Ang mga Taga-Roma Nakatigayon sing Labing Maayong Balita

PAANO ang makasasala nga tawo mangin matarong sa panulok sang Dios kag sa amo makatigayon sing kabuhi nga wala sing katapusan? Ini nga pamangkot ginbangdan sang mainit nga baisay sang nahaunang siglo sang aton Kumon nga Dag-on. Nahibaluan mo bala ang sabat? Nahibaluan mo man ukon wala, obligasyon mo sa imo kaugalingon nga basahon ang sampaton nga paglubad ni apostol Pablo sang problema sa tulun-an nga Mga Taga-Roma sang Biblia. Ang paghimo sini magabulig sa imo nga mahangpan ang importante nga kaangtanan sa ulot sang pagtuo, sang mga buhat, sang pagkamatarong, kag sang kabuhi.

SI PABLO KAG ANG MGA TAGA-ROMA

Ang tulun-an sang Mga Taga-Roma isa ka sulat ni Pablo sang mga 56  C.⁠E. sa mga Cristiano sa Roma. Ngaa ginsulat niya ini? Bisan wala pa makaduaw si Pablo sa Roma sadto sang 56 C.⁠E., mahimo gid nga madamo sia sing kilala nga mga Cristiano didto, kay sa iya sulat ginhingadlan niya ang iban sa ila. Dugang pa, luyag gid ni Pablo nga magkadto sa Roma agod palig-unon ang iya Cristianong mga kauturan didto, kag daw plano man niya nga himuon ang Roma nga base sang iya ginabuko nga pagmisyonero sa Espanya.​—⁠Roma 1:​11, 12; 15:​22-24.

Apang, ang una nga katuyuan ni Pablo sa pagsulat sining sulat amo ang pagsabat sa pamangkot: Paano matigayon sang mga tawo ang pagkamatarong nga nagadul-ong sa kabuhi? Ang sabat nangin labing maayong balita. Ang pagkamatarong ­ginaisip pasad sa pagtuo. Amo ini ang punto kag tema sang sulat ni Pablo sang magsulat sia: “Wala ko ginakahuya ang maayong balita; sa kamatuoran, amo ini ang gahom sang Dios sa pagluwas kay bisan sin-o nga may pagtuo, una sa mga Judiyo kag dayon sa mga Griego man; kay sa sini ginapahayag ang pagkamatarong sang Dios paagi sa pagtuo kag ayon sa pagtuo, subong nga nasulat na ‘Apang ang matarong​—⁠bangod sang iya pagtuo magakabuhi sia.’ ”​—⁠Roma 1:​16, 17.

ANG PAGTUO KAG ANG KASUGUAN

Sang nahaunang siglo, indi tanan nag-ugyon nga ang pagkamatarong ginaisip pasad sa pagtuo. Ang babaan nga minoridad nag-insister nga kapin pa ang kinahanglanon. Wala bala si Jehova mag-aman sang Mo­saikong Kasuguan? Paano mangin matarong ang isa nga wala magpasakop sa sining inspirado nga aman? (Tan-awa ang Galacia 4:​9-11, 21; 5:⁠2.) Sang tuig 49 C.⁠E., ang hulusayon tuhoy sa pagpasakop sa Kasuguan ginhambalan sang nagadumala nga hubon sa Jerusalem, kag naghinakop sila nga ang mga Gentil nga nagbaton sing maayong balita indi kinahanglan nga magpasirkunsidar kag magsunod sa mga regulasyon sang Judiyong Kasuguan.​—⁠Binuhatan 15:​1, 2, 28, 29.

Mga pito ka tuig sang ulihi, ginsulat ni Pablo ang iya sulat sa Mga Taga-Roma nga nagasakdag sining importante nga desisyon. Sa pagkamatuod, dugang pa ang ginhimo niya. Indi lamang nga indi kinahanglanon ang Kasuguan para sa Gentil nga mga Cristiano kundi man nga ang mga Judiyo nga nagasandig sa pagtuman sa sini indi pagpakamatarungon para sa kabuhi.

