Kapitulo Katorse
Ginbayaw ni Jehova ang Iya Mesianikong Alagad
1, 2. (a) Iilustrar ang kahimtangan nga gin-atubang sang madamo nga Judiyo sang maaga nga bahin sang nahauna nga siglo C.E. (b) Ano ang gin-aman ni Jehova agod mabuligan ang matutom nga mga Judiyo nga makilala ang Mesias?
HANDURAWA nga makigkita ka sa isa ka importante nga dignitaryo. Natalana na ang tion kag duog nga makitaay kamo. Apang may isa ka problema: Indi mo sia kilala, kag magaabot sia sing mainandamon, nga wala sing gahod. Paano mo sia makilala? Makabulig kon detalyado nga ginlaragway sia sa imo.
2 Sang maaga nga bahin sang nahauna nga siglo C.E., madamo nga Judiyo ang gin-atubang sang isa ka kahimtangan nga kaangay sini. Ginapaabot nila ang Mesias—ang pinakaimportante nga tawo nga magakabuhi. (Daniel 9:24-27; Lucas 3:15) Apang paano sia makilala sang matutom nga mga Judiyo? Paagi sa iya Hebreong mga manalagna, detalyado nga ginpasulat ni Jehova ang mga butang nga matabo sa pag-abot sang Mesias agod indi gid magsala ang mga mahinantupon sa pagkilala sa iya.
3. Ano nga paglaragway sa Mesias ang ginaaman sa Isaias 52:13–53:12?
3 Sa Hebreong mga tagna tuhoy sa Mesias, mahimo nga wala na sing mag-athag pa sa paglaragway nga narekord sa Isaias 52:13–53:12. Kapin sa 700 ka tuig sa wala pa, ginlaragway ni Isaias, indi ang pisikal nga panagway sang Mesias, kundi ang mga detalye nga mas importante—ang katuyuan kag paagi sang iya pag-antos kag ang espesipiko nga mga butang tuhoy sa iya kamatayon, lubong, kag pagbayaw sa iya. Ang pagbinagbinag sini nga tagna kag sang katumanan sini magapahalipay sang aton tagipusuon kag magapabakod sang aton pagtuo.
“Ang Akon Alagad”—Sin-o Sia?
4. Ano nga mga opinyon tuhoy sa identidad sang “alagad” ang ginhatag sang pila ka Judiyong iskolar, apang ngaa wala ini nagahisanto sa tagna ni Isaias?
4 Bag-o lang masaysay ni Isaias ang kahilwayan sang mga Judiyo gikan sa pagkabihag sa Babilonia. Nagapaabot karon sang mas importante nga hitabo, ginrekord niya ang mga pulong ni Jehova: “Yari karon! Ang akon alagad magapanghikot nga may paghantop. Sia mangin sa mataas nga kahimtangan kag pat-od nga pakataason kag bayawon gid.” (Isaias 52:13) Sin-o gid bala ining “alagad”? Sa sulod sang mga siglo, nanuhaytuhay nga mga opinyon ang ginhatag sang Judiyong mga iskolar. Ang iban nagsiling nga ginarepresentar niya ang bug-os nga pungsod sang Israel sa tion sang pagkabihag sini sa Babilonia. Apang ini nga paathag wala nagahisanto sa tagna. Ang Alagad sang Dios kinabubut-on nga nag-antos. Bisan pa wala sia sing sala, nag-antos sia bangod sa mga sala sang iban. Wala gid ini nagalaragway sa Judiyong pungsod, nga nabihag bangod sang makasasala nga mga dalanon sini. (2 Hari 21:11-15; Jeremias 25:8-11) Ang iban pa nagsiling nga ang Alagad nagrepresentar sa nagapakamatarong-sa-kaugalingon nga mga kadalagkuan sa Israel kag nag-antos sila para sa makasasala nga mga Israelinhon. Apang, sa tion sang kalisdanan sa Israel, wala sing isa ka espesipiko nga grupo nga nag-antos para sa iban.
5. (a) Ano nga aplikasyon ang ginhimo sang pila ka Judiyong iskolar tuhoy sa tagna ni Isaias? (Tan-awa ang footnote.) (b) Anong maathag nga identipikasyon sang Alagad ang ginahatag sa tulun-an nga Mga Binuhatan sang Biblia?
5 Sa wala pa magsugod ang Cristianismo kag sa pila ka kasangkaron sa tion sang maaga nga mga siglo sang Kumon nga Dag-on, pila lamang ka Judiyong iskolar ang nag-aplikar sini nga tagna sa Mesias. Ginapakita sa Cristianong Griegong Kasulatan nga amo ini ang husto nga aplikasyon. Ang tulun-an nga Mga Binuhatan nagasugid nga sang magsiling ang taga-Etiopia nga eunuco nga indi niya kilala kon sin-o ang Alagad nga ginasambit sa tagna ni Isaias, “ginpahayag [ni Felipe] sa iya ang maayong balita nahanungod kay Jesus.” (Binuhatan 8:26-40; Isaias 53:7, 8) Ang iban pa nga mga tulun-an sang Biblia nagapakilala man kay Jesucristo subong amo ang Mesianikong Alagad nga ginasambit sa tagna ni Isaias.a Samtang ginabinagbinag naton ini nga tagna, makita naton ang indi mapanghiwala nga mga pag-anggid sang isa nga ginatawag ni Jehova nga “akon alagad” kag ni Jesus nga Nazaretnon.
6. Paano ginapakita sang tagna ni Isaias nga ang Mesias madinalag-on nga magatuman sang kabubut-on sang Dios?
6 Ang tagna nagsugod paagi sa paglaragway sang kadalag-an sa ulihi sang Mesias sa pagtuman sang kabubut-on sang Dios. Ang tinaga nga “alagad” nagapakita nga magapasakop sia sa kabubut-on sang Dios, subong sang pagpasakop sang isa ka alagad sa iya agalon. Sa paghimo sini, sia “magapanghikot nga may paghantop.” Ang paghantop amo ang ikasarang sa paghangop sa isa ka kahimtangan. Ang pagpanghikot nga may paghantop amo ang pagpanghikot sing mainandamon. Tuhoy sa Hebreong berbo nga gingamit diri, ang isa ka sinulat nga reperensia nagasiling: “Ang panguna nga ideya sini amo ang mainandamon kag maalamon nga pagpakig-angot. Sia nga nagapakig-angot sing maalamon magamadinalag-on.” Pat-od gid nga magamadinalag-on ang Mesias kay ang tagna nagasiling nga sia “pakataason kag bayawon gid.”
