Mag-andam sa Nagapatig-a nga mga Epekto sang Sala!
NALUYAGAN sia sang iya Cristianong kauturan nga lalaki kag babayi. Mainabyanon kag masinadyahon, sia kag ang iya maalam nga bata nga gamay pa pirme lang nagaupod sa pag-alagad sa latagon kag sa mga miting. Apang nian nakabaton ang mga gulang sa iya kongregasyon sing report nga sia nagapanigarilyo sa iya trabaho—sa atubangan mismo sang kaupod nga mga Saksi! Sang ginpamangkot tuhoy sini nga panumbungon, nagtu-ad sia nga nagapanigarilyo sia kag nakakomiter sia sing pakighilawas, nga nagasiling sing kalma: “Indi ko na luyag ang kamatuoran.” Ginpatig-a sia sang sala.
Sa Hebreo 3:13 si apostol Pablo nagpaandam nga ang isa mahimo “mapatig-a sang malimbungon nga gahom sang sala.” Amo ini ang natabo sa aton unang mga ginikanan, sanday Adan kag Eva. Sang ginpamangkot tuhoy sa iya paglalis, amo sini ang balibad ni Adan: “Ang babayi nga ginhatag mo nga mangin kaupod ko, ginhatagan niya ako gikan sa kahoy, kag nagkaon ako.” Daku ang ginbag-o ni Adan gikan sadtong adlaw sang una niya makita ining matahom nga asawa kag napahulag sia sa pagsiling: “Ini sa katapusan ang tul-an sang akon katul-anan kag unod sang akon unod.” Si Eva amo “ang babayi nga ginhatag mo nga mangin kaupod ko.” Ginbasol ni Eva ang man-ug.—Genesis 2:23; 3:1-13.
Ang isa pa ka tawo nga ginpatig-a sang sala amo si Judas Iscariote. Maayo ang iya tagipusuon sang primero, kay kon indi kuntani wala sia pagpilia ni Jesus nga mangin apostol niya. Apang sang ginsabdong sia ni Jesus sa isa ka okasyon, nagdumot si Judas kag ginplano niya ang pagluib sa iya Agalon. (Mateo 26:6-16) Sang ginpahayag ni Jesus nga ang isa sa 12 magaluib sa iya, si Judas, nga nagapaaboabo nagpamangkot: “Ako ayhan?” (Mateo 26:25) Isa lamang ka hungod nga makasasala ang makahimo sina nga pagpakunokuno. Kag sang mag-abot ang mga soldado agod dakpon si Jesus, sa tanan nga butang, ginpili ni Judas ang dumaan nga tanda sang kainit kag pag-abyanay—ang halok—subong tanda sang pagpakilala. “Judas,” pamangkot ni Jesus, “ginatugyan mo bala ang Anak sang tawo paagi sa halok?”—Lucas 22:48.
Kon San-o Nagapatig-a ang Sala
Paano makontrol sang sala ang isa ka tawo? Sa Hebreo 3:7-11 ginapakita ni Pablo kon paano ang sala nga kakulang sing pagtuo nag-apektar sa pungsod sang Israel. Ginabalikwat ang Salmo 95:7-11, si Pablo nagsiling: “Bangod sini, subong sang ginasiling sang balaan nga espiritu: ‘Karon nga adlaw, kon mabatian ninyo ang iya tingog, dili pagpatig-aha ang inyo mga tagipusuon subong sang sa pagpaakig sa akon, sa adlaw sang pagtilaw sa kamingawan, diin ang inyo mga ginikanan nagtilaw sa akon kag nakilala nila ang akon mga binuhatan sing kap-atan ka tuig. Busa naakig ako sa sinang kaliwatan kag nagsiling, “Nagatalang sila sa gihapon sa ila mga tagipusuon, kag wala nila makilala ang akon mga dalanon.” Gani nagsumpa ako sa akon kasingkal, “Indi gid sila makasulod sa akon kapahuwayan.”’”
Ang “pagpaakig” natabo sa duog nga ginatawag Meriba kag Masa. (Salmo 95:8) Didto, wala pa lang madugay sa tapos sang ila milagruso nga pagkaluwas gikan sa Egipto, “ang katawhan nakig-away batok kay Moises kag nagsiling: ‘Hatagi kami sing tubig nga imnon namon.’” (Exodo 17:2) Dumduma, nakita nila ang napulo ka makahalapay nga kalalat-an sa Egipto, ang pagtunga sang nagaalimbukad nga tubig sang Dagat nga Pula, kag ang pagkahulog sang manna gikan sa langit. Apang sila “nagtalang sa ila mga tagipusuon.” Tuman ang ila kabalaka sa ila makagud nga mga kailigbon amo kon ngaa wala nila ginbinagbinag ang mga binuhatan ni Jehova. Gani wala nila ‘makilala ang mga dalanon sang Dios’ kag wala sila magpakita sing pagsalig nga si Jehova sarang makaaman sa ila sa idalom sang bisan anong kahimtangan. “Hatagi kami sing tubig!” siling nila, nga subong bala ang Dios nga nagtunga sang dagat wala sing gahom. Indi katingalahan, nian, nga sang ulihi ginpili nila nga patihan ang malain nga report sang napulo ka mahinadlukon nga espiya nga nag-usisa sang Ginsaad nga Duta. (Numeros 13:32–14:4) Bangod sina nga kakulang sing pagtuo, si Jehova nagsiling: “Dili sila magsulod sa akon kapahuwayan.”—Salmo 95:11.
