Ang Paghidait, Kalig-onan, kag ang ‘Larawan sang Sapat’
“Kag sa espiritu gindala niya ako sa kamingawan. Kag nakita ko ang babayi nga nagasakay sa sapat nga mapula nga nalipus sang mga ngalan sang pagpasipala kag may pito ka ulo kag napulo ka sungay.”—BUGNA 17:3.
NAKITA ni apostol Juan ining makahaladlok nga sapat sa gin-inspirar sang Dios nga palanan-awon. Apang indi lamang si Juan ang nakakita sini. Sing kaanggid kamo, man, nakakita sini, ukon sa dili magkubos nakabasa sini sa mga pamantalaan. Nakilala mo bala ini?
2 Sa pagkamatuod, kon makita naton karon ini nga sapat, ang hitsura sini indi kaangay sang ginlaragway ni Juan. Ang nakita ni Juan simbuliko sang pila ka butang nga magaluntad sa duta sa “adlaw sang Ginuo.” (Bugna 1:10) Makita naton karon ang katumanan sini. Ang makangilil-ad nga dagway sang sapat nga nakita ni Juan nagapabanaag sang pagtamod ni Jehova sa kon ano ang ginarepresentar sini—kag makaulugot ini sa Iya! Nakita na ni Juan sa iya palanan-awon nga si Satanas nga Yawa gintagbong sa duta nga “may dakung kaakig, nakahibalo nga may malip-ot na lamang sia nga tion.” (Bugna 12:12) Nakita man niya ang sistema sa politika sang kalibutan ni Satanas nga ginarepresentar sang malaw-ay nga sapat nga may pito ka ulo kag napulo ka sungay nga nagbutwa sa “dagat” sang katawhan. (Bugna 13:2; 17:15; Isaias 57:20; Lucas 4:5, 6) Ini nga sapat may awtoridad sa bug-os nga katawhan, kag ang katawhan napilitan sa pagpasakop sa ‘tanda sang sapat’ sa ila tuo nga kamut ukon sa ila agtang, nagapakita sang ila pagsakdag sa sini.—Bugna 13:7, 16, 17.
3 Nakita ni Juan sang ginhimo sang mga tawo ang larawan sini nga sapat. (Bugna 13:14, 15) Amo ini ang larawan nga nakita niya sa palanan-awon sa hitaas nga ginlaragway sa Bugna kapitulo 17. Ining pito sing ulo, napulo sing sungay nga “larawan” may importante nga papel sa palaabuton nga mga hitabo; gani importante para sa aton nga makilala ini. Paano naton ini makilala?
Ang “Larawan” sang Sapat Karon
4 Ginhatagan sang anghel si Juan sing pila ka impormasyon nga magabulig sa aton. Sia nagsiling: “Ang pito ka ulo amo ang pito ka bukid nga ginalingkoran sang babayi. Kag may pito ka hari: ang lima sa ila napukan, ang isa amo karon, ang isa wala pa mag-abot, kag kon mag-abot sia kinahanglan nga magpabilin sia sing malip-ot nga tion lamang.” (Bugna 17:9, 10) Ang pagsambit sa “mga hari” kag “mga bukid”—nga sa Biblia masami nga nagarepresentar sa mga kagamhanan sa politika—nagapakita nga ang mga ulo sang sapat nagarepresentar sa mga pangulohan. (Jeremias 51:25) Diin sa pito ka mga pangulohan ang nadalahig?
5 Bueno, lima ang napukan na sadtong adlaw ni Juan, ang isa nagaluntad gihapon, kag ang isa manug-abot. Sa maragtas sang Biblia, ang lima ka dalagku nga emperyo nagmadinalag-on, nagpigos sa katawhan sang Dios, kag napukan sadto antes sang adlaw ni Juan: Egipto, Asiria, Babilonia, Medo-Persia, kag Gresya. Sang buhi pa si Juan, ang Romanong emperyo nagagahom. Mga siniglo sa tapos mapatay si Juan, ang Romanong emperyo nagtaliwan subong ang panguna nga kagamhanan sa kalibutan kag gintal-usan sang ulihi sang emperyo sang Britanya. Sang ulihi ang nakatundan nga mga koloniya sini nga emperyo nakatigayon sing kahilwayan kag nagpanghikot sing suod upod sa Britanya agod humanon ang Anglo-Amerikano nga kagamhanan sa kalibutan. Amo ini ang “hari” nga “wala pa mag-abot” sang adlaw ni Juan. Ano ang kaangtanan sa ulot sang sapat nga nakita ni Juan kag sang pito ka mga emperyo nga ginarepresentar sang iya mga ulo? “Amo sia ang ikawalo nga hari, apang iya sia sang pito.”—Bugna 17:11.
