“Isa sa Labing Daku nga Hinimuan sa Patag sang Enhinyerya”
SANG gintukod ang templo ni Jehova sa Jerusalem sa tion sang paggahom ni Hari Solomon mga 3,000 ka tuig na ang nagligad, isa ka matahom nga saway nga suludlan sang tubig ang ginhimo kag ginbutang sa gua sang entrada sang templo. Nagabug-at ini sing kapin sa 30 ka tonelada kag nagaunod sing mga 40,000 ka litro sang tubig. Ining daku nga batya gintawag nga dagat nga tinunaw. (1 Hari 7:23-26) “Pat-od nga isa yadto sa labing daku nga hinimuan sa patag sang enhinyeriya nga ginhimo sa pungsod sang mga Hebreo,” siling sang anay teknikal nga opisyal sa National Research Council of Canada, nga si Albert Zuidhof, sa magasin nga Biblical Archeologist.
Paano ginhimo ang dagat nga tinunaw? “Ginhurma sila [saway nga kagamitan] sang Hari sa kapatagan sang Jordan, sa duta nga daga,” siling sang Biblia. (1 Hari 7:45, 46) “Ang proseso sa paghurma mahimo nga kaanggid sa paagi nga ginagamit gihapon karon sa paghurma sing dalagku nga bronse nga mga lingganay,” siling ni Zuidhof. Sia nagapaathag: “Una gid magakinahanglan ini sang isa ka waks nga modelo sang batya nga ginhurma sa mamala gid nga nagakulob nga molde. . . . Sa tapos makompleto ini, kulapan sang mga manughurma sing panggua nga molde ang ibabaw sang waks kag pamalhon ini. Ang hingapusan nga mga tikang amo ang pagtunaw sa waks kag pagbubo sing tinunaw nga bronse sa buho sa tunga sang mga molde.”
Ang paghimo sing dagat nga tinunaw nagakinahanglan sing daku nga kalantip bangod sa tuman nga kadakuon kag kabug-aton sini. Ang nasulod kag ang naggua nga mga molde dapat makasarang sa pagsuportar sa kabug-aton nga 30 ka tonelada sang tinunaw nga saway, kag ang paghurma dapat himuon sa isa ka alagisod nga operasyon agod malikawan ang mga litik kag mga depekto. Ang pagbubo sang tinunaw nga metal sa molde mahimo nga nagkinahanglan sing paggamit sa pila ka gin-alangot nga hurno. Isa ka daku gid nga trabaho!
Sa pangamuyo ni Hari Solomon sa inagurasyon sang templo, ginpatungod niya kay Jehova nga Dios ang kadungganan sang tanan nga hinimuan sa templo, nga nagasiling: “Ginpamulong mo sang imo baba, kag gintuman ini sang imo kamot.”—1 Hari 8:24.