Ginahanda ni Jehova ang Dalan

“Ining maayong balita sang ginharian ibantala.”—MATEO 24:14.

1. Ano ang nahimo sang pagbantala nga hilikuton sang nahauna kag sa ika-20 nga siglo?

BANGOD si Jehova isa ka Dios sang gugma, kabubut-on niya nga “ang tanan nga sahi sang tawo maluwas kag makadangat sa sibu nga ihibalo sang kamatuoran.” (1 Timoteo 2:4) Ginakinahanglan sini ang kampanya sa pagbantala kag pagpanudlo sa mga pungsod. Sang nahauna nga siglo, ginhimo sini nga pagbantala ang Cristianong kongregasyon nga “isa ka haligi kag pamakod sang kamatuoran.” (1 Timoteo 3:15) Pagkatapos sini nagsunod ang malawig nga panahon sang apostasya diin nagdulom ang kapawa sang kamatuoran. Sining ulihi nga mga tion, sa “tion sang katapusan,” ang “matuod nga ihibalo” nagbugana liwat, nagadala sing napasad sa Biblia nga paglaum sa walay katapusan nga kaluwasan sa minilyon.—Daniel 12:4.

2. Ano ang nahimo ni Jehova may kaangtanan sa pagbantala nga hilikuton?

² Walay sapayan sang dalayon nga panikasog ni Satanas nga balabagan ang katuyuan sang Dios, ang pagbantala nga hilikuton sang nahauna kag sang ika-20 nga siglo nakatigayon sing makatilingala nga kadalag-an. Ginapahanumdom sini ang tagna ni Isaias. Tuhoy sa pagbalik sang Judiyong mga bihag sa Juda sang ikan-om nga siglo B.C.E., si Isaias nagsulat: “Ang tagsa ka nalupyakan pataason, kag ang tagsa ka bukid kag bakulod paubson. Kag ang mga bulubungyod panhayon, kag ang mga duog nga kudolkudol tapanon.” (Isaias 40:4) Ginhanda man ni Jehova kag gintapan ang dalan para sa daku nga kampanya sa pagbantala sang nahauna kag sang ika-20 nga siglo.

3. Sa anong mga paagi matuman ni Jehova ang iya mga katuyuan?

³ Wala ini nagakahulugan nga direkta nga ginahilabtan ni Jehova ang tanan nga nagakatabo sa duta agod pauswagon ang pagbantala sing maayong balita; ukon nga ini nagakahulugan nga ginagamit ni Jehova ang iya ikasarang sa paghibalo sang palaabuton agod hibaluon ang sibu nga detalye sang tanan nga matabo. Matuod, sarang niya makita sing abanse kag madihon ang mga hitabo sa palaabuton. (Isaias 46:9-11) Apang sarang man sia makapakita sing reaksion sa mga nagakatabo. Kaangay sang eksperiensiado nga manugbantay nga makahibalo kon paano magdirihir kag kon paano amligan ang iya panong, ginatuytuyan ni Jehova ang iya katawhan. Ginadala niya sila padulong sa kaluwasan, ginaamligan ang ila espirituwalidad kag ginapahulag sila nga himuslan ang mga kahimtangan kag mga hitabo nga nagabulig sa madinalag-on nga pagbantala sing maayong balita sa bug-os nga kalibutan.—Salmo 23:1-4.

Isa ka Mabudlay nga Tulumanon

4, 5. Ngaa ang pagbantala sing maayong balita nangin isa ka makahalangkat nga tulumanon?