6 Dumduma, man, nga ang sapat may napulo ka sungay. Nahanungod sini, ang anghel nagsiling: “Ang napulo ka sungay nga nakita mo amo ang napulo ka hari, nga wala pa makabaton sang ginharian, apang magabaton sila sing awtoridad subong mga hari sing isa ka takna.” (Bugna 17:12) Sa Biblia, ang numero nga napulo nagarepresentar sing pagkabug-os tuhoy sa mga butang sa duta. Busa, ining mga sungay nagarepresentar sa tanan nga mga kagamhanan sa pangulohan sa bug-os nga duta nga nagasakdag sa sapat nga mapintas sa malip-ot nga tion (“sing isa ka takna”) sadtong “adlaw sang Ginuo.” Nagalakip sila sa ikapito nga kagamhanan sa kalibutan, kag sa moderno man nga mga pangulohan nga naghalin gikan sa anum pa ka ‘ulo sang sapat,’ bisan pa nga ining anum indi na mga kagamhanan sa kalibutan. Ining “mga hari” wala magluntad sang adlaw ni Juan.a Karon nakatigayon sila sing awtoridad, ila “ginhatag ang ila gahom kag awtoridad sa sapat nga mapintas.”—Bugna 17:13.
7 Kilala mo na bala karon ang sapat? Huo, amo man ini ang “makangilil-ad nga butang nga nagatuga sing kahapayan” nga nagsugod subong Liga de Nasyones kag nagaluntad karon subong Nasyones Unidas. (Mateo 24:15; Daniel 12:11) Paano ini nga organisasyon ‘iya sang pito nga kagamhanan sang kalibutan’? Sa kahulugan nga ang bug-os katulad sapat nga organisasyon, kaangay sang ikawalo nga kagamhanan, ginpaluntad sang nagaluntad na nga mga pangulohan, kag ang Anglo-Amerikano nga kagamhanan sa kalibutan amo ang iya panguna nga isponsor kag sumalakdag.
8 Dugang pa, subong sang ginsiling sang anghel kay Juan, ang tanan sang “napulo ka sungay” nagahatag sing “gahom kag awtoridad sa sapat nga mapintas.” (Bugna 17:13) Sa katunayan, kon wala ginasakdag sang mga pangulohan nga nagarepresentar sa mga ulo kag mga sungay, ang sapat wala sing gahom. Ngaa? Bangod larawan lamang ini. (Bugna 13:14) Kaangay sang iban pa nga mga larawan, wala ini sing gahom sa iya kaugalingon. (Isaias 44:14-17) Ang iya kabuhi naghalin sa iya mga sumalakdag. (Bugna 13:15) Kon kaisa ang iban sini naghimo sing dimapanghiwala nga aksion paagi sa Nasyones Unidas, subong, halimbawa, sadtong Inaway sa Korea.
9 Ang pagkakilala naton sa sini nga sapat ginpalig-on sang pila pa ka dugang nga detalye nga ginhatag sang anghel: “Ang sapat nga mapintas nga nakita mo amo sia anay, apang indi na karon, kag buot na magsaka gikan sa kadadalman, kag magkadto sa kalaglagan.” (Bugna 17:8) Natuman na ini sing bahin. Ang ikaduha nga bahin sang inaway kalibutanon talalupangdon nga nagpatay sang Liga de Nasyones. Sang 1942, sang nahangpan sang mga Saksi ni Jehova sing maathag ini nga tagna, masiling nga ang Liga nga sapat: “‘Indi’ amo.”b Apang sang 1945 ‘nagsaka ini gikan sa kadadalman’ subong ang organisasyon sang Nasyones Unidas. Magamadinalag-on bala ini sa iya tulumuron nga ipaluntad ang paghidait kag kalig-onan? Ang tagna nagasiling nga indi. Sa baylo “magakadto ini sa kalaglagan.”
