Magpangabudlay sing Lakas Para sa Kaluwasan sang Imo Panimalay
“Padayon nga sagura sila sa disiplina kag panghunahuna nga pagtadlong ni Jehova.”—EFESO 6:4.
1, 2. Anong mga palaligban ang ginaatubang sang mga ginikanan karon?
GINATAWAG ini sang isa ka popular nga magasin nga pagbalhin. Ginpatuhuyan ini sa isa ka artikulo nga naglaragway sang makapakibot nga mga pagbalhin nga natabo sa pamilya sining ulihi nga mga tinuig. Ginasiling nga “resulta [ini] sang madasig nga paglapnag sang diborsio, liwat nga pagminyo, liwat nga pagdiborsio, mga anak sa luwas, kag bag-ong mga kahuol sa sulod sang mabakod nga mga pamilya.” Inang mga kahul-anan kag mga kapiutan indi makapakibot, kay gintagna sang Biblia nga ang mga tawo magaatubang sing “makahalanguyos nga mga tion” sa sining “katapusan nga mga adlaw.”—2 Timoteo 3:1-5.
2 Busa ang mga ginikanan sa karon nagaatubang sang mga kabudlayan nga indi anay kilala sa nagligad nga mga kaliwatan. Bisan ginpadaku sang pila ka ginikanan sa tunga naton ang ila kabataan sa diosnon nga mga dalanon “kutob sa pagkalapsag,” madamong pamilya ang sining karon lang “naglakat sa kamatuoran.” (2 Timoteo 3:15; 3 Juan 4) Mahimo nga dalagku na ang ila mga anak sang ginsugdan sang mga ginikanan nga tudluan sila sang mga dalanon sang Dios. Dugang pa, nagadamo pa nga isahanon sing ginikanan nga mga panimalay kag tapik nga mga pamilya ang masapwan sa tunga naton. Ano man ang imo kahimtangan, ang laygay ni apostol Pablo naaplikar: “Padayon nga sagura sila sa disiplina kag sa panghunahuna nga pagtadlong ni Jehova.”—Efeso 6:4.
Ang Cristianong mga Ginikanan kag ang Ila mga Katungdanan
3, 4. (a) Anong mga butang ang ginatunaan sang pagdiutay sang katungdanan sang mga amay? (b) Ngaa ang Cristianong mga amay indi lamang mangin manugsupurta?
3 Talupangda nga ginpatuhoy ni Pablo ang iya mga pinamulong sa Efeso 6:4 ilabi na sa “mga amay.” Ang isa ka manunulat nagapaathag nga sadtong nagligad nga mga kaliwatan “ang mga amay amo ang may salabton sa moral kag espirituwal nga pagdaku sang ila mga anak; ang mga amay amo ang may salabton sa edukasyon sang ila mga anak. . . . Apang ginkuha sang Industriyal nga Pagbalhin ini nga pagkasuod; ginbayaan sang mga amay ang ila kaumhan kag mga balaligyaan, ginbayaan ang ila mga puluy-an agod magtrabaho sa mga pabrika kag sang ulihi sa mga opisina. Ginsalo sang mga iloy ang madamong katungdanan nga salabton anay sang mga amay. Dugang pa, ang pagkaamay nangin teoriya na lamang sa baylo nga ginabuhat.”
4 Cristianong mga lalaki: Indi mangin kontento nga mangin mga manugsupurta lamang sang pamilya, nagabilin sang tanan nga paghanas kag pagsapopo sa inyo mga anak sa inyo mga asawa. Ang Hulubaton 24:27 naglaygay sa mga amay sadtong una nga panahon: “Amana ang imo buluhaton sa luwas, kag ihanda mo ini sa imo sa latagon. Pagkatapos dapat man nga palig-unon mo ang imo panimalay.” Sa karon man, subong tawo nga nagatrabaho, mahimo nga dapat ka magpangabudlay sing malawig kag sing lakas sa pagpangabuhi. (1 Timoteo 5:8) Apang, pagkatapos, palihug maghinguyang sing tion nga ‘palig-unon ang inyo panimalay’—sa emosyonal kag espirituwal.
