Ang Indi Pagsayop kag ang Nahaunang mga Cristiano
ANG doktrina nga wala nagasayop ang papa naangot sing suod sa “pagkapanguna,” ukon supremo nga gahom, sang papa. Suno sa Enciclopedia Cattolica, “ang mga teksto sa Biblia nga nagatukod sang pagkapanguna amo ang nagapamatuod sa [indi pagsayop] sang pontifíce.” Sa pagsakdag sining doktrina, ginabalikwat sang amo gihapon nga libro ang masunod nga mga bersikulo nga sa diin si Cristo nagapakighambal kay Pedro.
Mateo 16:18: “Ikaw si Pedro, kag sa ibabaw sining igang tukuron ko ang akon iglesia.”
Lucas 22:32: “Apang nagpangamuyo ako tungod sa imo agod nga indi mag-untat ang imo pagtuo; kag kon ikaw magliso liwat, palig-una ang imo mga kauturan.”
Juan 21:15-17: “Pahalba ang akon mga kordero.” “Tatapa ang akon mga karnero.” “Pahalba ang akon mga karnero.”—Revised Standard Version, Katoliko nga Edisyon.
Suno sa Iglesia Katolika, ang nasambit sa ibabaw nga mga bersikulo nagapakita: nahauna, nga si Pedro amo ang “prinsipe sang mga apostoles,” kon sayoron, nga sia ang nagapanguna sa tunga nila; ikaduha, nga sia wala nagasayop; kag ikatlo, nga sia may “mga salili” nga nagaambit man sa iya mga kinamatarong, pagkapanguna kag wala nagasayop.
Apang, sa sini nga bahin, si Giuseppe Alberigo, manuglektura tuhoy sa maragtas sang iglesia, naghatag sining may kahulugan nga mga komento: “Subong nahibaluan, ang tinaga nga ‘papa,’ ukon ang mga katungdanan sang ‘pagkapapa,’ wala gid sa BT [Bag-ong Testamento]. Ang lamang nga persona nga nagapangibabaw amo si Jesus nga taga-Nasaret; sa tunga sang mga disipulo, kag labi na sa tunga sang mga apostoles, mabudlay gid makilala, pasad sa mga teksto, ang isa ka persona nga nagalabaw sa tanan. Sanday Pedro, Juan, Santiago, Pablo, mga tawo nga pinasahi kag importante, tuhay sa isa kag isa apang kinahanglan sang isa kag isa. Indi maduhaduhaan nga si Pedro isa sang mga apostoles nga nakahambal ni Cristo sing kapin kasunson, apang indi lamang ang isa ukon labing importante.”
Ano ang ginpatihan sang nahaunang mga Cristiano? Si Propesor Alberigo nagasabat: “Sang nahaunang mga siglo, wala sing maid-id nga doktrina ukon pagkadogmatiko para sa pagkatawo kag mga hilikuton sang papa. . . . Ang posibilidad sang ‘episcopus episcoporum’ [obispo sang mga obispo] isa ka pagsipak suno kay Cyprian [manunulat sang ikatlong siglo], sang maghambal sia sa sinodo sa Carthage.”
San-o nanggamot ang doktrina sang pagkapapa? Si Propesor Alberigo nagasiling: “Sa talipuspusan nayon sang ikap-at nga siglo, ang pangangkon sang iglesia sang mga Romano sa hilikuton sang pagkaapostol, kon sayoron, ang pagpahituhog sa mga iglesia sa nakatundan, nagbaskog sing kapin.” “Sang mangin obispo si Leo I [ikalima nga siglo],” dugang ni Alberigo, nga “ang ideya tuhoy sa ‘pagkaprinsipe’ ni Pedro sa tunga sang mga apostoles, nga ginpasad sa Mat 16:18,” ginhuman. “Indi makita sang isa sa BT nga si Jesus nagpahangop sing mga salili para kay Pedro ukon sa iban nga mga apostoles.”
Apang ang mga bersikulo subong sang Mateo 16:18, nga pirme ginagamit sang Katoliko nga mga teologo, nagasakdag bala sa doktrina sang pagkapapa?
Sin-o ang Bilidhon nga Sadsaran nga “Bato”?
“Ikaw si Pedro [Griego, Peʹtros], kag sa ibabaw sining igang [Griego, peʹtrai] tukuron ko ang akon iglesia.” Kon tuhoy sa Iglesia Katolika, ang pagkaanggid sang duha ka termino nagapakita nga si Pedro amo ang sadsaran nga bato sang matuod nga iglesia, ukon Cristianong kongregasyon. Apang, sanglit daku ang ginasiling sang Biblia nahanungod sa simboliko nga bato, kinahanglanon nga usisaon ang iban pa nga mga bersikulo agod matigayon ang husto nga paghangop.—Mateo 16:18, Revised Standard Version, Katoliko nga Edisyon.