Ang Nagasakay sa Sapat
10 May natalupangdan ka pa bala tuhoy sa sapat? May “babayi” nga nagasakay sa sini. Nakilal-an sia subong ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion, ang “Babilonia nga Daku, ang iloy sang mga makihilawason kag sang makangilil-ad nga mga butang sa duta.” (Bugna 17:3-5, 15) ‘Nagsakay’ bala ang mga relihion sang kalibutan sa duha ka organisasyon, kag nagtinguha sa pagtuytoy sa ila mga dalanon? Huo, labi na ang mga relihion sang Cristiandad.
11 Halimbawa, ginlaraway sang Olandes nga koresponsal nga si Pierre vans Paassen ang “pila ka butang nga may kahilabtanan sa relihioso nga entusiasmo” sang mga tiglawas sang mga iglesia sang mga Protestante sa Amerika, Britanya, kag mga pungsod sa Scandinavia nga nagtambong sa mga sesyon sang Liga de Nasyones. Sang 1945 ang Federal Council of the Churches of Christ sa Amerika nagsiling: “Determinado kami nga mangabudlay para sa dalayon nga pagpasangkad sa maayo kag matugahon nga hilikuton sang Organisasyon sang Nasyones Unidas.” Sang 1965 si Papa Paulo VI nagsiling nga nakita niya sa organisasyon ang “larawan sang mahigugmaon kag labaw sa kinaandan nga desinyo sang Dios para sa pag-uswag sang tawhanon nga panimalay sa duta—ang larawan nga nakita Naton sa mensahe sang Ebanghelyo nga langitnon nga nangin dutan-on.” Sa pagkamatuod, ginhimo sang relihioso nga mga lider ina nga organisasyon nga “nalipos sang mga ngalan sang pagpasipala.”—Bugna 17:3; ipaanggid ang Mateo 24:15; Marcos 13:14.
Wala sing Kusog Para sa Paghidait
12 Ang Nasyones Unidas wala sing maayo nga relasyon upod sa Ginharian sang Dios. Sa katunayan, ginapamatokan sang iya mga sumalakdag ina nga Ginharian. Ginsilingan sang anghel si Juan: “[Ang napulo ka sungay] magapakig-away batok sa Kordero, kag ang Kordero magadaug sa ila, kay Ginuo sia sang mga ginuo kag Hari sang mga hari. Sila nga kaupod niya mga pinanawag kag pinili kag matutom.” (Bugna 17:14) Suno gid sa tagna, ang mga pungsod padayon nga ‘nagapakig-away sa Kordero’ tubtob sa sini nga panag-on sang katapusan, nagapamatok kag nagahingabot sa mga nagapanghikot subong mga embahador sang iya Ginharian. Apang, ang Kordero indi madaug, kag amo man ang iya mga alagad sa duta nga padayon nga nagabantala sang maayong balita sang Ginharian sang Dios, walay sapayan sang mga pagdumili, mga pagbilanggo, kag bisan kamatayon.—Mateo 10:16-18; Juan 16:33; 1 Juan 5:4.
13 Sa pagkamatuod, ang Nasyones Unidas indi isa ka kusog para sa matuod nga paghidait. Ang nagasakay sa sini, ang “Babilonia nga Daku,” amo ang isa sang pinakamalaut nga manughimo sang inaway sa maragtas, kag sia “nahubog sa dugo sang mga balaan kag sa dugo sang mga saksi ni Jesus.” (Bugna 17:6) Ang mga inaway sang mga pungsod nga nagasakdag sa sina nga organisasyon naghulom sang duta sa dugo. (Mateo 24:6, 7) Kag ang gahom sa likod nila, si Satanas nga Yawa, “ang dakung dragon,” indi manughimo sang paghidait. (Bugna 12:9, 17; 13:2) Ang katawhan indi gid magaagom sing kalig-onan tubtob nagaluntad ini nga mga ahensia. Dapat sila dulaon.
