Mga Ginikanan, Ano ang Ginatudlo sang Inyo Halimbawa?

“Mangin mga manug-ilog kamo sang Dios, subong nga mga anak nga hinigugma, kag padayon nga maglakat sa gugma.”—EFESO 5:1,2.

1. Ano nga sahi sang mga panuytoy ang ginhatag ni Jehova sa nahaunang mag-asawa?

SI Jehova amo ang Tagtukod sang kahimusan sang pamilya. Utang sang tagsa ka pamilya sa iya ang pagluntad sini bangod gintukod niya ang nahaunang pamilya kag ginhatagan sing ikasarang sa pagmuad ang nahaunang mag-asawa. (Efeso 3:14,15) Ginhatagan niya si Adan kag si Eva sing sadsaran nga mga instruksion tuhoy sa ila mga responsabilidad kag sing nagakaigo man nga kahigayunan nga pangunahan sing personal ang pagtuman sini. (Genesis 1:28-30; 2:6,15-22) Sang nagpakasala sanday Adan kag Eva, ang mga kahimtangan nga dapat atubangon sang mga pamilya labi nga nagbudlay. Apang, si Jehova mahigugmaon nga nag-aman sing panuytoy nga makabulig sa iya mga alagad sa pag-atubang sini nga mga kahimtangan.

2. (a) Sa anong paagi gin-updan ni Jehova ang nasulat nga laygay sing ginmitlang nga instruksion? (b) Anong pamangkot ang dapat ipamangkot sang mga ginikanan sa ila kaugalingon?

² Subong ang aton Daku nga Instruktor, si Jehova wala lamang mag-aman sing nasulat nga mga panuytoy sa kon ano ang dapat kag indi dapat nga himuon naton. Sang una nga panahon gin-updan niya ang nasulat nga instruksion sing ginmitlang nga instruksion paagi sa mga saserdote kag mga manalagna kag paagi sa mga ulo sang pamilya. Sin-o ang ginagamit niya sa paghatag sining ginmitlang nga panudlo sa aton adlaw? Ang Cristianong mga gulang kag mga ginikanan. Kon ikaw isa ka ginikanan, ginahimo mo bala ang imo katungdanan nga tudluan ang imo pamilya sang mga dalanon ni Jehova?—Hulubaton 6:20-23.

3. Ano ang matun-an sang mga ulo sang pamilya gikan kay Jehova tuhoy sa epektibo nga pagtudlo?

³ Paano dapat ihatag ini nga instruksion sa sulod sang pamilya? Si Jehova nagapahamtang sing huwaran. Maathag niya nga ginasiling kon ano ang maayo kag kon ano ang malain, kag madamo nga beses nga ginasulitsulit niya ini. (Exodo 20:4,5; Deuteronomio 4:23, 24; 5:8,9; 6:14, 15; Josue 24:19, 20) Nagagamit sia sing nagapahunahuna nga mga pamangkot. (Job 38:4,8,31) Paagi sa mga ilustrasyon kag matuodtuod nga mga halimbawa, ginapukaw niya ang aton mga emosyon kag ginadihon ang aton mga tagipusuon. (Genesis 15:5; Daniel 3:1-29) Mga ginikanan, kon nagatudlo kamo sa inyo mga kabataan, ginatinguhaan bala ninyo nga ilugon ina nga huwaran?

4. Ano ang matun-an naton gikan kay Jehova tuhoy sa pagpadapat sing disiplina, kag ngaa importante ang disiplina?

⁴ Si Jehova malig-on sa kon ano ang husto, apang nahangpan niya ang mga epekto sang pagkadihimpit. Gani antes sia magsilot, nagatudlo kag nagahatag sia sing sulitsulit nga mga paandam kag mga pahanumdom sa dihimpit nga katawhan. (Genesis 19:15, 16; Jeremias 7:23-26) Kon magdisiplina sia, ginahimo niya ini sing nagakaigo, indi sing sobra. (Salmo 103:10,11; Isaias 28:26-29) Kon ginapakig-angutan naton ang aton kabataan sa sini nga paagi, nagapamatuod ini nga kilala naton si Jehova, kag mangin mas mahapos man para sa ila nga makilala sia.—Jeremias 22:16; 1 Juan 4:8.

5. Ano ang matun-an sang mga ginikanan gikan kay Jehova tuhoy sa pagpamati?

⁵ Sing makatilingala, si Jehova nagapamati subong isa ka mahigugmaon nga langitnon nga Amay. Wala lamang sia nagahatag sing mga sugo. Ginapalig-on niya kita nga ibubo sa iya ang aton mga tagipusuon. (Salmo 62:8) Kag kon ang mga sentimiento nga ginapabutyag naton indi gid husto, wala sia nagasabdong sing mabaskog gikan sa langit. Mapailubon sia nga nagatudlo sa aton. Busa, daw ano gid ka nagakaigo ang laygay ni apostol Pablo: “Mangin mga manug-ilog kamo sang Dios, subong nga mga anak nga hinigugma”! (Efeso 4:31–5:1) Daw ano kaayo nga halimbawa ang ginapahamtang ni Jehova para sa mga ginikanan samtang ginapanikasugan nila nga tudluan ang ila kabataan! Isa ini ka halimbawa nga nagalab-ot sang aton mga tagipusuon kag nagabulig sa aton sa paglakat sa iya dalanon sang kabuhi.

Ang Impluwensia Sang Halimbawa

6. Paano maimpluwensiahan sang panimuot kag halimbawa sang mga ginikanan ang ila mga kabataan?

⁶ Dugang sa instruksion paagi sa hambal, ang halimbawa may daku nga impluwensia sa mga kabataan. Sa luyag man ukon indi sang mga ginikanan, ang ila mga kabataan magailog sa ila. Ang mga ginikanan mahimo mahamuot​—kon kaisa mahimo makibang sila—kon mabatian nila ang ila mga kabataan nga nagahambal sang mga butang nga ila mismo ginhambal. Kon ang pagginawi kag panimuot sang mga ginikanan nagapabanaag sing tudok nga apresasyon sa espirituwal nga mga butang, may positibo ini nga impluwensia sa mga kabataan.—Hulubaton 20:7.

7. Ano nga sahi sang halimbawa sang ginikanan ang ginpahamtang ni Jefte para sa iya anak nga babayi, kag ano ang resulta?

⁷ Ang epekto sang halimbawa sang mga ginikanan ginailustrar sing maayo sa Biblia. Si Jefte, nga gingamit anay ni Jehova nga pangunahan ang Israel agod daugon ang mga Amonhon, isa man ka amay. Ang rekord tuhoy sa iya sabat sa hari sang Amon nagapakita nga ayhan pirme ginabasa ni Jefte ang maragtas sang mga pagpakig-angot ni Jehova sa Israel. Pirme niya ginabalikwat yadto nga maragtas, kag nagpakita sia sing mabakod nga pagtuo kay Jehova. Walay duhaduha nga ang iya halimbawa nagbulig sa iya anak nga babayi nga mapalambo ang pagtuo kag masinakripisyuhon-sa-kaugalingon nga espiritu nga ginpakita niya sang ginhimo ang bug-os kabuhi nga pag-alagad subong diminyo nga babayi nga gindedikar kay Jehova.—Hukom 11:14-27, 34-40; ipaanggid ang Josue 1:⁠8.

8. (a) Anong maayong panimuot ang ginpadayag sang mga ginikanan ni Samuel? (b) Paano yadto nakabulig kay Samuel?

⁸ Si Samuel isa anay ka huwaran subong isa ka bata kag matutom sa Dios subong isa ka manalagna sa bug-os niya nga kabuhi. Luyag mo bala nga mangin subong sa iya ang imo mga anak? Usisaa ang halimbawa nga ginpahamtang sang mga ginikanan ni Samuel, sanday Elkana kag Ana. Bisan pa nga ang kahimtangan sa ila panimalay indi himpit, tayuyon sila nga nagkadto sa Silo para magsimba, sa lugar nga ginahamtangan anay sang sagrado nga tabernakulo. (1 Samuel 1:3-8,21) Talupangda ang tudok nga balatyagon ni Ana sang mangamuyo sia. (1 Samuel 1:9-13) Panilagi kon ano ang balatyagon nila nga duha tuhoy sa importansia sang pagtuman sa bisan ano nga ginsaad sa Dios. (1 Samuel 1:22-28) Ang ila maayo nga halimbawa pat-od gid nga nakabulig kay Samuel agod mapalambo ang mga kinaiya nga nagbulig sa iya sa paglakat sa husto nga dalanon—bisan sang ang katawhan sa palibot niya nga kuntani nagaalagad kay Jehova wala magpakita sing pagtahod sa mga dalanon sang Dios. Sang ulihi, gintugyan ni Jehova kay Samuel ang responsabilidad subong mangin manalagna Niya.—1 Samuel 2:11, 12; 3:1-21.