⁴ Subong anay sang pagtukod sing arka sang adlaw ni Noe, ang hilikuton sa pagbantala sing Ginharian nangin isa ka daku gid nga proyekto—sang nahauna nga siglo kag sa moderno nga mga tion. Ang hilikuton sa pagdala sing bisan ano nga mensahe sa tanan nga tawo mabudlay, apang ining hilikuton labi pa nga makahalangkat. Sang nahauna nga siglo, diutay lamang ang mga disipulo. Ang ila Lider, si Jesus, ginpatay subong isa ka ginakunokuno nga rebelde. Ang Judiyong relihion mabakod. May isa ka daku nga templo nga nagatindog sa Jerusalem. Mabakod man ang di-Judiyo nga mga relihion sa duog sang Mediterraneo, nga may mga templo kag mga saserdote. Sing kaanggid, sang nagsugod “ang tion sang katapusan” sang 1914, diutay lamang ang hinaplas nga mga Cristiano, apang madamo ang mga sumalakdag sang iban nga mga relihion nga nagapangangkon nga nagaalagad sa Dios.—Daniel 12:9.

⁵ Ginpaandaman ni Jesus ang iya mga sumulunod nga pagahingabuton sila. Sia nagsiling: “Itugyan kamo sang mga tawo sa kapipit-an kag pamatyon kamo, kag mangin sentro kamo sang pagdumot sang tanan nga pungsod tungod sa akon ngalan.” (Mateo 24:9) Dugang pa sa sining mga problema, labi na sa “katapusan nga mga adlaw,” masapwan sang mga Cristiano ang ila kaugalingon sa tunga sang “makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay pakigbagayan.” (2 Timoteo 3:1) Ang kadakuon sang hilikuton, ang kapat-uran sang paghingabot, kag ang kabudlayan sang mga tion naghimo sang hilikuton sa pagbantala nga makahalangkat kag mabudlay. Kinahanglanon ang daku nga pagtuo.

6. Ano nga pasalig para sa kadalag-an ang ginhatag ni Jehova sa iya katawhan?

⁶ Samtang nahibaluan ni Jehova nga may mga kabudlayan nga magalutaw, nahibaluan man niya nga wala sing makapadulog sa hilikuton. Ang kadalag-an gintagna sa isa ka bantog nga tagna nga may talalupangdon nga katumanan sang nahauna kag sa ika-20 nga siglo: “Ining maayong balita sang ginharian ibantala sa bug-os napuy-an nga duta.”—Mateo 24:14.

7. Daw ano kasangkad ang pagbantala nga hilikuton sang nahauna nga siglo?

⁷ Puno sing pagtuo kag balaan nga espiritu, ang mga alagad sang Dios sang nahauna nga siglo nagpadayon sa pagtuman sang ila tulumanon. Bangod si Jehova kaupod nila, nakatigayon sila sing kadalag-an nga labaw pa sa ila ginpaabot. Sang tion nga si Pablo nagsulat sa mga taga-Colosas, mga 27 ka tuig sa tapos napatay si Jesus, nakahambal sia tuhoy sa maayong balita nga ini “ginbantala sa tanan nga tinuga sa idalom sang langit.” (Colosas 1:23) Subong man, sa paghingapos sang ika-20 nga siglo, ang maayong balita ginabantala sa 233 ka kadutaan.

8. Sa idalom sang ano nga sahi sang mga kahimtangan ginbaton sang madamo ang maayong balita? Maghatag sing mga halimbawa.

⁸ Minilyon ang nagbaton sing maayong balita sining nagligad nga mga dekada. Madamo ang naghimo sini bisan sa idalom sang mabudlay nga mga kahimtangan—sa tion sang inaway, pagdumili, kag mabaskog nga paghingabot. Amo man sini ang natabo sang nahauna nga siglo. Sang isa ka okasyon, si Pablo kag si Silas mapintas nga ginbunal sing mga bilugon kag ginbilanggo. Isa gid yadto ka mabudlay nga kahimtangan sa paghimo sing mga disipulo! Apang, gingamit ni Jehova ang kahimtangan nga himuon ina gid. Si Pablo kag si Silas ginbuy-an, kag ang manugbantay sang bilangguan upod ang iya pamilya nangin mga tumuluo. (Binuhatan 16:19-33) Ginapakita sini nga mga eksperiensia nga ang maayong balita indi mapahipos sang mga nagapamatok sa sini. (Isaias 54:17) Apang, ginapakita sang maragtas sang Cristianismo nga ang kabudlayan kag paghingabot sa sini indi sa tanan nga tion. Binagbinagon naton karon ang pila sang maayo nga mga hitabo nga nakabulig sa madinalag-on nga pagbantala sing maayong balita sang nahauna kag sa ika-20 nga siglo.