Ang Kinahanglanon nga mga Tikang Padulong sa Paghidait
14 Ang una nga pagadulaon amo ang butig nga relihion, sa wala gid ginapaabot nga paagi. Amo sini ang matabo: “Ang napulo ka sungay nga imo nakita, ini sila kag ang sapat nga mapintas, magadumot sa makihilawason nga babayi kag magapamingaw kag magapahubo sila sa iya, kag magakaon sang iya unod kag magasunog sa iya sa kalayo.” Daw ano nga kakibot sa katawhan! (Bugna 17:16; 18:9-19) Ang malaglagon, materyalistiko nga “mga sungay,” nga kilala sa organisasyon sang Nasyones Unidas, ang magahapay sa iya. Talalupangdon gid nga ginapahanumdom kita sini sang tagna ni Jesus nga ang “makangilil-ad nga butang” magahapay sa “Jerusalem”! (Marcos 13:14-20; Lucas 21:20) Apang, samtang mga pungsod ang magahimo sini nga paglaglag, ginatuman nila sa pagkamatuod ang paghukom sang Dios sa “dakung makihilawason,” lakip ang Cristiandad. Ang resulta? Ang butig nga relihion “indi na gid makita.”—Bugna 17:1; 18:21.
15 Si Jesus nagsiling nga ang kalaglagan sang Cristiandad mangin pamuno sang “dakung kapipit-an nga wala sing subong nga nahanabo kutob sa ginsuguran sang kalibutan tubtob karon, wala, kag indi na gid mahanabo.” (Mateo 24:15, 21) Samtang nagapadayon ang kapipit-an, ang Ginharian sang Dios magahukom sa tanan nga politikal kag komersial nga mga bahin sang organisasyon ni Satanas. (Daniel 2:44) Nakita karon ni Juan ang Hari nga nagapanghikot: “Nakita ko nga nabuksan ang langit, kag yari karon! ang kabayo nga maputi. Kag ang nagasakay sa iya gintawag Matutom kag Matuod, kag sa pagkamatarong nagahukom kag nagapakig-away sia.” Ang politikal nga mga pungsod sang duta kag ang iya ‘larawan sang sapat’ nagapakig-away batok sa iya. Ang resulta sang inaway? Sa liwat, kalaglagan para sa mga nagalaglag sang paghidait!—Bugna 19:11, 19-21.
16 Isa na lamang ka sablag sa paghidait ang mabilin: si Satanas nga Yawa mismo. Padayon nga ginalaragway ni Juan ang pagdula sa sining daku nga kaaway sang katawhan: “Nakita ko ang anghel nga nagakunsad gikan sa langit nga may yabi sang kadadalman kag dakung tanikala sa iya kamut. Kag gindakop niya ang dakung dragon, ang dumaan nga man-ug nga amo ang Yawa kag Satanas, kag gingapus sia sa isa ka libo ka tuig.”—Bugna 20:1-3.
Ang Tion sa Pagpili
17 Isa gid ini ka tion sang mga pagbalhin para sa katawhan! Apang samtang ang mga organisasyon kag mga pangulohan dulaon, kon ano ang matabo sa mga indibiduwal nagadepende gid sa ila pagpili. Bilang pagpabutyag sang gugma, si Jehova nagsugo: “Sa tanan nga pungsod ang maayong balita ibantala anay,” sa wala pa ang dakung kapipit-an. (Marcos 13:10) Ang mga nagahigugma sa paghidait gin-agda sa ‘pagguwa’ gikan sa Babilonia nga Daku. (Bugna 18:4) Ginlaygayan ang mga tawo nga yara sa Cristiandad nga ‘magpalagyo sa mga bukid.’ (Lucas 21:21) Likawan sang mga tawo nga nagapasakop sa Ginharian sang Dios ang ‘tanda sang sapat.’ (Bugna 14:9-12; Juan 17:15, 16) Ang dakung kadam-an sinang matarong sing tagipusuon nga mga tawo “makalampuwas sa dakung kapipit-an.” (Bugna 7:9-14) Sa katunayan, indi na kinahanglan nga ang isa malaglag upod sa sistema ni Satanas.—Hulubaton 2:21, 22.
