Panaad nga Indi Magminyo—Ngaa Ginapatuman?

ANG panaad nga indi magminyo, subong isa ka kinahanglanon para sa pagkapari, kapin kag kapin nga ginapamatokan sang mga Katoliko. Sang magduaw si Papa Juan Paulo II sining karon lang sa Switzerland, ginpakita sang surbe nga 38 porsiento lamang sang mga Katoliko sa sadto nga pungsod ang pabor sa pilit nga pagpatuman sa mga pari sang panaad nga indi magminyo. Sa Estados Unidos, ang surbe sang Gal­lup sang 1983 nagpakita nga 58 porsiento sang mga Romano Katoliko ang pabor sa pagtugot sa mga pari nga magminyo.

Apang ginpalig-on liwat ni Papa Juan Paulo II ang sugo tuhoy sa panaad sang mga klero nga indi magminyo, subong sang ginhimo ni Paulo VI sa iya bantog nga ensiklikal nga Sacerdotalis Caelibatus (Panaad sang mga Pari nga Indi Magminyo), nga ginbalhag sang 1967. Ngaa ginapatuman pa gihapon sang Batikano ining ginapamatokan nga sugo, bisan pa daw batok ini sa iya kaugalingon nga mga kaayohan? Ang panaad sang mga pari nga indi magminyo isa bala ka kinahanglanon nga ginpatuman ni Cristo kag sang mga apostoles?

Sa Diin Ini Naghalin?

Sa introduksion sining ensiklikal sang 1967, ginbaton ni Papa Paulo VI nga “ang Bag-ong Testamento, nga nagatipig sang panudlo ni Cristo kag sang mga Apostoles . . . wala nagapatuman sa balaan nga mga ministro sang panaad nga indi magminyo.” Sing kaanggid, ang The Cath­o­lic En­cy­clo­pe­dia nagasiling: “Ining mga dinalan [1 Timoteo 3:2, 12; Tito 1:6] daw makahalalit sa ginasiling nga ang panaad nga indi magminyo ginpatuman sa klero sa ginsuguran. . . . Ining kahilwayan sa pagpili daw nagdugay sa tion sang kabug-osan sang aton matawag . . . ang una nga hut-ong sang tion sang paghimo sang Iglesia sing kasugoan, [kon sayoron] tubtob sang tion ni Constantino kag sang Konsilyo sang Nicæa.”

Gani kon ang obligado nga panaad sang mga pari nga indi magminyo wala maghalin kay Cristo ukon sa iya mga apostoles, sa diin ini naghalin?

“Sang dumaan nga mga tion sang mga Pagano ang panaad nga indi magminyo ginpadunggan,” patalupangod sang Cy­clo­pæ­dia nanday M’Clin­tock kag ­Strong. Ginapakita sang iban pa nga reperensia nga inang “dumaan nga mga tion sang mga Pagano” nagsugod sa dumaan nga Babilonia kag Egipto. Ang The New En­cy­clo­pæ­dia Bri­tan­ni­ca nagasiling: “Upod sa pag-utwas sang daku nga mga sibilisasyon sang dumaan nga tion, ang panaad nga indi magminyo nag-utwas sa nanuhaytuhay nga konteksto.” Halimbawa, gin-angot ini sa pagsimba kay Isis, ang diosa sang fertilidad sang mga Egiptohanan, subong ginapatalupangod sang Bri­tan­ni­ca: “Ang paglikaw sa sekso bug-os nga ginpatuman sa mga nagsaulog sang iya balaan nga mga misteryo.”

Dugang pa, si Al­ex­an­der Hislop nagsiling sa iya libro nga The Two Bab­y­lons: “Ang tagsa ka iskolar nakahibalo nga sang ginpasulod sa Pagano nga Roma ang pagsimba kay Cyb­e­le, ang diosa sang Babilonia, ginpasulod ini sa iya dumaan nga porma, upod ang panaad sini para sa klero nga indi magminyo.”

Ngaa, sa pag-ilog sa paganong mga relihion sang una, ginbaton sang Iglesia Katolika ang kinahanglanon tuhoy sa panaad sang klero nga indi magminyo?

Kon Ngaa Ginbaton Ini

Una, ang panaad para sa mga pari nga indi magminyo nagahatag sing gahom sa mga awtoridad sang iglesia. Amo sini bangod, wala sing mga manunubli sa ila pagkapari, ang mga pari matal-usan lamang paagi sa pagtangdo sang hirarkiya. Bisan ang The Cath­o­lic En­cy­clo­pe­dia nagabaton nga ang Roma ginsumbong sa paggamit sang panaad nga indi magminyo subong kasangkapan “agod mapat-od ang pagpasakop sang klero sa sentral nga awtoridad sang Romano nga Sesede.”

