Ginadumdom ni Jehova ang mga Masakiton kag mga Tigulang
MAHIMO nga mabudlay gid atubangon ang “tion sang kalamidad.” (Salmo 37:18, 19) Ina nga tion mahimo mag-abot sa porma sang katigulangon kag sang mga kaluyahon nga nagaupod sa sini. Ang iban nagasulod sa tion sang kalamidad kon sila may malala kag malawig nga balatian. Mahimo ginabatyag nila nga subong bala ang ila balatian amo ang nagakontrol sang ila kabuhi, nagadominar sang tanan nila nga panghunahuna kag mga buhat.
Apang, makapasalig dumdumon nga ginatan-aw ni Jehova ang tanan niya nga mga alagad. Nagapahalipay sa iya tagipusuon kon ang iya debotado nga mga alagad padayon nga nagapakita sing katutom kag kaalam walay sapayan sang katigulangon, balatian, ukon iban pa nga mabudlay nga mga kahimtangan. (2 Cronica 16:9a; Hulubaton 27:11) Si Haring David nagapasalig sa aton: “Si Jehova malapit sa tanan nga nagapanawag sa iya, . . . kag pamatian man niya ang ila pagtuaw.” Huo, nahibaluan niya ang ila pagpakig-away; ginapalig-on niya sila paagi sa iya espiritu. “Kag luwason niya sila.” Ginadumdom niya sila kag ginabuligan sila sa pagbatas. (Salmo 145:18, 19) Apang kamusta kita? Ginadumdom bala naton, kaangay ni Jehova, ang mga masakiton kag mga tigulang?
Ang mga kaluyahon bangod sang balatian ukon katigulangon mga katunayan sang kabuhi sa sining karon nga sistema. Mga katunayan ini nga dapat naton batason tubtob matuman ni Jehova ang iya katuyuan para sa duta kag katawhan. Sa karon, dugang kag dugang nga mga tawo ang nagatigulang na, gani madamo ang nakahibalo sang mga kaluyahon sini. Dugang pa, samtang bata pa, madamo ang ginatapikan sing makatalagam ukon makabaldado nga mga aksidente ukon mga balatian. Tubtob wala pa nagataliwan ining daan nga kalibutan, ang balatian kag katigulangon padayon nga mangin daku nga mga hangkat.
Ginaapresyar gid naton ang aton mga masakiton kag mga tigulang nga nagapadayon subong mga huwaran sa “pag-antos sang kalautan kag sa pagpakita sing pagpailob”! Huo, “ginatawag naton nga bulahan ang mga nagbatas.” (Santiago 5:10, 11) Madamo nga mga tigulang nga maluya na karon sa kusog ang nakapakigbahin sa sulod sang mga dekada sa pagtudlo, sa paghanas, kag sa pagdihon sa mga nagapanguna karon sa kongregasyon. Nagakalipay man ang madamo nga mga tigulang sa pagtan-aw nga ang ila mga anak nagapakigbahin sa bug-os tion nga ministeryo.—Salmo 71:17, 18; 3 Juan 4.
Sa kaanggid nga paagi, ginaapresyar naton ang mga utod sa tunga naton nga may malala nga balatian apang, walay sapayan sang ila pag-antos, napalig-on gihapon nila kita paagi sa ila katutom. Kon ini sila nagahatag sing pamatuod sang ila paglaum nga walay pagkationg, ang resulta makapapagsik kag makapalig-on gid sang pagtuo. Ang ila malinong nga panghunahuna kag pagkakontento nagapahayag sing pagtuo nga takus gid ilugon.
Makatulublag gid kon ang isa hinali nga magbalatian sing kanser, ma-stroke, ukon sang iban pa nga kahimtangan nga bug-os nga nagabag-o sang kabuhi sang isa. Isa man ka mabudlay nga pagtilaw para sa mga ginikanan nga makita ang ila mga anak nga nagabalatian ukon nagaantos bangod sang isa ka aksidente. Ano ang mahimo sang iban agod makabulig? Ang bisan ano sina nga tion sang kalamidad isa ka pagtilaw para sa bug-os nga Cristianong paghiliutod. Isa ini ka kahigayunan sa pagpakita nga ang ‘isa ka matuod nga kaupod isa ka utod nga natawo para sa kapiutan.’ (Hulubaton 17:17) Natural lamang nga indi tanan sang masakiton kag mga tigulang makapaabot sing personal nga bulig gikan sa tagsa ka katapo sang kongregasyon. Apang pat-uron ni Jehova nga paagi sa iya espiritu mapahulag ang madamo sa pagbulig sa nanuhaytuhay nga mga paagi. Kag dapat mangin alisto ang mga gulang sa pagpat-od nga wala sing isa nga malipatan.—Tan-awa ang Exodo 18:17, 18.