18 San-o mahanabo ining nagapatay-ug sa duta nga mga hitabo? Bueno, ang “maayong balita” ginabantala na karon sa bug-os nga kalibutan. Ang “makangilil-ad nga butang” nagaluntad na. (Mateo 24:14-16) Sa pagkamatuod, ang ‘larawan sang sapat,’ nga yara na sa ikaduha nga bahin sang iya pagluntad buot na karon, “magakadto sa kalaglagan.” (Bugna 17:8) Ang katumanan sang tanda nagapakita nga nagakabuhi na kita sa tion sang presensia ni Jesus sa sulod sang 71 ka tuig, kutob sang 1914. (Mateo 24:3) Si Jesus nagsiling: “Kon makita ninyo tanan ining butang, mahibaloan ninyo nga sia malapit sa mga gawang na. Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo nga ining kaliwatan indi magtaliwan tubtob nga tanan ining mga butang matuman.” (Mateo 24:33, 34) Busa, ang “dakung kapipit-an” tuman na kalapit. Mangin mas sibu pa bala kita sang sa sina? Indi sa sini nga tion.
19 Si apostol Pablo nagtagna: “Kon magasiling sila: ‘Paghidait kag kalig-onan!’ nian sa hinali ang kalaglagan magaabot sa ila.” (1 Tesalonica 5:3) Busa ang dakung kapipit-an makakilibot gid sa katawhan. Apang, indi ini mangin makakilibot para sa mga Cristiano. Nahibaloan nila nga magaabot ini, kag ginasunod nila ang laygay ni Jesus: “Magbantay kamo sing padayon sa tagsa ka dag-on nga nagaampo nga makasarang kamo sa pagpalagyo sa sini tanan nga butang nga mahanabo.”—Lucas 21:36.
20 Apang, ang mga Cristiano indi makasiling sing abanse sing husto kon san-o magaabot ang dakung kapipit-an. Wala ginsugid ni Jesus “inang adlaw ukon takna.” (Marcos 13:32; Mateo 24:42) Busa kon, halimbawa, ang Nasyones Unidas magadeklarar sang tuig 1986 subong ang “Internasyonal nga Tuig sang Paghidait,” ginabantayan sang mga Cristiano ang hitabo nga may interes. Apang wala sila nagasiling sing abanse kon bala mangin katumanan ini sang ginsiling ni Pablo nga ginkutlo sa hitaas. Apang, mapasalamaton sila nga ginpahantop sa ila ni Jehova ang importansia sang ‘larawan sang sapat’ kag sang “makangilil-ad nga butang nga nagatuga sing kahapayan.” Busa ginatan-aw nila ini nga organisasyon sa kon paano ini ginatan-aw ni Jehova kag wala sila ginapatalang sang iya mga panikasog nga ipaluntad ang paghidait.
21 Yadtong ‘nagabantay sing padayon’ kag nagapasakop sang ila kaugalingon sa Ginharian sang Dios nagaagom sing paghidait bisan karon. Si Jehova, “ang Dios sang paghidait” kaupod nila kag nagahatag sa ila “sing paghidait sang Dios nga nagalabaw sa tanan nga panghunahuna.” (Filipos 4:7, 9) Dugang pa, ginahulat nila ang indi na malayo nga tion nga ang bug-os nga duta magaagom sang katumanan sang tagna ni Isaias: “Ang binuhatan sang pagkamatarong mangin paghidait; kag ang patubas sang katarungan, pagkalig-on nga dayon. Kag ang akon katawhan magapabilin sa puluy-an nga makidaiton kag sa mga puluy-an nga malig-on kag sa mga palahuwayan nga malig-on.” (Isaias 32:16-18) Mangin kalig-onan ini sa bug-os kalibutan nga kasangkaron. (Isaias 11:9) Kag mangin matuod ini nga paghidait bangod si Jehova mismo ang nagpasad sini.
