Isa ka Kadalag-an Para sa Minoriya—Sa Isa ka Duta sang Pag-alalangay
SANG KORESPONSAL SANG MAGMATA! SA JAPAN
PITO ka kamera sa telebisyon subong man dinosena ka reporter ang nagahulat sa pag-abot sang lamharon nga manugsumbong sa Osaka High Court Press Club sang ang 19 anyos nga si Kunihito Kobayashi kag ang iya mga ginikanan nagsulod sa pangkomperensia nga hulot nga nagayuhom. Masako ang inigpat sang mga kamera sa sulod sang hulot samtang ginsabat nila ang mga pamangkot sang mga reporter.
“Nalipay gid ako sa pagbaton sing matarong nga paghukom sa akon kaso,” siling ni Kunihito. “Luyag ko makita ang isa ka kalibutan nga ang bisan sin-o mahimo nga batunon, makaabante sa masunod nga grado, kag makagradwar sa bisan diin nga hayskul walay sapayan sang iya relihioso nga mga pagpati.”
Ginbaliskad sang Mataas nga Korte sang Osaka ang desisyon sang manubo nga Korte sang Distrito sang Kobe kag ginhatag kay Kunihito ang iya ginapangayo, ang kinamatarong sa pagbaton sing edukasyon walay sapayan sang iya relihioso nga mga pagpati.
Ang Hulusayon
Ang hulusayon sa sining asunto amo ang pagpahalin sa iya sa Kobe Municipal Industrial Technical College (sa malip-ot gintawag nga Kobe Tech) kay wala sia nagpakigbahin sa paghanas sing kendo, (swordsmanship sang Hapon) bangod sa relihioso nga mga rason. Pagkatapos sang desisyon sang korte sa Osaka nga nagbaliskad sang aksion sang eskwelahan sa pagdumili sang iya pag-abante sa masunod nga grado kag sa pagpahalin sa iya, ginpahayag ni Kunihito ang iya handum nga magpadayon sang iya pagtuon sa elektrikal nga inhenyeriya. Ang una nga tatlo ka tuig sining lima-ka-tuig nga kolehiyo katumbas sa tatlo ka tuig sa hayskul.
Nagpamilit ang Kobe Tech nga makigbahin si Kunihito sa paghanas sa kendo subong bahin sang iya klase sa pisikal nga edukasyon. Apang, bangod isa sia sang mga Saksi ni Jehova, ang iya nahanas sa Biblia nga konsiensia wala magtugot sa iya nga magpakigbahin sa paghanas sa martial arts. Para sa mga reporter nga nag-interbyu sa iya, ginbukad ni Kunihito ang iya Biblia kag ginpaathag ang iya tindog: “Ang ila mga espada salsalon nila nga mga punta sang arado kag ang ila mga bangkaw nga mga galab nga inughagbas. Ang pungsod indi magbayaw sing espada batok sa pungsod, kag indi na sila magtuon sing inaway.”—Isaias 2:4.
Ngaa, nian, ang isa ka lamharon nga estudyante nagdangop sa kasuguan agod maangkon ang kahilwayan sa relihion kag ang kinamatarong sa edukasyon? Si Propesor Koji Tonami sang Unibersidad sang Tsukuba nagsiling: “Mahimo nga ipadapat ang wala ginapaabot nga mga pagdumili sa pagtuo sang mga tumuluo subong resulta sang pagpatumbaya kag kakulang sing paghangop.” Bisan pa ang panguluhan ukon komunidad mahimo nga dihungod nga magpigos sa isa ka relihion, may mga kaso nga ang relihion hungod nga ginadumilian.
Ngaa yadtong “wala ginapaabot nga pagdumili” ginpatuman sa kinamatarong sang minoriya? “Bangod ang katilingban sang Hapon nagabayaw sang isa ka sosyal nga sistema nga nagapilit sa minoriya sa pagpauyon sa mayoriya,” sabat ni Propesor Hitoshi Serizawa sang Unibersidad sang Aoyama Gakuin. Ang pag-ipit nga magpauyon sa katilingban sa kabilugan mabaskog gid sa Japan.
Indi mahapos para sa mga pamatan-on nga yara sa sistema sang eskwelahan nga nagatabog sa sadtong may tuhay nga pagtamod. Apang, indi lamang ini butang nga kabalak-an sang isa ka relihioso nga minoriya. Binagbinagon naton ang kaso halin sa ginsuguran sini kag tan-awon kon ano ang hulusayon kag kon paano ining desisyon nagaapektar sa kabilugan nga publiko.