9. (a) Anong mga impluwensia sa puluy-an ang may maayo nga epekto kay Timoteo? (b) Nangin ano nga sahi sang tawo si Timoteo?

⁹ Luyag mo bala nga ang imo anak nga lalaki mangin subong ni Timoteo, nga sang pamatan-on pa lang nangin kaupod na ni apostol Pablo? Ang amay ni Timoteo indi isa ka tumuluo, apang ang iya iloy kag ang iya lola nagpahamtang sing maayo nga halimbawa sang pag-apresyar sa espirituwal nga mga butang. Walay duhaduha nga nakabulig ini sa pagpasad sing maayo nga sadsaran para sa pagkabuhi ni Timoteo subong isa ka Cristiano. Ginasugiran kita nga ang iya iloy, nga si Eunice, kag ang iya lola nga si Loida may “pagtuo . . . nga wala sing bisan ano man nga pagkasalimpapaw.” Ang ila kabuhi subong mga Cristiano indi pakunokuno lamang; nagkabuhi gid sila suno sa ginapangangkon nila nga ginatuuhan, kag gintudluan nila ang lamharon nga si Timoteo nga himuon man ini. Si Timoteo napamatud-an nga masaligan kag interesado gid sa kaayuhan sang iban.—2 Timoteo 1:5; Filipos 2:20-22.

10. (a) Anong halimbawa sa guwa sang puluy-an ang mahimo makaapektar sa aton mga kabataan? (b) Ano ang dapat nga mangin reaksion naton kon ining mga impluwensia makita sa hambal ukon panimuot sang aton mga kabataan?

¹⁰ Ang mga halimbawa nga nagaapektar sa aton mga kabataan wala lamang nagahalin sa sulod sang puluy-an. Yara ang mga kabataan sa ila eskwelahan, ang mga manunudlo nga ang hilikuton amo ang dihunon ang lamharon nga mga hunahuna, ang mga tawo nga nagabatyag sing tudok nga ang tanan dapat magsunod sa madugay na nga kinabatasan sang tribo ukon komunidad, ang mga bituon sa isport nga ang ila mga kadalag-an ginadayaw sing lapnag, kag ang publiko nga mga opisyales nga ang ila pagginawi ginabalita. Minilyon ka kabataan ang nadayag man sa kapintas sang inaway. Dapat bala kita makibot kon ini nga mga impluwensia mag-utwas sa hambal ukon panimuot sang aton kabataan? Ano ang mangin reaksion naton kon mag-utwas ini? Malubad bala sang masakit nga saway ukon matigdas nga sermon ang problema? Sa baylo nga saparon sing maabtik ang aton kabataan, indi bala mas maayo nga pamangkuton ang aton kaugalingon, ‘Sa pagpakig-angot ni Jehova sa aton, may mabulig bala ini agod mahantupan kon paano atubangon ini nga kahimtangan?’—Ipaanggid ang Roma 2:4.

11. Kon ang mga ginikanan magsayop, paano ini mahimo makaapektar sa panimuot sang ila mga kabataan?

¹¹ Sa pagkamatuod, ang dihimpit nga mga ginikanan indi pirme magaatubang sang mga kahimtangan sa labing maayo nga paagi. Magasayop sila. Kon mahangpan ina sang mga kabataan, magadula bala ina sang ila pagtahod sa ila mga ginikanan? Ayhan magadula ini, ilabi na kon tinguhaan sang mga ginikanan nga taguon ang ila kasaypanan paagi sa matigdas nga pagpilit sang ila awtoridad. Apang ang resulta mahimo nga tuhay gid kon ang mga ginikanan mapainubuson kag hilway nga magabaton sang ila mga sayop. Sa sini, makapahamtang sila sing hamili nga halimbawa sa ila mga kabataan, nga dapat magtuon nga himuon man ini.—Santiago 4:6.

Ang Matudlo Sang Aton Halimbawa

12, 13. (a) Ano ang dapat matun-an sang mga kabataan tuhoy sa gugma, kag paano ini matudlo sing epektibo gid? (b) Ngaa importante nga ang mga kabataan makatuon tuhoy sa gugma?

¹² Madamong hamili nga leksion ang matudlo sing labing epektibo kon ang ginmitlang nga instruksion ginaupdan sing maayo nga halimbawa. Binagbinaga ang pila lamang.

¹³ Pagpabutyag sing dimakagod nga gugma: Ang isa sang labing importante nga leksion nga mapalig-on paagi sa halimbawa amo ang kahulugan sang gugma. “Nagahigugma kita, bangod [ang Dios] naghigugma sa aton sing una.” (1 Juan 4:19) Sia ang Tuburan kag supremo nga halimbawa sang gugma. Ining may prinsipio nga gugma, ang a·gaʹpe, ginasambit sa Biblia sing kapin sa 100 ka beses. Isa ini ka kinaiya nga nagapakilala sa matuod nga mga Cristiano. (Juan 13:35) Ini nga gugma dapat ipakita sa Dios kag kay Jesucristo kag ipakita man sang mga tawo sa isa kag isa—bisan sa mga tawo nga ayhan wala naton maluyagan. (Mateo 5:44, 45; 1 Juan 5:3) Ini nga gugma dapat nga yara sa aton mga tagipusuon kag makita sa aton kabuhi antes naton ini matudlo sing epektibo sa aton kabataan. Ang buhat mas epektibo sangsa hambal. Sa sulod sang pamilya, dapat makita kag mabatyagan sang mga kabataan ang gugma kag ang may kaangtanan nga mga kinaiya, subong sang pagpalangga. Kon wala ining mga butang, ang pagtubo sang isa ka bata sa pisikal, mental, kag emosyonal magakunol. Dapat man makita sang mga kabataan kon paano ang gugma kag pagpalangga nagakaigo nga ginapakita sa mga masigka-Cristiano sa guwa sang pamilya.—Roma 12:10; 1 Pedro 3:8.

14. (a) Paano matudluan ang mga kabataan sa paghimo sing maayong hilikuton nga nagahatag sing kaayawan? (b) Paano ini sarang mahimo sa kahimtangan sang inyo pamilya?

¹⁴ Pagtuon kon paano mangabudlay: Ang pagpangabudlay isa ka panguna nga bahin sang kabuhi. Agod may balatyagon nga ginapabaloran ang kaugalingon, ang isa ka tawo dapat magtuon kon paano himuon ang de-kalidad nga hilikuton. (Manugwali 2:24; 2 Tesalonica 3:10) Kon ang bata ginhatagan sing mga hilikuton nga diutay lamang ang gintudlo sa iya tuhoy sini kag dayon gin-akigan bangod indi maayo ang paghimo niya sini, ayhan indi gid niya matun-an ang magpanghikot sing maayo. Apang kon ang mga kabataan makatuon paagi sa aktuwal nga pagpangabudlay upod sa ila mga ginikanan kag ginahatagan sing nagakaigo nga komendasyon, labi sila nga makatuon sa paghimo sing hilikuton nga nagahatag sing kaayawan. Kon ang halimbawa sang mga ginikanan ginaupdan sing paathag, ang mga kabataan indi lamang makatuon sa pagtapos sang isa ka hilikuton kundi kon paano man malandas ang mga problema, kon paano magpabilin sa isa ka trabaho tubtob matapos ini, kag kon paano mangatarungan kag magdesisyon. Sa sining kahimtangan mabuligan sila nga mahangpan nga si Jehova nagapangabudlay man, nga sia nagapanghikot sing maayo, kag nga si Jesus nagailog sa iya Amay. (Genesis 1:31; Hulubaton 8:27-31; Juan 5:17) Kon ang pamilya nagapanguma ukon nagapalakat sing isa ka negosyo, ang pila ka katapo sang pamilya mahimo magpangabudlay sing magkaupod. Ukon ayhan tudluan sang iloy ang iya anak nga lalaki ukon babayi sa pagluto kag sa paghimos sang kinan-an. Ang amay nga ang palamugnan malayo sa balay sarang makaplano sa pagpangabudlay sa mga proyekto sa balay upod sang iya mga kabataan. Daw ano ka mapuslanon kon ginahunahuna sang mga ginikanan indi lamang ang pagtapos sang karon nga hilikuton kundi ang pagsangkap sa mga kabataan para sa kabuhi!

