).

¹³ Ni itikwe tödeka nämäne bämike kwe kukwe nuainbare kwe yebiti ye bämikakäre Santiagokwe Rahab ye kädekaninte (Ñäkädre Santiago 2:25, 26 yebätä). Jehová nämäne nitre israelita ye dimike ye nämäne gare meri ne ie (Jos. 2:9-11). ¿Akwa tödeka nämäne kwe bämikakäre dre nuainbare kwe? Ni nibu juta tuabitikä israelita ye kriemikani kwe ne kwe ñaka kämikadre. Ye köböire niara kädekani ni ja ngwanka metre Abrahán ye erere, niara ye ñaka töi metre aune ñan israelita yebiti ta. Kukwe nuainbare kwe ne tä driere nie, kukwe nuaindre nikwe yekäre tödeka tädre nikwe.

14. ¿Pablo aune Santiago käkwe kukwe tikabare ye ñobätä ñaka ja erebe ye mika raba gare ño?

¹⁴ Nibira gare nie erere Pablo aune Santiago blitabare tödeka aune kukwe nuainta yebätä akwa kukwe jene jenebiti. Pablo niebare nitre judío ie, kukwe nuaindi kwe aibe ngwane Ngöbökwe ñaka kain ngäbiti. Akwa Santiago niebare: nitre kristiano jökrä rabadre kukwe nuainne yebiti tödeka tärä kwe bämikai kwe.

Ja mräkätre merire aune brare tätre kukwe nuainne tä tödeke ye bämikata kwetre ye üai tuin. 1. Ni bräre iti tä nain silla de ruetate ni bräre mada ben ye ja mräkä iti tä kise ngökö ie gätäte. 2. Meri testiko iti tä carta tike. 3. Nitre ja mäkäninte iti tä kukwe driere karrito biti. — ¿Kukwe tuin kwin Jehovai ye erere mä tä nuainne tödeka mäkwe yebätä? (Párrafo 15 mikadre ñärärä)

15. Kukwe ruäre meden nuaindre nita tödeke bämikakäre ye mä raba mike gare. (Üai mikadre ñärärä).

¹⁵ Jehovata niere, ni rabadre tödeke Abrahán erere ne kwe ni kädekadre ja ngwanka metre, akwa nikwe ja ngwandre niara erere ye ñan ai gärätä. Nita tödeke ye ni raba bämike kukwe keta kabrebiti. Ñodre, nitre tä nüke mrä mrä konkrekasion nikwe te ye ni rabadre kain ngäbiti kwin, arato ja mräkätre tä jondron ribere jai ye nikwe dimikadre aune ni mräkätre ye kräke nikwe kukwe kwin nuaindre, ye tuin kwin Jehovai (Rom. 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Juan 3:18). Nita kukwe driere kä jutobiti yebiti nita bämike, nita tö ngwen ye bäri ütiäte (1 Tim. 4:16). Ni jökrä raba kukwe nuainne, yebiti tö ngwenta kukwe käbämikata Jehovakwe ye mikadi nemen bare kwe aune niarata kukwe nuainne ye bäri kwin gare nie ye bämikäre. Nikwe ne erere nuaindi ngwane Ngöbökwe ni kädekai ja ketamuko kwin aune ja ngwanka metre ye tädre gare metre nie.

KUKWE KÄBÄMIKATA YE TÄ TÖDEKA NIKWE MIKE BÄRI DITE

16. ¿Dre ngüba nämäne Abrahankwe aune dre ie tö ngwani kwe?

¹⁶ Romanos kapitulo 4 yekänti kukwe ütiäte raba kwen nie Abrahán yebätä: tödekara tädre nikwe ye ütiäte krubäte. “Juta keta kabre” kräke kukwe kwin rabai bare Abrahán ye köböire Jehovakwe käbämikani. ¡Tödekara kwin krubäte ñan ererea! (Gén. 12:3; 15:5; 17:4; Rom. 4:17). Metrere kä namanina 100 Abrahanbiti aune Sarabiti 90 ye ngwane monsotre ñaka nämäne jire kwetre. Nitre kä tibienbätä tä töbike erere töbikadre kwe ngwane tödeka nämäne kwe ye rabadre nete kän. Akwa Ngöbökwe kukwe niebare ie yebiti tödekani kwe aune mikani era kwe jai. Yebätä nitre kwati kä nebätä ye rabai niara bükün erere yei tö ngwani kwe (Rom. 4:18, 19). Kä nikani ta ye bitikäre kukwe ie tö ngwan nämäne kwe ye namani bare: aune monso ngüba nämäne kisere kwe ye namani kwe ye abokän Isaac (Rom. 4:20-22).

17. ¿Jehová raba ni kädeke ja ketamuko kwe aune ja ngwanka metre ye ñobätä raba nemen gare nie?

¹⁷ Abrahán erere Jehová raba ni kädeke ja ketamuko kwe aune ja ngwanka metre. Blitakäre Abrahán yebätä Pablo kukwe ne niebare: “Ngite ñakare mda niebare Ngöbökwe btä abko tikani täräbtä, ye ñan tikani niara aibe kräke, akwa Ngöbö Jesu mikakata nire nitre ngwäkäre ngätäite, Ngöbö yebti nirekwe tödekadre, ni ye abko ngite ñakare mda Ngöbökwe niedi amne kadi ngäbti kwe” (Rom. 4:23, 24). Kukwe ketamä Abrahankwe nuainbare ye erere nikwe nuaindre ye abokän: tödekadre, kukwe nuaindre aune tö ngwandre. Kukwe ja tötikara ja känenkäre yebätä Pablo blitabare tö ngwandre yebätä Romanos kapitulo 5, ye rabai gare nie.

KANTIKO 28 ¿Ño ni raba ja kete kwin Jehovabe?

a Ni jökrä tö ja ka ngäbitimana Jehovai aune ni kädekadre kwe ja ngwanka kwin yei ni tö. Kukwe ja tötikara nekänti Pablo bätä Santiago kukwe tikani känti, ni raba nemen ja ngwanka kwin, akwa yekäre nikwe tödekadre aune ye erere ja ngwandre yebätä ani ja kite.

b KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Pablokwe niebare nitre kristiano judío ie tödekadre ye bäri ütiäte kukwe biani nuaindre Moisés ie ye kräke, ñodre kö mire tädre dänbätä Pascua nuaindre ja kise bätädrete kukwe ruäre bämikakäre erere.

c KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Santiago nitre kristiano töi mikani tödeka kwetre ye bämike kukwe kwin nuaindre kwetre nitre mada kräke yebiti, ñodre rabadre nitre bobre dimike.