Pagpalig-on sa Kinamatarong sang Minoriya
Antes sang 1990, wala ginapatuman sang Kobe Tech sa mga estudyante sini nga magkuha sing martial arts. Apang sang natapos ang isa ka gymnasium nga may kadak-an para sa paghanas sing martial arts, ginsugdan sang eskwelahan ang pagpatuman sing paghanas sa kendo sa mga estudyante sini. Sang 1990 ang mga manunudlo sang eskwelahan sa pisikal nga edukasyon nangin estrikto kaayo sa mga Saksi ni Jehova nga nagaeskwela sa Kobe Tech sa edad nga 16. Sa ila petisyon nga mahilway sa paghanas sa kendo, ang isa ka manunudlo nagsiling: “Mag-untat kamo sa pag-eskwela kon indi ninyo mahimo ang ginapahimo sa inyo sang eskwelahan!”
Para sa Saksi nga mga pamatan-on nga nangin malig-on sa ila pagpati, ang kahigayunan nga makaabante sa masunod nga grado indi malauman. Ang isa pa ka manunudlo nagsiling: “Wala kamo sing makuha nga kredito bisan pa mangabudlay kamo sing lakas sa iban nga bahin” sang pisikal nga edukasyon. Lima ka estudyante ang nagpabilin sa ila pagpati sa panudlo sang Biblia paagi sa indi pag-uyat sing espada bisan pa ginhimo ini gikan sa kawayan. Tatlo sa ila ang bawtismado nga mga Saksi ni Jehova, kag duha ang dibawtismado, apang tanan nagpamatuod sang ila pagtuo sa Biblia. Handa sila sa pagbaton sing bisan anong alternatibo nga hilikuton nga ipatuman sang mga manunudlo sa ila.
Subong resulta sang ila tindog, wala sila ginpaabante sa masunod nga grado. Sang magsugod ang masunod nga tuig sang pag-eskwela sang 1991, gintipon sang mga manunudlo sa pisikal nga edukasyon ang lima ka estudyante nga namalibad sa pagpakigbahin sa paghanas sa kendo kag ang siam ka bag-uhan nga may amo man nga pagtuo kag nagsiling: “Kinahanglan makakuha kamo sing mataas kaayo nga marka kon luyag ninyo makaabante sa masunod nga grado. Wala gid ni bisan isa sa inyo ang makakuha sina nga marka.” Dugang nga ginsilingan sila sang mga manunudlo: “Indi ini pilit nga edukasyon. [Sa Japan, ang pilit nga edukasyon halin sa una nga grado tubtob sa ika-siam nga grado.] Sarang namon kamo ‘mapahalin diri.’ ”
Nagpasaka ang lima ka estudyante sing panumbungon batok sa eskwelahan sa Korte sang Distrito sang Kobe nga nagapangatarungan nga ang ginahimo sang eskwelahan naglapas sang ila konstitusyonal nga mga kinamatarong sang kahilwayan sa pagsimba kag sa pagbaton sing edukasyon. Sa amo man nga tion, ang lima ka estudyante nagpetisyon sa Korte sang Distrito sang Kobe kag sa Mataas nga Korte sang Osaka nga untaton ang ginapatuman nga pagsikway sang ila pag-abante sa masunod nga grado agod makaeskwela sila samtang ginabista ang kaso. Apang, ginsikway sang duha ka korte ang mga petisyon.
Duha sang lima ka estudyante ang liwat nga ginbalibaran sang ila mga kredito sa pisikal nga edukasyon para sa masunod nga tuig sang pag-eskwela kag ginpahog nga pahalinon. Subong resulta, isa sa ila ang nag-untat sa pag-eskwela bangod sang pagkumbinse sang eskwelahan. Ang isa wala magsunod sa panugda sang eskwelahan nga mag-untat sia. Ini nga estudyante, si Kunihito Koyabashi, ginpahalin sa eskwelahan.
Ang pagsulundan sang eskwelahan nagasiling nga kon ang estudyante makaduha malagbong dapat sia pahalinon sa gilayon subong “isa ka mango nga wala na sing paglaum nga makagradwar.” Apang “mango” bala si Kunihito? Bisan ilakip pa ang pisikal nga edukasyon, nga, bangod sa isyu sang kendo nalagbong sia sa score nga 48 puntos sa kabilugan nga 100 puntos, 90.2 puntos ang iya promedyo nga marka sa tanan niya nga klase. Sia ang pinakataas sa ila klase sang 42 ka estudyante! Mabuot sia kag luyag gid magtuon.
