Pagsugal—May Nagadaug Bala?

Sang koresponsal sang Magmata! sa Italya

‘SA SINING mga tion sang daku nga pagbudlay sang ekonomiya, may yara isa ka industriya nga wala natandog sang kabudlayan.’ Ginpatuhuyan sang Italyano nga magasin nga Corriere della Sera Illustrato ang industriya sang sugal. Huo, sa Italya, subong sa madamo pa nga kadutaan, ang sugal isa ka daku nga negosyo.

“Ang E.U. yara sa tunga sang pagtimbuok sang legal nga sugal,” siling sang magasin nga Fortune. “Maganansiahan sing daku, ang mga loterya sang nagligad nga tuig [1983] kumita . . . sing halos $2.1 bilyones.” Ang sugal nagaganyat man sa madamo nga mga taga-Canada. Suno sa pamantalaan nga La Presse, ang mga pamilya nga nagapuyo sa Quebec nagagasto sing kapin sa sugal sang sa bulong kag sa pag-atipan sa ngipon!

Samtang ang mga loterya, rou­lette ­wheels, dice, kag mga baraha ginagamit sa sugal, ang resulta sang mga boksing, mga hampang nga foot­ball, kag sang karera sang mga kabayo amo ang pila sang popular nga mga butang nga ginapustahan sang mga sugarol. Apang suno sa The Complete Illustrated Guide to Gambling: “Ang determinado nga mga sugarol magapusta kon diin sa duha ka tulo sang ulan ang una nga magtupa sa ubos sang bintana, ukon sa kadamuon sang balahibo nga nagatubo sa balahibuon nga mula.” Sa amo, sa Italya nagapusta sila sa eleksion sang pagkapresidente, kon bala mapukan ukon indi ang pangulohan, kag bisan sa eleksion sang pagkapapa! Ang gab-i sa wala pa ang paghampang sing foot­ball isa man ka tion sang kakunyag para sa mga sugarol, nga nagagasto sing dalagku nga kantidad sang kuwarta sa foot­ball ­pools. Ginatawag ini sang mga pamantalaan nga ‘Sat­ur­day ­night fe­ver.’

Apang, sin-o ang mga dumalaug sa sugal? Ang kamatuoran bala nga minilyon—huo, binilyon—ka dolyar ang ginapusta nga madaug nagapakita nga ang pagsugal mapuslanon?

Kon Ngaa Nagasugal Sila

Si Sharon kag si Steve malipayon nga mag-asawa. Apang sang matukiban ni Sharon nga nalubong sila sa utang, nakitluoy sia kay ­Steve nga untatan ang pagsugal. Indi maisip nga mga panaad sa pag-untat ang wala matuman. Nagluya ang lawas ni Sharon, kag nagsugod sa pagsakit ang iya dughan. Daw sa wala lang ini kay ­Steve. Ang lamang nga ginahunahuna niya amo nga kon mapatay sia, magamit niya ang kuwarta nga makuha sa seguro agod ibayad sa iya mga utang sa sugal.

Ining matuod sa kabuhi nga kaso, nga gin-asoy sa Medical Aspects of Human Sexuality, nagailustrar sing maayo kon daw ano magdukot ang pagsugal sa mga tawo. Para sa iban, ang nagaganyat sa ila sa pagsugal amo lamang ang kakagod. Apang ang polyeto nga Compulsive Gambling nagasiling: “Ang mga tawo nga nagasugal . . . nagahimo sini para sa pinasahi nga mga kaayawan: paaliwansan gikan sa tension kag kahuol, kakunyag sa pagpasimpalad, kalipay sa pagpaabot nga basi magdaug, ‘init’ ukon ‘kapagsik’ nga kaanggid sang ginapatubas sang alkohol, kag pagpakighililuong kag pagpakig-upod. Kon nagdaug ang resulta, dugang sa iban nga mga epekto amo ang pagbatyag sing gahom, ukon daw wala limite pa gani nga gahom.”

Apang, ang pagdaug sa maaga nga bahin sang kabuhi, masami nga isa ka malalangon nga tugalbong. Samtang ginakabig lamang sang kalabanan nga tawo ina nga pagdaug subong “suwerte sang bag-ohan,” ang iban binuang nga nagahangop sini subong palatandaan sang madamo nga butang. Ang isa ka artikulo sa Psychology Today nagsiling: “Ang makapasubo, matuod nga butang—ang kamatuoran nga 90 porsiento sang mga nagasugal ang nagakapierdi—wala sing epekto sa ila. Nagapati sila nga indi sila maapektuhan sini, nga sila, sa kamatuoran, pinasahi.” Ining halos patolohiko nga pagdumili sa pag-atubang sa mga kamatuoran amo ang isa sang unang mga tikang nga mangin masupog nga sugarol.