7. Paano si Jesucristo ‘nagpanghikot nga may paghantop,’ kag paano sia ‘ginpakataas kag ginbayaw gid’?
7 Matuod gid nga si Jesus ‘nagpanghikot nga may paghantop,’ nga nagapakita sing paghangop sa mga tagna sa Biblia nga naaplikar sa iya kag ginatuytuyan sini sa paghimo sang kabubut-on sang iya Amay. (Juan 17:4; 19:30) Ano ang resulta? Sa tapos si Jesus mabanhaw kag magkayab sa langit, “ginbayaw sia sang Dios sa mataas gid nga posisyon kag mainayuhon nga ginhatagan sia sing ngalan nga labaw sa tanan nga iban pa nga ngalan.” (Filipos 2:9; Binuhatan 2:34-36) Nian, sang 1914 ang ginhimaya nga si Jesus ginpakataas sing dugang pa. Ginbayaw sia ni Jehova sa trono sang Mesianikong Ginharian. (Bugna 12:1-5) Huo, sia ‘ginpakataas kag ginbayaw gid.’
‘Nagatulok sa Iya sa Katingala’
8, 9. Kon mag-abot ang ginbayaw nga si Jesus sa paghukom, ano ang mangin reaksion sang mga manuggahom sa duta, kag ngaa?
8 Ano ang mangin reaksion sang mga pungsod kag sang ila mga manuggahom sa ginbayaw nga Mesias? Kon laktawan naton sa makadali lang ang dugang nga komento sa ikaduha nga bahin sang bersikulo 14, ang tagna mabasa: “Kon paano nga madamo ang nagtulok sa iya sa katingala . . . kibuton man niya ang madamo nga pungsod. Ang mga hari magakium sang ila baba sa iya, bangod ang wala masugid sa ila makita gid nila, kag ang wala nila mabatii binagbinagon gid nila.” (Isaias 52:14a, 15) Sa sining mga pulong ginlaragway ni Isaias, indi ang una nga panagway sang Mesias, kundi ang iya katapusan nga pagpakigsumpong sa dutan-on nga mga manuggahom.
9 Kon mag-abot ang ginbayaw nga si Jesus sa paghukom sa sining di-diosnon nga sistema sang mga butang, ang dutan-on nga mga manuggahom ‘magatulok sa iya sa katingala.’ Matuod, indi literal nga makita sang tawhanon nga mga manuggahom ang ginhimaya nga si Jesus. Apang makita nila ang kitaon nga mga ebidensia sang iya gahom subong isa ka langitnon nga Mangangaway para kay Jehova. (Mateo 24:30) Mapilitan sila nga binagbinagon ang wala nila mabatii nga ginsaysay sang relihioso nga mga lider—nga si Jesus amo ang Manughikot sang mga paghukom sang Dios! Ang ginbayaw nga Alagad nga ila maatubang magapanghikot sa isa ka paagi nga wala nila ginapaabot.
10, 11. Sa anong paagi masiling nga ginguba ang panagway ni Jesus sang nahauna nga siglo, kag paano ini ginahimo karon?
10 Suno sa dugang nga komento sa bersikulo 14, si Isaias nagsiling: “Tuman kadaku ang pagkaguba kon tuhoy sa iya panagway labi pa sa bisan kay sin-o nga tawo kag kon tuhoy sa iya dungganon nga dagway labi pa sa ila sang mga anak sang katawhan.” (Isaias 52:14b) Naguba bala ang pisikal nga panagway ni Jesus? Wala. Bisan pa ang Biblia wala nagahatag sing mga detalye nahanungod sa hitsura ni Jesus, walay duhaduha nga ang himpit nga Anak sang Dios may matahom nga panagway kag hitsura. Mahimo gid nga ang mga pulong ni Isaias nagapatuhoy sa kahuy-anan nga naeksperiensiahan ni Jesus. Maisugon nga ginbuyagyag niya ang relihioso nga mga lider sang iya panahon subong mga salimpapaw, butigon, kag manugpatay; kag bilang balos, ginpasipalahan nila sia. (1 Pedro 2:22, 23) Ginsumbong nila sia subong malinapason sa kasuguan, mapasipalahon, malimbungon, rebelyuso sa Roma. Sa amo, ginpatiko gid sining butig nga mga tagsumbong kon sin-o si Jesus.
11 Nagapadayon gihapon karon ang pagmisrepresentar kay Jesus. Ginalaragway sia sang kalabanan subong isa ka lapsag sa pasungan ukon subong isa ka makaluluoy nga pigura nga nalansang sa krus, nga ang iya nawong nagakuriit sa kasakit kag may tunukon nga korona. Ginapalig-on sang mga klero sang Cristiandad ini nga mga pagtamod. Wala nila ginapresentar si Jesus subong isa ka gamhanan nga langitnon nga Hari nga makighusay sa mga pungsod. Kon magaatubang na ang tawhanon nga mga manuggahom sa ginbayaw nga si Jesus sa malapit nga palaabuton, makig-angot sila sa isa ka Mesias nga may ‘bug-os nga awtoridad sa langit kag sa duta’!—Mateo 28:18.
Sin-o ang Magatuo sa Sining Maayong Balita?
12. Anong makawiwili nga mga pamangkot ang ginapautwas sang mga pulong sang Isaias 53:1?
12 Sa tapos malaragway ang makatilingala nga pagbaylo sang Mesias—gikan sa ‘naguba’ padulong sa ‘ginbayaw gid’ nga panagway—namangkot si Isaias: “Sin-o ang nagtuo sa mga butang nga nabatian namon? Kag kon tuhoy sa butkon ni Jehova, kay sin-o ini ginpahayag?” (Isaias 53:1) Ining mga pulong ni Isaias nagapautwas sing makawiwili nga mga pamangkot: Matuman bala ini nga tagna? Ang “butkon ni Jehova,” nga nagalaragway sang iya ikasarang sa pagpakita sing gahom, magapahayag bala sang iya kaugalingon kag tumanon ining mga pulong?