Tinguhai nga Hangpon
Sa pagtinguha nga buligan ang isa, importante nga huptan ang maayong komunikasyon, kag nagakinahanglan ina sing tion, pagpailob, kag kahanuklog. Subong bulig, natural lamang nga handum mo ‘magpalig-on paagi sa mga pulong’; apang mamati anay sing mahalungon antes ikaw maghambal ukon maghulag, ukon basi ‘magamo nga manuglipay’ ang mangin guwa mo.—Job 16:2, 5.
Mabudlayan kon kaisa ang mga masakiton kag ang mga tigulang sa pagtago sang ila kapaslawan. Madamo ang nagpakabahandi sang ila paglaum nga makalampuwas sa dakung kapipit-an, apang karon nahangawa sila nga ang tion sang ila kamatayon magakari sa wala pa ang dakung kapipit-an. Subong man, ang ila kahimtangan masami nga nagahimo sa ila nga kapoy kag mabinalak-on. Ang paghupot sa pagtuo nga buhi kag mabakod isa ka mabudlay nga panikasog, labi na kon indi na masunod sang isa ang handum sang iya tagipusuon nga makapakigbahin sing bug-os sa Cristianong ministeryo. Ginduaw sang isa ka Cristianong gulang ang isa ka tigulang nga utod nga babayi; sang mangamuyo sia kaupod niya, nangabay sia nga patawaron ni Jehova ang aton mga sala. Sa tapos sang pangamuyo natalupangdan niya nga nagahibi ang utod nga babayi. Ginpaathag niya nga sa banta niya kinahanglan niya ang pinasahi nga pagpatawad ni Jehova bangod wala na sia nagapakigbahin sa pamalaybalay nga pagbantala. Huo, ang pagbatyag nga walay ikasarang ukon disangkol, bisan pa masami nga indi makatarunganon, makahimo sa isa ka tawo nga tuman kasubo sa tagipusuon.
Dumduma nga ang kabalaka kag kalapyo makaapektar sa pagkabalanse sang hunahuna. Bangod sang mga kaluyahon sang katigulangon ukon sang kahuol sang makapaluya nga balatian, mahimo batyagon sang isa ka tawo nga ginbiyaan sia ni Jehova, ayhan magasiling: “Ano ang nahimo ko? Ngaa ako pa?” Dumduma ang mga pulong sang Hulubaton 12:25: “Ang kabug-atan sa tagipusuon sang tawo nagapakuko sini, apang ang maayong pulong nagapasadya sini.” Tinguhai nga mamili sing maayong mga pulong nga magalipay. Ang mga tigulang nga nagaantos mahimo pa gani, kaangay ni Job, magpabutyag sing handum nga mapatay. Indi ini dapat makapakibot; magpakita sing paghangop. Ina nga mga reklamo wala nagapakita sing kakulang sing pagtuo ukon pagsalig. Nangamuyo anay si Job nga ‘taguon sa Sheol,’ apang ang iya mga pulong sa tapos niya ina mahambal nagapahayag sang iya mabakod nga pagtuo nga banhawon sia sa ulihi ni Jehova. Ang mabakod nga pagtuo nagabulig sa pagbatas sang mga panahon sang kalisang kag kapung-aw kag sa gihapon makapabilin nga suod kay Jehova.—Job 14:13-15.