Nagakuha sing leksion gikan sa sini, si Pablo nagpaandam: “Andam kamo, mga kauturan, basi kon may isa sa inyo nga tubuan sing malaut nga tagipusuon nga kulang sing pagtuo paagi sa pagpalayo sa buhi nga Dios; kundi magpadayon kamo sa paglinaygayay adlaw-adlaw, samtang nga ginatawag pa ‘Karon nga adlaw,’ kay basi may isa sa inyo nga patig-ahon sang malimbungon nga gahom sang sala.” (Hebreo 3:12, 13) Ang “sala” sang mga Israelinhon amo ang kakulang sing pagtuo. (Tan-awa ang Hebreo 3:19; ipaanggid ang 12:1.) Bangod sini sila ‘nagpalayo sa buhi nga Dios,’ kag nadula nila ang bug-os nga pagsalig kay Jehova, walay sapayan sang tanan nga milagro nga iya ginhimo. Wala malikawan ang pagkadelingkwente sa moral.
Bangod sang kakulang sing pagtuo mahimo sa karon nga ang Cristiano ‘magtalang sa iya tagipusuon,’ kag magpadaug sa kinaugali nga huyog sang tagipusuon. “Ang tagipusuon malimbungon labaw sa tanan nga butang kag lakas gid kadunot. Sin-o bala ang makahibalo sini?” (Jeremias 17:9, 10) Ang malain nga mga panghunahuna kag mga kailigbon nagasugod sa pagpuno sang tagipusuon, nga ginabangdan sang makamamatay paagisod nga reaksion. “Apang ang tagsa ka tawo ginasulay ukon ginabuyok sia kag ginahaylo sang iya kaugalingon nga kailigbon. Nian ang kailigbon kon nakapanamkon nagapanganak sing sala, kag ang sala kon maggulang nagapamunga sing kamatayon.”—Santiago 1:14, 15.
Kon Patig-ahon sang Sala ang Isa ka Tawo
Ang isa ka lalaki may madamo nga pribilehiyo subong isa ka gulang, samtang ginatago niya ang iya sala nga pagpakighilawas. Bisan sang makapangasawa na sia, nagahimo gihapon sia sing imoralidad. Apang, wala sia mabudlayi sa pagpakunokuno nga wala sing sala nga ginahimo, kag nagaalagad pa gani sia sa hudisyal nga mga komite nga nagahukom sa iban. Ginpatig-a sia sang sala. Wala madugay ginduhaduhaan na niya ang sadsaran nga mga panudlo sang Biblia. Sang ulihi napilitan sa pagtuad sang iya sala, daw sa wala lang sa iya ang nahimo niya kag nagsiling sia, “Ti ano?”
Ang pagpakunokuno makapatay sa konsiensia sang isa nga daw nahirohan “sing nagabaga nga salsalon.” (1 Timoteo 4:2) Ginailustrar ini sang Hulubaton paagi sa pagsiling: “Amo ini ang paagi sang babayi nga makihilahion: nagakaon sia kag nagapamahid sang iya baba kag nagasiling: ‘Wala ako makahimo sing pagkamalaut.’” (Hulubaton 30:20) Ang nagtig-a nga makasasala nagahunahuna pa gani: “Nalimot ang Dios. Ginapalipdan niya ang iya nawong.” (Salmo 10:11) Kag sa dugay nga pagpakasala sang isa, dugang pa ang peligro nga ang iya tagipusuon “indi makabatyag subong sang sibo.” (Salmo 119:70) Ang isa ka pamatan-on nagbaton: “Sang primero nga pagpakighilawas ko, indi ako mapahamtang. Apang sa kada tion nga ginhimo ko ini, amat-amat nga naghapos ini, tubtob sa punto nga wala na ako ginatublag.”