13. Paano ginpakita ni Pablo nga ang tagna ni Isaias natuman kay Jesus, kag ano ang reaksion sa sini?
13 Indi gid maduhaduhaan nga huo ang sabat! Sa iya sulat sa mga taga-Roma, ginbalikwat ni Pablo ang mga pulong ni Isaias agod ipakita nga ang tagna nga nabatian kag ginsulat ni Isaias nagmatuod kay Jesus. Ang paghimaya kay Jesus sa tapos sang iya pag-antos sa duta isa ka maayong balita. “Walay sapayan,” siling ni Pablo tuhoy sa wala magtuo nga mga Judiyo, “indi ang tanan sa ila nagtuman sa maayong balita. Kay si Isaias nagasiling: ‘Jehova, sin-o ang nagtuo sa mga butang nga nabatian gikan sa amon?’ Gani ang pagtuo nagasunod sa butang nga nabatian. Ang butang nga nabatian naman paagi sa pulong tuhoy kay Cristo.” (Roma 10:16, 17) Apang, makapasubo nga pila lamang sang panahon ni Pablo ang nagtuo sa maayong balita tuhoy sa Alagad sang Dios. Ngaa?
14, 15. Ano ang kahimtangan sa pag-abot sang Mesias sa duta?
14 Masunod nga ginapaathag sang tagna sa mga Israelinhon ang mga kabangdanan sang mga pamangkot nga narekord sa bersikulo 1, kag sa pagpaathag sini, naghatag ini sing kasanagan kon ngaa madamo ang indi magabaton sa Mesias: “Sia magatubo kaangay sang isa ka gamay nga sanga sa atubangan sang [isa nga nagatan-aw], kag kaangay sa isa ka gamot gikan sa kadutaan nga wala sing tubig. Wala sia sing dungganon nga dagway, ni bisan ano nga pagkahalangdon; kag kon makita namon sia, wala sa sini ang panagway agod handumon namon sia.” (Isaias 53:2) Makita naton diri ang kahimtangan kon mag-abot ang Mesias sa duta. Kubos lamang ang iya panugod, kag para sa mga nagatan-aw, indi sia salapakon. Dugang pa, mangin subong lamang sia sang isa ka gamay nga sanga, isa ka mahumok nga singil, nga nagatubo sa puno ukon sa sanga sang isa ka kahoy. Mangin subong man sia sang nagasandig-sa-tubig nga gamot sa isa ka kigas kag indi maayo nga duta. Kag indi sia magakari nga may sinadya kag padungog para sa isa ka hari—wala sing kapa sang isa ka hari ukon bisan anong nagabadlak nga mga diadema. Sa baylo, ang iya panugod mangin kubos kag simple lamang.
15 Sibu gid nga ginalaragway sina ang kubos nga panugod ni Jesus subong isa ka tawo! Ginbun-ag sia sang isa ka Judiyo nga ulay nga si Maria sa isa ka pasungan sa diutay nga banwa nga gintawag Betlehem.b (Lucas 2:7; Juan 7:42) Imol lamang si Maria kag ang iya bana, nga si Jose. Mga 40 ka adlaw sa tapos matawo si Jesus, nagdala sila sing halad tungod sa sala nga ginatugot para sa mga imol, “isa ka pares sang tukmo ukon duha ka kuyabog nga salampati.” (Lucas 2:24; Levitico 12:6-8) Sang ulihi, nagpuyo sanday Maria kag Jose sa Nazaret, diin nagdaku si Jesus sa isa ka daku nga pamilya, mahimo gid sa kubos lamang nga mga kahimtangan.—Mateo 13:55, 56.
16. Paano nangin matuod nga si Jesus wala sing “dungganon nga dagway” ukon “pagkahalangdon”?
16 Subong isa ka tawo, daw indi husto ang duta nga gintubuan sang mga gamot ni Jesus. (Juan 1:46; 7:41, 52) Bisan pa isa sia ka himpit nga tawo kag kaliwat ni Hari David, ang iya kubos nga mga kahimtangan wala gid maghatag sa iya sing “dungganon nga dagway” ukon “pagkahalangdon”—labi na sa mata sang mga tawo nga nagapaabot nga ang Mesias magagikan sa talalupangdon nga kahimtangan. Sa sugyot sang Judiyo nga relihiosong mga lider, madamo ang wala makakilala kag nagtamay pa gani sa iya. Sa katapusan wala gid sing kalahamut-an nga nakita ang kadam-an sa himpit nga Anak sang Dios.—Mateo 27:11-26.
“Gintamay kag Ginlikawan Sang mga Tawo”
17. (a) Ano ang ginsugdan ni Isaias nga ilaragway, kag ngaa ang tion nga gingamit niya sa pagsulat nagligad na? (b) Sin-o ang ‘nagtamay’ kag ‘naglikaw’ kay Jesus, kag paano nila ginhimo ini?
17 Ginsugdan karon ni Isaias nga ilaragway sing detalyado kon paano pagatamdon kag pagatratahon ang Mesias: “Sia gintamay kag ginlikawan sang mga tawo, isa ka tawo nga para sa mga kasakit kag sa pagkilala sa balatian. Kag subong nga may pagtago sang nawong sang isa gikan sa amon. Sia gintamay, kag ginkabig namon sia subong wala sing kabilinggan.” (Isaias 53:3) Bangod sigurado gid sia nga magmatuod ang iya ginsiling, gingamit ni Isaias ang tion nga nagligad na (past tense) sang magsulat sia, nga subong bala natuman na ini. Gintamay gid bala kag ginlikawan sang mga tawo si Jesucristo? Amo gid sa pagkamatuod! Gintamod sia sang nagapakamatarong-sa-kaugalingon nga relihiosong mga lider kag sang ila mga sumulunod subong ang labing talamayon nga tawo. Gintawag nila sia nga abyan sang mga manugsukot sing buhis kag sang mga makihilawason. (Lucas 7:34, 37-39) Ginduplaan nila sia sa nawong. Ginsumbag nila sia kag ginpasipalahan. Ginyaguta nila kag ginyaoyao sia. (Mateo 26:67) Bangod sang impluwensia sining mga kaaway sang kamatuoran, “wala [si Jesus] ginbaton sang iya kaugalingon nga katawhan.”—Juan 1:10, 11.
