Paghinumdom sa Katapusan nga mga Adlaw ni Jesus sa Duta
AMO ini ang ikapito nga adlaw sang Judiyong bulan nga Nisan sang tuig 33 C.E. Handurawa nga ginabantayan mo ang mga hitabo sa probinsia sang Judea sa Roma. Naghalin sa Jerico kag sa madabong nga katamnan sini, si Jesucristo kag ang iya mga disipulo nagapanlakatan sa yab-ukon, likuon nga dalan. Madamo pa nga manlalakbay ang nagapakadto man sa Jerusalem para sa tuigan nga pagsaulog sang Paskuwa. Apang, indi lamang ining makakalapoy nga pagtaklad ang ginapamensar sang mga disipulo ni Cristo.
Ang mga Judiyo nagahandum sang isa ka Mesias nga makadala sing kaumpawan gikan sa Romanong kahiulipnan. Madamo ang nagatuo nga si Jesus nga Nazaretnon amo yadtong madugay na ginahulat nga Manluluwas. Sa sulod sang tatlo ka tuig kag tunga, nagpamulong sia tuhoy sa Ginharian sang Dios. Gin-ayo niya ang masakiton kag ginpakaon ang mga gutom. Huo, nalugpayan niya ang katawhan. Apang nagapagot ang relihiosong mga lider sa sobra nga pagpakamalaut ni Jesus sa ila kag luyag gid nila nga mapatay sia. Apang, didto sia, determinado nga nagapanlakatan sa kigas nga dalan sa unahan sang iya mga disipulo.—Marcos 10:32.
Samtang ang adlaw nagasalop sa likod sang Bukid sang mga Olibo nga yara sa unhan, si Jesus kag ang iya mga kaupdanan nakalab-ot sa minuro sang Betania, diin ginpaligad nila ang masunod nga anom ka gab-i. Didto gin-abiabi sila sang ila hinigugma nga mga abyan nga sanday Lazaro, Maria, kag Marta. Ang mabugnaw nga kagab-ihon nangin kaumpawan gikan sa mainit nga paglakbay kag nagatanda sang pagsugod sang Inugpahuway sang Nisan 8.—Juan 12:1, 2.
Nisan 9
Pagkatapos sang Inugpahuway, ang Jerusalem masako. Linibo ka bisita ang nagtipon na sa siudad para sa Paskuwa. Apang ang gahod nga mabatian naton indi kinaandan para sa sini nga tion sang tuig. Ang mausisaon nga kadam-an nagadagsa sa makitid nga mga dalan pakadto sa mga gawang sang siudad. Samtang nagapanagil-ot sila paguwa sa gutok nga mga gawang, isa gid ka matahom nga talan-awon ang nakita nila! Madamong malipayon nga tawo ang nagadulhog sa Bukid sang mga Olibo halin sa Betfage. (Lucas 19:37) Ano ang kahulugan sini nga tanan?
Tan-awa! Si Jesus nga Nazaretnon nagakari nga sakay sa polyino sang isa ka asno. Ginahumlad sang mga tawo ang mga kunop sa dalan sa iya unahan. Ang iban nagawagayway sang bag-o mautod nga mga paklang sang palma kag malipayon nga nagasinggit: “Bulahan sia nga nagakari sa ngalan ni Jehova, ang hari sang Israel!”—Juan 12:12-15.
Samtang ang kadam-an nagahinampot sa Jerusalem, gintan-aw ni Jesus ang siudad kag natandog sing tudok. Naghibi sia, kag mabatian naton sia nga nagatagna nga ini nga siudad pagalaglagon. Sang mag-abot si Jesus sa templo mga pila ka tion sang ulihi, gintudluan niya ang kadam-an kag gin-ayo ang mga bulag kag mga piang nga nagkari sa iya.—Mateo 21:14; Lucas 19:41-44, 47.
Nakita ini sang punong mga saserdote kag mga escriba. Daku gid ang ila kaakig nga makita ang makatilingala nga mga butang nga ginhimo ni Jesus kag ang kalipay sang kadam-an! Bangod indi mahinago ang ila kaakig, ang mga Fariseo nagsugo: “Manunudlo, sabdunga ang imo mga disipulo.” “Nagasiling ako sa inyo,” sabat ni Jesus, “kon ini sila maghipos, ang mga bato gid magasinggit.” Antes maglakat, nakita ni Jesus ang mga negosyo sa templo.—Lucas 19:39, 40; Mateo 21:15, 16; Marcos 11:11.