Ginpadala ang petisyon sa Korte sang Distrito sang Kobe kag dason sa Mataas nga Korte sang Osaka agod balabagan ang pagpatuman sining pagpahalin. Apang ginsikway sang duha ka korte ang petisyon.
Ang Desisyon sang Korte sang Distrito
Sang Pebrero 22, 1993, halos duha ka tuig pagkatapos ang lima ka estudyante nagpasaka sing panumbungon, nagpapanaog ang Korte sang Distrito sang Kobe sing desisyon nga pabor sa eskwelahan. “Indi mapanghiwala nga ang kahilwayan sa pagsimba sang manugsumbong daw gindumilian sang pagpatuman sang eskwelahan sa pagpasakop sa paghanas sa kendo,” siling sang nagadumala nga hukom, nga si Tadao Tsuji. Apang naghinakop sia nga “ang ginhimo sang eskwelahan wala maglapas sa konstitusyon.”
Gin-apelar sa gilayon sang mga estudyante ang kaso sa Mataas nga Korte sang Osaka. Apang, ang desisyon sang korte sa distrito, nagtublag sa madamo maalamon nga tawo. Ang isa ka tawo nagpabutyag sang iya kaugalingon sa kolumna sang mga bumalasa sa Mainichi Shimbun nga pamantalaan kag nagsiling: “Ang desisyon sa sini nga tion nasentro sa pamatbat nga ‘paglapas sa relihioso nga neutralidad ang pagpahanugot sing dipagpakigbahin sa pagtuon sing kendo bangod sang relihioso nga mga rason.’ Apang, ang neutralidad nagakahulugan sing pagkawalay nadampigan sa bisan diin nga bahin sang isyu. Kag kon tuhoy sa relihioso nga neutralidad, ang isyu amo ang pag-amlig sa pagtuo sang minoriya batok sa mayoriya. Busa, ining desisyon matuod nga nagadingot sing kahilwayan sa relihion, kag ang korte mismo nagalapas sa relihioso nga neutralidad.”
Madamo ang natublag kag napahulag sa paghatag sang ila mga opinyon. Si Dr. Takeshi Kobayashi, isa ka propesor sang Konstitusyon sa Unibersidad sang Nanzan, nagpadala sang iya opinyon sa sining kaso sa Mataas nga Korte sang Osaka kag nagsiling: “Ining ginabangigan nga kaso nagaduhaduha gid sa mga korte sang aton pungsod kon paano nila atubangon ang hangkat sang pag-amlig sa mga kinamatarong sang minoriya. . . . Ang kolehiyo, nga nagapakunokuno nga ang relihion kag Estado indi magkaupod kag ang publiko nga edukasyon may neutral nga panindugan, lubos nga nagdumili sa relihioso nga tindog sang minoriya bangod sang kinaandan nga pagtamod sang mayoriya. Ginpakamaayo sang desisyon sang manubo nga korte yadtong mga aksion subong makatarunganon kag konstitusyunal. Apang, bisan pa kon ang mga pagpati sang minoriya mahimo nga indi mahangpan pasad sa pagtamod sang kon ano ang kinaandan nga ginabaton subong relihioso, kon sinsero yadtong mga pagpati, dapat ini tahuron. Pinasahi nga ginasugo ang korte sa paghukom upod ang ihibalo nga ini amo ang katapusan nga manugpangapin sang minoriya.”
Ang isa pa ka espesyalista sa kasuguan, si Propesor Tetsuo Shimomura sang Unibersidad sang Tsukuba, nagsiling: “Ang makatulublag sa sining kaso amo ang tudok pa gihapon nga mapiguson nga mga huyog sa bahin sang eskwelahan.” Ginsiling niya sa isa ka interbyu sa telebisyon nga nagapakita ini sing kakulangan sa bahin sang mga manunudlo sa pagpahalin sa isa ka estudyante nga wala nagahatag sa iya sing bisan anong mga alternatibo kag nagapakita sing kakulang sang konsiderasyon para sa kaayuhan sang mga estudyante.
Sang Pebrero 22, 1994, ang Kobe Bar Association naghimo sing opisyal nga rekomendasyon sa prinsipal sang Kobe Tech nga pabalikon si Kunihito. Gindeklarar sini nga ang ginhimo sang eskwelahan sa pagdumili sing pag-abante sa masunod nga grado ni Kunihito kag sa pagpahalin sa iya mga paglapas sang iya kahilwayan sa pagsimba kag sang iya kinamatarong sa pagbaton sing edukasyon.