18. Sanglit wala gid magmasakit si Jesus, paano sia nangin “isa ka tawo nga para sa mga kasakit kag sa pagkilala sa balatian”?
18 Subong isa ka himpit nga tawo, wala magmasakit si Jesus. Apang, sia “isa ka tawo nga para sa mga kasakit kag sa pagkilala sa balatian.” Ini nga mga kasakit kag mga balatian indi iya kaugalingon. Nagkari si Jesus gikan sa langit sa isa ka balatianon nga kalibutan. Nagkabuhi sia sa tunga sang pag-antos kag kasakit, apang wala niya ginlikawan ang mga nagabalatian, sa pisikal man ukon sa espirituwal. Kaangay sang matinatapon nga manugbulong, nakilala gid niya ang pag-antos sang mga tawo sa palibot niya. Dugang pa, nahimo niya ang indi mahimo sang ordinaryo nga tawhanon nga manugbulong.—Lucas 5:27-32.
19. Kay sin-o nawong ang ‘natago,’ kag paano ginpakita sang mga kaaway ni Jesus nga ‘ginkabig nila sia nga wala sing kabilinggan’?
19 Walay sapayan, ang mga kaaway ni Jesus nagtamod sa iya subong nagabalatian kag wala magpakita sa iya sing kahamuot. Ang iya nawong ‘natago’ apang indi bangod gintago niya ang iya nawong gikan sa iban. Sa pagbadbad sang Isaias 53:3, ang The New English Bible nagagamit sang dinalan nga, “isa ka butang nga ginalikawan nga tulukon sang mga tawo.” Ang mga nagpamatok kay Jesus nagtamod sa iya nga tuman ka makangilil-ad sa bagay nga, daw subong bala, nga naglikaw sila sa pagtulok sa iya bangod makangilil-ad gid sia tulukon. Ginpabilihan nila sia subong isa lamang ka ulipon. (Exodo 21:32; Mateo 26:14-16) Ginpasulabi pa nila ang manugpatay nga si Barabas sangsa iya. (Lucas 23:18-25) May kapin pa bala sila nga mahimo agod ipakita ang ila manubo nga pagtamod kay Jesus?
20. Ang mga pulong ni Isaias nagahatag sing ano nga lugpay sa katawhan ni Jehova karon?
20 Ang mga alagad ni Jehova karon makatigayon sing daku nga lugpay gikan sa mga pulong ni Isaias. Kon kaisa, mahimo nga tamayon sang mga nagapamatok ang matutom nga mga sumilimba ni Jehova ukon kabigon sila nga daw wala sing kabilinggan. Apang, subong sang natabo kay Jesus, ang importante gid amo ang pagpabalor ni Jehova nga Dios sa aton. Total, bisan pa ‘ginkabig [sang mga tawo] si Jesus nga wala sing kabilinggan,’ wala sini ginbag-o ang daku nga pagpabalor sang Dios sa iya!
“Ginbuno Sia Tungod sa Amon Paglapas”
21, 22. (a) Ano ang gindala kag ginpas-an sang Mesias para sa iban? (b) Paano gintamod sang madamo ang Mesias, kag sa ano nagdangat ang iya pag-antos?
21 Ngaa dapat mag-antos kag mapatay ang Mesias? Si Isaias nagpaathag: “Sa pagkamatuod gindala niya ang amon mga balatian; kag kon tuhoy sa amon mga kasakit, ginpas-an niya ini. Apang ginkabig namon sia subong ginsalot, ginbunal sang Dios kag ginsakit. Apang ginbuno sia tungod sa amon paglapas; gindugmok sia tungod sa amon kasaypanan. Ang silot para sa amon paghidait yara sa iya, kag bangod sang iya mga pilas may pagpang-ayo para sa amon. Kaangay sang mga karnero kami tanan nagtalang; nagliso ang tagsatagsa sa amon sa iya kaugalingon nga dalanon; kag ginpahanabo ni Jehova nga ang sayop namon tanan magtabo sa sinang isa.”—Isaias 53:4-6.
22 Gindala sang Mesias ang mga balatian sang iban kag ginpas-an ang ila kasakit. Sa malaragwayon nga hambal, ginhakwat niya ang ila mga lulan, gintungtong ini sa iya mga abaga, kag ginpas-an ini. Kag sanglit ang balatian kag kasakit resulta sang pagkamakasasala sang katawhan, gindala sang Mesias ang mga sala sang iban. Madamo ang wala makahangop kon ngaa nagaantos sia kag nagpati nga ginasilutan sia sang Dios, sa amo ginasalot sia sing makangilil-ad nga balatian.c Ang pag-antos sang Mesias nagdangat sa pagbuno, pagdugmok, kag pagpilas sa iya—matigdas nga mga pulong nga nagapahangop sing isa ka masingki kag masakit nga kamatayon. Apang ang iya kamatayon may gahom sa pagtumbas; naghatag ini sing sadsaran agod makapanumbalik ang mga tawo nga nagtalang sa kasaypanan kag sala, sa amo nabuligan sila sa pagpakighidait sa Dios.
23. Sa anong paagi ginpas-an ni Jesus ang pag-antos sang iban?
23 Paano ginpas-an ni Jesus ang pag-antos sang iban? Ang Ebanghelyo ni Mateo, nga nagabalikwat sang Isaias 53:4, nagasiling: “Gindala sa iya sang mga tawo ang madamo nga tawo nga ginsudlan sing demonyo; kag gintabog niya ang mga espiritu paagi sa isa ka pulong, kag gin-ayo niya ang tanan nga malain ang kahimtangan; agod matuman ang ginpamulong paagi kay Isaias nga manalagna, nga nagasiling: ‘Sia gid ang nagkuha sang aton mga kasakitan kag nagdala sang aton mga balatian.’ ” (Mateo 8:16, 17) Paagi sa pag-ayo sa mga tawo nga nagkari sa iya nga may nanuhaytuhay nga balatian, daw subong bala nga ginkuha ni Jesus ang ila pag-antos. Kag ini nga mga pagpang-ayo nagkuha sang iya kusog. (Lucas 8:43-48) Ang iya ikasarang sa pag-ayo sa tanan nga balatian—pisikal kag espirituwal—nagpamatuod nga ginsangkapan sia sing gahom sa pagtinlo sa katawhan gikan sa sala.—Mateo 9:2-8.