[Footnotes]
a Ang politika karon tuhay gid katama gikan sadtong sa kaadlawan ni Juan. Diutay pa lamang nga katapo sang mga pungsod sang NU ang nagaluntad sadto anay. Gani, masiling gid nga sila “wala pa makabaton sing ginharian.” May pila ka mga ekspepsion, kaangay sang Egipto. Apang bisan sa sadtong mga pungsod, ang organisasyon sang kagamhanan nagbalhin sing daku sa sulod sang mga siniglo amo kon ngaa ang ginsiling sang anghel matuod gihapon: Ang mga pangulohan nga nagagahom karon “wala pa makabaton sing ginharian” sang kaadlawan ni Juan.
b Samtang ang Inaway Kalibutan II nagadabdab sa iya bug-os nga kasingkal, ang presidente sang Watch Tower Society, sadtong Septiembre 20, 1942, nagpamulongpulong sa New World Theocratic Convention sang mga Saksi ni Jehova sang “Peace—Can It Last?” Ginpakita niya diri gikan sa Bugna kapitulo 17 nga, kabaliskaran sa ginapaabot sang madamo, ang Inaway Kalibutanon II indi magadangat sa Armagedon. Una ang ‘sapat sang paghidait’ magasaka liwat gikan sa kadadalman sang pagkadiaktibo agod maggahom sing malaragwayon “sa isa ka takna” upod sa mga kagamhanan sang politika.
Nadumduman Mo Bala?
◻ Ano ang pila ka karakteristiko sang sapat sa Bugna 17?
◻ Ano ang ginarepresentar sang mga sapat?
◻ Ngaa ining malaragwayon nga sapat indi gid makapaluntad sang paghidait?
◻ Paano paluntaron sang ulihi sang Ginharian sang Dios ang paghidait kag kalig-onan sa katawhan?
◻ Paano makabenepisyo ang mga indibiduwal gikan sa sini nga ihibalo?
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
1. Ngaa may kahilabtanan gid sa aton ang palanan-awon ni Juan tuhoy sa sapat nga may pito ka ulo kag napulo ka sungay?
2, 3. Anong mga serye sang tinuga ang nakita ni Juan sa iya palanan-awon?
4, 5. Ano ang ginarepresentar sang mga ulo sang malaragwayon nga sapat?
6. (a) Ano ang buot silingon sang mga sungay sang sapat? (b) Sa anong paagi nga sila “wala pa makabaton sing ginharian”?
7, 8. (a) Ano ang sapat nga nakita ni Juan, nga ginlaragway sa Bugna kapitulo 17? (b) Paano ini may kaangtanan sa mga ulo kag mga sungay?
9. Paano ginlig-on ang aton pagkakilala sa sapat?
10, 11. (a) Sin-o ang nagasakay sa sapat sa palanan-awon ni Juan? (b) Paano natuman ini nga bahin sang palanan-awon sa moderno nga tion?
12. Ano ang relasyon sang mga sumalakdag sang organisasyon sang Nasyones Unidas kag sang Ginharian sang Dios?
13. Ngaa ang Nasyones Unidas indi gid mangin kusog para sa matuod nga paghidait?
14. (a) Sa palanan-awon ni Juan, ano ang natabo sa nagasakay sa sapat? (b) Paano ini tumanon?
15, 16. (a) Ano ang “dakung kapipit-an”? (b) Ano ang resulta ini? (c) Paano mapunggan si Satanas gikan sa paglaglag sa paglaum nga paghidait sang katawhan?
17. Ano nga mga tikang ang himuon karon sang mga indibiduwal nga maluyag makita ang matuod nga paghidait?
18, 19. (a) Ano ang masiling nahanungod sa kon san-o mahanabo ang dakung kapipit-an? (b) Paano ginahanda karon sang mga Cristiano ang ila kaugalingon para sa sina nga tion?
20. Ngaa sa sini nga tion ang mga Cristiano indi makasiling kon san-o magaabot ang dakung kapipit-an?
21. (a) Ano nga paghidait ang ginaagom sang mga Cristiano bisan karon? (b) Sa ano sila makapaabot sing masaligon?