Ang Relihioso nga Kahimtangan

9, 10. Paano si Jehova nagtuga sing pagpaabot para sa pagbantala sing maayong balita sang nahauna kag sa ika-20 nga siglo?

⁹ Binagbinaga ang tion nga nadalahig sa pagbantala sa bug-os nga kalibutan. Tuhoy sa kahimtangan sang nahauna nga siglo, ang tagna tuhoy sa 70 ka semana sang mga tuig, nga masapwan sa Daniel 9:24-27, nagtudlo sang tuig kon san-o magalutaw ang Mesias—29 C.E. Bisan wala mahangpi sang mga Judiyo sang nahauna nga siglo ang eksakto nga tiempo sang mga butang, nagpaabot sila, nga ginahulat ang Mesias. (Lucas 3:15) Ang Pranses nga Manuel Biblique nagasiling: “Ang katawhan nakahibalo nga ang kapituan ka semana sang mga tuig nga gintalana ni Daniel nagahingapos; wala sing bisan sin-o nga nakibot sa pagpamati kay Juan Bautista nga nagapahibalo nga ang ginharian sang Dios malapit na.”

¹⁰ Kamusta naman ang kahimtangan sa moderno nga mga tion? Ang talalupangdon gid nga natabo amo ang paglingkod ni Jesus sa trono sa langit, nga nagtanda sang pagsugod sang iya presensia nga may gahom sa Ginharian. Ginapakita sang tagna sa Biblia nga natabo ini sang 1914. (Daniel 4:13-17) Ang pagpaabot sa sini nga hitabo naghimo man sa pila ka relihioso nga mga tawo karon nga magpaabot. Nagpaabot man ang sinsero nga mga Estudyante Sang Biblia nga nagsugod sa pagbalhag sining magasin nga Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence sang 1879. Sa amo, sang nahauna nga siglo kag sa moderno nga mga tion, ang relihioso nga pagpaabot naghanda sang dalan agod mabantala ang maayong balita.a

11. Anong relihioso nga mga pundasyon ang ginpasad agod buligan ang pagbantala sing maayong balita?

¹¹ Ang isa pa ka butang nga nakabulig sa hilikuton sang mga Cristiano sa duha ka dag-on amo nga madamo nga tawo ang pamilyar sa Sagrado nga Kasulatan. Sang nahauna nga siglo, ang Judiyong mga komunidad nalapta sa Gentil nga mga pungsod nga yara sa palibot. Ining mga komunidad may mga sinagoga diin ang mga tawo regular nga nagatipon agod mamati sa Kasulatan nga ginabasa kag ginabinagbinag. Sa amo, napauswag pa sang unang mga Cristiano ang relihioso nga ihibalo nga nahibaluan na nga daan sang mga tawo. (Binuhatan 8:28-36; 17:1, 2) Sang maaga nga bahin sang aton dag-on, amo man ang nangin kahimtangan sang katawhan ni Jehova sa madamo nga kadutaan. Ang Biblia lapnag nga matigayon sa bug-os nga duog sang Cristiandad, labi na sa kadutaan sang mga Protestante. Ginbasa ini sa madamo nga mga simbahan; minilyon ang may kopya sini. Ang Biblia yara na sa mga kamot sang mga tawo, apang nagakinahanglan sila sing bulig agod mahangpan ang ginapanag-iyahan nila.