5. Paano ang Cristianong mga asawa makapangabudlay para sa kaluwasan sang ila mga panimalay?
5 Cristianong mga asawa: Dapat man kamo magpangabudlay sing lakas para sa kaluwasan sang inyo mga panimalay. Ang Hulubaton 14:1 nagasiling: “Ang maalamon sing tunay nga babayi nagapalig-on sang iya balay.” Subong mag-asawa, ikaw kag ang imo bana nagabuligay sa responsabilidad sa paghanas sang inyo mga anak. (Hulubaton 22:6; Malaquias 2:14) Mahimo ini maglakip sang pagdisiplina sa inyo mga anak, paghanda sa ila para sa Cristianong mga miting kag ministeryo sa latagon, ukon bisan sa pagdumala sing pangpamilya nga pagtuon kon indi ini mahimo sang imo bana. Daku man ang inyo mahimo sa pagtudlo sa inyo mga anak sing mga buluhaton sa balay, maayong pamatasan, pisikal nga katinlo, kag madamong iban pa mabuligon nga mga butang. (Tito 2:5) Kon ang mga bana kag mga asawa magabuligay sa sining paagi, mapaayawan nila sing maayo pa ang mga kinahanglanon sang ila mga anak. Ano bala ang iban sina nga mga kinahanglanon?
Pag-atipan sang Ila Emosyonal nga mga Kinahanglanon
6. Ano ang mga papel sang mga iloy kag mga amay sa emosyonal nga pagtubo sang ila mga anak?
6 “Kon ang isa ka nagabatiti nga iloy nagapalangga sa iya kaugalingon nga mga anak,” nagabatyag sila nga luwas, malig-on, kag ginahigugma. (1 Tesalonica 2:7; Salmo 22:9) Indi mapunggan sang pila ka iloy ang balatyagon nga hatagan sing daku nga igtalupangod ang ila mga lapsag. Si manalagna Isaias namangkot: “Magakalipat bala ang babayi sa iya bata nga nagasuso nga indi sia magkaluoy sa anak sang iya tiyan?” (Isaias 49:15) Busa ang iloy may importante nga papel sa emosyonal nga pagtubo sang mga anak. Walay sapayan, ang mga amay may importante man nga papel sa sini. Ang edukador sa pamilya nga si Paul Lewis nagsiling: “Wala pa ako sing isa ka mamumugon nga nagapangabudlay sa isa ka kaso ang nakabati sa isa ka delingkwente nga bata nga nagasiling nga may maayo sia nga kaangtanan sa iya amay. Wala sing isa gikan sa ginatos.”
7, 8. (a) Ano ang nagapamatuod sa mabakod nga paghiusa sa ulot ni Jehova nga Dios kag sang iya Anak? (b) Paano mapalambo sang mga ginikanan ang mahigugmaon nga paghiusa upod sa ila mga anak?
7 Busa kinahanglan nga mahalungon nga palambuon sang Cristianong mga amay ang mahigugmaon nga paghiusa upod sa ila mga anak. Halimbawa, binagbinaga si Jehova nga Dios kag si Jesucristo. Sang ginbawtismuhan si Jesus, si Jehova nagsiling: “Ikaw ang Anak ko, ang hinigugma; nahamuot ako sa imo.” (Lucas 3:22) Daku gid ang ginapabutyag sa sadtong pila ka tinaga! Si Jehova (1) nagkilala sa iya Anak, (2) dayag nga nagpabutyag sang iya gugma kay Jesus, kag (3) nagpahibalo sang iya kahamuot kay Jesus. Apang, indi lamang amo ini ang tion nga ginpabutyag ni Jehova ang iya gugma para sa iya Anak. Sang ulihi si Jesus nakasiling sa iya Amay: “Ginhigugma mo ako sa wala pa mapasad ang kalibutan.” (Juan 17:24) Apang, sa pagkamatuod, indi bala ang tanan nga matinumanon nga mga anak nga lalaki kag mga anak nga babayi nagakinahanglan sing pagkilala, gugma, kag kahamuot gikan sa ila mga amay?
8 Kon ikaw isa ka amay, mahimo nga daku ang imo mahimo agod mapabakod ang mahigugmaon nga paghiusa upod sa imo mga anak paagi sa regular nga pagpakita sing nagakaigo nga gugma sa pisikal kag sa hambal. Matuod, ang pila ka lalaki nabudlayan sa pagpakita sang ila pagpalangga, ilabi na kon wala gid sila makabaton sing dayag nga pagpalangga gikan sa ila kaugalingon nga mga amay. Apang bisan ang makasalaw-a nga paghimud-os nga ipakita ang gugma sa imo mga anak may daku nga epekto. Ti, “ang gugma nagapabakod.” (1 Corinto 8:1) Kon ang imo mga anak magabatyag nga malig-on bangod sang imo amaynon nga gugma, mas madali sila mangin ‘tunay nga mga anak nga lalaki kag mga anak nga babayi’ kag magbatyag nga hilway sa pagtu-ad sa imo.—Hulubaton 4:3.
