Mga Sugilanon sang Pagtuo Gikan sa Isa ka Maragtason nga Bilangguan

Sa bug-os nga kalibutan, ang mga boluntaryo sa tunga sang mga Saksi ni Jehova nagaduaw sa mga bilangguan agod buligan ang mga bilanggo nga luyag gid magpalapit sa Dios. Sa sulod sang kapin sa 20 ka tuig, ining programa sa pagtudlo kag pagtuon sing Biblia sa pederal nga bilangguan sa Atlanta, Georgia, E.U.A., nangin madinalag-on. Ang pagtuon sing Biblia sa bilangguan makahalangkat. Subong boluntaryo nga mga ministro, nasugilanon namon ang mga kawatan sang bangko, mga manugkilkil, mga manugpatay-tawo, mga manugbaligya-droga, mga manugtonto, kag mga nanglugos. Paano nabuligan ang subong sini nga mga indibiduwal?

UNA, ayhan interesado ka nga mahibaluan kon san-o kag kon paano nakasulod primero ang mga Saksi ni Jehova sa sining bilangguan. Hulyo 4, 1918, sadto. Ang walo ka kilala nga Cristianong mga ministro guardiado nga gin-updan tubtob sa 15 ka granito nga halintang sining pederal nga bilangguan. Kon ginsunod ang kinaandan nga ginahimo sadto, ginposasan ang ila mga kamot nga nahigot sa hawak, kag may talikala ang ila mga batiis. Ang bag-o nga mga bilanggo amo ang sangkol sa espirituwal nga mga lalaki nga nanguna sa International Bible Students, nga amo sadto ang tawag sa mga Saksi ni Jehova. Ini nga mga lalaki wala gid maghunahuna nga kubos sa isa ka tuig ang magalipas agod mapamatud-an nga ang pagbilanggo sa ila indi gid gali makatarunganon. Sang Marso 1919, ang walo ka Saksi nga mga ministro nagpanaug sa amo gihapon nga mga halintang sang bilangguan, nga wala na sing gapos kag hilway. Sang ulihi napamatud-an sila nga walay sala sang nagdesisyon ang awtoridad nga bawion ang demanda.a

Sang nabilanggo sila sa Atlanta, ining Cristianong mga lalaki naghiwat sing mga klase sa pagtuon sing Biblia. Sang ulihi, ang isa sa walo ka bilanggo, nga si A. H. Macmillan, nagreport nga, sang primero, ang deputado nga opisyal sang bilangguan indi mainabyanon apang napahulag sang ulihi sa pagtu-aw: “Ang mga leksion nga ginatudlo ninyo [sa mga bilanggo] dalayawon gid!”

Sa karon, paglipas sang kapin sa 80 ka tuig, ang mabungahon nga mga klase sa pagtuon sing Biblia padayon nga nagaresulta sa dayon nga pagbag-o sang mga indibiduwal sa sini man nga bilangguan. Ang mga katapo sang amon grupo pila ka beses na nga napili sang mga opisyales sang bilangguan nga hatagan sing pinasahi nga pagkilala kag mga premyo sa pagpadungog. Ang epektibo nga mga programa sa pagtudlo sang mga Saksi ni Jehova ginbalhag man sa Volunteer Today, isa ka pungsudnon nga newsletter nga ginabalhag sang U.S. Department of Justice, Federal Bureau of Prisons.

Ang isa sa mga benepisyo sang programa sa pagtuon sing Biblia sa mga bilanggo amo ang talalupangdon nga pagbag-o sa ila paggawi. Subong resulta, ang iban nakaguwa sing mas temprano sa bilangguan. Ang walay salig nga mga tagpanilag mahimo maghunahuna nga ang mga bilanggo nagatuon lamang sing Biblia sa amon tungod sa sini nga rason. Bisan pa nga matuod ini sa pila ka kaso, tuhay sa masami ang ginapakita sang amon naeksperiensiahan. Pirme kami nagakalipay nga ang amon mga estudyante nagahupot gihapon sing maayong Cristiano nga paggawi sa sulod sang madamo nga tinuig sa tapos sila makaguwa sa bilangguan. Ang masunod amo ang pila sa amon madamo nga naeksperiensiahan sa likod sang matag-as nga mga pader sining maragtason nga pasilidad.

