Halin sa Pagkapulis Pakadto sa Cristianong Pagkaministro
SANG Pebrero 1942, nabilanggo ako sa Adelaide, South Australia, bangod sang indi pag-uyat sing armas sadtong Inaway Kalibutanon II. Nakilala ako sang barbero, nga magabarbas sa akon, kutob sang nag-atubang ako sa mga korte subong opisyal sang pulisiya sang South Australia. “Ano ang ginahimo mo diri?” pamangkot niya sa kakibot. Nahibaluan niya nga sang una masunson ako nagaatubang sa korte subong saksi batok sa mga kriminal. Gani ginpaathag ko sa iya ang akon Cristianong mga pagtuluuhan.
Ang mahistrado, nga nagbista sang akon kaso sang nagligad nga pila ka adlaw, nakakilala man sing maayo sa akon. Namati man sia sing maayo samtang ginapaathag ko kon ngaa ang akon Cristianong konsiensia indi magatugot sa akon sa pag-uyat sing armas. Sa tapos ako mapasalamatan sa ginkabig niya nga isa ka maathag nga paathag, ginpamatbatan niya ako sing isa ka bulan nga pagkabilanggo.
Karon, ang akon kaupod nga mga bilanggo amo ang mga tawo nga wala pa lamang madugay ang nakaligad ginretratuhan kag ginkuhaan ko sing lakra sa tudlo (fingerprint). Walay sapayan, nakapanaksi ako nahanungod sa akon pagtuuluhan sa madamong mga guwardiya kag mga bilanggo nga namangkot tuhoy sa Cristianong neutralidad.
Pagkadason nga tuig gindala ako liwat sa korte, kag sini nga tion ginpamatbatan ako sang anom ka bulan nga lakas nga pagpangabudlay. Gindala ako sa Yatala, diin ang mga bilanggo may pamatbat nga bug-os kabuhi nga pagkabilanggo bangod sang pagpatay. Apang sa liwat madamo ako sing kahigayunan nga masugilanon ang iban nahanungod sa paglaum sang Ginharian sang Dios kag sa permanente nga paghidait nga dalhon sini sa sining nagainaway nga kalibutan.
Antes mag-atubang sa korte sa tagsa ka okasyon, ginadala ako sa mga kuwartel sang army. Sa akon una nga pagkadto didto, ginyaguta kag ginbuyayaw ako ni Tinyente Laphorn bangod sang indi ko pagsumpa sing katutom sa militar. Apang sang nag-atubang ako sa iya sa ikatlo nga tion, sia nagsiling: “Duman mo, abi ko talawan ka. Apang nakita ko kon paano mo gin-antos ang dimaayo nga silot. Gintalikdan mo ang isa ka maayo nga karera kag ginpamatud-an ang imo pagtuo paagi sa pagbalik para sa liwat kag liwat nga pagsilot.”
Sang ginpamatbatan ako sing pagkabilanggo sa ikatlo nga tion, ginpangabay nga bistahon ako subong isa nga nagapamatok bangod sang dikta sang konsiensia. Napilitan ang mahistrado nga ihatag ang akon pangabay, kay naghalin ako sa pulisiya sang 1940 bangod sang konsiensia. Apang, nagapakita sang iya pagkamaynadampigan, sia nagsiling: “Luyag ko iparekord nga nagapati ako nga makatalagam buy-an sa komunidad ang isa ka panatiko kaangay mo.”
Pagkabata
Natawo ako sang 1908 sa Gawler, indi malayo sa Adelaide, South Australia. Sang mga seis anyos ako, gintudluan ako ni Sarah Marchant, isa ka pinalangga nga abyan sang akon iloy, nga ang impierno amo ang kinaandan nga lulubngan sang tawo kag indi isa ka duog sang kalayuhon nga pag-antos. International Bible Student sia, subong nga amo sadto ang pagkakilala sa mga Saksi ni Jehova.
Sang ulihi, samtang nagadaku ako, pinamangkot ko ang amon Baptist nga ministro kon paano si Jesucristo tuhay sa Dios, kag wala sia makahatag sa akon sing makaalayaw nga sabat. Gani nadulaan ako sing interes sa mga iglesia, bisan pa nanamian ako mamati kay Sarah Marchant kon magkitaay kami sa pulupanag-on.
Sang 1924, nagtrabaho ako subong klerk para sa pulis komisyoner sang South Australia, nga si Brigadier General Sir Raymond Leane. Nian, sang 1927, nag-aplay si G. Leane para sa akon nga itangdo ako subong kabulig nga eksperto sa pagkuha sing lakra sa tudlo kag retratista para sa pulisiya sang estado.