15. Sa anong mga paagi sarang matudlo ang mga leksion sa pagtuo? Iilustrar.

15 Paghupot sing pagtuo walay sapayan sang kabudlayan: Ang pagtuo isa man ka kinahanglanon nga bahin sang aton kabuhi. Kon ang pagtuo ginahambalan sa pagtuon sang pamilya, ang mga kabataan mahimo makatuon sa pagpaathag sini. Mahimo man sila makakita sing ebidensia nga sa amo ang pagtuo magasugod sa pagtubo sa ila mga tagipusuon. Apang kon makita nila ang ila mga ginikanan nga nagapakita sing dimationg nga pagtuo walay sapayan sang mabug-at nga mga pagtilaw, ang epekto mahimo magapabilin sa bug-os nga kabuhi. Ang isa ka estudyante sang Biblia sa Panama ginpahog sang iya bana nga palayason sa ila balay kon indi sia mag-untat sa pag-alagad kay Jehova. Apang, upod sang iya apat ka magagmay nga anak, tayuyon sia nga naglakat sing 16 kilometros kag dayon nagsakay sa bus para sa 30 kilometros pa nga paglakbay agod makakadto sa pinakamalapit nga Kingdom Hall. Napalig-on bangod sadto nga halimbawa, mga 20 ka katapo sang iya pamilya ang nagbaton sang dalanon sang kamatuoran.

Pagpahamtang Sing Halimbawa sa Adlaw-adlaw nga Pagbasa sa Biblia

16. Ngaa ang adlaw-adlaw nga pagbasa sa Biblia sang pamilya ginarekomendar?

¹⁶ Ang isa sang labing bilidhon nga kinabatasan nga matukod sang bisan ano nga pamilya—ang kinabatasan nga makabulig sa mga ginikanan kag mangin halimbawa nga ilugon sang mga kabataan—amo ang tayuyon nga pagbasa sa Biblia. Kon mahimo, basaha ang Biblia kada adlaw. Indi ang kadamuon sang mabasa ang labing importante. Ang mas importante amo ang pagkatayuyon kag kon paano ini ginahimo. Para sa mga kabataan, ang pagbasa sa Biblia mahimo maglakip sang pagpamati sa mga audiocassette sang My Book of Bible Stories kon matigayon ini sa inyo hambal. Ang pagbasa sa Pulong sang Dios kada adlaw nagabulig sa aton nga unahon ang panghunahuna sang Dios. Kag kon ining pagbasa sa Biblia ginahimo indi lamang sang mga indibiduwal kundi sang mga pamilya, makabulig ini sa bug-os nga panimalay sa paglakat sa mga dalanon ni Jehova. Amo ini ang batasan nga ginpalig-on sa ulihi nga “Dalanon Sang Dios sa Kabuhi” nga mga Kombension sa drama nga Mga Pamilya—Ugalia ang Pagbasa sa Biblia!—Salmo 1:1-3.

17. Paano ang pagbasa sa Biblia sang pamilya kag ang pagsaulo sa importante nga mga kasulatan nagabulig sa pag-aplikar sang laygay sa Efeso 6:​4?

¹⁷ Ang pagbasa sa Biblia subong isa ka pamilya nagahisanto sa ginsulat ni apostol Pablo sa iya inspirado nga sulat sa mga Cristiano sa Efeso, nga amo: “Mga amay, dili ninyo pagpaakiga ang inyo mga anak, kundi padayon sila nga padakua sa disiplina kag sa nagatadlong nga panghunahuna ni Jehova.” (Efeso 6:4) Ano ang buot silingon sini? Ang “nagatadlong nga panghunahuna” literal nga nagakahulugan sang “pagbutang sang hunahuna sa”; gani ang Cristianong mga amay ginapalig-on nga ipatudok sa ila mga kabataan ang panghunahuna ni Jehova nga Dios​—⁠agod buligan ang mga kabataan nga mahibaluan ang panghunahuna sang Dios. Ang pagpalig-on sa mga kabataan nga sauluhon ang importante nga mga kasulatan makabulig agod matigayon ini. Ang tulumuron amo ang pagtuytoy sa painuino sang mga kabataan sa panghunahuna ni Jehova agod ang ila handum kag pagginawi amat-amat nga magapabanaag sang diosnon nga mga talaksan kaupod man sang mga kabataan ang ila mga ginikanan ukon indi. Ang Biblia amo ang sadsaran sini nga panghunahuna.​—⁠Deuteronomio 6:​6, 7.

18. Kon nagabasa sing Biblia, ano ang kinahanglan agod (a) mahangpan ini sing maayo? (b) makapanginpulos sa laygay nga ginaunod sini? (c) makahulag sa kon ano ang ginasugid sini tuhoy sa katuyuan ni Jehova? (d) makabenepisyo gikan sa ginasiling sini tuhoy sa mga panimuot kag mga buhat sang mga tawo?

¹⁸ Sa pagkamatuod, agod ang Biblia may epekto sa aton kabuhi, dapat naton mahangpan ang ginasiling sini. Para sa madamo, nagakinahanglan ini sang pagbasa sa mga bahin sing kapin sa makaisa. Agod mahangpan sing bug-os ang pila ka ekspresyon, mahimo naton tan-awon ang tinaga sa diksionaryo ukon sa Insight on the Scriptures. Kon ang kasulatan nagaunod sing laygay ukon sugo, maghinguyang sing tion nga hambalan ang mga kahimtangan sa aton adlaw nga nagahimo sa sini nga nagakaigo. Nian mahimo ka mamangkot, ‘Paano ang pag-aplikar sa sini nga laygay makabulig sa aton?’ (Isaias 48:17,18) Kon ang kasulatan nagasugid tuhoy sa pila ka bahin sang katuyuan ni Jehova, mamangkot, ‘Paano ang aton kabuhi naapektuhan sini?’ Ayhan nagabasa ikaw sing isa ka kasaysayan nga nagasugid tuhoy sa mga panimuot kag mga buhat sang katawhan. Ano nga mga pag-ipit sa kabuhi ang ila anay gin-agom? Paano nila ini gin-atubang? Paano kita makapanginpulos gikan sa ila halimbawa? Hatagi pirme sing tion nga hambalan kon ano ang kahulugan sang kasaysayan sa aton kabuhi karon.—Roma 15:4; 1 Corinto 10:11.

19. Paagi sa pag-ilog sa Dios, ano ang aton ginaaman para sa aton mga kabataan?

¹⁹ Daw ano kaayo nga paagi agod mapatudok ang panghunahuna sang Dios sa aton mga hunahuna kag mga tagipusuon! Sa amo mabuligan gid kita nga mangin “mga manug-ilog sang Dios, subong nga mga anak nga hinigugma.” (Efeso 5:1) Kag magahatag kita sing halimbawa nga takus gid nga ilugon sang aton mga kabataan.

Madumduman Mo Bala?

◻ Paano ang mga ginikanan makabenepisyo gikan sa halimbawa ni Jehova?

◻ Ngaa ang ginmitlang nga instruksion sa mga kabataan dapat updan sing maayong halimbawa sang mga ginikanan?

◻ Ano ang pila ka leksion nga labing maayo nga matudlo paagi sa halimbawa sang mga ginikanan?

◻ Paano kita makapanginpulos sing bug-os gikan sa pagbasa sa Biblia sang pamilya?

Tun-i sing Tayuyon ang Pulong sang Dios Subong Isa ka Pamilya

“Ang tawo mabuhi, indi lamang sa tinapay, kundi sa tagsa ka pulong nga nagaguwa sa baba ni Jehova.”—MATEO 4:4.

1. Ano ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa salabton sang mga ulo sang pamilya nga tudluan ang ila mga kabataan sang dalanon ni Jehova?

SI Jehova nga Dios naghatag sa mga ulo sang pamilya sing masunson nga mga pahanumdom tuhoy sa ila salabton nga tudluan ang ila mga kabataan. Ini nga instruksion magasangkap sa mga kabataan para sa karon nga kabuhi kag magabulig man sa paghanda sa ila para sa kabuhi nga magaabot. Ginpakita sang isa ka anghel nga nagatiglawas sa Dios kay Abraham ang iya salabton nga tudluan ang iya panimalay agod “bantayan nila ang dalanon ni Jehova.” (Genesis 18:19) Ang Israelinhon nga mga ginikanan ginsugo nga ipaathag sa ila mga kabataan kon paano ginluwas sang Dios ang Israel gikan sa Egipto kag kon paano niya sila ginhatagan sang iya Kasuguan sa Bukid Sinai, sa Horeb. (Exodo 13:8,9; Deuteronomio 4:​9, 10; 11:18-21) Ang Cristianong mga ulo sang pamilya ginalaygayan nga padakuon ang ila mga kabataan “sa disiplina kag sa nagatadlong nga panghunahuna ni Jehova.” (Efeso 6:4) Bisan pa isa lang ka ginikanan ang nagaalagad kay Jehova, dapat niya panikasugan nga tudluan ang mga kabataan sang mga dalanon ni Jehova.—2 Timoteo 1:5; 3:14,15.

2. Ang pagtuon bala sang pamilya kinahanglan bisan pa wala sing mga kabataan sa puluy-an? Ipaathag.

² Wala ini nagakahulugan nga ang pagtuon sang pamilya sa Pulong sang Dios para lamang sa mga panimalay nga may mga kabataan. Kon ang mag-asawa may pagtuon sang pamilya bisan pa wala sing kabataan sa puluy-an, nagapakita ini sing daku nga apresasyon sa espirituwal nga mga butang.—Efeso 5:25, 26.