Ang pamantalaan sang Italya nga Stampa Sera nagsiling nga para sa amo nga mga tawo, ang pagsugal “isa ka droga nga indi malikawan sang isa ka tawo.” Ukon suno sa ginsulat ni Gio­van­ni Arpino sa Il Giornale nuovo: “Ini nga bisyo nagadukot sa unod sang isa.” Ang pagsugal nagahatag sing paglikaw gikan sa isa ka dalanon sang kabuhi nga makatalaka.

Bisan pa kon ang pagsugal ginahimo nga isa ka paglingawlingaw lamang, ang nagasugal mahimo nga mabiktima sang bugal kag egotismo, pagdumili sa pag-untat bisan pa napierdi na sia ukon padayon nga magahampang sa tapos sia magdaug—agod lamang mapierdi liwat.

Paglandas sa Posibilidad nga Mapierdi

Bisan pa mahimo batyagon sang isa ka sugarol nga sia ‘nadestino nga magadaug,’ ang kamatuoran amo nga ang sugarol halos sigurado nga mapierdi! Ang rason? Simple nga matematika. Itumbo ang sensilyo sing napulo ka beses, kag pila ka beses ini magguwa nga korona ukon hari? Ang in­tui­tion mahimo magsiling nga dapat tig-limalima ini. Tilawi ini. Talagsa lang nagaguwa nga subong sina. Abi mo, ang ginatawag nga kasuguan sang promedyo nagamatuod lamang sa dalagku nga mga numero. Sa iban nga mga pulong, itumbo ang sensilyo sa madamo gid nga beses kag, huo, magaguwa nga pareho ang korona kag hari. Apang sa pila lamang ka pagtumbo, ang bisan ano nga kombinasyon mahimo nga magguwa. Sa amo, indi gid masiling kon ano ang mangin resulta sang isa ka ispisipiko nga pagtumbo.

Indi ini pagbatunon sang sugarol. Kon ang sensilyo nangin korona sing walo ka beses nga pasunod, mahimo magpati sia nga halos may relihioso nga pagkainit nga dapat sa masunod ang magaguwa amo ang hari. Kag magpusta sia sing daku sa sina nga pagpati. Ang matuod, ang sensilyo wala sing memorya sa nagligad nga mga hinimuan sini. Ang posibilidad sa tagsa ka pagtumbo singkwenta-singkwenta gihapon!

Daw ano, busa, ka walay pulos nga tinguhaan pakton nga may pagkasigurado kon ano ang matabo sa mas masibod nga hampang subong sang black­jack ukon rou­lette! Daku ang posibilidad batok sa pagdaug sing dalayon. Matuod ini bisan sa mga hampang subong sang karera sang mga kabayo ukon foot­ball nga sa diin ang mga pusta ginapasad sa kalantip sang mga nagapaindis-indis. “Ang tion kag dimakita nga hitabo” nagatuga sing halit sa mga pakot. (Manugwali 9:11) Masami man nga indi posible nga landason ang posibilidad nga mapierdi paagi sa isa ka “sistema.” Sa Italya, kapin sa katunga sang mga nagapakigbahin sa foot­ball ­pools ang nagatilaw sini paagi sa pagbakal sing madamo nga kupon sa isa ka tion. Apang, ang lamang nga sigurado nga sistema sa sini nga sahi sang hampang amo ang pagpadala sang tagsa ka posible nga resulta para sa tagsa ka hampang. Matuod, magadaug ka. Apang ang kantidad nga ginpusta indi mabawi sang kantidad nga nadaug.

Ang mga nagadaug lamang sa sugal amo ang mga nagapalakat sini. Ginapasibu lamang sang mga tag-iya sang casino ang mga posibilidad sa isa ka hampang agod nga ang casino halos amo pirme ang nagapanguna. Sa foot­ball ­polls sa Italya, ginareport nga 35 porsiento lamang sang kabilugan nga kantidad nga ginpusta ang ginabayad subong premyo sa nagdaug. Ang nabilin nagakadto sa mga nagapalakat sang hampang.