Pagtuon sang mga Kamatuoran sa Biblia
Tatlo ka tuig pagkatapos ako makapangasawa sang 1928, samtang nagabakasyon sa akon mga ugangan sa Gawler, nakita ko ang libro nga natig-uluhan nga Creation, nga ginbalhag sang 1927 sang Watch Tower Bible and Tract Society. Ginbilin ini ni Sarah Marchant sa akon mga ugangan. Ginpaathag sang libro nga ang tawo kalag kag wala nagapanag-iya sing nahamulag, dikitaon nga kalag. Makatarunganon ini. Apang luyag ko ini mismo makita sa Biblia. Gani ginpangita ko ang King James Version sang amon pamilya kag ginbasa ang Genesis 2:7: “Kag ang GINUONG DIOS naghimo sang tawo gikan sa yab-ok sang duta, kag naghuyop sa iya ilong sang ginhawa sang kabuhi; kag ang tawo nangin buhi nga kalag.”
Napukaw gid ako sini, gani ginpadayon ko ang pagbasa. Indi ko mauntat ang pagbasa sa libro nga Creation. ‘Amo gid ini ang kamatuoran,’ siling ko sa akon kaugalingon. Luyag ko karon magbasa sing dugang pa nga mga libro sang Watch Tower Society. Ang isa na lang nga yara sa pamilya natig-uluhan sing Life. Gani ginbasa ko man ang bug-os nga libro.
Pagligad sang pila ka adlaw, nagbalik kami sa Adelaide kag nagsaylo sa isa pa ka balay. Sadto mismo nga adlaw ginduaw kami sing kibot ni Sarah Marchant. Ginsugiran sia sang akon ugangan nga babayi nahanungod sang akon interes, kag nagduaw sia agod kamustahon kami sa amon bag-ong puluy-an kag agod tan-awon kon anong espirituwal nga bulig ang ginakinahanglan ko. Pagkaaga ang amon bag-o nga kaingod sa pihak nga ganhaan nakigsugilanon sa akon sa kudal: “Napat-od ko nga interesado ka sa mga sinulatan ni Judge Rutherford [presidente sadto sang Watch Tower Society].”
“Paano mo ina nahibaluan?” pamangkot ko.
“A, may nakasugid lang sa akon,” sabat niya.
Sing maathag, ginsugiran sia ni Sarah. Yadto nga tawo, si James Irvine, amo ang lamang nga Saksi nga nagapuyo sadto nga tion sa naaminhan nga bahin sang Adelaide. Isa sia ka payunir, ukon bug-os tion nga ministro sang mga Saksi ni Jehova, kag ginsugdan niya ang isa ka tayuyon nga pagtuon sa Biblia upod sa akon.
Pag-uswag sa Kamatuoran sa Biblia
Pagbalik ko sa obra sa departamento sang pulisiya, daku gid ang akon kalangkag sa maayong mga butang nga natun-an ko. Gani kon may kahigayunan ako, ginsugiran ko ang akon mga kaupod sa trabaho nahanungod sa akon bag-o nasapwan nga pagtuuluhan. Apang, ginsubuan ako sang ang akon kapagsik ginyaguta.
Sa wala ginapaabot ang akon mismo asawa nagsugod sa pagpamatok sa akon daku nga interes sa Biblia. Apang sa bulig ni Jehova, napaugdaw ko ang iya pagpamatok. Sang 1935, gindedikar ko ang akon kabuhi kay Jehova kag ginbawtismuhan. Sadto anay isa lamang ang kongregasyon sa Adelaide, kag mga 60 lamang ang nagatambong sa semanal nga pagtinuon sa Biblia nga nagagamit sang Ang Lalantawan.
Isa ka adlaw, si Harold Jones, ang nagadumala nga manugtatap sang kongregasyon, nagsiling sa akon: “May ipaobra kami sa imo. Kinahanglan namon ang isa nga magaatipan sang mga rekord sang aton teritoryo.” Bagay gid ang obra para sa akon, kay sa akon obra sa pulisiya, nagalakbay ako sa bug-os nga Adelaide. Sunado ko gid ang siudad kag busa nakasarang sa paghimo sing maayo nga mga mapa sang teritoryo nga ginagamit namon sa amon pagbantala.
Sang Abril 1938, si Joseph Rutherford, ang presidente sang Watch Tower Society, nagduaw sa Australia kag nagpamulongpulong sa Sydney nga gintambungan sang kapin sa 12,000, bisan pa 1,300 lamang sadto ang mga Saksi sa bug-os nga Australia. Sa Adelaide mga 20 kami nga wala makalakbay sing 1,800 kilometros pa Sydney. Gani gin-arkilahan namon ang daan nga Tivoli Theater kag nagtakod sing landline hookup ukon linya sa telegrapo agod mapaalinton ang pamulongpulong ni Rutherford halin sa Sydney. Ginpasayod namon ini sa radyo, kag, subong resulta, mga 600 ang nagkari sa pagpamati sang pamulongpulong sa Adelaide!