Pag-atipan sang Ila Espirituwal nga mga Kinahanglanon
9. (a) Paano ginaatipan sang mahinadlukon sa Dios nga Israelinhon nga mga ginikanan ang espirituwal nga mga kinahanglanon sang ila mga pamilya? (b) Ano ang mga kahigayunan sang mga Cristiano nga matudluan sing dipormal ang ila mga anak?
9 Ang mga anak may espirituwal man nga mga kinahanglanon. (Mateo 5:3) Si Moises naglaygay sa Israelinhon nga mga ginikanan: “Ining mga pulong nga ginasugo ko karon sa imo mangin sa imo tagipusuon; kag itudlo mo sila sing makugihon sa imo mga anak kag hambalon mo sila sa nagalingkod ka sa imo balay kag sa nagalakat ka sa dalanon kag sa nagahigda ka kag sa nagabangon ka.” (Deuteronomio 6:6, 7) Kon ikaw isa ka Cristianong ginikanan, sarang mo mahimo ang kalabanan sang imo pagtudlo sing dipormal, samtang ‘nagalakat kamo sa dalanon.’ Ang tion nga ginahinguyang sa paglakbay, pagpamalaklon, ukon paglakat kaupod sang imo mga anak sa mga balay-balay sa Cristianong ministeryo nagahatag sing maayo nga mga kahigayunan sa pagpaalinton sang panudlo sa masulhay nga kahimtangan. Ang tigkalaon maayo man nga tion para sa mga pamilya sa paghambalanay. “Ginagamit namon ang tigkalaon agod hambalan ang mga butang nga nag-utwas sa sina nga adlaw,” paathag sang isa ka ginikanan.
10. Ngaa ang pangpamilya nga pagtuon isa ka hangkat kon kaisa, kag ano dapat ang determinasyon sang mga ginikanan?
10 Walay sapayan, ang pormal nga pagtudlo sa kalalangan sang isa ka regular nga pagtuon sa Biblia upod sa imo mga anak kinahanglanon man. Matuod, “ang kabuangan naputos sa tagipusuon” sang mga bata. (Hulubaton 22:15) Ang iban nga mga ginikanan nagasiling nga mahapos maupangan sing hungod sang ila mga anak ang pangpamilya nga pagtuon. Paano? Paagi sa paghulag nga dinaayawan kag natak-an, paagi sa paghimo sing makaulugot nga mga tublag (subong sang pag-ilinaway sang mga mag-ulutod), ukon paagi sa pagpakunokuno nga wala sing namang-an sa sadsaran nga mga kamatuoran sa Biblia. Kon magalab-ot ini sa punto nga mangin isa ini ka paindis-indis sa pagpat-od kon sin-o ang may pinakamalig-on nga kabubut-on, ang kabubut-on sang ginikanan ang dapat mangin pinakamalig-on. Ang Cristianong mga ginikanan indi dapat mag-ampo kag magtugot sa mga anak sa pagharihari sa panimalay.—Ipaanggid ang Galacia 6:9.
11. Paano mangin makalilipay ang pangpamilya nga pagtuon?
11 Kon ang imo mga anak wala manamian sa pangpamilya nga pagtuon, ayhan sarang mahimo ang pila ka pagbalhin. Halimbawa, ginagamit bala ang pagtuon subong balibad agod repasuhon ang pinakaulihi nga mga kakulangan sang imo mga anak? Ayhan labing maayo nga hambalan sing pribado ina nga mga palaligban. Ginahiwat bala sing tayuyon ang inyo pagtuon? Kon kanselahon mo ini bangod sang isa ka paborito nga palaguwaon sa telebisyon ukon hampang, mahimo tamdon sang imo mga anak ang pagtuon nga indi tama ka importante. Hanuot kag mapagsik ka bala sa imo paagi sang pagdumala sa pagtuon? (Roma 12:8) Huo, ang pagtuon dapat mangin makalilipay. Tinguhai nga padayon nga madalahig ang imo mga anak. Mangin positibo kag makapalig-on, mainit nga nagahatag sing komendasyon sa imo mga anak tungod sang ila pagpakigbahin. Indi lamang pagtuptupi ang materyal, siempre pa, kundi tinguhai nga lab-uta ang mga tagipusuon.—Hulubaton 23:15.