Sa pagkamatuod, ang tagipusuon nagapangita sing mga paagi nga pakamakatarungon ang sala. Ang isa ka pamatan-on nga lalaki, sa tapos makakomiter sing pagpakighilawas, nagpugong sa iya “nobya” sa pagpalapit sa mga gulang agod mangayo sing bulig paagi sa pagsiling: “Mapakasal kita! Kag abi mo, ang Biblia nagasiling nga kon ang duha ka tawo mamat-od nga sila para sa isa kag isa, sa atubangan ni Jehova halos kasal na sila.” Daw ano kakagud kag malimbungon nga pangatarungan! Sing makapasubo, ang pagpaduyog sa sala nagatubo nga nagadul-ong sa pagpatay—aborsion! Ang isa ka lin-ay nagbaton sang ulihi: “Nagabat-olan ikaw, kag nagasugod ikaw sa pagbatyag nga masabdong mo ang imo kaugalingon.” Ang isa ka pamatan-on nga lalaki nga nahulog man sa pagpaduyog sa pagpakighilawas nagtuad: “Daw kaangay ini sang alkoholiko nga nagasiling, ‘Makadulog ako sa bisan anong tion nga luyag ko. Mainum ako sing makaisa pa.’ Gani ginapaisol mo kag ginapaisol ini sa mga gulang.” Ang makasasala nagalantip sa paglimbong sa iban amo kon ngaa kaugalingon na niya ang iya ginalimbongan. “Kay nagaulug-ulog sia sa iya kaugalingon sa iya mga mata nga ang iya kalautan indi masapwan kag dumtan.”—Salmo 36:2.
Paglikaw sa Siod sang Sala
Sanglit “paagi sa tagipusuon nagatuo ang isa,” dapat himuon sang Cristiano ang iya masarangan agod amligan ini. (Roma 10:10; Hulubaton 4:23) Ang pangamuyo, mga miting, kag ang personal nga pagtuon nagabulig sa aton sa pagpuno sang aton tagipusuon sing makapalig-on nga mga panghunahuna. Matuod, ang malain nga mga panghunahuna nagasulod kon kaisa sa aton hunahuna. Apang kon matabo ini, makapangindi kita nga binagbinagon ini. Dapat kita sa gilayon mangamuyo kay Jehova kon masapwan naton ang aton kaugalingon nga ginasulay sa paghimo sing malain. (Salmo 55:22) Kag ‘dili gid paghingadlan sa inyo ang pagkamakihilawason kag ang tanan nga kahigkoan ukon paghamkon, subong nagakaigo sa mga balaan.’ (Efeso 5:3) Sa sining paagi ang paagisod nga reaksion nga “nagapanganak sing sala” kag ang kamatayon mapunggan sa wala pa ini makasugod.
Dumduma, man, nga ang kalipay sang sala “umalagi” lamang. (Hebreo 11:25) Sa dili madugay “ang inyo sala magasapo sa inyo” kag atubangon mo ang mapait nga mga resulta. (Numeros 32:23) Pamangkota ang imo kaugalingon: ‘Luyag ko gid bala nga patig-ahon ako sang sala? Bisan pa makalilipay ini sa karon, paano ako maapektohan sini sa ulihi?’
Apang, ano kon masapwan karon sang isa ang iya kaugalingon nga nasiod sa dalanon sang paghimo sing sala? Dili maghinakop nga ‘matumbasan’ sang isa ang sala paagi sa pagkamakugi sa Cristianong hilikuton. “Ang mga halad sang Dios amo ang espiritu nga buong,” siling sang naghinulsol nga si Hari David. (Salmo 51:17) Ang laygay sang Biblia sa mga nagabalatian sa espirituwal amo: Magpalapit kamo sa mga gulang! (Santiago 5:14, 15) Himuon sining hamtong nga mga tawo ang tanan nga masarangan nila agod buligan ang nagabalatian nga makapasag-uli sa espirituwal nga kapagros. Subong ini sang ginasiling sang Biblia: “Ang nagatabon sang iya mga paglalis indi mag-uswag, apang ang nagatu-ad kag nagabiya sa sini kaluy-an.” (Hulubaton 28:13) Ang isa ka tawo, sa tapos matu-ad ang iya sala sa mga gulang, nagsiling: “Daw nahaw-asan ako sing mabug-at nga lulan sa akon mga abaga.”—Ipaanggid ang Salmo 32:1-5.
Samtang nagalain kag nagalain pa ining kalibutan, mangin isa ka daku pa nga hangkat para sa isa ka Cristiano ang paghupot sing integridad. Apang, dumduma: “Bisan ang makasasala maghimo sing malaut sing makaisa ka gatos kag maglawig ang iya mga adlaw, . . . mangin maayo sa mga nagakahadlok sa matuod nga Dios.” (Manugwali 8:12) Gani kahadloki si Jehova nga Dios! Magaaman sia sa imo sing pagluwas gikan sa nagapatig-a nga mga epekto sang sala.
[Laragway sa pahina 24]
Nagpakita ang mga Israelinhon sing matig-a nga panimuot sang mangayo sila sing tubig kay Moises