Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Paano Ko Sia Sugiran sang Akon Ginabatyag?

“Luyag ko tani masabat ini nga pamangkot, Sin-o ang dapat magsiling nga naluyag sia​—⁠ang lalaki ukon ang babayi?”​—⁠Laura.⁠a

BAG-O mo lang sia makilala ukon basi madugaydugay naman​—⁠kag indi mo luyag nga magpabilin lamang kamo nga mag-abyan. Sigurado ka nga amo man sini ang iya ginabatyag pero nahuya lang sia maghambal. Gani ginapaligban mo kon puede mo sia unahan sa pagsiling sini.⁠⁠b

Binagbinagon anay naton ang ginabatyag sang mga tawo sa palibot mo​​—⁠⁠ang imo pamilya kag ang inyo komunidad. Halimbawa, kinabatasan bala sa inyo duog nga ang imo mga ginikanan amo ang magapili sang imo pamanahon?⁠⁠c Matuod, basi para sa imo, personal nga butang ang pagnobyo kag pagpamana. Apang, ginalikawan sang mga Cristiano ang pagsaklaw sing di-kinahanglanon sa iban. Nabalaka man sila sa balatyagon sang ila pamilya kag mga hinigugma.

Apang sa madamo nga pungsod karon, kinaandan na sa mga indibiduwal nga magpili sang ila naluyagan kag magnobyohanay antes magdesisyon sa pagpakasal. Indi bala nagakaigo para sa babayi nga unahan niya ang pagsiling nga naluyag sia sa lalaki? Sa liwat, mahimo binagbinagon ang batyagon sang pamilya kag komunidad. Makapakibot bala ina ukon makasaklaw sa madamo?

Ano pa ang masiling sang Biblia sa pamangkot kon bala nagakaigo para sa babayi nga unahan niya ang pagsiling nga naluyag sia? Sang panahon sang Biblia, ang mahinadlukon sa Dios nga babayi nga si Rut nagpalapit sa lalaki nga si Boaz agod hambalan ang pag-asawahay. Kag ginpakamaayo ni Jehova nga Dios ang iya mga panikasog! (Rut 3:1-13) Siempre pa, indi na bata si Rut; isa sia ka balo, gani yara sia sa husto nga edad agod mamana. Kag wala man sia magpakiat kay Boaz. Sa baylo, ginsunod niya sing maayo ang kasuguan sang Dios sa pag-asawahay.​​—⁠⁠Deuteronomio 25:5-10.

Ayhan, yara ka na sa husto nga edad agod mamana, kag may isa ka soltero nga naluyagan mo. Apang, ang pagsugid sang imo ginabatyag sa isa nga mahimo wala naluyag sa imo isa ka risgo kag sensitibo nga butang. Daw subong bala nga ginkuha mo ang imo tagipusuon kag ginbutang ini sa kamot sang isa ka tawo. Halungan niya ayhan ini ukon basi buy-an niya? Ang pinakamaayo nga paagi agod malikawan ang kahuy-anan ukon ang masakit nga balatyagon amo ang pagsunod sa mga prinsipio sang Biblia.

Mangin Maalam

Mahapos lang magdalamguhanon kon nagahigugma ka. Mahimo nga ginahunahuna mo na ang inyo kasal kag sa tapos sini. Mahimo nga nalipay ka sa sini nga mga dalamguhanon, apang ilusyon lamang ini. Mahimo ini tunaan sing mabaskog nga mga handum nga indi mo mapaayawan. Subong sang ginasiling sang Biblia, “ang nagadugay nga paghulat nagapasakit sang tagipusuon.” (Hulubaton 13:12) Mahimo ka man magsayop sa pagdesisyon bangod sang pagdalamguhanon. Apang, ang Hulubaton 14:15 nagasiling: “Ang isa nga maalam nagabinagbinag sang iya mga tikang.” Ang mangin maalam nagakahulugan sing paghunahuna kag paghantop sing maayo. Paano ka mangin maalam kon nagahigugma?