3. Ngaa importante nga mangin tayuyon ang pagtuon sang pamilya?

³ Agod matigayon ang pinakamaayo, ang instruksion dapat ihatag sing tayuyon, nahisuno sa leksion nga gintudlo ni Jehova sa Israel sa kahanayakan: “Indi lamang paagi sa tinapay nagakabuhi ang tawo kundi paagi sa tagsa ka pulong nga nagaguwa sa baba ni Jehova.” (Deuteronomio 8:3) Depende sa mga sirkunstansia sang pamilya, ang iban nga panimalay nagahimo sing kahimusan para sa semanal nga pagtinuon; ang iban naman sing malip-ot nga mga sesyon sang pagtuon adlaw-adlaw. Bisan ano man nga kahimusan ang pakamaayuhon ninyo, indi paghimua ang pagtuon kon may higayon lamang. ‘Bakla ang tion’ para sa sini. Ang pagbayad sing kinahanglanon nga bili para sa sini nga tion isa ka maayo nga puhunan. Ang kabuhi sang mga katapo sang imo pamilya nataya.​—⁠Efeso 5:15-17; Filipos 3:16.

Mga Tulumuron nga Dapat Huptan sa Hunahuna

4, 5. (a) Paagi kay Moises, ano ang ginpahamtang ni Jehova sa atubangan sang mga ginikanan subong importante nga tulumuron sa pagtudlo sa ila mga kabataan? (b) Ano ang ginalakip sina sa karon?

⁴ Kon nagatuon subong pamilya, matigayon ang pinakamaayo kon ginahuptan ninyo sa hunahuna ang maathag nga mga tulumuron. Binagbinaga ang pila ka posibilidad.

⁵ Sa kada pagtuon, panikasugi nga palig-unon ang gugma para kay Jehova nga Dios. Samtang nagatipon ang Israel sa kapatagan sang Moab, antes sila magsulod sa Ginsaad nga Duta, gintuon ni Moises ang ila igtalupangod sa ginpakilala sang ulihi ni Jesucristo subong ang “labing daku nga sugo sang Kasuguan.” Ano ini? “Higugmaa si Jehova nga imo Dios sa bug-os mo nga tagipusuon kag sa bug-os mo nga kalag kag sa bug-os mo nga kusog.” (Mateo 22:36, 37; Deuteronomio 6:5) Ginpalig-on ni Moises ang mga Israelinhon nga ipatudok ini sa ila mismo mga tagipusuon kag itudlo ini sa ila mga kabataan. Nagkinahanglan yadto sing pagsulitsulit, sing pagpatalupangod sa mga rason nga higugmaon si Jehova, sing pag-atubang sa mga panimuot kag pagginawi nga makaupang sa pagpakita sini nga gugma, kag sing pagpakita sing gugma kay Jehova sa ila kabuhi. Nagakinahanglan bala sini man nga sahi sang instruksion ang aton mga kabataan? Huo! Kag dapat man sila buligan nga ‘sirkunsidahon ang ila tagipusuon,’ kon sayuron, kuhaon ang bisan ano nga butang nga makaupang sa ila gugma sa Dios. (Deuteronomio 10:12, 16; Jeremias 4:4) Lakip sa sini nga mga upang mahimo nga amo ang paghandum para sa mga butang sang kalibutan kag para sa mga higayon nga magmasako sa mga hilikuton sini. (1 Juan 2:15, 16) Ang gugma kay Jehova dapat mangin aktibo, mapabutyagon, nagapahulag sa aton sa paghimo sing mga butang nga kalahamut-an sa aton langitnon nga Amay. (1 Juan 5:3) Agod ang inyo pagtuon sang pamilya may yara madugay nga mga benepisyo, ang kada sesyon dapat himuon sa paagi nga nagapabakod sini nga gugma.

6. (a) Ano ang kinahanglan agod mapaambit ang sibu nga ihibalo? (b) Paano ginapadaku sang Kasulatan ang pagkaimportante sang sibu nga ihibalo?

⁶ Ipaambit ang sibu nga ihibalo tuhoy sa mga ginapatuman sang Dios. Ano ang ginalakip sini? Nagalakip ini indi lamang sang pagbasa sang sabat gikan sa magasin ukon sa libro. Masunson ini nagakinahanglan sing paghinun-anon agod pat-uron nga ang importante nga mga tinaga kag pangunang mga ideya maathag nga nahangpan. Ang sibu nga ihibalo isa ka kinahanglanon nga butang sa pagsuklob sing bag-ong personalidad, sa pagpabilin nga nakahugod sa importante gid nga mga butang kon nagaatubang sing mga problema sa kabuhi, kag, sa amo, sa paghimo kon ano gid ang kalahamut-an sa Dios.—Filipos 1:9-11; Colosas 1:9, 10; 3:10.

7. (a) Anong mga pamangkot ang makabulig sa pamilya agod maaplikar sing praktikal ang materyal nga ginatun-an? (b) Paano ginapadaku sang Kasulatan ang kabilihanan sina nga tulumuron?

⁷ Buligi nga maaplikar sing praktikal ang natun-an. Paagi sini nga tulumuron, sa tion sang tagsa ka pagtuon sang pamilya, mamangkot: ‘Paano dapat makaapektar sa aton kabuhi ini nga materyal? Nagakinahanglan bala ini sing bisan ano nga pagbag-o sa kon ano karon ang aton ginahimo? Ngaa luyag naton maghimo sing mga pagbag-o?’ (Hulubaton 2:10-15; 9:10; Isaias 48:17,18) Ang paghatag sing nagakaigo nga tion sa praktikal nga aplikasyon sang mga butang nga natun-an isa ka importante nga butang sa espirituwal nga pagtubo sang mga katapo sang pamilya.

Gamita sing Maalamon ang mga Kasangkapan sa Pagpanudlo

8. Anong mga kasangkapan para sa pagtuon sa Biblia ang gin-aman sang ulipon nga klase?

⁸ Ang “matutom kag mainandamon nga ulipon” nag-aman sing bugana nga kasangkapan nga sarang magamit sa pagtinuon. Ang magasin nga Lalantawan, nga dapat gamiton upod ang Biblia, matigayon sa 131 ka hambal. May mga libro para sa pagtuon sa Biblia sa 153 ka hambal, mga brosyur sa 284, mga audiocassette sa 61, mga videocassette sa 41, kag may programa pa sang kompyuter para sa pagpanalawsaw sa Biblia sa 9 ka hambal!—Mateo 24:45-47.

9. Paano naton maaplikar ang laygay sang mga kasulatan nga ginsambit sa parapo kon nagatuon ang pamilya sa Lalantawan?

⁹ Ginagamit sang madamong panimalay ang tion sang pagtuon sang pamilya sa paghanda para sa pagtinuon sang kongregasyon sa Lalantawan. Daku gid ini nga bulig! Ang Lalantawan nagaunod sing pangunang espirituwal nga pagkaon nga ginaaman agod pabakuron ang katawhan ni Jehova sa bug-os nga kalibutan. Kon ginatun-an ninyo Ang Lalantawan subong isa ka pamilya, indi lamang basahon ang mga parapo kag sabton ang naimprinta nga mga pamangkot. Panikasugi gid nga hangpon ini. Maghinguyang sing tion nga pangitaon ang mga kasulatan nga ginsambit apang wala ginbalikwat. Agdaha ang mga katapo sang pamilya sa pagkomento kon paano ini iangot sa kon ano ang ginasiling sa parapo nga ginabinagbinag. Ilakip ang tagipusuon.—Hulubaton 4:7,23; Binuhatan 17:11.

10. Ano ang himuon agod ilakip ang mga kabataan sa pagtinuon kag agod mangin isa ini ka makalilipay nga tion para sa ila?

¹⁰ Kon may mga kabataan sa inyo panimalay, ano ang himuon ninyo agod ang inyo pagtuon indi lamang mangin isa ka rutina sang pamilya kundi isa ka makapalig-on, makawiwili, kag makalilipay nga tion? Panikasugi nga pirme ginalakip ang kada isa sa nagakaigo nga paagi agod ang igtalupangod magapabilin nga natuon sa materyal nga ginatun-an. Kon posible, pat-ura nga ang kada bata may kaugalingon nga Biblia kag magasin nga tulun-an. Bilang pag-ilog sa pagpalangga nga ginpakita ni Jesus, mahimo palingkuron sang isa ka ginikanan ang diutay nga bata sa iya tupad, ayhan ginaagbayan sia. (Ipaanggid ang Marcos 10:13-16.) Ang isa ka pamatan-on mahimo pangabayon sang ulo sang pamilya nga ipaathag ang isa ka larawan nga makita sa materyal nga ginatun-an. Ang isa ka bata mahimo tangduan sing abanse nga basahon ang isa ka kasulatan. Ang isa nga dakudaku na mahimo tangduan nga sambiton ang mga kahigayunan nga maaplikar sing praktikal ang materyal nga ginatun-an.