PAGKAMATARONG PAAGI SA PAGTUO

Samtang ginabasa mo ang bug-os nga tulun-an sang Mga Taga-Roma, matalupangdan mo kon daw ano ka mahalungon nga ginapalig-on ni Pablo ang iya kaso, nga ginasakdag ang iya mga ginhambal paagi sa madamo nga binalikwat gikan sa Hebreong Kasulatan. Sang nagapakig­hambal sa mga Judiyo, nga mahimo nabudlayan sa pagbaton sang iya inspirado nga panudlo, nagpakita sia sing gugma kag kabalaka. (Roma 3:​1, 2; 9:​1-3) Walay sapayan, ginpresentar niya ang iya kaso nga may talalupangdon nga kaathag kag indi masuay nga lohika.

Sa Roma kapitulo 1 tubtob kapitulo 4, nagsugod si Pablo paagi sa kamatuoran nga ang tanan may sala. Busa, pasad lamang sa pagtuo nga ang mga tawo mapakamatarong. Matuod, gintinguhaan sang mga Judiyo nga mangin matarong paagi sa pagtuman sang Mosaikong Kasuguan. Apang napaslawan sila. Busa, si Pablo maisog nga nagsiling: “Ang mga Judiyo subong man ang mga Griego yara tanan sa idalom sang sala.” Ginpamatud-an niya ining wala ginakilala nga kamatuoran paagi sa pila ka Makasulatanhon nga mga binalikwat.​—⁠Roma 3:⁠9.

Sanglit “paagi sa mga buhat sang kasuguan wala sing unod nga pakamatarungon,” ano ang paglaum? Pakamatarungon sang Dios ang mga tawo subong isa ka wala sing bayad nga regalo pasad sa halad nga gawad ni Jesus. (Roma 3:​20, 24) Agod matigayon nila ini, dapat sila may pagtuo sa sina nga halad. Ini bala nga panudlo nga ang mga tawo ginapakamatarong pasad sa pagtuo butang nga bag-o? Indi gid. Si Abraham mismo ginpakamatarong anay bangod sang iya pagtuo bisan sa wala pa mahatag ang Kasuguan.​—⁠Roma 4:⁠3.

Sa tapos mapamatud-an ang pagkaimportante sang pagtuo, ginpaathag ni Pablo sa kapitulo 5 ang sadsaran sang Cristianong pagtuo. Amo ini si Jesus, nga ang iya dalanon sang pagkamatarong nagpanas sang malain nga mga epekto sang sala ni Adan para sa mga tawo nga may pagtuo sa Iya. Sa amo, “paagi sa isa ka buhat sang pagkamatarong,” indi paagi sa pagtuman sa Mosaikong Kasuguan, “ang resulta sa tanan nga sahi sang mga tawo amo ang pagpakamatarong sa ila para sa kabuhi.”​—⁠Roma 5:⁠18.

PAGSABAT SA MGA PAGPAMATOK

Apang, kon ang mga Cristiano wala sa idalom sang Kasuguan, ano ang magapugong sa ila sa paghimo sing sala kag mapakamatarong, bangod sa dibagay nga kaluoy sang Dios? Ginsabat ni Pablo ining pagpamatok sa Roma kapitulo 6. Ang mga Cristiano napatay na tuhoy sa ila makasasala anay nga dalanon. Ang ila bag-o nga kabuhi kay Jesus nagaobligar sa ila nga awayon ang ila undanon nga mga kaluyahon. Sia nagalaygay: “Dili ninyo pagpaharia ang sala sa inyo mga lawas nga mamalatyon.”​—⁠Roma 6:⁠12.

Apang indi bala dapat, sa dimagkubos, magpanguyapot gihapon ang mga Judiyo sa Mosaikong Kasuguan? Sa kapitulo 7, mahalungon nga ginpaathag ni Pablo nga indi ini dapat. Subong nga ang kasal nga babayi ginahilway sang kasuguan gikan sa iya bana kon mapatay sia, gani man ang kamatayon ni Jesus naghilway sa tumuluo nga mga Judiyo gikan sa pagpasakop sa Kasuguan. Si Pablo nagsiling: “Kamo man napatay sa Kasuguan paagi sa lawas ni Cristo.”​—⁠Roma 7:⁠4.