Una, ‘magpanghikot nga may ihibalo.’ (Hulubaton 13:16) Subong sang ginsiling sang isa ka dalaga, “dapat mo anay makilala ang isa ka tawo antes mo sia higugmaon.” Antes ka maluyag sa isa ka indibiduwal, talupangda anay ang iya ginahimo kag ang iya ginapanghambal. Panilagi kon paano sia nagapakig-angot sa mga tawo. “Pamangkuta ang iya mga abyan tuhoy sa iya, ang mga hamtong nga nakakilala sa iya sing maayo,” panugda sang isa ka pamatan-on nga lalaki. Maayo bala ang komento sa iya sang mga kaupod niya sa Cristianong kongregasyon? (Binuhatan 16:2) Ang pamatan-on nga si Isabel nagpanugda man nga “makabulig gid ang pag-upod sa grupo kag pagkilala sa iya pamilya.” Mapanilagan mo sia nga indi mahul-an kon upod kamo sa grupo.

Kinahanglan ang tion kag pasensia agod makilala mo ang isa ka indibiduwal sa sini nga paagi. Apang paagi sa sini, makita mo ang mga panimuot, mga batasan, kag mga kinaiya nga magapalig-on sang imo ginabatyag ukon magapabag-o sini. Ang Hulubaton 20:11 nagasiling: “Bisan ang bata [ukon pamatan-on nga lalaki] nagapakilala paagi sa iya mga binuhatan kon putli kag matadlong ang iya buhat.” Huo, sa ulihi magua ang matuod niya nga pagkatawo paagi sa iya mga buhat.

Gani, maalamon nga punggi anay kon ginasulay ka nga ipabutyag dayon ang imo ginabatyag. Kon padasudaso ka kag magsabat sia nga naluyag man sia, basi matukiban mo sa ulihi nga indi gali sia ang imo luyag pamanahon.⁠⁠d Bangod napabutyag mo na ang imo balatyagon sa iya, ang pagtapos sang inyo kaangtanan mahimo magsaklaw sa iya​​—⁠⁠ayhan sing daku gid.

Ang Mangin Impresyon sa Imo

Mahimo nga ginapanilagan man ikaw sini nga soltero! Nagagawi ka bala sa paagi nga makita ang imo diosnon nga mga kinaiya? “Natalupangdan ko nga indi nagakaigo ang pagpanapot sang madamo nga babayi,” siling ni Isabel. “Kon luyag mo nga matalupangdan ka sang nahuyog sa espirituwal nga indibiduwal, dapat ka magpanapot sing maugdang.” Walay sapayan sang uso sa kalibutan, ang pagsuksok mo sing “panapton nga nagakaigo, nga may kaugdang kag kaligdong,” magapatahom sa imo sa isa ka diosnon nga lalaki.​​—⁠⁠1 Timoteo 2:9.

Ginapalig-on man sang Biblia ang Cristiano nga mga pamatan-on nga mangin “huwaran . . . sa paghambal.” (1 Timoteo 4:12) Makilala gid ikaw paagi sa imo paghambal. Ano ang himuon mo sa tion nga makahambalanay kamo nga duha? Kon mahuluy-on sia, mahimo nga nakulbaan sia kag indi mahim-os. Ang dalaga nga si Abbie nagsiling, “Mahimo mo umpisahan ang paghambalanay agod makita mo ang iya reaksion.”

Paano? Kon ikaw lang ang nagahambal tuhoy sa imo kaugalingon, mahimo maghinakop sia nga maiyaiyahon ka kag manabaw. Ginarekomendar sang Biblia ang ‘pagtuon sang mata, indi sa personal nga interes sang imo kaugalingon lamang nga mga butang, kundi sa personal man nga interes sang iban.’ (Filipos 2:4) Ang pila ka nagakaigo nga pamangkot tuhoy sa iya ukon sa iya naluyagan mahimo magpalig-on sa iya nga maghambal sing tampad.