Ang mga Benepisyo sang Kasuguan

12. Paano ang kasuguan sang Roma masami nga nangin proteksion sang nahauna nga siglo?

¹² Ang Cristianong pagbantala masami nga nakabenepisyo gikan sa kasuguan sang gobierno. Ang Emperyo sang Roma naggahom sa kalibutan sang nahauna nga siglo, kag ang nasulat nga kasuguan sini nakaimpluwensia sing daku sa adlaw-adlaw nga pagkabuhi. Ining kasuguan naghatag sing proteksion, kag nakabenepisyo sa sini ang una nga mga Cristiano. Halimbawa, ang pag-apelar ni Pablo sa kasuguan sang Roma nagdul-ong sa iya pagguwa sa bilangguan kag nakalikaw sa bunal. (Binuhatan 16:37-39; 22:25, 29) Ang pagpatuhoy sa probisyon sang legal nga sistema sang Roma nakabulig sa pagpakalma sa akig nga mga tawo sa Efeso. (Binuhatan 19:35-41) Sang isa ka bes, ginluwas si Pablo gikan sa kasingki sa Jerusalem bangod isa sia ka Romanong banwahanon. (Binuhatan 23:27) Sang ulihi, ang kasuguan sang Roma nagtugot sa iya nga pangapinan ang iya pagtuo sa atubangan ni Cesar. (Binuhatan 25:11) Bisan pa naggahom sing mapiguson ang pila ka Cesar, ang kasuguan sang nahauna nga siglo masami nga nagtugot para sa “pagpangapin kag sa legal nga pagpalig-on sa maayong balita.”—Filipos 1:7.

13. Paano ang pagbantala nga hilikuton sa aton tion masami nga nakabenepisyo gikan sa kasuguan?

¹³ Amo man sa madamo nga kadutaan karon. Bisan pa may mga tawo nga ‘magapadihot sing gamo paagi sa dekreto,’ ang nasulat nga kasuguan sa kalabanan nga pungsod nagkabig sang kahilwayan sa relihion subong isa ka sadsaran nga kinamatarong. (Salmo 94:20) Bilang pagkilala nga ang mga Saksi ni Jehova indi peligro sa kalinong sang katilingban, madamo nga gobierno ang legal nga nagkilala sang aton hilikuton. Sa Estados Unidos, diin ginahimo ang kalabanan nga pag-imprinta sang mga Saksi, ginapahanabo sang nagaluntad nga kasuguan nga imprintahon sing dalayon ang magasin nga Lalantawan sa sulod sang 120 ka tuig kag mabasa sa bug-os nga kalibutan.

Mga Panahon sang Paghidait kag Pagkamatinuguton

14, 15. Paano ang relatibo nga kalig-unan sa katilingban nakahatag sing benepisyo sa pagbantala nga hilikuton sang nahauna nga siglo?

¹⁴ Ang pagbantala nga hilikuton nakabenepisyo man gikan sa panahon sang relatibo nga paghidait. Bisan pa sibu nga gintagna ni Jesus nga sa nahauna kag sa ika-20 nga siglo ang ‘pungsod magatindog batok sa pungsod,’ may mga panahon sang kalig-unan nga nagtugot nga ibantala sing maid-id ang Ginharian. (Mateo 24:7) Ang mga Cristiano sang nahauna nga siglo nagkabuhi sa idalom sang Pax Romana, ukon Romano nga Paghidait. Ang isa ka istoryador nagsulat: “Nabihag sing bug-os sang Roma ang mga tawo sa kalibutan sang Mediterraneo amo kon ngaa gintapos niya para sa ila ang mga dag-on sang halos walay untat nga inaway.” Ining kalig-unan nagbukas sang dalan agod makalakbay ang unang mga Cristiano nga halos walay peligro sa bug-os nga kalibutan sang Roma.

¹⁵ Nagtinguha ang Emperyo sang Roma nga isahon ang mga tawo sa idalom sang iya mabakod nga kamot. Ginpasanyog sini nga panindugan indi lamang ang paglakbay, pagkamatinuguton, kag ang pagbayluhanay sing mga ideya kundi ang ideya man para sa internasyonal nga paghiliutod. Ang libro nga On the Road to Civilization nagasiling: “Ang paghiusa sang Emperyo [sang Roma] naghimo sang latagon [para sa pagbantala sang mga Cristiano] nga paborable. Ang pungsudnon nga mga balagbag ginrumpag. Ang Romano nga banwahanon isa ka banwahanon sang kalibutan. . . . Dugang pa, ang relihion nga nagtudlo sing paghiliutod sang tawo sarang mahangpan sang mga tawo nga nagpasanyog sang ideya sang bug-os uniberso nga pagkabanwahanon.”—Ipaanggid ang Binuhatan 10:34, 35; 1 Pedro 2:17.