Apang may kapin pa sa sina. Ang tsart sa masunod nga pahina, nga nagabalay sang “Maragtas sang Panaad sang Klero nga Indi Magminyo,” nagapakita nga ang pilit nga panaad nga indi magminyo nangin bahin lamang sang kasugoan sang ika-12 nga siglo C.E. Ang papa nga may daku nga nahimo sa paghanda sang dalan agod batunon ini amo si Gregory VII (1073-85). Sing makawiwili, tuhoy sa iya ginsiling nga iya “nakita sing labi kaathag kay bisan sin-o ang daku nga pag-uswag sang impluwensia bangod sang estrikto nga panaad sang hubon sang klero nga indi magminyo.”

Apang, dugang sa pagpalig-on sang sistema sang hirarkiya sang Iglesia Katolika, ang sugo tuhoy sa panaad sang pari nga indi magminyo naghimo man sa mga pari nga mangin labaw sa kinaandan nga mga tawo. Si ­Georges Duby, isa sang nagapanguna nga mga istoryador sang Pransya, nagsiling kasan-o lang tuhoy sa mga monghe kag mga saserdote sang Edad Media nga, bangod sang ila panaad nga indi magminyo, “sila labaw sa iban; may kinamatarong sila sa paggahom sa nabilin nga bahin sang katilingban.”

Ang mga Epekto Sini

Tuhoy sa mga epekto sang pagdingot sa mga pari sing kahigayunan nga magminyo, ang The Cath­o­lic En­cy­clo­pe­dia nagasiling: “Wala kami sing tuyo nga ipanghiwala ukon takpan ang nagnubo nga moral sang Katoliko nga mga pari sa nanuhaytuhay nga tion sa maragtas sang kalibutan, kag sa nanuhaytuhay nga pungsod nga nagatawag sang ila kaugalingon nga Cristiano, ang Katoliko nga pagkapari nagakalusod kon kaisa.” Bisan sa karon, bangod sang imoralidad sang mga pari sa madamo nga pungsod nagnubo ang dungog sang pagkapari sa mga mata sang bunayag nga mga tawo.

Ang sugo tuhoy sa panaad sang pari nga indi magminyo, nga ginkuha sa pagano nga mga kulto, nagpakanubo man sa pag-asawahay, nga isa ka dungganon nga kahimusan nga ginpatok sang Dios mismo. (Mateo 19:4-6; Genesis 2:21-24; Hebreo 13:4) Suno sa The En­cy­clo­pæ­dia Bri­tan­ni­ca: “Ining ideya tuhoy sa pagkaputli sang kulto nagpadugang sang huyog nga pakanubuon ang pag-asawahay kag pakamalauton ang sekso kag nagdul-ong ini sa pagpatuman sa mga pari kag mga monghe sang panaad nga indi magminyo, nga nagtuga sing mga siglo na ang kadugayon nga pinuyas sa sulod sang iglesia.”

Ang panaad sang pari nga indi magminyo ginbaton nga may natago nga motibo, nga amo kon ngaa ginhuptan ini. Apang wala gid ini makahatag sing kaayohan sa mga Katoliko ukon sa klero. Bisan ang iglesia mismo nag-antos, kay nagapati ang kadam-an nga ang daku nga kabangdanan sang pag-iwat karon sang mga pari amo ining indi makasulatanhon nga sugo.

Ang isa pa ka bahin sang mga pagtamod sang Iglesia Katolika sa pag-asawahay kag sekso masanagan kon usisaon ang doktrina tuhoy sa dayon nga pagkaulay ni Maria.

[Kapsion sa pahina 5]

“Ang Bag-ong Testamento . . . wala nagapatuman sa balaan nga mga ministro sang panaad nga indi magminyo.”—Papa Paulo VI

[Kahon sa pahina 6]

Maragtas sang Panaad sang Klero nga Indi Magminyo

Unang Siglo: “Wala kami sing makita nga pamatuod sa Bag-ong Testamento nga ang panaad nga indi magminyo ginpatuman sa mga Apostoles ukon sa ila gin-ordenan.”—The Catholic Encyclopedia.

Ikap-at nga Siglo: “Ang pinakadaan nga pamatuod tuhoy sa sugo nga manaad ang pari nga indi magminyo amo ang Canon 33 sang Konsilyo sang Elvira [Espanya], mga 300 C.E.”—Dictionnaire de Théologie Catholique.