Nagakahulugan bala ini nga sala ang Kasuguan? Indi gid. Ang Kasuguan himpit. Ang problema amo nga ang dihimpit nga mga tawo indi ­makatuman sang Kasuguan. “Aton nahibaluan nga ang Kasuguan espirituwal,” sulat ni Pablo, “apang ako lawasnon, nga ginbaligya sa idalom sang sala.” Ang dihimpit nga tawo indi makatuman sa himpit nga Kasuguan sang Dios kag gani ginakondenar sini. Daw ano ka dalayawon, nian, nga “wala ginakondenar ang mga yara kay Cristo Jesus”! Ang hinaplas nga mga Cristiano gin-adoptar sang espiritu agod mangin mga anak sang Dios. Ang espiritu ni Jehova nagabulig sa ila sa pagpakig-away batok sa mga dikahimpitan sang unod. “Sin-o bala ang makasumbong batok sa mga pinili sang Dios? Ang Dios amo ang nagapakamatarong sa ila.” (Roma 7:​14; 8:​1, 33) Wala sing makapain sa ila gikan sa gugma sang Dios.

PAGKAMATARONG KAG UNDANON NGA MGA JUDIYO

Kon ang Kasuguan indi na kinahanglanon, ano ang matabo sa pungsod sang Israel? Kag kamusta ang tanan nga kasulatan nga nagasaad sang pagpasag-uli sa Israel? Ining mga pamangkot ginasabat sa Roma kapitulo 9 tubtob 11. Gintagna sang Hebreong Kasulatan nga isa ka minoridad lamang sang mga Israelinhon ang maluwas kag nga iliso sang Dios ang iya igtalupangod sa mga pungsod. Nahisanto sa sini, ang mga tagna nahanungod sa kaluwasan sang Israel ginatuman indi sang undanon nga Israel kundi sang Cristianong kongregasyon, nga ginahuman sang sentro sang tumuluo nga undanon nga mga Judiyo kag ginkompleto sang matarong sing tagipusuon nga mga Gentil.​—⁠Roma 10:​19-21; 11:⁠1, 5, 17-24.

MGA PRINSIPIO SANG PAGKAMATARONG

Sa Roma kapitulo 12 tubtob 15, nagpadayon si Pablo sa pagpaathag sang pila ka praktikal nga mga paagi nga ang hinaplas nga mga Cristiano makakabuhi nahisanto sa pagpakamatarong sa ila. Halimbawa, sia nagsiling: “Ipresentar ang inyo lawas subong nga halad nga buhi, balaan, kalahamut-an sa Dios, isa ka balaan nga pag-alagad upod ang inyo ikasarang sa pagpangatarungan. Kag dili kamo magpauyon sa sining sistema sang mga butang, kundi magbalhin kamo paagi sa pagbag-o sang inyo painoino.” (Roma 12:​1, 2) Dapat kita magsalig sa gahom sang maayo kag indi pag-awayon ang malaut paagi sa malaut. “Dili magpadaug sa malaut,” sulat sang apostol, “kundi dag-a ang malaut paagi sa maayo.”​—⁠Roma 12:⁠21.

Ang Roma amo ang sentro sang politikal nga kagamhanan sang adlaw ni Pablo. Busa, maalamon nga ginlaygayan ni Pablo ang mga Cristiano: “Magpasakop ang tagsa ka kalag sa superyor nga mga awtoridad, kay wala sing awtoridad luwas nga ini gikan sa Dios.” (Roma 13:​1) Ang mga pagpakig-angot sang mga Cristiano sa isa kag isa bahin man sang pagkabuhi nahisanto sa pagkamatarong. “Dili kamo mag-utang bisan kay sin-o,” siling ni Pablo, “luwas sang paghigugmaanay; kay ang nagahigugma sa iya isigkatawo nakatuman sang kasuguan.”​—⁠Roma 13:⁠8.

Dugang pa, dapat mangin mapatugsilingon ang mga Cristiano sa konsiensia sang iban kag indi palahukom. Si Pablo nagpalig-on: “Sundon ta ang mga butang nga nagaresulta sa paghidait kag ang mga butang nga magapalig-on sa isa kag isa.” (Roma 14:19) Daw ano ka maayong laygay nga iaplikar sa tagsa ka bahin sang kabuhi sang Cristiano! Nian, sa kapitulo 16, naghinakop si Pablo paagi sa personal nga mga panamyaw kag hingapusan nga mga pulong sang pagpalig-on kag laygay.