16, 17. Ano ang nagpahulag sa mga panikasog nga pasanyugon ang paghidait sa modernong mga tion, kag ano nga konklusion ang nahimo sang madamo nga tawo?

¹⁶ Kamusta naman sa aton tion? Nasaksihan sang ika-20 nga siglo ang malaglagon nga mga inaway sa maragtas, kag ang rehiyonal nga mga inaway padayon gihapon nga nagabalingaso sa pila ka kadutaan. (Bugna 6:4) Apang, may mga tion man sang relatibo nga paghidait. Ang panguna nga mga kagamhanan sang kalibutan wala magsumpunganay sa isa ka bug-os nga inaway sa kapin sa 50 ka tuig na. Ini nga kahimtangan nakabulig sing daku sa pagbantala sing maayong balita sa sadtong kadutaan.

¹⁷ Bangod sang mga kakugmat nga gintuga sang mga inaway sa ika-20 nga siglo, narealisar sang madamo nga tawo nga kinahanglan ang isa ka bug-os kalibutan nga panguluhan. Ang kahadlok sa bug-os kalibutan nga inaway nagdul-ong sa pagtukod sing Liga de Nasyones kag Nasyones Unidas. (Bugna 13:14) Ang gindeklarar nga katuyuan sang duha ka organisasyon amo ang pagpasanyog sang pagbuligay kag paghidait sa tunga sang mga pungsod. Ang mga tawo nga nagakilala sa sini nga kinahanglanon masami nga nagabaton sing maayong balita tuhoy sa bug-os kalibutan nga panguluhan nga magadala sing matuod kag dayon nga paghidait—ang Ginharian sang Dios.

18. Ano nga panimuot sa relihion ang nagpabor sa pagbantala nga hilikuton?

¹⁸ Bisan pa ang mga Cristiano mapintas nga ginahingabot kon kaisa, ang nahauna kag ang ika-20 nga siglo nakasaksi sing mga panahon sang relihioso nga pagkamatinuguton. (Juan 15:20; Binuhatan 9:31) Ang mga Romano sadto nagbaton kag nagpasibu sa mga dios kag mga diosa sang mga tawo nga ila nabihag. Si Propesor Rod­ney ­Stark nagsulat: “Sa madamo nga bahin ang Roma naghatag sing mas daku nga kahilwayan sa relihion sangsa nakita liwat tubtob sa tapos sang Amerikano nga Rebolusyon.” Sa moderno nga mga tion, ang mga tawo sa madamo nga kadutaan nangin mahinangpanon sa iban nga mga pagtamod, amo nga ang resulta nangin handa sila sa pagpamati sa mensahe sang Biblia nga ginadala sang mga Saksi ni Jehova.