Ang Imigrante nga mga Bilanggo Nakakita sing Paglaum

Sang maaga nga bahin sang katuigan 1980, kami nga nagabantala sa bilangguan sang Atlanta may pribilehiyo nga makabulig sa madamong imigrante nga mga bilanggo. Ang pila ka pagbag-o tumalagsahon.

Si Raoulb nagsulod nga isa ka makatalagam gid nga bilanggo. Sila sang iya abyan propesyonal nga mga kriminal nga ginbilanggo sa sala nga pagpatay. Masingki gid sila, suno sa mga gulang nga nagbulig sa ila. Si Raoul may mortal nga mga kaaway. Ang isa ka tawo nanumpa nga patyon si Raoul, kag si Raoul nanumpa man nga patyon sia. Kinulbaan si Raoul sang ang iya mortal nga kaaway ginsaylo sa Atlanta. Pat-od gid nga magakitaay sa ulihi ining duha ka madugay na nga magkaaway sa ugsaran, sa kapiterya, ukon sa daku nga tinukod sang mga selda. Apang, sa tapos makatuon sing Biblia sa mga Saksi ni Jehova, nagbag-o sing daku si Raoul sa iya panghunahuna, paggawi, kag hitsura. Sang magsugat-anay sila sang ulihi sa ugsaran sang bilangguan, wala gani makilala si Raoul sang iya mortal nga kaaway! Ang madugo nga komprontasyon nga daw indi malikawan wala gid mahanabo.

Sang namat-od si Raoul nga simbuluhan ang iya dedikasyon sa Dios paagi sa bawtismo, isa ka nagakabagay nga bulutangan sang tubig ang ginpangita. Nagbulig ang pari sang bilangguan, kag ginhatag niya ang isa ka maitom nga lungon subong isa ka tangke sa bawtismo. Ang lungon ginpuno sing tubig. Apang ang lungon magamay para kay Raoul. Gani nagbuligay ang duha ka gulang agod siguraduhon nga si Raoul natum-oy sing bug-os, suno sa ginapatuman sang Biblia. (Lucas 3:21, footnote) Sa karon si Raoul nakaguwa na kag padayon nga nagaalagad subong makugi nga Cristianong ministro.

Sang 1987 ang dekrito nga i-deport (dalhon sa guwa sang pungsod) ang madamong imigrante nga mga bilanggo nagresulta sa isa ka makahalapay kag mainit nga kinagula sa bilangguan amo nga nangin daku ini nga balita sa bug-os nga kalibutan. May mga gin-hostage. Apang, pila lamang ang nakahibalo sang mga sugilanon tuhoy sa maisugon nga imigrante nga mga bilanggo nga nagtaya sang ila kabuhi paagi sa indi pagbuylog sa maakigon kag masingki nga pagribok. Sila amo ang mga estudyante sang amon mga klase sa pagtuon sa Biblia. Ini nga mga lalaki, nga maabtik anay sa pagpakig-away tubtob mapatay ukon makapatay, nagpabilin nga neutral—nga wala makigbahin sa kasingki kag bandalismo. Isa gid ka makatalandog nga pamatuod sang gahom sang Biblia sa pagpabag-o bisan sa mapintas nga mga kriminal nga mangin mahigugmaon-sa-paghidait nga mga Cristiano!—Hebreo 4:12.

Pagtigayon sing Kapatawaran

Ang isa pa ka di-malipatan nga eksperiensia amo ang iya ni James. Isa anay sia sang mga Saksi ni Jehova apang gintugutan niya ang iya kaugalingon nga magluya sa espirituwal. Nagpadala sia sa pagsulay kag nangdaya sa bangko. Gin-disfellowship sia gikan sa Cristianong kongregasyon kag ginbilanggo sa pederal nga bilangguan sang Atlanta. Ginsugiran niya kami sang ulihi: “Amo yadto ang pinakamasubo nga tion sa akon kabuhi.”