11. Anong iban pa nga kasangkapan sa pagtudlo ang gin-aman, kag kon matigayon ini, paano ini gamiton sing mapuslanon may kaangtanan sa pagtuon sang pamilya?

¹¹ Bisan pa ginagamit ninyo Ang Lalantawan subong basihan sang inyo paghambalanay, indi pagkalimti nga may matun-an nga iban pa nga kasangkapan sa madamong hambal. Kon kinahanglan ang dugang pa nga impormasyon ukon paathag sa isa ka ekspresyon sa Biblia, mahimo ini mahatag sang Insight on the Scriptures. Ang iban pa nga mga pamangkot mahimo masabat paagi sa pagtan-aw sa Watch Tower Publications Index ukon paagi sa paggamit sing computer research program nga ginaaman sang Sosiedad. Ang pagtuon sa paggamit sining mga kasangkapan, kon matigayon ini sa inyo lenguahe, mangin mapuslanon nga bahin sang pagtuon sang pamilya. Upod ang tulumuron nga pukawon ang interes sang mga bata, mahimo man ninyo itigana ang bahin sang tion sang inyo pagtuon sa pagtan-aw sing isa ka bahin sang nagatudlo nga mga video sang Sosiedad ukon sa pagpamati sing isa ka bahin sang drama sa audiocassette kag nian hambalan ini. Ang maayo nga paggamit sining mga kasangkapan sa pagtuon makabulig agod ang pagtuon sang inyo pamilya mangin makawiwili kag mapuslanon sa bug-os nga pamilya.

Ipasibu sa mga Kinahanglanon sang Inyo Pamilya

12. Paano makabulig ang pagtuon sang pamilya sa pag-atubang sa mga kinahanglanon gid sang pamilya?

¹² Ayhan masunson nga ginatun-an sang inyo pamilya ang leksion sa Lalantawan para sa semana. Apang mangin alisto sa mga problema kag mga balatyagon sang pamilya. Kon ang iloy wala nagatrabaho sing sekular, ayhan makahinguyang sia sing tion upod sa mga kabataan kada adlaw sa pagpauli nila gikan sa eskwelahan. Ang pila ka problema sarang dayon malubad; ang iban naman mahimo nagakinahanglan sing dugang nga igtalupangod. Kon may importante gid nga mga kinahanglanon sa pamilya, indi ini pagpasapayani. (Hulubaton 27:12) Mahimo ini maglakip indi lamang sang mga problema sa eskwelahan kundi sang iban man nga mga kahimtangan. Pilia ang nagakaigo nga materyal, kag pahibalua sing abanse ang pamilya kon ano ang tun-an.

13. Ngaa mapuslanon ang paghinun-anon sang pamilya kon paano atubangon ang kaimulon?

¹³ Subong isa ka halimbawa, ang daku nga bahin sang duta ginahugakom sang kapigaduhon; gani sa madamo nga duog, ayhan kinahanglan nga hambalan kon paano ini atubangon. Ang pagtuon bala sang pamilya mahimo masentro sa matuodtuod nga mga kahimtangan kag sa mga prinsipio sang Biblia nga mapuslanon sa inyo panimalay?—Hulubaton 21:5; Manugwali 9:​11; Hebreo 13:5,6,18.

14. Anong mga kahimtangan ang nagahimo sang paghinun-anon sang pamilya tuhoy sa pagtamod ni Jehova sa kasingki, inaway, kag Cristianong neutralidad nga suno sa tion?

¹⁴ Ang isa pa ka butang nga kinahanglan hambalan amo ang kasingki. Dapat naton tanan ipatudok sing malig-on sa aton mga hunahuna kag mga tagipusuon ang pagtamod ni Jehova. (Genesis 6:13; Salmo 11:5) Ang pagtuon sang pamilya sa sining butang mangin isa ka tion nga hambalan kon paano pakig-angutan ang mga madaugdaugon sa eskwelahan, kon bala kinahanglan maghanas sa karate, ukon kon paano magpili sing nagakaigo nga kalingawan. Ang masingki nga mga binangig kinaandan na; halos ang tanan nga pungsod ginasit-an sing inaway sibil, pinuyas sa politika ukon etniko, ukon mga inaway sang mga gang. Subong resulta, ayhan kinahanglan hambalan sang inyo pamilya ang tuhoy sa paghupot sing Cristianong paggawi samtang ginalibutan sang nagainaway nga mga bahin.—Isaias 2:​2-4; Juan 17:16.

15. Paano ang mga kabataan mahatagan sing instruksion tuhoy sa sekso kag pag-asawahay?

¹⁵ Samtang nagadalagku ang mga kabataan, kinahanglan nila ang instruksion tuhoy sa sekso kag pag-asawahay, nga nagakabagay sa ila edad. Sa iban nga mga kultura wala gid ginahinun-anunan sang kalabanan nga mga ginikanan ang tuhoy sa sekso sa ila mga kabataan. Ang wala matudluan nga mga kabataan mahimo makakuha sing tiko nga mga pagtamod gikan sa iban nga mga pamatan-on, kag ang mga resulta mahimo nga makahalalit. Indi bala mas maayo nga ilugon si Jehova, nga nagahatag sing prangka apang maayo nga laygay tuhoy sini nga butang sa Biblia? Ang diosnon nga laygay magabulig sa aton mga kabataan nga huptan ang pagtahod sa kaugalingon kag tamdon nga may dignidad ang tuhay nga sekso. (Hulubaton 5:18-20; Colosas 3:5; 1 Tesalonica 4:3-8) Bisan pa nahambalan na ninyo ini nga mga butang, indi magpangalag-ag nga hambalan ini liwat. Samtang nagautwas ang bag-ong mga kahimtangan, ang pagsulit kinahanglanon.

16. (a) Sa lainlain nga panimalay, san-o ginahiwat ang pagtuon sang pamilya? (b) Paano ninyo gin-atubang ang mga sablag agod mangin tayuyon ang pagtuon sang pamilya?

¹⁶ San-o himuon ang pagtuon sang pamilya? Sa pag-ilog sa mga pamilya Bethel sa bug-os nga duta, madamong panimalay ang nagaiskedyul sang ila pagtuon sang pamilya sa Lunes sang gab-i. Para sa iban tuhay naman. Sa Argentina ang isa ka pamilya nga may 11 ka katapo, lakip ang 9 ka kabataan, regular nga nagabugtaw sing alas singko kada aga agod hiwaton ang ila pagtuon sang pamilya. Bangod sang lainlain nga iskedyul sa trabaho, wala na sing iban nga tion ang posible. Indi ini mahapos, apang ginpatudok sini sa hunahuna kag tagipusuon sang mga kabataan ang pagkaimportante sang pagtuon sang pamilya. Sa Pilipinas ang isa ka gulang may regular nga pagtuon sa pamilya upod sa iya asawa kag sa ila tatlo ka kabataan samtang nagadaku sila. Sa sulod sang isa ka semana ang mga ginikanan nagahiwat sing personal nga pagtuon upod sa kada isa sang mga kabataan agod magtudok sa kada isa ang kamatuoran. Sa Estados Unidos, ginadul-ong sang isa ka utod nga babayi nga ang bana indi Saksi ang iya mga kabataan sa school bus kada aga. Samtang nagahulat sa bus, nagahinguyang sila sing mga napulo ka minuto sa pagbasa kag sa paghinun-anon sang nagakaigo nga tulun-an nga materyal pasad sa Kasulatan, kag pagkatapos sini ang iloy nagadulot sing malip-ot nga pangamuyo antes magsakay sa bus ang mga kabataan. Sa Democratic Republic of Congo, ang isa ka babayi nga ang pamilya ginbiyaan sang iya ditumuluo nga bana dapat gid magtuon sing maayo bangod sang iya manubo nga tinun-an. Ang iya daku na nga anak nga lalaki nagabulig paagi sa pagduaw sa pamilya kada semana agod dumalahan ang isa ka pagtuon nga nagalakip sang iya iloy kag sang iya mga manghod nga lalaki. Ang iloy nagapahamtang sing maayo nga halimbawa paagi sa iya makugi nga paghanda. May iban pa bala nga kahimtangan nga bangod sini nabudlayan ang inyo panimalay sa paghiwat sing regular nga pagtuon sang pamilya? Indi mag-ampo. Hanuot nga pangayua ang pagpakamaayo ni Jehova sa inyo mga panikasog agod may yara kamo regular nga pagtuon sa Biblia.—Marcos 11:23,24.