Kon Paano Ko Nadula ang Akon Trabaho sa Pulisiya
Sang 1939, nagsugod ang Inaway Kalibutanon II, kag ang neutralidad sang mga Saksi ni Jehova ginbantayan sing maayo sang lainlain nga mga awtoridad. Sang isa ka bes, duha ka reporter gikan sa pamantalaan nga Truth ang nagkadto sa Kingdom Hall kag sa makiawayon nga paagi namilit sa pagsulod. Ginpunggan ko lamang sila, kay daw luyag nila sing gamo. Pagkaaga ang pangulong-dinalan sang pamantalaan mabasa: “Taga-[S]outh A[ustralia] nga Pulis nga Bantay sa Kingdom Hall sang J.W.”
Bangod sadto nga hitabo, ginlikawan ako sang akon mga kaupod sa trabaho. Ang akon mismo superyor, nga isa ka debotado nga Katolikong aktibista, naghatag sa pulis komisyoner, nga si Raymond Leane, sing butig nga impormasyon tuhoy sa akon. Nian sa hinali, sang Agosto 1940, gindala ako sa atubangan ni G. Leane, ang mismo nga tawo nga gin-obrahan ko sang nagligad nga 16 ka tuig. Ang panumbungon? Nga indi ko pagtumanon ang tanan niya nga sugo.
“Tiruhon mo bala ang isa ka tawo kon suguon ko ikaw nga himuon ini?” pamangkot niya.
“Isa ina ka pagsigahom nga sitwasyon,” sabat ko. “Apang, indi, indi ako magatiro kay bisan sin-o.”
Sa sulod sang duha ka oras gintinguhaan niya nga ipakita sa akon kon daw ano ka binuang nga mangin katapo ako sang isa ka organisasyon nga yara sa opisyal nga listahan kag buot nga pagadumilian sa Australia. Naghinakop sia: “Kag pagkatapos sang tanan nga ginhimo ko para sa imo, sa paghatag sa imo sing maayo nga karera.”
“Ginapasalamatan ko ina,” sabat ko. “Kag gintinguhaan ko nga ipakita ang akon pasalamat paagi sa kapisan. Apang indi ko ikaw mahimo ibutang nga labaw sa akon pagsimba kay Jehova nga Dios.”
“Maayo pa nga ayhan talikdan mo ang mga Saksi ni Jehova ukon maghalin ka,” sabat sang komisyoner.
Gani gilayon ako nga naghalin. Sang Agosto 1940 ang ulong-dinalan sa pamantalaan nga Truth mabasa: “Ang Rutherford nga Pulis Naghalin.” Dapat ko karon sugiran ang akon asawa kag mangita sang iban nga obra. Sing makalilipay, nakaobra ako sa lokal nga imprintahan diin ginabalhag ang Australiano nga edisyon sang Consolation (karon Magmata!).
Pag-alagad sa Idalom sang Pagdumili
Nanamian ako sa akon bag-ong trabaho tubtob sang Agosto 1941, sang bug-os pungsod nga gindumilian ang mga Saksi ni Jehova. Ang tanan nga pag-imprinta sang amon literatura sa pungsod nauntat, amo sina ang pagdumdom sang mga awtoridad. Sing aktuwal, ang tago nga mga imprintahan ginplastar—ang tanan sa lugar sang Sydney—kag wala gid kami makalaktaw sa pagbaton sing isa ka guwa sang Ang Lalantawan sa tion sang pagdumili!
Wala magdugay nga gindumilian ang amon hilikuton, nabilanggo ako sa duha ka pamatbat nga ginlaragway sa pamuno. Sang ulihi, sang Hunyo 1943, ang Korte Suprema sang Australia nagdesisyon nga ang pagdumili isa ka paglapas sa Konstitusyon, gani gin-uli sang gobierno ang tanan nga propiedad nga ginkuha gikan sa Watch Tower Society.