Mabudlay ang kabuhi sa bilangguan. “Nag-antos ako sing makakulugmat nga pagbatyag nga nagaisahanon kag wala sing paglaum,” hinumdom ni James. Apang, ang pagbilanggo sa iya sa isa ka gutok nga bilangguan nagresulta sa pag-usisa niya sing serioso sa iya kaugalingon. Amo sini ang paglaragway niya: “Ang masakit gid sa akon sa bilangguan indi ang akon personal nga pagkawalay kasulhayan kundi kon paano ko ginpahanusbo ang akon langitnon nga Amay.” Paglipas sang pila ka bulan ginpalapitan si James sang isa sa mga bilanggo nga nagatuon sing Biblia upod sa mga boluntaryo nga Saksi kag ginhagad nga magtambong sa mga klase sa pagtuon sing Biblia. Sa kahuya, nangindi sang primero si James. Apang namilit ang pamatan-on, kag namat-od sang ulihi si James nga magtambong sa miting sang isa ka Domingo.

Natandog gid sia sa mahigugmaon nga pagkabalaka nga ginpakita sa mga estudyante sang mga Saksi nga nagadumala sa klase. Sang ulihi nagdayaw gid sia sa isa ka butang. Bangod sang nauna nga mga inagihan, naghunahuna si James nga ang tanan nga relihioso nga mga boluntaryo ginaswelduhan sing daku tungod sang ila ginahimo sa mga bilanggo. Apang nakibot sia sang mahibaluan niya nga ang mga Saksi wala sing ginasumiter nga invoice kag wala sing ginabaton nga bayad para sa ila mga serbisyo.—Mateo 10:8.

Ginhulat sing malangkagon ni James ang mga miting. Nakita niya nga ang mga utod nga lalaki nga nagadumala sini nga mga miting mainayuhon kag makapalig-on. Nagdayaw gid sia sa isa ka gulang. “Halos indi ako makahulat sa iya masunod nga pagduaw,” hinumdom ni James, “bangod ginhimo niya nga buhi ang kamatuoran sang Pulong sang Dios; ang iya panimuot makalalaton. Ginpahangop niya sa akon ang kinahanglanon nga basahon ang Biblia sing mausisaon agod mahangpan sing husto ang mensahe—agod tamdon ko ini sing serioso kag, sing labi ka importante, agod palambuon ang panghunahuna ni Cristo.”

Nabudlayan si James sa pagpati nga mapatawad sang Dios ang iya mga kasaypanan. Ano ang nakabulig sa iya? “Ang pagpatawad sang Dios ginpakita paagi sa pagtratar nga nabaton namon gikan sa matutom kag masinakripisyuhon-sa-kaugalingon nga mga lalaki.c Isa ka butang ang nangin tuman kaathag: Walay sapayan sang akon daku nga mga sala, ang utod wala gid magpakita bisan diutay nga indi ako mapatawad sang Dios. Wala gid ako ginbiyaan ni Jehova. Nakita niya ang akon tinagipusuon nga paghinulsol kag ang akon kangil-ad sa sining binuang kag madaya nga buhat; kag ginpakamaayo gid niya ako.” Sa katunayan, si James nakapanumbalik sa Cristianong kongregasyon. Sang ginpaguwa sa bilangguan sang nagligad nga mga isa ka dekada, nagpabilin sia nga aktibo kag makugi. Sa kalipay sang iya asawa kag pamilya, sia karon isa na ka ministeryal nga alagad kag sining karon lang, ginhatag niya ang iya nahauna nga pamulongpulong publiko.

Pagsapo sa Dalan

Nakilala namon si Johnny sang maaga nga bahin sang katuigan 1990. Ang iya pamilya nakig-upod anay sa mga Saksi ni Jehova, apang wala sing isa sa ila ang mabakod sa espirituwal sang mga tinuig nga nagadaku si Johnny kag nagakinahanglan sia sing espirituwal kag moral nga pagtuytoy. Si Johnny nangin kriminal. Ginpamatbatan sia nga mabilanggo sa kampo sang pederal nga bilangguan malapit sa bilangguan sang Atlanta. Sang panahon nga nabilanggo sia sa kampo, nabalitaan niya ang tuhoy sa amon mga klase sa pagtuon sa Biblia kag nagtambong sia.