Mga Padya Bangod sang Pagpadayon

17. (a) Agod may tayuyon nga pagtuon sang pamilya, ano ang kinahanglanon? (b) Anong eksperiensia ang nagailustrar sang kabilihanan sang regular nga pagtuon sang pamilya sa mga dalanon ni Jehova?

¹⁷ Ang pagplano kinahanglanon. Ang pagpadayon ginapatuman. Apang ang mga benepisyo nga matigayon gikan sa regular nga pagtuon sang pamilya takus gid sa sini. (Hulubaton 22:6; 3 Juan 4) Si Franz kag si Hilda, sa Alemanya, nagsagod sing pamilya nga may 11 ka kabataan. Mga tinuig sang ulihi, ang ila anak nga babayi nga si Magdalena nagsiling: “Ang ginakabig ko nga pinakaimportante karon amo nga wala sing isa ka adlaw nga nagligad nga wala kami makabaton sing espirituwal nga instruksion.” Sang ang espiritu sang nasyonalismo nag-init sa idalom ni Adolf ­Hitler, gingamit sang amay ni Magdalena ang Biblia agod ihanda ang iya pamilya para sa mga pagtilaw nga ginasigahom niya nga magaabot. Sang ulihi, ang bataon nga mga katapo sang pamilya ginkuha kag gindala sa reform school; ang iban nga katapo sang pamilya gindakop kag ginbukot sa mga prisuhan kag mga kampo konsentrasyon. Ang iban ginpatay. Ang pagtuo nila tanan nagbakod—indi lamang sang tion nga may mapintas nga paghingabot kundi, para sa mga nakalampuwas, sang mga tinuig man nga nagsunod.

18. Paano ginpadyaan ang mga panikasog sang nagasolo nga mga ginikanan?

¹⁸ Madamong nagasolo nga ginikanan, subong man yadtong ang ila mga tiayon indi pareho sang ila pagtuluuhan, ang naghatag man sa ila mga kabataan sing regular nga instruksion sa Biblia. Ang isa ka nagasolo nga iloy, nga isa ka biyuda, sa India naghimakas nga mapatudok sa iya duha ka kabataan ang gugma kay Jehova. Apang, nagkasubo gid sia sang ang iya anak nga lalaki nag-untat sa pagpakig-upod sa katawhan ni Jehova. Nakitluoy sia kay Jehova nga patawaron sia tungod sa iya mga kakulangan sa paghanas sa iya anak nga lalaki. Apang wala gid man malipatan sang anak ang iya natun-an. Pagligad sang kapin sa isa ka dekada, nagbalik sia, naghimo sing daku nga pag-uswag sa espirituwal, kag nangin gulang sa kongregasyon. Karon sia kag ang iya asawa nagaalagad subong bug-os tion nga mga payunir nga ministro. Daw ano gid ang pagpasalamat sang mga ginikanan nga nagtuman sang laygay ni Jehova kag sang iya organisasyon nga hatagan sing regular nga instruksion sa Biblia ang pamilya! Ginaaplikar bala ninyo ina nga laygay sa inyo pamilya?

Mapaathag Mo Bala?

◻ Ngaa ang regular nga pagtuon sang pamilya importante?

◻ Ano dapat ang aton mga tulumuron sa tagsa ka pagtuon sang pamilya?

◻ Anong mga kasangkapan sa pagtudlo ang gin-aman sa aton?

◻ Paano mapasibu ang pagtuon sa mga kinahanglanon sang pamilya?

[Laragway sa pahina 15]

Ang pat-od nga mga tulumuron magapauswag sang inyo pagtuon sang pamilya

Mga Pamilya, Dayawa ang Dios Subong Bahin sang Iya Kongregasyon

“Sa tunga sang nagtipon nga katilingban pakamaayuhon ko si Jehova.”—SALMO 26:12.

1. Ano ang importante nga bahin sang matuod nga pagsimba dugang sa pagtuon kag pangamuyo sa puluy-an?

ANG pagsimba kay Jehova wala lamang nagalakip sang pangamuyo kag pagtuon sang Biblia sa puluy-an kundi sang hilikuton man subong bahin sang kongregasyon sang Dios. Ang dumaan nga Israel ginsugo nga ‘tipunon ang katawhan, ang mga lalaki kag mga babayi kag magagmay nga mga kabataan,’ sa pagtuon sang kasuguan sang Dios agod makalakat sa iya dalanon. (Deuteronomio 31:12; Josue 8:35) Ang mga tigulang kag ‘batan-on nga mga lalaki kag mga ulay’ ginpalig-on nga makigbahin sa pagdayaw sa ngalan ni Jehova. (Salmo 148:12, 13) Ang kaanggid nga mga kahimusan maaplikar sa sulod sang Cristianong kongregasyon. Sa mga Kingdom Hall sa bug-os nga duta, ang mga lalaki, mga babayi, kag mga kabataan nagakomento sing hilway sa mga sesyon nga nagalakip sa tumalambong, kag madamo ang nalipay sing daku sa pagpakigbahin.—Hebreo 10:23-25.

2. (a) Ngaa ang paghanda isa ka kinahanglanon nga butang sa pagbulig sa mga kabataan nga magkalipay sa mga miting? (b) Kay sin-o halimbawa ang importante?

² Matuod, ang pagbulig sa magagmay nga mga kabataan nga makigbahin sa mapuslanon nga rutina sang hilikuton sang kongregasyon isa ka hangkat. Kon ang iban nga mga kabataan nga nagatambong upod sang ila mga ginikanan daw wala nagakalipay sa mga miting, ano ayhan ang problema? Sa pagkamatuod, ang kalabanan nga kabataan may malip-ot lamang nga tion sa pagpamati kag madali matak-an. Ang paghanda makabulig agod malubad ini nga problema. Kon wala sing paghanda, ang mga kabataan indi makapakigbahin sa mga miting sa mapuslanon nga paagi. (Hulubaton 15:23) Kon wala sing paghanda, mabudlayan sila sa paghimo sing pag-uswag sa espirituwal nga nagahatag sing kaayawan. (1 Timoteo 4:12, 15) Ano ang sarang himuon? Una, dapat mamangkot ang mga ginikanan kon bala ginahandaan nila ang mga miting. Ang ila halimbawa isa ka makusog nga impluwensia. (Lucas 6:40) Ang mahalungon nga pagplano sang pagtuon sang pamilya isa man ka importante nga butang.

Pagpalig-on sa Tagipusuon

3. Sa tion sang pagtuon sang pamilya, ngaa panikasugan sing pinasahi nga palig-unon ang mga tagipusuon, kag ano ang ginakinahanglan sini?

³ Ang pagtuon sang pamilya indi lamang dapat mangin tion nga pun-on ang mga ulo sing ihibalo kundi palig-unon man ang mga tagipusuon. Nagakinahanglan ini sing pagkaalisto sa mga problema nga ginaatubang sang mga katapo sang pamilya kag sing mahigugmaon nga pag-ulikid sa kada isa. Si Jehova amo ang “manug-usisa sang tagipusuon.”—1 Cronica 29:17.

4. (a) Ano ang buot silingon sang “nawad-an sing tagipusuon”? (b) Ano ang nadalahig sa ‘pagtigayon sing tagipusuon’?

⁴ Ano ang masapwan ni Jehova kon usisaon niya ang mga tagipusuon sang aton mga kabataan? Ang kalabanan sa ila magasiling nga ginahigugma nila ang Dios, kag dalayawon ina. Apang, ang isa nga bata pa ukon bag-o pa lang magtuon tuhoy kay Jehova diutay lamang ang ihibalo sa mga dalanon ni Jehova. Bangod kulang sia sing ihibalo, mahimo nga sia “nawad-an sing tagipusuon,” subong sang ginasiling sang Biblia. Ayhan indi tanan sang iya motibo malain, apang nagakinahanglan sing tion agod ang kahimtangan sang tagipusuon sang isa nagapahamuot gid sa Dios. Nagalakip ini sang pagpahisuno sang panghunahuna, handum, balatyagon, emosyon, kag tulumuron sa kabuhi sang isa sa kon ano ang ginakahamut-an sang Dios, tubtob sa punto nga posible ini para sa dihimpit nga mga tawo. Kon ang isa nagahimo sing subong sini nga pagdihon sa nasulod nga pagkatawo sa diosnon nga paagi, sia “nagatigayon sing tagipusuon.”—Hulubaton 9:4; 19:8.

5, 6. Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila mga kabataan sa ‘pagtigayon sing tagipusuon’?