Pagpakita sing Kadungganan sa mga Masakiton kag mga Tigulang
Importante gid nga pakitaan ang mga masakiton kag mga tigulang sing kadungganan kag dignidad. (Roma 12:10) Kon ang ila paghulag indi subong kaabtik sang una ukon kon ang ila masarangan indi subong kadaku sang una, indi madulaan sing pagpailob. Indi magmaabtik sa pagpasilabot kag ikaw ang magdesisyon para sa ila. Bisan ano man kaayo ang aton katuyuan, kon nagagawi kita sa isa ka dominante ukon awtoritatibo nga paagi, ginakuha sini sa isa ka tawo ang iya pagtahod sa kaugalingon. Sa isa ka doktoral nga tesis nga ginbalhag sang 1988, ginpaathag sang mananalawsaw nga si Jette Ingerslev, kon ano ang ginkabig sang isa ka grupo sang mga 85 anyos ang edad nga mga tawo subong amo ang labing importante sa ila kabuhi: “Tatlo ka butang ang ila ginpabilihan: ang mangin kaupod sang mga paryente; maayong panglawas; kag ang katapusan apang indi kubos ka importante amo ang ikasarang sa paghimo sang ila kaugalingon nga mga desisyon.” Talupangda nga ang partriarka nga si Jacob wala ginsikasika sang iya mga anak sang magtigulang na sia; ang iya mga handum gintahod.—Genesis 47:29, 30; 48:17-20.
Ang mga masakiton dapat man pakitaan sing dignidad. Ang isa ka gulang nadulaan sang iya ikasarang sa paghambal, pagbasa, kag pagsulat bangod sang isa ka sayop sa tion sang operasyon. Isa ini ka daku nga tuk-ap, apang namat-od ang iya mga masigkagulang nga himuon ang tanan nga masarangan nila agod indi sia magbatyag nga walay pulos. Ginabasa nila karon sa iya ang tanan nga sulat para sa kongregasyon kag ginalakip sia sa pagplano sang iban nga mga butang sang kongregasyon. Sa mga miting sang mga gulang, ginatinguhaan nila nga hibaluon kon ano ang iya opinyon. Ginapahibalo nila sa iya nga ginakabig nila sia gihapon nga masigkagulang kag ginaapresyar ang iya presensia. Sa Cristianong kongregasyon, kita tanan makahimo sing panikasog agod nga wala sing masakiton ukon tigulang ang magbatyag nga ‘ginsikway’ ukon ginpasipakpakan.—Salmo 71:9.
Bulig Agod Makatigayon sing Espirituwal nga Kusog
Kita tanan nagakinahanglan sing espirituwal nga pagkaon agod huptan ang aton pagtuo nga buhi kag mabakod. Amo kon ngaa ginapalig-on kita nga basahon ang Biblia kag ang mga publikasyon sang Biblia adlaw-adlaw kag makigbahin sing makugi sa Cristianong mga miting kag sa pagbantala nga mga hilikuton. Sa masami, ang mga masakiton kag mga tigulang nagakinahanglan sing bulig sa paghimo sini, kag importante nga himuon kon ano ang realistiko sa ila partikular nga kaso. Sing makalilipay, madamo ang makatambong gihapon sa mga miting kon hatagan sing transportasyon kag diutay nga bulig sa Kingdom Hall. Ang ila pagtambong sa sina nga mga miting makapalig-on sing daku sa kongregasyon. Ang ila pagbatas makapapagsik kag makapabakod sang pagtuo.
Sa madamo nga kaso ang mga masakiton kag mga tigulang makahimo man sing mapuslanon nga bahin sa Cristianong ministeryo. Ang iban sarang malakip sa isa ka grupo nga sakay sa isa ka salakyan agod magpanaksi, kag wala sing duhaduha nga magapagsik sila sa paghimo sing pila ka pagduaw. Kon indi na ini posible, sarang sila makasapo sing kalipay sa pagpanaksi sing di-pormal sa mga indibiduwal nga ila masumalang. Ang isa ka utod nga babayi nga may kanser namat-od nga gamiton ang iya nabilin nga kabuhi sa isa ka pinasahi nga panikasog nga palapnagon ang maayong balita. Ang iya masidla nga pagpanaksi nangin isa ka pagpalig-on sa tanan. Ginplano pa gani niya ang iya kaugalingon nga lubong agod mahatagan sing maayong panaksi ang iya di-tumuluo nga mga paryente, mga kaupod sa trabaho, kag mga kaingod. Sa amo ang iya makapahuol nga mga kahimtangan nangin “pagpalapnag sa maayong balita,” kag ang iya determinasyon nga magpabutyag sing pagtuo kag pagsalig naghatag sa iya ulihi nga mga adlaw sing pinasahi nga kahulugan.—Filipos 1:12-14.