Sa paghinumdom sang nagligad, mabudlay patihan nga sadto nga tinuig, ang mga puluy-an (lakip ang akon) ginsulong sang mga pulis. Apang, walay sapayan sang pagdumili, ginpadayon namon ang amon pamalaybalay nga pagbantala nga nagagamit sang amon mga Biblia lamang. Madamong bes nga ginasundan kami sang mga pulis. Ang nakasibilyan nga mga pulis nagatambong pa gani sa amon mga miting nga ginahiwat sa pribado nga mga puluy-an. Kis-a, sang ginapakilala ang isa ka tiglawas gikan sa sanga talatapan sa Sydney, nagsiling ako: “Kaupod naton ang duha ka katapo sang pulisiya sang South Australia. Palihug abiabihon naton sila!” Nakibot sila kag nahuya apang nagpabilin sila kag namati sa miting, nagsiling pagkatapos nga magahatag sila sing maayo nga report.
Relihioso nga Pagkapanatiko
Sang Abril 1945 nag-organisar kami sing isa ka kombension sa town hall sa isa ka bahin sang Adelaide. Sang Domingo, Abril 29, ang ginpasayod sing lapnag nga pamulongpulong publiko nga “Ang mga Mahagop Magapanubli sang Duta” gin-iskedyul. Apang may gamo nga ginabuko sing kaagahon pa. Subong manugtatap sang kombension, nagkadto ako sa lokal nga estasyon sang pulisiya agod ipahibalo ang ginasigahom nga gamo. Apang, wala sing namati sa akon reklamo.
Sang manugsugod na ang pamulongpulong publiko, isa ka hubon ang naggrupo. Ang pila ka katapo sang hubon nagsulod sa gilayon sang nagsugod ang pamulongpulong. Ang pila ka mabukod nga mga katapo sang hubon hinali nga nag-abante, nanikasog nga wasakon ang kasangkapan sa tunog. Nian ang mga bato nagsulod sa mga bintana. Ang mga estasyon sang radyo ginsugiran nahanungod sa gamo, kag gilayon nila nga ginpalayag nga may kagubot nga nagakatabo. Linibo ka usisero ang nagtipon sa guwa.
Sing makapasubo, napilitan kami nga untaton ang miting. Apang sang tion na nga maghalin sa tilipunan, ang pulis naghatag sing dalan sa amon, kag ang bug-os nga kadam-an nagtinong. Nakita sang tanan ang kabuangan sadtong mga namatok sa amon bangod ordinaryo nga mga tawo, lakip ang mga tigulang nga lalaki kag babayi subong man mga kabataan ang nagguwa sa tilipunan. Ang relihiosong pagkapanatiko ginpakamalaut sa “Mga Sulat sa Editor” sa mga adlaw nga nagsunod.
Apang, mga tinuig pagkatapos sadto, ang mga Saksi ni Jehova wala gintugutan sa paggamit sa mga pasilidad sang town hall sa South Australia. Isa ka bes, sang tunga-tunga sang 1950, ginsugilanon ko ang manugbantay sang Norwood town hall sa isa ka bahin sang Adelaide nahanungod sa paggamit sang ila tilipunan para sa amon distrito nga kombension.
“Bug-os kabuhi kamo nga ginadumilian sa paggamit sing mga town hall,” siling niya.
“Karaan ka na,” sabat ko.
Nian ginkuha ko sa akon bag ang brosyur nahanungod sa 1953 nga internasyonal nga kombension sa New York Yankee Stadium. “Tan-awa ang nagakatabo sa mga Saksi ni Jehova sa iban nga lugar—kapin sa 165,000 sa isa ka miting!” siling ko.
Ginkuha niya ang brosyur, gintan-aw ini sing maayo, kag pagligad sang pila ka tion nagsiling: “Huo, daw nagbalhin na ini.” Kutob sadto ang paggamit sa sadtong mga pasilidad ginbuksan para sa amon sa bug-os nga South Australia.
Sang 1984, pagligad sang malawig nga pagmasakit, ang akon asawa napatay. Apang, antes sia napatay, nagpakita sia sing gugma sa kamatuoran sang Biblia kag kay Jehova nga Dios. Bangod gid ini sa kalulo nga ginpakita sa iya sang mahigugmaon nga mga Saksi sa sulod sang mga tinuig. Nian, sang Disiembre 1985, ginpangasawa ko si Thea, nga nagaalagad kay Jehova sa madamong tinuig.
Sa mga 60 ka tuig na karon, nagaalagad ako kay Jehova nga may kaayawan. Bangod sang pirme nga pagsalig kay Jehova, pagpabilin nga suod sa iya organisasyon, kag indi pagkompromiso sa idalom sang pag-ipit, sarang ko mabalikid ang kabuhi nga may madamong pribilehiyo kag pagpakamaayo. Kag padayon ko nga ginapanikasugan nga huptan pirme ang akon mga mata nga natuon sing malig-on sa padya sang mataas nga pagtawag. (Filipos 3:14)—Panugiron ni Hubert E. Clift.
[Retrato sa Pahina 23]
Nagaalagad subong isa ka ministro