⁵ Mabuligan bala sang mga ginikanan ang ila mga anak sa ‘pagtigayon sing tagipusuon’? Matuod, wala sing tawo ang makahatag sing maayo nga kahimtangan sang tagipusuon sa isa pa ka tawo. Ang kada isa sa aton ginhatagan sing ikasarang sa pagpamat-od, kag nasandig ang daku sa kon ano ang aton ginatugot nga hunahunaon naton. Apang, upod ang paghantop, sarang mapatu-ad sang mga ginikanan ang ila anak, mahibaluan kon ano ang sa tagipusuon kag kon diin kinahanglan ang bulig. Maggamit sing mga pamangkot subong sang ‘Ano ang masiling mo tuhoy sini?’ kag ‘Ano gid bala ang luyag mo nga himuon?’ Pagkatapos sini, mamati sing mapailubon. Indi maakig. (Hulubaton 20:5) Ang mainayuhon, mahinangpanon, kag mahigugmaon nga palibot importante kon luyag mo malab-ot ang tagipusuon.

⁶ Agod mapalig-on ang maayo nga mga huyog, hinun-anuni pirme ang bunga sang espiritu—ang kada bahin sini—kag pangabudlayi sing magkaupod subong isa ka pamilya nga mapalambo ini. (Galacia 5:22, 23) Palig-una ang gugma kay Jehova kag kay Jesucristo, wala lamang nagasiling nga dapat naton sila higugmaon kundi paagi sa pagpaathag sang mga rason kon ngaa ginahigugma naton sila kag kon paano naton mapakita ina nga gugma. (2 Corinto 5:14,15) Pabakura ang handum nga himuon ang husto paagi sa pagpangatarungan sa mga benepisyo nga magaresulta. Palig-una ang handum nga likawan ang sayop nga mga panghunahuna, hambal, kag paggawi paagi sa paghinun-anon sa malain nga mga epekto sini nga mga butang. (Amos 5:​15; 3 Juan 11) Ipakita kon paano ang panghunahuna, hambal, kag paggawi​—⁠maayo man ukon malain—makaapektar sa kaangtanan sang isa kay Jehova.

7. Ano ang himuon agod buligan ang mga kabataan nga malubad ang mga problema kag magdesisyon sa paagi nga magapasuod sa ila kay Jehova?

⁷ Kon ang isa ka bata may problema ukon kinahanglan maghimo sing importante nga desisyon, mahimo naton sia pamangkuton: ‘Sa banta mo, paano ini ginatamod ni Jehova? Ano ang imo nahibaluan tuhoy kay Jehova amo nga nasiling mo ini? Ginpangamuyo mo bala sa iya ang tuhoy sini?’ Nagasugod samtang bata pa sila kon mahimo, buligi ang inyo mga kabataan sa pagtukod sing isa ka sulundan sa kabuhi nga hanuot pirme nga ginapanikasugan nga pat-uron ang kabubut-on sang Dios kag nian ginahimo ini. Kon matigayon nila ang suod kag personal nga kaangtanan kay Jehova, malipay sila sa paglakat sa iya mga banas. (Salmo 119:34, 35) Magapabakod ini sa sulod nila sing apresasyon sa pribilehiyo nga nagapakig-upod sa kongregasyon sang matuod nga Dios.

Paghanda Para sa mga Miting sang Kongregasyon

8. (a) Ano ang mahimo nga makabulig sa aton agod ilakip sa aton pagtuon sang pamilya ang tanan nga butang nga nagakinahanglan sing igtalupangod? (b) Daw ano ka importante ini nga pagtuon?

⁸ Madamong butang ang kinahanglan nga talupangdon sa tion sang pagtuon sang pamilya. Paano mo ini tanan mapaigo? Imposible nga himuon ang tanan nga butang sa isa ka tion. Apang masapwan mo nga ang paghimo sing listahan makabulig. (Hulubaton 21:5) Sa tion kag tion, repasuha ini kag binagbinaga kon ano ang nagakinahanglan sing pinasahi nga igtalupangod. Magpakita sing hanuot nga interes sa pag-uswag sang tagsa ka katapo sang pamilya. Ini nga kahimusan sang pagtuon sang pamilya isa ka importante nga bahin sang Cristianong edukasyon, nagasangkap sa aton para sa kabuhi karon kag nagahanda sa aton para sa kabuhi nga dayon sa palaabuton.—1 Timoteo 4:8.

9. Anong mga tulumuron nahanungod sa paghanda sa mga miting ang mahimo naton mapangabudlayan sing amat-amat sa tion sang aton mga pagtuon sang pamilya?

⁹ Ang inyo bala pagtuon sang pamilya nagalakip sing paghanda para sa mga miting sang kongregasyon? Madamo nga proyekto ang mahimo ninyo mapangabudlayan sing amat-amat samtang nagatuon kamo. Ang iban sini nagakinahanglan sing senemana, binulan, ukon sing tinuig pa gani agod matigayon. Binagbinaga ining mga tulumuron: (1) ang kada isa sa pamilya handa sa pagkomento sa mga miting sa kongregasyon; (2) ang kada isa nagatinguha sa pagkomento sa kaugalingon nga mga tinaga; (3) ang mga kasulatan ginalakip sa mga komento; kag (4) ang materyal ginatun-an agod maaplikar ini sing personal. Ini tanan makabulig sa isa ka indibiduwal nga mangin iya ang kamatuoran.—Salmo 25:4, 5.

10. (a) Paano naton mahatagan sing igtalupangod ang tagsa sang aton mga miting sa kongregasyon? (b) Ngaa mapuslanon ini?

¹⁰ Bisan pa nga ang inyo pagtuon sang pamilya masunson nga napasad sa leksion sang Lalantawan para sa semana, indi pagpasapayani ang importansia sang paghanda sang indibiduwal ukon sang pamilya para sa Pagtinuon Sang Kongregasyon sa Libro, sa Teokratikong Eskwelahan sa Pagministro, kag sa Miting sa Serbisyo. Importante man ini nga mga bahin sang programa agod tudluan kita sa paglakat sa dalanon ni Jehova. Ayhan mahandaan ninyo sa pulupanag-on ang tanan nga miting subong isa ka pamilya. Ngaa? Paagi sa inyo pagbinuligay, ang mga ikasarang sa pagtuon magauswag. Subong resulta, madamo pa nga kaayuhan ang matigayon gikan sa mga miting. Lakip sa iban nga mga butang, hambali ang mga kapuslanan sang tayuyon nga paghanda para sa sining mga miting kag ang importansia sang pagpain sing isa ka pat-od nga tion para sa sini.—Efeso 5:15-17.

11, 12. Paano ang paghanda para sa pag-amba sang kongregasyon makabulig sa aton, kag paano ini himuon?

¹¹ Sa “Dalanon Sang Dios sa Kabuhi” nga mga Kombension, ginpalig-on kita nga handaan ang isa pa ka bahin sang aton mga miting—ang pag-amba. Ginsunod bala ninyo ini? Ang paghimo sini makabulig agod mapatudok sa aton mga hunahuna kag mga tagipusuon ang mga kamatuoran sang Biblia kag sa amo man nga tion makadugang sa aton pagkalipay sa mga miting sang kongregasyon.

¹² Ang paghanda nga nagalakip sang pagbasa kag paghinun-anon sa kahulugan sang mga tinaga sang pila sa naiskedyul nga mga ambahanon makabulig sa aton sa pag-amba sing tinagipusuon. Sa dumaan nga Israel, ang mga instrumento sa musika talalupangdon nga gingamit sa pagsimba. (1 Cronica 25:1; Salmo 28:7) May isa bala sa inyo pamilya nga makatokar sing isa ka instrumento sa musika? Ngaa abi indi paggamiton ina nga instrumento sa pag-ensayo sa isa sang mga ambahanon sang Ginharian para sa semana, kag nian ambahon ini subong isa ka pamilya. Ang isa pa ka posibilidad amo ang paggamit sing narekord nga mga ambahanon. Sa iban nga kadutaan ang mga kauturan nagaamba sing matahom nga wala sing nagaakumpanyar nga instrumento sa musika. Samtang nagalakat sila sa dalan ukon nagapakadto sa ila trabaho sa uma, masunson nila nga ginaamba ang mga ambahanon nga naiskedyul para sa mga miting sang kongregasyon sa sina nga semana.—Efeso 5:19.

Ang Paghanda sang Pamilya Para sa Pag-alagad sa Latagon

13, 14. Ngaa ang mga paghambalanay sang pamilya nga nagahanda sang aton tagipusuon para sa ministeryo sa latagon hamili?

¹³ Ang pagpanaksi sa iban tuhoy kay Jehova kag sa iya katuyuan isa ka importante nga bahin sang aton kabuhi. (Isaias 43:10-12; Mateo 24:14) Bata man ukon tigulang, naluyagan naton ini nga hilikuton sing labi pa kag daku pa nga kaayuhan ang maagom naton kon maghanda kita. Paano naton ini mahimo sa sulod sang pamilya?