Maayo nga buligan ang mga masakiton kag mga tigulang nga mapalig-on sa espirituwal. Sarang sila maagda sang mga pamilya nga maghinguyang sing gab-i sa paghambalanay upod sa ila pamilya, ukon kon kaisa ang pagtuon sang ila pamilya sarang masaylo sa balay sang isa nga indi makaguwa. Ang isa ka iloy nagdala sang iya duha ka kinagot nga mga anak sa balay sang isa ka tigulang nga utod nga babayi agod nga mabasa nila sing tingob Ang Akon Libro sang mga Sugilanon sa Biblia. Nagpahalipay ini sa tigulang nga utod nga babayi, kag nalipay man ang kabataan sa igtalupangod nga ginhatag sa ila.
Apang, may mga tion nga kon kaisa ang masakiton nga tawo indi dapat tublagon sing sobra, kag mahimo nga maayo pa kon kaisa nga basahon sa iya sing mabaskog ang pila ka balasahon. Apang, dumduma nga kon ang isa tuman kaluya sa pisikal sa pagpakigsugilanon, mahimo sa gihapon sia nagakinahanglan kag nagahandum sing pila ka espirituwal nga pagpakig-upod. Makapangamuyo kita kaupod sa ila, basahan sila, ukon saysayan sing mga eksperiensia; apang dapat kita maghalong nga indi magtener sing mas malawig sa masarangan nila.
May isa ka balaan nga pag-alagad nga mahimo sa gihapon sang kalabanan nga masakiton kag tigulang na: pagpangamuyo para sa iban. Ginhatagan sang unang mga disipulo ini nga ministeryo sing dakung importansia. Isa ka bes ginbahinbahin nila ang hilikuton sa kongregasyon agod nga ang mga apostoles makakonsentrar sa pangamuyo. Ang matutom nga si Epafras ginasambit nga ‘nagapanikasog para sa iban sa iya mga pangamuyo.’ (Colosas 4:12; Binuhatan 6:4) Ina nga pangamuyo importante gid kag mapuslanon.—Lucas 2:36-38; Santiago 5:16.
Ginadumdom ni Jehova ang mga masakiton kag ang mga tigulang kag ginaatipan sila sa ila tion sang kalamidad. Nagakaigo lamang nga magpaabot sia nga dapat man naton binagbinagon kon ano ang aton mahimo sa pagbulig kag sa pagsakdag sa ila. Ang kabalaka nga aton ginapakita nagapabanaag sang aton determinasyon sa paghupot sang aton integridad. Kag nagakalipay kita sa paghunahuna sang mga pulong ni Haring David: “Nahibaluan ni Jehova ang mga adlaw sang mga himpit, kag ang ila panublion magapadayon tubtob sa walay katubtuban.”—Salmo 37:18.
[Kahon sa pahina 28]
Paghatag sing Praktikal nga Bulig upod ang pagkamahinangpanon
ANG mga abyan kag mga paryente dapat magtigayon sing sadsaran apang husto nga ihibalo kon paano atipanon ang mga masakiton kag mga tigulang. Labaw sa tanan, sarang sila mapalig-on nga mangin positibo sa kabuhi, magbatyag nga ginakinahanglan kag ginaapresyar sila, kag nga may kapuslanan pa sila. Sa amo ang ila kalidad sang kabuhi magapabilin sa isa ka kahimtangan nga magahupot sang ila kalipay kay Jehova, walay sapayan sang ila mga kasakit kag pag-antos. Natalupangdan nga madamo sang mga Saksi ni Jehova ang malawig sing kabuhi. Ang isa ka daku nga kabangdanan wala sing duhaduha nga amo ang ila interes sa ila ginalauman sa palaabuton, ang ila masanag nga disposisyon, kag ang ila pagpakigbahin sa hilikuton sang Ginharian tubtob sa kasangkaron nga mahimo. Ang nagligad nga presidente sang Watch Tower Society nga si Frederick W. Franz, nga napatay sing malinong sa iya ika-100 nga tuig sa tapos sang isa ka makalilipay kag mapatubason nga kabuhi, isa ka matahom nga halimbawa sini.—Ipaanggid ang 1 Cronica 29:28.