Ang importante nga mga tagna sa Hebreong Kasulatan nagpahibalo na sang pag-abot sang isa ka simboliko nga sadsaran nga bato kag sang iya doble nga papel. Mangin instrumento ini sang kaluwasan para sa mga nagtuo: “Yari karon nagabutang ako sa Sion sing sadsaran nga isa ka bato, bato nga natilawan, bilidhon nga pamag-ang, nga sadsaran nga malig-on. Ang nagatuo indi magdali.” (Isaias 28:16) Sing makatilingala, ining igang mangin salandaran sang ditumuluo nga mga Israelinhon: “Ang bato nga ginsikway sang mga manunukod mangin pangulo sang pamag-ang.” (Salmo 118:22) “Mangin bato sang kasandaran kag mangin igang sang kasaklaw sa duha ka balay sang Israel.”—Isaias 8:14.
Posible bala para sa isa ka tawo lamang, labi na si Pedro nga padasudaso, sa pagtungod sang doble nga papel sang simboliko nga bato? (Mateo 26:33-35, 69-75; Marcos 14:34-42) Sa kay sin-o kita dapat magtuo agod makatigayon sing kaluwasan, kay Pedro ukon sa isa nga daku pa? Sa kay sin-o nasandad ang mga Israelinhon, kay Pedro bala ukon kay Jesus? Maathag nga ginapakita sang Kasulatan nga ang mga tagna tuhoy sa bilidhon nga bato natuman, indi kay Pedro, kundi sa Anak sang Dios, nga si Jesucristo. Si Jesus ang nag-aplikar sang mga tagna sang Isaias kag Salmo 118 sa iya kaugalingon, subong ginapakita sang Mateo 21:42-45.
Si Pedro mismo, subong mabasa naton sa 1 Pedro 2:4-8, nagkabig kay Jesus, kag indi sa iya kaugalingon, subong amo ang sadsaran nga bato. Sa isa ka okasyon, sang nagapakighambal sa Judiyong mga lider sang relihion, ginpalig-on niya nga si “Jesucristo nga Nasaretnon” amo “ang bato nga ginsikway ninyo nga mga manunukod nga nangin puno nga pamag-ang.”—Binuhatan 4:10, 11.
Amo man ang ginahunahuna ni apostol Pablo, subong makita sa mga kasulatan nga Roma 9:31-33, 1 Corinto 10:4, kag Efeso 2:20, ining katapusan nga bersikulo nagapalig-on sang kamatuoran nga ang mga katapo sang Cristianong kongregasyon “gintukod sa sadsaran nga amo ang mga apostoles kag mga manalagna, samtang si Cristo Jesus iya amo ang pangulong bato sang pamag-ang.” Sia man ‘ang ulo sang kongregasyon,’ nga iya ginatuytuyan gikan sa langit. “Kaupod ninyo ako sa tanan nga adlaw tubtob sa katapusan sang sistema sang mga butang,” siling ni Jesus.—Efeso 1:22; 5:23; Mateo 28:20; Colosas 1:18.
Si Pedro—Papa Bala Ukon Isa sa mga Magkatupong?
Ano nga instrumento ang gingamit ni Jesus sa pagtuytoy sa hilikuton sang iya matutom nga mga sumulunod sang makakayab na sia sa langit? Ginnominar bala niya ang isa sa ila nga mangin iya “vicar” nga may supremo nga gahom, kaangay sang papa? Wala, wala sia magtukod sing monarkiyal nga porma sang pangulohan sa ibabaw sang kongregasyon. Sa baylo, gintugyan niya ang pagtatap sa panong sa isa ka hubon, ukon grupo, sang matutom nga mga alagad. Sa ginsuguran sini, ang Cristianong kongregasyon gintuytuyan sang bug-os nga hubon sang 12 ka apostoles, upod sa mga gulang sang kongregasyon sa Jerusalem.
Ang 12 ka apostoles, sa kabilugan, amo ang nagpamat-od kon paano iaman ang materyal nga mga kinahanglanon sang mga imol. (Binuhatan 6:1-6) Ang hubon sang 12 nagpamat-od man kon sin-o ang ipadala sa mga Samariahanon sa tapos nila ginbaton ang maayong balita, kag si Pedro kag si Juan ang napilian. Sa sining okasyon, maathag nga si Pedro, malayo sa paghimo sang iya kaugalingon nga desisyon, isa lamang sang mga “pinadala” sang mga apostoles.—Binuhatan 8:14.