¹⁴ Subong sang tanan nga butang may kaangtanan sa aton pagsimba, importante nga ihanda ang aton tagipusuon. Dapat naton hambalan indi lamang kon ano ang dapat naton himuon kundi kon ngaa dapat man naton ini himuon. Sang panahon ni Hari Josafat, ang katawhan gintudluan sa kasuguan sang Dios, apang ang Biblia nagasugid sa aton nga ‘wala pa nila mahanda ang ila tagipusuon.’ Bangod sini, mahapos sila madala sang mga pagsulay nga makapahilayo sa ila sa matuod nga pagsimba. (2 Cronica 20:33; 21:11) Ang aton tulumuron indi lamang agod makareport sing mga oras nga ginhinguyang sa pag-alagad sa latagon, ukon agod makapahamtang lamang sing literatura. Ang aton ministeryo dapat mangin isa ka pagpakita sang aton gugma kay Jehova kag sang aton gugma sa katawhan nga nagakinahanglan sing higayon nga pilion ang kabuhi. (Hebreo 13:15) Hilikuton ini nga sa sini kita “mga masigkamanugpangabudlay sang Dios.” (1 Corinto 3:9) Daw ano nga pribilehiyo! Samtang nagapakigbahin kita sa ministeryo, ginahimo naton ini bilang pagkooperar sa balaan nga mga anghel. (Bugna 14:6, 7) Ang mga paghambalanay sang pamilya amo ang maayo gid nga tion agod mapalig-on ang apresasyon sa sini, sa aton semanal man nga pagtuon ukon kon nagahinun-anon sang nagakaigo nga teksto gikan sa Pag-usisa sa Kasulatan sa Adlaw-adlaw!

15. San-o kita makahanda para sa pag-alagad sa latagon subong isa ka pamilya?

¹⁵ Ginagamit mo bala kon kaisa ang tion sa inyo pagtuon sang pamilya agod buligan ang mga katapo sang inyo panimalay sa paghanda para sa pag-alagad sa latagon sa sina nga semana? Ang paghimo sini makabulig sing daku. (2 Timoteo 2:15) Makabulig ini agod may yara katuyuan kag bunga ang ila pag-alagad. Kon kaisa, mahimo ninyo gamiton ang bug-os nga sesyon sang pagtuon para sa sina nga paghanda. Sing masami, mahimo ninyo hambalan ang mga bahin sang ministeryo sa latagon sa mas malip-ot nga mga paghambalanay pagkatapos sang pagtuon sang pamilya ukon sa iban pa nga tion sa sulod sang isa ka semana.

16. Hambali ang kabilihanan sang tagsa sa mga tikang nga nalista sa parapo.

¹⁶ Ang mga sesyon sang pamilya mahimo masentro sa isa ka serye sang mga tikang, subong sang masunod: (1) Paghanda sing naensayo-sing-maayo nga presentasyon lakip ang isa ka kasulatan nga basahon gikan sa Biblia kon ginatugot sang kahigayunan. (2) Pat-ura nga ang kada isa, kon mahimo, may kaugalingon nga bag sa pag-alagad sa latagon, Biblia, kuwaderno, pluma ukon lapis, mga tract, kag iban pa nga literatura nga maayo ang kondisyon. Ang bag sa pag-alagad indi kinahanglan nga mangin malahalon, kundi dapat ini mangin mahipid. (3) Hambali kon diin kag kon paano himuon ang dipormal nga pagpanaksi. Sundan ang tagsa ka hut-ong sining instruksion sing mga panahon nga makapangabudlay kamo sing magkaupod sa pag-alagad sa latagon. Maghatag sing mabuligon nga mga panugda, apang indi maglaygay sa tuman kadamo nga punto.

17, 18. (a) Ano nga sahi sang paghanda subong isa ka pamilya ang makabulig agod mangin mas mabungahon ang aton ministeryo sa latagon? (b) Ano nga bahin sini nga paghanda ang sarang himuon kada semana?

¹⁷ Ang daku nga bahin sang hilikuton nga gintangdo ni Jesucristo sa iya mga sumulunod amo ang paghimo sing disipulo. (Mateo 28:19, 20) Ang paghimo sing mga disipulo wala lamang nagadalahig sang pagbantala. Nagakinahanglan ini sing pagpanudlo. Paano kamo mabuligan sang inyo pagtuon sang pamilya nga mangin epektibo sa paghimo sini?

¹⁸ Subong isa ka pamilya, hambali kon sin-o ang labing maayo nga duawon liwat. Ayhan ang iban sa ila nagkuha sing literatura; ayhan ang iban naman namati lamang. Ayhan nasugilanon naton sila sa pamalaybalay nga hilikuton ukon sa dipormal nga pagpanaksi sa tiendahan ukon sa eskwelahan. Magpatuytoy sa Pulong sang Dios. (Salmo 25:9; Ezequiel 9:4) Mamat-od kon sin-o ang luyag sang kada isa sa inyo nga duawon sa sina nga semana. Ano ang dapat hambalan? Ang paghinun-anon sang pamilya makabulig sa kada katapo sa paghanda. Tandai ang espesipiko nga mga kasulatan nga ipaambit sa mga interesado subong man ang nagakaigo nga mga punto gikan sa brosyur nga Ano ang Ginapatuman sang Dios sa Aton? ukon sa libro nga Ang Ihibalo nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Walay Katapusan. Indi pagtinguhai nga tuptupan ang madamo sa isa ka pagduaw. Bilini ang tagbalay sing pamangkot nga sabton sa masunod nga pagduaw. Ngaa indi himuon nga bahin sang semanal nga rutina sang pamilya ang pagplano kon diin nga mga pagduaw liwat ang himuon sang kada isa, kon san-o niya sila duawon, kag kon ano ang ginalauman niya nga matigayon. Ang paghimo sini makabulig nga mangin mas mabungahon ang ministeryo sa latagon sang bug-os nga pamilya.

Padayon Sila nga Tudlui sang Dalanon ni Jehova

19. Agod ang mga katapo sang pamilya padayon nga nagalakat sa dalanon ni Jehova, ano ang dapat nila maeksperiensiahan, kag ano ang nagaamot sa sini?

¹⁹ Ang mangin ulo sang pamilya sa sining malauton nga kalibutan isa ka hangkat. Si Satanas kag ang iya mga demonyo nagapanikasog nga paluyahon ang espirituwalidad sang mga alagad ni Jehova. (1 Pedro 5:8) Dugang pa, madamo karon sing pag-ipit sa inyo nga mga ginikanan, ilabi na sa inyo nga nagasolo nga mga ginikanan. Mabudlay makakita sing tion sa paghimo sang tanan nga butang nga luyag ninyo himuon. Apang takus ini sa panikasog, bisan nga sa isa ka tion isa lang ka panugda ang maaplikar ninyo, kag amat-amat nga ginapauswag ang inyo programa sa pagtuon sang pamilya. Isa ka makalilipay nga padya nga makita ang mga suod gid sa inyo nga nagalakat sing mainunungon sa dalanon ni Jehova. Agod makalakat sing madinalag-on sa dalanon ni Jehova, ang mga katapo sang pamilya dapat makasapo sing kalipay nga makatambong sa mga miting sang kongregasyon kag makapakigbahin sa ministeryo sa latagon. Agod mangin matuod ina, ang paghanda kinahanglanon—ang paghanda nga nagapalig-on sa tagipusuon kag nagasangkap sa kada isa agod makapakigbahin sing mapuslanon.

20. Ano ang makabulig sa mas madamo nga ginikanan nga maagom ang sahi sang kalipay nga ginapabutyag sa 3 Juan 4?

²⁰ Nahanungod sa mga nabuligan niya sa espirituwal, si apostol Juan nagsulat: “Wala na ako sing daku pa nga rason sa pagpasalamat sangsa sining mga butang, sa pagpamati nga ang akon mga anak padayon nga nagalakat sa kamatuoran.” (3 Juan 4) Ang mga pagtuon sang pamilya nga ginadumalahan nga may maathag nga mga tulumuron sa hunahuna kag ang mga ulo sang pamilya nga nagapakig-angot sa malulo, mabuligon nga paagi sa indibiduwal nga mga kinahanglanon sang pamilya daku ang mahimo agod makig-ambit sa sina nga kalipay ang pamilya. Paagi sa pagpalambo sing apresasyon sa dalanon sang Dios sa kabuhi, ang mga ginikanan nagabulig sa ila pamilya nga maagom ang labing maayo nga dalanon sang kabuhi.—Salmo 19:7-11.

Mapaathag Mo Bala?

◻ Ngaa ang paghanda sa mga miting importante gid para sa aton mga kabataan?

◻ Paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila mga kabataan sa ‘pagtigayon sing tagipusuon’?

◻ Paano ang aton pagtuon sang pamilya makabulig sa paghanda para sa tanan nga miting?

◻ Paano ang paghanda para sa pag-alagad sa latagon subong isa ka pamilya nagabulig sa aton nga mangin mas epektibo?