Indi nagakaigo ang “dila nga malimbungon” ukon “bibig nga butigon” agod dayawdayawon sia. (Salmo 120:2) Mahibaluan sang isa ka mahinantupon nga tawo kon indi ka sinsero sa imo ginahambal. Subong man, likawi ang paghambal sang mga butang bangod lamang sa banta mo luyag niya ini mabatian. Matuod ini ilabi na kon hambalan na ninyo ang mas serioso nga mga butang subong sang inyo espirituwal nga mga tulumuron. Pirme mangin sinsero, maminatud-on, kag indi plastik. Sa sini lamang nga paagi nga mahibaluan mo kon pareho ang inyo mga tulumuron.

Kon Wala sing Reaksion

Apang, kamusta kon wala sia magpakita sing kaluyag sa imo walay sapayan sining mainandamon nga mga panikasog? Ayhan nagligad na ang mga semana​​—⁠⁠ukon mga bulan​​—⁠⁠kag wala gihapon sia magpabutyag sing interes sa imo. Hunahunaon mo bala gihapon nga nahuya lang sia? Mahimo mo pamangkuton ang imo kaugalingon: ‘Kon amo gid na sia ka mahuluy-on, handa na ayhan sia sa pag-asawahay? Kon pamanahon ko sia, makapanguna bala sia sa pamilya, ukon basi ako ang hulaton niya nga manguna?’ (1 Corinto 11:3) Isa pa nga dapat hunahunaon, ‘Nahuya gid bala sia ukon basi wala gid man sia naluyag sa akon?’ Masakit kon wala sia naluyag. Apang ang pagbaton sa sini magaluwas sa imo nga mahuy-an sa ulihi nga napahibalo mo na nga naluyag ka sa isa nga wala naluyag sa imo.

Basi abi mo naluyag sia sa imo. Para sa imo mahinay lang sia sa pagpabutyag sini kag kinahanglan lang sia palig-unon diutay. Basi. Apang kon mamat-od ka nga mag-una hambal, dapat mo dumdumon nga isa ini ka risgo. Dapat mo gid anay pamensaron sing maayo indi lamang ang imo isiling kundi pati ang husto nga tion sa pagsiling sini.

Mahimo ka mamat-od, halimbawa, nga isiling na lang nga nalipay ka sa ginahatag niya nga atension sa imo sangsa padasudaso nga isiling nga naluyag ka sa iya. Sa isa ka relaks kag nagakaigo nga kahimtangan, mahimo mo isiling nga luyag mo nga makilala pa sia. Indi magkabalaka kon daw balik-awot ang imo paghambal. Mas importante ang sinsero mo nga balatyagon sangsa imo ginhambal. Dumduma man nga nagapabutyag ka lamang sing handum nga mangin magnobyo kamo, indi sa pagpakasal. Pero mahimo sia makibot sa sini, gani hatagi sia sing tion nga hunahunaon ang imo ginsiling.

Kon nakilala mo na gid ini nga soltero kag nakita mo nga mabuot sia kag may pasunaid, indi ka dapat mahadlok nga basi kalain sang iya reaksion ukon basi mahuy-an ka. Apang ano dapat ang imo reaksion kon magsabat sia sing mainayuhon apang malig-on nga indi? Kag paano dapat maggawi ang isa ka lalaki sa sini nga sitwasyon? Binagbinagon ini nga mga pamangkot sa palaabuton nga artikulo.

[Mga nota]

[Retrato sa pahina 30]

Mahimo magbag-o ang imo balatyagon kon panilagan mo ang iya paggawi

[Retrato sa pahina 30]

Kon naluyag ka sa isa ka indibiduwal, mamangkot sa responsable nga mga hamtong nga nakakilala sa iya