“Ang Konsilyo sang Nicaea [325 C.E.] nagdumili sa pagpatuman sini nga sugo [Elvira Canon 33] sa bug-os nga Iglesia.”—A Catholic Dictionary.

Tubtob sang Ikapulo nga Siglo: “Sa sulod sang mga siglo ining hulusayon tuhoy sa panaad sang klero nga indi magminyo pirme nga ginbaisan sa sulod sang Iglesia. Ang indi kinaugali nga mga krimen nagdamo sa tunga sang klero; ang ila palangakoan, sang ikasiam kag ikapulo nga siglo, daw gingamit subong lisensya sa pagpasobra. . . . Madamo nga pari ang nangasawa, bisan pa ang mga konsilyo pirme nga nagpaguwa sing bag-ong mando batok sa ila.”—Cyclopædia nanday M’Clintock kag Strong.

Ikaonse nga Siglo: “Ang Synod of Paris (1074), sa wala sing pagpangalag-ag, nagdeklarar nga ang sugo tuhoy sa panaad sang pari nga indi magminyo indi mabaton kag indi makatarunganon. . . . Sa pila ka pungsod, sa liwat, ang sugo wala gihapon ginsunod, sa bug-os ukon sa bahin sa malawig nga tion. Sa Inglaterra ang Synod of Win­ches­ter sang 1976 nagpakamaayo nga husto nga tugutan, sa dimagkubos ang mga pari nga may asawa na, sa uma kag sa diutay nga mga banwa, nga magpadayon sa pagpuyo upod sa ila asawa.”—A Manual of Church History (Katoliko), ni F. X. Funk.

Ikadose nga Siglo: “Sang ulihi, sang 1123, sa First Lateran Council, ang sugo ginpapanaug (labi pa nga ginpalig-on sa Second Lateran Council, can[on] vii) nga, bisan pa indi maathag, ginkabig nga nagadeklarar sang pagpangasawa sang mga subdeakono ukon mga pari sang bisan anong mataas nga orden subong indi balido. . . . Mahimo masiling nga nagtanda ini sang kadalag-an sang kausa sang panaad nga indi magminyo.” (Italiko amon.)—The Catholic Encyclopedia.

Tubtob sang Ikadisiseis nga Siglo: “Sa Latin nga Iglesia, ang pagbalhag sang sugo [tuhoy sa panaad nga indi magminyo] wala magtapos sang sinuay. Sa ika-13 kag ika-14 nga siglo, madamo nga espesyalista sa canon nga kasugoan kag mga obispo pa gani ang nagpangabay nga batunon ang kasugoan sang Nasidlangan [nga Iglesia] nga nagatugot sa mga pari sa pagminyo. Gingamit nila nga argumento ang pagnubo sang moral sang mga pari kag bisan sang relihion nga amo anay ang natabo sang maaga nga bahin sang mga Edad Media. Ang daku nga konsilyo sang Constance (1414-18), sang Basel (1431-39), kag sang Trent (1545-63) nakasaksi sang mga obispo kag mga teologo nga nagapangabay nga kanselahon ang sugo tuhoy sa panaad nga indi magminyo.”—Encyclopædia Universalis.

“Sa Konsilyo sang Trent (1545-63) ang pila ka obispo, kag si emperador Charles V, nagpabor sa pagpalugak sang pagsulundan [panaad nga indi magminyo]. Apang ang kalabanan namat-od nga indi pag-idingot sang Dios ang dulot nga pagkaputli gikan sa mga nagapangamuyo para sa sini, kag sa amo ang pagsulundan sang panaad nga indi magminyo ginpatuman sang ulihi kag sing dayon sa mga ministro sang Iglesia Katolika Romana.” (Italiko amon.)—Cyclopædia nanday M’Clintock kag Strong.

Ikabeinte nga Siglo: “May kaangtanan sa ikaduha nga Konsilyo sang Batikano (1962-65) ang panaad sang klero nga indi magminyo ginbaisan liwat sa Iglesia Romana. . . . Pagkatapos sang konsilyo, ang kadamuon sang mga pari nga nagtinguha sa paghalin sa pagkapari kag nagminyo nagdugang sing daku. . . . Apang, si Papa Paulo VI nagpaguwa sing ensiklikal, Sacerdotalis Caelibatus (Hunyo 23, 1967), nga nagapalig-on liwat sang tradisyonal nga sugo tuhoy sa panaad nga indi magminyo.”—Encyclopædia Britannica.