Ang Papel sang Teknolohiya

19. Paano ginhimuslan sang nahaunang mga Cristiano ang codex?

¹⁹ Bilang katapusan, binagbinaga kon paano ginbuligan ni Jehova ang iya katawhan nga makabenepisyo gikan sa mga pag-uswag sang teknolohiya. Bisan pa ang unang mga Cristiano wala magkabuhi sa isa ka dag-on sang madasig nga pag-uswag sa teknolohiya, ang isa ka pag-uswag nga ginhimuslan nila amo ang codex, ukon may pinanid nga libro. Ginbuslan sang codex ang mabaknal nga linukot. Ang libro nga The Birth of the Codex nagasiling: “Baliskad sa mahinay kag amat-amat nga paggamit sang sekular nga literatura sa codex, ang pagbaton sang mga Cristiano sa codex daw hinali kag lapnag dayon.” Ini nga libro nagasiling man: “Lapnag gid nga gingamit sang mga Cristiano ang codex sang ikaduha nga siglo amo kon ngaa mahimo gid nga nagsugod ini antes sang A.D. 100.” Mas mahapos gamiton ang codex sangsa linukot. Mas madali pangitaon ang mga teksto. Pat-od nga nakabulig ini sa unang mga Cristiano nga, kaangay ni Pablo, wala lamang magpaathag sang Kasulatan kundi ‘nagpamatuod [man] paagi sa mga pagpatuhoy’ sa mga butang nga ginapanudlo nila.—Binuhatan 17:2,3.

20. Paano gingamit sang katawhan sang Dios ang modernong teknolohiya sa bug-os kalibutan nga hilikuton sa pagbantala, kag ngaa?

²⁰ Makatilingala gid ang mga pag-uswag sa teknolohiya sa aton siglo. Nakabulig ang madasig nga mga makina sa pag-imprinta agod mangin posible ang dulungan nga pagbalhag sing literatura sa Biblia sa madamo nga lenguahe. Ginpadasig sang modernong teknolohiya ang hilikuton sa pagbadbad sing Biblia. Madasig nga ginadala ang literatura sa Biblia sa bug-os nga duta bangod sang mga trak, mga tren, mga barko, kag mga eroplano. Bangod sang mga telepono kag mga fax machine, nangin madasig ang komunikasyon. Paagi sa iya espiritu, ginapahulag ni Jehova ang iya mga alagad agod gamiton sing praktikal ining teknolohiya sa pagpasanyog sang paglapnag sing maayong balita sa bug-os nga kalibutan. Wala nila ginagamit ini nga mga pag-uswag agod hibaluon kag gamiton ang bisan ano nga pinakabag-o sa kalibutan. Sa baylo, interesado gid sila sa kon ano ang makabulig sa ila sa paghimo sang ila pagbantala nga hilikuton sing labing epektibo.

21. Sa ano kita mahimo makasalig?

²¹ “Ining maayong balita sang ginharian ibantala sa bug-os napuy-an nga duta,” gintagna ni Jesus. (Mateo 24:14) Subong nga nakita sang unang mga Cristiano ang katumanan sadto nga tagna, makita man naton ini karon sa daku nga kasangkaron. Walay sapayan sang kadakuon kag kabudlayan sang hilikuton, sa tion sang maayo kag indi maayo nga mga tion, sa tunga sang nagabag-o nga mga kasuguan kag mga panimuot, sa tion sang inaway kag sa tion sang paghidait, kag sa tunga sang tanan nga sahi sang pag-uswag sa teknolohiya, ang maayong balita ginbantala kag ginabantala gihapon. Wala bala ini nagapuno sa imo sing pagkapunaw sa kaalam kag makatilingala nga ikasarang ni Jehova sa paghibalo sang palaabuton? Ayhan mapat-od naton nga ang pagbantala nga hilikuton pagatapuson suno sa talaksan sang tion ni Jehova kag nga ang iya mahigugmaon nga katuyuan pagatumanon para sa pagpakamaayo sa mga matarong. Sila ang magapanag-iya sang duta kag magpuyo sa sini sing dayon. (Salmo 37:29; Habacuc 2:3) Kon ipahisanto naton ang aton kabuhi sa katuyuan ni Jehova, malakip kita sa ila.—1 Timoteo 4:16.

[Footnote]

Mga Punto Para sa Repaso

◻ Ngaa ang pagbantala sing maayong balita nangin isa ka makahalangkat nga tulumanon?

◻ Sa anong mga paagi ang hilikuton sang mga Cristiano nakabenepisyo gikan sa mga kahimusan sang gobierno kag sa relatibo nga kalig-unan sa katilingban?

◻ Ang pagpakamaayo ni Jehova sa pagbantala nga hilikuton nagapasalig sa aton sing ano nga mga hitabo sa palaabuton?