Pagdisiplina sa Pagkamatarong
12. Ngaa ang disiplina wala pirme nagalakip sang pisikal nga pagsilot?
12 Ang mga anak nagakinahanglan man sing disiplina. Subong ginikanan, dapat ka magtalana sing mga limitasyon para sa ila. Ang Hulubaton 13:24 nagasiling: “Ang nagapugong sang iya bilugon nagadumot sang iya anak, apang ang nagahigugma sa iya nagasilot sa iya sa nagakaigo nga tion.” Apang, indi buot silingon sang Biblia nga ang disiplina dapat pirme himuon sa pisikal nga paagi. Ang Hulubaton 8:33 nagasiling: “Pamatii ang disiplina,” kag ginasugiran kita nga “ang isa ka badlong nagadukot sing madalom pa sa mahangpunon sangsa isa ka gatos ka lapdus sa buangbuang.”—Hulubaton 17:10.
13. Paano dapat ihatag ang disiplina sa anak?
13 Kon kaisa, ang pisikal nga disiplina mahimo nagakaigo. Apang, kon himuon ini sa kaakig, mahimo ini masubrahan kag mangin indi epektibo. Ang Biblia nagapaandam: “Mga amay, indi pagpaakiga ang inyo mga anak, agod indi sila mahanusbo.” (Colosas 3:21) Sa pagkamatuod, “ang pagpigos nagapabuang sa maalam.” (Manugwali 7:7) Ang ginpaakig nga pamatan-on mahimo gani magrebelde sa matarong nga mga pagsulundan. Busa dapat gamiton sang mga ginikanan ang mga Kasulatan sa pagdisiplina sa ila mga anak sa pagkamatarong sa malig-on apang sa timbang nga paagi. (2 Timoteo 3:16) Ang diosnon nga disiplina ginahatag nga may gugma kag kalulo.—Ipaanggid ang 2 Timoteo 2:24, 25.a
14. Ano ang dapat himuon sang mga ginikanan kon mabatyagan nila ang huyog nga magsingkal?
14 Sa pagkamatuod, “kita tanan nagakasandad sa madamong bes.” (Santiago 3:2) Bisan ang kinaandan na nga isa ka mahigugmaon nga ginikanan mahimo madala sa makapahuol nga higayon kag makahambal sing dimalulo ukon makapakita sing kaakig. (Colosas 3:8) Kon mahanabo ina, indi pagpatunuri sing adlaw nga may daku nga kalisud ang imo anak ukon ikaw nga akig. (Efeso 4:26, 27) Husaya ang problema upod sa imo anak, nagapangayo sing pasaylo kon nagakaigo. (Ipaanggid ang Mateo 5:23, 24.) Ang pagpakita sina nga pagpaubos mahimo nga labi nga magapasuod sa imo kag sa imo anak. Kon daw indi mo mapunggan ang imo kaakig kag nagapadala sa kasingkal, mangayo sing bulig gikan sa gintangdo nga mga gulang sa kongregasyon.
Isa-sing-Ginikanan nga mga Panimalay kag Tapik nga mga Pamilya
15. Paano mabuligan ang mga anak sa isa sing ginikanan nga mga pamilya?
15 Apang, indi tanan nga mga anak ginasupurtahan sang duha ka ginikanan. Sa Estados Unidos, 1 ka bata sa kada 4 ang ginapadaku sang isa ka ginikanan. Ang ‘ilo nga mga anak nga lalaki’ kinaandan sang panahon sang Biblia, kag ang pag-ulikid sa ila liwat-liwat nga ginasambit sa Kasulatan. (Exodo 22:22) Sa karon, ang isa-sing-ginikanan nga Cristianong mga panimalay nagaatubang man sing mga kahuol kag mga palaligban, apang nalugpayan sila sa paghibalo nga si Jehova “amay sang ilo nga mga anak nga lalaki kag hukom sang mga balo.” (Salmo 68:5) Ang mga Cristiano ginalaygayan nga “atipanon ang mga ilo kag mga balo sa ila kapipit-an.” (Santiago 1:27) Daku ang mabulig sang mga masigkatumuluo sa isa-sing-ginikanan nga mga pamilya.b
16. (a) Ano ang dapat himuon sang nagaisahanon nga mga ginikanan tungod sa ila kaugalingon nga mga panimalay? (b) Ngaa ang disiplina mahimo mangin mabudlay, apang ngaa dapat ini ihatag?