24. (a) Ngaa sa pagtamod sang madamo daw subong bala nga si Jesus “ginsalot” sang Dios? (b) Ngaa nag-antos kag napatay si Jesus?
24 Apang, para sa madamo daw subong bala nga si Jesus “ginsalot” sang Dios. Kay man, nag-antos sia bangod sa pagsugyot sang ginatahod nga relihiosong mga lider. Apang, dumduma nga wala sia mag-antos bangod sang iya mga sala. “Si Cristo nag-antos tungod sa inyo,” siling ni Pedro, “nga nagabilin sa inyo sing huwaran agod nga pagsundon ninyo sing maayo ang iya mga tikang. Wala sia sing nahimo nga sala, ni may masapwan nga limbong sa iya baba. Sia gid nagdala sang aton mga sala sa iya lawas sa usok, agod nga matapos na kita sa mga sala kag magkabuhi sa pagkamatarong. Kag ‘bangod sang iya mga pilas nag-ayo kamo.’ ” (1 Pedro 2:21, 22, 24) Kita tanan sang isa ka tion nadula bangod sa sala, ‘kaangay sang mga karnero, nga nagtalang.’ (1 Pedro 2:25) Apang, paagi kay Jesus, nag-aman si Jehova sing gawad gikan sa aton pagkamakasasala. Ginpahanabo niya nga ang aton sayop “magtabo” kay Jesus, nga mahamtang sa iya. Kinabubut-on nga gin-antos sang walay sala nga si Jesus ang silot sa aton mga sala. Paagi sa indi nagakabagay nga pag-antos sing makahuluya nga kamatayon sa usok, ginhimo niya nga posible nga makapanumbalik kita sa Dios.
“Gintugutan Niya nga Sakiton Sia”
25. Paano naton nahibaluan nga ang Mesias kinabubut-on nga nag-antos kag napatay?
25 Handa bala ang Mesias sa pag-antos kag mapatay? Si Isaias nagsiling: “Gin-ipit sia, kag gintugutan niya nga sakiton sia; apang wala niya gintikab ang iya baba. Gindala sia subong sang isa ka karnero sa ihawan; kag subong sang karnero nga babayi nga nangin apa sa atubangan sang iya mga manug-alot, wala man niya gintikab ang iya baba.” (Isaias 53:7) Sang hingapusan nga gab-i sang iya kabuhi, sarang kuntani matawag ni Jesus ang “kapin sa napulog duha ka lehiyon sang mga anghel” agod buligan sia. Apang nagsiling sia: “Kon amo sina, paano matuman ang Kasulatan nga dapat ini matabo sa sining paagi?” (Mateo 26:53, 54) Sa baylo, wala magpamatok “ang Kordero sang Dios.” (Juan 1:29) Sang ang puno nga mga saserdote kag ang gulang nga mga lalaki butig nga nagsumbong sa iya sa atubangan ni Pilato, ‘wala magsabat’ si Jesus. (Mateo 27:11-14) Indi niya luyag maghambal sing bisan ano nga butang nga mahimo mag-upang sa katumanan sang kabubut-on sang Dios para sa iya. Handa si Jesus nga mapatay subong isa ka halad nga Kordero, bangod nahibaluan gid niya nga ang iya kamatayon magagawad sa matinumanon nga katawhan gikan sa sala, balatian, kag kamatayon.
26. Sa anong paagi nagpakita sing “pagpugong” ang mga manugpamatok kay Jesus?
26 Naghatag karon si Isaias sing dugang pa nga mga detalye tuhoy sa pag-antos kag kahuy-anan sang Mesias. Ang manalagna nagsulat: “Bangod sang pagpugong kag sang paghukom ginkuha sia; kag sin-o ang magatalupangod sa mga detalye sang iya kaliwatan? Kay ginbulag sia gikan sa duta sang mga buhi. Bangod sang paglapas sang akon katawhan ginbunal sia.” (Isaias 53:8) Sang gindala si Jesus sang ulihi sang iya mga kaaway, ining relihioso nga mga manugpamatok ‘nagpugong’ kon tuhoy sa ila pagpakig-angot sa iya. Indi buot silingon nga nag-isol sila sa pagpabutyag sang ila dumot kundi nga ginpunggan nila, ukon gindingot, ang katarungan. Sa pagbadbad sang Isaias 53:8, ang Griego nga Septuagint nagasiling sing “pagpakahuya” sa baylo sang “pagpugong.” Ginpakahuy-an si Jesus sang iya mga kaaway paagi sa pagdingot sa iya sang walay daya nga kasaba nga nagakadapat bisan gani sa isa ka ordinaryo lamang nga kriminal. Ginhimo nga kaladlawan sang kasaba kay Jesus ang katarungan. Paano?
27. Sang ginahimo sang Judiyo nga relihiosong mga lider ang kasaba kay Jesus, ano nga mga pagsulundan ang wala nila ginsunod, kag sa anong mga paagi ginlapas nila ang Kasuguan sang Dios?