Sang primero, haluson makabasa si Johnny. Apang, luyag gid niya makakuha sing dugang nga ihibalo tuhoy kay Jehova kag kay Jesucristo amo nga determinado sia nga makatuon sa pagbasa sing talunsay. (Juan 17:3) Ang amon mga klase sa pagtuon masami nga nagabulig sa mga bilanggo sa sini nga bahin, ilabi na bahin sa pagbasa nga may paghangop kag sa pagbasa sa publiko. Si Johnny nanikasog gid sa iya pagtuon amo nga gintahod kag gindayaw sia sang iya mga masigkaestudyante subong isa ka halimbawa sang isa ka maukod nga estudyante sang Biblia.

Paglipas sang madamo nga binulan si Johnny ginsaylo sa bilangguan sa Talladega, Alabama, agod mag-eskwela sa isa sang edukasyunal nga mga programa sini sa droga. Pag-abot niya, nangin aktibo gilayon sia sa Cristianong mga miting sang mga Saksi ni Jehova nga ginhiwat didto. Nagpabilin sia nga aktibo tubtob nga ginpaguwa sia sang ulihi. Kag sang nag-abot yadtong makalilipay nga adlaw, si Johnny wala mag-uyang sing tion sa pagpakig-angot sa mga Saksi sa iya magamay nga banwa nga natawhan. Mainit sia nga gin-abiabi kag padayon nga nagtuon kag nag-uswag sa espirituwal.

Ang kainit kag gugma ni Johnny sa kamatuoran sang Biblia nagpalig-on man sa iya iloy nga mangin aktibo sa mga hilikuton sa kongregasyon. Sia ang daku nga tuburan sang kusog kag praktikal nga bulig sa iya iloy. Sining karon lang ginbawtismuhan sia bilang simbulo sang iya dedikasyon kay Jehova nga Dios, kag padayon sia nga nakigbahin sing aktibo sa Cristianong ministeryo.

Isa ka Bugana nga Ani

Sang nagligad nga duha ka dekada, kapin sa 40 ka bilanggo sa bilangguan sa Atlanta ang nabuligan nga mangin bawtismado nga mga ministro sang mga Saksi ni Jehova; kapin sa 90 pa ka bilanggo ang nakabenepisyo man gikan sa mga pagtuon sa Biblia kada semana. Ang iban nga mga bilanggo ginbawtismuhan sa tapos sila ginpaguwa sa bilangguan ukon ginsaylo sa iban nga mga bilangguan.

Kami nga nagaduaw sa sining maragtason nga bilangguan kada semana agod buligan ang nagahinulsol gid nga mga bilanggo nagapasalamat nga makaalagad kami sa sining pinasahi nga Cristianong ministeryo. (Binuhatan 3:19; 2 Corinto 7:8-13) Sa isa ka mahagnok nga palibot nga may guardiado nga mga torre, bantay, de-koryente nga mga gawang, kag tunukon nga alambre, nalipay gid kami kag nahayanghag nga makita ang pederal nga mga kriminal nga nagbag-o sang ila kabuhi kag nangin bunayag nga mga banwahanon kag matutom nga mga sumilimba sang Dios.—1 Corinto 6:9-11.—Gin-amot.

[Mga nota]

[Kahon/Mga retrato sa pahina 18, 19]

“Ginsapopo Ninyo ang Pila Sang Akon Pinakamahirop nga mga Abyan”

SANG Abril 1983, si Frederick W. Franz, nga sadto nagaalagad sa Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova, nagduaw sa bilangguan sang Estados Unidos sa Atlanta. Luyag gid niya maduaw ini nga bilangguan. Samtang nagapasulod sia sa tinukod, mabaskog sia nga nagtu-aw sa guardia nga nagalingkod sa lamesa sa lobby: “Luyag ko nga mahibaluan mo nga ginsapopo ninyo ang pila sang akon pinakamahirop nga mga abyan diri!” Naligban ang guardia. Ano ang ginapatuhuyan ni Franz?