16 Kon ikaw isa ka nagaisahanon nga ginikanan, ano mismo ang imo himuon agod mabuligan ang imo panimalay? Kinahanglan nga mangin makugi ikaw sa pangpamilya nga pagtuon sa Biblia, pagtambong sa mga miting, kag sa ministeryo sa latagon. Apang, ang disiplina mahimo mangin isa ka mabudlay nga hilikuton. Ayhan ginalisdan ka pa bangod sang pagkapatay sang hinigugma nga tiayon. Ukon ayhan ginabatuan mo ang mga balatyagon nga nakonsiensia ukon nagakaakig tungod sa pagkaguba sang pag-asawahay. Kon ikaw kag ang imo anay tiayon lunsay may legal nga kinamatarong sa pag-atipan sa mga anak, mahimo gani nga kahangaw-an mo nga basi pakamaayuhon sang imo anak ang mag-upod sa imo ginbulagan ukon gindiborsiohan nga tiayon. Nagatuga sing emosyonal nga kabudlayan ang paghatag sing timbang nga disiplina sa sina nga mga kahimtangan. Apang, ang Biblia nagasugid sa aton nga “ang bata nga ginapabayaan sa iya kaugalingon magapakahuya sa iya iloy.” (Hulubaton 29:15) Gani indi magpadaug sa sukna sang konsiensia, paghinulsol, ukon emosyonal nga pag-ipit sang anay tiayon. Magpahamtang sing makatarunganon kag mapinadayunon nga mga pagsulundan. Indi pag-ikompromiso ang mga prinsipio sang Biblia.—Hulubaton 13:24.
17. Paano mangin dimaathag ang mga papel sang mga katapo sang pamilya sa isa sing ginikanan nga panimalay, kag ano ang sarang mahimo agod matapna ini?
17 Apang, ang mga palaligban mahimo mag-utwas kon ginakabig sang nagaisahanon nga iloy ang iya anak nga lalaki subong salili nga tiayon—ang lalaki sa balay—ukon ang iya anak nga babayi subong salaligan, nagalulan sa iya sing mabug-at nga mga problema. Indi ini nagakaigo kag nagapagumon sa bata. Kon ang mga katungdanan sang ginikanan kag bata mangin dimaathag, ang disiplina indi epektibo. Ipakilala nga ikaw ang ginikanan. Kon isa ikaw ka iloy nga nagakinahanglan sing pasad-sa-Biblia nga laygay, pangayua ini gikan sa mga gulang ukon ayhan gikan sa isa ka hamtong nga gulang-gulang nga utod nga babayi.—Ipaanggid ang Tito 2:3-5.
18, 19. (a) Ano ang pila ka kabudlayan nga ginaatubang sang tapik nga mga pamilya? (b) Paano makapakita sing kaalam kag paghangop ang mga ginikanan kag mga anak sa isa ka tapik nga pamilya?
18 Ang tapik nga mga pamilya nagaatubang man sing mga palaligban. Sa masami, nasapwan sang tapik nga mga ginikanan nga ang “gilayon nga gugma” talagsahon lamang. Halimbawa, ang mga manak mahimo nga mabinatyagon sa bisan anong daw paboritismo sa matuod nga mga anak. (Ipaanggid ang Genesis 37:3, 4.) Sa katunayan, ang mga manak mahimo nga nagapanikasog sing lakas nga mabatas ang kalisud tungod sang nagtaliwan nga ginikanan kag sang kahadlok nga ang paghigugma sa tapik nga ginikanan sa bisan paano mangin pagluib sa ila matuod nga amay ukon iloy. Ang mga panikasog sa paghatag sing kinahanglanon nga disiplina mahimo tamdon upod ang masakit nga pahanumdom, ‘Indi ikaw ang akon matuod nga ginikanan!’
19 Ang Hulubaton 24:3 nagasiling: “Paagi sa kaalam ginapatindog ang balay, kag paagi sa paghangop ginapalig-on ini.” Huo, agod ang isa ka tapik nga pamilya magamadinalag-on, ang tanan dapat magpakita sing kaalam kag paghangop. Sa ulihi, dapat batunon sang mga anak ang masunson masakit nga katunayan nga tuhay na ang kahimtangan. Dapat man tun-an sang tapik nga mga ginikanan ang mangin mapailubon kag maawaon, nga wala sa gilayon nagakaakig kon ginaatubang sang daw pagsikway. (Hulubaton 19:11; Manugwali 7:9) Antes kuhaon ang katungdanan sang manugdisiplina, magpangabudlay sa pagtukod sing pagpakig-abyan sa manak. Kon mapatok na ina nga paghiusa, mahimo binagbinagon sang iban nga mas maayo nga tugutan ang matuod nga ginikanan sa pagpadapat sang disiplina. Kon magautwas ang kahuol, dapat panikasugan nga magpaalintunay. “Sa nalaygayan sing maayo yara ang kaalam,” siling sang Hulubaton 13:10.c
Padayon nga Magpangabudlay Para sa Kaluwasan sang Imo Panimalay!