27 Bangod sang ila determinasyon nga patyon si Jesus, ginlapas sang Judiyo nga relihiosong mga lider ang ila mismo mga pagsulundan. Suno sa tradisyon, mahimo pamatian sang Sanhedrin ang isa ka kaso nga sililutan sing kamatayon didto lamang sa salapulan nga human sa binasbasan nga mga bato sa palibot sang templo, indi sa balay sang mataas nga saserdote. Ini nga kasaba dapat hiwaton sa adlaw, indi sa tapos sang pagtunod sang adlaw. Kag sa isa ka kaso nga sililutan sing kamatayon, ang desisyon kon nakasala gid man dapat ipahibalo sa adlaw pagkatapos sang kasaba. Gani, wala sing kasaba nga sarang mahiwat sa bisperas sang Adlaw nga Inugpahuway ukon sang isa ka piesta. Ini nga mga pagsulundan wala tanan ginsunod sa pagkasaba kay Jesus. (Mateo 26:57-68) Ang malain pa, hilmunon gid nga ginlapas sang relihiosong mga lider ang Kasuguan sang Dios samtang ginauyatan nila ang kaso. Halimbawa, nanghamham sila agod masiod si Jesus. (Deuteronomio 16:19; Lucas 22:2-6) Ginpamatian nila ang butig nga mga saksi. (Exodo 20:16; Marcos 14:55, 56) Kag naghimbon sila nga hilwayon ang isa ka manugpatay, sa amo nagdala sila sing kasal-anan sa dugo sa ila kaugalingon kag sa ila pungsod. (Numeros 35:31-34; Deuteronomio 19:11-13; Lucas 23:16-25) Busa, wala sing “paghukom,” wala sing bunayag nga kasaba nga magaresulta sa isa ka husto kag walay nadampigan nga desisyon.
28. Ano ang wala ginbinagbinag sang mga kaaway ni Jesus?
28 Nag-imbestigar bala ang mga kaaway ni Jesus agod mahibaluan kon sin-o gid ang tawo nga ginakasaba sa atubangan nila? Kaanggid man sini ang ginpamangkot ni Isaias: “Sin-o ang magatalupangod sa mga detalye sang iya kaliwatan?” Ang tinaga nga “kaliwatan” mahimo nga nagapatuhoy sa kaliwat, ukon ginhalinan, sang isa. Sang ginakasaba si Jesus sa atubangan sang Sanhedrin, wala ginbinagbinag sang mga katapo sini ang iya ginhalinan—nga natuman niya ang mga butang nga ginapatuman para sa ginsaad nga Mesias. Sa baylo, ginsumbong nila sia sing pagpasipala kag ginkabig nga takus sa kamatayon. (Marcos 14:64) Sang ulihi, ang Romanong gobernador nga si Poncio Pilato nagpadaug sa pag-ipit kag nagpamatbat nga ilansang si Jesus. (Lucas 23:13-25) Sa amo si Jesus, sa edad nga 33 1/2 ka tuig lamang, “ginbulag” gikan sa iya kabuhi.
29. Paano ang lulubngan ni Jesus nangin “upod sa mga malauton” kag “upod sa mga manggaranon”?
29 Tuhoy sa kamatayon kag paglubong sa Mesias, si Isaias masunod nga nagsulat: “Himuon niya ang iya lulubngan upod sa mga malauton, kag upod sa mga manggaranon sa iya kamatayon, bisan pa wala sia makahimo sing kasingki kag wala sing limbong sa iya baba.” (Isaias 53:9) Sa kamatayon kag paglubong sa iya, paano si Jesus nangin kaupod sang mga malauton kag sang mga manggaranon man? Sang Nisan 14, 33 C.E., napatay sia sa palatyan nga usok sa guwa sang mga pader sang Jerusalem. Sanglit ginlansang sia sa tunga sang duha ka manughimo sing malaut, sa isa ka kahulugan ang iya lulubngan nangin upod sa mga malauton. (Lucas 23:33) Apang, sang patay na si Jesus, si Jose, nga isa ka manggaranon nga tawo nga taga-Arimatea, nagtipon sing kaisog nga mangayo sing pahanugot kay Pilato nga ipapanaug ang bangkay ni Jesus kag ilubong ini. Upod kay Nicodemo, ginhanda ni Jose ang bangkay para sa lubong kag ginbutang ini sa isa ka bag-o maguab nga lulubngan nga iya ginapanag-iyahan. (Mateo 27:57-60; Juan 19:38-42) Gani ang lulubngan ni Jesus upod man sa mga manggaranon.
“Si Jehova Nahamuot sa Pagdugmok sa Iya”
30. Sa anong kahulugan si Jehova nahamuot sa pagdugmok kay Jesus?
30 Nian nagsiling si Isaias sing butang nga makapakibot: “Si Jehova nahamuot sa pagdugmok sa iya; ginpamasakit niya sia. Kon himuon mo ang iya kalag subong halad tungod sa sala, makita niya ang iya kaliwatan, palawigon niya ang iya mga adlaw, kag sa iya kamot magamadinalag-on ang ginakahamut-an ni Jehova. Bangod sa kasakit sang iya kalag makakita sia, maayawan sia. Paagi sa iya ihibalo ang matarong, ang akon alagad, magadala sing matarong nga panindugan sa madamo nga tawo; kag pas-anon niya ang ila kasaypanan.” (Isaias 53:10, 11) Paano si Jehova mahamuot sa pagtan-aw sa sining matutom nga alagad nga ginadugmok? Maathag nga indi si Jehova mismo ang nagpaantos sa iya pinalangga nga Anak. Ang mga kaaway ni Jesus amo ang may salabton sa ila ginhimo sa iya. Apang gintugutan sila ni Jehova nga pintasan sia. (Juan 19:11) Sa anong rason? Sa pagkamatuod masakit para sa Dios sang kahanuklog kag mapinalanggaon nga kaawa nga makita ang iya wala-sing-sala nga Anak nga nagaantos. (Isaias 63:9; Lucas 1:77, 78) Wala gid sing kaakig si Jehova kay Jesus. Apang, nahamuot si Jehova nga ang iya Anak handa sa pag-antos bangod sang tanan nga pagpakamaayo nga ibunga sini.
31. (a) Sa anong paagi ginhimo ni Jehova ang kalag ni Jesus subong “halad tungod sa sala”? (b) Sa tapos sang tanan nga kasakit ni Jesus subong tawo, ano labi na ang makaalayaw sa iya?