Busa, ang mga tawo nga nagasiling, ‘Apang masuwerte ako’ ukon, ‘Indi ako masuwerte tubtob sa karon, apang nasigurado ko nga magasugod ako sa pagdaug sugod karon’ nagabuang lamang sa ila kaugalingon. Ang pagsugal wala sing pulos. Kag bisan pa ginabalhag sang media ang pila lamang nga dumalaug, talagsa ka lang makabati nahanungod sa minilyon nga napierdi.

Ang Pagsugal kag ang Biblia

“Kabuangan, bisyo, kailigbon, pagkabaris, paglikaw sa kamatuoran, pagpasimpalad, magaris nga mga damgo, paglapas, kag paghandum sa katalagman nga nagautwas sing subong kadasig sa pagpaayaw sa sini—amo sini tanan ang pagsugal, upod ang paghandum sa kamanggaran, mga pagdalamguhanon sa adlaw, kag mabaskog nga mga emosyon.” Amo sini ang ginsiling sang magasin nga La Re­pubblica. Indi katingalahan nga sa masami ginadumilian sang mga pangulohan ang sugal, bisan pa ayhan salimpapaw nga ginatugutan ang pagbuhat sini sa lisensiado nga mga casino ukon mga binggo kag kaangay sini!

Walay sapayan kon paano ginatamod sang mga tawo ini nga butang, ginapakita sang Biblia nga ang pagsugal wala nagahisanto sa Cristianismo. Ang iban, halimbawa, mahimo magapati nga ang pagsugal nagabulig sa pangabuhi. Apang gintudluan kita ni Jesus nga mangamuyo, “Hatagi kami karon nga adlaw sang amon kalan-on sa adlaw-adlaw.” Paano ang isa ka tawo makasugal tungod sa kuwarta kag dayon mangamuyo sini? Ukon paano niya masunod ang laygay: “Padayon, nian, nga pangitaa anay ang ginharian kag ang iya pagkamatarong, kag tanan ini nga iban pa nga butang [material nga mga kinahanglanon] idugang sa imo”?—Mateo 6:11, 33.

Ang Biblia dugang pa nga nagalaygay: “Himua ang inyo pagkabuhi nga hilway sa gugma sa kuwarta, samtang kontento kamo sa karon nga mga butang.” (Hebreo 13:5) Ang sugarol indi gid kontento. Sa kamatuoran, makagod sia, kag ang Biblia nagasiling nga ang makagod nga mga tawo “indi makapanubli sang ginharian sang Dios.”—1 Corinto 6:9, 10.

Matuod, ang iban nagabais nga nagasugal sila indi bangod sa kuwarta kundi tungod sa kalipay lamang. Apang, ginapakamalaut sang Biblia ang mga nagasikway sa diosnon nga mga prinsipio kag mangin “mga mahigugmaon sa kinasadya sa baylo nga sa Dios.” (2 Timoteo 3:4, 5) Dugang pa, si Jesus nagsiling: “Dapat mo higugmaon ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.” (Mateo 22:39) Paano mahigugma sang isa ka tawo ang iya isigkatawo samtang ginatinguhaan niya nga kuhaon ang kuwarta sang iya isigkatawo? Paano ang pagsugal mapahisanto sa sadsaran nga prinsipio, “May kapin nga kalipay sa paghatag sang sa pagbaton”?—Binuhatan 20:35.

Indi pagkalimtan ang kamatuoran nga ang mga sugarol masami nga nagapanawag sa “dios sang Maayong Suwerte,” butang nga maathag nga ginapakamalaut sang Biblia.—Isaias 65:11.

Bilang katapusan, binagbinaga ang malain nga impluwensia sang pagsugal sa “mapuslanon nga mga batasan” sang isa ka Cristiano. (1 Corinto 15:33) Ang Cristianong dalanon sang pagkabuhi nagadalahig sing lakas nga pagpangabudlay kag pagkinot. (Efeso 4:28) Ginpakita gid ni Jesus nga indi sia palausik sang, sa tapos sang milagruso nga pagpadamo sa mga tinapay kag mga isda, nagsugo sia nga ang mga nabilin indi pag-uyangan. (Juan 6:12, 13) Apang sa baylo nga sundon ang mga tikang ni Jesus, ang sugarol kaanggid sa buhaha nga anak sa parabola ni Jesus, nga ‘nag-usik sang iya pagkabutang sa patuyang nga pagpangabuhi.’—Lucas 15:13.