Sang ulihi, sa isa ka pagtinipon nga ginhiwat sa Jerusalem sang mga 49 C.E. “ang mga apostoles kag ang mga gulang” nagpamat-od pasad sa Kasulatan nga indi kinahanglan nga tulion ang mga Gentil nga nakombertir sa Cristianismo. (Binuhatan 15:1-29) Gikan sa maragtason nga kasaysayan, maathag nga indi si Pedro kundi si Santiago, nga utod sa iloy ni Jesus, ang nagdumala sadto nga pagtinipon. Sa kamatuoran, ginhinakpan niya ang pagtinipon sa pagsiling: “Ang akon desisyon amo nga indi paggamuhon ang mga Gentil nga nagaliso sa Dios.” (Binuhatan 15:19) Makahambal bala si Santiago sang ‘iya desisyon’ kon si Pedro, nga nagtambong sadto, ang nagapanguna sa tunga sang mga apostoles?
Si apostol Pablo, sa paghambal sang nanuhaytuhay nga ministeryo nga nakabulig sa pagpalig-on sa kongregasyon, wala magsambit sang ginatawag nga awtoridad sang papa kundi sa baylo sang kabilugan nga serbisyo sang tanan nga apostoles.—1 Corinto 12:28; Efeso 4:11, 12.
Bangod sang iya kakugi kag inisyatibo, mahimo nga “daku” ang nahimo ni Pedro, subong ginsulat ni Alberigo. Ginhatag ni Jesus sa iya “ang mga yabi sang ginharian sang langit.” (Mateo 16:19) Gingamit niya ining simboliko nga mga yabi sa pagbukas sang kahigayunan sa mga Judiyo, mga Samariahanon, kag mga Gentil agod makasulod sa Ginharian sang langit. (Binuhatan 2:14-40; 8:14-17; 10:24-48) Ginhatagan man sia sing salabton sa ‘paggapos’ kag sa ‘paghubad,’ isa ka hilikuton nga ginhimo niya upod sa iban nga mga apostoles. (Mateo 16:19; 18:18, 19) Bantayan niya ang Cristianong kongregasyon, butang nga dapat himuon sang tanan nga Cristianong mga manugtatap.—Binuhatan 20:28; 1 Pedro 5:2.
Apang, bangod sang ila Cristianong mga kinaiya, ang iban nga mga apostoles luwas kay Pedro “talalupangdon” man. Nagpamulong si Pablo tuhoy sa ‘ila nga nangin daw mga haligi’ sang kongregasyon, nagapatuhoy kanday ‘Santiago kag Cefas [Pedro] kag Juan.’ (Galacia 2:2, 9) Ang utod sa iloy ni Jesus nga si Santiago nagtungod sing importante gid nga bahin. Subong nasambit na, gindumalahan niya ang pagtinipon sa Jerusalem, kag may yara nanuhaytuhay nga mga rekord nga nagapamatuod sa iya talalupangdon nga papel.—Binuhatan 12:17; 21:18-25; Galacia 2:12.
Naghatag ang Dios sing daku nga gahom sa matutom nga mga disipulo ni Jesus, lakip ang ikasarang sa paghimo sing mga milagro. Apang indi gid naton mabasa nga ginhatagan niya sila sing gahom nga indi magsayop sa paghambal. Bisan pa matutom si Pedro, nakahimo sia sing mga sayop. Ginsabdong sia ni Jesus, kag sang isa ka okasyon gintadlong sia ni apostol Pablo sa publiko.—Mateo 16:21-23; 26:31-34; Galacia 2:11-14.
Ang Kasulatan lamang ang wala nagasayop, kay Pulong ini sang Dios. Nagpamulong si Pedro tuhoy sa “matagnaon nga pulong” nga dapat talupangdon subong sang suga nga nagasiga. (2 Pedro 1:19-21) Agod mahibaluan naton ang kabubut-on sang Dios, dapat naton itugyan ang aton kaugalingon sa iya ‘buhi’ nga Pulong. (Hebreo 4:12) Ang Pulong sang Dios lamang, kag indi ang buron nga doktrina sang relihioso nga mga lider, ang nagatanyag sing kapat-uran nga ginakinahanglan gid sang katawhan. Sa aton man tion, ginagamit ni Cristo Jesus ang isa ka grupo sang iya mga alagad, nagasayop apang matutom, nga sa kabilugan ginatawag “ang matutom kag mainandamon nga ulipon.”—Mateo 24:45-47.
Sin-o ang nagatiglawas sa sining simboliko nga ulipon sa duta karon? Ang sibu nga pagtuon sa Biblia makabulig sa imo sa pagkilala sina. Ang mga Saksi ni Jehova malipay sa pagbulig sa imo.
[Mga Laragway sa pahina 9]
Sin-o ang batong pamag-ang—ang matutom nga si Cristo? Ukon si Pedro, nga nagpanghiwala sa iya sing makatlo?