31 Una, ginhimo ni Jehova ang kalag ni Jesus subong “halad tungod sa sala.” Busa, sang si Jesus magkayab pabalik sa langit, nagsulod sia sa presensia ni Jehova nga dala ang balor sang iya ginhalad nga tawhanon nga kabuhi subong halad tungod sa sala, kag nahamuot si Jehova sa pagbaton sini para sa tanan nga katawhan. (Hebreo 9:24; 10:5-14) Paagi sa iya halad tungod sa sala, nakatigayon si Jesus sing “kaliwatan.” Subong “Dayon nga Amay,” makahatag sia sing kabuhi—dayon nga kabuhi—sa mga nagatuo sa iya ginpaagay nga dugo. (Isaias 9:6) Sa tapos sang tanan nga kasakit ni Jesus subong isa ka tawhanon nga kalag, pat-od nga naayawan gid sia sa paglaum nga ang katawhan luwason gikan sa sala kag kamatayon! Sa pagkamatuod, pat-od nga naayawan sia sing labi pa sa paghibalo nga ang iya integridad naghatag sa iya langitnon nga Amay sing sabat sa mga pagyaguta sang Iya Kaaway, si Satanas nga Yawa.—Hulubaton 27:11.
32. Paagi sa anong “ihibalo” si Jesus nagadala sing “matarong nga panindugan sa madamo,” kag sin-o ang nakatigayon sini nga panindugan?
32 Ang isa pa ka pagpakamaayo nga bunga sang kamatayon ni Jesus amo nga magadala sia sing “matarong nga panindugan sa madamo,” bisan sa karon. Ginahimo niya ini, siling ni Isaias, “paagi sa iya ihibalo.” Mahimo gid nga amo ini ang ihibalo nga natigayon ni Jesus sang sia mangin tawo kag di-makatarunganon nga nag-antos bangod sang iya pagkamatinumanon sa Dios. (Hebreo 4:15) Bangod nag-antos sia tubtob sa kamatayon, nakahatag si Jesus sing halad nga kinahanglanon agod mabuligan ang iban sa pagtigayon sing isa ka matarong nga panindugan. Sin-o ang magatigayon sining matarong nga panindugan? Una, ang iya hinaplas nga mga sumulunod. Bangod nagatuo sila sa halad ni Jesus, ginapahayag sila ni Jehova nga matarong agod batunon sila subong mga anak kag himuon nga kaupod nga mga manunubli ni Jesus. (Roma 5:19; 8:16, 17) Nian, ang “dakung kadam-an” sang “iban nga mga karnero” nagatuo sa ginpaagay nga dugo ni Jesus kag nagaagom sing matarong nga panindugan agod mangin mga abyan sang Dios kag makalampuwas sa Armagedon.—Bugna 7:9; 16:14, 16; Juan 10:16; Santiago 2:23, 25.
33, 34. (a) Ano ang natun-an naton tuhoy kay Jehova nga nagapahalipay sa aton tagipusuon? (b) Sin-o ang “madamo” nga gikan sa ila ang Mesianikong Alagad nakabaton “sing bahin”?
33 Bilang katapusan, ginlaragway ni Isaias ang mga kadalag-an sang Mesias: “Tungod sina hatagan ko sia sing bahin upod sang madamo, kag bahinon niya ang mga inagaw upod sa mga gamhanan, bangod sang katunayan nga gin-ula niya ang iya kalag tubtob gid sa kamatayon, kag gin-isip sia upod sa mga malinapason; kag gindala niya mismo ang sala sang madamo nga tawo, kag nagpatunga sia para sa mga malinapason.”—Isaias 53:12.
34 Ang nagatakop nga mga pulong sini nga bahin sang tagna ni Isaias nagatudlo sing butang nga makalilipay nahanungod kay Jehova: Ginapabaloran niya ang mga nagapabilin nga matutom sa iya. Ginapakita ini sang saad nga sia ‘magahatag’ sa Mesianikong Alagad “sing bahin upod sang madamo.” Mahimo gid nga ining mga pulong ginkuha sa kinabatasan nga ang mga inati sa inaway ginapartida. Gin-apresyar ni Jehova ang katutom sang “madamo” nga matutom sang dumaan nga mga tion, lakip sanday Noe, Abraham, kag Job, kag nagtigana sia “sing bahin” para sa ila sa iya nagapakari nga bag-ong kalibutan. (Hebreo 11:13-16) Sing kaanggid, magahatag sia sing isa ka bahin sa iya Mesianikong Alagad. Sa pagkamatuod, indi magtugot si Jehova nga ang iya integridad indi mapadyaan. Makasalig man kita nga si Jehova indi ‘malimot sang aton binuhatan kag sang gugma nga ginapakita naton sa iya ngalan.’—Hebreo 6:10.
35. Sin-o ang “mga gamhanan” nga ginapartihan ni Jesus sang mga inati, kag ano ang mga inati?
35 Ang Alagad sang Dios makatigayon man sing mga inati sa inaway paagi sa pagdaug sa iya mga kaaway. Partihan niya ang “mga gamhanan” sa sining mga inati. Sa katumanan, sin-o ang “mga gamhanan”? Sila ang nahauna nga mga disipulo ni Jesus nga magadaug sa kalibutan subong sang ginhimo niya—ang 144,000 ka banwahanon sang “Israel sang Dios.” (Galacia 6:16; Juan 16:33; Bugna 3:21; 14:1) Ano, nian, ang mga inati? Mahimo gid nga nagalakip ini sang “mga dulot nga mga lalaki,” nga sa malaragwayon nga hambal, gin-agaw ni Jesus gikan sa pagkontrol ni Satanas kag ginhatag sa Cristianong kongregasyon. (Efeso 4:8-12) Ang 144,000 ka “gamhanan” partihan man sa isa pa ka inati. Bangod sang ila pagdaug sa kalibutan, ginaagaw nila kay Satanas ang bisan ano nga basihan sang pagyaguta sa Dios. Ang ila di-mationg nga debosyon kay Jehova nagabayaw sa iya, nagapasadya sang iya tagipusuon.