20. Ano ang dapat padayon nga himuon sang Cristianong mga ulo sang pamilya?
20 Ang malig-on nga Cristianong mga pamilya indi aksidente lamang. Kamo nga mga ulo sang pamilya dapat padayon nga magpangabudlay para sa kaluwasan sang inyo mga panimalay. Mangin mabinantayon, nagatalupangod sang dimaayo nga mga pamatasan ukon kalibutanon nga mga huyog. Magpahamtang sing maayo nga halimbawa sa paghambal, paggawi, gugma, pagtuo, kag pagkaputli. (1 Timoteo 4:12) Magpakita sing bunga sang espiritu sang Dios. (Galacia 5:22, 23) Ang pailob, patugsiling, pagpatawad, kag kalum-ok magapabakod sang imo mga panikasog nga itudlo sa imo mga anak ang mga dalanon sang Dios.—Colosas 3:12-14.
21. Paano ang isa ka mainit, malipayon nga atmospera mahuptan sa puluy-an?
21 Paagi sa bulig sang Dios, tinguhai nga mahuptan ang isa ka malipayon, mainit nga espiritu sa sulod sang imo puluy-an. Maghinguyang sing tion nga magkaupod subong pamilya, nagapanikasog nga magsaluhay sa dimagkubos sa isa ka pagkaon kada adlaw. Ang Cristianong mga miting, pag-alagad sa latagon, kag pangpamilya nga pagtuon kinahanglanon. Apang may yara man “tion sa pagkadlaw kag tion sa pagsaot.” (Manugwali 3:1, 4) Huo, mag-iskedyul sing mga panag-on sang makapabakod nga kalingawan. Ang pagpamasyar sa mga museo, mga zoo, kag kaanggid nga mga lugar makalilipay para sa bug-os nga pamilya. Ukon mahimo ninyo patyon ang TV kag ihinguyang ang oras sa pagkanta, pagpamati sa musika, paghampang, kag paghambalanay. Labi ini nga magapasuod sang pamilya.
22. Ngaa dapat mo pangabudlayan sing lakas ang kaluwasan sang imo panimalay?
22 Kabay nga kamo tanan nga Cristianong mga ginikanan padayon nga magapangabudlay sa pagpahamuot sing lubos kay Jehova “samtang padayon kamo nga nagapamunga sa tagsa ka maayong buhat kag nagatubo sa sibu nga ihibalo sa Dios.” (Colosas 1:10) Tukura ang imo panimalay sa isa ka mabakod nga pundasyon sang pagkamatinumanon sa Pulong sang Dios. (Mateo 7:24-27) Kag makasalig ka nga ang imo mga panikasog sa pagsagod sa imo mga anak “sa disiplina kag panghunahuna nga pagtadlong ni Jehova” mangin kalahamut-an sa iya.—Efeso 6:4.
[Mga footnote]
a Tan-awa ang artikulo nga “Ang Pagtamod sang Biblia: ‘Ang Bilugon sang Disiplina’—Karaan Na Bala Ini?’ ” sa Magmata! sang Septiembre 8, 1992.
b Tan-awa ang Marso 15, 1981 nga Ang Lalantawan, pahina 15-26.
Paano Mo Sabton?
◻ Paano ang bana kag asawa makabuligay sa pagpalig-on sang ila panimalay?
◻ Ano ang pila ka emosyonal nga mga kinahanglanon sang mga anak, kag paano ini mahatag?
◻ Paano matudluan sang mga ulo sang pamilya ang ila mga anak sing pormal kag dipormal?
◻ Paano makadisiplina sa pagkamatarong ang mga ginikanan?
◻ Ano ang sarang himuon para sa kaayuhan sang isa sing ginikanan nga mga pamilya kag tapik nga mga pamilya?
[Piktyur sa pahina 16]
Ang gugma kag kahamuot sang amay importante sa emosyonal nga pagtubo sang bata