Sa amo, ang matuod nga mga Cristiano nagapalayo sa siod sang sugal sa tanan nga porma sini. Ginalikawan nila ini, diutay man ukon daku nga kantidad ang nadalahig. Subong ginsiling ni Jesus: “Ang tawo nga matutom sa diutay gid matutom man sa daku, kag ang tawo nga dimatarong sa diutay gid dimatarong man sa daku.”—Lucas 16:10.

Sing makawiwili, madamo sang nasiod sa masupog nga pagsugal ang nabuligan sang mga Saksi ni Jehova sa pagpanginpalos gikan sa sini. (Tan-awa ang nagligad nga pahina.) Wala na nagataas ang ila ad­ren­aline bangod sang pagsugal, kundi may yara na sila karon matuod nga katuyuan sa kabuhi. Kag sa baylo nga magpatuyang sa buhat nga nagapierdi sang lawas kag pamilya, “manggaranon [sila] sa maayong mga buhat.” Sila “handa sa pagpaambit,” sa baylo nga handa sa pagplano kon paano kuhaon ang kuwarta nga ginpangabudlayan sang iban. Sila ‘malig-on nga nagapanguyat sa matuod nga kabuhi,’ indi sa pantasya nga kalibutan sang pagsugal. (1 Timoteo 6:18, 19) Sa amo, sila nangin matuod nga mga dumalaug!

[Kapsion sa pahina 13]

Nagakasinanto bala para sa isa ka Cristiano nga magsugal kag dayon mangamuyo nga, “Hatagi kami karon sang amon kalan-on sa adlaw-adlaw”?

[Kahon sa pahina 11]

“Ang makapasubo, matuod nga butang—ang kamatuoran nga 90 porsiento sang mga nagasugal ang nagakapierdi—wala sing epekto sa ila. Nagapati sila nga indi sila maapektuhan sini, nga sila, sa kamatuoran, pinasahi.”—Psychology Today.

[Kahon sa pahina 12]

Sugarol Ako Anay

Nagiyan ako sa hampang nga poker sa edad nga 12. Sa tapos ako makapangasawa, ginpadayon ko ang akon bisyo, nagasugal halin sa alas nuebe sang gab-i, tubtob sa alas singko ukon alas seis sang aga. Sa tapos sini, lapyo kaayo, nagasulod ako sa trabaho. Masami nga indi ako makatrabaho.

Ang pagsugal nagsugod sa pagguba sang akon pamilya kag personalidad. Ang poker nagakinahanglan sing paglimbong. Apang masapwan ko ang akon kaugalingon nga nagalimbong kag nagahimo sini sa matuod nga kabuhi. Nian nangin palaligban ko ang kuwarta. Kon magdaug ako, ginagasto ko ini dayon, gani wala ini nagadugay sa akon bulsa. Wala madugay naguba ang akon pag-asawahay.

Sang 1972, nanuktok sa akon ganhaan ang duha sang mga Saksi ni Jehova. Samtang nagapakighambal sila sa akon, naghunahuna ako, ‘Wala sing tawo nga maghimo sing bisan sa ano sa walay pulos. Pat-od nga may malain sila nga motibo.’ (Ang humalampang sing poker nagahanas sang iya kaugalingon nga mangin suspetsuso sa tanan nga butang!) Apang samtang nagaligad ang tion, narealisar ko nga indi ini matuod. Nagtambong ako sa isa sang ila mga miting, kag bisan pa wala ko mahangpi ang tanan, nahamuot ako sa ila kahim-ong, harmoniya, kag kalulo.

Nagsugod ako sa pagtuon sa Biblia. Kag ang pagsugal? Dapat ko palayuan ini. Apang kon ang kamatuoran sang Biblia magsulod sa imo kabuhi, madulaan ikaw sing motibasyon sa pagsugal. Gani upod ang daku nga pagpanikasog, nag-untat ako. Ginbawtismuhan ako sang 1975.

Madamo gid ang benepisyo. Ang akon lawas nag-uswag—kag amo man ang akon personalidad. Ang akon kabuhi wala na ginagamhan sang pagsugal kundi sang espirituwal nga mga kaayuhan. Sang una, ang pareho ko lamang nga mga sugarol ang nagataha sa akon. Sa karon ginahigugma ako sang kongregasyon nga sa diin nagaalagad ako subong isa ka gulang. Narealisar ko na karon nga ang sugarol amo ang pierdi. Kag nabuligan ako sang mga kamatuoran sang Biblia nga mahangpan ini.—Gin-amot.