Nisan 10
Maaga pa nag-abot si Jesus sa templo. Kahapon, naakig sia sa sobra nga pagnegosyo sa pagsimba sa iya Amay, si Jehova nga Dios. Gani, upod ang daku nga kakugi, ginpanabog niya ang nagapamakal kag nagapamaligya sa templo. Nian ginpamaliskad niya ang mga lamesa sang makagod nga mga manugbaylo sang kuwarta kag ang mga pulungkuan sang mga nagabaligya sing mga salampati. “Nasulat na,” matigdas nga hambal ni Jesus, “ ‘Ang akon balay tawgon nga balay nga palangamuyuan,’ apang ginhimo ninyo ini nga lungib sang mga makawat.”—Mateo 21:12, 13.
Wala maluyagi sang punong mga saserdote, mga escriba, kag mga pangulo sang katawhan ang ginahimo kag dayag nga pagpanudlo ni Jesus. Handum gid nila nga patyon sia! Apang indi nila ini mahimo bangod sang mga tawo nga nahayanghag sa panudlo ni Jesus kag pirme sila “nagasunudsunod sa iya sa pagpamati sa iya.” (Lucas 19:47, 48) Samtang kasisidmon pa, si Jesus kag ang iya mga kaupdanan matawhay nga naglakat pabalik sa Betania para sa isa ka gab-i nga pagpahuway.
Nisan 11
Kaagahon pa lang, kag manugpakadto na si Jesus kag ang iya mga disipulo sa Jerusalem nga nagalabay sa Bukid sang mga Olibo. Sa pag-abot nila sa templo, gilayon nga gin-atubang sang punong mga saserdote kag sang mga tigulang si Jesus. Lab-as pa sa ila hunahuna ang ginhimo niya batok sa mga manugbaylo sang kuwarta kag sa mga manugpatikang sa templo. Ang iya mga kaaway mayagutaon nga namangkot: “Sa ano bala nga awtoridad nagahimo ka sining mga butang? Kag sin-o bala ang naghatag sa imo sini nga awtoridad?” “Ako, man, mamangkot sa inyo sing isa ka butang,” sabat ni Jesus. “Kon inyo masugid sa akon, isugid ko man sa inyo kon sa ano nga awtoridad ginahimo ko ining mga butang: Ang bawtismo ni Juan, diin bala ini maggikan? Gikan sa langit ukon gikan sa mga tawo?” Nagasapol, ang mga nagapamatok nangatarungan: “Kon magsiling kita, ‘Gikan sa langit,’ magasiling sia sa aton, ‘Ti, ngaa wala kamo magtuo sa iya?’ Apang, kon magsiling kita, ‘Gikan sa mga tawo,’ mahadlok kita sa kadam-an, kay ang tanan nagakabig kay Juan subong manalagna.” Naligban, maluya sila nga nagsabat: “Wala kami makahibalo.” Si Jesus matawhay nga nagsabat: “Indi man ako magsugid sa inyo kon sa ano nga awtoridad ginahimo ko ining mga butang.”—Mateo 21:23-27.
Gintinguhaan karon sang mga kaaway ni Jesus nga masiod sia sa paghambal sing butang nga tungod sini mahimo nila sia mapadakop. “Tugot bala,” pamangkot nila, “ang pagbayad sing buhis kay Cesar ukon indi?” “Ipakita sa akon ang sensilyo sa buhis,” sabat ni Jesus. Namangkot sia: “Kay sin-o bala ini dagway kag sinulat?” “Kay Cesar,” siling nila. Nagpakahuya sa ila, si Jesus maathag nga naghambal para mabatian sang tanan: “Busa, ihatag kay Cesar ang mga butang nga iya ni Cesar, apang sa Dios ang mga butang nga iya sang Dios.”—Mateo 22:15-22.