Sang nagligad nga 64 ka tuig, si Joseph F. Rutherford kag ang iya pito ka kaupod binutig nga ginbilanggo sa sala nga paghimbon. Sang ulihi nangin mahirop nga mag-abyan kag magkaupod sa trabaho sanday Rutherford kag Franz. Karon, pagligad sang kapin sa 40 ka tuig nga napatay na si Rutherford—kag sia mismo mga 90 anyos na—nalipay si Franz nga maduaw ang lugar diin nabilanggo anay ang iya abyan. Walay duhaduha nga nahunahuna niya ang ginhimo ni Rutherford kag sang iya mga kaupod sa sining bilangguan. Ano ini?

Wala pa lang madugay nga nag-abot si Rutherford kag ang iya mga kaupod, ang deputado nga opisyal sang bilangguan nagsiling sa ila: “Hatagan namon kamo sing ulubrahon. Ti, ano ang masarangan ninyo nga himuon?”

“Deputado,” sabat ni A. H. Macmillan, nga isa sa walo, “wala pa gid ako makahimo sing iban nga butang sa akon kabuhi magluwas sa pagbantala. May amo bala kamo sini diri?”

“Indi puwede, ginuo! Amo ina ang rason kon ngaa yari kamo diri, kag ginasiling ko sa inyo nga indi kamo makabantala diri.”

Pila ka semana ang naglipas. Ang tanan nga bilanggo ginpatambong sa serbisyo sa kapelya kon Domingo, kag kon luyag nila, ang madamo mahimo makapabilin para sa Sunday school pagkatapos sini. Ang walo ka lalaki namat-od sa pagtukod sang ila kaugalingon nga klase sa pagtuon sing Biblia, nga gindumalahan nila sing bulos-bulos. “Ang pila ka mausisaon nagsugod sa pagtambong, kag madamo pa ang nagtambong,” siling sang ulihi ni Rutherford. Wala madugay ang diutay nga grupo sang 8 ka tawo nangin 90!

Ano ang reaksion sang mga bilanggo sa klase sa pagtuon sing Biblia? Ang isa ka bilanggo nagsiling: “Setentay-dos anyos na ako, kag kinahanglan pa ako mabilanggo agod mabatian ang kamatuoran. Bangod sini nalipay ako nga nabilanggo ako.” Ang isa pa nagkomento: “Malapit na ako makaguwa; nasubuan ako sa paghalin . . . Masugiran bala ninyo ako kon diin ko makita ang mga tawo kaangay ninyo kon makaguwa na ako?”

Sang gab-i antes ginpaguwa ang walo ka lalaki, nakabaton sila sing isa ka makatalandog nga sulat gikan sa isa ka pamatan-on nga nakatambong sa ila klase. Sia nagsulat: “Luyag ko kamo pahibaluon nga ginhatagan ninyo ako sing handum nga mangin isa ka mas maayo, mas may kabilinggan nga tawo, kon may amo gid man sini nga makaguwa gikan sa isa ka makaluluoy, mahigko katama kag nahalitan sang mga inagihan sa kalibutan kaangay ko. . . . Maluya ako, tuman kaluya, kag wala na sing iban pa nga nakahibalo sini kundi ako lamang, apang tinguhaan ko kag batuan ko ang akon kaugalingon kon kinahanglanon, agod matigayon ang bug-os nga mga bunga gikan sa sining binhi nga gintanom ninyo, agod mabuligan ko indi lamang ang akon kaugalingon kundi ang yara sa palibot ko. Daw makapakibot ini pamatian, halin sa isa nga kaangay ko, apang serioso gid ako sa tanan nga ginsiling ko.”

Sa karon, pagligad sang kapin sa 80 ka tuig, ang mga binhi sang kamatuoran sang Biblia ginasab-ug gihapon sang mga Saksi ni Jehova sa bilangguan sa Atlanta—subong man sa madamo pa nga bilangguan.—1 Corinto 3:6, 7.