PARA SA MGA HINAPLAS KAG SA IBAN NGA MGA KARNERO

Ang topiko nga ginhambalan sa Mga Taga-Roma importante sang nahaunang siglo kag amo man sa karon. Ang pagkamatarong kag ang kabuhi nga wala sing katapusan makapainteres gid sa tanan nga alagad ni Jehova. Matuod, ang Mga Taga-Roma ginsulat sa kongregasyon sang hinaplas nga mga Cristiano, samtang sa karon ang kalabanan sang mga Saksi ni Jehova bahin sang “dakung kadam-an” kag may dutan-on nga paglaum. (Bugna 7:9) Walay sapayan, ining sulat may importante nga mensahe sa ila man sini. Ano ini?

Ginapamatud-an sang tulun-an sang Mga Taga-Roma nga ang mga Cristiano ginapakamatarong paagi sa pagtuo. Para sa mga hinaplas, ang katuyuan sini amo agod mangin kaupod sila nga mga manuggahom ni Jesus sa langitnon nga Ginharian. Apang, ang mga katapo sang dakung kadam-an ginapakamatarong man, apang subong ‘mga abyan sang Dios,’ subong amo anay ang patriarka nga si Abraham. (Santiago 2:​21-23) Ang katuyuan sang pagpakamatarong sa ila amo agod nga maluwas sila sa dakung kapipit-an, kag ginapasad ini sa pagtuo sa dugo ni Jesus, subong sa bahin sang hinaplas. (Salmo 37:​11; Juan 10:​16; Bugna 7:​9, 14) Busa, ang pangatarungan ni Pablo sa Mga Taga-Roma may daku nga importansia sa iban nga mga karnero subong man sa mga hinaplas. Kag ang maayong laygay sang tulun-an para sa pagkabuhi nga nahisanto sa pagpakamatarong sa aton importante para sa tanan nga mga Cristiano.

Ang The Book of Life, nga gin-edit ni Doktor Newton Marshall Hall kag ni Doktor Irving Francis Wood, nagasiling: “Kon tuhoy sa argumento kag doktrina nalab-ot [sang Mga Taga-Roma] ang pinakamataas nga punto sang inspirado nga pagpanudlo ni Pablo. Matinahuron ini, mataktikanhon, apang indi kubos ka awtoritatibo. . . . Ang pagtuon sa sining sulat nagahatag sing madamo kag bugana nga padya.” Ngaa indi basahon ang tulun-an para sa imo kaugalingon kag magkalipay sa “maayong balita” nga ginaunod sini, nga amo ang “gahom sang Dios sa pagluwas.”​—⁠Roma 1:⁠16.

[Kahon/Piktyur sa pahina 24]

“Wala sing [sekular] nga awtoridad luwas nga ini gikan sa Dios.” Wala ini nagakahulugan nga ang Dios ang nagabutang sang tagsa ka indibiduwal nga manuggahom sa iya katungdanan. Sa baylo, ang sekular nga mga manuggahom nagaluntad bangod lamang sa pahanugot sang Dios. Sa madamo nga hitabo, ang tawhanon nga mga manuggahom nakita na nga daan kag gintagna sang Dios kag sa amo “ginbutang sa ila relatibo nga mga posisyon sang Dios.”​—⁠Roma 13:⁠1.

[Credit Line]

Museo della Civiltà Romana, Roma

[Kahon/Piktyur sa pahina 25]

Ang mga Cristiano ginasugo: “Isuklob ninyo si Ginuong Jesucristo.” Nagakahulugan ini nga dapat nila sundon ang mga tikang ni Jesus, ginailog sia paagi sa pag-una sang espirituwal sa baylo sang undanon nga mga interes sa ila kabuhi, sa amo, ‘wala . . . nagaplano para sa mga kailigbon sang unod.’​—⁠Roma 13:⁠14.

[Kahon/Piktyur sa pahina 25]

Ginsingganan ni Pablo ang mga taga-Roma nga “mag-abiabihay kamo nga may balaan nga halok.” Apang, wala sia diri nagatukod sing isa ka bag-ong Cristianong kinabatasan ukon relihioso nga rito. Sang adlaw ni Pablo, ang paghalok sa agtang, sa bibig, ukon sa kamot masami nga ginahimo subong tanda sang pagtamyaw, sang gugma, ukon pagtahod. Busa, ginapatuhuyan lamang ni Pablo ang isa ka kinabatasan nga kinaandan sang adlaw niya.​—⁠Roma 16:⁠16.