Bangod napahipos niya ang iya mga kaaway paagi sining dimabali nga argumento, matigdas karon nga ginpabutyag ni Jesus ang iya pagpakamalaut sa atubangan sang kadam-an kag sang iya mga disipulo. Magpamati samtang maisugon nga ginapakamalaut niya ang mga escriba kag mga Fariseo. “Indi ninyo paghimua ang suno sa ila mga buhat,” siling niya, “kay nagahambal sila apang wala nagahimo.” Sing masidla, nagpahayag sia sing isa ka serye sang mga kailo sa ila, nagapakilala sa ila subong mga bulag nga tuytoy kag mga salimpapaw. “Mga man-ug, kaliwat sang mga man-ug,” siling ni Jesus, “paano bala kamo makapalagyo gikan sa paghukom sang Gehena?”—Mateo 23:1-33.
Ining matigdas nga mga pagpakamalaut wala nagakahulugan nga wala makita ni Jesus ang maayong mga kinaiya sang iban. Sang ulihi, nakita niya ang mga tawo nga nagahulog sing kuwarta sa mga bahandian sang templo. Makatalandog gid makita ang isa ka imol nga babaying balo nga naghulog sang iya bug-os nga palangabuhian—duha ka manubo sing balor nga sensilyo! Upod ang mainit nga apresasyon, ginpakita ni Jesus nga, sa katunayan, labi pa ang nahulog niya sangsa tanan nga nag-amot sing daku “gikan sa ila kabuganaan.” Sa iya mapinalanggaon nga pagkaawa, ginaapresyar sing tudok ni Jesus ang bisan ano man nga masarangan himuon sang isa ka tawo.—Lucas 21:1-4.
Sa katapusan nga tion, naghalin karon si Jesus sa templo. Ang pila niya ka disipulo nagkomento tuhoy sa pagkahalangdon sini, nga ini “napunihan sing matahom nga mga bato kag mga butang nga gindedikar.” Sa ila kakibot, si Jesus nagsabat: “Magaabot ang mga adlaw nga walay mabilin diri nga isa ka bato sa ibabaw sang isa nga indi malumpag.” (Lucas 21:5, 6) Samtang nagasunod ang mga apostoles kay Jesus paguwa sa nagaginutok nga siudad, nagpalibog sila kon ano ang mahimo nga buot niya silingon.
Ti, dugaydugay gid lamang kag si Jesus kag ang iya mga apostoles nagalingkod kag nagapahunayhunay sa Bukid sang mga Olibo. Samtang ginatan-aw nila ang katahom sang Jerusalem kag sang templo, nangayo sing paathag sanday Pedro, Santiago, Juan, kag Andres tuhoy sa makapakibot nga tagna ni Jesus. “Sugiri kami,” siling nila, “san-o mahanabo ining mga butang, kag ano ang mangin tanda sang imo presensia kag sang katapusan sang sistema sang mga butang?”—Mateo 24:3; Marcos 13:3, 4.
Bilang sabat ang Batid nga Manunudlo naghatag sing talalupangdon gid nga tagna. Nagtagna sia sing dalagku nga mga inaway, linog, kakulang sing pagkaon, kag pamiste. Nagtagna man si Jesus nga ang maayong balita sang Ginharian ibantala sa bug-os nga duta. “Nian,” paandam niya, “may dakung kapipit-an nga ang subong sini wala pa mahanabo kutob sa ginsuguran sang kalibutan tubtob karon, wala, kag indi na gid mahanabo.”—Mateo 24:7, 14, 21; Lucas 21:10, 11.
Ang apat ka apostoles maukod nga namati samtang ginapaathag ni Jesus ang iban pa nga bahin sang ‘tanda sang iya presensia.’ Ginpadaku niya ang kinahanglanon nga ‘magpadayon sa pagbantay.’ Ngaa? “Bangod,” siling niya, “wala kamo makahibalo kon sa ano nga adlaw magakari ang inyo Ginuo.”—Mateo 24:42; Marcos 13:33, 35, 37.
Isa ini ka dimalipatan nga adlaw para kay Jesus kag sa iya mga apostoles. Sa katunayan, amo ini ang katapusan nga adlaw sang dayag nga ministeryo ni Jesus sa wala pa sia madakop, makasaba, kag mapatay. Sanglit gab-i na, nanglaktod sila sa bungyod pauli sa Betania.
