Ang Pagtamod sang Biblia

Nagahisantuanay Bala ang Siensia kag ang Biblia?

“Mabatyagan ko ang kalipay kag pulos sang akon mga proyekto sa siensia kon may matukiban ako nga bag-o nga butang kag makasiling ako sa akon kaugalingon, ‘A, amo ’ni gali ang ginhimo sang Dios!’”—HENRY SCHAEFER, PROPESOR SANG CHEMISTRY.

DAKU ang nabulig sang siensia para maintiendihan naton ang nagakatabo sa duta. Ginapakita sini nga bisan pa komplikado ang duta, naplastar kag naareglar ini sing maayo. Gani para sa madamo, may ara gid maalam kag gamhanan nga Dios. Para sa ila, wala lamang ginapaathag sang siensia ang mga detalye sang duta kundi ginapakita man sini ang panghunahuna sang Dios.

Madamo sing pamatuod ang Biblia sa sini. Ang Roma 1:20 nagasiling nga ang “di-makita nga mga kinaiya [sang Dios], bisan ang iya dayon nga gahom kag pagka-Dios, maathag nga makita kutob sang pagtuga sa kalibutan, bangod mahantop ini sa mga butang nga gintuga.” Ang Salmo 19:1, 2 nagasiling man: “Ang mga langit nagapahayag sang himaya sang Dios; kag ang kahawaan nagapakita sang binuhatan sang iya mga kamut. Sa adlawadlaw nagahambal, kag sa gab-i-gab-i nagapakita sing ihibalo.” Pero bisan matahom ang aton duta, pila lamang ang masugid sini parte sa aton Manunuga.

Ang Indi Mapaathag sang Siensia

Madamo sing kamatuoran parte sa Dios ang indi mapaathag sang siensia. Halimbawa, mapaathag sang isa ka sientipiko ang kada molekula sa tsokoleyt keyk, pero mapaathag bala sang iya pagtuon kon ngaa ginhimo ang keyk kag para kay sin-o? Para masabat ining mas importante nga mga pamangkot, kinahanglan niya anay pamangkuton ang naghimo sang keyk.

Sing kaanggid, ang siensia “nagahatag sing masaligan nga impormasyon,” siling ni Erwin Schrödinger, taga-Austria nga physicist nga nakakuha sang Nobel prize. “Pero indi sini mapaathag ang . . . mga butang nga malapit gid sa aton tagipusuon ukon importante sa aton,” lakip sa sini ang “Dios kag ang walay katapusan,” siling niya. Halimbawa, ang Dios lamang ang makasabat sang mga pamangkot pareho sang, Ngaa may uniberso? Ngaa ang aton planeta bugana sa kabuhi kag madamo sang maalam nga tinuga? Kon labing gamhanan gid man ang Dios, ngaa ginatugutan niya ang kalautan kag pag-antos? Mabuhi pa bala ang mga patay?

Ginasabat bala sang Dios ini nga mga pamangkot? Huo, paagi sa Biblia. (2 Timoteo 3:16) Mahimo mamangkot ka: ‘Pero paano ako makasiguro nga ang Biblia naghalin gid sa Dios?’ Sa pagtamod sang siensia, ang ginasiling sang Biblia parte sa aton duta dapat nahisanto sa siensia, kay ang Dios wala nagasumpakil sa iya kaugalingon. Amo bala sini ang Biblia? Binagbinaga ang pila ka halimbawa.

Nauna Pa sa Siensia

Sang ginasulat pa lang ang Biblia, madamo nga tawo ang nagapati nga ang nagakontrol sa adlaw, bulan, panahon, pertilidad, kag iban pa nga butang amo ang lainlain nga dios sa aton kalibutan, indi ang kasuguan sang kinaugali. Pero wala nagapati sa sini ang Hebreo nga mga propeta sang Dios sang una. Siempre, nahibaluan nila nga makontrol ni Jehova nga Dios ang aton kalibutan kay ginhimo na niya ini sa pila ka espesipiko nga kahimtangan. (Josue 10:12-14; 2 Hari 20:9-11) Suno sa propesor sa matematika sa University of Oxford, sang England, nga si John Lennox, “indi na kinahanglan nga untatan [sining mga propeta] ang pagpati sa mga dios . . . , kay una bes, wala man sila nagapati sa mga dios. Wala na sila naintuan sang mga disparatis kay nagapati sila sa Isa ka Matuod nga Dios, ang Manunuga sang langit kag duta.”

Paano ini nakabulig sa ila batok sa mga disparatis? Ginpakita sa ila sang matuod nga Dios nga ginakontrol niya ang uniberso paagi sa mga kasuguan. Halimbawa, sobra 3,500 ka tuig ang nagligad, ginpamangkot ni Jehova nga Dios ang iya alagad nga si Job: “Nahibaluan mo bala ang mga kasugoan nga nagagahom sa kalangitan?” (Job 38:33, Maayong Balita nga Biblia, MB) Sang ikapito nga siglo B.C.E., si propeta Jeremias nagsulat parte sa “mga kasugoan nga nagagahum sa langit kag sa duta.”—Jeremias 33:25.

Gani ang tanan nga nagkabuhi sang una kag nagtuo sa mga sinulatan sang mga propeta sang Biblia nakahibalo gid nga ang uniberso wala ginakontrol sang di-matuod kag alabuton nga mga dios, kundi sang lohikal nga mga kasuguan. Ining mga tawo nga nagapati sa Dios wala nagasimba sa mga tinuga, pareho sang adlaw, bulan, kag mga bituon ukon nagapati sa mga disparatis parte sa sini. (Deuteronomio 4:15-19) Kundi ginatun-an nila ini nga mga tinuga nga nagapakita sang kaalam, gahom, kag iban pa nga kinaiya sang Dios.—Salmo 8:3-9; Hulubaton 3:19, 20.

Pareho sa madamo nga sientipiko subong, ang mga Hebreo sang una nagapati man nga ang uniberso may ginsuguran. “Sa ginsuguran gintuga sang Dios ang langit kag ang duta,” siling sang Genesis 1:1. Isa pa, mga 3,500 ka tuig ang nagligad, ginpahibalo sang Dios sa iya alagad nga si Job nga “ginapakabit niya ang kalibutan sa kahawaan.” (Job 26:7, APD) Kag sobra 2,500 ka tuig ang nagligad si propeta Isaias nagsiling nga ang duta tipulon ukon bilog.—Isaias 40:22.a

Ginapakita lamang sini nga nagahisanto gid ang Biblia sa ginasiling sang siensia parte sa aton duta. Ang siensia kag ang Biblia wala lamang nagahisantuanay kundi nagabulig sa aton nga makilala ang Dios. Kon indi naton pagpatihan ang isa sa sini, indi naton matun-an ang ihibalo sang Dios.—Salmo 119:105; Isaias 40:26.

[Nota]

NAMANGKOT KA BALA?

● Ano ang ginasugid sa aton sang mga tinuga parte sa Dios?—Roma 1:20.

● Ano nga mga kamatuoran parte sa Dios ang indi mapaathag sang siensia?—2 Timoteo 3:16.

● Ngaa wala nagapati sa disparatis parte sa mga tinuga ang mga propeta sang matuod nga Dios sang una?—Jeremias 33:25.

[Blurb sa pahina 23]

Ang uniberso ginakontrol sang “mga kasugoan nga nagagahum sa langit kag sa duta.”—JEREMIAS 33:25