Matarong nga Desisyon
Samtang nagapadayon ang pagkasaba sa apelasyon, ang apat ka nagsumbong luwas kay Kunihito nagpauntat sang ila kaso. Ini bangod tatlo na ang ginpaabante sa masunod nga grado kag ang isa napilitan sa pag-untat. Nagresulta ini sang pagtalupangod sa kaso sang pagpakig-angot sang eskwelahan kay Kunihito.
Apang, ang anay apat ka kabutho ni Kunihito, naghatag sing moral nga suporta paagi sa pagtambong pirme sa mga kasaba. Paagi sa pagsupot sang iya hawot-hawot nga mga kinitaan gikan sa iya part-time nga trabaho, ang estudyante nga ginpilit nga mag-untat sa pag-eskwela nag-amot sing kabilugan nga 100,000 yen agod makabulig kay Kunihito nga mapadayon ang legal nga pagpakig-away.
Sang Disiembre 22, 1994, si Kunihito upod sa iban pa nga mga estudyante nagahulat sa pamatbat ni Punong Hukom Reisuki Shimada sang Mataas nga Korte sang Osaka.
“Ginbaliskad ang orihinal nga desisyon,” pamatbat ni Hukom Shimada.
Si Hukom Shimada, sa iya importante kaayo nga desisyon, namatbat nga sinsero ang mga rason ni Kunihito sa pagpamalibad sa paghanas sa kendo. Ginsiling sang hukom nga subong isa ka edukasyonal nga institusyon nga bukas sa publiko, ang Kobe Tech may obligasyon sa paghatag sing edukasyonal nga konsiderasyon sa mga bumulutho sini. Nagsiling man sia nga tuman kadaku ang disbentaha kay Kunihito sa pagpamalibad sa paghanas sa kendo, kag ang pagpahalin sa iya sa pagkamatuod nagakuha sang iya tanan nga kahigayunan sa pagbaton sing edukasyon.
Si Hukom Shimada nagdesisyon nga maghatag ang eskwelahan sing mga alternatibo. Ang paghatag sinang mga alternatibo, siling niya, wala gid nagatib-ong ukon nagabulig sa relihion sang tagsumbong, kag wala man nagapigos sa iban nga estudyante. “Wala sing pamatuod sa bahin sang Ginasumbong [ang eskwelahan] nga ginbinagbinag sini sing maayo ang mga alternatibo,” siling sang hukom. “Sa baylo, . . . ang eskwelahan naghupot sing malig-on nga pagsulundan sang indi pagpahanugot sa pagpamalibad sa paghanas sa kendo kag wala gani magsugod sa pagbinagbinag sing mga posibilidad sa paghatag sing mga alternatibo.”
Kon Paano ang Desisyon Nagaapektar sa Imo
Ngaa dapat ikaw mangin interesado sa sining kadalag-an sang isa ka lamharon nga lalaki nga katapo sang minoriya nga grupo? Sa iya libro nga The Court and the Constitution, ang anay espesyal nga abogado sang Watergate nga si Archibald Cox namangkot sing pareho nga pamangkot, tuhoy sa mga Saksi ni Jehova sa isyu sang pagsaludo sa bandera sa Estados Unidos: “Ngaa dapat kita mabalaka tuhoy sa espirituwal nga kahilwayan sinang magamay nga minoriya?”
Sa pagsabat sining pamangkot, si Cox nagsiling: “Ang bahin sang sabat masapwan sa prinsipio sang indibiduwal nga dignidad diin napasad ang aton katilingban, isa ka dignidad nga iya sang ortodokso kag wala nagaugyon. Ang bahin sang sabat masapwan sa paghibalo nga kon ang Estado mahimo makapahipos sa mga Saksi ni Jehova . . . mahimo nga kita ang masunod nga pahipuson.”
Si Propesor Takeshi Hirano sang Unibersidad sang Ryukoku nag-ugyon kay Cox kag nagsiling sini tuhoy sa kendo nga kaso: “Ginakabig sang maalamon nga mga tawo nga kinahanglan nila ihatag ang kahilwayan sang pagsimba subong natigayon sang mga tawo sa Estados Unidos karon sa mga Saksi ni Jehova, nga nagpakig-away sang ila mga kinamatarong sa madamo nga kaso sa korte. Sa aton man nga pungsod [Japan], ginalauman nga ang kahilwayan sang pagsimba mapalig-on kag mapauswag paagi sa mga kaso kaangay sini.”