Nisan 12 kag 13
Malinong nga ginhinguyang ni Jesus ang Nisan 12 upod sa iya mga disipulo. Nahangpan niya nga luyag gid sia patyon sang relihiosong mga lider, kag indi niya luyag nga tublagon nila ang iya pagsaulog sang Paskuwa sa madason nga gab-i. (Marcos 14:1, 2) Sang masunod nga adlaw, Nisan 13, ang mga tawo masako nga nagahanda para sa Paskuwa. Sang maaga nga bahin sang hapon, ginsugo ni Jesus sanday Pedro kag Juan sa paghanda sang Paskuwa para sa ila sa isa ka naibabaw nga hulot sa Jerusalem. (Marcos 14:12-16; Lucas 22:8) Sa wala pa magtunod ang adlaw, nakigkita sa ila didto si Jesus kag ang napulo pa ka apostoles para sa ila katapusan nga pagsaulog sang Paskuwa.
Nisan 14, Pagkatapos Makatunod ang Adlaw
Ang Jerusalem indi tanto kasanag samtang nagaugsad ang bulan sa Bukid sang mga Olibo. Sa isa ka daku kag nasangkapan nga hulot, si Jesus kag ang 12 nagasandiay sa nahanda nga lamesa. “Ginhandum ko sing hanuot gid ang pagkaon sining paskuwa kaupod ninyo sa wala pa ako mag-antos,” siling niya. (Lucas 22:14, 15) Matiuntion nakibot ang mga apostoles sang nakita nila si Jesus nga nagtindog kag naghal-id sang iya kunop. Nagkuha sing tualya kag batiya sang tubig, ginhinawan niya ang ila mga tiil. Isa gid ka dimalipatan nga leksion sang mapainubuson nga pag-alagad!—Juan 13:2-15.
Apang, nakahibalo si Jesus nga isa sining mga lalaki—si Judas Iscariote—ang nagplano sa pagluib sa iya sa relihiosong mga lider. Sing halangpunon, nalisdan sia sing daku. “Isa sa inyo ang magaluib sa akon,” siling niya. Nahanusbo gid sa sini ang mga apostoles. (Mateo 26:21, 22) Pagkatapos masaulog ang Paskuwa, si Jesus nagsiling kay Judas: “Himua dayon ang dapat mo himuon.”—Juan 13:27.
Sang makalakat na si Judas, ginsugdan ni Jesus ang panihapon sa pagdumdom sang iya malapit na nga kamatayon. Nagkuha sia sing tinapay nga walay lebadura, nagpasalamat sa pangamuyo, gintipiktipik ini, kag ginsugo ang 11 sa pagpakig-ambit. “Nagakahulugan ini sang akon lawas,” siling niya, “nga ihatag tungod sa inyo. Padayon ninyo nga himua ini sa handumanan nakon.” Nian nagkuha sia sing isa ka kupa sang mapula nga alak. Pagkatapos makapasalamat, ginpasa niya ang kupa sa ila, ginpainom sila sa sini. Si Jesus nagsiling pa: “Nagakahulugan ini sang akon ‘dugo sang katipan,’ nga iula tungod sa madamo para sa kapatawaran sang mga sala.”—Lucas 22:19, 20; Mateo 26:26-28.
Sadtong importante kaayo nga gab-i, si Jesus nagtudlo sa iya matutom nga mga apostoles sing madamong bilidhon nga leksion, kag lakip sa sini amo ang pagkaimportante sang utudnon nga gugma. (Juan 13:34, 35) Ginpasalig niya sila nga makabaton sila sing “mananabang,” ang balaan nga espiritu. Magapahanumdom ini sa ila sang tanan nga butang nga ginsiling niya sa ila. (Juan 14:26) Sang maggulugab-i na, mahimo nga napalig-on gid sila sa pagpamati kay Jesus nga nagapangamuyo sing hanuot tungod sa ila. (Juan, kapitulo 17) Pagkatapos makaamba sing mga ambahanon sang pagdayaw, naghalin sila sa naibabaw nga hulot kag nagsunod kay Jesus sa guwa sa mabugnaw nga kagab-ihon.