Sa masami, ang paghatag sing igtalupangod sa sadsaran nga mga butang sang matag-adlaw nga pagsinalayo mahimo magkahulugan sing daku: mapuslanon nga katinluan, nagakaigo nga pagkaon, bastante nga likido kag asin, rasonable nga ehersisyo, lab-as nga hangin, haganhagan nga masahe, kag makapapagsik nga paghambalanay. Ang nagakaigo nga pagkaon makapauswag sang palamatin-an, panan-aw, panghunahuna, kag sang lawas, subong man sang pagbato sa balatian. Para sa tigulang nga mga tawo ang simple lamang nga butang subong sang nagakaigo nga pagkaon kag bugana nga likido mahimo magkahulugan sing kinatuhayan sa ulot sang maayong kahimtangan kag pag-ulianon. Ayhan kinahanglanon nga pensaron sing maayo kon ano nga sahi sang pisikal nga ehersisyo ang nagakabagay sa indibiduwal. Ang isa ka utod nga babayi nga nagakari agod basahan ang isa ka tigulang kag halos bulag na nga utod nga babayi nagasugod kag nagatapos sang iya semanal nga pagduaw paagi sa malagday nga pagsautsaot sa sulod sang kuwarto upod sa sini nga utod nga babayi. Ang tape recorder pirme nahandaan na nga daan sing pinili nga musika, kag sila nga duha nagakalipay sa sini nga ehersisyo.
Sa madamo nga pungsod, ang nagabulig nga mga organisasyon sarang makahatag sing mapuslanon nga praktikal nga bulig kag makahatag sing impormasyon kag laygay tuhoy sa espisipiko nga mga kahimtangan kag kon paano ini atubangon. (Sa pagkamatuod, ang isa ka Cristiano dapat pirme maghalong nga indi mabanga sa mga hilikuton nga magabuhin sang aton matuod nga Cristianong ministeryo.) Kon kaisa ang bulig ginahatag sa porma sang ginahulam nga katre sang ospital nga sarang mapataas-panubo, mga supurta sa paglakat, mga saklay ukon lakilaki, wheelchair, hearing aid, kag iban pa. Sanglit madamo nga tigulang ang nagabatyag nga wala sila sing bisan ano nga kinahanglanon ukon nga indi mapuslanon nga magtigayon sing bag-o nga mga butang, ang mga paryente dapat sa masami maghatag sing maayong laygay ukon manghaylo pa gani. Ang isa ka praktikal nga kalaptan sa banyo makahatag sing kapin nga kalipay sangsa isa ka pungpong sang mga bulak.
Ang pag-atipan sa mga tigulang makadul-ong sa daku nga kahuol sa hunahuna, labi na kon ulianon na ang isa ka tawo. Ang pagkaulianon masami nga nagaabot sing malalangon. Sarang ini mabatuan sang isa paagi sa pagpugong sa pasyente nga magsunudsunod lamang. Ang ulianon nga tawo mahimo nga maakig sa hinali sa isa nga ginapalangga anay. Dapat marealisar sang mga paryente nga ang isa ka nagatigulang nga tawo mahimo nga malipat sang tanan nga butang nga may kaangtanan sa kamatuoran—isa ka masubo nga resulta sang pisikal nga pagluya, indi pamatuod sang pagkadula sing pagtuo.
Kon ang pasyente yara sa ospital ukon sa balay-alaypan, kinahanglan ang maayo nga pagpakig-angot sa mga tinawo sang ospital agod mahibaluan nila kon ano ang himuon tuhoy sa mga kaadlawan, Krismas, ukon iban pa nga kalibutanon nga mga okasyon. Kon kinahanglanon ang operasyon, ang mga paryente sarang makapaathag kag dokumentuhan ang pagtamod sang pasyente tuhoy sa pagtughong sing dugo.