36. Nakahibalo bala si Jesus nga ginatuman niya ang tagna tuhoy sa Alagad sang Dios? Ipaathag.
36 Nakahibalo si Jesus nga ginatuman niya ang tagna tuhoy sa Alagad sang Dios. Sang gab-i nga gindakop sia, ginbalikwat niya ang mga pulong nga narekord sa Isaias 53:12 kag gin-aplikar ini sa kaugalingon: “Nagasiling ako sa inyo nga ining nasulat dapat matuman sa akon, nga amo, ‘Kag gin-isip sia upod sa mga malinapason.’ Kay ang nahanungod sa akon nagakatuman.” (Lucas 22:36, 37) Makapasubo nga si Jesus gintratar gid kaangay sang malinapason. Ginpatay sia subong manuglapas sa kasuguan kag ginlansang sa ulot sang duha ka kawatan. (Marcos 15:27) Apang, kinabubut-on nga ginpas-an niya ining pagpakahuya, kay nahibaluan gid niya nga nagapatunga sia para sa aton. Daw subong bala nga nagtindog sia sa ulot sang mga makasasala kag sang bunal sang silot nga kamatayon, kag sia mismo ang nagbaton sang bunal.
37. (a) Ang maragtason nga rekord sang kabuhi kag kamatayon ni Jesus nagabulig sa aton sa anong pagkilala? (b) Ngaa dapat kita magpasalamat kay Jehova nga Dios kag sa iya ginbayaw nga Alagad, si Jesucristo?
37 Ang maragtason nga rekord sang kabuhi kag kamatayon ni Jesus nagabulig sa aton nga indi kita magsayop sa sining pagkilala: Si Jesucristo amo ang Mesianikong Alagad sa tagna ni Isaias. Dapat kita magpasalamat nga si Jehova nangin handa nga tugutan ang iya pinalangga nga Anak nga tumanon ang matagnaon nga papel sang Alagad, nag-antos kag napatay agod nga gawaron kita gikan sa sala kag kamatayon! Sa amo nagpakita si Jehova sing daku nga gugma para sa aton. Ang Roma 5:8 nagasiling: “Ginarekomendar sang Dios ang iya mismo nga gugma sa aton amo nga, samtang mga makasasala pa kita, si Cristo napatay tungod sa aton.” Dapat man kita magpasalamat kay Jesucristo, ang ginbayaw nga Alagad, nga kinabubut-on nga nag-ula sang iya kalag tubtob gid sa kamatayon!
[Nota]
a Sa pagbadbad sang Isaias 52:13, ang Targum ni Jonathan ben Uzziel (nahauna nga siglo C.E.), nga ginbadbad ni J. F. Stenning, nagasiling: “Tan-awa, ang akon alagad, ang Hinaplas (ukon, ang Mesias), magamadinalag-on.” Sing kaanggid, ang Babilonianhon nga Talmud (mga ikatlo nga siglo C.E.) nagasiling: “Ang Mesias—ano ang iya ngalan? . . . [; ang mga] sa panimalay sang Rabbi [nagasiling, Ang nagabalatian], kay ini ginsiling, ‘Sa pagkamatuod gindala niya ang aton mga balatian.’ ”—Sanhedrin 98b; Isaias 53:4.
b Ginpatuhuyan ni manalagna Miqueas ang Betlehem subong “tuman ka diutay agod maisip sa tunga sang linibo sang Juda.” (Miqueas 5:2) Apang, ang diutay nga Betlehem amo lamang ang banwa nga ginpadunggan diin natawo ang Mesias.
c Ang Hebreong tinaga nga ginbadbad “ginsalot” ginagamit man sa aro. (2 Hari 15:5) Suno sa pila ka iskolar, ginkuha sang pila ka Judiyo gikan sa Isaias 53:4 ang ideya nga ang Mesias aruon. Ginaaplikar sang Babilonianhon nga Talmud ini nga bersikulo sa Mesias, ginatawag sia nga “ang aruon nga iskolar.” Ang Katoliko nga Douay Version, nga nagailog sa Latin nga Vulgate, nagabadbad sining bersikulo: “Ginhunahuna namon sia nga daw isa ka aruon.”
[Tsart sa pahina 212]
ANG ALAGAD NI JEHOVA
Kon Paano Gintuman ni Jesus ang Papel
TAGNA HITABO KATUMANAN
Isa. 52:13 Ginpakataas kag ginbayaw Bin. 2:34-36; Fil. 2:8-11;
Isa. 52:14 Ginmisrepresentar kag ginpakahuy-an Mat. 11:19; 27:39-44, 63, 64;
Isa. 52:15 Nagpakibot sa madamo nga pungsod Mat. 24:30;
Isa. 53:1 Wala gintuuhan Juan 12:37, 38;
Isa. 53:2 Ang panugod subong tawo kubos kag simple lamang Luc. 2:7; Juan 1:46
Isa. 53:3 Gintamay kag ginsikway Mat. 26:67; Luc. 23:18-25;
Isa. 53:4 Nagdala sang aton mga balatian Mat. 8:16, 17; Luc. 8:43-48
Isa. 53:5 Ginbuno Juan 19:34
Isa. 53:6 Nag-antos tungod sa kasaypanan sang iban 1 Ped. 2:21-25
Isa. 53:7 Mahipos kag wala nagareklamo sa atubangan sang mga tagsumbong Mat. 27:11-14;
Isa. 53:8 Di-makatarunganon nga ginkasaba kag ginpakamalaut Mat. 26:57-68; 27:1, 2, 11-26;
Isa. 53:9 Ginlubong upod sa mga manggaranon Mat. 27:57-60; Juan 19:38-42
Isa. 53:10 Ang kalag ginhimo subong halad tungod sa sala Heb. 9:24; 10:5-14
Isa. 53:11 Nagbukas sang dalan agod makatigayon ang madamo sing matarong nga panindugan Roma 5:18, 19; 1 Ped. 2:24; Bug. 7:14
Isa. 53:12 Gin-isip upod sa mga makasasala Mat. 26:55, 56; 27:38;Luc. 22:36, 37
[Piktyur sa pahina 203]
‘Gintamay sia sang mga tawo’
[Piktyur sa pahina 206]
“Wala niya gintikab ang iya baba”
Detalye gikan sa “Ecce Homo” ni Antonio Ciseri
[Piktyur sa pahina 211]
“Gin-ula niya ang iya kalag tubtob gid sa kamatayon”