Nagtabok sa Nalupyakan sang Kidron, si Jesus kag ang iya mga apostoles nagkadto sa isa sang ila paborito nga duog, ang katamnan sang Getsemani. (Juan 18:1, 2) Samtang nagahulat ang iya mga apostoles, si Jesus nagpalayo diutay sa pagpangamuyo. Indi malaragway sang mga tinaga ang iya kahuol sa balatyagon samtang hanuot sia nga nagapangayo sing bulig sa Dios. (Lucas 22:44) Ang paghunahuna mismo sa kahuluy-an nga mahimo mahatag sa iya hinigugma nga langitnon nga Amay kon mapaslawan sia tuman gid kasakit.
Haluson pa lang makatapos si Jesus sa pagpangamuyo sang nag-abot si Judas Iscariote upod sang kadam-an nga may dala nga mga espada, batuta, kag sulo. “Maayo nga adlaw, Rabbi!” siling ni Judas, nagahalok sing mapinalanggaon kay Jesus. Amo ini ang senyales para dakpon si Jesus sang mga tawo. Sing hinali, gingabot ni Pedro ang iya espada kag gingilangan ang dulunggan sang ulipon sang mataas nga saserdote. “Itagob ang imo espada,” siling ni Jesus samtang ginauli niya ang dulunggan sang tawo. “Ang tanan nga nagagamit sang espada sa espada mapatay.”—Mateo 26:47-52.
Madasig ang mga hitabo! Si Jesus gindakop kag gingapos. Bangod sa kahadlok kag kagumon, ginbayaan sang mga apostoles ang ila Agalon kag nagpalagyo. Si Jesus gindala kay Anas, ang anay mataas nga saserdote. Nian gindala sia kay Caifas, ang karon mataas nga saserdote, agod ikasaba. Sang mga kaagahon, si Jesus butig nga ginsumbong sang Sanhedrin sa sala nga pagpasipala. Masunod, ginpadala sia ni Caifas sa Romanong gobernador nga si Poncio Pilato. Ginpadala niya si Jesus kay Herodes Antipas, ang gumalahom sang Galilea. Gin-uligyat ni Herodes kag sang iya mga bantay si Jesus. Nian ginbalik sia kay Pilato. Ang pagkawalay kasal-anan ni Jesus ginpamatud-an ni Pilato. Apang gin-ipit sia sang Judiyong relihioso nga mga lider nga itagudili si Jesus sa kamatayon. Pagkatapos sang mga pagyaguta kag pagsakit, si Jesus gindala sa Golgota diin wala kaluoy sia nga ginlansang sa usok sang pag-antos kag nagbatas sing masakit nga kamatayon.—Marcos 14:50–15:39; Lucas 23:4-25.
Amo yadto kuntani ang labing daku nga trahedya sa maragtas kon natapos sing permanente sang kamatayon ni Jesus ang iya kabuhi. Sing makalilipay, indi amo sina ang natabo. Sang Nisan 16, 33 C.E., nakibot ang iya mga disipulo sang mahibaluan nila nga ginbanhaw sia gikan sa minatay. Sang ulihi, kapin sa 500 ka tawo ang nagpamatuod nga si Jesus nabuhi liwat. Kag 40 ka adlaw pagkatapos sia nabanhaw, isa ka grupo sang matutom nga sumulunod ang nakakita sa iya nga nagkayab sa langit.—Binuhatan 1:9-11; 1 Corinto 15:3-8.
Ang Kabuhi ni Jesus kag Ikaw
Paano ini makaapekto sa imo—sa pagkamatuod, sa aton tanan? Ti, ang ministeryo, kamatayon, kag pagkabanhaw ni Jesus nagahimaya kay Jehova nga Dios kag kinahanglanon gid ini sa katumanan sang Iya dalayawon nga katuyuan. (Colosas 1:18-20) Importante gid ini sa aton agod ang aton mga sala mapatawad pasad sa halad ni Jesus kag busa makatigayon sing personal nga kaangtanan kay Jehova nga Dios.—Juan 14:6; 1 Juan 2:1, 2.
Bisan ang mga minatay maapektuhan. Ang pagkabanhaw ni Jesus nagabukas sang dalan agod mabanhaw sila sa ginsaad sang Dios nga Paraiso nga duta. (Lucas 23:39-43; 1 Corinto 15:20-22) Kon luyag mo mahibaluan ang dugang pa tuhoy sini, ginaagda namon ikaw sa pagtambong sa Memoryal sang kamatayon ni Cristo sa Abril 11, 1998, sa Kingdom Hall sang mga Saksi ni Jehova sa inyo lugar.