Ginhimo sang mga Saksi ni Jehova ang ila masarangan sa pagpangapin sang ila mga pagpati sing legal, kag daku ang ila nabulig sa pagpalig-on sang panguna nga mga kinamatarong sang tawo sa ika-20 nga siglo. Sa madamong pungsod nagapanguna ang mga Saksi ni Jehova sa legal nga mga pagpakig-away nga nagapangapin sa kinamatarong sang biktima nga makahangop antes magpasugot, sang kinamatarong sang mga tawo sa pagpamat-od kon paano ipakita ang pagtahod sa pungsudnon nga bandera, kag sang kinamatarong sang indibiduwal sa pagpabutyag sang iya kaugalingon nga mga pagpati sa iban. Ang kadalag-an sa Mataas nga Korte sang Osaka nagadugang sing isa pa ka talalupangdon nga rekord sang pagbulig sang mga Saksi ni Jehova sa pagpalig-on sang mga kinamatarong sang minoriya.
Pagtahod sa Iban nga May Tuhay nga mga Prinsipio
Dugang pa sa benepisyo sang pagtib-ong sa tawhanon nga mga kinamatarong, ang isyu sang pagpahanugot sa mga pagpati sang minoriya nagahilabot sang imo kabuhi sa isa pa ka paagi. Si Propesor Kaname Saruya sang Komazawa Women’s University nagpatuhoy sa sining kaso kag nagsiling: “Ang kahilwayan sa relihion nga ginakilala sang konstitusyon ginsikway bangod lamang sang tuhay nga pagtamod [sang estudyante]. Kinaandan kaayo sa Japan ang pagsikway sa bisan ano nga tuhay sa kinaandan.”
Sa karon nga katilingban ang pag-ipit sa pagdula sa tuhay nga pagtamod, ukon kon ano ang tuhay gikan sa kinaandan, tuman kabaskog. Ang pagpangdaug-daog, nga tuman ka lapnag sa mga eskwelahan sa Japan subong man sa iban pa nga mga pungsod, isa ka halimbawa sining huyog sa pagsikway sa kon ano ang tuhay gikan sa komunidad. Nagakomento tuhoy sa mga problema sang mga hurong sa eskwelahan, si Hiroshi Yoshino, superintendente-heneral sang Metropolitan Police sang Tokyo, nagsiling nga suno sa surbey nga ginhimo sang National Research Institute of Police Science, ang pinakadaku nga bahin sang mga rason sa pagpangdaug-daog, gikan sa bahin sang mga hurong, may kahilabtanan sa tuhay nga mga personalidad kag mga aksion sang ginadaug-daog. Sia naghinakop: “Sa banta ko ang isa ka makahaladlok nga elemento nga natago sing tudok sa katilingban sang Hapon, nga amo ang pagsikway sa pinasahi nga mga pamatasan ukon sa pisikal kag mental nga pagkatuhay, nagatuhaw na karon.”
Ang huyog sa pagsikway sa kon ano ang tuhay gikan sa katilingban makita bisan diin, indi lamang sa Japan. Apang ang ikasarang sa pagpahanugot sa nagkalainlain nga mga prinsipio amo ang yabi sa mahidaiton nga pagluntad sing ululupod. Nahanungod sini ang editoryal sang Asahi Shimbun nagsiling nga ang mga desisyon sang Korte sang Distrito sang Kobe kag sang Mataas nga Korte sang Osaka “naghimo sing bug-os nga kabaliskaran.” “Ang duha ka desiyon,” siling sang pamantalaan, “daw nagapahangop sing duha ka sahi sang panghunahuna,” ang isa sing mapiguson nga pagdumala kag ang isa pa sing pagpahanugot sa magkatuhay nga mga prinsipio.
Handa ka bala sa pagtugot sa tuhay nga mga prinsipio? Maluyag ka bala sa pagbinagbinag sang pagkamaminatud-on sang panindugan sang iban? Sing makawiwili, si Archibald Cox, nga ginhinambitan kaina sa sining artikulo, nagdugang sing isa pa ka rason kon ngaa dapat kita mag-ulikid sa minoriya: “Ang bahin sang sabat masapwan sa paghibalo nga ang pila ka dikinaandan nga minoriya mahimo makatukib sing kamatuoran—isa ka kamatuoran nga napalantang ukon nadula sing dayon bangod sang pag-upang sa sini.”
Sing maathag, indi interesado ang Kobe Tech sa kamatuoran nga ayhan ila ginaupangan, kag wala sila magpakita sing mapahanuguton nga pagtamod. Sa baylo, gin-apelar nila ang kaso sa Korte Suprema sang Japan. Ano ang igapamatbat sang Korte Suprema sa sining kaso? Hulaton naton kag tan-awon.
[Retrato sa Pahina 14]
Si Kunihito (tunga) kag ang apat pa ka manugsumbong