Baibel Ena Hereva Ena Anina Gwauraia Karana—Daika Ena Siahu Amo?
IDIA gwau inai hereva “anina gwauraia” (English gado ai “interpret”) ena anina ta be “taunimanima ta ta be idia abia dae gaudia, edia laloa dalana, o edia noho dalana hegeregerena ai, gau ta ena anina idia gwauraia.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Unai dainai, ta ese gau ta ena anina ia gwauraia neganai, ena mauri dalana, ena edukeisen, bona ena tubu daekau dalana ese ena lalona ia veria.
To, Baibel ena hereva ena anina gwauraia karana be edena bamona? Ita ese Baibel ena siri edia anina be ‘ita abia dae gaudia, iseda laloa dalana, bona iseda noho dalana hegeregerena ai’ ita gwauraia diba, a? Momokani, Baibel idia tahua taudia bona hahanaia taudia momo idia gwau idia be unai bamona idia karaia lasi to Dirava ese idia ia hakaua.
John Lingard ese ladana hehunina “A Catholic” henunai, lagani 1836 ai ia halasia bukana A New Version of the Four Gospels lalonai, Ioane 1:1 ena futnout mani oi laloa. Ia gwau: “Tomadiho idauidau taudia edia lalohadai idaudia be buka helaga ese ia hamomokania: badina Baibel ese idia ia hadibaia lasi, to idia ese sibona edia lalohadai hegeregerena ai Baibel ena hereva ena anina idia gwauraia.”
Ena be unai hereva be maoro, to unai toretore tauna ena ura be dahaka? Iena hereva ese unai siri ena anina ia gwauraia dalana ia durua, inai bamona ia hahanaia, ia gwau: “Matamaia neganai ‘hereva ia noho;’ bona ‘hereva’ be Dirava danu ia noho; bona ‘hereva’ be Dirava,” unai be Toi Tamona herevana ia abia dae tauna ta ena hereva.
Dahaka ese unai toretore tauna ia ha-uraia Ioane 1:1 ia hahanaia, Toi Tamona hahediba herevana ia durua totona? ‘Baibel ese ia hadibaia’ dainai unai ia gwauraia, a? Lasi, badina Baibel lalonai Toi Tamona hahediba herevana ita davaria lasi. The New Encyclopædia Britannica ese unai hereva ia gwauraia dalana be mani oi laloa, ia gwau: “Unai hereva Toi Tamona eiava ena hahediba herevana be Taravatu Matamatana lalonai ia hedinarai lasi.” Danu, Yale University ena profesa tauna E. Washburn Hopkins ia gwau: “Iesu bona Paulo be toi tamona hahediba herevana idia diba lasi; . . . idia herevalaia lasi.”
Vadaeni, Toi Tamona herevana durua totona Ioane 1:1 o Baibel siri ma haida edia anina idia gwauraia taudia be edena bamona do ita herevalaia? Mr. Lingard ena hereva hegeregerena, “Baibel ese idia ia hadibaia lasi, to idia ese sibona edia lalohadai hegeregerena ai Baibel ena hereva ena anina idia gwauraia.”
Ita moale diba, badina ita be Dirava ena Hereva ita abia, unai gauna dekenai ita ia hakaua totona. Aposetolo Petero ia gwau: “To inai umui diba guna be namo: Tau ta ese sibona ena laloa dekena amo peroveta hereva Buka Helaga lalonai ena anina do ia gwauraia lasi. Badina be peroveta hereva gunadia be tau ta ese sibona ena ura dekenai ia gwauraia lasi. Lasi momokani. To Lauma Helaga ese helaga taudia ia hasiahua momokani dainai, idia ese Dirava ena hereva idia gwauraia.”—2 Petero 1:20, 21.